Шаруа қожалығындағы рационалды санитарлық-техникалық жағдайларды жасау
Кіріспе
Бүкіл жер бетінде, оның ішінде республикамызда да жыл өткен сайын адамның өмір сүру ортасының жағдайы қиындап, осы мәселелер күрделеніп келеді.
Апаттар көбейді, адамдар өміріне тікелей қауіп төндіретін қылмыстар азаймай отыр. Жер шарында, сол сияқты республикамызда да, экология нашарлады.Адамдардың жарақат алуы көбейіп келеді, жыл сайын жүздеген адамдар қаза болып, мыңдағаны жарақат алып, мүтедек болып жатыр.
Міне, осы қиын жағдайлардың салдарын адамзат өздері-ақ азайтуына болады. Өл үшін сақтық жэне өмір-тіршілік қауіпсіздігінің ережелері мен нормаларын күнделікті орындап отыру керек. Адам шыгынының болып жататындығының бір себебі, олардың алган жарақатының аурлыгы емес, дер кезінде және алгашқы дәрігерлік көмекті корсете білмеуде де болып тұр.
Қазақстан Республикасының элеументтік саясатының бірден бір негізгісі, еңбекті қауіпсіз ұйымдастыру болып табылады. "Еңбекті қорғау" - құқықтық, техникалық, санитарлық және ұйымдастырушылық жүйесі болып табылады. Ол негізінен еңбектің қауіпсіз болуына багытталған.
Қазақстан Республикасының Кониституциясында "Еңбекті қоргау" нормативтері бойынша бір қатар заңдар қабылданған.
24.02.2004 ж. Жарияланган Қазақстан Республикасының "Еңбек қауіпсіздігі жэне еңбеті қорғау туралы" заңы. Бұл заң жұмысшылардың қауіпсіз еңбек етуінің құқықтық жагын қарастырган. Бұл заң өнеркәсіптегі қауіпті жағдайлар мен денсаулықтың нашарлауын алдын-алу жөніндегі мемлекеттік саясаттың негізі болып табылады.
Қазақстан Республикасының "Өрт қауіпсіздігі" заңы 22 қараша 1996 ж. жарияланған. "Бұл заң мемлекеттік өндірістің құқықтық түрлеріне қарамастан қатынасын реттейді. Қазақстан Республикасында өрт қауіпсіздігі адам денсаулыгы мен өмірін, мемлекеттік байлықты және қоршаган ортаны сақтауда мемлекеттік жұмыстардың бірден-бір бөлігі болып есептеледі.
ҚР "Халықтың радиациялық қауіпсіздігі" туралы заңы 1998 жылдың 23 сәуірінде жарияланған. Осы заң халықтың денсаулығын зияндаушы
сәулелендірудщ зиянды эсерінен қорғау мақсатында оның радиациялық қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы қоғамдық қатынастарды реттейді.
ҚР "Еңбек туралы" заңы 1999 жылдың 10 желтоқсанында жарияланған. Осы заң азаматтардың Қазақстан Республикасындағы еңбек бостандығына кониституциялық құкығын іске асыру процесінде туындайтын еңбек қатынастарын реттейді.
ҚР Атом энергиясын пайдалану туралы заңы 1997 жылдың 14 сәуірінде жарияланды. Осы заң атом энергиясын пайдалану саласындағы қоғамдық қатынастарды реттейді жэне адамдардың денсаулығы мен өмірін сақтауға бағытталған.
Өнеркэсіптің түрлі салаларында пайдаланатын еңбек процесіне қатысты жылдар бойынша шыққан санитарлық нормалар, ережелер, стандарттар жинақтары.
"Еңбекті қорғау" курсы еңбекті қорғау шараларын қарастырып ғылыми тұрғысынан негізделген элеуметтік - техникалық пэн болып табылады және келесі бөлімдерден түрады: еңбекті қорғау заңдылықтар негізі; қауіпсіз техникасының негізі; өнеркәсіптердегі өндірістік жэне еңбек гигиенасы; өрт жэне электр қауіпсіздігінің негізі.
Төтенше жағдай - адамдардың өліміне, олардың денсаулығына, қоршаған ортаға және шаруашылық объектілеріне зардаптарга, маңызды материалды шыгындарға және түрғындардың тіршілік әрекеті мен жағдайларының бұзылуына әкеліп соқтыратын апаттар, ауыртпалықтар немесе қирау нәтижелерінде пайда болған белгілі бір территориядағы жағдай.
Табиғи жэне техногенді сипаттағы тіршілік қауыпсіздіғі сақтандыру бойынша шараларға мыналар жатады:
Тіршілік қауыпсіздіғі пайда болуына әкелетін аппаттардың қауіпі туралы хабарлар жэне болжау, жағдайды бақылау, ғылыми зерттеу;
түрғындарды мен мамандарды оқыту, білімдерді насихаттау, тіршілік қауыпсіздіғі саласындағы сақтық шаралар.
Тіршілік қауыпсіздығі бойынша бөлімнің территориялық тобы тіршілік қауыпсіздығы бойынша министрлігінің талабы бойынша тіршілік қауыпсіздығі орнына тез әсер ету және дислокация үшін арналған.
Техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар деп адамдардың өз қолдарымен сақталу
микробиологиялық, паразито-логиялык, уыттық және радиологиялык зерттеулер кешені аркылы тексеруі;
ветеринариялығ кұжаттар - мемлекеттік ветеринариялығ кадағалау объектілеріне ветеринария саласындағы уэкілетті мемлекеттік орган белгілеген тәртіппен ветеринари-ялық инспекторлар беретін ветеринариялык-санитариялык корытынды, ветеринариялық куэлік, ветеринариялык сертификат, ветеринариялык анықтама;
ветеринариялық іс-шаралар - жануарлар ауруларының профилактикасын, емделуін немесе диагностикасын коса алғанда, оның шығуын, таралуын болдырмауға немесе оны жоюға; жануарлар мен адамның денсаулығына кауіп төндіретін аса кауіпті аурулар жұктырған жануарларды залалсыздандыруга (зарарсыздандыруға), алып қоюға және жоюға; жануарлардың өнімділігін арттыруға; жануарлардың жэне адамдардың денсаулығын жұкпалы, оның ішінде жануарлар мен адамға ортак аурулардан қорғау мақ-сатында, бірдейлендіру рәсімін қоса, жануарлардан алынатын өнімдер мен шикізаттың кауіпсіздігін камтамасыз етуге бағытталған індетке қарсы, ветеринариялық-санитари-ялык рәсімдер кешені;
ветеринариялық (ветеринариялык-санитариялық) ережелер ветеринария саласын-дағы уәкілетті мемлекеттік орган бекітетін, ветеринария саласындағы кызметті жүзеге асыратын жеке жэне заңды тұлғалар орындау үшін міндетті болып табылатын ветери-нариялык нормативтер негізінде ветеринариялык іс-шараларды жүргізу тәртібін айкын- дайтын нормативтік кұкыктык акт;
ветеринариялық препараттар - жануарлар ауруларының профилактикасы, диагнос-тикасы, оларды емдеу, олардың өнімділігін арттыру, дезинфекция, дезинсекция жэне дератизация жасау үшін жануарлардан, өсімдіктерден алынатын немесе синтетикалык зат-тар, сондай-ак жануарларға ар-налған парфюмерия немесе косметика құралдары ретінде пайдаланылатын заттар;
ветеринариялық паспорт - ветеринария саласындағы уәкілетті мемлекеттік орган белгілеген нысандағы кұжат, онда жануардың иесі, түрі, жынысы, түсі, жасы, жануарлар ауруларының профилактикасы, диагностикасы жэне оларды емдеу максатында жүргізілген ветеринариялык дауалаудың мерзімдері мен сипаты көрсетіледі;
жануарлар ауруларын коздырушылар - вирустар, бактериялар, риккетсиялар, хламидиялар, микоплазмалар, приондар, карапайым жәндіктер, саңыраукұлактар, гель-минттер, кенелер, жэндіктер;
ветеринариялық препараттарды мемлекеттік тіркеу - ветеринария саласындағы уәкілетті мемлекеттік органның ветеринариялық препараттарды сараптамадан, байқаудан өткізу және тіркеу сынақтарының нэтижелері бойынша оларды заңдарда белгіленген тәртіппен Ветеринариялык препа- раттардың мемлекеттік тізіліміне енгізуі және оларға белгіленген нысандағы тіркеу куэліктерін беруі;
Ветеринариялық препараттардың мемлекеттік тізілімі ветеринария саласындағы уәкілетті мемлекеттік орган шығаратын, мемлекеттік тіркеуден
өткен және Қазакстан Республикасында өндіруге, импорттауға жэне қолдануға рұксат етілген ветеринариялық препараттар туралы мәліметтері бар тізбе;
карантин - індет ошағын жою және аурудың таралуына жол бермеу максатында індет ошағы, қолайсыз пункт пен ветеринариялык-санитариялық тұрғыдан қолайлы аумак арасындағы шаруашылық байланыстарды шектеуді немесе тыюды жэне мемлекеттік ветеринариялык кадағалау бакылайтын жүктердің орнын ауыстыруды токтата тұруды камтамасыз етуге бағытталған ветеринариялык және әкімшілік-шаруашылык іс-шаралар жүйесін көздейтін құкыктық режим;
ветеринариялык-санитариялык сараптама зертханасы базарларда жэне (немесе) баска орындарда өткізілетін жануарлардан алынатын өнімдерге ветеринариялық-сани-тариялык сараптаманы жүзеге асыратын заңды трлға немесе заңды тұлғаның мамандан-дырылған бөлімшесі;
ауру бойынша қолайсыз пункт (колайсыз пункт) - індет ошағы белгіленген аумак;
ветеринариялык препараттар айналысы - ветеринариялык препа- раттарды өндіру, сактау, тасымалдау, байкаудан өткізу, тіркеу сынағынан өткізу, стандарттау, сертификат-тау, сапасын бақылау, жарнамалау, сату немесе қолдану;
шектеу іс-шаралары - жануарлар ауруының таралуына жол бермеу жэне індет оша-ғы мен қолайсыз пунктте ветеринариялық-санитариялык қолайлы жағдайға кол жеткізу максатында шаруашылық байланыстарды ішінара шектеуге жэне мемлекеттік ветерина-риялық кадағалау бакылайтын жүктердің орнын ауыстыруды токтата тұруға бағытталған ветеринариялык, әкімшілік-шаруашылык іс-шаралар жүйесін көздейтін құкыктык режим;
жануарлардың аса кауіпті аурулары - ветеринария саласьіндағы уэкілетті мемле-кеттік орган анықтайтын, жануарлар мен адамға ортак ауруларды коса алғанда, тез немесе кең таралатын, жануарлардың ауруға шалдыккыштығына немесе өлуіне, үлкен әлеумет-тік-экономикалык залалға экеп согатын жануарлар аурулары;
мемлекеттік ветеринариялык кадағалау бакылайтын жүктер - жануарлар, жануар-лардан алынатын өнімдер мен шикізат, ветеринариялык препараттар, жемшөп жэне жем-шөптік коспалар;
жануарлардан алынатын өнімдер - тиісінше өңделмей тамақка пайдаланылмайтын ет жэне ет өнімдері, сүт жэне сүт өнімдері, балык жэые балық өнімдері, жүмыртка жэне жүмыртқа өнімдері, сондай-ак бал ара шаруашылығының өнімдері;
ветеринариялык препараттарды тіркеу сынағынан өткізу - ветерина- риялык препараттардың Қазақстан Республикасының ветеринария саласындағы заңдарының талаптарына сәйкестігін анықтау үшін ветеринария саласындағы уэкілетті мемлекеттік орган белгілеген тэртіппен колданылатын эдістер, әдістемелер кешені;
жануарлар ауруларының диагностикасы жөніндегі референттік және әдістемелік кызмет - жануарлардың аса қауіпті, баяу және экзотикалык
ауруларының қоздырушы-ларын типтендіруді (белгілі бір түр ішіндегі типтік айырмашылықтарды аныктауды), олардың профилакгикасы мен диагностикасы шараларын әзірлеуді коса жүзеге асыру, сондай-ак күмэнді немесе дау-лы жағдайларда түпкілікті диагноз кою;
базар - жануарларды, жануарлардан алынатын өнімдер мен шикізатты, ветерина-риялық препараттарды, жемшөпті және жемшөптік коспаларды сату орнын қоса алғанда, арнайы жабдықталған сауда орны;
жануарлардан алынатын шикізат - жануарлардан алынатын,
жануарларды азыктандыруға арналған жэне (немесе) өнеркэсігіте
пайдаланылатын тері, жүн, түк, кыл, бағалы аң терісі, мамык, кауырсын, эндокриндік бездер, ішек-карын, қан, сүйек, мүйіз, түяк және басқа да өнімдер;
ветеринария саласындагы уәкілетті мемлекеттік орган - Қазакстан Республикасы-ның Үкіметі белгілейтін, өз өкілеттігі шегінде ветеринария саласындагы мемлекеттік саясатты жүзеге асыратын мемлекеттік орган;
індет мониторингі - эпизоотологиялық зерттеуді жэне жануарлардың
накты ауруларының өршу заңдылыктары, олар мекендеген (үсталған, өсірілген) аумақтардың табиги-географиялық жэне экономикалык
(шаруашылык) жагдайлары жүргізілетін ветеринариялық-санитариялык іс- шаралар туралы ақпаратты қоса алғанда, жануарлар ауруларының таралуы туралы сандык деректерді жинау жүйесі және оларды кейіннен ветеринариялық-санитариялык іс-шаралар тиімділігін талдау және індеттердің немесе панзоотиялардың пайда болуын, өршуін және жойылуын болжау үшін статистикалык өңдеу;
індет ошағы - жүқпалы ауруды қоздырушы көздер, тарататын факторлар және ауруға бейім жануарлар түрған шектеулі аумак немесе кора- жай;
індет - белгілі бір әкімшілік-аумақтық бөлініс аумағында жануарлардың аса қауіпті және басқа да жүкпалы ауруларының жағдай таралуы белгілі бір анықтамаса болса аудан, ауыл әкімшілігі және авмақтағы малдәрігерлер білу керек. Малдәрігер сол жұқпалы ауруға малауруларын бөлөктөп емдейди немесе алдіналу іс-шараларын жургузуп шектеу қояды.
3.2Кәсіпшілік қауіпсіздікті денсаулыққа әсерін басқару және бағалау.
Қазақстан Республикасында аудандар бойынша мүйізді ірі қара малдың тейлерозы үлкен шыгынга экеп согуда. Мал иксод кенесінің шықанынан ауруға шалдыгады, қан арқылы шыгатын бұл аурудың өлім - жітімі орта есеппен ересек малдарда 65-70%, ал төлдердің ішінде 80%-ді құрайды. Солма ауруын Қазақстан жағдайында зерттегенде бұл екі түрінің ерекшелігі элгінде айтқандай болмай шықты. Солманың бұл екі түрінің зияндылыгына жэне солманың асқынған түрлерінің ауьісып отыруына қараганда тейлерия мутанс паразитінің Қазақстанда өз алдына жеке кездесетін паразит емес, тек тейлерийдің зияны кемдеу, ягни тейлерия аннулятаның бір түрі екендігі байқалады.
Эпизоотологиялық зерттеулердің жэне Қазақтанның түрлі аудандарында кездесетін солманың жұқтырып тәжірибе жасаудың нәтижесінде республикамызда тейлерийдің зиянды бес түрі анықталган. Соның ішінде аса зиянды түрлерінің Шымкент жэне Қызылорда облыстарының шаруашылықтарында таралғаны байқалады. Солтүстікте қан соргыш паразиттердің басқа түрлері де кездеседі. Бұлар малда элдеқалай ғана байқалады.
Тейлерийдің зиянды түрлерінің эр түрлі екендігін эрқашан естен шығармау керек. Зияны кемдеу түрімен ауырған малды зиянды түрі жайлаган жерге ауыстыруға болмайды. Өйткені онда мал солма ауруына қайта шалдығады.
Ауру Гиалломма туысына жататын жайылым кенелері (көбіне Гиалломма детритум және анатоликум) тасымалдайды. Кененің сілекеймен паразит мал денесіне енеді де, сөлдеріне және бауыр мен талққа барады. Сонда өсіп - өніп, көбейе бастайды. Кейінірек бұл парзит бөлшектері ыдырап, қанның қызыл түйіршіктеріне енеді.
. Мүйізді ірі қараның тейлериозбен ауруының алдын-алу мақсатында малшаруашылыңда Оныстық облсының авмақтарында тейлериозмен ірі муйзді қара малдар ауруб өте алынатын өнімге эканомикалық зіяндылық көп. Телериоз аурусының қоздырғышы бул кенелер асересе телериоз аурусы жаз мезгілдериде басталады
ұйымдастыру шаруашылық және емдік алдын-алу шараларының кешенді жүргізу қажет.
Шаруашылық субьектілерінің басшылары аурудың тасмалдаушылары- кенелермен жанасуын болдырмайтын жағдайда малдарды ұстау қажет, ол үшін:
ауыруға бейім малдарды кенелерден таза қораларда ұсталуын қамтамасыз етеді;
тейлериоздан қолайсыз пунктте немесе шаруашылық субьектісінде бейім малдарды қорада және қорада-лагерьде күтіп-бағуды немесе жоғары таулы жайылымдарда жаюды ұйымдастырады.
Сәйкес экімшілік-аумақтық бірліктің мемлекеттік ветеринарлық инспекторы келесіні жүзеге асырады:
тейлериоздан қолайсыз пунктте немесе шаруашылық субьектісінде сол жердің эпизоотиялық жағдайын ескере отырып, кенелерге қарсы жэне тейлериозға қарсы кешенді шаралар жоспарын жасайды;
сол жерде мекендейтін тасымалдаушы-кенелердің түрлерін анықтайды;
кенелердің таралу картасын олардың малдарды щағу мерзімін ескере отырып жасайды.
3. Ауруды жою шаралары
Тейлериоз анықталған қолайсыз пунктте немесе шаруашылық субьектісінде сәйкес әкімшілік-аумақтық бірліктің мемлекеттік ветеринарлық инспекторының рүқсатынсыз малдарды қайта топтастыруға жэне енгізуге болмайды.
Мал қоралары мен малдарды кенелерге қарсы өңдеу үшін, сондай-ақ тейлериоздың алдын-алу мен оны емдеу үшін Қазақстан Республикасы ветеринарлық препараттардың мемлекеттік реестрінде тіркелген ветеринарлық препараттарды, қолдану нүсқауларына сәйкес, қолданады.
Малдарды кенелерге қарсы өңдеуді жергілікті жердің температуралық шарттарына және кенелердің белсенділігіне байланысты жетісіне бір рет наурыз-қыркүйек айларында, екі жетіде бір рет қазан-қараша айларында жэне айына бір рет желтоқсан-ақпан айларында жүргізеді.
Наурыз-қыркүйек айларында малдарды өңдеу үшін дымқыл әдісті
қолданады, шашу немесе ванналарда тоғыту.
Кенелерге қарсы мүйізді ірі қара, жылқы жэне түйелер өңделеді.
Тейлериозбен ауру малдарды емдейді, байлауда ұстайды және азықтандыру жақсартады. Рационға жаңа шабылған шөпті немесе жақсы пішенді (қажетінше) жэне жеңіл қортылатын концентрацияланған жемді (кебек, комбикорм) қосады. Малдарды тэулігіне үш реттен кем емес суару қажет. Малдың дене қызуының жоғарылауымен өтетін аурудың ауырлауы кезеңінде рационнан концентрацияланған жемдерді алып тастау қажет. Емдеудің алғашқы күнінен бастап симптоматикалық жэне патогенетикалық заттар қолданылады.
[4] З.ЗЖұмыс барысындағы потенциалды қауіптер қатерлерін талдау.
Шаруа қожалығындағы рационалды санитарлық-техникалық жағдайларды жасау - маңызды мәселе, еңбек ұжымдарының денсаулығы, қауіпсіз жағдайлар, еңбектің өнімділігі жэне жалпы өндіріске байланысты. Өндірістік бөлмелерге жұмыс орындармен зоналарға, (сонымен қатар микроклиматқа койылатын жалпы санитарлық-техникалық талаптар санитарлық нормалары мен ережелерде және өнеркэсіпті жобалаудағы санитарлық нормаларда көрсетілген. Қожалықтың орналасу алаңын халық орналасу орының дамуын негізгі жоспарынан таңдап алынды. Алаңның өлшемдері санитарлық- құрылыстық нормаларына жэне өнеркәсіпті мүмкін болатын ұлғаю көрінісіне сәйкес келетін өлшемдер алынды. Алаң құрғақ, суға батпайтын, күнмен жарықтанатын, табиғи желдетілетін, беті салыстырмалы тегіс жэне ағынды суға бұрылатын судың қасында орналасқан Көліктің кіріс жолын, жақындауын еңбекті қорғау жэне техника қауіпсіздігін, сонымен бірге өртке қарсы қорғаныс шарттарын орындау арқылы қамтамасыз етілген.
Санитарлық зонада өндірістік зиянды қалдықтарды шығармайтын жэне пгу шығармайтын жэне өрт қауіпі технологиялық процесстері бар өнеркәсіптер орналастыруға рұқсат етілмеді. Шаруа кожалығы жұмысшыларының еңбегін қорғауда шығатын есігін, өтетін жолдар мен алаңдардың жоспары мен құрылысы дұрыс болуы өте маңызды болған үшін осы жағдайлар қарастырып жасалған.
[л] Шаруашылықта өртке қарсы шаралар мыналар
Олар кұрылыс, эксплуатационды, санитарлық-техникалық және өртке қарсы талаптарға,жер сілкінісі сел басу сиякты т.б. апаттарға сай келген
2.1 ВЕТЕРИНАРИЯ САЛАСЫНДАҒЫ ЗАҢДАР
Қазақстан Республикасының ветеринария саласындағы заңдары Қазакстан Республи-касының Конституциясына негізделеді жане осы Заң мен Қазакстан Республикасының өзге де нормативтік құкыкгык актілерінен тұрады.
Егер Қазақстан Республикасы бекіткен халыкаралык шарттарда осы Заңдағыдан өзгеше ережелер белгіленсе, халықаралык шарттардың ережелері колданылады.
Ветеринария саласындағы негізгі міндеттер мыналар:
жануарларды аурулардан корғау жэне емдеу;
халықтың денсаулығын жануарлар мен адамға ортақ аурулардан қорғау;
мемлекеттік ветеринариялык қадағалау бакылайтын жүктердің ветеринариялық-санитариялык кауіпсіздігін қамтамасыз ету;
Қазақстан Республикасының аумағын баска мемлекеттерден
жануарлардың жүқпалы және экзотикалык ауруларының экелінуі мен таралуынан корғау;
ветеринариялык препараттардың сапасын бақылау;
жануарлар ауруларына карсы күрес қүралдары мен әдістерін эзірлеу жэне пайда-лану, жануарлардан алынатын өнімдер мен шикізаттың сапасына ветеринариялық-сани-тариялык бакылауды камтамасыз ету;
жеке жэне заңды түлғалар ветеринария саласындағы кызметті жүзеге асыруы кезінде коршаған ортаны ластаудың алдын алу жэне оны жою;
ветеринария ғылымын дамыту, ветеринария мамандарын даярлау және олардың біліктілігін арттыру.
Ветеринария саласындағы мемлекеттік саясат:
мемлекеттік ветеринариялық кадағалау бакылайтын жүктерді ондіру, сақтау жэне өткізу кезінде мемлекеттік ветеринариялык кадағалауды жүзеге асыруға;
осы Заңның 11-бабында белғіленген ветеринариялык кызметгің жекелеген түрлерін жүргізуге мемлекеттік монополияны сақтауға;
Қазақстан Республикасының аумағын баска мемлекеттерден жануарлардың жүкпалы жэне экзотикалық ауруларының әкелінуі мен таралуынан қорғауға;
мемлекеттік ветеринариялык қадағалаудың тәуелсіздігін қамтамасыз етуге;
індет жағдайын объективті түрде бағалауды және ветеринария саласын- дагы халықаралық нормаларды ескере отырып, ветеринариялык ережелер мен нормативтерді ғылыми негізде әзірлеуге;
гылыми негіздемесі болған жағдайда, ветеринариялык іс-шаралар өткізудің халыкаралык үсыныстарда көзделгеннен анағүрлым жоғары деңгейі-не жетуге;
ветеринариялық-санитариялык колайлы жағдайды қамтамасыз ету мақсатында ветеринариялық іс-шараларды жүзеге асыру кезінде мемлекеттік ветеринариялық қадағалау бақылайтын жүктерді өткізуде негізсіз шектеу- лерге жол бермеуге;
8) жануарлардың және адамның денсаулығына кауіп төндіретін, алып койылатын жэне жойылатын жануарлардың құнын өтеу тэртібін белгілеуге бағытталған.
Қазакстан Республикасы Үкіметінің ветеринария саласындағы құзыретіне:
ветеринария саласындағы мемлекеттік саясаттың негізгі бағыттарын әзірлеу;
ветеринария саласындағы уэкілетті мемлекеттік органның ұсынуы бойынша жануарлардың аса кауіпті ауруларының профилактикасы мен диагностикасы жөніндегі республикалык бағдарламаларды бекіту;
ветеринария саласындагы уэкілетті мемлекеттік органның ұсынуы бойынша ветеринария саласындағы нормативтік кұқыктык актілерді кабылдау немесе бекіту;
ветеринария саласындагы уэкілетті мемлекеттік органның ұсынуы бойынша, профилактикасы, диагностикасы жэне жойылуы республикалык бюджет қаражаты есебінен жүзеге асырылатын жануарлардың аса кауіпті ауруларының тізбесін қабылдау немесе бекіту;
жануарлардың және адамның денсаулығына қауіп төндіретін, алып койылатын жэне жойылатын жануарлардың кұнын өтеу тэртібі мен шарттарын белгілеу;
шет мемлекеттермен жэне халыкаралық ұйымдармен ветеринария саласындагы ынтымақтастық;
осы Заңға жэне Қазакстан Республикасының өзге де заң актілеріне сәйкес ветеринария саласында басқа да функцияларды жүзеге асыру кіреді.
Қазақстан Республикасының ветеринария жүйесіне:
ветеринарияны мемлекеттік баскару органдары;
мемлекеттік органдардың ветеринария саласындағы кызметті жүзеге асыратын бөлімшелері;
мемлекеттік ветеринариялык ұйымдар;
ветеринария саласында кэсіпкерлік кызметпен шұғылданатын жеке және заңды тұлғалар кіреді.
2.2 ВЕТЕРИНАРИЯНЫҢ МЕМЛЕКЕТТІК БАСҚАРУ ОРГАНДАРЫ
АРҚЫЛЫ РЕТТЕЛУІ
1. Ветеринарияны мемлекеттік баскару органдарына:
ветеринария саласындағы уәкілетті мемлекеттік орган;
ветеринариялык бакылау постылары бар шекарадағы жэне көліктегі мемлекеттік ветеринариялык кадагалаудың аймактык бөлімшелері;
ветеринария саласындағы уәкілетті мемлекеттік органның облыстык (астананың, республикалык маңызы бар каланың) аумақтык бөлімшелері;
селолык округтердің, базарлардағы, мемлекеттік ветеринариялык қадағалау орын-дары бақылайтын жүктерді өндіру, дайындау (сою), сактау, өңдеу жэне өткізу жөніндегі ұйымдардағы ветеринариялық инспекіорлары бар ветеринария саласындағы уэкілетті мемлекеттік органның аудандык (калалық) аумактык бөлімшелері жатады.
2. Ветеринария саласындағы уәкілетті мемлекеттік орган мен оның аумактық бөлімше-лерінің басшылары бір мезгілде - Қазакстан Республикасы мен тиісті аумактардың бас мемлекеттік ветеринариялық инспекторлары, ал олардың орынбасарлары Қазакстан Рес-публикасы мен тиісті аумактардың бас мемлекеттік ветеринариялык инспекторларының орынбасарлары бола алады.
Ветеринария саласындағы уәкілетті мемлекеттік органның басшысы экімшілік мемлекеттік кызметшілердің тиісті лауазымдарына коса бас мемлекеттік ветеринариялық инспектор, бас мемлекеттік ветеринариялық инспектордың орынбасары деген арнаулы атаулар беруге құкылы.
Ветеринария саласындағы уәкілетті мемлекеттік орган мен оның аумақтык бөлімшелерінің кұзыретіне:
ветеринария саласында бірыңғай мемлекеттік саясат жүргізу;
жеке және заңды түлғалардың Қазақстан Республикасының ветеринария саласында-гы заңдарын сактауына мемлекеттік ветеринариялык кадага-лауды үйымдастыру жэне жүзеге асыру;
жануарлардың аса қауіпті ауруларының профилактикасы, диагностикасы жэне жойылуы республикалык бюджет каражаты есебінен жүзеге асы-рылатын тізбесін эзірлеу;
аса ғауіпті аурулармен ауыратын жануарлар ауруының
профилактикасы, диагностикасы жэне оларды емдеу жөніндегі іс-шараларды үйымдастыру мен қамтамасыз ету;
денсаулык сақтау органдарымен бірлесе отырып, халыктың денсау- лығын жануарлар мен адамға ортак аурулардан корғауды үйымдастыру және өзара ақпарат алмасуды жүзеге асыру;
Қазақстан Республикасының аумағын басқа мемлекеттерден жануарлардың жүқпалы жэне экзотикалык ауруларының әкелінуі мен таралуынан ... жалғасы
Бүкіл жер бетінде, оның ішінде республикамызда да жыл өткен сайын адамның өмір сүру ортасының жағдайы қиындап, осы мәселелер күрделеніп келеді.
Апаттар көбейді, адамдар өміріне тікелей қауіп төндіретін қылмыстар азаймай отыр. Жер шарында, сол сияқты республикамызда да, экология нашарлады.Адамдардың жарақат алуы көбейіп келеді, жыл сайын жүздеген адамдар қаза болып, мыңдағаны жарақат алып, мүтедек болып жатыр.
Міне, осы қиын жағдайлардың салдарын адамзат өздері-ақ азайтуына болады. Өл үшін сақтық жэне өмір-тіршілік қауіпсіздігінің ережелері мен нормаларын күнделікті орындап отыру керек. Адам шыгынының болып жататындығының бір себебі, олардың алган жарақатының аурлыгы емес, дер кезінде және алгашқы дәрігерлік көмекті корсете білмеуде де болып тұр.
Қазақстан Республикасының элеументтік саясатының бірден бір негізгісі, еңбекті қауіпсіз ұйымдастыру болып табылады. "Еңбекті қорғау" - құқықтық, техникалық, санитарлық және ұйымдастырушылық жүйесі болып табылады. Ол негізінен еңбектің қауіпсіз болуына багытталған.
Қазақстан Республикасының Кониституциясында "Еңбекті қоргау" нормативтері бойынша бір қатар заңдар қабылданған.
24.02.2004 ж. Жарияланган Қазақстан Республикасының "Еңбек қауіпсіздігі жэне еңбеті қорғау туралы" заңы. Бұл заң жұмысшылардың қауіпсіз еңбек етуінің құқықтық жагын қарастырган. Бұл заң өнеркәсіптегі қауіпті жағдайлар мен денсаулықтың нашарлауын алдын-алу жөніндегі мемлекеттік саясаттың негізі болып табылады.
Қазақстан Республикасының "Өрт қауіпсіздігі" заңы 22 қараша 1996 ж. жарияланған. "Бұл заң мемлекеттік өндірістің құқықтық түрлеріне қарамастан қатынасын реттейді. Қазақстан Республикасында өрт қауіпсіздігі адам денсаулыгы мен өмірін, мемлекеттік байлықты және қоршаган ортаны сақтауда мемлекеттік жұмыстардың бірден-бір бөлігі болып есептеледі.
ҚР "Халықтың радиациялық қауіпсіздігі" туралы заңы 1998 жылдың 23 сәуірінде жарияланған. Осы заң халықтың денсаулығын зияндаушы
сәулелендірудщ зиянды эсерінен қорғау мақсатында оның радиациялық қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы қоғамдық қатынастарды реттейді.
ҚР "Еңбек туралы" заңы 1999 жылдың 10 желтоқсанында жарияланған. Осы заң азаматтардың Қазақстан Республикасындағы еңбек бостандығына кониституциялық құкығын іске асыру процесінде туындайтын еңбек қатынастарын реттейді.
ҚР Атом энергиясын пайдалану туралы заңы 1997 жылдың 14 сәуірінде жарияланды. Осы заң атом энергиясын пайдалану саласындағы қоғамдық қатынастарды реттейді жэне адамдардың денсаулығы мен өмірін сақтауға бағытталған.
Өнеркэсіптің түрлі салаларында пайдаланатын еңбек процесіне қатысты жылдар бойынша шыққан санитарлық нормалар, ережелер, стандарттар жинақтары.
"Еңбекті қорғау" курсы еңбекті қорғау шараларын қарастырып ғылыми тұрғысынан негізделген элеуметтік - техникалық пэн болып табылады және келесі бөлімдерден түрады: еңбекті қорғау заңдылықтар негізі; қауіпсіз техникасының негізі; өнеркәсіптердегі өндірістік жэне еңбек гигиенасы; өрт жэне электр қауіпсіздігінің негізі.
Төтенше жағдай - адамдардың өліміне, олардың денсаулығына, қоршаған ортаға және шаруашылық объектілеріне зардаптарга, маңызды материалды шыгындарға және түрғындардың тіршілік әрекеті мен жағдайларының бұзылуына әкеліп соқтыратын апаттар, ауыртпалықтар немесе қирау нәтижелерінде пайда болған белгілі бір территориядағы жағдай.
Табиғи жэне техногенді сипаттағы тіршілік қауыпсіздіғі сақтандыру бойынша шараларға мыналар жатады:
Тіршілік қауыпсіздіғі пайда болуына әкелетін аппаттардың қауіпі туралы хабарлар жэне болжау, жағдайды бақылау, ғылыми зерттеу;
түрғындарды мен мамандарды оқыту, білімдерді насихаттау, тіршілік қауыпсіздіғі саласындағы сақтық шаралар.
Тіршілік қауыпсіздығі бойынша бөлімнің территориялық тобы тіршілік қауыпсіздығы бойынша министрлігінің талабы бойынша тіршілік қауыпсіздығі орнына тез әсер ету және дислокация үшін арналған.
Техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар деп адамдардың өз қолдарымен сақталу
микробиологиялық, паразито-логиялык, уыттық және радиологиялык зерттеулер кешені аркылы тексеруі;
ветеринариялығ кұжаттар - мемлекеттік ветеринариялығ кадағалау объектілеріне ветеринария саласындағы уэкілетті мемлекеттік орган белгілеген тәртіппен ветеринари-ялық инспекторлар беретін ветеринариялык-санитариялык корытынды, ветеринариялық куэлік, ветеринариялык сертификат, ветеринариялык анықтама;
ветеринариялық іс-шаралар - жануарлар ауруларының профилактикасын, емделуін немесе диагностикасын коса алғанда, оның шығуын, таралуын болдырмауға немесе оны жоюға; жануарлар мен адамның денсаулығына кауіп төндіретін аса кауіпті аурулар жұктырған жануарларды залалсыздандыруга (зарарсыздандыруға), алып қоюға және жоюға; жануарлардың өнімділігін арттыруға; жануарлардың жэне адамдардың денсаулығын жұкпалы, оның ішінде жануарлар мен адамға ортак аурулардан қорғау мақ-сатында, бірдейлендіру рәсімін қоса, жануарлардан алынатын өнімдер мен шикізаттың кауіпсіздігін камтамасыз етуге бағытталған індетке қарсы, ветеринариялық-санитари-ялык рәсімдер кешені;
ветеринариялық (ветеринариялык-санитариялық) ережелер ветеринария саласын-дағы уәкілетті мемлекеттік орган бекітетін, ветеринария саласындағы кызметті жүзеге асыратын жеке жэне заңды тұлғалар орындау үшін міндетті болып табылатын ветери-нариялык нормативтер негізінде ветеринариялык іс-шараларды жүргізу тәртібін айкын- дайтын нормативтік кұкыктык акт;
ветеринариялық препараттар - жануарлар ауруларының профилактикасы, диагнос-тикасы, оларды емдеу, олардың өнімділігін арттыру, дезинфекция, дезинсекция жэне дератизация жасау үшін жануарлардан, өсімдіктерден алынатын немесе синтетикалык зат-тар, сондай-ак жануарларға ар-налған парфюмерия немесе косметика құралдары ретінде пайдаланылатын заттар;
ветеринариялық паспорт - ветеринария саласындағы уәкілетті мемлекеттік орган белгілеген нысандағы кұжат, онда жануардың иесі, түрі, жынысы, түсі, жасы, жануарлар ауруларының профилактикасы, диагностикасы жэне оларды емдеу максатында жүргізілген ветеринариялык дауалаудың мерзімдері мен сипаты көрсетіледі;
жануарлар ауруларын коздырушылар - вирустар, бактериялар, риккетсиялар, хламидиялар, микоплазмалар, приондар, карапайым жәндіктер, саңыраукұлактар, гель-минттер, кенелер, жэндіктер;
ветеринариялық препараттарды мемлекеттік тіркеу - ветеринария саласындағы уәкілетті мемлекеттік органның ветеринариялық препараттарды сараптамадан, байқаудан өткізу және тіркеу сынақтарының нэтижелері бойынша оларды заңдарда белгіленген тәртіппен Ветеринариялык препа- раттардың мемлекеттік тізіліміне енгізуі және оларға белгіленген нысандағы тіркеу куэліктерін беруі;
Ветеринариялық препараттардың мемлекеттік тізілімі ветеринария саласындағы уәкілетті мемлекеттік орган шығаратын, мемлекеттік тіркеуден
өткен және Қазакстан Республикасында өндіруге, импорттауға жэне қолдануға рұксат етілген ветеринариялық препараттар туралы мәліметтері бар тізбе;
карантин - індет ошағын жою және аурудың таралуына жол бермеу максатында індет ошағы, қолайсыз пункт пен ветеринариялык-санитариялық тұрғыдан қолайлы аумак арасындағы шаруашылық байланыстарды шектеуді немесе тыюды жэне мемлекеттік ветеринариялык кадағалау бакылайтын жүктердің орнын ауыстыруды токтата тұруды камтамасыз етуге бағытталған ветеринариялык және әкімшілік-шаруашылык іс-шаралар жүйесін көздейтін құкыктық режим;
ветеринариялык-санитариялык сараптама зертханасы базарларда жэне (немесе) баска орындарда өткізілетін жануарлардан алынатын өнімдерге ветеринариялық-сани-тариялык сараптаманы жүзеге асыратын заңды трлға немесе заңды тұлғаның мамандан-дырылған бөлімшесі;
ауру бойынша қолайсыз пункт (колайсыз пункт) - індет ошағы белгіленген аумак;
ветеринариялык препараттар айналысы - ветеринариялык препа- раттарды өндіру, сактау, тасымалдау, байкаудан өткізу, тіркеу сынағынан өткізу, стандарттау, сертификат-тау, сапасын бақылау, жарнамалау, сату немесе қолдану;
шектеу іс-шаралары - жануарлар ауруының таралуына жол бермеу жэне індет оша-ғы мен қолайсыз пунктте ветеринариялық-санитариялык қолайлы жағдайға кол жеткізу максатында шаруашылық байланыстарды ішінара шектеуге жэне мемлекеттік ветерина-риялық кадағалау бакылайтын жүктердің орнын ауыстыруды токтата тұруға бағытталған ветеринариялык, әкімшілік-шаруашылык іс-шаралар жүйесін көздейтін құкыктык режим;
жануарлардың аса кауіпті аурулары - ветеринария саласьіндағы уэкілетті мемле-кеттік орган анықтайтын, жануарлар мен адамға ортак ауруларды коса алғанда, тез немесе кең таралатын, жануарлардың ауруға шалдыккыштығына немесе өлуіне, үлкен әлеумет-тік-экономикалык залалға экеп согатын жануарлар аурулары;
мемлекеттік ветеринариялык кадағалау бакылайтын жүктер - жануарлар, жануар-лардан алынатын өнімдер мен шикізат, ветеринариялык препараттар, жемшөп жэне жем-шөптік коспалар;
жануарлардан алынатын өнімдер - тиісінше өңделмей тамақка пайдаланылмайтын ет жэне ет өнімдері, сүт жэне сүт өнімдері, балык жэые балық өнімдері, жүмыртка жэне жүмыртқа өнімдері, сондай-ак бал ара шаруашылығының өнімдері;
ветеринариялык препараттарды тіркеу сынағынан өткізу - ветерина- риялык препараттардың Қазақстан Республикасының ветеринария саласындағы заңдарының талаптарына сәйкестігін анықтау үшін ветеринария саласындағы уэкілетті мемлекеттік орган белгілеген тэртіппен колданылатын эдістер, әдістемелер кешені;
жануарлар ауруларының диагностикасы жөніндегі референттік және әдістемелік кызмет - жануарлардың аса қауіпті, баяу және экзотикалык
ауруларының қоздырушы-ларын типтендіруді (белгілі бір түр ішіндегі типтік айырмашылықтарды аныктауды), олардың профилакгикасы мен диагностикасы шараларын әзірлеуді коса жүзеге асыру, сондай-ак күмэнді немесе дау-лы жағдайларда түпкілікті диагноз кою;
базар - жануарларды, жануарлардан алынатын өнімдер мен шикізатты, ветерина-риялық препараттарды, жемшөпті және жемшөптік коспаларды сату орнын қоса алғанда, арнайы жабдықталған сауда орны;
жануарлардан алынатын шикізат - жануарлардан алынатын,
жануарларды азыктандыруға арналған жэне (немесе) өнеркэсігіте
пайдаланылатын тері, жүн, түк, кыл, бағалы аң терісі, мамык, кауырсын, эндокриндік бездер, ішек-карын, қан, сүйек, мүйіз, түяк және басқа да өнімдер;
ветеринария саласындагы уәкілетті мемлекеттік орган - Қазакстан Республикасы-ның Үкіметі белгілейтін, өз өкілеттігі шегінде ветеринария саласындагы мемлекеттік саясатты жүзеге асыратын мемлекеттік орган;
індет мониторингі - эпизоотологиялық зерттеуді жэне жануарлардың
накты ауруларының өршу заңдылыктары, олар мекендеген (үсталған, өсірілген) аумақтардың табиги-географиялық жэне экономикалык
(шаруашылык) жагдайлары жүргізілетін ветеринариялық-санитариялык іс- шаралар туралы ақпаратты қоса алғанда, жануарлар ауруларының таралуы туралы сандык деректерді жинау жүйесі және оларды кейіннен ветеринариялық-санитариялык іс-шаралар тиімділігін талдау және індеттердің немесе панзоотиялардың пайда болуын, өршуін және жойылуын болжау үшін статистикалык өңдеу;
індет ошағы - жүқпалы ауруды қоздырушы көздер, тарататын факторлар және ауруға бейім жануарлар түрған шектеулі аумак немесе кора- жай;
індет - белгілі бір әкімшілік-аумақтық бөлініс аумағында жануарлардың аса қауіпті және басқа да жүкпалы ауруларының жағдай таралуы белгілі бір анықтамаса болса аудан, ауыл әкімшілігі және авмақтағы малдәрігерлер білу керек. Малдәрігер сол жұқпалы ауруға малауруларын бөлөктөп емдейди немесе алдіналу іс-шараларын жургузуп шектеу қояды.
3.2Кәсіпшілік қауіпсіздікті денсаулыққа әсерін басқару және бағалау.
Қазақстан Республикасында аудандар бойынша мүйізді ірі қара малдың тейлерозы үлкен шыгынга экеп согуда. Мал иксод кенесінің шықанынан ауруға шалдыгады, қан арқылы шыгатын бұл аурудың өлім - жітімі орта есеппен ересек малдарда 65-70%, ал төлдердің ішінде 80%-ді құрайды. Солма ауруын Қазақстан жағдайында зерттегенде бұл екі түрінің ерекшелігі элгінде айтқандай болмай шықты. Солманың бұл екі түрінің зияндылыгына жэне солманың асқынған түрлерінің ауьісып отыруына қараганда тейлерия мутанс паразитінің Қазақстанда өз алдына жеке кездесетін паразит емес, тек тейлерийдің зияны кемдеу, ягни тейлерия аннулятаның бір түрі екендігі байқалады.
Эпизоотологиялық зерттеулердің жэне Қазақтанның түрлі аудандарында кездесетін солманың жұқтырып тәжірибе жасаудың нәтижесінде республикамызда тейлерийдің зиянды бес түрі анықталган. Соның ішінде аса зиянды түрлерінің Шымкент жэне Қызылорда облыстарының шаруашылықтарында таралғаны байқалады. Солтүстікте қан соргыш паразиттердің басқа түрлері де кездеседі. Бұлар малда элдеқалай ғана байқалады.
Тейлерийдің зиянды түрлерінің эр түрлі екендігін эрқашан естен шығармау керек. Зияны кемдеу түрімен ауырған малды зиянды түрі жайлаган жерге ауыстыруға болмайды. Өйткені онда мал солма ауруына қайта шалдығады.
Ауру Гиалломма туысына жататын жайылым кенелері (көбіне Гиалломма детритум және анатоликум) тасымалдайды. Кененің сілекеймен паразит мал денесіне енеді де, сөлдеріне және бауыр мен талққа барады. Сонда өсіп - өніп, көбейе бастайды. Кейінірек бұл парзит бөлшектері ыдырап, қанның қызыл түйіршіктеріне енеді.
. Мүйізді ірі қараның тейлериозбен ауруының алдын-алу мақсатында малшаруашылыңда Оныстық облсының авмақтарында тейлериозмен ірі муйзді қара малдар ауруб өте алынатын өнімге эканомикалық зіяндылық көп. Телериоз аурусының қоздырғышы бул кенелер асересе телериоз аурусы жаз мезгілдериде басталады
ұйымдастыру шаруашылық және емдік алдын-алу шараларының кешенді жүргізу қажет.
Шаруашылық субьектілерінің басшылары аурудың тасмалдаушылары- кенелермен жанасуын болдырмайтын жағдайда малдарды ұстау қажет, ол үшін:
ауыруға бейім малдарды кенелерден таза қораларда ұсталуын қамтамасыз етеді;
тейлериоздан қолайсыз пунктте немесе шаруашылық субьектісінде бейім малдарды қорада және қорада-лагерьде күтіп-бағуды немесе жоғары таулы жайылымдарда жаюды ұйымдастырады.
Сәйкес экімшілік-аумақтық бірліктің мемлекеттік ветеринарлық инспекторы келесіні жүзеге асырады:
тейлериоздан қолайсыз пунктте немесе шаруашылық субьектісінде сол жердің эпизоотиялық жағдайын ескере отырып, кенелерге қарсы жэне тейлериозға қарсы кешенді шаралар жоспарын жасайды;
сол жерде мекендейтін тасымалдаушы-кенелердің түрлерін анықтайды;
кенелердің таралу картасын олардың малдарды щағу мерзімін ескере отырып жасайды.
3. Ауруды жою шаралары
Тейлериоз анықталған қолайсыз пунктте немесе шаруашылық субьектісінде сәйкес әкімшілік-аумақтық бірліктің мемлекеттік ветеринарлық инспекторының рүқсатынсыз малдарды қайта топтастыруға жэне енгізуге болмайды.
Мал қоралары мен малдарды кенелерге қарсы өңдеу үшін, сондай-ақ тейлериоздың алдын-алу мен оны емдеу үшін Қазақстан Республикасы ветеринарлық препараттардың мемлекеттік реестрінде тіркелген ветеринарлық препараттарды, қолдану нүсқауларына сәйкес, қолданады.
Малдарды кенелерге қарсы өңдеуді жергілікті жердің температуралық шарттарына және кенелердің белсенділігіне байланысты жетісіне бір рет наурыз-қыркүйек айларында, екі жетіде бір рет қазан-қараша айларында жэне айына бір рет желтоқсан-ақпан айларында жүргізеді.
Наурыз-қыркүйек айларында малдарды өңдеу үшін дымқыл әдісті
қолданады, шашу немесе ванналарда тоғыту.
Кенелерге қарсы мүйізді ірі қара, жылқы жэне түйелер өңделеді.
Тейлериозбен ауру малдарды емдейді, байлауда ұстайды және азықтандыру жақсартады. Рационға жаңа шабылған шөпті немесе жақсы пішенді (қажетінше) жэне жеңіл қортылатын концентрацияланған жемді (кебек, комбикорм) қосады. Малдарды тэулігіне үш реттен кем емес суару қажет. Малдың дене қызуының жоғарылауымен өтетін аурудың ауырлауы кезеңінде рационнан концентрацияланған жемдерді алып тастау қажет. Емдеудің алғашқы күнінен бастап симптоматикалық жэне патогенетикалық заттар қолданылады.
[4] З.ЗЖұмыс барысындағы потенциалды қауіптер қатерлерін талдау.
Шаруа қожалығындағы рационалды санитарлық-техникалық жағдайларды жасау - маңызды мәселе, еңбек ұжымдарының денсаулығы, қауіпсіз жағдайлар, еңбектің өнімділігі жэне жалпы өндіріске байланысты. Өндірістік бөлмелерге жұмыс орындармен зоналарға, (сонымен қатар микроклиматқа койылатын жалпы санитарлық-техникалық талаптар санитарлық нормалары мен ережелерде және өнеркэсіпті жобалаудағы санитарлық нормаларда көрсетілген. Қожалықтың орналасу алаңын халық орналасу орының дамуын негізгі жоспарынан таңдап алынды. Алаңның өлшемдері санитарлық- құрылыстық нормаларына жэне өнеркәсіпті мүмкін болатын ұлғаю көрінісіне сәйкес келетін өлшемдер алынды. Алаң құрғақ, суға батпайтын, күнмен жарықтанатын, табиғи желдетілетін, беті салыстырмалы тегіс жэне ағынды суға бұрылатын судың қасында орналасқан Көліктің кіріс жолын, жақындауын еңбекті қорғау жэне техника қауіпсіздігін, сонымен бірге өртке қарсы қорғаныс шарттарын орындау арқылы қамтамасыз етілген.
Санитарлық зонада өндірістік зиянды қалдықтарды шығармайтын жэне пгу шығармайтын жэне өрт қауіпі технологиялық процесстері бар өнеркәсіптер орналастыруға рұқсат етілмеді. Шаруа кожалығы жұмысшыларының еңбегін қорғауда шығатын есігін, өтетін жолдар мен алаңдардың жоспары мен құрылысы дұрыс болуы өте маңызды болған үшін осы жағдайлар қарастырып жасалған.
[л] Шаруашылықта өртке қарсы шаралар мыналар
Олар кұрылыс, эксплуатационды, санитарлық-техникалық және өртке қарсы талаптарға,жер сілкінісі сел басу сиякты т.б. апаттарға сай келген
2.1 ВЕТЕРИНАРИЯ САЛАСЫНДАҒЫ ЗАҢДАР
Қазақстан Республикасының ветеринария саласындағы заңдары Қазакстан Республи-касының Конституциясына негізделеді жане осы Заң мен Қазакстан Республикасының өзге де нормативтік құкыкгык актілерінен тұрады.
Егер Қазақстан Республикасы бекіткен халыкаралык шарттарда осы Заңдағыдан өзгеше ережелер белгіленсе, халықаралык шарттардың ережелері колданылады.
Ветеринария саласындағы негізгі міндеттер мыналар:
жануарларды аурулардан корғау жэне емдеу;
халықтың денсаулығын жануарлар мен адамға ортақ аурулардан қорғау;
мемлекеттік ветеринариялык қадағалау бакылайтын жүктердің ветеринариялық-санитариялык кауіпсіздігін қамтамасыз ету;
Қазақстан Республикасының аумағын баска мемлекеттерден
жануарлардың жүқпалы және экзотикалык ауруларының экелінуі мен таралуынан корғау;
ветеринариялык препараттардың сапасын бақылау;
жануарлар ауруларына карсы күрес қүралдары мен әдістерін эзірлеу жэне пайда-лану, жануарлардан алынатын өнімдер мен шикізаттың сапасына ветеринариялық-сани-тариялык бакылауды камтамасыз ету;
жеке жэне заңды түлғалар ветеринария саласындағы кызметті жүзеге асыруы кезінде коршаған ортаны ластаудың алдын алу жэне оны жою;
ветеринария ғылымын дамыту, ветеринария мамандарын даярлау және олардың біліктілігін арттыру.
Ветеринария саласындағы мемлекеттік саясат:
мемлекеттік ветеринариялық кадағалау бакылайтын жүктерді ондіру, сақтау жэне өткізу кезінде мемлекеттік ветеринариялык кадағалауды жүзеге асыруға;
осы Заңның 11-бабында белғіленген ветеринариялык кызметгің жекелеген түрлерін жүргізуге мемлекеттік монополияны сақтауға;
Қазақстан Республикасының аумағын баска мемлекеттерден жануарлардың жүкпалы жэне экзотикалық ауруларының әкелінуі мен таралуынан қорғауға;
мемлекеттік ветеринариялык қадағалаудың тәуелсіздігін қамтамасыз етуге;
індет жағдайын объективті түрде бағалауды және ветеринария саласын- дагы халықаралық нормаларды ескере отырып, ветеринариялык ережелер мен нормативтерді ғылыми негізде әзірлеуге;
гылыми негіздемесі болған жағдайда, ветеринариялык іс-шаралар өткізудің халыкаралык үсыныстарда көзделгеннен анағүрлым жоғары деңгейі-не жетуге;
ветеринариялық-санитариялык колайлы жағдайды қамтамасыз ету мақсатында ветеринариялық іс-шараларды жүзеге асыру кезінде мемлекеттік ветеринариялық қадағалау бақылайтын жүктерді өткізуде негізсіз шектеу- лерге жол бермеуге;
8) жануарлардың және адамның денсаулығына кауіп төндіретін, алып койылатын жэне жойылатын жануарлардың құнын өтеу тэртібін белгілеуге бағытталған.
Қазакстан Республикасы Үкіметінің ветеринария саласындағы құзыретіне:
ветеринария саласындағы мемлекеттік саясаттың негізгі бағыттарын әзірлеу;
ветеринария саласындағы уэкілетті мемлекеттік органның ұсынуы бойынша жануарлардың аса кауіпті ауруларының профилактикасы мен диагностикасы жөніндегі республикалык бағдарламаларды бекіту;
ветеринария саласындагы уэкілетті мемлекеттік органның ұсынуы бойынша ветеринария саласындағы нормативтік кұқыктык актілерді кабылдау немесе бекіту;
ветеринария саласындагы уэкілетті мемлекеттік органның ұсынуы бойынша, профилактикасы, диагностикасы жэне жойылуы республикалык бюджет қаражаты есебінен жүзеге асырылатын жануарлардың аса кауіпті ауруларының тізбесін қабылдау немесе бекіту;
жануарлардың және адамның денсаулығына қауіп төндіретін, алып койылатын жэне жойылатын жануарлардың кұнын өтеу тэртібі мен шарттарын белгілеу;
шет мемлекеттермен жэне халыкаралық ұйымдармен ветеринария саласындагы ынтымақтастық;
осы Заңға жэне Қазакстан Республикасының өзге де заң актілеріне сәйкес ветеринария саласында басқа да функцияларды жүзеге асыру кіреді.
Қазақстан Республикасының ветеринария жүйесіне:
ветеринарияны мемлекеттік баскару органдары;
мемлекеттік органдардың ветеринария саласындағы кызметті жүзеге асыратын бөлімшелері;
мемлекеттік ветеринариялык ұйымдар;
ветеринария саласында кэсіпкерлік кызметпен шұғылданатын жеке және заңды тұлғалар кіреді.
2.2 ВЕТЕРИНАРИЯНЫҢ МЕМЛЕКЕТТІК БАСҚАРУ ОРГАНДАРЫ
АРҚЫЛЫ РЕТТЕЛУІ
1. Ветеринарияны мемлекеттік баскару органдарына:
ветеринария саласындағы уәкілетті мемлекеттік орган;
ветеринариялык бакылау постылары бар шекарадағы жэне көліктегі мемлекеттік ветеринариялык кадагалаудың аймактык бөлімшелері;
ветеринария саласындағы уәкілетті мемлекеттік органның облыстык (астананың, республикалык маңызы бар каланың) аумақтык бөлімшелері;
селолык округтердің, базарлардағы, мемлекеттік ветеринариялык қадағалау орын-дары бақылайтын жүктерді өндіру, дайындау (сою), сактау, өңдеу жэне өткізу жөніндегі ұйымдардағы ветеринариялық инспекіорлары бар ветеринария саласындағы уэкілетті мемлекеттік органның аудандык (калалық) аумактык бөлімшелері жатады.
2. Ветеринария саласындағы уәкілетті мемлекеттік орган мен оның аумактық бөлімше-лерінің басшылары бір мезгілде - Қазакстан Республикасы мен тиісті аумактардың бас мемлекеттік ветеринариялық инспекторлары, ал олардың орынбасарлары Қазакстан Рес-публикасы мен тиісті аумактардың бас мемлекеттік ветеринариялык инспекторларының орынбасарлары бола алады.
Ветеринария саласындағы уәкілетті мемлекеттік органның басшысы экімшілік мемлекеттік кызметшілердің тиісті лауазымдарына коса бас мемлекеттік ветеринариялық инспектор, бас мемлекеттік ветеринариялық инспектордың орынбасары деген арнаулы атаулар беруге құкылы.
Ветеринария саласындағы уәкілетті мемлекеттік орган мен оның аумақтык бөлімшелерінің кұзыретіне:
ветеринария саласында бірыңғай мемлекеттік саясат жүргізу;
жеке және заңды түлғалардың Қазақстан Республикасының ветеринария саласында-гы заңдарын сактауына мемлекеттік ветеринариялык кадага-лауды үйымдастыру жэне жүзеге асыру;
жануарлардың аса қауіпті ауруларының профилактикасы, диагностикасы жэне жойылуы республикалык бюджет каражаты есебінен жүзеге асы-рылатын тізбесін эзірлеу;
аса ғауіпті аурулармен ауыратын жануарлар ауруының
профилактикасы, диагностикасы жэне оларды емдеу жөніндегі іс-шараларды үйымдастыру мен қамтамасыз ету;
денсаулык сақтау органдарымен бірлесе отырып, халыктың денсау- лығын жануарлар мен адамға ортак аурулардан корғауды үйымдастыру және өзара ақпарат алмасуды жүзеге асыру;
Қазақстан Республикасының аумағын басқа мемлекеттерден жануарлардың жүқпалы жэне экзотикалык ауруларының әкелінуі мен таралуынан ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz