Өндірістік ғимарат цехында камфортты қамтамасыз ету

Пән: Экология, Қоршаған ортаны қорғау
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 11 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым министрлігі

Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті

СОӨЖ

Тақырыбы: Өндірістік ғимарат цехында камфортты қамтамасыз ету. Өндірістік желдету жүйесінде құрылыс нормалары мен ережелері, салалық нормалар туралы мәліметтер. Технологиялық үдерісті есепке алумен өндірістік бөлме микроклиматы. Өндірістік желдетуде жұмыс аймағы ауасына қойылатын технологиялық талаптар. Қамтамасыз ету коэффициентін есепке алумен есептік сыртқы жағдайды таңдау. Жөндеу-механикалық цехты желдету. Жөндеу-механикалық цех бөлімшесіне қойылатын технологиялық талаптар. Цех бөлмесіндегі технологиялық үдеріс сипаттамасы.

Орындаған:Кәрібай А. Б.

Қабылдаған:Абдибаттаева М. М

Алматы 2017ж.

Жоспар:

Кіріспе
Негізгі бөлім

Өндірістік желдету жүйесінде құрылыс нормалары мен ережелері, салалық нормалары
Жұмыс орындары микроклиматының параметрлері, олардың организмге әсер етуі, қолайлы метеожағдайлар жасау әдістері
Желдету қондырғыларын есептеу
Цехтағы жылуды есептеу

Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе

Өндіріс процесі кезінде бөлменің ауасы әрдайым әр түрлі зиянды заттармен ластанады, адамдардың денсаулығына, кейде шығарылып жатқан өнімге кері әсерін тигізеді. Сондай зиянды заттарға әртүрлі түрдегі шаң, бу, газ, сонымен бірге артық жылу мен ылғал, химиялық бу, жалпы уытты заттектер немесе тітіркенгіштік әсері, улы және сусыз шаң, зиянды радиоактивті факторлар жатады.

Қоршаған ауаның ластануы жалпы жылудың бөлінуі, ылғалдылық пен көмірқышқыл газы, жылу мен ылғалдың бөліну мөлшеріне байланысты физикалық дәрежесі адамға артық жүктеме және қоршаған ортаның температурасына қатысты болады.

Қазіргі заман талабына сай адам өміріне жасанды құрал тиімділігі ауа ортасына қажет.

Техникалық желдету ауадан зиянды заттарды жою жолымен күресу және соңғы таза өтемақы жүйесін пайдаға асыру мақсатымен қызмет етеді.

Желдету жүйесі ұстаным әсеріне қарай: табиғи және механикалық болып бөлінеді. Табиғи желдету жүйесі сирек кездеседі, оның ерекшелігі жалпы ауа алмасу, яғни бөлмені барлық ауамен алмасуды қамсыздандыру.

Механикалық желдету жүйесі жалпы ауа алмасуда, жергілікті де бола алады. Жергілікті жүйеде құрылғы арқылы зиянның бөлінуіне қарсы әртүрлі қорғаныс түрін жасайды, ауа жергілікті ауа шығару нұсқауымен, яғни ауа өтемақысы, жергілікті ауа шығаруды жою, бөлме ішіне жаңа таза ауаның берілуімен жойылады.

Бидай өңдеу зауыттары мен нан шығару кәсіпорындарында негізінен сорғыш желдеткіш қондырғылары қолданылады. Ауаны сору кезінде машинаның қаптамасында вакуум пайда болады, ол шаңның бөлмеге таралмауын қамтамасыз етеді. Сору қондырғыларын көбіне аспирациялық деп атайды.

Алдымен ағынды ауаның көлемдік шығынын анықтайды (Vв. в. ) м ³ / сағ:

(1)

Q - жылу шығыны, кДж/сағ;

ρ _{В. В.} - енгізілетін ауаның тығыздығы, кг/м ³

t _уд. - шығарылатын ауаның температурасы, ⁰ С

t _В . _В. - енгізілетін ауаның температурасы, ⁰ С

Механикалық сору желдеткішінің қозғаушы күші сыртқы және ішкі ауалар айырмасына тең болады (Δр) :

Δр = g·h· (ρ _н - ρ _в ) (2)

h - төменгі және жоғарғы тесіктер ортасындағы биіктік, м;

ρ _н - сыртқы ауа тығыздығы, кг/м ³ ;

ρ _в - ішкі ауа тығыздығы, кг/м ³ .

Осы қысымдар айырмасы жергілікті кедергіні жоюға жұмсалады:

(3)

ξ _пр. - жергілікті кедергі коэффициенті, ξ _пр. = 1, 0;

w - ауа қозғаласының орташа жылдамдығы, м/с.

(2) және (3) теңдіктерден ауа қозғаласының орташа жылдамдығын анықтаймыз (w) :

(4)

Қажетті қима ауданы (F) :

(5)

μ - ауа шығынының коэффициенті.

Табиғи желдету жүйесі бөлмеде болатын әртүрлі көлемі көп мөлшердегі сыртқы салқын ауа мен жылу, ауа алмасуымен жүзеге асады, сонымен бірге жел әсерінен де болуы мүмкін. Ал механикалық желдету жүйесіндегі ауа алмасу тек желдеткіш жұмысы арқылы жүзеге асады.

Негізгі бөлім

Өндірістік желдету жүйесінде құрылыс нормалары мен ережелері, салалық нормалары

Өндірістік және көмекші ғимараттарда және орындарда «Өнеркәсіптерді жобалаудың санитарлы нормаларына», СНиП «Жылыту, вентиляция және ауаны кондиционирлеу», «Өндірістерді жобалаудың санитарлы талаптарына» сәйкес келетін табиғи, механикалық, аралас вентиляция немесе ауаны кондиционирлеу қолданылуы керек. Өндірістік және көмекші орындарында жылыту, вентиляция немесе кондиционирлеу құралдарымен

-жұмыскерлердің деңсаулығы мен жұмыс істеу мүмкіндігі;

- технологиялық процесстерді қамтамасыз етілуі;

-өнімдер мен материалдардың сақталуы;

-жабдықтардың сақталуы үшін жайлы атмосфералық орта жасалу керек. Атмосфералық ортаның параметрлері «Өндіріс орындары микроклиматының санитарлы нормаларының» талаптарына сәйкес болу керек. Жұмыс категориялары «Өндірістердің технологиялық жобалауының нормалары» бойынша қабылдану керек. Өнеркәсіптердегі өндіріс және төрмыс орындарында, лабораторияларда және басқа орындарда приточно- вытяжная жалпы алмасу механикалық вентиляция (немесе кондиционирлеу), қажетінше, жергілікті вытяжная вентиляциямен бірге болу керек. Табиғи ветиляция көмекші қызметтердің кейбір орындарында болуы мүмкін. Тұрмыс орындарда, дәретханаларда, лабораторияларда жалпыалмасу және жергілікті вентиляцияның дербес жүйелері болу керек. Өндіріс орындарына берілетін келуші ауа шаңнан тазартылуы керек.

Жұмыс орындары микроклиматының параметрлері, олардың организмге әсер етуі, қолайлы метеожағдайлар жасау әдістері

Жұмысшы аймақтағы ауаның құрамдық жағдайы температурамен, ылғалдылықпен, қысыммен, қозғалысымен және сәулеленуімен мінезделеді. Осы факторлардың әр түрлі қосынды мөлшері жұмысқа жағымды және жағымсыз жағдайлар туғызуы мүмкін. Мысалы, температураның жоғары төмен түсуінен және ауа жылдамдығының жоғарылығынан тұмау аурулары пайда болады, ал төмен температурада еңбек ету ағзаның жылу бөлуін және көмірсутектердің алмасуын жоғарлатса, жоғарғы температурада еңбек ету адам ағзасының тез құрғауына әкеліп шамадан тыс суды қажет еткізеді, мұның бәрі еңбек өнімділігін төмендетеді.

Микроклиматта температураның жоғары төмен түсуінен және ауа жылдамдығының жоғарылығынан тұмау аурулары пайда болады. Ал төмен температурада еңбек ету ағзаның жылу бөлуін және көмірсутектердің алмасуын жоғарлатса, жоғарғы температурада еңбек ету адам ағзасының тез құрғауына әкеліп шамадан тыс суды қажет еткізеді, бұның бары еңбек өнімділігін төмендетеді және оған кері әсерін тигізеді.

Микроклиматтың талап етілген жағдайы жылыту және желдету (вентиляция) жүйесі арқылы қанағаттандырылады. Сонымен қатар жабдықтардан және өндірілетін өнімнен жұмысшы аймаққа бөлінетін жылуды және ылғалдылықты жоғалту немесе минимумға келтіру шаралары жүргізіледі.

Микроклимат жағдайын әр түрлі құрылғылармен бақылауға және реттеуге болады. Ауаның қатысты ылғалдығын стационарлы немесе аспирационды психрометрлермен өлшейді. Психрометр құрылысы құрғақ және дымқыл термометрлерден тұрады (дымқыл термометр резервуары ылғалды ортада орналасады) . Термометрдің әр түрлі көрсеткіштерінің сандық мәндері мен психометриялық кестені қолдану арқылы ауа ылғалдылығы анықталады. Цехтағы жұмысшы аймақтың микроклиматының оптималды параметрлері жұмыс күрделігінің категориясына және жыл мезгілінің қарастырылуына тәуелді. Микроклиматтың талап етілген жағдайы жылыту және желдету (вентиляция) жүйесі арқылы қанағаттандырылады, сонымен қатар жабдықтардан және өндірілетін өнімнен жұмысшы аймаққа бөлінетін жылуды және ылғалдылықты жоғалту немесе минимумға келтіру шаралары жүргізіледі. МЕСТ 12. 1 005-88 бойынша микроклимат нормалары белгіленеді және алынады.

Микроклимат сыртқы қоршаған ортаның климаттық және табиғи жағдайларымен өте тығыз байланысты. Оның жағдайын әр түрлі құрылғылармен бақылауға және реттеуге болады.

1-кесте. Өндірістік бөлмедегі температура, салыстырмалы ылғалдылық және ауа қозғалысы жылдамдығының қолайлы нормалары

Жыл мезгілдері

Жұмыс категориясы

Температура, С ⁰

Салыстырмалы ылғалдылық, %

Ауа қозғалысының жылдамдығы, м/с

Жыл мезгілдері:

Суық және көшпелі жыл мезгілі

сыртқы ауаның температурасы +10 ⁰ С-дан төмен болған мезгіл

Жұмыс категориясы:

жеңіл -І

орта

ауырлық ІІа

орта

ауырлық ІІб

ауыр ІІІ

Температура, С0:

20-23

18-20

17-19

16-18

Салыстырмалы ылғалдылық, %:

60-40

Ауа қозғалысының жылдамдығы, м/с:

0, 2

0, 3

Жыл мезгілдері:

Жыл уақыты

Сыртқы ауаның t+10 ⁰ С және одан жоғары болған мезгіл

Жұмыс категориясы:

жеңіл -І

орта

ауырлық ІІа

орта

ауырлық ІІб

ауыр ІІІ

Температура, С0:

22-25

21-23

20-22

18-21

Салыстырмалы ылғалдылық, %:

60-40

Ауа қозғалысының жылдамдығы, м/с:

0, 2

0, 3

0, 4

0, 5

І категориялы жұмыс - адамның энергия жұмсауына байланысты жұмысты шектеу (ккал/с) . Жұмыс категориясын жұмыскердің энергия жұмсауына қарай салалық, нормалық құжаттарға сәйкестендіріп анықтайды. Жеңіл физикалық жұмыстар (І категория) - отырып, тұрып және жүріп жасалатын жұмыстар, бірақ, үнемі физикалық күш жұмсауды қажет етпейтін жұмыстар (150ккал/с, 172Дж/с) .

ІІ категориялы жұмыс - ауырлығы орташа физикалық жұмыстар; түрлі жұмыстар.

Ал энергия шығымы 150 ден 200 ккал/с (172-232 Дж/с) - ІІа категорияға және 200-ден 250-ге ккал/ч (232-293 Дж/с) - ІІб категориясына жатады.

ІІа категориясына үнемі жүретін, үнемі тұрып және отырып істейтін, бірақ, ауыр нәрсе тасымайтын жұмыстар жатады.

ІІб категориясына жүріп істейтін және шағын (үлкен емес) нәрсе таситын (10 кг дейін) жұмыстар жатады.

ІІІ категория - ауыр физикалық жұмыстар. Оған үнемі физикалық күш жұмсап, 10 кг-ден артық ауыр жүк көтеріп, таситын жұмыстар жатады. (250ккал/ч. 293Дж/с) .

Желдету қондырғыларын есептеу

Желдету қондырғыларының өндiрiстегі негiзгi жұмысы - машиналарды, механизмдерді және өндiрiстiк бөлмелердi шаңнан тазарту. Астықты қабылдау, орын ауыстыру, тазарту және өңдеу процестері кезінде шаң пайда болады. Астықты өңдеу кезінде көп мөлшерде жылу мен ылғал бөлінеді, бұл шаңмен бірге зеңнiң және микроорганизмдардың пайда болуына әкеліп соғады. Желдету желiлерiнiң дұрыс жұмыс істемеуі немесе оның болмауынан өнiм желімденіп қалады. Станоктардағы біліктердің бұдыр беттері мен елеуiштердiң тесіктері бітеліп, соның салдарынан өнiмнiң ұнтақталуы нашарлайды, сүзетiн бетi азаяды. Бұл технологиялық процестің дұрыс жүруіне кедергі келтіріп, кәсiпорынның өнiмдiлiгiн азайтады және өнiм сапасын нашарлатады.

Желдетудiң жұмысы келесiдей:

1. Сақталатын астықтың үйiндiсiндегi белгілі бір температураны ұстап тұру.

2. Астықты қоспалар мен шаңнан тазарту.

3. Машиналардың беттерi мен жұмыс органдарын, сонымен ұнтақталатын өнiмдердi суыту.

4. Машиналар, механизмдер, елеуіштердiң iшкi беттерiне ылғалды конденсациялауды болдырмау.

5. Жұмысшылар мен өндiрiстiк процесс үшiн ауаның оңтайлы параметрлерін құру.

6. Өрттер және жарылыстарды болдырмау үшiн машиналардың сыртқы беттерiн шаңнан тазарту.

Тамақ өндірісінде желдету желiлерiн жергiлiктi және орталық деп жіктейді. Жергiлiктi желдету желiсi бір машинаны ғана шаңнан тазартады. Ал орталық желдету желiсi бiрнеше машиналарды шаңнан тазартады.

Ауа беру тәсіліне байланысты шаң ажыратқышты сықайтын және соратын желдету қондырғыларына бөледі.

Сықаушы желдету желiсi - бұл тозаңды ауа шаң ажыратқышқа желдеткiш арқылы толтырылатын желi. Блок-схемасы:

Шаң тазартқыш машина - ауа құбыры - желдеткiш - ауа құбыры- шаң ажыратқыш.

Сықаушы желiлерде тозаңды ауа желдеткiш арқылы өтедi.

Соратын желдету желiсi - бұл шаң ажыратқыш арқылы желдеткiшпен тозаңды ауаны сорып алу желiсі. Блок-схемасы:

Шаң тазартқыш машина - ауа құбыры - шаң ажыратқыш- ауаөткiзгiш - желдеткiш. Соратын желiде желдеткiш арқылы тазаланған ауа өтеді.

Желдету желiлерi шаң басу, шаңнан тазарту және бөлме ауасының шарттарына байланысты жартылай рециркуляцияланған ауаны бiр сатылы немесе екi сатылық тазартуды жүзеге асырады.

Тозаңды ауа жабдықтан сорылып және тазартудан кейiн сыртқы шығарылады. Қысқы мерзiмде тазаланған жылы ауаның сыртқа шығарылуы және суық ауаның кіруі бөлменің жылулық тепе-теңдiгін бұзады. Жылулық тепе-теңдiкті ұстап тұру үшін суық ауаны калориферлерде жылыту керек. Ең пайдалысы тазаланған ауаның рециркуляциясын, сонымен қатар цехтарда орналасқан жұмыс iстейтiн машиналардың жылуын қолдану болып табылады.

Аспирациялық және желдеткіш қондырғылардың тиімділігін бағалау

Өнеркәсіптік өндірісті еңбек гигиенасына қатысты дамытудың қазіргі заманғы кезеңінде өндірістік желдеткіштер елеулі рөл атқарады. Оның маңыздылығы өндірістік бөлмелер ауасына қоршаған орта факторлары мен еңбек процесінің адам организміне әсер етуін азайтатын немесе болдырмайтын өлшемдерді тән ететін неғұрлым тиімді іс-шаралардың бірі болып табылатындығымен айқындалады. Шамалары елеулі дәрежеде желдеткіштің тиімділігі және ұтымдылығымен айқындалатын факторлар: зиянды химиялық заттар, өндірістік шаң, ауаның температурасы, ылғалдылығы мен қозғалысының жылдамдығы. Сондай-ақ кәсіпорындардың еңбекті қорғауға бөлетін қаражатының негізгі бөлігі желдеткіш жабдықтарды сатып алу мен пайдалануға жұмсалатынын атап айтқан жөн. Сонымен бірге, еңбекті қорғау саласындағы практика көрсеткендей, жекелеген жағдайларда желдеткіш жабдықтар дұрыс орнатылмағандықтан немесе дұрыс пайдаланылмағандықтан, оларды сатып алу мен пайдалануға жұмсалатын қаражат өзін өзі ақтамайды.

Кәсіпорын аумағында таза ауаны сақтау - жабдықтарды цехтарды желдету үшін қолдану және жұмыс орындарында қолайлы жағдай жасау үшін пайдаланудың негізгі шарты.

Шығарылатын ауаны қоспалардан тазарту дәрежесінің коэффициентін айқындау (зиянды заттар концентрациясы мен тазартқанға дейінгі, тазартқаннан кейінгі зиянды заттар концентрациясының процентпен көрсетілген арақатынасы) ауаны тазарту қондырғыларының жұмыс істеуінің негізгі техникалық сипаттамалары болып табылады.

Цехтағы жылуды есептеу

1. Күн радиациясынан Q _тп1 , Вт:

Q _тп1 = F _ост ·q·А

мұндағы: F _ост - шыны беті, м ² ;

q - 1м ² шыны беттегі радиация, q = 138 Вт/м ² ;

А - шыны сипаттамасының коэффициенті. Екі еселенген шынылауда (таза шыны) А = 1, 15; ластануда А = 0, 80.

2. Өндірістік пештерден Q _тп2 , Вт:

Q _тп2 = 1000·N _уст · q ₀ · η

N _уст - пештің бекітілген номиналды қуаты, кВт;

q ₀ - пештің бекітілген номиналды қуатынан цехқа жылу бөліну, %; электрпештері үшін q ₀ = 70%; қалған пештер үшін q ₀ = 40 - 60%.

η - барлық пештердің бір уақытта жұмыс істеу коэффициенті; η=0, 8-1, 0.

3. Құбырөткізгіштер мен аппараттардың ыстық беттерінен Q _тп3 , Вт: