Техникалық регламент өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз етудің негізі

Пән: Автоматтандыру, Техника
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 15 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым министрлігі
Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті

СОӨЖ
Тақырыбы: - - - - - - - - - - - - - Техникалық регламент өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз етудің негізі. Негізгі түсініктер мен терминдер. Қолданыстағы регламенттің сақталуын қамтамасыз ету жүйесі. Техникалық регламент құрамы. Техникалық регламентті бұзғаны үшін жауапкершілік. Техникалық реттеу туралы заңның қолданылу саласы. Өнеркәсіптік қауіпсіздікті мемлекеттік реттеу жүйесі. Техникалық реттеу саласындағы мемлекеттік бақылау және тексеру. Техникалық реттеудің объектісі мен субъектісі. Өнім мен қызметтің өмірлік цикліне, үдеріске, қызметке, өнімге қойылатын талаптар. Ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету. Қызмет, өнімнің сапасы мен қауіпсіздігі. Отандық өнімнің бәсекеге қабілеттігін арттыру. Табиғи және энергетикалық ресурстарды үнемдеу.Өнеркәсіптік қауіпсіздікті техникалық реттеудің мемлекеттік жүйесінің бірлігі мен тұтастығы.

Орындаған:Кәрібай А.Б.
Қабылдаған:Абдибаттаева М.М.

Алматы 2017ж.
Жоспар
Кіріспе
Негізгі бөлім
Техникалық реттеу
Техникалық регламенттер
Өнімнің қауіпсіздігі
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе
2004 жылдың қарашасында Техникалық реттеу туралы ҚР заңы қабылданды, бұл заңға сай Стандарттау туралы заңының күші жойылып, кейбір баптары ғана уақытша қалдырылды.
Техникалық реттеу туралы ҚР заңы өзгертіліп, толықтырылады, 2008 жылдың шілдесінде бұл заңға бірнеше өзгерістер енгізілді.
Қазақстан Республикасының Техникалық реттеу туралы заңы өнiмге, көрсетiлетiн қызметке, өнiмнiң өмiрлiк циклiнiң процестерiне қойылатын мiндеттi және ерiктi талаптарды айқындау, белгiлеу, қолдану және орындау, олардың сәйкестігін растау, аккредиттеу және техникалық реттеу саласындағы мемлекеттік бақылау жөніндегі қоғамдық қатынастарды реттейдi.
Өнім, көрсетілетін қызмет, процестер техникалық реттеу объектілері болып табылады.
Мемлекеттік органдар, сондай-ақ Қазақстан Республикасының аумағында қызметін жүзеге асыратын және Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасына сәйкес техникалық реттеу объектілеріне қатысты пайдалану құқығын иеленетін жеке және заңды тұлғалар техникалық реттеу субъектілері болып табылады.
Техникалық реттеудің негізгі мақсаттары:
1) міндетті регламенттеу саласында:
өнімнің, процестердің адам өмірі мен денсаулығы және қоршаған орта, оның ішінде жануарлар мен өсімдіктер дүниесі үшін қауіпсіздігін қамтамасыз ету;
ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету;
өнімнің, көрсетілетін қызметтің қауіпсіздігіне және сапасына қатысты тұтынушыларды жаңылыстыратын іс-әрекеттердің алдын алу;
саудадағы техникалық кедергілерді жою;
2) стандарттау саласында:
отандық өнімнің бәсекеге-қабілеттілігін арттыру;
табиғи және энергетикалық ресурстарды үнемдеу болып табылады.

Негізгі бөлім
Техникалық реттеу:

1) мемлекеттік техникалық реттеу жүйесiнiң бiрлiгi мен тұтастығы;
2) бiрыңғай терминологияны, өнiмге, көрсетiлетiн қызметке, процестерге қойылатын талаптарды белгiлеу ережелерiн қолдану;
3) техникалық реттеу мақсаттарының орындылығы мен қолжетiмдi болуы, техникалық реттеу процестерiне қатысу үшiн тең мүмкiндiктердi, мемлекет пен мүдделi тараптар мүдделерінің теңгерімiн қамтамасыз ету;
4) отандық және импортталатын өнiмге, көрсетiлетiн қызметке және олардың белгiленген талаптарға сәйкестiгiн растау рәсiмдерiне қойылатын талаптардың бiрдей болуы;
5) техникалық регламенттер мен стандарттарды әзiрлеу кезiнде ғылым мен техника жетiстiктерiн, халықаралық және өңiрлiк ұйымдардың стандарттарын басым пайдалану;
6) техникалық регламенттер талаптарының мемлекет экономикасының дамуы, оның материалдық-техникалық базасы деңгейiне және ғылыми-техникалық даму деңгейiне сәйкестігі;
7) мемлекеттік құпияларды және заңмен қорғалатын өзге де құпияны құрайтын мәлiметтердi қоспағанда, техникалық регламенттердің, стандарттардың және олар туралы, оларды әзiрлеу, бекіту, жариялау тәртібі туралы ақпараттың қолжетiмдiлiгi;
8) стандарттарды қолдану мақсатында оларды ерiктi түрде таңдау;
9) сәйкестiктi растаудың бiрыңғай жүйесi мен ережелерi;
10) бiр органның аккредиттеу және сәйкестiктi растау жөніндегі өкiлеттiктердi қоса атқаруын болдырмау;
11) бiр мемлекеттік органда мемлекеттік бақылау және сәйкестiктi растау функцияларының үйлеспеушiлiгi;
12) сәйкестiктi растау жөніндегі органдардың дайындаушылардан (орындаушылардан), сатушылардан және сатып алушылардан тәуелсiздiгi;
13) сәйкестiктi растау жөніндегі жұмыстарда бәсекелестiктiң шектелуiн болдырмау принциптерiне негiзделедi.
Стандарттау жұмыстарын жүзеге асыру барысында стандарттау нысандарына тиісті нормалар, талаптар, ережелер, сипаттар қалыптастырылады. Аталғандар (талаптар және т.б.) нормативтік құжат түрінде өңделеді.
ҚР Техникалық реттеу туралы Заңы бойынша Қазақстан Республикасының аумағында қолданылатын стандарттау жөніндегі нормативтік құжаттарға келесілер жатады:
1) халыкаралык стандарттар;
2) өңірлік стандарттар және техникалық-экономикалык ақпарат жіктеуіштері, стандарттау жөніндегі ережелер мен ұсынымдар;
3) Қазақстан Республикасының мемлекеттік стандарттары мен техникалық-экономикалық ақпарат жіктеуіштері;
4) ұйымдар стандарттары;
5) Қазақстан Республикасының стандарттау жөніндегі ұсынымдары;
6) шет мемлекеттердің ұлттық стандарттары, ұйымдар стандарттары, техникалық-экономикалық ақпарат жіктеуіштері, стандарттау жөніндегі ережелері, нормалары мен ұсынымдары жатады.
Техникалық реттеу саласындағы нормативтік құқықтық актілер мен стандарттардың мемлекеттік қорын уәкілетті орган мен мемлекеттік органдар өз құзыреті шегінде құрады.
Мемлекеттік құпиялар және заңмен қорғалатын өзге де құпия болып табылатын мәліметтерді қоспағанда, техникалық реттеу саласында әзірленетін және қабылданатын нормативтік құқықтық актілер, мемлекеттік, ұлттық, халықаралық, өңірлік стаидарттар мен техникалык-зкономикалық ақпарат жіктеуіштері, ұйымдар стандарттары және стандарттау жөніндегі ұсынымдар туралы ресми акпарат, сондай-ақ көрсетілген қүжаттар пайдаланушыларға қолжетімді болуға тиіс.
Стандарттарды және стандарттау, метрология, сертификаттау, аккредиттеу жөніндегі нормативтік қүжаттарды, стандарттар каталогтары мен сілтемелерін басып шығару және пайдаланушыларды олармен және олар туралы ақпаратпен қамтамасыз ету уәкілетті орган белгілеген тәртіппен жүзеге асырылады.
Құжатты әзірлеген тұлға әрбір стандарттың және стандарттау жөніндегі өзге де нормативтік құжаттың қабылданғаны туралы ақпаратты және олардың бір данасын уәкілетті органға бірыңғай анықтамалық-библиографиялық деректер базасын құру үшін жібереді.

Техникалық регламент дегеніміз тауардың сипаттамасы немесе соған байланысты өндіріс процестері мен әдістерін қоса алғанда сақталуы міндетті болып табылатын әкімшілік ережелерді белгілейтін құжат. Халықаралық тәжірибеге сәйкес техникалық регламентті қабылдау үкіметтің құзыреттілігіне кіреді. Техникалық регламенттің қабылдауынсыз орын алған мәселенің шешілуі мүмкін болмауы тиіс. Себебі өнімге немесе оның қауіпсіздігіне байланысты процестерге қойылатын міндетті талаптарды белгілейтін регламентті қабылдай отырып мемлекет көптеген шаруашылық субъектілерінің (конструкторлар, өндірушілер, өткізушілер мен өнімді тұтынушылар) іс-қимылын шектейді.
Техникалық регламенттер төмендегі мақсаттар үшін әзірленіп қабылдануы тиіс:
- адамның денсаулығын қорғау, жан-жануарлар мен өсімдіктер, қоршаған ортаның қауіпсіздігін қамтамасыз ету;
- ұлттық қауіпсіздік;
- зиянды әрекеттерді болдырмау, мысалы тұтынушыларды өнімнің қауіпсіздігі мен арналымы туралы ақпараттандыру;
Егер орын алған мәселе аталмыш мақсаттарға қатыссыз болса, онда оны шешу жолдары міндетті регламенттеу аумағына жатпайды. Сондықтан техникалық регламентті әзірлеудің қажеттілігін айқындау үшін мынадай факторларды ескеру қажет:
- нарыққа әсері;
- бәсекелестіктің дамуы немесе шектелуі;
- өндірушілер мен тұтынушылардың шешілуі тиіс мәселелер жөнінен нақтылы хабардар болуы;
Техникалық регламентті әзірлеудің қажеттілігі туралы шешім қабылдамас бұрын мәселені шешудің басқадай жолдарын қарастыру керек. Мысалы жаңа стандарт әзірлеу немесе қолданыстағы (күшіндегі) стандартқа өзгертулер енгізу т.б.
Ұқсас нұсқаларды таңдау кезінде тиісті заңнамалар мен стандарт, бағдарлама, ережелерді неғұрлым өзгертпей немесе аздап қана өзгертулер енгізу арқылы пайдалану мүмкіндігін қарастыру қажет. Сонымен қатар таңдалып алынатын нұсқаның мәселені шешудегі экономикалық тиімділігі (шығын және пайда көлемі) ескерілуі тиіс.
Шет мемлекеттердің тәжірибесіне қарағанда техникалық регламенттер жалпылай немесе арнайы болуы мүмкін. Жалпы техникалық регламенттер өнімнің барлық немесе макроэкономикалық тобына қатысты жалпы қауіпсіздікті қамтамасыз етуге арналады. Мысалы жалпы техникалық регламенттерге Өрт қауіпсіздігі туралы, Радиациялық қауіпсіздік туралы, Тамақ өнімдерінің қаіпсіздігі туралы регламенттер жатады.
Егер жекелеген өнім немесе қызметтер тобына қатысты қауіпсіздік ережелерін жалпы техникалық регламентке сыйғызу мүмкін емес болса, онда сол өнім тобы немесе қызмет үшін арнайы регламент әзірленеді. Мысалы Балалар тамағының қауіпсіздіг туралы, Бензин және дизель жанармай қауіпсіздігі туралы т.б.
Қазақстан Республикасының Техникалық реттеу туралы Заңына сәйкес техникалық регламентті бекіту үкіметтің құзыреттілігіне кіреді.
Бүгінгі күні техникалық регламенттер мен стандарттардың мемлекеттік қоры барынша толық және саны 55 мыңға жуық аталымға жетеді (Сутет 1.2), олардың ішінде 20 мыңнан астам мемлекетаралық стандарттар, 8 мыңнан астам халықаралық, 11 мың шет елдерінің ұлттық стандарттары және 1,83 мыңнан астам Қазақстан Республикасы мемлекеттік стандарттары. 1,83 мыңнан астам Қазақстан Республикасы мемлекеттік стандарттарының ішінде халықаралық нормалар мен талаптармен үндестігінің жалпы деңгейі 60,1 пайызды құрайды. Эконоиканың шынайы секторында үндескен стандарттар деңгейі 66 пайызды құрайды.
Бүгінде республикада мемлекеттік, мемлекетаралық деңгейінде қолданылатын 16 классификатор жұмыс істейді: 12-сі мемлекеттік мәртебеге ие, олардың 10-ы халықаралық классификациялармен үндеседі; 4-уі мемлекетаралық классифика- тор мәртебесіне ие.
Техникалық регламенттерді әзірлеу. Техникалық регламент- тердің жалпы құрылымы мен мазмұны Қазақстан Республикасының заңнамалары мен ҚР СТ 1.46-2004 Қазақстан Республикасының мемлекеттік техникалық реттеу жүйесі. Техникалық реттеу саласындағы нормативтік құқықтық актілер мен стандарттарды халықаралық стандарттармен және Еуропалық жаңа директивалармен үйлестіру стандартының талаптарына сәйкес болуы тиіс.
Техникалық регламент өнім сипаттамасы, өндірістік процесс, өнімді сақтау, пайдалану, тасымалдау, өткізу, қайта өңдеу үрдістеріне қойылатын талаптарды мазмұндауы тиіс.
Техникалық регламентте белгіленген техникалық талап нормативтері қауіпті факторлардың ең төменгі деңгейін көрсету тиіс. Объектіге қойылатын техникалық талаптың ең төменгі деңгейін анықтау үшін қолданыстағы (өз күшіндегі) нормативтік құжаттармен қатар шетелдердің ұқсас техникалық регламенттерін, сондай-ақ Қазақстан біріккен халықаралық және өңірлік келісімшарттарды пайдалану қажет.
Ең төменгі деңгейдегі талаптардың құрамын анықтағанда бұрын болған қауіп-қатерлер туралы статистикалық мәліметтерді талдау, өнімнің конструкциясы, құрамы, қолдану жағдайы, қорғаныс шаралары, болашақ нұсқалары туралы ақпараттарды зерттеу қажет. Кейбір жағдайларда тұтынушылардың арнайы қажеттілігі мен жекелеген азамат санаттарын (балаларды, мүгедектерді, қарт адамдарды) қорғау мәселесін де ескеру қажет.
Ең төменгі деңгейдегі талаптарды белгілеу жөніндегі жұмыстар сол талаптарды мүмкін болатын тәуекелдік деңгейге сәйкестірумен өз мәресіне жетуі тиіс.
Тәуекелді талдау өнімнің өмірлік циклінің барлық кезеңдерінде жүрілуі тиіс. Сол талдаудың нәтижелері техникалық шешім қабылдаудың негізі болады.
Техникалық регламентте белгіленетін өнім қауіпсіздігінің деңгейі адам өмірі мен денсаулығына, қоршаған ортаға келетін зиянның ең төменгі деңгейімен сәйкесетіндей болуы тиіс.
Сондай-ақ техникалық регламенттер мен оларға үйлестірлген стандарттарда белгіленетін талаптар мемлекеттің экономикалық және ғылыми- техникалық даму деңгейіне сәйкес болуымен қатар ғылыми- зерттеу, тәжірибелік- конструкторлық, жобалау, патенттік зерттеу жұмыстарының нәтижелеріне, қауіпсіздік саласы бойынша отандық және шетелдік ғылым мен техника, технология жөніндегі ресми ақпараттарға негізделуі тиіс.
Жалпы техникалық регламенттерде белгіленетін ең төменгі қажетті талаптар құқықтық нормалар сияқты жалпылама түрде, сандық көрсеткіштерсіз келтіріледі. Мысалы ауыр металл тұздарының болуы рұқсат етілмейді деген сияқты.
Арнайы техникалық регламенттер өнім және оның қауіпсіздігіне қатысты міндетті талаптарды стандарттарға сілтеме жасау арқылы немесе нақтылы сандық мәндерді көрсету арқылы белгілейді.
Арнайы техникалық регламенттерде өнімнің техникалық сипаттамаларының сандық мәндері мынадай жағдайларда белгіленуі мүмкін:
- егер техникалық сипаттамалардың сандық мәндері тұрақты шамада болса. Мысалы, жоғары емес, төмен емес, болуы ұйғарылмайды т.с.с.
- сәйкестікті дәлелдеу базасы болмаса. Яғни осы регламентпен үйлестірілген мемлекеттік стандарт жоқ болса немесе осы стандарттардың халықаралық және өңірлік стандарттармен үйлесімдік дәрежесі жоғары болмаса.
Жалпы және арнайы техникалық регламенттерде халықаралық және өңірлік стандарттармен үйлестірілген мемлекеттік және мемлекетаралық стандарттарға сілтемелер жасалуы мүмкін. Үйлестірілген стандарттар жоқ болса өнімге негізгі техникалық талаптарды белгілейтін халықаралық, өңірлік стандарттарға сілтеме жасау керек. Сондай-ақ Қазақстан Республикасында белгіленген тәртіп бойынша қолданылатын өнімді қабылдау, бақылау, тасымалдау, сақтау ереже, әдістеріне сілтеме жасауға болады.
Стандартқа сілтеме жасағанда оның қабылданған жылын көрсетпей-ақ стандарттың нөмірін белгілеу жеткілікті. Бірақта ол стандарт күшінде болуы тиіс. Сонымен қатар қажет болған жағдайда санитарлық норма ережелеріндегі көрсеткіштерге сілтемелер жасауға болады.

1 Техникалық регламенттер Техникалық реттеу туралы заңның 4-бабының 1-тармағында көзделген мақсатта әзiрленедi және қолданылады.
Техникалық регламенттерде белгiленген талаптар мiндеттi болып табылады, Қазақстан Республикасының бүкiл аумағында тiкелей қолданылады және техникалық реттеу саласындағы тиiстi нормативтiк құқықтық актiлерге өзгерістер және (немесе) толықтырулар енгізу арқылы өзгертiлуi мүмкiн.
Техникалық регламенттерде айқындалған талаптар, Қазақстан Республикасының аумағына жануарлар мен өсiмдiктер не олардың өңделген өнiмдерi арқылы тарайтын аурулардың кiруiн болғызбауға бағытталған санитарлық және фитосанитарлық шараларды белгiлеу мен қолдануды қоспағанда, өнiмнiң шыққан елiне және (немесе) шыққан орнына қарамастан, бiрдей әрi тең дәрежеде белгiленедi және қолданылады.
Қажеттiк өлшемдерi, санитарлық және фитосанитарлық ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.