Халықтың саны және оның өсіп - өнуі

Пән: Социология, Демография
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

Халықтың саны және оның өсіп - өнуі.

1.Адамдардың Жер бетінде орналасуы.Жер бетіндегі алғашқы адам осыдан
бірнеше миллион жыл бұрын пайда болған.Ал бүгінгідей дене құрылысы жетілген
адамдар шамамен бұдан 40 мың жыл ілгере қалыптасқан.Ғалымдардың пікірлеріне
қарағанда,алғашқы адамдар Азияның оңтүстік-батыс,Еуропаның оңтүстік-шығыс
және Африканың солтүстік-шығыс бөліктері тұтасқан жерлерге пайда болған.
Адамдар келе-келе Еуразия мен Африканың өмір сүруге қолайлы өзге
жерлеріне де тарала бастаған.Бірте-бірте Еуразиядан Солүстік Америкаға,одан
Оңтүстік Америкаға өткен.Ол материктерімен тұтасып жатқан.Сондықтан да
аталған материктерге адамдар құрлық арқылы өткен.
2.Жер шары халқының көбеюі.Бүгінде Антарктидадан өзге материктердің
барлығында адамдар өмір сүреді.Адам баласы пайда болғаннан бері ұзақ уақыт
аралығында халықтың саны жай өскен.Мысалы,осыдан 15 мың жыл бұрын Жер
шарында 3 млн.адам ғұмыр кешкен болса,біздің эрамыздың басында бұл сан 200
млн.адамға әрең жеткен.Соңғы ғасырларда,әсіресе,біздің дәуірімізде халықтың
саны жедел өсіп келдеді.Мысалы,халықтың саны 1800 жылы 900 млн., 1900 жылы-
1 млрд.600 млн., 1940 жылы-2 млрд.250 млн., 1980 жылы 4 млрд.440 млн.адамға
жеткен.Бүгінде жер шарында 6 млрд.-тан астам халық бар.Соңғы жылдары әр 30-
35 жылда Жер шарының халқы дерлік 2 ессеге артып келеді.Осы арада мынадай
заңды сұрақ туады-халықтың саны осылайша арта берсе,бірнеше ғасыр немесе
мыңдаған жылдар өткенде адамдар Жер бетіне сыймайтын болар.Оларды Жер-
анамыз қалай асырайды.
Бұл тақылеттес сұрауларға төмендегідей жауап беруге
болады.Біріншіден,жерді,сондай-ақ ғылым мен жетістіктерін тиімді пайдалана
отырып,адамдарды асырап қана қоймай,олардың әлеуметтік-тұрмыстық жағдайын
жақсартуға да мүмкіндік туады.Екіншіден,халықтың әлеуметтік-тұрмыстық
жағдайы жақсарған сайын туу да азаяды.Мысалы,бүгінгі күннің өзінде көптеген
дамыған елдерде халықтың өсу деңгейі төмен.
3.Халықтың тығыздығы.Жер шарының әр жерінде халықтың тығыздығы әр
түрлі.Әрбір шаршы километрде жасайтын адамдардың орташа саны халықтың
тығыздықдәрежесін білдіреді.
Белгілі бір ортаның халықтың тығыздығынан анықтау үшін халық санын
жер көлеміне бөлу қажет.Мысалы мемлекетіміздің жалпы жер көлемі 447,4 мың
шаршы км,халқы 22 млн.адамнан артық.Халақтың тығыздығын былайша анықтаймыз-
22000000-447400=49.Өзбекстан халқының тығыздығы 49 адам,яғни мемлекетіміз
аумағының әрбір шаршы километріне орташа 49 адамнан тура келеді.
Тиісті тақырыптық карталардан халықтың санын білуге болады.Әдетте
картада халықтың тығыздығын айшыққтау үшін қажетті жерлер сары же қызғыш
бояулармен бейнеледі.Жер шарының халқы бейнеленген картадан халық өте тығыз
орналасқан 4 өлкені көруге болады.Олар-Оңтүстік Азия,Шығыс Азия,Батыс
Азия,Батыс Еуропа же Солтүстік Американың Шығыс бөлігі.
Батыс Еуропа мен Солтүстік Американың Шығысында да халықтың өмір сүру
жағдайы қолайлы.Мұнда өнеркәсіп кәсіп орындары көп же жақсы
дамыған,халықтың негізгі бөлігі қалаларда тұрады.Ауылдық жерлерде егіншілік
дамыған.

Негізгі нәсілдер.

1.Адамдардың нәсілдік белгілері.Жер шарын мекендейтін адамдар сан алуан
халықтарға бөлініп,әр түрлі тілдерде сөйлеседі.Сондай-ақ материктер мен
мемлекеттердің адамдары сыртқы көрінісіне,яғни терісіне,шашынак,бас
сүйегімен бет әлпетінің құрылысына,ернінің пішініне қарай бір-біріне
ерекшеленіп тұрады.
Белгілі бір адамдар тобын өзге бір топтағы адамдардан
ерекшелендіретін белгілер нәәсілдік белгілер деп аталады.Терісінің
түсі,шашы,бас сүйегі мен бетінің құрлысы,ернінің пішіні т.б белгілері
ұрпақтан ұрпаққа өтеді.Жер шарындағы адам затты негізгі 3 тәсілге
топтастырған.
Еуропеоид нәсілі.Бұл нәсілге тән адамдардың сыртқы келбеті бірдей
емес.
Еуропеоид нәсіліне Еуразия материгінің Бат.же Оңт. Бөлігінде
жасайтын халықтардың басым бөлігі жатады.Соңғы кезде ғалымдар өзбектерді
монғолойд нәсілге емес, араб, түрік,ауған т.б. халықтар сиақты Еуропеоид
нәсілінің ірі тармақтарының біріне жататынын дәлелдеп отыр.Бұл күндері
Сол.Оңт.Америка же Австралия материктеріндегі халықтың басым бөлігін
Еуропеоидтар құрайды.
3.Монғолоид нәсілі.Монғолоид нәсіліне тән адамдардың көздері
қысыңқы,жақ сүиектері шығыңқы,бидай өңді болады.Жер шарына таралу жағынан
Еуропеоид нәсілінен кейінгі 2-орында Монғолоид адамдары тұрады.
4.Негроид нәсілі.Негізгі нәсілдердің біріне жататын Негроид
нәсіліндегі адамдардың терісі қаралау,шашы қара жә бұира,еріндері
қалыңдау,мұрындары жалпатау болады.Сот.Оңт.Америкада ғұмыр кешетін
негірлердің ұрпағы Африкада тұрған же тұрады.
5.Нәсілдердің теңдігі.Нәсілдердің негізінен 3 түрі болғанмен,бүгінде
кейбір халықтың қай нәсілге жататындығы туралы әр түрлі пікірлер туындап
отыр.Бірак соңғы кезде кейбір ғалымдар үндістердің монғолойд нәсіліне емес
негізгі нәсілдерге енбейтін өзгеше нәсілге жататындығын дәлелдеді.
Б.Ұ.Ұ бас ассамблеясы 1965 ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.