Галактикаларды фракталды талдау
Галактикаларды фракталды талдау
1. Қызыл ығысулар мен фотометрикалық қашықтықтардың заманауи бейнелері
Ұзақ уақыт бойы астрономдар аспан сферсаындағы екі өлшемді карталарда орналасуына негізделе отырып, галактикалардың кеңістіктегі үлестіруі туралы жанама қорытындылар ғана жасай алды. Сол дәуірде жасалынған жақсы шолу Peebles кітабында (1980) келтіріледі.
Соңғы жылдары жағдай мүлдем өзгерді, қызыл ығысуларға кеңінен шолу жасау бойынша алынған деректер көмегімен галактикалардың кеңістіктегі орналасуын өлшеу мүмкіндігі пайда болды. Қазіргі таңда материяның (жарықтанатын және күңгірт) кеңістіктік үлестіруін зерттеу бойынша бірнеше әдістер бар: қашықтықты фотометрикалық өлшеу, галактикалар мен квазарлардың қызыл ығысуларына кеңінен шолу жүргізу, галактикаларды есептеуді талдау және әлсіз гравитациялық линзаланудан туындаған көріністердің бұрмалануын зерттеу. Барлық осы бақылау әдістері кластеризациялау дегеніміз - бұл галактикалар әлеміндегі жалпы құбылыс екенін көрсетті.
2 Қызыл ығысуларға шолу жасау
Табиғат астрономдарға қызыл ығысу - қашықтық сызықтық қатынасы түрінде галактикалардан тыс қашықтықтарды өлшеу тәсілін берді, ол жалпы алғанда фотометрикалық әдістерге қарағанда едәуір дәл болып келеді. Мысалы, галактикаларға тән қатардың 50 кмс жылдамдықтар дисперсиясы үшін, 1 Мпк-ге жуық дәлдікте қашықтықты өлшеуге болады. Осы тәсілде қоршаған Әлемнің терең кеңістіктік картасын алу үшін, жеткілікті мөлшердегі әлсіз жұлдыз шамасына дейін қызыл ығысуларға толық шолу жасауға болады.
de Vaucouleurs, de Vaucouleurs & Corwin екінші тірек каталогында (1976) 2700-ден аса галактикаларға арналған қызыл ығысулар келтірілген. Мұның өзі галактикалар құратын құрылымдардың картасын жасау үшін қызыл ығысуларды пайдалануға мүмкіндік берген жаңалық болды.
Мақалада: "Соңғы он бес жылда оптикалық, сондай-ақ радиодетекторлар мен спектрометрлер технологиясындағы ілгерілеу галактикалардың өлшенген қызыл ығысуларының саны жағынан керемет дүмпу тудырды" деп атап өтіледі. Деректерді жинақтау жылдамдығы әлі күнге экспонент бойыша ұлғаюын жалғастырып келеді. Қазіргі таңда негізінен оптикалық спектрлер бойынша миллионнан аса қызыл ығысулар белгілі болып отыр. Осы бір "қызыл ығысулар индустриясы" галактикалардың кеңістікте бөлінуінің үш өлшемді карталары үшін тұрақты негізде жаңа нүктелер жасап келеді. Кейбір телескоптарда барлық бақылау уақыты қызыл ығысуларды өлшеуге арналып келеді.
Қызыл ығысулардың кейбір үлкен шолулары аяқталды. Олардың ішінде CfA, SSRS, LCRS, ESP қысқартылған атауларымен белгілі болғандары да бар. Олардың маңызды параметрлері 1.1 кестеде келтірілген. Толық информацияны оқырман "Sylos Labini et аl. (1998)" мақаласынан оқи алады. Осы шолулар негізінде CfA1, CfA2, SSRS1, SSRS2, Perseus-Pisces, LEDA сияқты кең бұрышты, сондай-ақ LCRS, ESP сияқты аспан сферасындағы тар жолақтар түріндегі галактикалар үлестіруінің үш өлшемді карталары пайда болды.
0.1 кесте - Галактикалардың кейбір бейнелері. Бағаналарда шолу жасау атауы, шолумен қамтылатын дене бұрышы Ohm, көзге көрінетін жұлдыз шамасының шегі, галактикалардың толық саны N, қашықтықты анықтау әдісі
Қашықтықиндикаторы
Қашықтықиндикаторы
Сілтеме
Сілтеме
Соңғы онжылдықта жүздеген мың қызыл галактикалардан тұратын ерекше үлкен шолулар пайда болды: 2dF екі градус қатарда галактикалық қызыл ығысуларды шолу (Colless et al., 2001, 2003) және слоандық сандық аспанды шолу (Sloan Digital Sky Survey - SDSS, Loveday et al., 2002). Осы галактикалық каталогтардың тереңдігі 100 Мпк-ге дейінгі өлшемдегі құрылымдарды табуға және талдауға мүмкіндік береді (1.2-сурет).
1.2 сурет - CfА каталогына және SDSS галактикалардың алғашқы қызыл ығысуларына шолу жасауға сәйкес ірі масштабты құрылым (Courtois et al. мақаласынан, 2004). 100 Мпк-ге жуық масштабтарда құрылымдардың алуан түрлі типтері жақсы көрініп тұр
3 Шолу шектері
Қызыл ығысуларға шолу жасау, негізінен, екі шамамен шектелген: шолудың көзге көрінетін жұлдыздық шамасы шегімен және әр түрлі жұлдыздық шамалар үшін алуан түрлі болып келетін қашықтықтар модулі шегімен. Сонымен қатар құрылымдық талдау жасау үшін аспанның жеткілікті шамадағы үлкен жамылғысына ие болуға болады.
Квадратты градуста галактикалар саны жұлдыз шамасының өсуімен бірден ұлғая түседі. m≈15.5 дейін кв. градусқа шамамен бір галактика тура келеді, ал 19 жұлдыз шамасына дейін - шамамен 85. Оны телескоп өрісінде бір мезгілде галактикалардың бірнеше жүздеген спектрлерін өлшеуге мүмкіндік беретін заманауи МНС (мультиобъектті спектрограф) аппаратурасының көмегімен жүргізуге болады, егер таңдама көзге көрінетін жұлдыз шамасының біршама шегіне дейін толық болған жағдайда да, оның көлемі жағынан толықтығы абсолют жұлдыздық шамасына байланысты болады: абсолют шамасы бар галактикалар үшін шолудың кеңістіктік толықтығының шегі ... жалғасы
1. Қызыл ығысулар мен фотометрикалық қашықтықтардың заманауи бейнелері
Ұзақ уақыт бойы астрономдар аспан сферсаындағы екі өлшемді карталарда орналасуына негізделе отырып, галактикалардың кеңістіктегі үлестіруі туралы жанама қорытындылар ғана жасай алды. Сол дәуірде жасалынған жақсы шолу Peebles кітабында (1980) келтіріледі.
Соңғы жылдары жағдай мүлдем өзгерді, қызыл ығысуларға кеңінен шолу жасау бойынша алынған деректер көмегімен галактикалардың кеңістіктегі орналасуын өлшеу мүмкіндігі пайда болды. Қазіргі таңда материяның (жарықтанатын және күңгірт) кеңістіктік үлестіруін зерттеу бойынша бірнеше әдістер бар: қашықтықты фотометрикалық өлшеу, галактикалар мен квазарлардың қызыл ығысуларына кеңінен шолу жүргізу, галактикаларды есептеуді талдау және әлсіз гравитациялық линзаланудан туындаған көріністердің бұрмалануын зерттеу. Барлық осы бақылау әдістері кластеризациялау дегеніміз - бұл галактикалар әлеміндегі жалпы құбылыс екенін көрсетті.
2 Қызыл ығысуларға шолу жасау
Табиғат астрономдарға қызыл ығысу - қашықтық сызықтық қатынасы түрінде галактикалардан тыс қашықтықтарды өлшеу тәсілін берді, ол жалпы алғанда фотометрикалық әдістерге қарағанда едәуір дәл болып келеді. Мысалы, галактикаларға тән қатардың 50 кмс жылдамдықтар дисперсиясы үшін, 1 Мпк-ге жуық дәлдікте қашықтықты өлшеуге болады. Осы тәсілде қоршаған Әлемнің терең кеңістіктік картасын алу үшін, жеткілікті мөлшердегі әлсіз жұлдыз шамасына дейін қызыл ығысуларға толық шолу жасауға болады.
de Vaucouleurs, de Vaucouleurs & Corwin екінші тірек каталогында (1976) 2700-ден аса галактикаларға арналған қызыл ығысулар келтірілген. Мұның өзі галактикалар құратын құрылымдардың картасын жасау үшін қызыл ығысуларды пайдалануға мүмкіндік берген жаңалық болды.
Мақалада: "Соңғы он бес жылда оптикалық, сондай-ақ радиодетекторлар мен спектрометрлер технологиясындағы ілгерілеу галактикалардың өлшенген қызыл ығысуларының саны жағынан керемет дүмпу тудырды" деп атап өтіледі. Деректерді жинақтау жылдамдығы әлі күнге экспонент бойыша ұлғаюын жалғастырып келеді. Қазіргі таңда негізінен оптикалық спектрлер бойынша миллионнан аса қызыл ығысулар белгілі болып отыр. Осы бір "қызыл ығысулар индустриясы" галактикалардың кеңістікте бөлінуінің үш өлшемді карталары үшін тұрақты негізде жаңа нүктелер жасап келеді. Кейбір телескоптарда барлық бақылау уақыты қызыл ығысуларды өлшеуге арналып келеді.
Қызыл ығысулардың кейбір үлкен шолулары аяқталды. Олардың ішінде CfA, SSRS, LCRS, ESP қысқартылған атауларымен белгілі болғандары да бар. Олардың маңызды параметрлері 1.1 кестеде келтірілген. Толық информацияны оқырман "Sylos Labini et аl. (1998)" мақаласынан оқи алады. Осы шолулар негізінде CfA1, CfA2, SSRS1, SSRS2, Perseus-Pisces, LEDA сияқты кең бұрышты, сондай-ақ LCRS, ESP сияқты аспан сферасындағы тар жолақтар түріндегі галактикалар үлестіруінің үш өлшемді карталары пайда болды.
0.1 кесте - Галактикалардың кейбір бейнелері. Бағаналарда шолу жасау атауы, шолумен қамтылатын дене бұрышы Ohm, көзге көрінетін жұлдыз шамасының шегі, галактикалардың толық саны N, қашықтықты анықтау әдісі
Қашықтықиндикаторы
Қашықтықиндикаторы
Сілтеме
Сілтеме
Соңғы онжылдықта жүздеген мың қызыл галактикалардан тұратын ерекше үлкен шолулар пайда болды: 2dF екі градус қатарда галактикалық қызыл ығысуларды шолу (Colless et al., 2001, 2003) және слоандық сандық аспанды шолу (Sloan Digital Sky Survey - SDSS, Loveday et al., 2002). Осы галактикалық каталогтардың тереңдігі 100 Мпк-ге дейінгі өлшемдегі құрылымдарды табуға және талдауға мүмкіндік береді (1.2-сурет).
1.2 сурет - CfА каталогына және SDSS галактикалардың алғашқы қызыл ығысуларына шолу жасауға сәйкес ірі масштабты құрылым (Courtois et al. мақаласынан, 2004). 100 Мпк-ге жуық масштабтарда құрылымдардың алуан түрлі типтері жақсы көрініп тұр
3 Шолу шектері
Қызыл ығысуларға шолу жасау, негізінен, екі шамамен шектелген: шолудың көзге көрінетін жұлдыздық шамасы шегімен және әр түрлі жұлдыздық шамалар үшін алуан түрлі болып келетін қашықтықтар модулі шегімен. Сонымен қатар құрылымдық талдау жасау үшін аспанның жеткілікті шамадағы үлкен жамылғысына ие болуға болады.
Квадратты градуста галактикалар саны жұлдыз шамасының өсуімен бірден ұлғая түседі. m≈15.5 дейін кв. градусқа шамамен бір галактика тура келеді, ал 19 жұлдыз шамасына дейін - шамамен 85. Оны телескоп өрісінде бір мезгілде галактикалардың бірнеше жүздеген спектрлерін өлшеуге мүмкіндік беретін заманауи МНС (мультиобъектті спектрограф) аппаратурасының көмегімен жүргізуге болады, егер таңдама көзге көрінетін жұлдыз шамасының біршама шегіне дейін толық болған жағдайда да, оның көлемі жағынан толықтығы абсолют жұлдыздық шамасына байланысты болады: абсолют шамасы бар галактикалар үшін шолудың кеңістіктік толықтығының шегі ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz