Өндірістік ғимаратта шудың туындау көзі. Желдету жүйесін пайдалану

Пән: Экология, Қоршаған ортаны қорғау
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым министрлігі

Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті

Картинки по запросу срс казну титульный лист

СОӨЖ

Өндірістік ғимаратта шудың туындау көзі. Желдету жүйесін пайдалану.

Орындаған:

Қабылдаған:

Алматы 2017ж.

Мазмұны

Кіріспе
Негізгі бөлім

Өндірістік ғимаратта шудың туындау көзі
Желдету жүйесін пайдалану

Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе

Өндірісте қолданылатын көптеген машиналар. механизмдер, дуралдар кей жағдайларда біркелкі теңестіріліп құрылған агрегаттар болып келе бермейді. Сондықтан олардың жұмыс істеу барысында әдетте шу мен дірілдер пайда болады. Шу адамның еңбекке кабылеттілгғін азайтады, тез шаршаушылыв пайда болады. Қатты ту (шуыл) бас ауыруы, қорңыныш сезім, ұйқы қашу, ашушаңдық, тұрақсыз эмоциялық күй тағы басқа жағымсыз жағдайлар туғызады. Шу адамның сергектігін, психиялың реакциясын, жұмыс кезінде қателіктерді көбейтеді бұның бәрі сәтсіз оқиғалар туғызуы мүмкін.

Қатты шудың салдарынан құлақтың есту қабілеті кемиді біртіндеп саңыраулық пайда болуы мүмкін.

Шудың әсерінен адам организмінде бірнеше функцияналдық өзгерістер болады: нерв жүйесінде, жүрек тамыр жүйесінде, тыныс алу және ас қорыту органдарында, заттар алмасу процесінде т. б.

Шулы жұмыстарды істейтін адамдардың арасында гастритпен язва аурулары көп кездеседі. Сонымен шу адам организміне паталогиялық өзгерістер туғызып, кәсіби аурулар пайда болады, бұл ауруларды «шуыл» аурулары деп атайды[1] .

Негізгі бөлім

Өндірістік ғимаратта шудың туындау көзі

Дыбыс өрістерінің түрлері. Дыбыс өрісі деп-дыбыс толқындары орналасқан кеңістікті атайды. Дыбыс өрістерін классификациялауда дыбыс толқындарының таралу шартын есепке алған жөн. Еркін дыбыс өрісі дегеніміз дыбыс толқындары идеалды еркін кеңістікте ешбір шағылусыз таралатын өріс. Бұл шарттар жер бетінен үлкен қашықтықта ашық ауада не жаңғырықсыз камералар мен бөлмелерде кездеседі, бұл жағдайда қабырғаға түсетін дыбыс толқындары толық жұтылады. Еркін өрісте таралатын дыбыс толқындарына дыбыс қысымы деңгейі төмендеуі құбылысы тəн. Бұл қасиет еркін дыбыс өрісінде қысым жəне дыбыс қарқындылығымен кері квадраттар заңына сəйкес келеді. Бұл математикалық қатынас бос еркін өрісте бөлінетін дыбыс қуатын анықтауға мүмкіндік береді.

Диффузды дыбыс өрісі. Диффузды дыбыс өрісіне дыбыс толқындарының көп ретті шағылуы сəйкес келеді, нəтижесінде толқындар барлық бағытта бір амплитуда жəне ықтималдылықпен тарайды. Диффузды дыбыс алаңының аналогы реверберациялық камералар мен бөлмелердегі алаңдар болып табылады. Диффузды дыбыс алаңында дыбыстың қосынды қарқындылығы нольге тең екеніне қарамастан дыбыс қысымын бір жақты дыбыс қарқындылығымен біріктіретін Jх қатынас бар. Бір бағытты дыбыс қарқындылығы дыбыстың тек бір бағытта ғана қарқындылығын ескеріп, келесі бағыттағы қарқындылығын есепке алмайды. Дыбыстың бір бағытты қарқындылығын стандартты интенсиметриялық аппаратура көмегімен өлшеуге болмайды. Бірақ бұл шама қажет, себебі дыбыс қысымын өлшеу нəтижелері негізінде диффузды алаңдағы дыбыс қуатын анықтауға болады. Сəйкесті əдіс ИСО 3741 ұсыныстарында жазылған[2] .

Бөлмедегі дыбыс алаңын кеңістіктің əр нүктесіне тік жолмен емес, бір не бірнеше шағылудан кейін түсетін толқындар түрінде көруге болады. Шағылған толқындар қуаты бағыттары бөлменің геометриялық пішіні мен бөлмедегі акустикалық энергияның жұтылу дəрежесіне тəуелді. Бөлменің өлшемі мен толқын ұзындығы ара қатынасы, бөлме дыбыс өрісінің шағылу беттері құрылымы мен пішіні өзгерген кезде бөлменің дыбыс алаңы өзгереді. Егер бөлмеде фокустаушы төбелер мен геометриялық кесінділер болмаса, ал бөлме өлшемдері орташа толқын ұзындығынан біршама үлкен болса, дыбыс көзі үздіксіз жұмыс істеуде ашық бөлме кеңістігі арқылы уақыттың əр моментінде жеке толқындардың үлкен саны өтеді. Нəтижесінде дыбыс өрісі келесі қасиеттерге ие болады: 1) энергия ағындары бағыттары ықтималдығы бірдей; 2) бөлме көлемі бойынша акустикалық энергия ағыны тығыздығы тұрақты. Бірінші қасиет изотропия, екінші қасиет - біртектілік деп аталады. Яғни дыбыс өрісі изотропты жəне біртекті болып табылады. Диффуздық өрістің тағы бір маңызды қасиеті бұл өрістің барлық қарапайым толқындары когерентті емес, онда интерференцияның тұрақты құбылыстары жоқ. Дыбыс энергиясы тығыздығымен қатар диффузды алаңның энергетикалық сипаттамасының бірі шекаралардың сəулеленуінің жеке қуаты. Бұл шама 2π шекарасыындағы алаң арқылы барлық бағытта өтетін дыбыс қуатынан тұрады. Акустикалық энергия тығыздығы ε жəне шекаралардың сəулеленуінің өзіндік қуаты Jн шамасының өзара байланысты. Диффуздық алаңның біртектілігі мен изотроптылығынан алаңы бағытында көлемі dV элементтен өтетін дыбыс энергиясы dW ағыны акустикалық энергияның туындысына жəне берілген көлемнен алаңы dS тең көлемдегі аудандағы ықтималды PΩ толқын таралуына тең екеніні көрсетеді.

Ғимараттардың ауа көлемі өзіндік жиіліктердің бірнеше спектрі бар таралу параметрі бар тербелмелі жүйе болып табылады. Өзіндік жиіліктерді анықтау қатты шектелген беттері тік бұрышты ғимараттар үшін жүргізіледі.

мұндағы Пх, Пу, nz - бүтін санды параметрлер; I- ғимараттың өлшемі. Кіші жиілік аймағында, параметрлердің аз мəніне не Пх, Пү, Пz, ауытқудын жеке бөліктері бір-бірінен үлкен интервалмен бөлінген, ол дискретті құрылымға ие. Жоғары жиілік аймағында спектр тығыздалады жəне өзіндік тербелістер саны артады. Егер бөлме өлшемдері тым кіші болса, өзіндік жиіліктер тығыз орналасады, нəтижесінде дыбыс көзінің спектрінде кез келген компонент бірнеше өзіндік тербелістерді қоздырады, олар қоздыру бөлшегінен айырмасы болмайды. Ғимараттардың өлшемі аз болған сайын, диапазон жиілігінде резонансты құбылыстар байқалады жəне дыбыс өрісі біркелкісіздігі артады[3] .

Желдету жүйесін пайдалану

Қазіргі таңда санитарлы-гигиеналық немесе техникалық қажеттіліктерге арналған желдеткішті қолданбайтын бірде бір өнеркəсіп жоқ. Желдету арнадары бойынша болған шу қалыпты еңбек жағдайын бұзылу себебін тудырады. Желдету жүйесінде пайда болатын шуды тоқтату өндірісте еңбек жағдайын жақсартады жəне оның өнімділігін жоғарылатуға мүмкіндік береді. Желдеткіш суының пайда болу себебінің негізіне ауа ағынындағы қысымы мен пулс жылдамдығы жатады.

Ауа ағынымен боранның пайда болуы дыбыстық толқын мен құйынды шу түзеді. Одан басқа бірыңғай емес ағын мен кедергілесуден шу пайда болады. Бұл шудың пайда болу себебіне желдеткіштен шығар алдында немесе кірер алдында жергілікті құрылыстың біртексіздігі, ал желдеткішке түсетін ауаның турбулентті пулсін жатқызуға болады.

Көрсетілген шудың түзілу себептерінен басқа, желдеткішпен жұмыс кезінде əсіресе күшті остік желдеткіште айналу шуы пайда болады. Кейде орталық желдету жұмыстарында төменгі жиілікті сипаттағы шу пайда болады. Желдету жүйесіндегі шу көзіне желдеткіш, қозғалтқыш, ауаалмастыру жатады.

Шу желдеткіш жүйесінің элементтері орналасқан құрылыс конструкциялары бойынша, ауа алмасу қабырғасы жəне ауа алмастырғышта ауа бойынша таралады. Сондықтан шу өндірістік ғимараттың əртүрлі бөлмесінде, желдету камерасынан қашық орналасқан жерлерде де шығады. Желдеткіш орналасуына қарай діріл негізін тудырады. Үлкен жиілік интервалында жүретін діріл нəтижесінде жұмыс істейтін механизм жалпы таралу көзі қатарының күшіне əсер етеді. Желдету жүйесі дыбыс энергиясын бір ғимараттан келесі ғимаратқа ауа бойынша өткізеді. Осыған орай шу ғимаратта немесе желдету ақауы арқылы, болмаса қарапайым арна қабырғалары арқылы өтеді.

Желдету жүйесіндегі шудың негізгі көзіне желдеткіш жатады. Желдеткіште пайда болатын шу аэродинамикалық жəне механикалық шумен əрекеттеседі. Желдеткіш конструкциясының тербелуіне механикалық шудың пайда болуы себепті, яғни соққылы сипаты бар (шарлар мен роликтердің соққысы, редуктордағы соқтығыстар, жетектегі соқтығыстар жəне т. б. ) .

Айналу массасының бірқалыпсыз балансталуы діріл тудырады. Лифт, бөлшектердің нашар бекітіуі, конструкция беріктігінің кемшіліктері соққы мен дірілді күшейтеді. Кейбір жағдайларда механикалық тербеліс желдету жүйелерінің жеке элементтерінің ауа ағынындағы дыбыстық қысымынан пайда болады. Бұл шу спектрінің жиілік жолағы кең, оның ішінде жоғары жиілік құрамының саны көп.

Механикалық шу деңгейін тербелу подшипниктері мен сырғу подшипниктерін қолдану арқылы статикалық жəне динамикалық баланстау жолдары шамасының талаптарына дейін төмендетуге болады[4] .

Шуда 13 м/сек көп қоршаған жылдамдықта орталық желдеткіш үшін 20- 25 м/сек - жəне остік желдеткіш үшін аэродинмикалық шу құралады.

Орталық жəне остік желдеткіште болатын шу жағдайы қоршаған жылдамдыққа, аэродинамикалық шу құрамына байланысты болады. Сондықтан желдеткіштің дыбыстық қуаты қоршаған орта жылдамдығына пропорционал. Желдеткіштің қоршаған жылдамдығы:

мұнда, D - желдеткіш сақинасының диаметрі, м; п - сақинаның минутына айналу саны.

Түрлі геометриялық өлшемдегі желдеткіштерді сынау, бірақ біртекті коэффициенттер өнімділігінің көрсеткіші дыбыстық қуат өлшемінің дəрежесіне пропорционал болады. Остік желдеткіш шу спектрін үш облысқа бөлуімізге болады - механикалық шу жиілігінің облысы; біртексіз ағын немесе шудың кедергілесу жиілігінің облысы; құйын шуының облысы. Орталық желдеткіш шуы спектрін екі түрге бөлуге болады: 1) тегіс жақындау (құйынды шу) жəне 2) біртексіз ағын шуынан немесе бірнеше дискретті құрамнан туындайды. Өнімділікті жоғарылату мен орталық желдеткіш шуының тұрақты айналым саны жоғары жиілікті құраммен байытылады (қатысты жылдамдық шамасын ұлғайту) . Аэродинамикалық шуды конструктивті іс-шаралар қатарымен төмендетуге болады, оны жобалау жəне желдеткішті дайындау процесінде, сондай-ақ сипаттамаға сəйкес желдеткішті таңдаумен орындалады. 1) Аппарат бағытталмаған жағдайда бір сатылы остік желдеткішті қолдану, яғни дөңгелек бұрышындағы тұрақты айналым саны кезінде тереңнен реттеу талап етілмеген жағдайда; 2) Қондырғы параметрін рационалды таңдаумен қоршаған жылдамдықты төмендету; 3) Біртексіз ағын шуының жоғары деңгейіне қатысты желдеткіштерде, жұмыстың өлшемсіз сипаты нүктесінде ηmax и др нүктелерін таңдауға тура келеді. Желдеткіштегі механикалық шу редуктордағы, подшипниктегі соққыдан, айналым массасының теңсіздігінен, жақсы балансталмағандықтан соққылы сипатқа ие болады. Бұл соққылар ауа алмасымда жəне қоршаған кеңістікте желдеткіш бетіне өтіп, шуды үдетеді. Желдеткіш шуының деңгейін анықтау үшін Е. Я. Юдин теңдеуін қарастырсақ:

мұнда, Н - желдеткіш ағымдылығы, кГ/м2 ; Q - желдеткіш өнімділігі, м 3 /сек.

Желдеткішті монтаждау процесінде келесі талаптарды орындау керек:

1) желдеткіштің жұмыс дөңгелегін статикалық баланстаудан басқа динамикалық балансты қолдану;

2) тығыз ременді өткізгішпен бірге сыналы ременді өткізгіш қолдану;

3) біліктерді жақсы ұстайтын қосқыш муфталар көмегімен электрқозғалтқыш білігі мен желдеткіш білігін үздіксіз қосу;

4) мүмкіндігінше тербелу подшипниктері мен сырғанау подшипниктерін ауыстыру керек, яғни бұл желдеткіш камерасындағы шуды 15-20 дб төмендеуге мұмкіндік береді.

5) Желдеткіштен дыбыстық дірілдің өтуін төмендету мақсатында ғимарат конструкциясының ауа алмасымы бойынша желдеткішке брезентті манжет немесе резиналы тауар жалғауға тура келеді, манжет ұзындығы жұмыс дөңгелегінің диаметріне тең болу керек.

6) Жоғары өндіруші желдету жүйелерінің сыртқы қабаты глушителмен жабдықталуы қажет;

7) Құрылыс ғимараттары конструкциясы мен көрші ғимараттарға таралуы бойынша шуды азайту үшін желдеткіш пен оның қозғалтқышы өзіндік іргетаста қондырылуы керек, ғимарат конструкциясының оқшаулануы берік материалдардан жəне болат серіппелерден жасалған амортизаторларда арнайы есептелуі керек; бұл агрегаттардың құрылыс конструкцияларына қатты бекітілуі шексіз болады.

Сурет 1 - амортизатордағы желдеткіш қондырғысының сызбасы: 1- диффузор; 2 - амортизаторлар

Амортизаторлы қабаттағы остік желдеткіш қондырғысы суретте көрсетілген, ал қиылған пирамида түріндегі резеңкелі амортизатор өлшемі 2 суретте көрсетілген[5] .