Жеңіл атлетика жүру, жүгіру, секіру, лақтыру, жаттығуларынан біріккен спорт түрі

Пән: Спорт
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 26 бет
Таңдаулыға:

КІРІСПЕ
Жеңіл атлетика жүру, жүгіру, секіру, лақтыру, жаттығуларынан біріккен спорт түрі. Жеңіл атлетика арнайы дене шынықтыру жоғары оқу орындарына осы спорт түрін ғылыми - оқу пәні ретінде практикалық және ілімдік оқыту әдістемесі мазмұнындағы пән. " Атлетика" ежелгі греция сөзінен аударғанда курс, жаттығу сөздерінің мағынасы береді. Ежелгі грецияда атлеттер деп күш пен ептіліктен сайысқандарды атаған, ол қазіргі таңда физикалық жақсы дамыған күшті адамдарды атайды.
Жеңіл атлетика атауы - жаттығуларды орындау кезендегі сыртқы көріністің жеңіл орындалуына арап және атлетика қарама-бареч атлетика немесе жолдағы және алаңдағы жаттығу деп атайды (АҚШ, Франция, Англия).
Жеңіл атлетика курсының мазмұны және міндеті. Женің атлетикалық жаттығулар жүріс адамның қарапайым қимыл іс-әрекеті, барлық жастаға адамдарға жақсы физикалық жаттығу. Бір қалыпты ұзақ, ритликалық жүріс кезінде дене бұлшық еттерінің барлығы дерлік жұмыс істейді, жүрек жұмысы, демалу жүйелері және тағы басқа жүйелердің жұмысы жоғарылап жақсарады, зат алмасу процесі жоғарылайды.Қарапайым жүрістен басқа да түрлері бар мысалы: салхаттық (походная), қатардағы (строевая), спорттық (спортивная) осыларды ішіндегі техникасы жағынан ең қиыны, бірақ сонымен қатар ең тиімдісі - спортты жүріс жарыстарда қолданылады. Оның жылдамдығы қарапайым жүрістен екі есе жоғары. Бірақ жылдамдықта жоғары жетістіктерде жету үшін техникасын меңгеру жеткіліксіз. Қарапайым жүріске қарағанда өте жоғары қимыл әрекет қажет етеді, ал сонымен қатар қуаты көп жоғалту көтеріледі. Осыған байланысты спорттық жүріспен айналысу спортшы организміне ерекше әсерін тигізеді, ішкі органдарды және жүйелерді мықтылайды, олардың жұмыс істеу қабілетін жақсартады, күштің дамуына оң әсерін тигізеді әсіресе төзімділікке баулиды, еріктік қасиеттерді тәрбиелейді.

I. НЕГІЗГІ БӨЛІМ
1.1 Жүгіру
Адам денесін шынықтыру мен денсаулығын нығайтудың ең тиімді түрінің бірі - жүгіру.
Жүгіру - бұлшық еттердің жұмыс белсенділігін артырудың оңтайлы және күй талғамайтын түрі екені белгілі. Онымен кез келген ауа райы жағдайында, жылдың кез келген уақытында топпенен де, дербес жаттыға беруге болады, бұл ретте ерекше жағдай мен қымбат құрал-жабдық талап етпейді.
Ол үлкен маңызды ие болуымен бірге жеңіл атлетиканың негізін құрайды және спорттың көптеген түрлерінде жаттығу құралы есебінде пайдаланылады.
Жүгірудің - денсаулыққа қандай сауықтыру тиімділігі бар? - деген сұрақ туындайды осындайда.
Жүгіру биомеханикалық дабыл деп аталатын ерекшеліктерге ие. Аяқ жерге тигенде қарсы соққы пайда болады да, ол қан тамырлары арқылы қанның жоғары қарай ауысуына себепші болады. Жүгіру кезінде бауыр мен ішектердің дірілі өттің жүрісін жақсартады, бауыр мен ішектердің функционалдық қабілеттерін арттырады, кідірістерді жояды. Қан айналысы, лимфалар мен клеткааралық сұйық заттар жасару, жаңару тиімділігін туындата отырып ағзаны зат алмасу қалдықтарынан тазартады.[4]
Жүгіру кезінде қанның жүру көлімі 70мл-нен 120-140мл-ға дейін ұлғаяды. Жүректің әрбір жиырылуы басты күре тамырдың созылуын туғызады. Бірнеше жыл жүйелі шұғылданудан кейін, қан жүретін тамырлардың осындай массажы, олардың саңылауын екі есеге көбейтуге әкеледі. Жүректің әсерімен жүрек еттерінде және аяқ еттерінде ұсақ қан тамырларының саны көбейеді. Жамбас пен кеуде клеткасының қозғалысы бауырдың, асқазан астындағы бездің, ағзаның жұмысын жақсартады, ас қорыту жолдарының жұмысын белсенді етеді.
Жас өскен сайын адам сүйегі минерелдығын азайтып, оның барысында олар кальциді жоғалтады да, омырылғыш болады. Түрліше зерттеулерде сүйектің жағдайы белгілі бір дәрежеге дейін жұмыс жасау белсенділігіне байланысты екендігі көрсетілген: көп жаттығу әсерімен еттер сияқты сүйек те жуандайды және көп салмақ көтеретіндей болады. Сондықтанда сүйекке көп ауырлық түсетін болса, соғұрлым жақсы болмақ. Жүзгіштерге қарағанда жүгіргіштердің сүйегі жуан екендігі байқалған.
Жүгіру несеп пен өтте тас жиналу ауыруларының алдын алудың жақсы құралы екен деген де болжам бар, өйткені ол тиісті дене мүшелері мен жүйелерінің ырғақты серпілісті әрекеттерімен қосарлана жүреді.
Жүгірудің нерв жүйесіне жағымды әсер ететіндігі ешқандай дау туғызбайтындығы өз алдына, сонымен қатар шынығудың тамаша құралы болып табылады. Кез келген ауа райы жағдайында жүгіруге болады және уақыт өте келе оның салқынынан болатын сырқаттарға қарсылығы дамиды. Жүгіргіштердің ағзасы жылуды көп бөлетіндіктен аз ауырады. Дене температурасының жоғарылауы ағзаға бактериялардың енуін қиындатады немесе олардың дамуына кедергі келтіреді. Жүгірумен жүйелі түрде шұғылданатын және одан жақсы ләззат алатын адам темекі тарту, ішімдік ішу секілді зиянды әдеттермен белсенді түрде күресе бастайды. Жүгіру зиянды әдеттерді өзінен-өзі жоя алмайды, бірақ денсаулықты нығайту барысында осы зиянды әдеттерге шектеу бола алады. [6]
Адам денсаулығына зиян келтіретін улы химиялық заттардың қатарына темекі мен есірткі заттары да жатады. Темекі түтінінің құрамына 4 мыңға жуық химиялық заттар кіреді, олардың көбі улы заттар. Олардың қырыққа жуығы қатерлі ісік ауруын туғызады. Темекінің уы сонымен қатар, қолқаның созылмалы ауруын туғызады, сол себептен де темекі шегетіндер жиі жөтеледі. Темекі шегетін ата-аналардың жаңа туған нәрестелерінің организмінде улы газ сәби бойындағы қан құрамында бірнеше сағатқа дейін болады. Есірткі заттары да қолқа, өкпенің қатерлі ісік ауруларын туғызады. Көптеген органикалық еріткіштер: авиациялық бензин, желім, бензин, эфир, еріткіштер мен аэрозольдер буланып ауаға көтеріледі. [9]

1.2 Жүгірудің тәсілдері мен әдістері
Жүгіру, спорттық жүгіру - жеңіл атлетиканың негізгі бір түрі. Оның тегіс жерде әр түрлі қашықтыққа Жүгіру (жүгіру жолымен және тас жолмен), кедергілі (барьерлі) Жүгіру (сондай-ақ стипль-чейз), кросс, марафондық Жүгіру сияқты түрлері бар. Археологиялық ескерткіштер жүгірушілер бәсекесінің ежелгі дәуірлерден бастап дамығанын көрсетеді. Біздің заманымыздан.бұрын 776 жылы 1-ші Олимпиялық ойындар бағдарламасында жүгіруден жарыс өткен. Жарыс жолының қашықтығы 192 метр 27 сантиметрге тең болып, ол "стадидром" деп аталған. Яғни, сол кездегі жарыс өткен стадионның жалпы ұзындығына сәйкестеліп алынған. 17 ғасырдың орта кезінен бастап, Англияда кәсіпқой жүгірушілер пайда болды. Олар, көбіне, алыс қашықтықтарда сынға түсті. Қазақ халқының ауыз әдебиетінде желаяқтар жарысы туралы аңыз, әңгімелер бұрыннан белгілі. Ереже бойынша жүгіру өнері қазақ топырағына 19 ғасырдың соңына таман жетті. Ресми жарыстар, негізінен, 20 ғасырда өтті. Жүгіруден қазақ жастары арасында бірінші болып Ғұсман Қосанов 17-ші Олимпиялық ойындарда (1960, Рим қаласы) 4*100 метрлік эстафеташылар бәсекесінде күміс жүлдегер атанды. Ал қысқа спринттік қашықтыққа жүгіруші Әмин Тұяқов 1966 ж. Еуропа кубогін еншіледі. Сонымен қатар (1966 - 2000 жылдар аралығында), С.Исамбаев, Ә.Байтықов, Е.Жамбылов, Б.Күреңкеев КСРО жарыстарында әр түрлі қашықтықтарда жүгіріп, елеулі табыстарға қол жеткізді. Кедергілі жүгіруден 2000 жылы О.Шишигина Сидней Олимпиядасының алтын медалін жеңіп алды. [2]
Шапшаң жүгіру үшін аяқты тез-тез қозғап, кең адымдап жүгіру керек.
Шапшаң жүгіру адымды кең ашып жүгіруге байланысты болады. Адымды барынша кең ашып жүгірген адам жүгіріп өтуге тиіс қашықтықты берілген уақытта жүгіріп шығады. Адым кең ашылмаса, қанша тез жүгіргенмен, уақыт жағынан ұтылады. Яғни белгілі бір қашықтықты көрсетілген уақыт ішінде жүгіріп өте алмайды.
Сондай ақ жүгіруші адымын кең ашқанымен тез аттап жүгірмесе, ол жоғары көрсеткішке жете алмайды. Демек, шапшаң жүгіру үшін әрі кең адымдап, әрі тез аттап жүгіруі керек.
Жүгіру-дене жаттығуларының еғ қолайлы және кең тараған түрлерінің бірі. Жүгіру бүкіл организмге жалпы физологиялық әсер етеді.
Жүгірудін негізгі тәсілі- жүгіріп келе жатқанда денені дұрыс ұстай білу. Белгілі бір қашықтыққа жүгіру үшін алдымен дайындық жаттығулары орындалады. Бұл жаттығулар жүгіруші қандай қашықтыққа жүгіретініне байланысты орындалады. Дайндық жаттығуларын орындау мына төмендегі сөрелік қалыптарды үйренуден басталады.
-қысқа қашықтыққа жүгіруге арналған төмендегі сөрелік қалып
-ұзақ қашықтыққа жүгіруге арналған жоғары сөрелік қалып
-сөреден шыққандағы жүгіру адамның басталуы.
Мәселен, ұзақ қашықтыққа жүгіру керек болса, онда дайындық кезінде 100-200метр қашықтықты жоғары қарқынмен жүгіріп шығу керек. Егерде қысқа қашықтыққа жүгіру керек болса 20-30 метр қашықтықты жоғары қарқынмен жүгіріп шығу қажет.
Қысқа қашықтыққа төмендегі сөреден жүгіреді.қысқа қашықтыққа жүгіру қозғалыстын шапшаңдылығые арттырады. Сонымен бірге кедергілерден өту де қозғалыстардың шапшаңдығын жетілдіріп, дамытады. Кедергілерден өту ептілікті қалыптастыруға да үлкен пайдасын тигізеді. Қысқа қашықтыққа жүгіргенде аяқты сілтей әрі кең адымдар жүгіру керек және шапшаңдықты бірте-бірте арттыра берген дұрыс қысқа қашықтыққаа 40,50,60,80,100,200 метр жүгірген кезде аяқты сермей ұшымен басу керек.Жүгіру кезінде денені дұрыс және еркін ұстаған жөн. Қысқа қашықтыққа жүгірудің ерекшелігі-жүгіружі жүгірер алдында түрегеп тұрмай, бір тізесін жерге тигізіп отыру қалпына төмендегі сөрелік қалыпта болады. Жүгірер алдында жерге бір тізерлеп, екі қолын сөре сызығына тіреп отырады. Осы жағдайды төмендегі сөелік қалып деп аталады. Жүгіргенде спорттық шұңқырларды даярлай білудің, сөрегедұрыс тұру мен берілген белгі бойынша жүгірудің үлкен мәні бар. [3]
Төмендегі сөренің қарапайым түрі-сөре сызығынан бір табан ілгері жерге кішкене шұңқыр қазылады, сол шұңқырдан жүгірушінің тізеге дейінгі аяғынын ұзындығын дай ( тізеден аяқтың табанына дейінгі ұзындық) қашықтыққа тағы бір шұңқыр қазылады. Шұңқырдын тереңдігі жүірушінің табанының үштен бір бөлігіндей болуы керек. Екінші шұңқырдың артқы артқы қабырғасы алдыңғы шұңқырдың қабырғасына қарағанда тірек болады. Екі шұңқырдың да алдыңғы қабырғалары аяқтың ұшы тірелмейтін жайпақ болуы тиіс.
Старттық қозғалыстан кейін жүгірушінің басты мақсаты адымды ұзарту, жедел қимыл арқылы жылдамдықты өсіру. Осы арада аяқты жиі қозғалтудың маңызы зор. Егерде аяқтың жиілігің тұрақты ұзындығы болмаса, жылдамдық төмендейді. Адым жиілігі шаршаудың пайда болуынан төмендей береді. Жеделдікті ұзаққа сақтаудың бірден бір кепілдемесі денені босата біліп, еркін жүгіру керек. Түзу сызықпен жүгіру, басы артық қимылдың байқалмауы үнемді техниканы көрсетеді. Жүгірушінің қозғалыс техникасын кинограмманы талдау арқылы сипаттама берейік. Жүгіруші вертикаль кезінде байқалып тұр . итеретін аяқ тізе мен табан буыны арасы бүгіліп серпілуге дайын. Осы кезде сермейтін аяқ сирақ буыннан бүгіліп тез алға қозғалып итеретін аяқтын зор күшпен жазылуына ісерін тигізеді. Итеретін аяқ жерден серпілгеннен кейін сермейтін аяқтың тізе буыны бір денгейге дейін көтеріліп бел сол иіліп, жамбас алға жиылып, дене керекті бағытқа бағытталып тік, бос ұсталады, көз қиығы алға бағытталған. Итеру кезеңі аяқталғанан кейін ұшу кезеңі басталады. Жерден көтеріліп серпілген аяқ, сирақ буынынан бүгіліп төмендеп келе жатқан сермейтін аяққа қарай ұмтылады. Сермейтін аяқ түзу сызық бойымен табанның бас жағына ешқандай бұрылусыз қойылады. Сермейтін аяқтың тез төмендеп жерге қойылуы, тізе буынының толық жазылуына соқпауы қажет. Сонда ол дененің ортақ нүктесіне қойылады, сонымен қатар қозғалыс кезіндегі кедергіні азайтады, аяқ тез серпілуге дайын болады. [1]

1.3 Спортшының техника шеберліктері.
Спортшының техника шеберліктері Қолдың бүгілу бұрышы жүгіру кезінде әрүүрлі өзгереді. Ұшу бөлігі кезінде жамбас жедел бір - біріне жақындатылып отырады. Итерілген аяқ инерцияға байланысты артқа жоғары қозғалады. содан кейін аяқ тізеден бүгіліп, жамбас төмен - жоғары қозғалады, аяқ жолға табаннан қосылған кезде кедергі күштердің бәсендеуіне әсерін тигізеді. Аяқ табанның бас жағына қойылады. Әйгілі желаяқтар 30-60 м ара қашықтықта 4,7- 5,5 адым шапшаңдығын көрсетеді , адым ұзындығы шамалы мөлшерде өзгереді 1,25+ 0,44 желаяқтын денесінің ұзындығна шамалас \Л.Левченко , 1986ж.\ 60-80 м ара қашықтықта жылдамдық жиынтығы 1,55-0,33 шамасында адым ұзындығы төмендейді. Сол аяқты, оң аяқ адымдары біркелкі емес, күші көп аяқтың адым ұзындығынан қосатын үлесі жоғары. Жүгіру кезінде аяқтын бірден ұзындықта болғаны жүгру әдістемелігіне көп әсерін тигізеді. Спринттік жүгіруде табанды тік алға бір бағытта қоюды талап ету керек. Табан сырт жаққа бұрылып қойылса итерілу нашарлайды. МӘРЕ. Арақашықтық аяқталар кезінде жоғарғы жылдамдықты ұстауға күш салу абзал. Ақырғы адымда денені алға қарай еңкейтіп сөре сызығынан жүгіріп өту қажет. Ал, егерде бірнеше адым қалғанда спортшы секіріп өтетін болса, тепе-тендікті жоғалтып , кей жағдайда құлап қалуы да ықтимал. Жылдамдық өсудің орнына төмендейді. Жүгіруші сөреге қатар жеткен кезде тең сайыста еңкеюдің немесе иықты бұрудың манызы зор. Осындай қозғалыс көбінесе жеңіске жеткізеді.
Кедергімен жүгіру түрлері және ерекшеліктері. Әрбір қашықтықтарда қойылған -10 кедергіден тұратын стдиондағы жол бойымен өткізіледі. Кедергіден қарғып жүріру 110-140 м. Ара қашықтықта өткізіледі. Қатарластыра қойылған кедергіден қарғып жүгіруге жаттығу үшін : 3 адымдап жүгіру үшін кедергілерді 8,40м, 5 адымдап жүгіру үшін 9-9,14 м. Аралықта қою керек. Мектеп оқушыларының осы екі жағдайда да кедергілерден еркін қарғи жүгірулері керек. Кедергілерді жүгіру жолына орналастырып қою тәртібі төмендегідей: бірінші кедергі мәре сызығынан 13м. 72 см қашықтықта қойылады. (110м.) [2]

1.4 Кедергіден жүгірудегі сөрелік жылдамдықтың техникасы
1. Жүгіру тұрақты түрде мына дистанцияда жүргізіледі.
2. Кедергінің ұзындығы -1,20 м. Жалпы салмағы ең аз дегенде -10 кг.
3. Жоғары белдеменің ені -70 мм., қалындығы 10-25 мм., дейін, жоғары жағы дөңгелетілген.
4. Барлық ара қашықтықта жүгіру жекелеген жолда өтеді, әрбір қатысушы дистанцияның аяғына дейін өз жолымен жүгіреді.
Жарысқа қатысушы аяғын немесе табанын кедергіден қолымен тыс жерден қойса, әдейі кедергіні қолымен, аяғымен құлатса жарыстан босатылады.

II ЭСТАФЕТАЛЫҚ ЖҮГІРУ
2.1 Эстафеталық жүгіру түрлері.

1. жүгіріп келіп биіктікке " адымдау " әдісімен секіру техникасы. 2. Жүгіріп келіп " аяқты кеудеге қарай тартып " биіктікке секіру техникасы ( аспалап секіру ) 3. Жүгіріп келіп " арқамен секіру " ( фосбюри-флоп) Ұзындыққа секіру мынандай түрлерге бөлінеді : 1. жүгіріп келіп " аяқты жиып " секіру
2. жүгіріп келіп " аяқты қайшылап " секіру 3. жүгіріп келіп " шалқалай " секіру ЛАҚТЫРУ. Лақтырғанда еркін және тез сілтеуді қалыптастыруға тырысу керек. Бір орында тұрып та, сондай - ақ жүгіріп келе жатып та лақтыруға болады.Тез сілтеп лақтыруды қалыптастыру үшін кішкентай доптарды, теннис, жай допты, хоккей добын нысанаға және қашықтыққа, сондай-ақ еденге соғып биікке ұшырып, қабырғаға соғып, алысқа мегзеп лақтырып жаттықтыру ең тиімді тәсіл болып табылады.
ЯДРО итеру . Ядроның салмағы :ерлер қолданатын ядро 7кг .257гр. әйелдер -4кг. Ядроны шеңберде тұрып лақтырады. Шеңбердің бұрыш мөлшері 40 градус. ядроны бір орында тұрып та, адымдап та итереді . Шеңбердің көлемі 2,13,5 см. Көпсайыс. Көпсайысқа бірнеше жаттығулар кіреді: жүгіру, секіру, лақтыру. Көпсайыс мынандай түрлерге бөлінеді: үштік, бестік , ондық , жетілік. Әрбір жатығуға ұпай беру арқылы, кім тәір көрсеткішке жетсе сол көп ұпай жинайды. Мысалы 100м. -11,0 -532 ұпай , 1500м.-4,20,-438 ұпай. [7]

2.2 Эстафеталық жүгіру бірнеше адамнан құрылған команданың жүгіруі.
Мұнда жүгірушілер дистансимясының ара қашықтығында өз бөлігін кезекпен жүгіріп өтеді, эстафетада қолданылатын таяқшынын ұзындығы 30см. диаметрі 3-4 см. Эстафета таяқшасын берудің екі түрліңдісі бар . Олар эстафеталық таяқшаны жоғарыдан жңне төменнен беру. КРОСС. Кросс дегеніміз ойлы-қырлы жерлермен жүгіру . Жаттығудады ой- шұқырларды, төбекшіктері бар, айдалған жер сияқты кедергілері бар жерде өткізуге болады. Ойлар мен шұқырлардың екпінмен аттап секіріп , оның ар жағына аяқтын ұшымен түседі. Беткейге қарай жүгіргенде, денені алға қарай иіп, тізені бүге адымдап көтерулуі керек. Беткейден төмен қарай жүгіргенде денені артқа қарай шалқайта ұстап, екпінді тежей отырып, еркін жәнебір қалыпта дем алу керек. Ойпатты жерлерде ара қашықтығы 15км дейін немесе жол бойымен өткізіледі, 42км, 195м, жерде өткізілетін жүгіріс марафон деп аталады. СЕКІРУЛЕР. Секірулердің барлық түрлері балаларға қиындық тудыратын жаттығулардың бірі. Секірулер аяқтың жңне дененің жоғарғы жақ бөлігінің бұлшық еттерің дамытып нығайтады, тыныс алу мен қан айналымы органдарының қызметі жақсартады. Биіктікке секіру әдісі жағынан мынадай топқа бөлінеді. [8]

2.3 110 метр қашықтыққа кедергіден секіру
1. Кедергі қойылған 110м. дистанциянда жүгіріп өту.
Кедергі қойылған 110м. дистанцияны спортшы 51-52 адымда жүгіріп өтеді. 1-ші кедергіге дейін кедергі арасын 27 адымда. кедергіден өткенде 10 кедергі адымы мәре бөлігін 6-7 адымда.
Сөре және сөрелік қозғалыс.
Жүгіру аласа сөреден басталады, жүгіруде сөрелік аяқ тірегіш қолданылады. Кедергіден жүгіру аласа старттан, жай жүгіруге қарағанда көп қиын: кедергіден жүгіруші белгіленген ара қашықтықта 13,72м. ең жоғары жылдамдықпен жүгіріп, бірінші кедергігіні нәтижеліөтуі керек. Сөрелік қозғалыстың бірінші адымында кедергіден жүгіруші, жай жүгірушіге қарағанда ертерек көтеріледі: дистанцияның 8-10 метрінде, ол оңтайлы жүгіру қалпында болып, 1-ші кедергігіге нәтижелі шабуыл жасауға дайын болады.
2. Сөре және сөрелік қозғалыс техникасын үйрету.
Сөрелік қозғалыстың екі түрін атауға болады: біріншісі-7 адымда, екіншісі -8 адымда. 7 жүгіру адымын, көбінесе, бойы биік және күштері мығым спортшылар қолдынылады. Бұндай сөреде сермелетін аяқ алға қойылады. Алджыңдағы аяқ тірегіш сөре сызығынан 40-50 см. Алдыңғыдан.
Бұл сөрелік қозғалыс вариантында кедергіден жүгіруші тез жоғары жылдамдықты алып, жүгіру адым ұзындығы бір қалыпты өседі, бірақ сөрелік қозғалыстан, дистанция бойымен жүгіргенде жүгіруші ырғағы әр түрлі болғандығы қиыншылық тудырады. [4]
8 адымдық екпін алғанда сөре сызығына итерілетін тірегіші алға қойылады 40-66 см. Сөре сызығының алдыңғы және артқы аяқ тірегіштің аралығы 20-40см.. Мұндай сөрелік қозғалыста спортшы табиғи адым ұзындығы қысқартады, бірақ дистанция бойымен жүгіргенде бойымен жүгіргенде тұрақты ырғақ сақтайды.

2.4 Кедергі мен жүгірудің оқыту әдістемесі
1. Серпу мен серпіліс аяғының жұмыс ерекшелігі.
Техниканың ең қиын элементі: бұл - итеруден басталады. Итеретін аяқ жерге табанының басына жедел қойылады. Осы жағдай кедергіге шабуыл жасағанда, дененің ортақ масса күші жоғары қалыпта болып және жылдамдықты жоғалту аз мөлшерде болады. Итеру бұрышы 65-70 градус. Кедергіден жүгірушінің барлық әрекеті,"шабуыл жасау" деп аталады. сүрет57, кадр1-4кедергі шабуыл жасауда ең басты элемент, ол сермелетін аяқтың қозғалысы, тізеден бүгілген аяқ жедел, алға- жоғары бағытталған. Сермелетін аяқтың шабуылы аяқталатын сәтте, сирақ қозғалысы тасталып ашылады. Сермелетін аяқтың мұндай қозғалысы тепе-тендік жылдамдықтықты жоғары деңгейде ұстайды.
Кедергіден жүгіруші шабуыл жасаған сәтте сермелген аяқ түзу болған кезде дене жедел алға еңкейеді.. Сермелетьін аяққа қарама- қарсы қол шабуыл алдында шынтақтан бүгіледі. Сермелетін аяқ түзелген сәтте, қол жазылып, алға жібіреледі, сәл ішке, алақан төмен бағытталған. Кейбір жігірушілер шабуыл кезінде алға екі қолмен қозғалыс жасайды. Итерілетін аяқ тізеден бүгіліп, сырт жаққа бағытталып, тез жоғары- алға қозғалады. Сермелетін аяққа қарма -қарсы қол сырт жаққа артқа-төмен бағытта болады. Сермелетін аяқ жақтағы қол, жай жүгіру кезіндегідей бүгіліп, алға қозғалады. Кедергіден дененің ортақ массасының өтуі кедергіден түсу фазасы деп аталады. Кедергіден сермелетін аяқтың түсуі Д.Ом проекциясына таяу түседі. Аяқ табаннының тұмсығына қатты қойылады. Итерілетін аяқ түсерде тіземен жедел алға қозғалады.
2. Жүгіру арқылы кедергіден өту. Кедергіден түсер сәтте денені еңкейтіп ұстаудың маңызы өте зор-ол шабуыл жасайтын қалыптағыдай болады.
қол кедергіден түсерде жедел қимыл жасап, жай жүгірудегідей жұмысқа дайындалады. [5]
Сермелетін аяқ жақтағы қол тез алға шығарылады, осындай қозғалыс итерілетін аяқтын тез қозғалуына өз әсерін тигізеді. Сермелетін аяққа қарама-қарсы қол артқа ығыстырылған сәтте шынтақ буыннан бүгіліп, жай жүгірістегідей қозғалыс жасайды. Кедергіден жүгірушінің осындай кедергіден өту әрекеті жылдамдықтын аз жоғалуына және кедергі арасын тез жүгіруді тез жүгіруді қамтамасыз етеді.
Кедергілер арасын жүгіру үш адымда орындалады. Дистанция бойымен жүгіргенде жүгіру адымның параметрі практикалық жүзінде өзгерусіз қалады және кедергіден жүгіру ырғағына сипаттама береді. Бірінші адым- ең қысқа, екінші - ең үлкен, үшінші-10-15 см. қысқа, екінші адымға қарағанда. Ақырғы адымды қысқарту келесі кедергіге шабуыл жасауға жақсы жағдай тудырады.
Кедергі араларында кедергіден жүгіруші өжет, қайратты, бірақ денені босаңқы ұстағанда өз нәтижесін береді.
Сөреге жету ақырғы кедергіні өткенде басталады және спринттерлік жүгіру болып табылады. Кедергідн жүгіруші осы дистанция бөлігінде 14,02м. барлық назарын адым ұзындығына және жеделдігіне аударады, бұл жоғары жылдамдықты ұстауға өз үлесін қосады. Мәре сызығы бөлігінде денені ерте көп енкейту уақытты кешеілдетеді.

2.5 100 м. Қашықтықта кедергіден жүгіру техникасы
1. Сөре және сөрелік қозғалыс.
Кедергі қойылған 100 м. Аралықта спортшы қыздар 49-50 адым жасайды, сөреден бірінші кедергіге ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.