Қазақстан Республикасындағы сотталған адамдардың құқықтық жағдайы

Пән: Құқық, Криминалистика
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:

СӨЖ
Тақырыбы: Сотталған адамдардың құқықтық жағдайы

Орындаған:

Астана, 2017 ж.

Жоспар
1.Қазақстан Республикасындағы сотталған адамдардың құқықтық жағдайы.
2.Ресей Федерациясының сотталған адамдардың құқықтық жағдайы.
3.Қызылорда облысындағы сотталған адамдардың құқықтық жағдайы және бағдарламалар.

1. Жазаны өтеп жатқан адамдар, мемлекет азаматтары ретінде Қазақстан Республикасы Конституциясында көрсетілгендей, белгілі бір құқықтық шектеуге қарамастан, адамның азаматтық құқығы мен бостандығына ие бола алады. Соның ішінде барлық сотталғандар жалпыға бірдей Адам құқығы Декларациясы баяндаған адам құқықтары мен бас бостандығын пайдаланады, тек оның шектелу тиістілігіне, бас бостандығынан айыру орындарына анық қамалғаны себеп болады.
Сотталғандармен жұмыс жасау барысында, олар қоғамнан шығарылып қалғандар емес, қайта оның мүшесі болып қала беретіндігіне ерекше көңілаудару керек.
Сондықтан сотталғандарды қоғам өміріне қайтару мақсатында қоғамдық ұйымдарды түзеу органдарымен бірге қызмет етуге, мүмкіндік болған жерде, жұмылдыру керек. Сотталғандарды заңмен тікелей белгіленген жағдайдан басқа кезде азаматтық міндетін атқарудан босатуға болмайды.
Қамаудағы адам деп - ол қандай да болмасын құқық бұзғаны үшін сотталып, жеке бас бостандығынан айырылған кез келген адамды айтады.
Сотталғандардың құқығы мен бас бостандығы сот үкімімен және Қазақстан Республикасы заңында көрсетілген мерзімге ғана шектелуі мүмкін.
Сотталғанның құқықтық жағдайын әр түрлі түсінуге болады, себебі, кейбір авторлардың ойынша сотталған азаматтар тек қана сотпен айырылған құқықтарынан басқа өздерінің барлық құқығына ие бола алады. Сонымен қылмыстық- атқару құқық нормалары құқықтың басқа салаларының нормаларына, әсіресе сотталғанның қимылына шек қою жағына ықпал етіп, өз әсерін тигізеді.
Екінші көзқарасты М. И. Федоров айтқан. Оның ойынша сотталғанды құқық шектеу тек қарапайым азамат құқығы көлемінің сандық азаюы жағынан қарау емес, оны қылмыс жасағаны үшін сотталғанның айрықша құқықтық жағдайының элементі ретінде қаралуы тиіс.
Осы көзқарасқа ортақтасқан- Н.А.Стручков. Ол сотталғанның құқықтық жайын, оған жүктелген субьективті міндеттердің жиынтығы және жазаны атқару кезіндегі ие болған құқығы ретінде түсінеді.
Қазақстандық жазушылардың ойынша, жаза өтеп жатқан адамдардың құқықтық жағдайы - ол әр түрлі құқық салалары нормаларында бекітілген және қылмыстық жазаны атқару кезіндегі сотталғандардың құқықтық жиынтығы арқылы айтылған жағдайы, заңды талаптары мен міндеттері.
Бас бостандығынан айырылған адамдардың бәрінің де, олармен адам баласына тән имандылықпен айналысуға, абыройын сыйлатуға құқығы бар. 2016 жылғы 16 желтоқсанындағы "Азаматтық және саяси құқықтар туралы Халықаралық актіде" былай көрсетілген: "Пенитенциар жүйесінің қамаудағы адамдарға режим қойғандағы мақсаты- оларды түзеу және әлеуметті етіп қайта тәрбиелеу". "Барлық қамаудағылар адамгершілік қасиеті ретінде өздерімен сыйлы қарым- қатынаста болуды пайдалануға тиісті".
Жазаны орындау- мәжбүрлеу акциясы, ол мемлекет жағынан күш қолдану арқылы қамтамасыз етіледі, ол тиісті құқық шектелу қиыншылығына апарып соқтырады. Сотталғандарға жаңа міндеттер жүктеледі, оны обьективтік қажеттілік, тиісті оның мінез- құлқы деп түсінүі керек.Қазақстан Республикасының қылмыстық- атқару заңдарына сәйкес сотталғандар тиісті мәртебеге ие бола алады, оның негізгі субьективті құқық, заңды міндеттері және олардың Қазақстан Республикасы азаматтары үшін белгіленген заңды талаптарымен қоса қылмыстық- атқару заңдары, сот үкімімен шығатын режим мазмұны қойған шектеулер болып есептеледі.
Сотталғандардың жеке басының қауіпсіздігіне құқығы бар. Жазаны атқарушы мекемелерде сотталғандардың жеке басының қауіпсіздігі сотталғандардың мінез- құлқын қадағалау, олардың өздерін, меншікті заттарын, жайларын, сәлемдемемен алған заттарын тінту мен тексерулер жүргізу, жедел- іздестіру жұмысы, сонымен бірге басқа да аталған ұйымдар әкімшіліктерінің түрлі әрекеттерімен қамтамасыз етіледі. Ерекше жағдайларда сотталғандар мен дербес қызметшілердің қауіпсіздігін сақтау үшін түзеу мекемелерінде төтенше режим жағдайын енгізуге рұқсат етіледі.
Сотталғандар соттың айыптау үкімі заңды күшіне енгеннен кейін де Қазақстан Республикасының азаматы болып қала береді, соған байланысты олардың түгелдей жеке басының ар- ождан конституциялық құқығы сақталады. Бұл әр адамның ажырамас құқығы және оны ешкім шектей алмайды.
2.Сотталғандардың құқықтық жағдайын Ресей Федерациясының Қылмыстық атқару кодексінің 10 -бабы бойынша анықталады. Бұл жерде заңды сақтайтын және сыйлайтын Ресей Федерациясы сотталғандардың заңды көзқарасы және бостандығы, олардың жеке қауіпсіздігі мен заңды қорғалуын толық қарастырған. Азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын сот үкімімен қылмыстық және қылмыстық атқару заңнамаларында көрсетілген тәртіппен ғана шектелінеді. Ал қалған құқықтар мен бостандықтар Ресей азаматтарымен бірдей сақталынады және қорғалады. Мемлекет, өз барысында, сотталғандардың да заңды мүддесі мен қауіпсіздігіне кепіл береді. Бұл жерде тек сотталғандардың ғана емес, олардың туысқандары, жақындары, жұмыс коллективі, тағы олармен құқықтық қатынаста болатын барлық тұлғалардың мүддесін қорғайды. Мемлекет сотталғандарды белгілі бір қылмыс үшін жазалайды, бірақ жасалған қылмыстан басқа мүдделерін шектей алмайды. Бұл ереже түзеу мекемелері мен органдарында күнделікті орындалуы тиіс.
Жазасын өтеп жүрген адамдар қылмыстық және қылмыстық атқарушы заңдарда белгіленген шектеулерден басқа барлық Ресей Федерациясының азаматы ретінде құқықтар мен бостандықтарды қолданады. Сотталғандар азаматтық міндеттерден босатылмайды, бірақ федеральды заңдарда көрсетілген шектеулер бар. Мысалы: сотталғандар, жазасын өтеп жүргендер, армияға шақырылмайды, сайлауға қатыса алмайды және сайлана алмайды, балаларын жеке тәрбиелей алмайды. Бірақ сотталғандар өздерінің бұзылған құқықтарын жеке немесе өкілі арқылы қорғай алады.
Сотталған шетел азаматтары мен азаматтығы жоқ адамдар Ресей Федерациясының шетел азаматтары мен азаматтығы жоқ адамдардың құқығы көрсетілген халықаралық шарттармен реттеледі, бірақ олар Ресей Федерациясының қылмыстық және қылмыстық атқару заңнамаларына қайшы келмеуі тиіс.
Сотталғандардың құқықтық жағдайын белгілеген кезде, ең бастысы, олардың құқықтық міндеттерін айқындау керек. Бұл сот үкімінің бірінші белгісі. Сотталған адам соттың жазасын барлық оның қиыншылықтары, ауырлығы, жағдайсыздығымен өтеуі керек. Бәрінен бұрын кодекс бойынша сотталған адам азаматтық міндеттерін, тәртіп сақтау, санитарлық және жеке тазалығын сақтауға міндетті. Осы адамгершілік нормалары бойынша, сотталғандардың жаза өтеу мекемелерінде тәртіптік, гигиеналық талаптарды, осындай жалпыазаматтық міндеттемелерді тиісінше атқармаған үшін арнаулы тәртіптік жауапкершілікке тартылады. Егер бостандықта адамгершілік нормаларын сақтау әр кімнің өз еркінінде болса, жаза өтеу мекемелерінде ерекше талаптар қойылған және оны міндетті түрде орындаулары керек.
Сотталғандарға жаза өтеу жағдайлары мен тәртібін айқындайтын федеральды заңдар мен нормативтік құқықтық актілерді орындауға міндетті. Бұл талаптардың бәрі толығымен сотталғандарға жеткізілуі керек, өйткені олармен танысып, орындау арқылы тиісті нәтижеге жетуге болады. Әсіресе, сотталғандардың міндеттері мен белгілі бір тыйым салынатын жалпы ережелерді белгілейтін үкіметтің нормативтік құқықтық актілерді сотталғандарға кездесуге келетін, хат жазатын, сәлемдеме жіберетін туысқандары, жақын адамдары білуге тиіс.
Адам құқығының жалпыға бірдей Декларациясына яғни азаматтық және саяси құқықтар туралы Халықаралық акті де бас бостандығынан айырылған немесе жазаланған адамдар туралы баптар бар. Бұл баптар қамалғандарға қолданылатын адам құқығының негізін құрайды.
1) Адам құқығының жалпыға бірдей Декларациясының 5-бабында былай делінген: "Еш біреуде азаптауға немесе мейірімсіз, адамгершілікке жатпайтын немесе оның намысына тиетін айналысу мен жазалауға тартылмауы тиіс".
2) 2-бап бойынша Декларация жариялаған құқық пен бас бостандықтың ешкімді ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.