Жекеменшік кәсіпкерлік ветеринарлық қызметті үйымдасіыру

Пән: Ветеринария
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 14 бет
Таңдаулыға:

Кіріспе
Ветеринарияның теориялық негізін жалпы биологиялық ғылымдар қарайды. Соған орай ветеринарлық ғылым құрамында жануарлардың ішкі, сыртқы құрылысын зерттейтін морфологиялық, жалпы биологиялық және арнайы ғылым пәндер кіреді. Ветеринарлық ғылымдар қатарындағы ветеринарлық істі ұйымдастыру - арнайы ғыльми деректерді біріктіруші ғылым саласы болып табылады. Ғылым саласы ретінде оның мақсаты - мал өсіруші шаруашылықтарда ет, сүт, мал өнімдері текті шикізат даярлаушы, сақтаушы, өңдеуші кәсіпорындарда, көлікте халық шаруашылығының басқа да салаларында мал дәрігерлік қызмет көрсетуді ұйымдастыру, ветеринарлық шаралардың экономикалық тиімділігін және ветеринария мамандарының жұмыс атқаруы негізгі формалары мен әдістерін зерттеу.
Сонымен қатар мемлекеттік, ведомсвтолық және жеке кәсіпкерлік ветеринарлық қызметтің негізгі құрылымы мен заңдылықтарын зерттеуге бағытталған.
Қазақстан Республикасының егеменді ел болу кезеңінде әлеуметтік экономикалық реформаның дамытуда ветеринарияның өте зор. Әлеуметтік экономиканың қайта құру нэтижелі деңгейіне байланысты. Ветеринария ісін ұйымдастыруды нашар жүргізу - шаруашылық ісінің бұзылуына, малдан алынатын өнім сапасының төмендеуіне, мал басының кемуіне және эртүрлі індет ошақтарының пайда болуына әкеп соқтырады.
Республикадағы ветеринарлық істің жағдайы әлеуметтік-экономикалық істің факторларға байланысты. Оған жататындар: қоғамдық құрылыс, өндіріс деңгейі, ғылым мен мәдениеттің дамуы, жоғары және арнаулы орта вет еринарлық білім беру орталықтары, ветеринарлық мекемелерді, өнеркәсіпті және ауыл шаруашылығын білікті мамандармен қамтамасыз ету, сонымен қатар материалдық техникалық жағынан дұрыс жабдықтау. Өкінішке орай, Қазақст ан Республикасында және көршілес тэуелсіз мемлекеттерде элеуметтік-экономикалық өзгеріс кезеңі ветеринарлық қызмет жағдайына айта қалғандай кері әсерін тигізіп отыр. Нарықтық экономика қиыншылығына қарамастан, мемлекеттік деңгейде ветеринарлық істі жақсарту барысында эртүрлі жұмыстар жүргізілуде. Мысал ретінде айта кететін болсақ, ветеринарлық заңдар ережесі, нормативтік құқықтьщ құжаттар, білікті мамандарды даярлау, эртүрлі ветеринарлық қызметке арналған құрал-жабдықтар , препараттар, дәрі-дәрмектермен аспаптар жасау. Ветеринарлық басқару қызметін жаңа құрамда қайта құру, мал шаруашылығындағы объектілерге қатаң түрде ветеринарлық-санитарлық бақылау жасау және адам мен малға ортақ ауруларға қарсы тиімді күрес шараларын жүргізу сияқты жұмыстар атқарылып жатыр.
Пән құрамында ветеринарлық зандылық жинағынан негізгі қағидалары, ветеринарлық істің экономикасы мен статистикасы , ветеринарлық санитарлық бақылау
ұйымдастыру, ветеринарлық қызметті жабдықтау, құрылыс салу, іс қағаздарын жүргізу және тағы басқа тауарлар бар.
Пән тарауының әрқайсысында өзіне тэн ветеринарияның ұйымдастыру экономикалық іс-әрекетті мэнісі, қыры, сипаты қаралады.
Мэселен ветеринарлық заңдылық деп - ветеринария туралы үкімет тарапынан жарияланған заңдар, басқарушы органдар бекіткен нұсқаулар, типтік анықтамалар, ережелер және т.б. құжаттар жинағы болып табылады. Бұл жинақта ветеринарлық мамандар жергілікті экімшілік және барлық азаматтардың мал шаруашылығында ет-сүт, мал текті шикізат өңдеуші өнеркәсіпте, көлікте , халық шаруашылығының басқа да салаларында ветеринарлық санитарлық қолайлықты қамтамасыз ететін қызмет тэртібін шектеп, міндеттерін айқындайды. Осыған орай, ветеринарлық істі ұйымдастыру істі ұйымдастыру Пәні ветеринарлық заңдылық қағидаларына сәйкес, мал шаруашылығына ветеринарлық қызмет көрсетуді, ветеринарлық мекемелер мен қызмет топтарының жұмыс тәсілдері мен формаларын , ветеринария мамандарымен азаматтардың ветеринарлық қызмет көрсету барысындағы өзара қарым-қатынасын, сүт өндіру, шошқа өсіру, мал бордақылау, қой өсіру шаруашылықтарының арнайы кешендер мен құс фабрикаларында ветеринарлық қызмет көрсету ерекшеліктерін мемлекеттік және ведомсвталық ветеринария мамандары жұмысын нормалауды және еңбек ақы төлеуді зерттейді.
Ветеринарлық ісі экономикасы мал аурулары алдын алу , емдеу, оларды жойып жіберу шараларының, ветеринарлық шараларды жүзеге асыру әдіс-тәсілдерінің, мал шаруашылығына ветеринарлық қызмет көрсетудің ветеринарлық мекемелер жұмысының экономикалық тиімділігін зерттейді.
Ветеринарлық статистика - малдардың ауруға, өлім-жітімге ұшыраушылығын, ауру таралуын, қолданылған шаралар тиімділігін және оның әр түрлі себептерге тәуелділігін(мал фермалары мен кешендердегі мал басы саны, ветеринарлық мамандар және қажетті ветеринарлық мүлікпен қамтамасыз етілуі) зерттейді.
Ветеринарияға жүргізілетін бухгалтерлік тіркеу мен есеп жұмыстары ветеринарлық шараларды қаржыландыру, втееринарлық жұмысқа арналған дүние-*мүлік пен қаржыны тіркеуге және ветеринарлық мекемелерге қаржы бөлу жоспарлары мен олардың шығын сметасын құру тэртібін, қаражат пен дүние мүліктің үнемді эрі тиімді пайдалануын бақылауға бағытталған.
Пәннің өзекті тарауларының бірі - ветеринарлық-санитарлық қадағалау. Ол мал фермаларында, көлікте өңдеу ұқсату өнеркәсібінде, базарларында мемлекет шекарасында ветеринарлық-санитарлық бақылау ұйымдастыруды және мал өсіру , жануарлар текті өнім мен шикізатына байланысты барлық кәсіпорындар мен ұжымдарда ветеринарлық - санитарлық шараларды ұйымдастыруды зерттейді.
Ветеринарлық ғимараттар құрылысын салуды ұйымдастыру тарауында құрылыс алаңын таңдау, оны жергілікті жағдайға үйлестіру, қаржыландыру сметасын құру, құрылыс барысын бақылау және кұрылыс жұмыстары аяқталған соң қабылдау мәселелеріне тоқталады.
Ветеринарлық бұйымдар мен мүлікке негізделген тапсырыстар жасауды ұйымдастыру, оларды құру тэртібі, ветеринарлық мүлік қорларын бөлу, ЗООВЕТ жабдықтау бірлестіктерінің , бөлімдерінің және дэріханаларының жұмысын ұйымдастыру, бөлінген ветеринарлық бұйымдар мен мүліктердің тиімді пайдаланылуын қадағалау мәселелержі ветеринарлық жабдықтау бөлімінде қаралады.
Ветеринарлық іс қағаздарын жүргізу тарауында ветеринарлық мекмемелер ветеринарлық қызмет топтары іс-қағаздарын Ауыл шаруашылық министрлігі нұсқаулары мен мемлекеттік стандарт талаптарына сэйкес жүргізу сөз етіледі. Бұл бөлімде соған орай ветеринарлық құжаттар, куэліктер, анықтамалар, актілер, хаттамалар, бұйрықтар, нұсқаулар және т.б. құжаттар жасау, толтыру ережелері мен тәртіптері баяндалады.
1.1. Ветеринария ісінің мағынасы, мақсаттары және маңызы.
Ветеринарияның негізгі мақсаты - мал шаруашылығының ветеринарлық- санитарлық сэттілігін сақтап, одан санитарлық сапасы жоғары өнімдер мен шикізаттар өндіруді қамтамасыз ету. Сондай-ақ , ол халықты зооантропоноздардан сақтау, елімізді шет елдерден келетін қауіпті мал ауруларынан қорғау шараларында ұдайы жүргізіліп отырады. Ветеринария ісінің жалпы мағынасы оның өзіне жүктелген міндеттерді орындау үшін, сан- алуан арнайы шараларды іске асыруда екені көрінеді.
Сондықтан ветеринария ісі деп, малды аурудан сақтандыру, емдеу, одан санитарлық тұрғыдан сапалы өнім алу, адамды зооантропоноздардан сақтау сияқт ы мемлекеттік, шаруашылық, қоғамдық шаралар кешенін айтады.
Ветеринария ісінің жағдайы қоғамдық құрылысқа, өндірістің даму деңгейіне , материалдық-техникалық жабдықтауға, ғылым мен мәдениеттің, ветеринария саласында білім берудің дамуына, кадрлар мен қамтамасыз етуге көп байланысты болады.
Бұрынғы Кеңес Одағының ыдырауы және оның құрамындағы елдердің егемендік алуы терең экономикалық реформаларға, нарықтық қатынастардың қалыптасуына экеледі. Бұл жағдай өкінішке орай ветеринария ісінің бұрынғы қалпына кері әсерін тигізді. Мал шаруашылығының күрт құлдырауы ветеринарлық қызметтің де ьщырауына және мал ауруларының таралуына соғатына сөзсіз. Мұндай жағдай қоғамды да, мемлекетті де ешбір қанағаттандырмайды. Себебі, ветеринария ісінің төмен деңгейде мал ауруларына орасан зор шығындар жасауға мэжбүр етеді.Бұл - ветеринария ісін ұйымдастыру деңгейінің экономикалық және элеуметтік түйінді мәселелерін шешу үшін зор ықпалы бар екенін
көрсетеді. Еліміздегі ветеринария ісінің жағдайын нығайту үшін , Республика Үкіметі және мемлекеттік ветеринарлық ұйымдар соңгы уақытта көптеген құқықтық нормативтік құжаттар қабылдап отыр. Соның ішінде Ветеринария туралы заң және оны дамыта түсуші бірсыпыра тіркес құжаттар бар. Үкімет тарапынан мемлекеттік және жеке меншік кәсіпкерлік ветеринарлық қызметтің құрылымын жетілдіру, мамандар дайындаудың сапасын арттыру, материалдық-техникалық жабдықтауды жақсарту, мал шаруашылығының ветеринарлық-санитарлық жағдайына, шаралардың тиімділігіне қатаң талап қою сияқты жұмыс жүргізілуде.
Ветеринария ісінің арнайы шаралар жүйесі ретінде халық шаруашылық немесе экономикалық зор маңызы бар, мәселен ветеринарлық қызметтің тікелей қатысуымен мал ауруларынан сақтандыру. Малдан сапалы өнім алу қамтамасыз етіледі. Осының өзі -ақ бұл істің экономикалық маңызын көрсетеді.
Ветеринарияның әлеуметтік маңызы - оның қалыпты зооантропоноздардан сақтандыру, қорғау шараларын жүргізуден көрінеді. Осыдан: адам медицинасы - адамды, ал ветеринарлық медицина - адамзатты емдейді - деген, қанатты сөздер пайда болған.
Ветеринария ісіне қорғаныстық мағына да беріледі. Мәселен, шекарадағы экспорттық-импорттық тауар алмасу кезінде елімізді шет елдерден қауіпті жұқпалы мал аурулары енуінен қорғау, шекаралық ветеринарлық бақьшау мекемелеріне жүктелген.
Қазіргі кезеңде ветеринарлық-санитарлық талаптарға сай келмейтін көптеген шағын кэсіпорындар, кооперативтер, акционерлік қоғамдар, шаруа қожалықтары және т.б. жеке меншік іскерлік құрьшымдар пайда болуда. Бұл жағдай нарықтық экономика кезінде ветеринария ісінің маңызын арта түсетінін көрсетеді және м емлекеттік ветеринарияның Ветеринария туралы заңының орындалуын бақылауды күшейте түсуін талап етіп отыр.
II. Негізгі бөлім

2.1.Жекеменшік кәсіпкерлік ветеринарлық қызметті үйымдасіыру.
Ветеринариядағы жеке меншік кәсіпкерлікпен шуғылданудың үлгілері және оның қүқықтық нормативтік негіздері
Қазақстан Республикасының Ветеринария туралы заңында еліміздегі ветеринарлық қызметтің бір тармағы жекеменшік кәсіпкерлік негізіндегі ветеринарлық қызмет деп көрсетілген Ветеринарлық қызметтің бұл түрі дамыған капиталистік елдерде кең тараған. Ол елдердегі ветеринария мамандарының басым көпшілігі (65-80% жуығы) жекеменшік іскерлік қызметпен шұғылданады.
Нарықтық экономикага өтпелі кезеңде жекеменшік іскерлік ветеринарлық іс- әрекетпен шұғылданудың жаңа үлгілерімен құрылымдары біздің елімізде де пайда бола бастады. Олардың қатарына кооперативтер, жеке тұлға ретінде қызмет көрсетуші мамандар, серіктестіктер т.б. құрылымдар жатады.
Жекеменшік кәсіпкерлік іс эрекетпен шұғылданудың құқықтық нормативтік негіздері ҚР Ветеринария туралы және Лицензиялар беру туралы заңдарында айқындалып бекітілген. Осы заңдарға сэйкес заңды және жеке тұлғаларга ветеринарлық жекеменшік кэсіпкерлік іс эрекетпен шұғылдануға ерік берілген. Сол үшін бұл тұлғалар арнайы лицензия алуға тиісті. Лицензия үлгісін және оны беру тэртібін ҚР Министрлер Кабинеті бекітеді.
Ветеринарлық жекеменшік кэсіпкерлікпен шұғылданушы тұлғалардың қызметін басқару және бақылау мемлекеттік ветеринарияның орталық және жергілікті басқарушы органдарына жүктеледі. Бұл тұлғалар өз жұмысын атқару үшін лицензиялар беру туралы заңды және ветеринарияны басқарушы органдардың тиісті ережелерін басшылыққа алуға, орындауға міндетті.

2.2. Жеке тұлғаның (индивидуалдық) ветеринарлық
кәсіпкерлік іс әрекеті
Ветеринарлық медицина дэрігері немесе фель дшері Қазақстан Республикасының өз күшіндегі заңдарына сэйкес жеке тұлға ретінде ветеринарлық кэсіпкерлікпен шұгылдануға ерікті. Сол үшін олар мемлекеттік ветеринарияның жергілікті органына лицензиясын жергілікті үкімет органының тиісті рұқсатын алып, салық инспекциясына тіркеулег міндетті.
Ветеринарлық кэсіпкерлікпен шұғылданушы мамандар жұқпалы аурулар пайда болғаны туралы ветеринарияның жергілікті органдарына жедел хабар беріп, өз тарапынан ауру көзі мен ошағын жою шараларын қолдануға міндетті. Эпизоотиялар барысында олар мемлекеттік ветеринария органдарының нұсқауларына сәйкес, ветеринарлық шараларды жүргізеді. Орындалған жұмысы туралы кәсіпкер мамандар жергілікті ветеринарияның тиісті мекемелеріне есеп беріп отырады.

2.3. Ветеринарлық іс әрекетпен шұғылданушы кооперативтер кіші кэсіпорындар, серіктестіктер.
Ветеринарлық кәсіпкерліктер.
Кооператив деп ветеринарлық медицина дәрігерлері, фельдшері басқа да мамандар мен жұмысшылардың (санитарлар, оператрлар және т.б.) өз еркімен құрған ұжымын айтады. Ол - шаруашылық есеп , өзін-өзі қаржыландыру және басқару негізінде ветеринарлық қызмет көрсететін ұжым. Ауыл шаруашылық бірлестіктердің бір түрі ретінде ол да өз жұмысына төлемақы алады. Сол үшін республикалық ветеринарлық орган бекіткен бағалар тарифін пайдаланады, кейде тұтынушымен келісім шарт бойынша белгіленген бағалаларды пайдаланады.
Кооперативтің заңды тұлға ретінде дербес балансы және банкте есеп шоты болады. Ол жергілікті экімшілікте жарғысын тіркеген соң, ресми түрде құрылды деп саналады. Жарғы кооператив құруға ынталы ветеринария мамандарының жалпы жиналысында (кемінде 3 адам қатысқан) қабылданып, жергілікті үкімет органдарында бекітіледі. Кооператив мүшесінің пайлық үлесі де, жалпы жиналыста белгіленеді, кооператив жарғысы жалпы ережелер, негізгі мақсат пен іэс әрекет, копператив мүшелерінің құқықтары, кооперативті басқару, өндірістік және элеуметтік іс әрекет дейтін бөлімдерден тұрады.
Кооперативтің бюджеті, оның құрамындағы мүшелердің еңбек ақысы, сайып келгенде мамандардың кэсіби шеберлігіне еңбек өнімділігіне, еңбекке қатысу коэффициентіне және басқа да экономикалық көрсеткіштерге байланысты.
Кооператив пен шаруашылықтар арасындагы қарым-қатынас өзара келісім шарт бойынша реттеледі. Шаргга ветеринарлық шараларды орындау үшін, екі жақтың да міндеттері жауапкершілігі ашық айтылуы тиіс. Кооператив өз қызметін ҚР заңдарына , өз жаргысына, өндірістік субъектілермен жасасқан келісім шартқа, мемлекеттік ветеринарлық органдардың нормативтік-құжаттарына сәйкес жүргізуге міндетті. Оған жүктелген жұмыстар алдын алу шаралары жоспарына қосып жазылады.
Кооператив жасаган келісім шартқа бағалар туралы хаттама тіркелуі тиіс. Ол өзара есеп айырысу үшін қажет. Бұл құжат екі жақтан да қол қойылып, мөр басылып бекітіледі.

2.4. Ветеринарлық қызмет көрсетуші, препараттар және ветеринарлық буйымдар өндіруші кіші кәсіпорындар
Кіші кәсіпорындарды мемлекеттік ветеринарлық мекемелер құрады. Кіші кэсіпорындарға толық көлемде ветеринарлық қызмет көрсету немесе кейбір ветеринарлық жұмыстарды орындау, ветеринарлық препараттар және т.б. және өнімдер өндіру жүктеледі. Бұл типті кәсіпорындардың 200-300 адамға дейін жұмыскерлері болуы мүмкін. Осындай кәсіпорындардың бұрынғы үкімет тұсындағы үлгілері ретінде облыстық ветеринарлық санитарлық жасақ пен өндірістік ветеринарлық лабораторияны айтуға болады. Бұлар шаруашылық есеп, өзін-өзі қаржыландыру негізінде эрқайсысы өзіне тэн бағытта жұмыс істеген еді. Кіші кэсіпорын өзін құрушы мекеменің бақылауы мен дербес шаруашылығын жүргізеді. Бұлар өзара қарым-қатынасын келісім шарт бойынша жүргізеді.
Кіші кәсіпорын заңды тұлға , оның дербес балансы, банкте есеп-шоты, мөрі, штампы, ресми бланкісі бар оның қызметі өз жарғысы және ҚР өз күшіндегі заңдары арқылы реттеледі.
Кәсіпорын өз міндеттемелеріне өзіне тиісті мүлкімен кепілдік етіп жауап береді. Ол мемлекеттің және өзін құрушы мекеменің міндеттемелеріне жауап бермейді және керісінше мемлекет пен мекеме кіші кәсіпорынның міндеттемелері үшін жауапты емес, осыған орай кәсіпорын келісім шарттағы міндеттемелерін мемлекет қойған талаптарды және өз міндеттерін ескеріп жұмыс бағыттауға жоспарлауға, реттеуге ерікті.
Кэсіпорынның жарғысы жалпы жиналыста қабылданып, жергілікті экімшілік органдармен бекітіледі және тіркеледі.
Осы сәттен бастап ол құрылды деп саналады және жұмысына кірісуге рұқсат етіледі. Жарғыда кәсіпорынның құқықтары, мақсаты, қаржысы , мүлкі оны басқару тэртібі, жұмысын тоқтату тэртібі көрсетіледі.

2.5. Ветеринариялык кызмет көрсеткіші серіктестіктер және т.б. бірлестіктер
Серіктестіктер шаруашылыктағы ветеринария мамандары мен жұмысшыларының өз еркімен бас қосып ұйымдасуы негізінде құрылған жекеменшік кэсіпорын. Оның басты мақсаты шаруашылықтағы малдарға меншіктегіне қарамастан ветеринарлық қызмет көрсету, мал шаруашылығы өнімдерін дайындау және сатуға ветеринарлық бақылау жасау.
Серіктестік мал шаруашылығының жұқпалы аурулардан сэттілігі үшін және жүқпайтын аурулардың кең таралып, малды өлім -жітімге ұшыратпауы үшін жауапты. Сонымен қатар, ол ветеринарлық қызмет объектілерінде қатаң ветеринариялық- санитариялық тэртіп орнатуға және ҚР Ветеринария туралы заңының оған тіркес басқа да нормативтік қүжаттарының орындалуына жауапты.
Серіктестіктің толыққанды заңды тұлға ретінде дербес балансы, банкте есеп-шоты бар сондай-ақ оның мөрі, бұрыштама штампы, ресми бланкісі болады. ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.