Малдәрігерлік бақылауға жататын орындар
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
Оңтүстік Қазақстан облысының Білім, жастар саясаты және тілдерді
дамыту басқармасы
ГУМАНИТАРЛЫҚ АГРОЭКОНОМИКАЛЫҚ КОЛЛЕДЖІ
Малдәрігерлік істі ұйымдастыру пәні бойынша
КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы: Малдәрігерлік бақылауға жататын орындар.
Білім алушының аты-жөні: Бадалов Айдын Русланович
Ақсу кент-2015ж
Арнайы пәндер ЦК отырысында қаралды.
Хаттама № 2015 ж
ЦК төрағасы: Б.Б.Кенжебеков
Малдәрігерлік істі ұйымдастыру пэні бойынша курстық жұмысқа
ТАПСЫРМА
Топ: ВТІЗ-4
Мамандығы: 1513000- Ветеринария
Білім алушының аты-жөні: Бадалов Айдын Русланович Тақырыбы: Малдәрігерлік бақылауға жататын орындар.
Қурстық жұмыстың жоспары:
Кіріспе
Шаруашылыққа сипаттама.
Негізгі бөлім.
Аудандағы ветеринарлық қызметтің ұйымдастыру құрамы және мемлекеттік ветеринарлық мекемелер жүйесі.
Мал ауруларымен күресуші аудандық станция
Бөлімшелік ветеринарлық емхана және бөлімше, оларға қойылатын талаптар,ұйымдастыру құрамы, штаты.
Ветеринарлық мекемелердің жұмыс істеу тэртібі
Қалалардағы ветеринариялық қызметті ұйымдастыру
Мал ауруларымене күресуші қалалық ветеринарлық станция
Бөлімшелік ветеринарлық емхана
Ветсансарап лабораториясы
Қорытынды.
ІҮ. Қолданылған әдебиеттер.
Орындалу мерзімі:
Курстық жұмыстың жетекшісі: Фатхуллаев Х.Х
I. Кіріспе
Ветеринарияның теориялық негізін жалпы биологиялық гылымдар қарайды. Соған орай ветеринарлық ғылым құрамында жануарлардың ішкі, сыртқы құрылысын зерттейтін морфологиялық, жалпы биологиялық және арнайы ғылым пәндер кіреді. Ветеринарлық ғылымдар қатарындағы ветеринарлық істі ұйымдастыру - арнайы пәни біріктіруші ғылым саласы болып табылады. Ғылым саласы ретінде оның мақсаты - мал өсіруші, шаруашылықтарда жем-шөптерны азықтарны дамыту және шаруашылықтарда сүт, мал өнімдері текті шикізат даярлаушы, сақтаушы, өңдеуші кәсіпорындарда, көлікте халық шаруашылығының басқа да салаларында мал дәрігерлік қызмет көрсетуді ұйымдастыру, ветеринарлық шаралардың экономикалық тиімділігін және ветеринария мамандарының жұмыс атқаруы негізгі формалары мен әдістерін зерттеу.
Сонымен қатар мемлекеттік, ведомсвтолық және жеке кәсіпкерлік ветеринарлық қызметтің негізгі құрылымы мен заңдылықтарын зерттеуге бағытталған.
Қазақстан Республикасының егеменді ел болу кезеңінде 2леуметтік экономикальщ реформаның дамытуда ветеринарияның өте зор. Әлеуметтік экономиканың қайта құру нэтижелі деңгейіне байланысты. Ветеринария ісін ұйымдастыруды нашар жүргізу - шаруашылық ісінің бұзылуына, малдан алынатын өнім сапасының төмендеуіне, мал басының кемуіне және эртүрлі індет ошақтарының пайда болуына әкеп соқтырады.
Сайрам аудандағы ветеринарлық істің жағдайы әлеуметтік-экономикалық істің факторларға байланысты. Оған жататындар: қоғамдық құрылыс, өндіріс деңгейі, ғылым мен мәдениеттің дамуы, жоғары және арнаулы орта вет еринарлық білім беру орталықтары, ветеринарлық мекемелерді, өнеркәсіпті және ауыл шаруашылығын білікті мамандармен қамтамасыз ету, сонымен қатар материалдық техникалық жағынан дұрыс жабдықтау. Өкінішке орай, Қазақст ан Республикасында және көршілес тэуелсіз мемлекеттерде элеуметтік-экономикалық өзгеріс кезеңі ветеринарлық қызмет жағдайына айта қалғандай кері әсерін тигізіп отыр. Нарықтық экономика қиьшшылығына қарамастан, мемлекеттік деңгейде ветеринарлық істі жақсарту барысында эртүрлі жұмыстар жүргізілуде. Мысал ретінде айта кететін болсақ, ветеринарлық заңдар ережесі, нормативтік құқықтьщ құжаттар, білікті мамандарды даярлау, эртүрлі ветеринарлық қызметке арналған құрал-жабдықтар , препараттар, дәрі-дәрмектермен аспаптар жасау. Ветеринарлық басқару қызметін жаңа құрамда қайта құру, мал шаруашылығындағы объектілерге қатаң түрде ветеринарлық-санитарлық бақылау жасау және адам мен малға ортақ ауруларға қарсы тиімді күрес шараларын жүргізу сияқты жұмыстар атқарылып жатыр.
Пән құрамында ветеринарлық заңдылық жинағынан негізгі қағидалары, ветеринарлық істің экономикасы мен статистикасы , ветеринарлық санитарлық бақылау ұйымдастыру, ветеринарлық қызметті жабдықтау, кұрылыс салу, іс қағаздарын жүргізу және тағы басқа тауарлар бар.
Пән тарауының әрқайсысында өзіне тэн ветеринарияның ұйымдастыру экономикалық іс-эрекетті мэнісі, қыры, сипаты қаралады.
Мәселен ветеринарлық заңдылық деп - ветеринария туралы үкімет тарапынан жарияланған заңдар, басқарушы органдар бекіткен нұсқаулар, типтік анықтамалар, ережелер және т.б. құжаттар жинағы болып табылады. Бұл жинақта ветеринарлық мамандар жергілікті әкімшілік және барлық азаматтардың мал шаруашылығында ет-сүт, мал текті шикізат өңдеуші өнеркэсіпте, көлікте , халық шаруашылығының басқа да салаларында ветеринарлық санитарлық қолайлықты қамтамасыз ететін қызмет тэртібін шектеп, міндеттерін айқындайды. Осыған орай, ветеринарлық істі ұйымдастыру істі ұйымдастыру пэні ветеринарлық заңдылық қағидаларына сәйкес, мал шаруашылығына ветеринарлық қызмет көрсетуді, ветеринарлық мекемелер мен қызмет топтарының жұмыс тәсілдері мен формаларын , ветеринария мамандарымен азаматтардың ветеринарлық қызмет көрсету барысындағы өзара қарым-қатынасын, сүт өндіру, шошқа өсіру, мал бордақылау, қой өсіру шаруашылықтарының арнайы кешендер мен құс фабрикаларында ветеринарлық қызмет көрсету ерекшеліктерін мемлекеттік және ведомсвталық ветеринария мамандары жұмысын нормалауды және еңбек ақы төлеуді зерттейді.
Аудандағы ветеринарлық ісі экономикасы мал аурулары алдын алу , емдеу, оларды жойып жіберу шараларының, ветеринарлық шараларды жүзеге асыру әдіс-тәсілдерінің, мал шаруашылығына ветеринарлық қызмет көрсетудің ветеринарлық мекемелер жұмысының экономикалық тиімділігін зерттейді.
Аудандағы ветеринарлық статистика - малдардың ауруға, өлім-жітімге ұшыраушылығын, ауру таралуын, қолданылған шаралар тиімділігін және оның эр түрлі себептерге тәуелділігін(мал фермалары мен кешендердегі мал басы саны, ветеринарлық мамандар және қажетті ветеринарлық мүлікпен қамтамасыз етілуі) зерттейді.
Аудандағы ветеринарияға жүргізілетін бухгалтерлік тіркеу мен есеп жұмыстары ветеринарлық шараларды қаржыландыру, втееринарлық жұмысқа арналған дүние-*мүлік пен қаржыны тіркеуге және ветеринарлық мекемелерге қаржы бөлу жоспарлары мен олардың шыгын сметасын құру тэртібін, қаражат пен дүние мүліктің үнемді эрі тиімді пайдалануын бақылауға бағытталған.
Пәннің өзекті тарауларының бірі - ветеринарлық-санитарлық қадағалау. Ол мал фермаларында, көлікте өңдеу ұқсату өнеркәсібінде, базарларында мемлекет шекарасында ветеринарлық-санитарлық бақылау ұйымдастыруды және мал өсіру , жануарлар текті өнім мен шикізатына байланысты барлық кәсіпорындар мен ұжымдарда ветеринарлық - санитарлық шараларды ұйымдастыруды зерттейді.
Аудандағы ветеринарлық ғимараттар құрылысын салуды ұйымдастыру тарауында құрылыс алаңын таңдау, оны жергілікті жағдайға үйлестіру, қаржыландыру сметасын құру, құрылыс барысын бақылау және құрылыс жұмыстары аяқталған соң қабылдау мәселелеріне тоқталады.
Аудандағы ветеринарлық бұйымдар мен мүлікке негізделген тапсырыстар жасауды ұйымдастыру, оларды құру тәртібі, ветеринарлық мүлік қорларын жабдықтау бірлестіктерінің , бөлімдерінің және дәріханаларының жұмысын ұйымдастыру, бөлінген ветеринарлық бұйымдар мен мүліктердің тиімді пайдаланылуын қадағалау мәселелержі ветеринарлық жабдықтау бөлімінде қаралады.
Аудандағы ветеринарлық іс қағаздарын жүргізу тарауында ветеринарлық мекмемелер ветеринарлық қызмет топтары іс-қағаздарын Ауыл шаруашылық министрлігі нұсқаулары мен мемлекеттік стандарт талаптарына сэйкес жүргізу сөз етіледі. Бұл бөлімде соған орай ветеринарлық құжаттар, куэліктер, анықтамалар, актілер, хаттамалар, бұйрықтар, нұсқаулар және т.б. құжаттар жасау, толтыру ережелері мен тәртіптері баяндалады.
Ветеринария ісін ұйымдастыру, оның мақсаттары және маңызы.
1.1. Ветеринария ісінің мағынасы, мақсаттары және маңызы.
Ветеринарияның негізгі мақсаты - мал шаруашылығының ветеринарлық- санитарлық сэттілігін сақтап, одан санитарлық сапасы жоғары өнімдер мен шикізаттар өндіруді қамтамасыз ету. Сондай-ақ , ол халықты зооантропоноздардан сақтау, елімізді шет елдерден келетін қауіпті мал ауруларынан қорғау шараларында ұдайы жүргізіліп отырады. Ветеринария ісінің жалпы магынасы оның өзіне жүктелген міндеттерді орындау үшін, сан- алуан арнайы шараларды іске асыруда екені көрінеді.
Сондықтан ветеринария ісі деп, малды аурудан сақтандыру, емдеу, одан санитарлық тұрғыдан сапалы өнім алу, адамды зооантропоноздардан сақтау сияқт ы мемлекеттік, шаруашылық, қоғамдық шаралар кешенін айтады.
Ветеринария ісінің жағдайы қогамдық құрьшысқа, өндірістің даму деңгейіне , материалдық-техникалық жабдықтауға, ғылым мен мәдениеттің, ветеринария саласында білім берудің дамуына, кадрлар мен қамтамасыз етуге көп байланысты болады.
Бұрынғы Кеңес Одағының ыдырауы және оның құрамындағы елдердің егемендік алуы терең экономикалық реформаларға, нарықтық қатынастардың қалыптасуына әкеледі. Бұл жағдай өкінішке орай ветеринария ісінің бұрынғы қалпына кері әсерін тигізді. Мал шаруашылығының күрт құлдырауы ветеринарлық қызметтің де ыдырауына және мал ауруларының таралуына соғатына сөзсіз. Мұндай жағдай қоғамды да, мемлекетті де ешбір қанағаттандырмайды. Себебі, ветеринария ісінің төмен деңгейде мал ауруларына орасан зор шығындар жасауға мэжбүр етеді.Бұл - ветеринария ісін ұйымдастыру деңгейінің экономикалық және әлеуметтік түйінді мэселелерін шешу үшін зор ықпалы бар екенін көрсетеді. Еліміздегі ветеринария ісінің жағдайын нығайту үшін , Республика Үкіметі және мемлекеттік ветеринарлық ұйымдар соңғы уақытта көптеген құқықтық нормативтік құжаттар қабылдап отыр. Соның ішінде Ветеринария туралы заң және оны дамыта түсуші бірсыпыра тіркес құжаттар бар. Үкімет тарапынан мемлекеттік және жеке меншік кәсіпкерлік ветеринарлық қызметтің құрылымын жетілдіру, мамандар дайындаудың сапасын арттыру, материалдық-техникалық жабдықтауды жақсарту, мал шаруашылығының ветеринарлық-санитарлық жағдайына, шаралардың тиімділігіне қатаң талап қою сияқты жұмыс жүргізілуде.
Ветеринария ісінің арнайы шаралар жүйесі ретінде халық шаруашылық немесе экономикалық зор маңызы бар, мэселен ветеринарлық қызметтің тікелей қатысуымен мал ауруларынан сақтандыру. Малдан сапалы өнім алу қамтамасыз етіледі. Осының өзі -ақ бұл істің экономикалық маңызын көрсетеді.
Ветеринарияның элеуметтік маңызы - оның қалыпты зооантропоноздардан сақтандыру, қорғау шараларын жүргізуден көрінеді. Осыдан: адам медицинасы - адамды, ал ветеринарлық медицина - адамзатты емдейді - деген, қанатты сөздер пайда болған.
Ветеринария ісіне қорғаныстық мағына да беріледі. Мэселен, шекарадағы экспорттық-импорттық тауар алмасу кезінде елімізді шет елдерден қауіпті жұқпалы мал аурулары енуінен қорғау, шекаралық ветеринарлық бақылау мекемелеріне жүктелген.
Қазіргі кезеңде ветеринарлық-санитарлық талаптарға сай келмейтін кептеген шағын кэсіпорындар, кооперативтер, акционерлік қоғамдар, шаруа қожалықтары және т.б. жеке меншік іскерлік құрылымдар пайда болуда. Бұл жағдай нарықтық экономика кезінде ветеринария ісінің маңызын арта түсетінін көрсетеді және м емлекеттік ветеринарияның Ветеринария туралы заңының орындалуын бақылауды күшейте түсуін талап етіп отыр.
II. Негізгі бөлім.
Малдәрігерлік бақылауға жататын орындар.
Сайрам аудан көлеміндегі ветеринарлық қызметті басқару және уйымдастыру
2.1. Аудандағы ветеринарлық қызметтің уйымдастыру қурамы және мемлекеттік
ветеринарлық мекемелер жүйесі
Аудандық ветеринарлық қызмет - республикадағы ветеринария ісінің негізгі буыны. Оның қызметіне республика бойынша жүргізілетін шаралардың 80-90%-і келеді. Ауылдық жерде ветеринария мамандарының 70%-не жуығы жұмыс істейді.
Аудандағы ветеринарлық қызметтің ұйымдастыру құрамына мемлекеттік ветеринарлық қызмет, шаруашылықтар мен кәсіпорындардың ведомстволық ветеринарлық қызметі және жекеменшік кәсіпкерлік қызметтер кіреді. Бұл қызметті аудан бойынша басқару аудандық ветеринарлық станцияға жүктеледі. (2 кесте). Оны мал ауруларымен күресуші аудандық станция деп те атайды. Аудандағы мемлекеттік мекемелер жүйесіне станциядан басқа бөлімшелік ветеринарлық емхана, бөлімше станциядан басқа бөлімшелік ветеринарлық емхана, бөлімше, нүктелер, аудандық ветеринарлық лаборатория, ветсансарап лабораториясы жатады. Бұл жүйені ұйымдастыру, өзгерту жергілікті экімшілік пен ветеринария органдарының билігінде. Аудан экімшілігі ветеринарлық мекемелер жүйесін жетілдіруге, тиімді орналастырып пайдалануға көңіл бөлуі тиіс.
Мемлекеттік ветеринарлық мекемелер өз жұмысын арнаулы ережелерге сэйкес жүргізеді. Олар туралы ережелерді ветеринарияны басқарушы республикалық орган - Ветеринария Комитеті бекітеді.
Аудан әкімшілігінің ауыл шаруашылық бас басқармасы
Облыс әкімшілігінің ауыл шаруашылық департаментіндегі Ветеринарлық комитет
Г
г
Ведомстволық қызмет
1
Ауданның бас малдәрігері
-- ►
Акционерлік бірлестіктер ^
Мемлекеттік ветқызмет
Өңдеуші және т.б.
4
Мал ауруларымен
-- ►
Бөлімшелік емхана
кәсіпорындар Құс
күресуші аудандық ветстанция
Ветеринарлық бөлімше
фабрикасы
Ветеринарлық
-- ►
Ветеринарлық нүкте
Мал шаруашылық
4 --
дәріхана
Ветеринарлық-санитарлық
кешендер
Ветеринарлық
Ветеринарлық
сараптау лабораториясы
Yenжымшарлар, ұжымдық
санитарлық
жабдықтаушы
А
к
ауыл шаруашылық және
4 --
жасақ
кіші
т.б. кәсіпорындар
кәсіпорын
Фермерлер, шаруа
Ветеринарлық
Жекеменшік
қожалықтар
4 --
кооператив
іскер
і
V
ветеринарлық
мамандар
Жекеменшік кәсіпкерлік
ветеринарлық қызмет
қүрылымдары
р. Бағынышты Жалпы басшылық және бақылау
Аудандык ветеринарлық станция аудан көлемінде ветеринария саласындағы орталык және жетекші мемлекеттік мекеме. Оған тікелей жүктелетін міндет аудандағы ветеринария мекемелерінің ведомстволық және ветеринарлық кэсіпкерлік қызметтің жұмысына эдістемелік және оперативтік басшылық ету, қадағалау.
Нарыктық экономикаға өтпелі кезеңдегі ықшамдау, лайықтау талаптарына сэйкес 1998 жылы бұрынғы аудандық ветеринарлық станция ірілендіріп, оның құрамына аудандық ветеринарлық лаборатория және ветсансарап бөлімі қосылды. Осыған байланысты ауданның ветеринарлық станция жалпы емдік-алдын алу бағытта ғана емес, диагностикалық және ветеринарлық-санитарлық бағыттағы жұмыстарды қоса атқаратын мекемеге айналды.
Станцияның құрамында 16 қызметкер жұмыс істейді, соның ішінде:
Ауданның бас ветеринарлық дәрігері, сонымен қоса станция бастығы және ауданның мемлекеттік ветеринарлық бас инспекторы;
Бас дәрігердің емдік-алдын алу жұмыстары бойынша орынбасары, сонымен бірге станция бастығының орынбасары және аудандық ветеринарлық инспектордың орынбасары;
Бас дәрігердің диагностикалық жұмыстар бойынша орынбасары, ол сонымен бірге ветеринарлық инспектордың орынбасары;
Дэрігер-эпизоотолог, дэрігер-терапевт, дэрігер-паразитоло, дәрігер-бактериолог, дәрігер- серолог, дәрігер-ветсансарапшы және үш дәрігер-лаборант, екі ветеринарлық санитар, 1-2 автокөлік жүргізушісі бар.
Станция қызметкерлері жұмыс бағытына байланысты маманданады. Олардың әрқайсысының міндеттерін және станцияның ішкі тэртіп ережелерін станция бастығы бекітеді. Емдік-алдын алу бөлімінің мамандары емдеу, ауруларының алдын алу, сауықтыру, эпизоотия ошақтарын жойып жіберу шараларын ұйымдастыруға, жүргізуге қатысады. Сондай-ақ олар мал азықтандыру, күтіп-бағудың гигиеналық талаптарын орындауды қадағалайды, барлық ветеринарлық қызмет объектілерінде санитарлық қадағалау жүргізеді.
Диагностикалық жұмыс бөлімінің мамандары аурулардың неғұрлым дэл анықтау үшін бактериологиялық, серологиялық және т.б. зерттеулер жүргізеді. Бұл зерттеулерге үлкен диагноздың дұрыс қойылуына байланысты. Диагностикалық бөлім патматериалды талапқа сай жөнелту туралы ферма мамандарына нұсқаулар береді.
Ветеринарлық-санитарлық сараптау бөлімінің негізгі міндеті - базаларда сатылатын мал өнімдерінің және оларды сату орындарының ветеринарлық-санитарлық жағдайын тексеріп, тұтынуға жарамдылығы туралы қорытынды беру. Базарға түскен барлық мал текті өнімдер ветсансарап ережелері бойынша осы бөлімде байқаудан өтеді. Қажет болса
бактериологиялық, биохимиялык зерттеулер жүргізіледі. Сатуға рұқсат берілген мал өнімдерінің ветеринарлық-санитарлық сапасының ойдагыдай болуына сарапшы дэрігер жауапты. Ол тағамдық мақсатқа жарамсыз мал өнімдерін базарда сатуға тиым салуға, санитарлық жағдайы талапқа сай емес сату орындарын жабуға құқықты. Сондай-ақ, ол мемлекеттік ветеринарлық инспектор ретінде базардағы қоймаларды, тоңазытқыштарды, дүңгіршіктерді тексеріп, ветеринарлық-санитарлық ережелерді бұзушыларды жауапқа тартады, қажет болса, қолма-қол айып салуды қолданады.
Базарға түскен мал өнімдерінің барлық түрлеріне олардың шыққан жеріндегі ветеринарлық сапа дұрыстығын білдіретін жергілікті ветеринарлық қызметтің куэлігі немесе анықтамасы болуы тиіс.
Сатуға рұқсат берілген етке таңба басылады, өнімдердің басқа түрлеріне жазба құжат беріледі. Жарамдылығы шартты өнімдер залалсыздандырылады, ал жарамсыз деп танылғандары жойылады, немесе техникалық өңдеуге жіберіледі.
Сайрам аудандағы мемлекеттік ветеринариялық мекемелер және олардың атқаратын
қызметі
2.3. Бөлімшелік ветеринарлық емхана және бөлімше, оларға қойылатын талаптар,
уйымдастыру қурамы, штаты
Бөлімшелік ветеринарлык емхана ауданның өзіне бекітілген аймағында шараларды ұйымдастыруға, жүргізуге, бақылауға арналған мемлекеттік мекеме. Ол, сонымен қатар, ведомстволық және жекеменшік кәсіпкерлік ветеринарлық қызмет жұмысына эдістемелік басшылық және бақылау жасайды.
Типтік штат кестесі бойынша емханадагы жұмыскерлер саны -7. Соның ішінде, меңгеруші - ага дэрігер, дэрігер-эпизоотолог, фельдшер, санитарлар және автокөлік жүргізушісі бар. Бөлімшелік ветеринарлық емхана аудандық ветеринарлық станцияға бағынады.
Ветеринарлық бөлімше - шағын мекеме, оның құрамында дэрігер, фельдшер және санитар бар. М ұндай шағын мекеме көбінесе бір немесе бірнеше елді мекенде емдік- профилактикалық шаралар жүргізуге, мал өнімдері мен шикізаттарын дайындау өңдеу, сақтау орындарында, базаларда ветеринарлық-санитарлық бақылау жасауға арналады. Ол сондай-ақ, жекеменшік ветеринарлық қызмет жұмысын қадағалайды. Ветеринарлық ... жалғасы
Оңтүстік Қазақстан облысының Білім, жастар саясаты және тілдерді
дамыту басқармасы
ГУМАНИТАРЛЫҚ АГРОЭКОНОМИКАЛЫҚ КОЛЛЕДЖІ
Малдәрігерлік істі ұйымдастыру пәні бойынша
КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы: Малдәрігерлік бақылауға жататын орындар.
Білім алушының аты-жөні: Бадалов Айдын Русланович
Ақсу кент-2015ж
Арнайы пәндер ЦК отырысында қаралды.
Хаттама № 2015 ж
ЦК төрағасы: Б.Б.Кенжебеков
Малдәрігерлік істі ұйымдастыру пэні бойынша курстық жұмысқа
ТАПСЫРМА
Топ: ВТІЗ-4
Мамандығы: 1513000- Ветеринария
Білім алушының аты-жөні: Бадалов Айдын Русланович Тақырыбы: Малдәрігерлік бақылауға жататын орындар.
Қурстық жұмыстың жоспары:
Кіріспе
Шаруашылыққа сипаттама.
Негізгі бөлім.
Аудандағы ветеринарлық қызметтің ұйымдастыру құрамы және мемлекеттік ветеринарлық мекемелер жүйесі.
Мал ауруларымен күресуші аудандық станция
Бөлімшелік ветеринарлық емхана және бөлімше, оларға қойылатын талаптар,ұйымдастыру құрамы, штаты.
Ветеринарлық мекемелердің жұмыс істеу тэртібі
Қалалардағы ветеринариялық қызметті ұйымдастыру
Мал ауруларымене күресуші қалалық ветеринарлық станция
Бөлімшелік ветеринарлық емхана
Ветсансарап лабораториясы
Қорытынды.
ІҮ. Қолданылған әдебиеттер.
Орындалу мерзімі:
Курстық жұмыстың жетекшісі: Фатхуллаев Х.Х
I. Кіріспе
Ветеринарияның теориялық негізін жалпы биологиялық гылымдар қарайды. Соған орай ветеринарлық ғылым құрамында жануарлардың ішкі, сыртқы құрылысын зерттейтін морфологиялық, жалпы биологиялық және арнайы ғылым пәндер кіреді. Ветеринарлық ғылымдар қатарындағы ветеринарлық істі ұйымдастыру - арнайы пәни біріктіруші ғылым саласы болып табылады. Ғылым саласы ретінде оның мақсаты - мал өсіруші, шаруашылықтарда жем-шөптерны азықтарны дамыту және шаруашылықтарда сүт, мал өнімдері текті шикізат даярлаушы, сақтаушы, өңдеуші кәсіпорындарда, көлікте халық шаруашылығының басқа да салаларында мал дәрігерлік қызмет көрсетуді ұйымдастыру, ветеринарлық шаралардың экономикалық тиімділігін және ветеринария мамандарының жұмыс атқаруы негізгі формалары мен әдістерін зерттеу.
Сонымен қатар мемлекеттік, ведомсвтолық және жеке кәсіпкерлік ветеринарлық қызметтің негізгі құрылымы мен заңдылықтарын зерттеуге бағытталған.
Қазақстан Республикасының егеменді ел болу кезеңінде 2леуметтік экономикальщ реформаның дамытуда ветеринарияның өте зор. Әлеуметтік экономиканың қайта құру нэтижелі деңгейіне байланысты. Ветеринария ісін ұйымдастыруды нашар жүргізу - шаруашылық ісінің бұзылуына, малдан алынатын өнім сапасының төмендеуіне, мал басының кемуіне және эртүрлі індет ошақтарының пайда болуына әкеп соқтырады.
Сайрам аудандағы ветеринарлық істің жағдайы әлеуметтік-экономикалық істің факторларға байланысты. Оған жататындар: қоғамдық құрылыс, өндіріс деңгейі, ғылым мен мәдениеттің дамуы, жоғары және арнаулы орта вет еринарлық білім беру орталықтары, ветеринарлық мекемелерді, өнеркәсіпті және ауыл шаруашылығын білікті мамандармен қамтамасыз ету, сонымен қатар материалдық техникалық жағынан дұрыс жабдықтау. Өкінішке орай, Қазақст ан Республикасында және көршілес тэуелсіз мемлекеттерде элеуметтік-экономикалық өзгеріс кезеңі ветеринарлық қызмет жағдайына айта қалғандай кері әсерін тигізіп отыр. Нарықтық экономика қиьшшылығына қарамастан, мемлекеттік деңгейде ветеринарлық істі жақсарту барысында эртүрлі жұмыстар жүргізілуде. Мысал ретінде айта кететін болсақ, ветеринарлық заңдар ережесі, нормативтік құқықтьщ құжаттар, білікті мамандарды даярлау, эртүрлі ветеринарлық қызметке арналған құрал-жабдықтар , препараттар, дәрі-дәрмектермен аспаптар жасау. Ветеринарлық басқару қызметін жаңа құрамда қайта құру, мал шаруашылығындағы объектілерге қатаң түрде ветеринарлық-санитарлық бақылау жасау және адам мен малға ортақ ауруларға қарсы тиімді күрес шараларын жүргізу сияқты жұмыстар атқарылып жатыр.
Пән құрамында ветеринарлық заңдылық жинағынан негізгі қағидалары, ветеринарлық істің экономикасы мен статистикасы , ветеринарлық санитарлық бақылау ұйымдастыру, ветеринарлық қызметті жабдықтау, кұрылыс салу, іс қағаздарын жүргізу және тағы басқа тауарлар бар.
Пән тарауының әрқайсысында өзіне тэн ветеринарияның ұйымдастыру экономикалық іс-эрекетті мэнісі, қыры, сипаты қаралады.
Мәселен ветеринарлық заңдылық деп - ветеринария туралы үкімет тарапынан жарияланған заңдар, басқарушы органдар бекіткен нұсқаулар, типтік анықтамалар, ережелер және т.б. құжаттар жинағы болып табылады. Бұл жинақта ветеринарлық мамандар жергілікті әкімшілік және барлық азаматтардың мал шаруашылығында ет-сүт, мал текті шикізат өңдеуші өнеркэсіпте, көлікте , халық шаруашылығының басқа да салаларында ветеринарлық санитарлық қолайлықты қамтамасыз ететін қызмет тэртібін шектеп, міндеттерін айқындайды. Осыған орай, ветеринарлық істі ұйымдастыру істі ұйымдастыру пэні ветеринарлық заңдылық қағидаларына сәйкес, мал шаруашылығына ветеринарлық қызмет көрсетуді, ветеринарлық мекемелер мен қызмет топтарының жұмыс тәсілдері мен формаларын , ветеринария мамандарымен азаматтардың ветеринарлық қызмет көрсету барысындағы өзара қарым-қатынасын, сүт өндіру, шошқа өсіру, мал бордақылау, қой өсіру шаруашылықтарының арнайы кешендер мен құс фабрикаларында ветеринарлық қызмет көрсету ерекшеліктерін мемлекеттік және ведомсвталық ветеринария мамандары жұмысын нормалауды және еңбек ақы төлеуді зерттейді.
Аудандағы ветеринарлық ісі экономикасы мал аурулары алдын алу , емдеу, оларды жойып жіберу шараларының, ветеринарлық шараларды жүзеге асыру әдіс-тәсілдерінің, мал шаруашылығына ветеринарлық қызмет көрсетудің ветеринарлық мекемелер жұмысының экономикалық тиімділігін зерттейді.
Аудандағы ветеринарлық статистика - малдардың ауруға, өлім-жітімге ұшыраушылығын, ауру таралуын, қолданылған шаралар тиімділігін және оның эр түрлі себептерге тәуелділігін(мал фермалары мен кешендердегі мал басы саны, ветеринарлық мамандар және қажетті ветеринарлық мүлікпен қамтамасыз етілуі) зерттейді.
Аудандағы ветеринарияға жүргізілетін бухгалтерлік тіркеу мен есеп жұмыстары ветеринарлық шараларды қаржыландыру, втееринарлық жұмысқа арналған дүние-*мүлік пен қаржыны тіркеуге және ветеринарлық мекемелерге қаржы бөлу жоспарлары мен олардың шыгын сметасын құру тэртібін, қаражат пен дүние мүліктің үнемді эрі тиімді пайдалануын бақылауға бағытталған.
Пәннің өзекті тарауларының бірі - ветеринарлық-санитарлық қадағалау. Ол мал фермаларында, көлікте өңдеу ұқсату өнеркәсібінде, базарларында мемлекет шекарасында ветеринарлық-санитарлық бақылау ұйымдастыруды және мал өсіру , жануарлар текті өнім мен шикізатына байланысты барлық кәсіпорындар мен ұжымдарда ветеринарлық - санитарлық шараларды ұйымдастыруды зерттейді.
Аудандағы ветеринарлық ғимараттар құрылысын салуды ұйымдастыру тарауында құрылыс алаңын таңдау, оны жергілікті жағдайға үйлестіру, қаржыландыру сметасын құру, құрылыс барысын бақылау және құрылыс жұмыстары аяқталған соң қабылдау мәселелеріне тоқталады.
Аудандағы ветеринарлық бұйымдар мен мүлікке негізделген тапсырыстар жасауды ұйымдастыру, оларды құру тәртібі, ветеринарлық мүлік қорларын жабдықтау бірлестіктерінің , бөлімдерінің және дәріханаларының жұмысын ұйымдастыру, бөлінген ветеринарлық бұйымдар мен мүліктердің тиімді пайдаланылуын қадағалау мәселелержі ветеринарлық жабдықтау бөлімінде қаралады.
Аудандағы ветеринарлық іс қағаздарын жүргізу тарауында ветеринарлық мекмемелер ветеринарлық қызмет топтары іс-қағаздарын Ауыл шаруашылық министрлігі нұсқаулары мен мемлекеттік стандарт талаптарына сэйкес жүргізу сөз етіледі. Бұл бөлімде соған орай ветеринарлық құжаттар, куэліктер, анықтамалар, актілер, хаттамалар, бұйрықтар, нұсқаулар және т.б. құжаттар жасау, толтыру ережелері мен тәртіптері баяндалады.
Ветеринария ісін ұйымдастыру, оның мақсаттары және маңызы.
1.1. Ветеринария ісінің мағынасы, мақсаттары және маңызы.
Ветеринарияның негізгі мақсаты - мал шаруашылығының ветеринарлық- санитарлық сэттілігін сақтап, одан санитарлық сапасы жоғары өнімдер мен шикізаттар өндіруді қамтамасыз ету. Сондай-ақ , ол халықты зооантропоноздардан сақтау, елімізді шет елдерден келетін қауіпті мал ауруларынан қорғау шараларында ұдайы жүргізіліп отырады. Ветеринария ісінің жалпы магынасы оның өзіне жүктелген міндеттерді орындау үшін, сан- алуан арнайы шараларды іске асыруда екені көрінеді.
Сондықтан ветеринария ісі деп, малды аурудан сақтандыру, емдеу, одан санитарлық тұрғыдан сапалы өнім алу, адамды зооантропоноздардан сақтау сияқт ы мемлекеттік, шаруашылық, қоғамдық шаралар кешенін айтады.
Ветеринария ісінің жағдайы қогамдық құрьшысқа, өндірістің даму деңгейіне , материалдық-техникалық жабдықтауға, ғылым мен мәдениеттің, ветеринария саласында білім берудің дамуына, кадрлар мен қамтамасыз етуге көп байланысты болады.
Бұрынғы Кеңес Одағының ыдырауы және оның құрамындағы елдердің егемендік алуы терең экономикалық реформаларға, нарықтық қатынастардың қалыптасуына әкеледі. Бұл жағдай өкінішке орай ветеринария ісінің бұрынғы қалпына кері әсерін тигізді. Мал шаруашылығының күрт құлдырауы ветеринарлық қызметтің де ыдырауына және мал ауруларының таралуына соғатына сөзсіз. Мұндай жағдай қоғамды да, мемлекетті де ешбір қанағаттандырмайды. Себебі, ветеринария ісінің төмен деңгейде мал ауруларына орасан зор шығындар жасауға мэжбүр етеді.Бұл - ветеринария ісін ұйымдастыру деңгейінің экономикалық және әлеуметтік түйінді мэселелерін шешу үшін зор ықпалы бар екенін көрсетеді. Еліміздегі ветеринария ісінің жағдайын нығайту үшін , Республика Үкіметі және мемлекеттік ветеринарлық ұйымдар соңғы уақытта көптеген құқықтық нормативтік құжаттар қабылдап отыр. Соның ішінде Ветеринария туралы заң және оны дамыта түсуші бірсыпыра тіркес құжаттар бар. Үкімет тарапынан мемлекеттік және жеке меншік кәсіпкерлік ветеринарлық қызметтің құрылымын жетілдіру, мамандар дайындаудың сапасын арттыру, материалдық-техникалық жабдықтауды жақсарту, мал шаруашылығының ветеринарлық-санитарлық жағдайына, шаралардың тиімділігіне қатаң талап қою сияқты жұмыс жүргізілуде.
Ветеринария ісінің арнайы шаралар жүйесі ретінде халық шаруашылық немесе экономикалық зор маңызы бар, мэселен ветеринарлық қызметтің тікелей қатысуымен мал ауруларынан сақтандыру. Малдан сапалы өнім алу қамтамасыз етіледі. Осының өзі -ақ бұл істің экономикалық маңызын көрсетеді.
Ветеринарияның элеуметтік маңызы - оның қалыпты зооантропоноздардан сақтандыру, қорғау шараларын жүргізуден көрінеді. Осыдан: адам медицинасы - адамды, ал ветеринарлық медицина - адамзатты емдейді - деген, қанатты сөздер пайда болған.
Ветеринария ісіне қорғаныстық мағына да беріледі. Мэселен, шекарадағы экспорттық-импорттық тауар алмасу кезінде елімізді шет елдерден қауіпті жұқпалы мал аурулары енуінен қорғау, шекаралық ветеринарлық бақылау мекемелеріне жүктелген.
Қазіргі кезеңде ветеринарлық-санитарлық талаптарға сай келмейтін кептеген шағын кэсіпорындар, кооперативтер, акционерлік қоғамдар, шаруа қожалықтары және т.б. жеке меншік іскерлік құрылымдар пайда болуда. Бұл жағдай нарықтық экономика кезінде ветеринария ісінің маңызын арта түсетінін көрсетеді және м емлекеттік ветеринарияның Ветеринария туралы заңының орындалуын бақылауды күшейте түсуін талап етіп отыр.
II. Негізгі бөлім.
Малдәрігерлік бақылауға жататын орындар.
Сайрам аудан көлеміндегі ветеринарлық қызметті басқару және уйымдастыру
2.1. Аудандағы ветеринарлық қызметтің уйымдастыру қурамы және мемлекеттік
ветеринарлық мекемелер жүйесі
Аудандық ветеринарлық қызмет - республикадағы ветеринария ісінің негізгі буыны. Оның қызметіне республика бойынша жүргізілетін шаралардың 80-90%-і келеді. Ауылдық жерде ветеринария мамандарының 70%-не жуығы жұмыс істейді.
Аудандағы ветеринарлық қызметтің ұйымдастыру құрамына мемлекеттік ветеринарлық қызмет, шаруашылықтар мен кәсіпорындардың ведомстволық ветеринарлық қызметі және жекеменшік кәсіпкерлік қызметтер кіреді. Бұл қызметті аудан бойынша басқару аудандық ветеринарлық станцияға жүктеледі. (2 кесте). Оны мал ауруларымен күресуші аудандық станция деп те атайды. Аудандағы мемлекеттік мекемелер жүйесіне станциядан басқа бөлімшелік ветеринарлық емхана, бөлімше станциядан басқа бөлімшелік ветеринарлық емхана, бөлімше, нүктелер, аудандық ветеринарлық лаборатория, ветсансарап лабораториясы жатады. Бұл жүйені ұйымдастыру, өзгерту жергілікті экімшілік пен ветеринария органдарының билігінде. Аудан экімшілігі ветеринарлық мекемелер жүйесін жетілдіруге, тиімді орналастырып пайдалануға көңіл бөлуі тиіс.
Мемлекеттік ветеринарлық мекемелер өз жұмысын арнаулы ережелерге сэйкес жүргізеді. Олар туралы ережелерді ветеринарияны басқарушы республикалық орган - Ветеринария Комитеті бекітеді.
Аудан әкімшілігінің ауыл шаруашылық бас басқармасы
Облыс әкімшілігінің ауыл шаруашылық департаментіндегі Ветеринарлық комитет
Г
г
Ведомстволық қызмет
1
Ауданның бас малдәрігері
-- ►
Акционерлік бірлестіктер ^
Мемлекеттік ветқызмет
Өңдеуші және т.б.
4
Мал ауруларымен
-- ►
Бөлімшелік емхана
кәсіпорындар Құс
күресуші аудандық ветстанция
Ветеринарлық бөлімше
фабрикасы
Ветеринарлық
-- ►
Ветеринарлық нүкте
Мал шаруашылық
4 --
дәріхана
Ветеринарлық-санитарлық
кешендер
Ветеринарлық
Ветеринарлық
сараптау лабораториясы
Yenжымшарлар, ұжымдық
санитарлық
жабдықтаушы
А
к
ауыл шаруашылық және
4 --
жасақ
кіші
т.б. кәсіпорындар
кәсіпорын
Фермерлер, шаруа
Ветеринарлық
Жекеменшік
қожалықтар
4 --
кооператив
іскер
і
V
ветеринарлық
мамандар
Жекеменшік кәсіпкерлік
ветеринарлық қызмет
қүрылымдары
р. Бағынышты Жалпы басшылық және бақылау
Аудандык ветеринарлық станция аудан көлемінде ветеринария саласындағы орталык және жетекші мемлекеттік мекеме. Оған тікелей жүктелетін міндет аудандағы ветеринария мекемелерінің ведомстволық және ветеринарлық кэсіпкерлік қызметтің жұмысына эдістемелік және оперативтік басшылық ету, қадағалау.
Нарыктық экономикаға өтпелі кезеңдегі ықшамдау, лайықтау талаптарына сэйкес 1998 жылы бұрынғы аудандық ветеринарлық станция ірілендіріп, оның құрамына аудандық ветеринарлық лаборатория және ветсансарап бөлімі қосылды. Осыған байланысты ауданның ветеринарлық станция жалпы емдік-алдын алу бағытта ғана емес, диагностикалық және ветеринарлық-санитарлық бағыттағы жұмыстарды қоса атқаратын мекемеге айналды.
Станцияның құрамында 16 қызметкер жұмыс істейді, соның ішінде:
Ауданның бас ветеринарлық дәрігері, сонымен қоса станция бастығы және ауданның мемлекеттік ветеринарлық бас инспекторы;
Бас дәрігердің емдік-алдын алу жұмыстары бойынша орынбасары, сонымен бірге станция бастығының орынбасары және аудандық ветеринарлық инспектордың орынбасары;
Бас дәрігердің диагностикалық жұмыстар бойынша орынбасары, ол сонымен бірге ветеринарлық инспектордың орынбасары;
Дэрігер-эпизоотолог, дэрігер-терапевт, дэрігер-паразитоло, дәрігер-бактериолог, дәрігер- серолог, дәрігер-ветсансарапшы және үш дәрігер-лаборант, екі ветеринарлық санитар, 1-2 автокөлік жүргізушісі бар.
Станция қызметкерлері жұмыс бағытына байланысты маманданады. Олардың әрқайсысының міндеттерін және станцияның ішкі тэртіп ережелерін станция бастығы бекітеді. Емдік-алдын алу бөлімінің мамандары емдеу, ауруларының алдын алу, сауықтыру, эпизоотия ошақтарын жойып жіберу шараларын ұйымдастыруға, жүргізуге қатысады. Сондай-ақ олар мал азықтандыру, күтіп-бағудың гигиеналық талаптарын орындауды қадағалайды, барлық ветеринарлық қызмет объектілерінде санитарлық қадағалау жүргізеді.
Диагностикалық жұмыс бөлімінің мамандары аурулардың неғұрлым дэл анықтау үшін бактериологиялық, серологиялық және т.б. зерттеулер жүргізеді. Бұл зерттеулерге үлкен диагноздың дұрыс қойылуына байланысты. Диагностикалық бөлім патматериалды талапқа сай жөнелту туралы ферма мамандарына нұсқаулар береді.
Ветеринарлық-санитарлық сараптау бөлімінің негізгі міндеті - базаларда сатылатын мал өнімдерінің және оларды сату орындарының ветеринарлық-санитарлық жағдайын тексеріп, тұтынуға жарамдылығы туралы қорытынды беру. Базарға түскен барлық мал текті өнімдер ветсансарап ережелері бойынша осы бөлімде байқаудан өтеді. Қажет болса
бактериологиялық, биохимиялык зерттеулер жүргізіледі. Сатуға рұқсат берілген мал өнімдерінің ветеринарлық-санитарлық сапасының ойдагыдай болуына сарапшы дэрігер жауапты. Ол тағамдық мақсатқа жарамсыз мал өнімдерін базарда сатуға тиым салуға, санитарлық жағдайы талапқа сай емес сату орындарын жабуға құқықты. Сондай-ақ, ол мемлекеттік ветеринарлық инспектор ретінде базардағы қоймаларды, тоңазытқыштарды, дүңгіршіктерді тексеріп, ветеринарлық-санитарлық ережелерді бұзушыларды жауапқа тартады, қажет болса, қолма-қол айып салуды қолданады.
Базарға түскен мал өнімдерінің барлық түрлеріне олардың шыққан жеріндегі ветеринарлық сапа дұрыстығын білдіретін жергілікті ветеринарлық қызметтің куэлігі немесе анықтамасы болуы тиіс.
Сатуға рұқсат берілген етке таңба басылады, өнімдердің басқа түрлеріне жазба құжат беріледі. Жарамдылығы шартты өнімдер залалсыздандырылады, ал жарамсыз деп танылғандары жойылады, немесе техникалық өңдеуге жіберіледі.
Сайрам аудандағы мемлекеттік ветеринариялық мекемелер және олардың атқаратын
қызметі
2.3. Бөлімшелік ветеринарлық емхана және бөлімше, оларға қойылатын талаптар,
уйымдастыру қурамы, штаты
Бөлімшелік ветеринарлык емхана ауданның өзіне бекітілген аймағында шараларды ұйымдастыруға, жүргізуге, бақылауға арналған мемлекеттік мекеме. Ол, сонымен қатар, ведомстволық және жекеменшік кәсіпкерлік ветеринарлық қызмет жұмысына эдістемелік басшылық және бақылау жасайды.
Типтік штат кестесі бойынша емханадагы жұмыскерлер саны -7. Соның ішінде, меңгеруші - ага дэрігер, дэрігер-эпизоотолог, фельдшер, санитарлар және автокөлік жүргізушісі бар. Бөлімшелік ветеринарлық емхана аудандық ветеринарлық станцияға бағынады.
Ветеринарлық бөлімше - шағын мекеме, оның құрамында дэрігер, фельдшер және санитар бар. М ұндай шағын мекеме көбінесе бір немесе бірнеше елді мекенде емдік- профилактикалық шаралар жүргізуге, мал өнімдері мен шикізаттарын дайындау өңдеу, сақтау орындарында, базаларда ветеринарлық-санитарлық бақылау жасауға арналады. Ол сондай-ақ, жекеменшік ветеринарлық қызмет жұмысын қадағалайды. Ветеринарлық ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz