Кеден қызметі ақпараттық жүйесін құру. Кедендік пост ішкі жүйесі
Қазтұтынуодағы қарағанды экономикалық университеті
Есеп-қаржы факультеті
Ақпараттық есептеуіш жүйелер кафедрасы
Курстық жОБА
Пән: ЭАЖ-дегі жаңа технологиялар
Тақырыбы: Кеден қызметі ақпараттық жүйесін құру. Кедендік пост ішкі жүйесі
Орындаған:
Жетекші:
Қарағанды 2017
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
3
1
ТЕОРЕТИКАЛЫҚ БӨЛІМ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
5
1.1
1.2
Кеден қызметі ақпараттық жүйесін құрудың мәні ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Кеден қызметі ақпараттық жүйесін құру.Төлемдер есебінің құрастырылуы мен түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
5
8
2
АНАЛИТИКАЛЫҚ БӨЛІМ ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
12
2.1
Пәндік аймақтың сипатталуы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
12
2.2
Жүйе компоненттеріне қойылатын талаптар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
15
3
ЖОБАЛАУ БӨЛІМІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
17
3.1
Есептің қойылымы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
17
3.2
Ақпараттық қамтамасыздандыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
21
3.3
Бағдарламалық қамтамасыздандыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
36
3.4
Техникалық қамтамасыздандыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
40
4
ЭКОНОМИКАЛЫҚ БӨЛІМ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
43
4.1
Экономикалық тиімділікті есептеу әдістемесін таңдау және негіздеу...
43
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
45
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
47
ҚОСЫМША ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
48
КІРІСПЕ
Қазақстан Республикасында кеден ісі Қазақстан Республикасының кедендік шекарасы арқылы тауарлар мен транспорттық құралдарды алмастыру реті мен шарттарынан тұрады, олар кедендік өңдеуден және кедендік бақылаудан, кедендік реттерді қолдану, кедендік төлемдер мен салықтарды өтеу, кеден ісінің ортасында құқық бұзушылықпен күресу және кедендік саясатты жүзеге асырудың басқа да құралдарынан тұрады, олар ішкі экономикалық және басқа да қызметтерді жүзеге асыратын мемелекет жән тұлға аралық қатынастарға негізделген.
Кеден ісінің ортасы - Қазақстан Республикасының кедендік саясатын жүзеге асыру барысындағы кеден ісі бойынша мемлекеттік реттеулер аймағы.
Қазіргі кезеңде Қазақстан Республикасының кеден органдары заңнамалық және нормативтік базаны нығайтуға, кедендік бақылауды жетілдіруге, осы күнгі ақпараттық технологияларды енгізуге және кедендік инфрақұрылымды дамытуға бастапқы назар аударып отыр.
Қазақстан Республикасында бірегей кедендік саясаты жүзеге асырылады, ол Қазақстан Республикасының сыртқы және ішкі саясатының негізгі бөлігі болып табылады.
Қазақстан Республикасының кедендік саясатының негізгі мақсаттарының бірі болып Қазақстан Республикасының экономикасының дамуы мен экономикалық қызығушылықтарды қорғауды реттеу болып табылады, заңнамалық актілермен бекітілген тиімді кедендік бақылауды қамтамасыздандыру.
Кедендiк төлемдер және салықтар
1. Қазақстан Республикасында мынадай кедендiк төлемдер қолданылады:
1) кедендік баж;
2) кедендік алымдар;
3) алымдар
4) кедендiк алымдар;
5) алымдар;
6) алдын ала шешiм үшiн төлемақы.
Қазақстан Республикасының кеден ісі туралы Қазақстан Республикасының Заңымен сәйкес кедендік төлемді салу тәртібін тауарларды және көлік құралдарын Қазақстан Республикасының кедендік шекарасы арқылы өткізу, тауарларды кедендік тәртібі өзгеруі бойынша басқа жағдайда Қазақстан Республикасының кедендік заңдар жинағында кедендік органдары тауарларды декларациялау, сонымен қатар, ҚР кедендік органдардың көмегімен лицензия берілуі, кедендік ресімдеу бойынша маманға квалификациялық аттестат беру, тауарларды сақтау кезінде, тауарларды кедендік сүйемелдеу арқылы, бастапқы шешімді қабылдау кезінде анықталады.
Қазақстан Республикасында бірегей кедендік саясаты жүзеге асырылады, ол Қазақстан Республикасының сыртқы және ішкі саясатының негізгі бөлігі болып табылады.
Қазақстан Республикасының кедендік саясатының негізгі мақсаттарының бірі болып Қазақстан Республикасының экономикасының дамуы мен экономикалық қызығушылықтарды қорғауды реттеу болып табылады, заңнамалық актілермен бекітілген тиімді кедендік бақылауды қамтамасыздандыру.
Курстық жоба мақсаты - пайдаланылатын жүйемен бірге қолданған кезде осы кемшіліктерді азайтуға мүмкіндік беретін кеден бекетіндегі кедендік төлемдерді есепке алу ақпараттық жүйесін құру болып табылады.
Зерттеу объектісі - Қарағанды облысы Теміртау қаласының кеден бекеті болып табылады.
Құрылған жүйе келесі мәселелерді шешуге бейімделген:
oo Кедендік төлемдерді есептеу және есепке алу процестерін автоматтандыру;
oo Төлеушілер туралы ақпарат жинау процесін оңтайландыру;
oo Жемқорлықты азайту мақсатында кеден инспекторларының қызметіне бақылау жүргізуге мүмкіндік береді.
Курстық жұмыстың мақсатын жүзеге асыратын Delphi бағдарламалау ортасы болып табылады. Delphi бағдарламасы қазіргі кезде ең көп тараған бағдарлама құру жүйесіне жатады. Оның басты ерекшеліктерінің бірі - ол арқылы құрылған бағдарламалар Windows басқаруында жұмыс істеп қана қоймай, оның өзі бағдарламаларды жылдам құратын аспаптық құрал (RAD - Rapid Application Development) тобына жататындығында.
ТЕОРИЯЛЫҚ БӨЛІМІ
1.1 Кеден қызметі ақпараттық жүйесін құрудың мәні
Қарағанды облысы Теміртау қаласының кеден істерін жүргізу органы аудан бойынша қызмет етеді. Бұл бөлімше Карағанды облысы кеден департаменті еншісіндегі ұйым болып табылады. Ұйымның қызметі көбінесе құжаттаманың әр қилы жүйелерінде көрініс табады, бірақта әлде қайда кең тараған ұйымдастырушылық-өкімдік құжаттар болып табылады, олар басқарма органдарының атқарушы және өкімдік қызметінде қолданылады. Бұл бөлімшенің негізгі қызметтері болып кедендің өңдеулер және кедендік бақылау табылады.
Кедендік өңдеу - белгілі бір кедендік редим арқылы тауарлар мен транспорттық құралдарды орналастыру мақсатында әрекеттерді жүзеге асыру және Қазақстан Республикасының Өкімі Кеден істері туралы талаптарымен сәйкес осы режимнің аяқталуы.
Қарағанды облысы Теміртау қаласының кеден істері бойынша органы заңды тұлға болып табылады және өзінің құқықтары бойынша қызмет етеді. Бұл орган орталықтандырылған кеден органына бағынышты болып табылады. Кеден органының құрылымы көпдеңгейлі болып табылады.
Тауар ретінде ҚР кедендік шекарасы арқылы өтетін, сонымен қатар жеке тұлғалардың тауарлары багаждарға сүйемелдемей, халықаралық пошталық жіберу және жүк арқылы өтетін тауарларды және көлік құралдарды кедендік ресімдеу үшін кедендік алымдарды тәртіп және мөлшерін ҚР Үкіметі белгіленген түрде төленеді.
Кедендік ресімдеуді дайындау орны мен уақыты кедендік іс бойынша нормативтік құқықтық акт арқылы анықталады.
Тауарларды кедендік қоймаларда және уақытша сақтау қоймаларда сақтау (олардың иелері ҚР органдары болып табылатын) үшін ҚР Үкіметінің белгіленген кедендік алымдары ставка бойынша төленеді.
Қарағанды облысы, Теміртау қаласы бойынша кедендік бақылау органы қызметінің ең маңызды мақсаты және бағыттарының бірі кадр саясатын жетілдіру болып табылады. Кеден органдарындағы сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес бойынша іс-шаралар жүзеге асырылуда. Кадрлармен жұмыстың басымды бағыттары айқындалған, оларға біліктілік талаптар белгіленген, ар-ождан кодексі, Кеден органдарының декларациясы және басқалар бекітілді.
ҚР кеден туралы жалпы қойылымында алпыстан астан астам қызметтер тіркелген. Алайда Қарағанды облысы, Теміртау қаласының кеден істері органы кішігірім аймақтық болғандықтан осы аймақ бойынша рұқсат етілген қызметтер қатары келесідей:
oo аймақтық кедендік шекара арқылы тауарлардың және транспорттық құралдардың өтулері барысында кедендік режим аймақтарында ішкі ведомствалық заңдарды дұрыс қолданудың қамтамасызданыру;
oo кедендік өңдеулер мен бақылауларды жүзеге асыру, соынмен қатар кедендік бақылаудағы тауарлар мен транспорттық құралдардың жеткізілуін бақылау және кедендік органмен анықталатын құжаттарды жүргізу.
Кедендік басқармалар мен кедендер заңды тұлға болып табылады және Қазақстан Республикасының Үкіметімен бекітілетін қатынастар негізінде қызмет етеді. Кедендік бекеттер және бақылау - жіберуші бекеттер заңды тұлға болып табылмайды және орталықтандаралғын кедендік органдарының бекітілуі бойынша кедендік мәселелер сұрақтары бойынша мемлекеттік міндетті органдарымен бекітілген нұсқаулар негізінде әрекет етеді. Кедендік басқармалар мен кедендердің құрылуы, қайта ұйымдастырылуы және жойылуы Қазақстан Респбуликасының Үкіметінің шешімі бойынша жүзеге асырылады. Кедендік бөлімдер міндетті түрде жоғары тұрған кедендік органдарға бағынады. Кедендік бақылау бойынша департаментіне келесі қызметтік ішкі жүйелер сипатты:
1) заңды және жекетұлға құжаттарын өңдеу;
2) түсімдер мен төлемдерді тіркеу;
3) құжаттық тексерістер;
4) нормативті - құқықтық құжаттарды жүргізу.
Кедендік орган қызметі мынандай қағидаларда құрылады:
oo заңдылық;
oo кедендік іс ортасында сртқы экономикалық және басқа қызметтер қатысушыларының құқықтарын құрметтеу және қадағалау, заң алдында қорғау мен теңдік бойынша құқықты қамтамасыздандыру;
oo басқа да мемлекеттік органдармен өзара әрекеттесулер.
Аудандық кеден қызметін зерттеу барысында жұмысының тиімділігінің жоғарылауы үшін ақпараттық жүйенің концепциясының негізін құраушы келесі негізгі мақсаттары анықталды:
oo тиімді кедендік саясаттың жүзеге асырылуы;
oo мемлекеттің басқа да органдарымен бірге ҚР кедендік қызметінің бекітілуі.
Тиімді кедендік саясаттың жүзеге асырылуы келесі есептердің шешілуін анықтайды:
oo кедендік төлемдерді жинақтауды кеңейтуді жүзеге асыру;
oo кедендік органдардың барлық ұйымдастырушылық деңгейлеріне тиімді және тізбекті басқарманы қамтамасыздандыру;
oo аудан кедендік заңнамалықтарының орындалуы бойынша кедендік бақылау тиімділігінің жоғарылауы;
oo кедендік үрдістерді жүзеге асыруда бақылауды жақсарту;
oo сртқы сауда статистикасы мен арнайы кедендік статистиканың құрылуы;
oo заңсыздықтармен күресті ұстану және кедендік ережелерді бұзушылықпен күрес;
oo өз компетенциясының шегінде кедендік - банктік валюталық бақылауды жүзеге асыру.
Кеден қызметін модернизациялау бағдарламасына сәйкес кеден қызметінің аймағындағы қызметтерде авто арқылы тасымалданатын жүктердің кедендік өңдеуден өткізу үшін арнайы бөлімше құрылады, сонымен қатар олар жеке тұлғалардың өзіндік жүк машиналарымн және жеке жүктерді де өңдеуден өткізу қажет.
Кедендік автоматтандырылған ақпараттық жүйесі кедендік органдардың бақылаушы, есептік және статистикалық ққызметтерін автоматтандыру үшін арналған және келесідей мәселелерді жүзеге асыруы қажет:
1) Теміртау қаласы бойынша сыртқы сауда кедендік статистикасын жүргізу;
2) Аудандық сыртқы сауда бойынша деректерді жүргізу;
3) Ішкі транзитті бақылау;
4) ҚР әрекет етуші нормативті актілері бойынша электронды анықтамалардың кедендік органдарын қамтамасыздандыру;
5) Мемлекеттік бюджетке кедендік төлемдердің дұрыс есептелуін қамтамасыздандыру;
6) Тауарлардың уақытша шығарылуы мен ендірілуін кедендік бақылау;
Орган бастығының орынбасары
Кедендік төлем бөлімінің бастығы
Бас бухгалтер
Құқықтық қамтамасыздандыру басқармасының бастығы
Хатшы
Бухгалтерлік есеп және есептілік бөлімі
Кедендік кірістер басқармасының бастығы
Кадрлық жұмыс бөлімінің бастығы
Орган бастығы
Сурет 1. Қарағанды облысы Теміртау кеден бекеті құрылымы
Кеден бекетінің бастығы аймақтық кеден істерінің органдарының төрағасымен қызметке алынады және қызметтен босатылады.
Орган бастығының орынбасары, бас бухгалтер және кедендік төлем бөлімінің бастығы аймақтық кеден істерінің органдарының төрағасымен қызметке бекітіледі және қызметтен босатылады.
Кеден бастығы: кеден қызметінің бірегей қағидаларымен басқарады; кедендік органға қойылатын тапсырмалар мен қызметтердің орындалуына жауапкершілік алады; өзінің орынбасарларының арасында қызметтерді таратады және олардың жауаптылық деңгейлерін бекітеді; кеденнің құрылымын және штаттық кестесін бекітеді.
Жоғарыда көрсетілген кеден органы мәліметтерін ескере отырып, мекеме жұмысының кемшіліктерін көрсетсек:
oo мекемеде қызметкерлердің автоматтандырылған жұмыс орны өте қарапайым түрде жүзеге асырылады;
oo құжат айналымы қолдан жүргізіледі;
oo барлық есептеулер қарапайым Excel бағдарламасының көмегімен орындалады;
oo ақпараттын рұқсат етілмеген қолданыстан еш қорғалмаған;
oo барлық кіріс, шығыс құжаттарының қолдан тіркеу жүйесі жұмыс үстінде.
1.2 Кеден қызметі ақпараттық жүйесін құру. Төлемдер есебінің құрастырылуы мен түрлері.
Автоматтандырылған ақпараттық жүйелердің ақпараттық қамтамасыздандыруы - кедендік құжаттарамалар мен файлдық деректердің біріктірілген жүйелерінде жүйелердің көрсеткіштері, классификациялар мен кодтау жүйелері. Кеден органдарының ақпараттық ресурстары республикалық меншікте болады.
Қарағанды облысы Теміртау қаласының кеден бекеті жас ұйым болғандықтан машинадан тыс ақпараттық база қолданыста. Машинадан тыс ақпараттық қамтамасыздандырылуына келесілер жатады:
oo құжаттардың бірегейлендірілу жүйесі;
oo шығыс және кіріс құжаттары;
oo кедендік өңдеуден өткен келіп түскен және шыққан тауарлар тізімі.
Кедендік құжаттар арнайы журналдарда тіркеліп отырады. Кедендік бақылаудан өтетін таурлар қоймада сақталады. Олардың тіркелуі қоймада жүзеге асырылады. Тауарлардың қоймада сақталуы, сонымен қатар тауарлардың шығарылуы кедендік органға тауарларды тіркеу құжаттарының көрстілуімен жүзеге асырылады. Тауарларды қоймаға сақтау барысында тауар тасымалдаушы қысқаша декларация, өнімге деген спецификацияны, шотты көрсетеді.
Қоймада орналастырылған тауарлар міндетті есептеулерге жатады. Қойма иелері есеп жүргізеді және кедендік органдарға қоймаға кіргізілетін, сақталатын және шығарылатын тауарлар туралы есеп беруі қажет. Тіркеу жүйесін төмендегілер жатады:
oo тіркеу кітапшасы;
oo тіркеудің кедендік құжаты.
Кітапқа жазбалар келесідей ретте ендірілуі қажет:
oo орналастырылатын тауарлар туралы;
oo шығарылатын тауарлар туралы.
Кедендік құжат ретінде қысқаша декларацияны қолданады.
Тауарларды тіркеу үшін бухгалтерлік есептеулер және есеп берулерді жүргізу үшін қолданылатын құжаттар қолданылады, бұл құжаттарда міндетті түрде төмендегілер болуы қажет:
oo тауар атауы;
oo бірегейлендірілген тауар белгілері;
oo транспорттық құралдары;
oo кез-келген болуы мүмкін өзгерістер.
Тауарларды қоймаға орналастыру барысында қойма иесімен тіркеу құжаттарында тіркелуі қажет, бұл құжатта келесі мәліметтер болуы керек:
oo тауарларды орналастыру күні;
oo тауар атауы;
oo орын саны және нетто салмағы;
oo тауардың құжаттарының нөмірі;
oo шығарылған күні және оның сақталу мерзімі.
Кіріс құжаты тауар атауынан, мөлшерінен, салмағынан, нөмірінен тұруы қажет.
Кеден органдарының ақпараттық қорлары келесі ақпараттық үрдістерді жүзеге асыру кезінде қалыптастырылады және пайдаланылады:
oo кеден заңнамасымен алдын ала ескерілген ақпараттың енгізілуі, алынуы;
oo ақпараттың жинақталуы, өңделуі, жиналуы, сақталуы, ізделуі, талдануы және берілуі;
oo ішкі экономикалық келісім жасаған тұлғамен немесе ҚР кедендік шекарасында тауарларды пайдалану және ие болу құқығы бар тұлғалармен ҚР кедендік шекарасы арқылы өтетін тауарлар мен транспорттық құралдарды кедендік бақылау және кедендік ресімдеу;
oo кеден органдарының құжаттамалық қамтамасыздануы.
oo кеден органдарының атқарушы өкіметтің өзге федералды органдарымен ақпараттық әрекеттестігі, оның ішінде заң сақтаушы, жергілікті өзін-өзі басқару органдарымен, басқа да ҚР заңнамасымен орнатылған жағдай және тәртіпке сәйкес ведомсталармен, ақпараттық әрекеттестік туралы келісім негізінде ҚР-ның Президенті мен Басқармасының құқықтық актілерімен.
Берілген зерттеу нысанының құрылымын ескере отырып, құрастырылатын АЖ-ның функционалдық мүмкіндіктері келесі құрылымдық бөлімшелердің жұмыстарын автоматтандыруға арналған болуы тиіс:
oo ұйым жетекшісінің;
oo облыстық Кеден басқармасы;
oo бухгалтерия қызметкерлері;
oo хатшы;
oo төлемдерді тіркеуші бөлім қызметкерлері (тіркеушілер);
Жүйе автоматтандырылған құжат айналымын құру және жүзеге асыру кеден қызметкерлеріне қысқа мерзімде тіркеуге және кіріс және шығыс құжаттарымен қажетті амалдарды орындауға қолайлы болуы тиіс. Бір уақытта автоматтандырылған құжат айналымының тиімді қызмет етуі кеден ісінің ортасында өңдеу сапасын жоғарылатуға мүмкіндік береді.
Қарағанды облысы Теміртау қаласының кеден бекеті жас ұйым болғандықтан машинадан тыс ақпараттық база қолданыста. Машинадан тыс ақпараттық қамтамасыздандырылуына келесілер жатады:
oo құжаттардың бірегейлендірілу жүйесі;
oo шығыс және кіріс құжаттары;
oo кедендік өңдеуден өткен келіп түскен және шыққан тауарлар тізімі.
Кедендік құжаттар арнайы журналдарда тіркеліп отырады. Кедендік бақылаудан өтетін таурлар қоймада сақталады. Олардың тіркелуі қоймада жүзеге асырылады. Тауарлардың қоймада сақталуы, сонымен қатар тауарлардың шығарылуы кедендік органға тауарларды тіркеу құжаттарының көрстілуімен жүзеге асырылады. Тауарларды қоймаға сақтау барысында тауар тасымалдаушы қысқаша декларация, өнімге деген спецификацияны, шотты көрсетеді.
Қоймада орналастырылған тауарлар міндетті есептеулерге жатады. Қойма иелері есеп жүргізеді және кедендік органдарға қоймаға кіргізілетін, сақталатын және шығарылатын тауарлар туралы есеп беруі қажет. Тіркеу жүйесін төмендегілер жатады:
oo тіркеу кітапшасы;
oo тіркеудің кедендік құжаты.
Кітапқа жазбалар келесідей ретте ендірілуі қажет:
oo орналастырылатын тауарлар туралы;
oo шығарылатын тауарлар туралы.
Кедендік құжат ретінде қысқаша декларацияны қолданады.
Тауарларды тіркеу үшін бухгалтерлік есептеулер және есеп берулерді жүргізу үшін қолданылатын құжаттар қолданылады, бұл құжаттарда міндетті түрде төмендегілер болуы қажет:
oo тауар атауы;
oo бірегейлендірілген тауар белгілері;
oo транспорттық құралдары;
oo кез-келген болуы мүмкін өзгерістер.
Тауарларды қоймаға орналастыру барысында қойма иесімен тіркеу құжаттарында тіркелуі қажет, бұл құжатта келесі мәліметтер болуы керек:
oo тауарларды орналастыру күні;
oo тауар атауы;
oo орын саны және нетто салмағы;
oo тауардың құжаттарының нөмірі;
oo шығарылған күні және оның сақталу мерзімі.
Кіріс құжаты тауар атауынан, мөлшерінен, салмағынан, нөмірінен тұруы қажет.
Кеден органдарының ақпараттық қорлары келесі ақпараттық үрдістерді жүзеге асыру кезінде қалыптастырылады және пайдаланылады:
oo кеден заңнамасымен алдын ала ескерілген ақпараттың енгізілуі, алынуы;
oo ақпараттың жинақталуы, өңделуі, жиналуы, сақталуы, ізделуі, талдануы және берілуі;
oo ішкі экономикалық келісім жасаған тұлғамен немесе ҚР кедендік шекарасында тауарларды пайдалану және ие болу құқығы бар тұлғалармен ҚР кедендік шекарасы арқылы өтетін тауарлар мен транспорттық құралдарды кедендік бақылау және кедендік ресімдеу;
oo кеден органдарының құжаттамалық қамтамасыздануы.
oo кеден органдарының атқарушы өкіметтің өзге федералды органдарымен ақпараттық әрекеттестігі, оның ішінде заң сақтаушы, жергілікті өзін-өзі басқару органдарымен, басқа да ҚР заңнамасымен орнатылған жағдай және тәртіпке сәйкес ведомсталармен, ақпараттық әрекеттестік туралы келісім негізінде РФ-ның Президенті мен Басқармасының құқықтық актілерімен.
1. АНАЛИТИКАЛЫҚ БӨЛІМ
2.1 Пәндік аймақты сипаттау
Ұйымның қызметі көбінесе құжаттаманың әр қилы жүйелерінде көрініс табады, бірақта әлде қайда кең тараған ұйымдастырушылық-өкімдік құжаттар болып табылады, олар басқарма органдарының атқарушы және өкімдік қызметінде қолданылады.
2001 жылы ақпанның 9 жұлдызынан бастап Қазақстан Республикасының Мемлекеттік Қаржы Министірлігінің Кедендік Комитеттің Кедендік төлем және кедендік төлемді қайтару тәртібі туралы нұсқаулығын бекіту бұйрығы 2001 жылы наурыздың 5-де Қазақстан Республикасының Әділет Министрлігінде тіркелінді
Кеден ісі туралы Заңның 109 бабына сәйкес ұйымда келесі түрде кедендік төлемдер орындалады:
- кедендік баж;
- ҚР кедендік органдарының лицензия берудегі алымдары;
- кедендік ресімдеу бойынша маманға квалификациялық аттестат беру;
- кедендік ресімдеудегі кеден алымдары;
- тауарларды сақтаудағы кеден алымдары;
- тауарларды кедендік сүйемелдеудегі кеден алымдары;
- бастапқы шешімді қабылдау кезінде төлем ақы.
Тауар ретінде ҚР кедендік шекарасы арқылы өтетін, сонымен қатар жеке тұлғалардың тауарлары багаждарға сүйемелдемей, халықаралық пошталық жіберу және жүк арқылы өтетін тауарларды және көлік құралдарды кедендік ресімдеу үшін кедендік алымдарды тәртіп және мөлшерін ҚР Үкіметі белгіленген түрде төленеді.
Кедендік ресімдеуді дайындау орны мен уақыты кедендік іс бойынша нормативтік құқықтық акт арқылы анықталады.
Тауарларды кедендік қоймаларда және уақытша сақтау қоймаларда сақтау (олардың иелері ҚР органдары болып табылатын) үшін ҚР Үкіметінің белгіленген кедендік алымдары ставка бойынша төленеді.
Ал жеке тұлғалардың тауарларын кедендік қоймаларда және уақытша сақтау қоймаларда сақтау үшін кедендік ісінің сұрақтары бойынша мемлекеттік органдардың өкіліне келісілген мөлшерінде алымдар төленеді.
Кедендік органдардың кедендік қоймалар мекемелеріне, бос қоймаларына, уақытша сақтау қоймаларына, алымсыз сауда дүкендеріне, кедендік тасымалдаушы ретінде қызметін іске асыруға лицензия берілуі ҚР Үкіметінің белгіленген ставкасы бойынша алымдар төленеді.
Кедендік брокер, кедендік ресімдеу бойынша квалификациялық аттестат маманы ретінде қызметін іске асыруға құқығына лицензия берілуі ҚР Үкіметінің белгіленген мөлшерде алымдар төленеді.
Тауарларды кедендік ресімдеу кезінде кеден алымдары ҚР кедендік органдары кедендік декларацияны қабылдаған күні немесе дейін төленеді. Кедендік ресімдеу үшін кеден алымдарын төлемдеріне мерзімін ұзартуға немесе несие беру мүмкіншілігі берілмейді.
Жеке тұлғаның тауарлары ҚР шекарасы арқылы өткен жағдайда кедендік ресімдеу үшін кедендік баж және алымдары кедендік органдары кедендік декларация қабылдағанан кейін бір мезгілде төленеді.
Егер кедендік декларациясы белгіленген мерзімде берілмесе, онда кедендік декларацияны бергендегі мерзімі өткен күннен бастап кедендік ресімдеу үшін кедендік баж және алымдарын төлеу ауқытысынан есептеледі. Бұл Кедендк іс туралы Заңындағы 195 бабына сәйкес белгіленген.
Тауарларды қоймада сақтау үшін кедендік алымдарын төлеу қойма территориясынан тауарлардың шыққан күннен бастап есептеледі.
Лицензия, кедендік ресімдеу бойынша маманға квалификациялық аттестат беру үшін кедендік алымдарын төлеу ҚР кедендік заңнамасында белгіленген құжаттарды кедендік органдары қабылдаған күні орындалады.
Қарағанды облысы бойынша Кедендік бақылау департаменті қызметінің ең маңызды бағыттарының бірі кадр саясатын жетілдіру болып табылады. Кеден органдарындағы сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес бойынша іс-шаралар жүзеге асырылуда. Кадрлармен жұмыстың басымды бағыттары айқындалған, оларға біліктілік талаптар белгіленген, Ар-ождан кодексі, Кеден органдарының декларациясы және басқалар бекітілді.
Кадрлық құрамды жинақтау тек қана конкурсттық негізде жүзеге асырылады.
Кадрларды аттестациялау жүйелі түрде жүргізіледі. Осы кезең ішінде аттестациядан жалпы 4046 лауазымды адам немесе жеке құрамның 69 %-дан астамы өтті. Олардың нәтижесі бойынша 304 қызметкер атқаратын қызметінен босатылды.
Департамент бастығы
Департамент бастығының бірінші орынбасары
Департамент бастығының орынбасары
Департамент бастығының орынбасары
Кедендік төлем бөлімінің бастығы
Бас бухгалтер
Жолаушы бөлімінің бастығы
Валютаны бақылау бөлімінің бастығы
Құқықтық қамтамасыздандыру басқармасының бастығы
Жедел-кезекшілік қызмет бөлімінің бастығы
Ұйымдастырушылық жұмыс және бақылау бөлімінің бастығы
Хатшы - референт
Бухгалтерлік есеп және есептілік бөлімі
Кедендік бақылауды ұйымдастыру басқармасының бастығы
Кедендік кірістер басқармасының бастығы
Контрабандаға қарсы күрес басқармасының бастығы
Ақпараттық технологиялар бөлімінің бастығы
Ішкі қауіпсіздік бөлімінің бастығы
Әкімшілік-шаруашылық жұмыс бөлімінің бастығы
Талдау және статистика бөлімінің бастығы
Кадрлық жұмыс бөлімінің бастығы
Қарағанды кеден бекетінің бастығы
Жайрематасу кеден бекетінің бастығы
Қарағанды кедендік бекетінің кедендік ресімдеу орталығының бастығы
Қарағанды-АВТО кеден бекетінің бастығы
Энергетикалық кеден бекетінің бастығы
Ауежай Қарағанды кеден бекетінің бастығы
Сурет 2. Қарағанды облысы бойынша КБД ұйымдастырушылық құрылымы
Жыл сайын ҚР Білім және ғылым министрлігімен бірлесіп жоғары оқу орындарының Кеден ісі мамандығы бойынша түлектері арасында Олимпиадалар жүргізіледі, олардың нәтижелері бойынша ең үздік қатысушылар кеден органдарына жұмысқа орналастырылды.
Қызметкерлердің әлеуметтік және тұрмыстық қамтамасыз етілуін жақсарту бойынша белгілі жұмыстар жүргізілуде.
Қазақстан кәсіпкерлерінің Форумында берілген Елбасының тапсырмасына сәйкес Комитетте және оның аумақтық органдарында Кедендік саясат бойынша консультативтік кеңестер құрылған, ақпараттық-консультациялық пункттер, сенім телефондары жұмыс істейді. Дөңгелек үстелдер, кеден органдарының кәсіпкерлермен кездесулері, әлеуметтік сауалнама және жасырын анкеталау жүргізіледі. Корпоративтік теледидар және Комитеттің ай сайын 5 мың адамнан астам адамдары кіретін Web-сайты жұмыс істейді.
Халықаралық ынтымақтастық саласында да белсеңді жұмыс жүргізілуде.
Ресей, Қытай, Түрік, Қырғызстан, Германия, Нидерланд кеден қызметтерімен кеден ісі, сыртқы сауданың статистикалық деректерін алмасу және салыстыру мәселелері бойынша шарттар мен келісімдерге қол қойылды.
2.2.Жүйе компоненттеріне қойылатын талаптар
Автоматтандырылған ақпараттық жүйесін ендіру және оны жетілдіру бағытында жүргізілген жұмыстар нәтижесі арқылы ұжым орталық аппаратында бірсыпыра қызмет функцияларын толығымен электронды түрде жүзеге асыруға мүмкіндік туды. Олар, атап айтқанда, мыналар:
oo кіріс және шығыс құжаттарын тіркеу;
oo ұжым басшылығы тапсырмаларының орындалуын бақылау;
oo қосалқы жүйеде өнделген қужаттарды сканерлеу және көрініске шығару;
oo электрондық ақпараттарды орталық аппаратқа жіберу;
oo бөлімшелердің кіріс-шығыс құжаттарын тіркеу;
oo бөлімшелер басшылығы тапсырмаларының орындалуын қадағалау;
oo мұрағат құжаттарының кірісі мен шығысы автоматты түрде тіркеледі.
Автоматтандырылған құжат айналымын құру және жүзеге асыру кеден қызметкерлеріне қысқа мерзімде тіркеуге және кіріс және шығыс құжаттарымен қажетті амалдарды орындауға мүмкіндік береді. Бір уақытта автоматтандырылған құжат айналымының тиімді қызмет етуі кеден ісінің ортасында өңдеу сапасын жоғарылатуға мүмкіндік береді.
Курстық жобаның негізі - деректер базасын құру (тәулікті және жинақталған). Мұнда шығыс және кіріс ақпараттарды өңдеу барысында әр тасымалданатын бөлімдердің жұмысын нәтижелі, тез әдістермен орындауға мүмкіндік беріледі.
Функционалдық мүмкіншіліктері:
1) Барлық түрдегі кедендік құжаттарды ресімдеу және басу.
2) Кедендік алымдары және төлемдер сомасын автоматты есептеу.
3) құрылған құжаттарды форматно-логикалық бақылау.
4) электрондық көшірмелерін құру.
5) Құрылған құжаттарды деректер базасына енгізу.
6) Декларация және т.б. құжаттар түсінігінің көрнекі формасы.
7) Құжаттар өрісінен анықтамаларды тікелей шақыру.
8) Бірнеше кілттік позиция бойынша тауардың кодтарын табу кеңейтілуі.
9) Құрылған құжаттардың электрондық көшірмелерін жіберу үшін кедендік бөлімшелерін тандау.
10) Кедендік ресімдеуін өткіздіретін кедендік бөлімшелерде құрылған құжаттардың электрондық көшірмесін кепілді автоматты жеткізу.
Автоматтандыру нысанының жұмыс тиімділігін арттыруды мақсат ете отырып, жүргізілген зерттеулер нәтижесінде автоматтандырылған ақпараттық жүйені құру қажеттілігі анықталды.
Жүйе бөлімдер және құрылымдық бөлімшелердің жұмыстарын әлдеқайда жеңілдетіп, ақпаратқа қатынау, деректер базасын құру жұмыстарын оңтайландырып және т.с.с басқару процесін жетілдіру мақсатында шешімдер ұсынуы тиіс. Осыған орай келесідей тапсырмаларды орындау қажет:
oo құрылатын АЖ архитектурасын таңдау;
oo есептің қойылымы, жүйенің кіріс және шығыс деректерін ескере отырып, деректер базасының құрылымын құрастыру;
oo жүзеге асырудың бағдарламалық-техникалық құралдарын таңдау;
3 ЖОБАЛАУ БӨЛІМІ
3.1 Есептің қойылымы
Есептің ұйымдастырушылық экономикалық мәні:
1) тауарларды тіркеу есебі кедендік төлемдерді жүзеге асыру ішкі жүйесінде шешіледі;
2) есеп кедендік төлемдерді тиімді жүзеге асыруда және тіркеумен сәйкес шешіледі;
3) есеп кедендік тексерістен өтуде кедендік төлемдерді және басқа да тіркеулерді оңтайландыру үшін шешіледі;
4) кедендік төлемдердің атқарылғандықтары туралы есеп берулер баспаға жіберіледі;
5) сақталатын ақпараттар ЭЕМ жадысында сақталады;
6) жұмыс өнімділігін жоғарылатады;
Қарағанды облысы, Теміртау қаласының кедендік басқарма бөлімі кіріс және шығыс құжаттардан тұрады. Осы құжаттарды негізгі бөлімдер бойынша қарастырсақ:
1.Бухгалтерия бөлімі.
Кіріс құжаттар
oo Кассир есебі;
oo Тауарлар анықтамасы;
oo Кедендік төлемдер құжаттары
oo Кіріс және шығу құжаттарын тіркеу алфавиттік журнал;
Шығыс құжаттар
oo ЖКД есебінің журналы (тауарларды кедендік бағалау шартына сәйкес тауарларды шығуын қамтамасыздандыру бойынша);
oo Шығыс хабарламасының реквизиттарының тізімі және сипаттамасы;
oo Кіріс және шығу құжаттарын тіркеу алфавиттік журнал;
2.Кедендік төлемдерді тіркеу бөлімі:
Кіріс құжаттар
oo Тауарлардың түсу анықтамасының реквизиттерінің тізімі;
oo Тауарлар тізімі;
oo Төлеушілер бойынша құжаттама;
oo Анықтамалық ақпараттың объектілері;
Шығыс құжаттар
oo Төлемдер анықтамасы;
Бухгалтерия бөлімі.
Тапсырманың ұйымдастырушылық-экономикалық мәні
1.Бөлім ұйымға келіп түскен ақша қаражаттарын тіркеу, айналым-сальдолық ведомостті құрумен айналысады.
2. Шығыс машинограммасы ай сайын беріліп отыруы тиіс.
3. Бастапқы деректер ЭЕМ көмегімен алғашқы құжаттар бойыша пернетақта көмегімен енгізіледі.
4. Тапсырманы орындау нәтижесінде машинограмма шығарылып, ақпаратты магнитті дискіге көшіру мүмкін болуы тиіс.
Шығыс деректер
Кедендік төлемді ресімдеу құжаты
Кеден органының коды_____________________
Кеден органы ____________________________
(кеден органының атауы)
___________________________________ ______
(құрылымдық бөлімше)
N____ төлеу шоты
"___"________________ 200__ ж.
(шығарылған күні)
Төлеуші___________________________________ ________________________
(төлеушінің толық атауы, оның СТН-ы)
___________________________________ _______________________________
негіздеме___________________________________ ______________________
___________________________________ ______________________
___________________________________ ______________________
___________________________________ ______________________
Шот бойынша барлық төлеуге жататыны:_________________________
(сомасы теңгеде, жазумен)
___________________________________ _теңге_______________ тиын
Кедендік төлемдер мен салықтардың көрсетілген сомаларын бюджеттік
жіктеме кодтары бойынша бюджетке 080___ "Бюджеттер арасында
бөлінетін кірістер" баланстық шотына ____________________________
___________________________________ ______________________________
(алушы-салықтық органның және оның Қазынашылығының деректемелері,
___________________________________ _________________аудару қажет.
СТН, ИИК, БИК және т.б.)
Жауапты орындаушы___________________________________ _____________
(лауазымы, тегі, аты-жөні, қолы, жеке нөмірлі мөрі)
Кесте 1
ЖКД есебінің журналы (тауарларды кедендік бағалау шартына сәйкес тауарларды шығуын қамтамасыздандыру бойынша)
ЖКД №
Декларант-тұлғаның аты-жөні
Тауар коды
Валютасы (ресімделген күннен бастап)
Бастапқы кедендік төлем
Код
Курсы
сомасы
салығы
КТС-1 №
1
2
3
4
5
6
7
8
Кедендік құнын растау бойынша бектілген күн
Кедендік төлемнің айырмашылығы
Кедендік бағалаудың соңғы күні
сомасы
салығы
КТС-1 №
9
10
11
12
13
Кесте 2
Анықтамалық ақпараттың объектілері
Ақпараттық объект
Реквизит атауы
Белгіленуі
Кілттің қасиеті
Төлеуші
Идентификациялайтын номер
Төлеуші фамилиясы
Төлеуші аты
Әкесінің аты
Төлеушінің СТТН
id
surname_payer
first_name_payer
patronymic_payer
rnn_payer
Бірегей кілт болып табылады
Тауар
Идентификациялайтын номер
Тауар атауы
Тауар коды
Id
name_goods
cod_goods
Бірегей кілт болып табылады
Бір тауар бойынша төлем
Идентификациялайтын номер
Тауар номері
Төлем
Төлем пайызы
Тауар салмағы
Төлем типі
Төлем көрсеткіші
Id
itemgoods_id
pay
interest_rate
interest_kg
type_pay
type_rate
Бірегей кілт болып табылады
Бірнеше тауар бойынша төлем
Идентификациялайтын номер
Төлем күні
Тауар номері
Тауар коды
Тауар салмағы
Тауар құны
Мөлшері саны
Id
date_reg
payer_id
goods_id
goods_weight
goods_cost
goods_count_pay
Кесте 3
Шығыс хабарламасының реквизиттарының тізімі және сипаттамасы
№ пп
Реквизит атауы
Идентификатор
Шартты белгілеулері
Реквизит ұзындығы
1
2
3
4
5
1
Күні
B001
DATA
9(6)
2
Қойма атауы
B001
KA
A(25)
3
Тауар атауы
B001
TA
A(25)
4
Саны
B001
S1
X(7)
5
Салмағы
B001
S2
A(25)
6
Тауар коды
B001
ТК
9(12)
Жедел кіріс ақпараттары
Кесте 4
Төлеушілер анықтамасы
Идентификациялайтын номер
Төлеуші фамилиясы
Төлеуші аты
Әкесінің аты
СТТН
1
2
3
4
5
Кесте 5
Тауарлар анықтамасы
Идентификациялайтын номер
Тауар атауы
Тауар коды
1
2
3
Кесте 6
Кедендік төлем анықтамасы
Идентификациялайтын номер
Тауар номері
Төлем түрі
Төлем пайызы
Тауар салмағы
Төлем түрі
Төлем көрсеткіші
1
2
3
4
5
6
7
Кесте 7
Төлемдер анықтамасы
Идентификациялайтын номер
Төлем күні
Төлем номері
Тауар коды
Тауар салмағы
Тауар құны
Тауар саны
1
2
3
4
5
6
7
Кесте 8
Кіріс және шығу құжаттарын тіркеу алфавиттік журнал
№
Уақыты
Фамилиясы, аты-жөнi
Мекен-жайы
Өтiнiш қайдан түстi
1
2
3
4
5
Деректер базасы келесі тапсырмаларды шешеді:
ақпаратты сақтау және оның қауіпсізідігін ұйымдастыру;
сақталып отырған деректердің өзгертілуі (жаңартулар, қосулар, жоюлар);
қолданушылар сұраныстары бойынша деректерді іздеу және жинақтау;
берілген формада деректерді шығару.
Экономика жоспарында бағдарлама өнімін құрудың мәні өндірістегі жұмыстың кеткен шығынын азайту, мәліметтерді бақылау және автоматтандыруға көшу барысында мәліметтерді құру, қолмен жасалған жұмыстың барлығын автоматты түрде жасау және одан бір нәтиже алу.
Деректер базасының үнемі жаңаруы, есеп берулер, анықтама - тәулік бойы, ол таңғы тоғыздан кешкі он отызға дейін қабылданады.
Шығыс ақпарат көздеріне мәтіндік файлдар, басқа бөлімдерге тасымалдау арқылы жеткізіледі.
3.2.Ақпараттық қамтамасыздандыру сипаттамасы
Ақпараттық қамтамасыз ету - ақпараттық жүйенің маңызды элементі болып табылады. Автоматтандырылған жүйелер теориясында экономикалық ақпараттарды өңдеу, ақпараттық қамтамасыздандыруды машинадан тыс және ішкі ақпараттық қамтамасыздандыруларға бөлінеді.
Ақпараттардың машина тасымалдаушыларында жинақталуы ақпараттық модельдің тең бір бөлігінен тұрады. Деректер базасы келесі тапсырмаларды шешеді:
ақпаратты сақтау және оның қауіпсізідігін ұйымдастыру;
сақталып отырған деректердің өзгертілуі (жаңартулар, қосулар, жоюлар);
қолданушылар сұраныстары бойынша деректерді іздеу және жинақтау;
берілген формада деректерді шығару.
Берілген заттық аймақтың жүйелік көрсеткіштері (мысалы, бухгалтерлік есептердің, қаржылы - кредиттік ақпараттың, анализдің және т.б. көрсеткіші), классификациялық және кодтау жүйелері, құжаттау, ақпараттар ағымы (мекеменің құжат айналымының варианттары) машинадан тыс ақпараттық қамтамасыздандыруды құрайды.
Әр түрлі дәрежелі машинада және машиналық тасымалдаушыларда сақталынатын әр түрлі мәліметтердің (файлдардың) массивтары, ішкі машиналық АЖ ақпараттық қамтамасыздандыру.
Айта кететін жайт, компьютерлік ақпараттық жүйелердің ақпараттық қамтамасыз етуін жобалауға автоматтандырылған жұмыс орындарына (АЖО) тәсілдерді өңдіргеннен кейін және қолданушылардың функцияларын анықтағаннан соң орындауға болады. Ақпараттық қамтамасыздандырудың ең қиын жағдайы ЭЕМ орталығына қосылған, жұмыс серверлері және станциялары режимінде ПЭВМ көп деңгейлі есептеуіш желілердің және таралған АЖО болып табылады. Берілген жағдайда ақпарактық қамтамасыздандыруды құру өңдеудің әр деңгейі үшін жүзеге асырылуы тиіс. Әр бір жұмыс орнында шешілетін, олардың арасындағы ақпараттармен алмасу формаларын, құжат айналым схемаларын, сондай - ақ банк мәліметтеріне таралған мекеменің негізгі сұрақтарына шешімін табатын экономикалық есептер шеңберін орнату керек.
Сыртқы машинаның ақпараттық базасы ішкі машинаның ақпараттық базасының құрылу көзі болып табылады. Сыртқы машинаның ақпараттық қамтамасыздандыру заттық аймағына мыналар жатады:
Қолданушының есептер шешу үшін қажетті ақпараты бар құжаттар құрамын анықтау;
Құжаттарын формаларын және ақпараттар құрылымын (ақпараттардың және олардың өзара байланысының құрылымдық бірліктерін шығару) анықтау;
Қолданушы есептерінде өңделінетін ақпараттың классификациялау және кодтау, құжаттарды жүргізуден нұсқаулы және әдістемелі материалдарын құру, ақпараттарды өңдеуге дайындық.
Деректер базасы - бұл магниттік дискіде сақталатын арнайы ұйымдастырылған ақпараттық ресурстар жиынтығы.
Деректер базасы қағаз түрінде немесе электронды түрде ұсынылуы мүмкін.
Компьютерлік деректер базасы белгілі бір әрекеттерді (қосу, жою, өзгерту, көшіру, реттеу) орындауға болатын ақпараттардан тұратын файл (немесе файлдар жиыны) түрінде ұсынылады.
Пәндік аймақ - деректер базасында көрсетілген ақиқат әлемнің бір бөлігі.
ИЛМ ДБ жобалауда жүйенің ядросы болып табылады. ИЛМ қажетті және жеткілікті ақпараттан тұрады, АЖ әрі қарай жобалау үшін.
Инфологиялық модельде объектінің жеке экземплярлары ғана емес, класстары да бейнеленеді. Мұндай модельдерді құрудың көптеген әдістері бар: графтық модельдер, семантикалық желілер, мән-байланыс моделі және т.б. ИЛМ-де объектілер және оның қасиеттері арасындағы байланыстан басқа әртүрлі кластар объектілері арасындағы байланыстар бар. Мұндай байланыстарды бейнелейтін диаграммаларды ER - типті диаграмма деп атайды (мұндай атау ағылшын тілінен мән - Entity, ал байланыс - Relationship шыққан). Алайда кей кезде ER - типті диаграммадан басқа ER - экземплярлы диаграмма қолданылады.
Сурет 3. ER - типті диаграмма Сурет 3. ER - экземплярлы диаграмма
Жүйеге қойылатын талаптар немесе Ақпараттық талаптар құжаттарды мәліметтерді өңдеушілер үшін жобалаудың бастамасы болып, жүйелік ерекшеліктерді өңдеу - жүйелік жобалау сатысының мақсаты болып келеді. Ал жүйелік ерекшеліктер - оның өнімі болып, келесі төртінші саты - жаңа жүйені ендіру сатысы үшін негізгі ... жалғасы
Есеп-қаржы факультеті
Ақпараттық есептеуіш жүйелер кафедрасы
Курстық жОБА
Пән: ЭАЖ-дегі жаңа технологиялар
Тақырыбы: Кеден қызметі ақпараттық жүйесін құру. Кедендік пост ішкі жүйесі
Орындаған:
Жетекші:
Қарағанды 2017
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
3
1
ТЕОРЕТИКАЛЫҚ БӨЛІМ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
5
1.1
1.2
Кеден қызметі ақпараттық жүйесін құрудың мәні ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Кеден қызметі ақпараттық жүйесін құру.Төлемдер есебінің құрастырылуы мен түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
5
8
2
АНАЛИТИКАЛЫҚ БӨЛІМ ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
12
2.1
Пәндік аймақтың сипатталуы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
12
2.2
Жүйе компоненттеріне қойылатын талаптар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
15
3
ЖОБАЛАУ БӨЛІМІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
17
3.1
Есептің қойылымы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
17
3.2
Ақпараттық қамтамасыздандыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
21
3.3
Бағдарламалық қамтамасыздандыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
36
3.4
Техникалық қамтамасыздандыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
40
4
ЭКОНОМИКАЛЫҚ БӨЛІМ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
43
4.1
Экономикалық тиімділікті есептеу әдістемесін таңдау және негіздеу...
43
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
45
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
47
ҚОСЫМША ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
48
КІРІСПЕ
Қазақстан Республикасында кеден ісі Қазақстан Республикасының кедендік шекарасы арқылы тауарлар мен транспорттық құралдарды алмастыру реті мен шарттарынан тұрады, олар кедендік өңдеуден және кедендік бақылаудан, кедендік реттерді қолдану, кедендік төлемдер мен салықтарды өтеу, кеден ісінің ортасында құқық бұзушылықпен күресу және кедендік саясатты жүзеге асырудың басқа да құралдарынан тұрады, олар ішкі экономикалық және басқа да қызметтерді жүзеге асыратын мемелекет жән тұлға аралық қатынастарға негізделген.
Кеден ісінің ортасы - Қазақстан Республикасының кедендік саясатын жүзеге асыру барысындағы кеден ісі бойынша мемлекеттік реттеулер аймағы.
Қазіргі кезеңде Қазақстан Республикасының кеден органдары заңнамалық және нормативтік базаны нығайтуға, кедендік бақылауды жетілдіруге, осы күнгі ақпараттық технологияларды енгізуге және кедендік инфрақұрылымды дамытуға бастапқы назар аударып отыр.
Қазақстан Республикасында бірегей кедендік саясаты жүзеге асырылады, ол Қазақстан Республикасының сыртқы және ішкі саясатының негізгі бөлігі болып табылады.
Қазақстан Республикасының кедендік саясатының негізгі мақсаттарының бірі болып Қазақстан Республикасының экономикасының дамуы мен экономикалық қызығушылықтарды қорғауды реттеу болып табылады, заңнамалық актілермен бекітілген тиімді кедендік бақылауды қамтамасыздандыру.
Кедендiк төлемдер және салықтар
1. Қазақстан Республикасында мынадай кедендiк төлемдер қолданылады:
1) кедендік баж;
2) кедендік алымдар;
3) алымдар
4) кедендiк алымдар;
5) алымдар;
6) алдын ала шешiм үшiн төлемақы.
Қазақстан Республикасының кеден ісі туралы Қазақстан Республикасының Заңымен сәйкес кедендік төлемді салу тәртібін тауарларды және көлік құралдарын Қазақстан Республикасының кедендік шекарасы арқылы өткізу, тауарларды кедендік тәртібі өзгеруі бойынша басқа жағдайда Қазақстан Республикасының кедендік заңдар жинағында кедендік органдары тауарларды декларациялау, сонымен қатар, ҚР кедендік органдардың көмегімен лицензия берілуі, кедендік ресімдеу бойынша маманға квалификациялық аттестат беру, тауарларды сақтау кезінде, тауарларды кедендік сүйемелдеу арқылы, бастапқы шешімді қабылдау кезінде анықталады.
Қазақстан Республикасында бірегей кедендік саясаты жүзеге асырылады, ол Қазақстан Республикасының сыртқы және ішкі саясатының негізгі бөлігі болып табылады.
Қазақстан Республикасының кедендік саясатының негізгі мақсаттарының бірі болып Қазақстан Республикасының экономикасының дамуы мен экономикалық қызығушылықтарды қорғауды реттеу болып табылады, заңнамалық актілермен бекітілген тиімді кедендік бақылауды қамтамасыздандыру.
Курстық жоба мақсаты - пайдаланылатын жүйемен бірге қолданған кезде осы кемшіліктерді азайтуға мүмкіндік беретін кеден бекетіндегі кедендік төлемдерді есепке алу ақпараттық жүйесін құру болып табылады.
Зерттеу объектісі - Қарағанды облысы Теміртау қаласының кеден бекеті болып табылады.
Құрылған жүйе келесі мәселелерді шешуге бейімделген:
oo Кедендік төлемдерді есептеу және есепке алу процестерін автоматтандыру;
oo Төлеушілер туралы ақпарат жинау процесін оңтайландыру;
oo Жемқорлықты азайту мақсатында кеден инспекторларының қызметіне бақылау жүргізуге мүмкіндік береді.
Курстық жұмыстың мақсатын жүзеге асыратын Delphi бағдарламалау ортасы болып табылады. Delphi бағдарламасы қазіргі кезде ең көп тараған бағдарлама құру жүйесіне жатады. Оның басты ерекшеліктерінің бірі - ол арқылы құрылған бағдарламалар Windows басқаруында жұмыс істеп қана қоймай, оның өзі бағдарламаларды жылдам құратын аспаптық құрал (RAD - Rapid Application Development) тобына жататындығында.
ТЕОРИЯЛЫҚ БӨЛІМІ
1.1 Кеден қызметі ақпараттық жүйесін құрудың мәні
Қарағанды облысы Теміртау қаласының кеден істерін жүргізу органы аудан бойынша қызмет етеді. Бұл бөлімше Карағанды облысы кеден департаменті еншісіндегі ұйым болып табылады. Ұйымның қызметі көбінесе құжаттаманың әр қилы жүйелерінде көрініс табады, бірақта әлде қайда кең тараған ұйымдастырушылық-өкімдік құжаттар болып табылады, олар басқарма органдарының атқарушы және өкімдік қызметінде қолданылады. Бұл бөлімшенің негізгі қызметтері болып кедендің өңдеулер және кедендік бақылау табылады.
Кедендік өңдеу - белгілі бір кедендік редим арқылы тауарлар мен транспорттық құралдарды орналастыру мақсатында әрекеттерді жүзеге асыру және Қазақстан Республикасының Өкімі Кеден істері туралы талаптарымен сәйкес осы режимнің аяқталуы.
Қарағанды облысы Теміртау қаласының кеден істері бойынша органы заңды тұлға болып табылады және өзінің құқықтары бойынша қызмет етеді. Бұл орган орталықтандырылған кеден органына бағынышты болып табылады. Кеден органының құрылымы көпдеңгейлі болып табылады.
Тауар ретінде ҚР кедендік шекарасы арқылы өтетін, сонымен қатар жеке тұлғалардың тауарлары багаждарға сүйемелдемей, халықаралық пошталық жіберу және жүк арқылы өтетін тауарларды және көлік құралдарды кедендік ресімдеу үшін кедендік алымдарды тәртіп және мөлшерін ҚР Үкіметі белгіленген түрде төленеді.
Кедендік ресімдеуді дайындау орны мен уақыты кедендік іс бойынша нормативтік құқықтық акт арқылы анықталады.
Тауарларды кедендік қоймаларда және уақытша сақтау қоймаларда сақтау (олардың иелері ҚР органдары болып табылатын) үшін ҚР Үкіметінің белгіленген кедендік алымдары ставка бойынша төленеді.
Қарағанды облысы, Теміртау қаласы бойынша кедендік бақылау органы қызметінің ең маңызды мақсаты және бағыттарының бірі кадр саясатын жетілдіру болып табылады. Кеден органдарындағы сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес бойынша іс-шаралар жүзеге асырылуда. Кадрлармен жұмыстың басымды бағыттары айқындалған, оларға біліктілік талаптар белгіленген, ар-ождан кодексі, Кеден органдарының декларациясы және басқалар бекітілді.
ҚР кеден туралы жалпы қойылымында алпыстан астан астам қызметтер тіркелген. Алайда Қарағанды облысы, Теміртау қаласының кеден істері органы кішігірім аймақтық болғандықтан осы аймақ бойынша рұқсат етілген қызметтер қатары келесідей:
oo аймақтық кедендік шекара арқылы тауарлардың және транспорттық құралдардың өтулері барысында кедендік режим аймақтарында ішкі ведомствалық заңдарды дұрыс қолданудың қамтамасызданыру;
oo кедендік өңдеулер мен бақылауларды жүзеге асыру, соынмен қатар кедендік бақылаудағы тауарлар мен транспорттық құралдардың жеткізілуін бақылау және кедендік органмен анықталатын құжаттарды жүргізу.
Кедендік басқармалар мен кедендер заңды тұлға болып табылады және Қазақстан Республикасының Үкіметімен бекітілетін қатынастар негізінде қызмет етеді. Кедендік бекеттер және бақылау - жіберуші бекеттер заңды тұлға болып табылмайды және орталықтандаралғын кедендік органдарының бекітілуі бойынша кедендік мәселелер сұрақтары бойынша мемлекеттік міндетті органдарымен бекітілген нұсқаулар негізінде әрекет етеді. Кедендік басқармалар мен кедендердің құрылуы, қайта ұйымдастырылуы және жойылуы Қазақстан Респбуликасының Үкіметінің шешімі бойынша жүзеге асырылады. Кедендік бөлімдер міндетті түрде жоғары тұрған кедендік органдарға бағынады. Кедендік бақылау бойынша департаментіне келесі қызметтік ішкі жүйелер сипатты:
1) заңды және жекетұлға құжаттарын өңдеу;
2) түсімдер мен төлемдерді тіркеу;
3) құжаттық тексерістер;
4) нормативті - құқықтық құжаттарды жүргізу.
Кедендік орган қызметі мынандай қағидаларда құрылады:
oo заңдылық;
oo кедендік іс ортасында сртқы экономикалық және басқа қызметтер қатысушыларының құқықтарын құрметтеу және қадағалау, заң алдында қорғау мен теңдік бойынша құқықты қамтамасыздандыру;
oo басқа да мемлекеттік органдармен өзара әрекеттесулер.
Аудандық кеден қызметін зерттеу барысында жұмысының тиімділігінің жоғарылауы үшін ақпараттық жүйенің концепциясының негізін құраушы келесі негізгі мақсаттары анықталды:
oo тиімді кедендік саясаттың жүзеге асырылуы;
oo мемлекеттің басқа да органдарымен бірге ҚР кедендік қызметінің бекітілуі.
Тиімді кедендік саясаттың жүзеге асырылуы келесі есептердің шешілуін анықтайды:
oo кедендік төлемдерді жинақтауды кеңейтуді жүзеге асыру;
oo кедендік органдардың барлық ұйымдастырушылық деңгейлеріне тиімді және тізбекті басқарманы қамтамасыздандыру;
oo аудан кедендік заңнамалықтарының орындалуы бойынша кедендік бақылау тиімділігінің жоғарылауы;
oo кедендік үрдістерді жүзеге асыруда бақылауды жақсарту;
oo сртқы сауда статистикасы мен арнайы кедендік статистиканың құрылуы;
oo заңсыздықтармен күресті ұстану және кедендік ережелерді бұзушылықпен күрес;
oo өз компетенциясының шегінде кедендік - банктік валюталық бақылауды жүзеге асыру.
Кеден қызметін модернизациялау бағдарламасына сәйкес кеден қызметінің аймағындағы қызметтерде авто арқылы тасымалданатын жүктердің кедендік өңдеуден өткізу үшін арнайы бөлімше құрылады, сонымен қатар олар жеке тұлғалардың өзіндік жүк машиналарымн және жеке жүктерді де өңдеуден өткізу қажет.
Кедендік автоматтандырылған ақпараттық жүйесі кедендік органдардың бақылаушы, есептік және статистикалық ққызметтерін автоматтандыру үшін арналған және келесідей мәселелерді жүзеге асыруы қажет:
1) Теміртау қаласы бойынша сыртқы сауда кедендік статистикасын жүргізу;
2) Аудандық сыртқы сауда бойынша деректерді жүргізу;
3) Ішкі транзитті бақылау;
4) ҚР әрекет етуші нормативті актілері бойынша электронды анықтамалардың кедендік органдарын қамтамасыздандыру;
5) Мемлекеттік бюджетке кедендік төлемдердің дұрыс есептелуін қамтамасыздандыру;
6) Тауарлардың уақытша шығарылуы мен ендірілуін кедендік бақылау;
Орган бастығының орынбасары
Кедендік төлем бөлімінің бастығы
Бас бухгалтер
Құқықтық қамтамасыздандыру басқармасының бастығы
Хатшы
Бухгалтерлік есеп және есептілік бөлімі
Кедендік кірістер басқармасының бастығы
Кадрлық жұмыс бөлімінің бастығы
Орган бастығы
Сурет 1. Қарағанды облысы Теміртау кеден бекеті құрылымы
Кеден бекетінің бастығы аймақтық кеден істерінің органдарының төрағасымен қызметке алынады және қызметтен босатылады.
Орган бастығының орынбасары, бас бухгалтер және кедендік төлем бөлімінің бастығы аймақтық кеден істерінің органдарының төрағасымен қызметке бекітіледі және қызметтен босатылады.
Кеден бастығы: кеден қызметінің бірегей қағидаларымен басқарады; кедендік органға қойылатын тапсырмалар мен қызметтердің орындалуына жауапкершілік алады; өзінің орынбасарларының арасында қызметтерді таратады және олардың жауаптылық деңгейлерін бекітеді; кеденнің құрылымын және штаттық кестесін бекітеді.
Жоғарыда көрсетілген кеден органы мәліметтерін ескере отырып, мекеме жұмысының кемшіліктерін көрсетсек:
oo мекемеде қызметкерлердің автоматтандырылған жұмыс орны өте қарапайым түрде жүзеге асырылады;
oo құжат айналымы қолдан жүргізіледі;
oo барлық есептеулер қарапайым Excel бағдарламасының көмегімен орындалады;
oo ақпараттын рұқсат етілмеген қолданыстан еш қорғалмаған;
oo барлық кіріс, шығыс құжаттарының қолдан тіркеу жүйесі жұмыс үстінде.
1.2 Кеден қызметі ақпараттық жүйесін құру. Төлемдер есебінің құрастырылуы мен түрлері.
Автоматтандырылған ақпараттық жүйелердің ақпараттық қамтамасыздандыруы - кедендік құжаттарамалар мен файлдық деректердің біріктірілген жүйелерінде жүйелердің көрсеткіштері, классификациялар мен кодтау жүйелері. Кеден органдарының ақпараттық ресурстары республикалық меншікте болады.
Қарағанды облысы Теміртау қаласының кеден бекеті жас ұйым болғандықтан машинадан тыс ақпараттық база қолданыста. Машинадан тыс ақпараттық қамтамасыздандырылуына келесілер жатады:
oo құжаттардың бірегейлендірілу жүйесі;
oo шығыс және кіріс құжаттары;
oo кедендік өңдеуден өткен келіп түскен және шыққан тауарлар тізімі.
Кедендік құжаттар арнайы журналдарда тіркеліп отырады. Кедендік бақылаудан өтетін таурлар қоймада сақталады. Олардың тіркелуі қоймада жүзеге асырылады. Тауарлардың қоймада сақталуы, сонымен қатар тауарлардың шығарылуы кедендік органға тауарларды тіркеу құжаттарының көрстілуімен жүзеге асырылады. Тауарларды қоймаға сақтау барысында тауар тасымалдаушы қысқаша декларация, өнімге деген спецификацияны, шотты көрсетеді.
Қоймада орналастырылған тауарлар міндетті есептеулерге жатады. Қойма иелері есеп жүргізеді және кедендік органдарға қоймаға кіргізілетін, сақталатын және шығарылатын тауарлар туралы есеп беруі қажет. Тіркеу жүйесін төмендегілер жатады:
oo тіркеу кітапшасы;
oo тіркеудің кедендік құжаты.
Кітапқа жазбалар келесідей ретте ендірілуі қажет:
oo орналастырылатын тауарлар туралы;
oo шығарылатын тауарлар туралы.
Кедендік құжат ретінде қысқаша декларацияны қолданады.
Тауарларды тіркеу үшін бухгалтерлік есептеулер және есеп берулерді жүргізу үшін қолданылатын құжаттар қолданылады, бұл құжаттарда міндетті түрде төмендегілер болуы қажет:
oo тауар атауы;
oo бірегейлендірілген тауар белгілері;
oo транспорттық құралдары;
oo кез-келген болуы мүмкін өзгерістер.
Тауарларды қоймаға орналастыру барысында қойма иесімен тіркеу құжаттарында тіркелуі қажет, бұл құжатта келесі мәліметтер болуы керек:
oo тауарларды орналастыру күні;
oo тауар атауы;
oo орын саны және нетто салмағы;
oo тауардың құжаттарының нөмірі;
oo шығарылған күні және оның сақталу мерзімі.
Кіріс құжаты тауар атауынан, мөлшерінен, салмағынан, нөмірінен тұруы қажет.
Кеден органдарының ақпараттық қорлары келесі ақпараттық үрдістерді жүзеге асыру кезінде қалыптастырылады және пайдаланылады:
oo кеден заңнамасымен алдын ала ескерілген ақпараттың енгізілуі, алынуы;
oo ақпараттың жинақталуы, өңделуі, жиналуы, сақталуы, ізделуі, талдануы және берілуі;
oo ішкі экономикалық келісім жасаған тұлғамен немесе ҚР кедендік шекарасында тауарларды пайдалану және ие болу құқығы бар тұлғалармен ҚР кедендік шекарасы арқылы өтетін тауарлар мен транспорттық құралдарды кедендік бақылау және кедендік ресімдеу;
oo кеден органдарының құжаттамалық қамтамасыздануы.
oo кеден органдарының атқарушы өкіметтің өзге федералды органдарымен ақпараттық әрекеттестігі, оның ішінде заң сақтаушы, жергілікті өзін-өзі басқару органдарымен, басқа да ҚР заңнамасымен орнатылған жағдай және тәртіпке сәйкес ведомсталармен, ақпараттық әрекеттестік туралы келісім негізінде ҚР-ның Президенті мен Басқармасының құқықтық актілерімен.
Берілген зерттеу нысанының құрылымын ескере отырып, құрастырылатын АЖ-ның функционалдық мүмкіндіктері келесі құрылымдық бөлімшелердің жұмыстарын автоматтандыруға арналған болуы тиіс:
oo ұйым жетекшісінің;
oo облыстық Кеден басқармасы;
oo бухгалтерия қызметкерлері;
oo хатшы;
oo төлемдерді тіркеуші бөлім қызметкерлері (тіркеушілер);
Жүйе автоматтандырылған құжат айналымын құру және жүзеге асыру кеден қызметкерлеріне қысқа мерзімде тіркеуге және кіріс және шығыс құжаттарымен қажетті амалдарды орындауға қолайлы болуы тиіс. Бір уақытта автоматтандырылған құжат айналымының тиімді қызмет етуі кеден ісінің ортасында өңдеу сапасын жоғарылатуға мүмкіндік береді.
Қарағанды облысы Теміртау қаласының кеден бекеті жас ұйым болғандықтан машинадан тыс ақпараттық база қолданыста. Машинадан тыс ақпараттық қамтамасыздандырылуына келесілер жатады:
oo құжаттардың бірегейлендірілу жүйесі;
oo шығыс және кіріс құжаттары;
oo кедендік өңдеуден өткен келіп түскен және шыққан тауарлар тізімі.
Кедендік құжаттар арнайы журналдарда тіркеліп отырады. Кедендік бақылаудан өтетін таурлар қоймада сақталады. Олардың тіркелуі қоймада жүзеге асырылады. Тауарлардың қоймада сақталуы, сонымен қатар тауарлардың шығарылуы кедендік органға тауарларды тіркеу құжаттарының көрстілуімен жүзеге асырылады. Тауарларды қоймаға сақтау барысында тауар тасымалдаушы қысқаша декларация, өнімге деген спецификацияны, шотты көрсетеді.
Қоймада орналастырылған тауарлар міндетті есептеулерге жатады. Қойма иелері есеп жүргізеді және кедендік органдарға қоймаға кіргізілетін, сақталатын және шығарылатын тауарлар туралы есеп беруі қажет. Тіркеу жүйесін төмендегілер жатады:
oo тіркеу кітапшасы;
oo тіркеудің кедендік құжаты.
Кітапқа жазбалар келесідей ретте ендірілуі қажет:
oo орналастырылатын тауарлар туралы;
oo шығарылатын тауарлар туралы.
Кедендік құжат ретінде қысқаша декларацияны қолданады.
Тауарларды тіркеу үшін бухгалтерлік есептеулер және есеп берулерді жүргізу үшін қолданылатын құжаттар қолданылады, бұл құжаттарда міндетті түрде төмендегілер болуы қажет:
oo тауар атауы;
oo бірегейлендірілген тауар белгілері;
oo транспорттық құралдары;
oo кез-келген болуы мүмкін өзгерістер.
Тауарларды қоймаға орналастыру барысында қойма иесімен тіркеу құжаттарында тіркелуі қажет, бұл құжатта келесі мәліметтер болуы керек:
oo тауарларды орналастыру күні;
oo тауар атауы;
oo орын саны және нетто салмағы;
oo тауардың құжаттарының нөмірі;
oo шығарылған күні және оның сақталу мерзімі.
Кіріс құжаты тауар атауынан, мөлшерінен, салмағынан, нөмірінен тұруы қажет.
Кеден органдарының ақпараттық қорлары келесі ақпараттық үрдістерді жүзеге асыру кезінде қалыптастырылады және пайдаланылады:
oo кеден заңнамасымен алдын ала ескерілген ақпараттың енгізілуі, алынуы;
oo ақпараттың жинақталуы, өңделуі, жиналуы, сақталуы, ізделуі, талдануы және берілуі;
oo ішкі экономикалық келісім жасаған тұлғамен немесе ҚР кедендік шекарасында тауарларды пайдалану және ие болу құқығы бар тұлғалармен ҚР кедендік шекарасы арқылы өтетін тауарлар мен транспорттық құралдарды кедендік бақылау және кедендік ресімдеу;
oo кеден органдарының құжаттамалық қамтамасыздануы.
oo кеден органдарының атқарушы өкіметтің өзге федералды органдарымен ақпараттық әрекеттестігі, оның ішінде заң сақтаушы, жергілікті өзін-өзі басқару органдарымен, басқа да ҚР заңнамасымен орнатылған жағдай және тәртіпке сәйкес ведомсталармен, ақпараттық әрекеттестік туралы келісім негізінде РФ-ның Президенті мен Басқармасының құқықтық актілерімен.
1. АНАЛИТИКАЛЫҚ БӨЛІМ
2.1 Пәндік аймақты сипаттау
Ұйымның қызметі көбінесе құжаттаманың әр қилы жүйелерінде көрініс табады, бірақта әлде қайда кең тараған ұйымдастырушылық-өкімдік құжаттар болып табылады, олар басқарма органдарының атқарушы және өкімдік қызметінде қолданылады.
2001 жылы ақпанның 9 жұлдызынан бастап Қазақстан Республикасының Мемлекеттік Қаржы Министірлігінің Кедендік Комитеттің Кедендік төлем және кедендік төлемді қайтару тәртібі туралы нұсқаулығын бекіту бұйрығы 2001 жылы наурыздың 5-де Қазақстан Республикасының Әділет Министрлігінде тіркелінді
Кеден ісі туралы Заңның 109 бабына сәйкес ұйымда келесі түрде кедендік төлемдер орындалады:
- кедендік баж;
- ҚР кедендік органдарының лицензия берудегі алымдары;
- кедендік ресімдеу бойынша маманға квалификациялық аттестат беру;
- кедендік ресімдеудегі кеден алымдары;
- тауарларды сақтаудағы кеден алымдары;
- тауарларды кедендік сүйемелдеудегі кеден алымдары;
- бастапқы шешімді қабылдау кезінде төлем ақы.
Тауар ретінде ҚР кедендік шекарасы арқылы өтетін, сонымен қатар жеке тұлғалардың тауарлары багаждарға сүйемелдемей, халықаралық пошталық жіберу және жүк арқылы өтетін тауарларды және көлік құралдарды кедендік ресімдеу үшін кедендік алымдарды тәртіп және мөлшерін ҚР Үкіметі белгіленген түрде төленеді.
Кедендік ресімдеуді дайындау орны мен уақыты кедендік іс бойынша нормативтік құқықтық акт арқылы анықталады.
Тауарларды кедендік қоймаларда және уақытша сақтау қоймаларда сақтау (олардың иелері ҚР органдары болып табылатын) үшін ҚР Үкіметінің белгіленген кедендік алымдары ставка бойынша төленеді.
Ал жеке тұлғалардың тауарларын кедендік қоймаларда және уақытша сақтау қоймаларда сақтау үшін кедендік ісінің сұрақтары бойынша мемлекеттік органдардың өкіліне келісілген мөлшерінде алымдар төленеді.
Кедендік органдардың кедендік қоймалар мекемелеріне, бос қоймаларына, уақытша сақтау қоймаларына, алымсыз сауда дүкендеріне, кедендік тасымалдаушы ретінде қызметін іске асыруға лицензия берілуі ҚР Үкіметінің белгіленген ставкасы бойынша алымдар төленеді.
Кедендік брокер, кедендік ресімдеу бойынша квалификациялық аттестат маманы ретінде қызметін іске асыруға құқығына лицензия берілуі ҚР Үкіметінің белгіленген мөлшерде алымдар төленеді.
Тауарларды кедендік ресімдеу кезінде кеден алымдары ҚР кедендік органдары кедендік декларацияны қабылдаған күні немесе дейін төленеді. Кедендік ресімдеу үшін кеден алымдарын төлемдеріне мерзімін ұзартуға немесе несие беру мүмкіншілігі берілмейді.
Жеке тұлғаның тауарлары ҚР шекарасы арқылы өткен жағдайда кедендік ресімдеу үшін кедендік баж және алымдары кедендік органдары кедендік декларация қабылдағанан кейін бір мезгілде төленеді.
Егер кедендік декларациясы белгіленген мерзімде берілмесе, онда кедендік декларацияны бергендегі мерзімі өткен күннен бастап кедендік ресімдеу үшін кедендік баж және алымдарын төлеу ауқытысынан есептеледі. Бұл Кедендк іс туралы Заңындағы 195 бабына сәйкес белгіленген.
Тауарларды қоймада сақтау үшін кедендік алымдарын төлеу қойма территориясынан тауарлардың шыққан күннен бастап есептеледі.
Лицензия, кедендік ресімдеу бойынша маманға квалификациялық аттестат беру үшін кедендік алымдарын төлеу ҚР кедендік заңнамасында белгіленген құжаттарды кедендік органдары қабылдаған күні орындалады.
Қарағанды облысы бойынша Кедендік бақылау департаменті қызметінің ең маңызды бағыттарының бірі кадр саясатын жетілдіру болып табылады. Кеден органдарындағы сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес бойынша іс-шаралар жүзеге асырылуда. Кадрлармен жұмыстың басымды бағыттары айқындалған, оларға біліктілік талаптар белгіленген, Ар-ождан кодексі, Кеден органдарының декларациясы және басқалар бекітілді.
Кадрлық құрамды жинақтау тек қана конкурсттық негізде жүзеге асырылады.
Кадрларды аттестациялау жүйелі түрде жүргізіледі. Осы кезең ішінде аттестациядан жалпы 4046 лауазымды адам немесе жеке құрамның 69 %-дан астамы өтті. Олардың нәтижесі бойынша 304 қызметкер атқаратын қызметінен босатылды.
Департамент бастығы
Департамент бастығының бірінші орынбасары
Департамент бастығының орынбасары
Департамент бастығының орынбасары
Кедендік төлем бөлімінің бастығы
Бас бухгалтер
Жолаушы бөлімінің бастығы
Валютаны бақылау бөлімінің бастығы
Құқықтық қамтамасыздандыру басқармасының бастығы
Жедел-кезекшілік қызмет бөлімінің бастығы
Ұйымдастырушылық жұмыс және бақылау бөлімінің бастығы
Хатшы - референт
Бухгалтерлік есеп және есептілік бөлімі
Кедендік бақылауды ұйымдастыру басқармасының бастығы
Кедендік кірістер басқармасының бастығы
Контрабандаға қарсы күрес басқармасының бастығы
Ақпараттық технологиялар бөлімінің бастығы
Ішкі қауіпсіздік бөлімінің бастығы
Әкімшілік-шаруашылық жұмыс бөлімінің бастығы
Талдау және статистика бөлімінің бастығы
Кадрлық жұмыс бөлімінің бастығы
Қарағанды кеден бекетінің бастығы
Жайрематасу кеден бекетінің бастығы
Қарағанды кедендік бекетінің кедендік ресімдеу орталығының бастығы
Қарағанды-АВТО кеден бекетінің бастығы
Энергетикалық кеден бекетінің бастығы
Ауежай Қарағанды кеден бекетінің бастығы
Сурет 2. Қарағанды облысы бойынша КБД ұйымдастырушылық құрылымы
Жыл сайын ҚР Білім және ғылым министрлігімен бірлесіп жоғары оқу орындарының Кеден ісі мамандығы бойынша түлектері арасында Олимпиадалар жүргізіледі, олардың нәтижелері бойынша ең үздік қатысушылар кеден органдарына жұмысқа орналастырылды.
Қызметкерлердің әлеуметтік және тұрмыстық қамтамасыз етілуін жақсарту бойынша белгілі жұмыстар жүргізілуде.
Қазақстан кәсіпкерлерінің Форумында берілген Елбасының тапсырмасына сәйкес Комитетте және оның аумақтық органдарында Кедендік саясат бойынша консультативтік кеңестер құрылған, ақпараттық-консультациялық пункттер, сенім телефондары жұмыс істейді. Дөңгелек үстелдер, кеден органдарының кәсіпкерлермен кездесулері, әлеуметтік сауалнама және жасырын анкеталау жүргізіледі. Корпоративтік теледидар және Комитеттің ай сайын 5 мың адамнан астам адамдары кіретін Web-сайты жұмыс істейді.
Халықаралық ынтымақтастық саласында да белсеңді жұмыс жүргізілуде.
Ресей, Қытай, Түрік, Қырғызстан, Германия, Нидерланд кеден қызметтерімен кеден ісі, сыртқы сауданың статистикалық деректерін алмасу және салыстыру мәселелері бойынша шарттар мен келісімдерге қол қойылды.
2.2.Жүйе компоненттеріне қойылатын талаптар
Автоматтандырылған ақпараттық жүйесін ендіру және оны жетілдіру бағытында жүргізілген жұмыстар нәтижесі арқылы ұжым орталық аппаратында бірсыпыра қызмет функцияларын толығымен электронды түрде жүзеге асыруға мүмкіндік туды. Олар, атап айтқанда, мыналар:
oo кіріс және шығыс құжаттарын тіркеу;
oo ұжым басшылығы тапсырмаларының орындалуын бақылау;
oo қосалқы жүйеде өнделген қужаттарды сканерлеу және көрініске шығару;
oo электрондық ақпараттарды орталық аппаратқа жіберу;
oo бөлімшелердің кіріс-шығыс құжаттарын тіркеу;
oo бөлімшелер басшылығы тапсырмаларының орындалуын қадағалау;
oo мұрағат құжаттарының кірісі мен шығысы автоматты түрде тіркеледі.
Автоматтандырылған құжат айналымын құру және жүзеге асыру кеден қызметкерлеріне қысқа мерзімде тіркеуге және кіріс және шығыс құжаттарымен қажетті амалдарды орындауға мүмкіндік береді. Бір уақытта автоматтандырылған құжат айналымының тиімді қызмет етуі кеден ісінің ортасында өңдеу сапасын жоғарылатуға мүмкіндік береді.
Курстық жобаның негізі - деректер базасын құру (тәулікті және жинақталған). Мұнда шығыс және кіріс ақпараттарды өңдеу барысында әр тасымалданатын бөлімдердің жұмысын нәтижелі, тез әдістермен орындауға мүмкіндік беріледі.
Функционалдық мүмкіншіліктері:
1) Барлық түрдегі кедендік құжаттарды ресімдеу және басу.
2) Кедендік алымдары және төлемдер сомасын автоматты есептеу.
3) құрылған құжаттарды форматно-логикалық бақылау.
4) электрондық көшірмелерін құру.
5) Құрылған құжаттарды деректер базасына енгізу.
6) Декларация және т.б. құжаттар түсінігінің көрнекі формасы.
7) Құжаттар өрісінен анықтамаларды тікелей шақыру.
8) Бірнеше кілттік позиция бойынша тауардың кодтарын табу кеңейтілуі.
9) Құрылған құжаттардың электрондық көшірмелерін жіберу үшін кедендік бөлімшелерін тандау.
10) Кедендік ресімдеуін өткіздіретін кедендік бөлімшелерде құрылған құжаттардың электрондық көшірмесін кепілді автоматты жеткізу.
Автоматтандыру нысанының жұмыс тиімділігін арттыруды мақсат ете отырып, жүргізілген зерттеулер нәтижесінде автоматтандырылған ақпараттық жүйені құру қажеттілігі анықталды.
Жүйе бөлімдер және құрылымдық бөлімшелердің жұмыстарын әлдеқайда жеңілдетіп, ақпаратқа қатынау, деректер базасын құру жұмыстарын оңтайландырып және т.с.с басқару процесін жетілдіру мақсатында шешімдер ұсынуы тиіс. Осыған орай келесідей тапсырмаларды орындау қажет:
oo құрылатын АЖ архитектурасын таңдау;
oo есептің қойылымы, жүйенің кіріс және шығыс деректерін ескере отырып, деректер базасының құрылымын құрастыру;
oo жүзеге асырудың бағдарламалық-техникалық құралдарын таңдау;
3 ЖОБАЛАУ БӨЛІМІ
3.1 Есептің қойылымы
Есептің ұйымдастырушылық экономикалық мәні:
1) тауарларды тіркеу есебі кедендік төлемдерді жүзеге асыру ішкі жүйесінде шешіледі;
2) есеп кедендік төлемдерді тиімді жүзеге асыруда және тіркеумен сәйкес шешіледі;
3) есеп кедендік тексерістен өтуде кедендік төлемдерді және басқа да тіркеулерді оңтайландыру үшін шешіледі;
4) кедендік төлемдердің атқарылғандықтары туралы есеп берулер баспаға жіберіледі;
5) сақталатын ақпараттар ЭЕМ жадысында сақталады;
6) жұмыс өнімділігін жоғарылатады;
Қарағанды облысы, Теміртау қаласының кедендік басқарма бөлімі кіріс және шығыс құжаттардан тұрады. Осы құжаттарды негізгі бөлімдер бойынша қарастырсақ:
1.Бухгалтерия бөлімі.
Кіріс құжаттар
oo Кассир есебі;
oo Тауарлар анықтамасы;
oo Кедендік төлемдер құжаттары
oo Кіріс және шығу құжаттарын тіркеу алфавиттік журнал;
Шығыс құжаттар
oo ЖКД есебінің журналы (тауарларды кедендік бағалау шартына сәйкес тауарларды шығуын қамтамасыздандыру бойынша);
oo Шығыс хабарламасының реквизиттарының тізімі және сипаттамасы;
oo Кіріс және шығу құжаттарын тіркеу алфавиттік журнал;
2.Кедендік төлемдерді тіркеу бөлімі:
Кіріс құжаттар
oo Тауарлардың түсу анықтамасының реквизиттерінің тізімі;
oo Тауарлар тізімі;
oo Төлеушілер бойынша құжаттама;
oo Анықтамалық ақпараттың объектілері;
Шығыс құжаттар
oo Төлемдер анықтамасы;
Бухгалтерия бөлімі.
Тапсырманың ұйымдастырушылық-экономикалық мәні
1.Бөлім ұйымға келіп түскен ақша қаражаттарын тіркеу, айналым-сальдолық ведомостті құрумен айналысады.
2. Шығыс машинограммасы ай сайын беріліп отыруы тиіс.
3. Бастапқы деректер ЭЕМ көмегімен алғашқы құжаттар бойыша пернетақта көмегімен енгізіледі.
4. Тапсырманы орындау нәтижесінде машинограмма шығарылып, ақпаратты магнитті дискіге көшіру мүмкін болуы тиіс.
Шығыс деректер
Кедендік төлемді ресімдеу құжаты
Кеден органының коды_____________________
Кеден органы ____________________________
(кеден органының атауы)
___________________________________ ______
(құрылымдық бөлімше)
N____ төлеу шоты
"___"________________ 200__ ж.
(шығарылған күні)
Төлеуші___________________________________ ________________________
(төлеушінің толық атауы, оның СТН-ы)
___________________________________ _______________________________
негіздеме___________________________________ ______________________
___________________________________ ______________________
___________________________________ ______________________
___________________________________ ______________________
Шот бойынша барлық төлеуге жататыны:_________________________
(сомасы теңгеде, жазумен)
___________________________________ _теңге_______________ тиын
Кедендік төлемдер мен салықтардың көрсетілген сомаларын бюджеттік
жіктеме кодтары бойынша бюджетке 080___ "Бюджеттер арасында
бөлінетін кірістер" баланстық шотына ____________________________
___________________________________ ______________________________
(алушы-салықтық органның және оның Қазынашылығының деректемелері,
___________________________________ _________________аудару қажет.
СТН, ИИК, БИК және т.б.)
Жауапты орындаушы___________________________________ _____________
(лауазымы, тегі, аты-жөні, қолы, жеке нөмірлі мөрі)
Кесте 1
ЖКД есебінің журналы (тауарларды кедендік бағалау шартына сәйкес тауарларды шығуын қамтамасыздандыру бойынша)
ЖКД №
Декларант-тұлғаның аты-жөні
Тауар коды
Валютасы (ресімделген күннен бастап)
Бастапқы кедендік төлем
Код
Курсы
сомасы
салығы
КТС-1 №
1
2
3
4
5
6
7
8
Кедендік құнын растау бойынша бектілген күн
Кедендік төлемнің айырмашылығы
Кедендік бағалаудың соңғы күні
сомасы
салығы
КТС-1 №
9
10
11
12
13
Кесте 2
Анықтамалық ақпараттың объектілері
Ақпараттық объект
Реквизит атауы
Белгіленуі
Кілттің қасиеті
Төлеуші
Идентификациялайтын номер
Төлеуші фамилиясы
Төлеуші аты
Әкесінің аты
Төлеушінің СТТН
id
surname_payer
first_name_payer
patronymic_payer
rnn_payer
Бірегей кілт болып табылады
Тауар
Идентификациялайтын номер
Тауар атауы
Тауар коды
Id
name_goods
cod_goods
Бірегей кілт болып табылады
Бір тауар бойынша төлем
Идентификациялайтын номер
Тауар номері
Төлем
Төлем пайызы
Тауар салмағы
Төлем типі
Төлем көрсеткіші
Id
itemgoods_id
pay
interest_rate
interest_kg
type_pay
type_rate
Бірегей кілт болып табылады
Бірнеше тауар бойынша төлем
Идентификациялайтын номер
Төлем күні
Тауар номері
Тауар коды
Тауар салмағы
Тауар құны
Мөлшері саны
Id
date_reg
payer_id
goods_id
goods_weight
goods_cost
goods_count_pay
Кесте 3
Шығыс хабарламасының реквизиттарының тізімі және сипаттамасы
№ пп
Реквизит атауы
Идентификатор
Шартты белгілеулері
Реквизит ұзындығы
1
2
3
4
5
1
Күні
B001
DATA
9(6)
2
Қойма атауы
B001
KA
A(25)
3
Тауар атауы
B001
TA
A(25)
4
Саны
B001
S1
X(7)
5
Салмағы
B001
S2
A(25)
6
Тауар коды
B001
ТК
9(12)
Жедел кіріс ақпараттары
Кесте 4
Төлеушілер анықтамасы
Идентификациялайтын номер
Төлеуші фамилиясы
Төлеуші аты
Әкесінің аты
СТТН
1
2
3
4
5
Кесте 5
Тауарлар анықтамасы
Идентификациялайтын номер
Тауар атауы
Тауар коды
1
2
3
Кесте 6
Кедендік төлем анықтамасы
Идентификациялайтын номер
Тауар номері
Төлем түрі
Төлем пайызы
Тауар салмағы
Төлем түрі
Төлем көрсеткіші
1
2
3
4
5
6
7
Кесте 7
Төлемдер анықтамасы
Идентификациялайтын номер
Төлем күні
Төлем номері
Тауар коды
Тауар салмағы
Тауар құны
Тауар саны
1
2
3
4
5
6
7
Кесте 8
Кіріс және шығу құжаттарын тіркеу алфавиттік журнал
№
Уақыты
Фамилиясы, аты-жөнi
Мекен-жайы
Өтiнiш қайдан түстi
1
2
3
4
5
Деректер базасы келесі тапсырмаларды шешеді:
ақпаратты сақтау және оның қауіпсізідігін ұйымдастыру;
сақталып отырған деректердің өзгертілуі (жаңартулар, қосулар, жоюлар);
қолданушылар сұраныстары бойынша деректерді іздеу және жинақтау;
берілген формада деректерді шығару.
Экономика жоспарында бағдарлама өнімін құрудың мәні өндірістегі жұмыстың кеткен шығынын азайту, мәліметтерді бақылау және автоматтандыруға көшу барысында мәліметтерді құру, қолмен жасалған жұмыстың барлығын автоматты түрде жасау және одан бір нәтиже алу.
Деректер базасының үнемі жаңаруы, есеп берулер, анықтама - тәулік бойы, ол таңғы тоғыздан кешкі он отызға дейін қабылданады.
Шығыс ақпарат көздеріне мәтіндік файлдар, басқа бөлімдерге тасымалдау арқылы жеткізіледі.
3.2.Ақпараттық қамтамасыздандыру сипаттамасы
Ақпараттық қамтамасыз ету - ақпараттық жүйенің маңызды элементі болып табылады. Автоматтандырылған жүйелер теориясында экономикалық ақпараттарды өңдеу, ақпараттық қамтамасыздандыруды машинадан тыс және ішкі ақпараттық қамтамасыздандыруларға бөлінеді.
Ақпараттардың машина тасымалдаушыларында жинақталуы ақпараттық модельдің тең бір бөлігінен тұрады. Деректер базасы келесі тапсырмаларды шешеді:
ақпаратты сақтау және оның қауіпсізідігін ұйымдастыру;
сақталып отырған деректердің өзгертілуі (жаңартулар, қосулар, жоюлар);
қолданушылар сұраныстары бойынша деректерді іздеу және жинақтау;
берілген формада деректерді шығару.
Берілген заттық аймақтың жүйелік көрсеткіштері (мысалы, бухгалтерлік есептердің, қаржылы - кредиттік ақпараттың, анализдің және т.б. көрсеткіші), классификациялық және кодтау жүйелері, құжаттау, ақпараттар ағымы (мекеменің құжат айналымының варианттары) машинадан тыс ақпараттық қамтамасыздандыруды құрайды.
Әр түрлі дәрежелі машинада және машиналық тасымалдаушыларда сақталынатын әр түрлі мәліметтердің (файлдардың) массивтары, ішкі машиналық АЖ ақпараттық қамтамасыздандыру.
Айта кететін жайт, компьютерлік ақпараттық жүйелердің ақпараттық қамтамасыз етуін жобалауға автоматтандырылған жұмыс орындарына (АЖО) тәсілдерді өңдіргеннен кейін және қолданушылардың функцияларын анықтағаннан соң орындауға болады. Ақпараттық қамтамасыздандырудың ең қиын жағдайы ЭЕМ орталығына қосылған, жұмыс серверлері және станциялары режимінде ПЭВМ көп деңгейлі есептеуіш желілердің және таралған АЖО болып табылады. Берілген жағдайда ақпарактық қамтамасыздандыруды құру өңдеудің әр деңгейі үшін жүзеге асырылуы тиіс. Әр бір жұмыс орнында шешілетін, олардың арасындағы ақпараттармен алмасу формаларын, құжат айналым схемаларын, сондай - ақ банк мәліметтеріне таралған мекеменің негізгі сұрақтарына шешімін табатын экономикалық есептер шеңберін орнату керек.
Сыртқы машинаның ақпараттық базасы ішкі машинаның ақпараттық базасының құрылу көзі болып табылады. Сыртқы машинаның ақпараттық қамтамасыздандыру заттық аймағына мыналар жатады:
Қолданушының есептер шешу үшін қажетті ақпараты бар құжаттар құрамын анықтау;
Құжаттарын формаларын және ақпараттар құрылымын (ақпараттардың және олардың өзара байланысының құрылымдық бірліктерін шығару) анықтау;
Қолданушы есептерінде өңделінетін ақпараттың классификациялау және кодтау, құжаттарды жүргізуден нұсқаулы және әдістемелі материалдарын құру, ақпараттарды өңдеуге дайындық.
Деректер базасы - бұл магниттік дискіде сақталатын арнайы ұйымдастырылған ақпараттық ресурстар жиынтығы.
Деректер базасы қағаз түрінде немесе электронды түрде ұсынылуы мүмкін.
Компьютерлік деректер базасы белгілі бір әрекеттерді (қосу, жою, өзгерту, көшіру, реттеу) орындауға болатын ақпараттардан тұратын файл (немесе файлдар жиыны) түрінде ұсынылады.
Пәндік аймақ - деректер базасында көрсетілген ақиқат әлемнің бір бөлігі.
ИЛМ ДБ жобалауда жүйенің ядросы болып табылады. ИЛМ қажетті және жеткілікті ақпараттан тұрады, АЖ әрі қарай жобалау үшін.
Инфологиялық модельде объектінің жеке экземплярлары ғана емес, класстары да бейнеленеді. Мұндай модельдерді құрудың көптеген әдістері бар: графтық модельдер, семантикалық желілер, мән-байланыс моделі және т.б. ИЛМ-де объектілер және оның қасиеттері арасындағы байланыстан басқа әртүрлі кластар объектілері арасындағы байланыстар бар. Мұндай байланыстарды бейнелейтін диаграммаларды ER - типті диаграмма деп атайды (мұндай атау ағылшын тілінен мән - Entity, ал байланыс - Relationship шыққан). Алайда кей кезде ER - типті диаграммадан басқа ER - экземплярлы диаграмма қолданылады.
Сурет 3. ER - типті диаграмма Сурет 3. ER - экземплярлы диаграмма
Жүйеге қойылатын талаптар немесе Ақпараттық талаптар құжаттарды мәліметтерді өңдеушілер үшін жобалаудың бастамасы болып, жүйелік ерекшеліктерді өңдеу - жүйелік жобалау сатысының мақсаты болып келеді. Ал жүйелік ерекшеліктер - оның өнімі болып, келесі төртінші саты - жаңа жүйені ендіру сатысы үшін негізгі ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz