Геоботаниканың негізгі зерттеу объектілері
Ботаникалық география - жер бетіндегі өсімдіктер және олардың кауымы туралы және фитоценоздардың құрамы, құрылысы, өнімділігі. пайдаланылуы, өзгеруі туралы ғылым. Бұл пәннің негізгі мақсаты өсімдік кауымдарының кұрылысын, олардың табигат және адам әркеттеріне байланысты факторлардың әсерінен белгілі уақыт аралығында кеңістіктегі езгеруін зерттеу. Геоботаника деген терминді ғылымға 1866 жылы бір-біріне байланыссыз Ф.Н.Рупрехт және А.Гризебах еңгізді. Рупрехтің бойынша геоботаника өсімдік жабынының физико-географиялык ортамен, ең алдымен топыракпен қарым-қатынасы туралы ғылым.
ХХ-шы ғасырдың бірінші жартысында геоботаникамен фитоценологияны синонимдер тұргысынан қарастыратын немесе геоботаниканы ботаникалық география мен фитоценологияның бірлестігінен тұратын пән ретінде түсіну керек деген көзқарастар болды.
Әдетте геоботаниканы - тарихи геоботаника, экологиялык геоботаника; хорологиялық геоботаника деп бөледі.
Геоботаниканың негізгі зерттеу объектілері фитоценоздар және олардан құрылған жер бетіндегі есімдік топтары. Геоботаника фитоценоздардың структурасын, олардың ішіндегі биотикалық қарым-қатынастарын, фитоценоздардын ішкі ортасының ерекшеліктерін, дам тарихын зерттейді жэне фитоценоздарды классификациялаумен айналысады.
Геоботаника өсімдіктер жэне жануарлар экологиясымен, топырақ тану және климатологиямен; өсімдіктер және жануарлар географиясымен, геоморфологиямен жэне т.б.ғылым тармақтарымен тығыз байланысты.
Жер бетіндегі өсімдіктер жабыны әр алуан өсімдік түрлерінен және олардың бірлесуінен түзілетін өсімдік кауымдарынан құрылады.Өсімдіктер жабынын зерттегенде оны флора және өсімдіктер деген екі түрлі ұғымға бөледі. Бұл өсімдіктер жабынының әртүрлі екі жағы. Әдетте бұл екі ғылымды жиі шатыстырады.
Флора дегеніміз, ол белгілі бір аймақта, өлкеде, ауданда, жерде тіршілік орындарының барлық типтеріне орналысып, сол жерге тән барлық өсімдік қаумдарын құратын өсімдік түрлерінің жиынтығы.
Әр флораның негізгі белгісі - ол оның түрлік құрамы. Белгілі бір территорияда өсетін өсімдіктердің түрлерін есепке алу, демек флоралық
өсімдіктердің сабағының ірі болып келетіндігінде. Сол себепті оны көк конвейер ретінде жас кезінде, яғни сабағы іріленіп кетпеген, жапырақ мөлшерінің (өсімдік салмағының 60-70% құрағанда) көбірек болғанында пайдалану тиімді.
Жаңа мал азықгықдақылдардан дайындалған сүрлемді мал жаксы жейді. Оның қоректілігі жүгері сүрлемінен кем түспейді. Олардың сүрлемдік ерекшеліктері әр түрлі де, ол өсімдік құрамындағы қанттың мөлшеріне байланысты.
Ең жақсы сүрлемге салынатын өсімдіктер аю балдырғанының түрлері күн түйнегі, максары ұқсас марал шөбі. Бүлардың кұрамында қант мөлшері сүрлемге салуға керекті мөлшерден 1,5-2,5 еседей жоғары. Майлы шалқан, күлқайыр, майтамыр сияқты өсімдіктерді таза күйінде тек қана тұқым салған кезінде сүрлемге салуға болады. Өйткені бұлардың құрамында қант мөлшері аздау, сондықтан бұл өсмдіктерді жас кезінде баска жақсы сүрленетін өсімдікгермен қосып сүрлемге салу тиімді.
Майтамырдың, ешкі шөбінін, құлқайырдың, марал шөбінің, таранның және басқа да өсімдіктердің көк балаусасын қоректілігі жоғары және витаминдерге бай шөп ұнтағын дайындауға пайдаланады.
Қорыта келгенде жаңа өсімдіктерді көк балаусаға, сүрлемге, витаминді шөп ұнтақтарын дайындауға өсіруге болатынын зерттеулер мен алдыңғы қатарлы тәжірибелер көрсетті. Көпшілік жаңа өсімдіктер жақсы бал жинағыш ретінде де белгілі. Және де кейбір жана өсімдіктердің гүлдену кезеңінің жүруі баска бал жинайтын дақылдардың гүлденуінің азайып кеткен кезінде болатыны анықталды.
Жаңа мал азықтык өсімдіктерге биологиялық тұрғыдан қарайтын болсақ, олардың табиғатга белгілі бір жерде өсуіне қарамай әртүрлі экологиялық аймақтарда өсіруге бейімді болатындығы.
Ылғалды аймактарда жақсы өсіп, жоғары өнім беретін өсімдіктер тобына: аю балдырғаны, Вейрих тараны. сильфия, майтамыр, жер алмұрты, шыгыстың ешкі шөбі, марал шөбі, күлқайыр, майлы шалқан жатады.
Аю балдырғаны, май тамыр, марал шөбі, ешкі шөбі сиякты өсімдіктер өздерінің мезофидділер тобына жатуына қарамай, алғашқы өсу қарқынының жақсы жүруінің нәтижесінде құрғақ (ксерофитті) аймақтарда да жақсы өнім қалыптастырады.
Жалпы, барлық жаңа мал азықтық өсімдіктер жақсы алшын беруімен, яғни орып алғасын қайтадан қарқынды өсе бастауымен ерекшеленеді. Алшын есуі олардың ағзаларының дамуының ерекше өтуіне байланысты. Кейбір өсімдіктерде бұл ерекшеліктер жақсы дамыған да оларды вегетация кезеңінде 3-4 рет орын алуға болады (майтамыр, ешкі шөбі). Көпшілік жаңа өсімдіктерді көбінесе 2 рет орып алады. Бірінші орын өнімді болады. Бірақ, жазғы маусым кезінде өсімдік қоректік заттармен, ылғалмен жақсы қамтамасыз етілген және де бірінші ору ертерек жүргізілген кезде екінші және одан кейінірек алшынның өнімдері де жоғары болуы ықтимал. Айта кету керек, өсімдіктің жақсы алшын түзуі оның шаруашылық маңызын ... жалғасы
ХХ-шы ғасырдың бірінші жартысында геоботаникамен фитоценологияны синонимдер тұргысынан қарастыратын немесе геоботаниканы ботаникалық география мен фитоценологияның бірлестігінен тұратын пән ретінде түсіну керек деген көзқарастар болды.
Әдетте геоботаниканы - тарихи геоботаника, экологиялык геоботаника; хорологиялық геоботаника деп бөледі.
Геоботаниканың негізгі зерттеу объектілері фитоценоздар және олардан құрылған жер бетіндегі есімдік топтары. Геоботаника фитоценоздардың структурасын, олардың ішіндегі биотикалық қарым-қатынастарын, фитоценоздардын ішкі ортасының ерекшеліктерін, дам тарихын зерттейді жэне фитоценоздарды классификациялаумен айналысады.
Геоботаника өсімдіктер жэне жануарлар экологиясымен, топырақ тану және климатологиямен; өсімдіктер және жануарлар географиясымен, геоморфологиямен жэне т.б.ғылым тармақтарымен тығыз байланысты.
Жер бетіндегі өсімдіктер жабыны әр алуан өсімдік түрлерінен және олардың бірлесуінен түзілетін өсімдік кауымдарынан құрылады.Өсімдіктер жабынын зерттегенде оны флора және өсімдіктер деген екі түрлі ұғымға бөледі. Бұл өсімдіктер жабынының әртүрлі екі жағы. Әдетте бұл екі ғылымды жиі шатыстырады.
Флора дегеніміз, ол белгілі бір аймақта, өлкеде, ауданда, жерде тіршілік орындарының барлық типтеріне орналысып, сол жерге тән барлық өсімдік қаумдарын құратын өсімдік түрлерінің жиынтығы.
Әр флораның негізгі белгісі - ол оның түрлік құрамы. Белгілі бір территорияда өсетін өсімдіктердің түрлерін есепке алу, демек флоралық
өсімдіктердің сабағының ірі болып келетіндігінде. Сол себепті оны көк конвейер ретінде жас кезінде, яғни сабағы іріленіп кетпеген, жапырақ мөлшерінің (өсімдік салмағының 60-70% құрағанда) көбірек болғанында пайдалану тиімді.
Жаңа мал азықгықдақылдардан дайындалған сүрлемді мал жаксы жейді. Оның қоректілігі жүгері сүрлемінен кем түспейді. Олардың сүрлемдік ерекшеліктері әр түрлі де, ол өсімдік құрамындағы қанттың мөлшеріне байланысты.
Ең жақсы сүрлемге салынатын өсімдіктер аю балдырғанының түрлері күн түйнегі, максары ұқсас марал шөбі. Бүлардың кұрамында қант мөлшері сүрлемге салуға керекті мөлшерден 1,5-2,5 еседей жоғары. Майлы шалқан, күлқайыр, майтамыр сияқты өсімдіктерді таза күйінде тек қана тұқым салған кезінде сүрлемге салуға болады. Өйткені бұлардың құрамында қант мөлшері аздау, сондықтан бұл өсмдіктерді жас кезінде баска жақсы сүрленетін өсімдікгермен қосып сүрлемге салу тиімді.
Майтамырдың, ешкі шөбінін, құлқайырдың, марал шөбінің, таранның және басқа да өсімдіктердің көк балаусасын қоректілігі жоғары және витаминдерге бай шөп ұнтағын дайындауға пайдаланады.
Қорыта келгенде жаңа өсімдіктерді көк балаусаға, сүрлемге, витаминді шөп ұнтақтарын дайындауға өсіруге болатынын зерттеулер мен алдыңғы қатарлы тәжірибелер көрсетті. Көпшілік жаңа өсімдіктер жақсы бал жинағыш ретінде де белгілі. Және де кейбір жана өсімдіктердің гүлдену кезеңінің жүруі баска бал жинайтын дақылдардың гүлденуінің азайып кеткен кезінде болатыны анықталды.
Жаңа мал азықтык өсімдіктерге биологиялық тұрғыдан қарайтын болсақ, олардың табиғатга белгілі бір жерде өсуіне қарамай әртүрлі экологиялық аймақтарда өсіруге бейімді болатындығы.
Ылғалды аймактарда жақсы өсіп, жоғары өнім беретін өсімдіктер тобына: аю балдырғаны, Вейрих тараны. сильфия, майтамыр, жер алмұрты, шыгыстың ешкі шөбі, марал шөбі, күлқайыр, майлы шалқан жатады.
Аю балдырғаны, май тамыр, марал шөбі, ешкі шөбі сиякты өсімдіктер өздерінің мезофидділер тобына жатуына қарамай, алғашқы өсу қарқынының жақсы жүруінің нәтижесінде құрғақ (ксерофитті) аймақтарда да жақсы өнім қалыптастырады.
Жалпы, барлық жаңа мал азықтық өсімдіктер жақсы алшын беруімен, яғни орып алғасын қайтадан қарқынды өсе бастауымен ерекшеленеді. Алшын есуі олардың ағзаларының дамуының ерекше өтуіне байланысты. Кейбір өсімдіктерде бұл ерекшеліктер жақсы дамыған да оларды вегетация кезеңінде 3-4 рет орын алуға болады (майтамыр, ешкі шөбі). Көпшілік жаңа өсімдіктерді көбінесе 2 рет орып алады. Бірінші орын өнімді болады. Бірақ, жазғы маусым кезінде өсімдік қоректік заттармен, ылғалмен жақсы қамтамасыз етілген және де бірінші ору ертерек жүргізілген кезде екінші және одан кейінірек алшынның өнімдері де жоғары болуы ықтимал. Айта кету керек, өсімдіктің жақсы алшын түзуі оның шаруашылық маңызын ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz