Мүгедектің ұғымы және оның топтары

Жоспар

I.Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3.5

II.Негізгі бөлім
2.1. Мүгедектің ұғымы және оның топтары ... ... ...6.9
2.2. Мүгедектермен әлеуметтік жұмыстың психологиялық ерекшеліктері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...10.12
2.3. ҚР. Мүгедектерді әлеуметтік қорғаудың мемлекеттік саясаты ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 13.14
2.4. ҚР мүгедектерді әлеуметтік қорғаудың мемлекеттік саясаты ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...15.17
2.5. Мүгедектік мәселелерін шешу аспектісі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 18.21

III.Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .22

Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... 23

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.
1. Тұрлығұлов Т. Б.Адырбек, А. Көпекбай.Ежелгі Қазақстан тарихы. Методикалық көмекші қүрал. «5» сынып мұғалімдеріне арналған. – Алматы, 2001жыл
2.Жанпейісова М. М. Модульдік оқыту технологиясы оқушыны дамыту құралы
ретінде. Алматы, 2002.
3. Жолдасбаев С, Аманбосынов К., Көпекбай Ә. Орта ғасырлардағы Қазақстан
тарихы. 7 сынып. Мүғалімдерге арналған көмекші құрал. - Алматы, 2002.
4.Коротков М. В., Студеникин М. Т. Практикум по методике преподавания
истории в школе. - М., 2000.
5. Коротков М.В. Студентчески М.Т. практикум по методике преподование историев школе М-2002г.
6. Тортаев С., Мәшімбаев С., Мәженова М., Ортағасырлардағы дүниежүзі
тарихы 7 сынып Оқыту әдістемесі – Алматы 2003 ж.
7. Тарих бойынша орта мектеп бағдарламалары 5-11 сыныптар А, 1992 жыл.
8. Тұрлығұлов Т.Т. Тарих сабағын жетілдіру жолдары Алматы 1984 жыл.
9. Тұрғанбаев Б.А. Дамыта оқыту технологиялары – Алматы 2000 жыл
10. Төлеубаева К.Т. Тарих факультетінің жоғарғы курс студенттерінің оқу
тәрбиелік практикасын өткізу және ұйымдастыру әдістемелік
талқылама Алматы 1997 жыл.
11.Тарих бойынша орта мектеп бағдарламалары 5-11 сыныптар
Алматы 1992 жыл.
12.Тұрғанбаев Б.А. Дамыта оқыту технологиялары – Алматы 2000 жыл.
13.«Педагогикалык ізденіс» Құрастырушы И.Н. Баженова Алматы М 2000 г.
14. Тілеубаева К.М. 10-11 сыныптар үшін тәрбие сағаттарын өткізу «Қазақ
тарихы» Алматы 1998 жыл.

Пайдаланылған әдебиеттер

1. «Қазақстан Республикасында Зейнетақымен қамсыздандыру туралы»Қазақстан республикасының 1997жылғы 20 маусымдағы №136-1Заңы

2. Қазақстан Республикасында « Мүгедектігі бойынша, Асыраушысынан айырылу жағдайы бойынша және жасына байланысты берілетін мемлекеттік әлеуметтік жәрдемақылар туралы» Қазақстан Республикасының 1997 жылғы 16 маусымдағы №126-1

3. Әлеуметтік кепілдіктерді реттеу жөніндегі шаралар туралы Қазақстан Республткасы Президентінің Заң күші бар Жарлығы 1996 жылғы 23 қаңтар №2788

4. Интернет көздері www.google.kz

5. www.rambler.ru

6.Әлібаев А.Б. Қазақстанның зейнетақы реформасы: Алматы,

7.Сансызбаева Г.Н. Халықты әлеуметтік қорғау жүйесі және оның проблемалары/ Оқу құралы.-Алматы: Экономика,1998

8.Адам дамуы: әлеуметтік-экономикалық прогрестің жаңа өлшемі/Колесов В. және Маккинли ред. М.: Адам құқықтары ( Права человека),2000

9.Жұмағұлов Ғ.Б. Ахметов А. Ахметова г. «Әлеуметтік қамсыздандыру құқығы» Алматы,2005

Пән: Медицина
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 20 бет
Таңдаулыға:

Жоспар

I.Кіріспе ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... 3-5

II.Негізгі бөлім
2.1. Мүгедектің ұғымы және оның топтары ... ... ...6-9
2.2. Мүгедектермен әлеуметтік жұмыстың психологиялық
ерекшеліктері ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... .10-12
2.3. ҚР. Мүгедектерді әлеуметтік қорғаудың мемлекеттік саясаты
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .13-14
2.4. ҚР мүгедектерді әлеуметтік қорғаудың мемлекеттік
саясаты ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...15-1 7
2.5. Мүгедектік мәселелерін шешу
аспектісі ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ..18-21

III.Қорытынды ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ...22

Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ...23

Кіріспе
Елдің реформалану жағдайларында, нарықтық қатынастардың қалыптасуы кезінде
мллиондаған адамдар (зейнеткерлер, мүгедектер, жетім балалар, босқындар,
т.б.) жедел әлеуметтік көмекті және қорғауды қажет етеді. Әлемде әлеуметтік
жұмыстың, соның ішінде халықтың бөлектенген топтарымен әлеуметтік жұмыстың
үлкен тәжірибесі жинақталды. Біздің елімізде де аз тәжірибе жинақталған
жоқ. Қазіргі кезде еліміздегі әлеуметтік жағдай күрт өзгеріске ұшырады,
әлеуметтік қатынастардың шиеленісу үрдістері мағына беруді және талдап
қорытындылауды талап етеді. Халықпен әлеуметтік жұмыстың ғылыми негізделген
тұжырымын, сонымен қатар әлеуметтік жұмысты ұйымдастыру мен жүргізудің
түсінікті де сенімді тәсілдерін, әлеуметтік технолгияларыни жасау қажет.
Әлеуметтік саясат қоғамдағы әлеуметтік жұмысқа әсер ететін және
адамдардың, топтар мен бөліктердің қызығушылықтарын, олардың құқықтары мен
еркіндіктерін қорғайтын маңызды факторлардың бірі болып табылады.
ҚР әлеуметтік саясаты қазіргі кезде экономикалық қиын жағдайларға
байланысы халықтың аз бөлігінің ғана қызығушылықтарын қанағаттандырады.
Сондықтан әлеуметтік қорғауды теңдестірудің қажеті жоқ. Әлеуметтік қорғауды
қазіргі кезде халықтың көптеген бөлігі қажет етеді және де ол халықтың көп
бөлігіне қатысты нақты жүзеге асады немесе әлеуметтік қорғау қоғамның аз
қорғалған әлсіз бөліктеріне ұсынылады.
Жоғарыда аталғандай әлеуметтік аясаттың, әлеуметтік қызметтің және
әлеуметтік қорғаудың ең басты объектілерінің бірі болып мүгедектік мәселесі
саналады.
Қазақстанда 368,2 мың барлық санаттағы мүгедектер тұрады, оның ішінде
әйелдер 211 мың, 16 жасқа дейінгі мүгедек балалар 49,8 мың, бала күнінен
мүгедектер 58,8 мың. Мүгедектік және мүгедектер мәселесінің тиіді шешілуі
мүгедек және мүгедектік ұғымдарына көзқарастар бірлігінің қалыптасуын
талап етеді.
Әрбір елдегі еңбекке қабілетсіз азаматтар мемлекеттің қорғау субъектісін
құрайды, ал әлеуметтік саясатты өз қызметінің басты бұрышына қоятын
мемлекеттер тән.
Мемлекеттің мүгедектерге қатысты негізіг міндетіне оларды материалды
қолдау( зейнетақы, жәрдемақы, жеңілдіктер т.б.) жатады.Алайда еңбекке
жарамсыз азаматтар тек материалдық қолдауды ғана қажет етпейді. Оларға
физикалық, психологиялық, ұйымдық және тағы басқа көмектерді көрсету де
маңызды рөл атқарады.
Осы уақытта дейін Қазақстан Республикасында мүгедектерге әлеуметтік
көмек көбінесе интернат үйлерінде көрсетілді.Еңбекке жарамсыз азаматтарға
көрсетілетін медико-әлеуметтік көмектің мұндай қалыптасқан дәстүрлі түрінің
жағымды жақтарымен қатар теріс жақтары да бар (бірсарынды өмір салты,
ересек мүгедек үшін өмір стереотипін өзгерту қажеттілігі және т.б.( Осындай
жағдайлар интернат үйлерін мүгедектер үшін аө тартымды етеді, сондықтан
олар интернат үйіне көшуге асықпайды. Ал үйреншікті үй жағдайында көп
уақытқа қалу мүмкіндігі әлеуметтік қорғау мекемесінің жүйесіндегі
әлеуметтік жұмысшы қызметінің пайда болуымен туындады. Дәл осы нақты
тұлғалар еңбекке жарамсыз азаматтар әрдайым қажет ететін әлеуметтік-
тұрмыстық қызмет көрсетеді. Мүгедектерге әлеуметтік көмек дамуының
бастапқы кезеңдерінде үйде қызмет көрсетуге көп көңіл бөлінді. Осы
жағдайлармен байланысты әлеуметтік жұмысшының мамандандырылған сипаттамасы
жасалды, оның лауазымдық міндеттері анықталды. Сонымен бірге нақты
әлеуметтік көмекті интернат үйінде тұратын мүгедектерде қажет етеді. Соңғы
уақытқа дейін бұл мекемелердегі медико- әлеуметтік көмекті ұйымдастыру
тікелей медицина жұмысшыларына жүктелді, олар медициналық қызмет көрсету
ұйымына зиян келтіретін, интернат үйлерінде мүгедектердің әлеуметтік-
тұрмыстық, әлеуметтік-психологиялық және әлеуметтік-жағдайлық бейімделуі
бойынша қызметтер атқарады. Көрсетілген жағдайларға байланысты интернат
үйлеріндегі әлеуметтік қызметкерлердің қызмет аясын бейнелеу және соның
негізінде осы сала қызметкерлерін Қазақстан Республикасы еңбек және
әлеуметтік қорғау министрлігінің стационарлы мекемелеріне енгізудің
мақсатқа сәйкестілігін көрсету қажеттілігі туындады.
Стационарлы мекемелерде тұрмайтын еңбекке қабілетсіз азаматтарға
әлеуметтік көмек көрсетудің қазіргі даму кезеңінде әлеуметтік жұмысшылардың
қызметі әлеуметтік-тұрмыстық қызмет көрсетуге негізделеді. Соның арасында
олардың қызметтері анағұрлым кең әлеуметтік қызметкерлердің арнайы білім
беру институттарын құру өлшемі бойынша еңбекке қабілетсіз азаматтар
едәуір мамандандырылған және түрліше әлеуметтік көмек пен қолдау алуына
мүмкіндігі жоғары.
Мүгедектігі бар адам қоғам өмірінің барлық салаларын қатысуға теңдей
құқық алады. Тең құқық әлеуметтік қызмет жүйелерімен қамтамасыз етілуі
тиіс. Ал әлеуметтік қызмет жүйелері шектелген мүмкіндіктерді теңестіреді
және олар физикалық, психологиялық, сенсорлы, мәдени, заңдылықты және тағы
басқа кедергілерге негізделген. Мұндай кедергілер мүгедектігі бар адамға,
қоғамның басқа мүшелері сияқты негіздерде, қоғамда өз орнын табуға
мүмкіндік бермейді. Мүгедектік- бұл соншалықты медициналық мәселе емес, ең
алдымен-теңсіз мүмкіндіктер мәселесі.

2.1. Мүгедектің ұғымы және оның топтары
Мүгедектік мәселесі, ал жайлы ұғым социология және әлеуемттік жұмыста
басты зерттелу және талқылану тақырыбы болып табылады. Мүгедектік
сырқатпен, зақымданумен, жарақатпен байланысты пайда болады, бұл мүгедек
деп танылған адамның қабілетсіздігін түсіндіреді. Осыған байланысты қандай
да бр жалпы-қабылданған әрекеттер орындалуы керек, яғни халыққа әлеуметтік
қызмет көрсетуші мемлекеттік және мемлекеттік емес ұйымдар мен мекемелер
тарапынан мүгедек деп танылған балалар мен азаматтарға әлеуметтік қорғау
көрсетіледі.
Мүгедек -ҚР Мүгедетердің әлеуметтік қорғалғандығы туралы заңында
айтылғандай-сырқат, жарақат, зақымдану салдарынан пайда болған, өмір сүру
шектелуіне әкеліп соқтырған, оны әлеуметтік қорғау қажеттілігін
туындататын, ағза қызметінің күшті бұзылуынан денсаулығы бұзылған адам.
Өмір сүру шектеулігі-бұл адамның өзіне-өзі қызмет көрсету, өзіндік
қозғалу, бағдарлау, басқалармен қатынасу, өз әрекетін бақылау, білім алу
және еңбек қызметімен айналысу қабілеттілігімен мүмкіндігін жартылай немесе
толық жоғалтуы.
Соқыр, саңырау, мылқау, қозғалу координациясы бұзылған, жартылай немесе
толық сал болған адамдар адамның қалыпты физикалық жағдайынан күшті
ауытқуымен айқындау нәтижесінде мүгедек болып танылады. Сонымен қатар
мүгедек болып кәдімгі адамнан сыртқы келбетімен айырмасы жоқ, бірақ сау
адам істейтін әртүрлі салада еңбек етуге мүмкіндік бермейтін сырқаты бар
адамдар да танылады. Мысалы, жүрек ауруымен ауыратын адам ауыр физикалық
жұмысты орындай алмайды, бірақ ми қызметі жақсы жұмыс істейді.
Өркениетті қоғамның қалыптасуы жолында мүгедектік ұғымы айрықша
өзгереді:экономикалық дамуы және тарихи- ұлттық дәстүрлеріне байланысты
әрбір мемлекеттің заңдылықтары мен ұғымдарында әр түрлі болуы жалғасып
келеді.Алайда бір ұғым барлық елде және әрқашаннн сақталып келеді- мүгедек-
қосымша әлеуметтік назарды қажет ететін азамат.
Егер мүгедекті барлық көзқарастан қарастырсақ, онда оның басым жағы-бұл
мүгедектігі бар адамға әлеуметтік көмек көрсету қажеттілігі.
Мүгедектер және мүгедектік мәселесінің практикалық жағын қарастыру
негізінде, берілген анықтама азаматтық-құқықтық қатынастарда қабылданған
түсінік болып табылатынын еске алу қажет. Мүгедек термині заңдылықты
актілерде бекітілген, оның заңдық анықтамасы берілген, және оның басқамен
ауыстыру құқық көз қарасынан алғанда сыпайылыққа жатпайды.
Барлық мүгедектер әртүрлі негіздер бойынша бірнеше топқа бөлінеді.Жасы
бойынша –мүгедек бала, ересек мүгедектер. Мүгедектіктің пайда болуы
бойынша: -бала кезінен мүгедек, соғыс мүгедегі, еңбек мүгедегі, жалпы
сырқатар мүгедегі. Еңбекке қабілеттілігі деңгейі бойынша-еңбекке жарамды
және жарамды емес мүгедектер, I топ мүгедектері (еңбекке жарамсыз), II топ
мүгедектері (уақытша еңбекке жарамсыз немесе шектелген сфераларда еңбекке
жарамды), III топ мүгедектері (сақтандырылған еңбек жағдайларында еңбекке
жарамсыз).
Сырқат сипаты бойынша-қозғала алатын, аз қозғалатын және қозғала алмайтын
топтағы мүгедектер.
Қазақстан Республикасында мүгедектікті өмір сүру шектеулігіне сәйкес үш
топқа бөледі.
I топ мүгедектігі ағза қызметінің және өмір сүру шектеулігінің ең жоғарғы
дәрежесі анықталған тұлғаларға беріледі.
II топ мүгедектігі ағза қызметінің және өмір сүру шектеулігінің орташа
дәрежесі анықталғанда беріледі.
III топ мүгедектігі жеңіл шектеулер анықталғанда беріледі.
Топтардың сандық анықтамаларының әлеуметтік рөлі мүгедектерді қорғау
өлшемінің әртүрлі қажеттілік деңгейінде тұрады. Топтардың анықтамасына
сәйкес мүгедектерге жеңілдіктер бекітіледі және заңды белгіленеді.
Жеңілдіктер зейнетақының әртүрлі көлемімен, мүгедектіктің ауыр тобындағы
мүгедектерге жоғары мөлшердегі жәрдемақымен, компенсациямен, дәрімен
қамсыздандырумен және т.б. көрсетіледі. Реформалық кезеңге дейін еңбекке
қабілетті және еңбекке қабілетсіз деген түрлерге де бөлінген.
Мүгедектік бойынша мемлекеттік әлеуметтік тегін көмектің көлемін, түрін
және оның қаржылану көзін анықтау үшін өмір сүру шектеулігінің көріну
дәрежесінен қатар мүгедектікке әкелуші себептер де маңызды орын алады.
Мүгедектік себептері жағдайдың тууына негізгі жауапкершілікпен кім
көтеретінін көрсетеді, алайда мұны заңгерлік жауапкершілік деп атауға
болмайды. Әлеуметтік қорғау органдары мүгедектіктің тобын ғана емес,
сонымен қатар оның себептерін де тіркейді. Мемлекеттік қайнар көздерден
қаржыландыру көлемін есептеу үшін көп жағдайда негіз болатын статистикалық
формаларда мүгедектер саны туралы ақпараттар мүгедектік себептері
тұрғысынан келтіріледі.
Ережеге сәйкес барлық мүгедектер келесі түрлерге бөлінеді:
♦ еңбектік міндеттерді орындау барысында мүгедектік алған, еңбек зақымы
және кәсіби ауру мүгедектері;
♦ туылғанда және 18 жасқа дейін мүгедектік алған бала кезінен болған
мүгедек;
♦ әскери қызмет және әскери міндеттерді орындау кезінде мүгедектік алған
әскери қызмет мүгедегі;
♦ жалпы аурудан немесе жарақаттан мүгедек болған, жалпы ауру мүгедектері.
Ресми бекітілген мүгедектік себептері:
- жалпы ауру;
- еңбектік зақым;
- кәсіби ауру;
- бала кезден туған мүгедектік;
- жарақат негізінен болған мүгедектік;
- әскери жарақат және ауру.
Кейбір жағдайларда ҚР заңдылығымен басқа да себептер бекітілуі мүмкін.
Жалпы аурулар негізінде туған мүгедектік еңбектік қызмет немесе жұмыстан,
оқудан кеткен кезде әртүрлі аурулар мен зақымдардың негізінде туған, бірақ
кәсіби ауруға, өндірістегі зақымға, Қарулы Күштерде өткізілген кезеңдегі
ауруларға тікелей тәуелділікте тұрмаған кезде туған мүгедектік кезінде
белгіленеді.
Осындай жағдайда мүгедектік кезінде жауапкершіліктің көп бөлігі ересек
жастағы, өз өмірінің жағдайын өз бетінше анықтайтын, өз денсаулығын күтетін
және сәйкес әрекет пен өмір көрінісін таңдайтын, азаматтың өзінде болады.
Бұл мемлекет немесе қоғам тарапынан ең төменгі көлемде тегін әлеуметтік
көмек, әлеуметтік төлемер, әлеуметтік жеңілдіктер алуға мүмкіндік береді.
Бала кезінде пайда болған мүгедектік ауру немесе зақымдану әсерінен бала
кезінде,18 жасқа дейін пайда болған кезде белгіленеді. Бала кезінде пайда
болған мүгедектік көрсетілген жастан жоғарыларға да белгіленуі мүмкін,
сонымен қатар бала кезінде немесе туылған кезде әртүрлі себептермен пайда
болған еңбекке қабілеттілігін жоғалту белгілері бар мүгедектерге
белгіленеді.

2.2. Мүгедектермен әлеуметтік жұмыстың психологиялық ерекшеліктері
Психологиялық құбылыс мүгедектің тұлғалық-психологиялық бейімделуі
ретінде, сонымен қатар қоғамның мүгедектік мәселесін эмоционалды-
психологиялық қабылдауы ретінде де бейнеленеді. Мүгедектер мен зейнеткерлер
халықтың аз ынталанған тобына жатады және қоғамның аз қорғалған, әлеуметтік
әлсіз бөлігі болып табылады. Бұл, ең алдымен, мүгедектікке әкелген, аурумен
шақырылған, олардың физикалық жағдайының кемшіліктеріне байланысты. Одан
басқа, бұл топтардың әлеуметтік қорғалмағандығы, көп мөлшерде, олардың
қоғамға қарым-қатынасын қалыптастыратын және олармен байланысты қиындататын
психологиялық фактордың бар болуымен байланысты. Психологиялық мәселелер
мүгедектердің сыртқы әлемнен алшақтауы кезінде пайда болады.
Мүгедектер әлемі өз алдына бейнелі. Бұл жердің өз белгілері, өз
бағалауы, өз заңдары бар. Мүгедекке көмектесу-бұл ең алдымен оның әлемін,
назар аудару және жүрек қарым-қатынастарын қажет ететін адам әлемін түсіну
және қабылдау.
Әлеуметтік жұмыстың мазмұны мен технологиясы ғана емес, оның
психологиялық көрнекілігі де маңызды. Көмекші кәсіптер (әлеуметік жұмыс
және кеңестік психология сияқты) үшін ең барабар, жарияланған болып
адамгершілік тәсіл болып табылады.Осы тәсілге сәйкес, адамның қалыпты өмір
сүруі және оның жоғары бағалануын қалыптастыру үшін тұлғаның позитивті
дамуының ішкі ресурстраның белсенденуі, адамгершілік және таңдау мүмкіндігі
қажет.
Мүгедек адамның кәсіби өзін-өзі анықтауындағы қиындықтар өз күшіне
сенімсіздік және жасқаншақпен шақырылса, олардың кәсіби мағыналылығы
тұрғысынан өз ерекшеліктерін дұрыс бағалау мен саналауға көмек көрсету
ерекше мағына алады. Дұрыс нәтиже болып мүгедек адамда өзінің жеке кәсіби
жолын сапалы және өз бетімен жоспарлау қабілетін, сонымен қатар оның жүзеге
асу жолдарын анықтау қабілетін қалыптастыру саналады.
Психологиялық көзқарастан мүгедек адамдарға отбасында жие кездесетін екі
шектеуді бейтараптандыру өте маңызды:
Бірі, оны, өмір сүруін күрделендіретін және жеке тірі қалуын
қиындықтатын, мысал ретінде қабылдау, екіншісі, отбасының барлық
мүшелерінің назары аударылады және ол үлкен қамқоршылыққа тап болады.
Әлеуметтік жұмысшы әртүрлі рөлдерде шыға отырып (яғни кеңесші,
қызығушылықтарды қорғаушы, көмекші және т.б.) туындаған мәселелерді шешуге,
қабілетсіз туысқанына дұрыс қарым-қатынасты қалыптастыру және толығымен,
отбасының ішкі қарым-қытнасын бір қалыпқа келтіруге көмек бере алады.
Отбасымен жеке жұмыс жүргізумен қатар, топтық жиналыстар өткізе отырып,
көмек бере алады.
Осындай, мемлекет тарапынан жүргізіліп отырған шаралардың бірі Қазақстан
Республикасы мүгедектерін реабилитациялаудың (оңалту) 2002-2005 жылдарға
арналған Бағдарламасы.Бұл Бағдарлама ҚР Үкімет жарлығымен 2001 ж. 29
желтоқсанда 1758-ші нөмірде қабылданды.
Бағдарламаны негізгі мақсаты- мүгедектерді оңалту жүйесін жасау, олардың
қоғаммен жан-жақты араласуы үшін ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.