Жастар қозғалысы балалардың қазіргі ұйымдары мен бірлестіктері

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 13 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының ғылым және білім министрлігі
М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік университеті

РЕФЕРАТ
Тақырыбы: "Жастар қозғалысы: балалардың қазіргі ұйымдары мен бірлестіктері"

Орындаған: Ист-31 топ студенті Сатыбалдыев А.Б.
Қабылдаған: Ескакова Ф.Е.

Орал, 2017ж.

МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ 3
I-ТАРАУ. Тәрбие процесінде балалардың ұйымдары мен бірлестіктерінің маңызы.
1.1 Скаутизм 4-6
1.2 "Атамекен" бағдарламасының мазмұны 6-11
1.3"Мың бала" патриоттық қозғалысының бағдарламасы 11
1.4 ЕҰУ жастар қозғалысы 11-12
ҚОРЫТЫНДЫ 13
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 14

КІРІСПЕ

Жеке адам қоғамнан тыс өмір сүре алмайтындығы анық. Себебі, оның жан дүниесі тек айналасымен қарым - қатынас жасау үстінде, тәлім - тәрбие, оқу- іздену арқылы әр кез белгілі бір мазмұнға ие болып отырады. Сондықтан да, оның айналысатын іс- әрекетіне қоса, бүкіл тыныс тіршілігіне, ұстанған бағытына себеп болатын түрткілер көп. Солардың бастылары: қызығушылығы, танымы мен сенімі, мұраты мен талғамы, мақсаты мен мүддесі. Адам баласына ой салатын осындай әртүрлі ұғымдар санаға ұяласа ғана сенім пайда болады. Адамның бір - біріне сенімі жоғалса, тіршілігінің де мәні борлмайды. Сенім адамға бірден келмейді, ол өмір көріністерін топшылау, салыстыру, тәрбие жинақтау арқылы еінші жаққа өз тағдырын тапсырады.
Сенім - адамның ерік жігерін, оның бір - біріне қарым - қатынасының қандай екенін дәлелдейтін ұғым. Ендеше, баланың берік сенімі болмаса, онда бір - біріне ынтымағы жа жойылады. Сенімсіздік болған жағдайда, іс - әрекет құлдырайды. Балалар бір- біріне сенген жағдайда ғана, қоғамға пайдалы үлкен іс атқаратын ұйым құра алады. Ондай іс-әрекетті балалар қозғалысына жатқызуға болады.
Іс-әрекет сыртқы ортамен байланыс жасаудың, жалпы тіршілік етудің негізгі шарты. Ол - адамның түрлі қасиеттеріне, мақсатына жетуге жан - жақты көмек беретін күш. Соған сәйкес, оның нақты мақсаты мен міндетті, орындау жолы туралы бағыт беретін жоспары болады.
Олай болса, балалардың және жас жеткіншіктердің дамуында маңызды фактор - құрбылар қауымдастығы. Бала өзінің құрбыларымен қарым - қатынасында қосымша мағлұматтар алады, өмірлік тәжірбиесін молайтады, әлеуметтік мінез - құлық ережелері мен құндылық бағдарды менгереді, жолдастық пен достық сезімін қалыптастырады т.с.с. Сондықтан да тәрбие теориясы мен әдістемесінде балалар қозғалысын - тұлғаны дамудың маңызды факторы ретінде оған айрықша маңыз береді. Біріккен Ұлттар Ұйымының баланы қорғау Конференциясына сәйкес олардың жас мөлшері 7 - 18 деп қарастырылған.

ТӘРБИЕ ПРОЦЕСІНДЕ БАЛАЛАРДЫҢ ҰЙЫМДАРЫ МЕН БІРЛЕСТІКТЕРІНІҢ МАҢЫЗЫ.

Жастар қозғалысы, ол - дүниежүзінің барлық халықтарында болып, іске асатын қозғалыс заңы. Қайсы бір қозғалыс болмасын, ол белгілі бір мүддені көздейді.
Кеңес одағының тарауымен, соған сәйкес 1990 жылы Біродақтық пионер слетінің шешіміне орай балалар мен жас жеткіншіктердің қоғамдық қозғалысының формасы мен басқару өкілдігі тоқтатылды. Біздің елде пионер және комсомол ұйымдарының өз жұмыстарын тоқтатуы салдарынан, балалар қозғалысы белгілі бір уақыт аралығында құлдилау жағдайында болды. Ол мектепте және балалар ортасында тәрбие жұмысын ұйымдастыру жүйесіне кері әсерін тигізді.
Бүгінде жағдай өзгеруде. Көптеген облыстарда балалар қозғалысы күш алуда, оны ұйымдастырудың әдістемесі және мазмұны жаңаша сипатқа ие болуда. Мысалы, Алматы облысы әкімшілігінің қолдауымен құрылған Мың бала қозғалысы осы бағытта балаларға үлкен тәрбиелік ықпал етіп, өнегелік іс шаралар атқаруда.
Қазіргі кездегі балалар қозғалысы жаңа жағдайға байланысты принциптік тұрғыдан өздерінің жұмыстарын ұйымдастыруда еркі, өзін өзі басқаратын қоғамдық негізде жұмыс істеуде. Әрине, бұл тұрғысында мемлекет тарапынан қолдауға ие болғанымен де, өз әрекеттері барысында олар әлеуметтік жеке мәртебеге ие болды. Соған сәйкес, балалар мен жас жеткіншектердің өз қалауы бойынша ұйымдастырылып жатқан бірлестіктерінің мақсаттары - олардың өмір сүріп отырған қоғамның азаматы болып қалыптасуына жағдай тудыру, ол үшін олардың құқықтарын қорғауды жүзеге асыруды көздейді.

1.1 Скаутизм
Өзінің бұрынғы өткен тарихында, балалар мен жас жеткіншектер қозғалысы XX ғасырдың бастапқы кезеңінде Скауттер деген атпен тұңғыш рет дүниеге келді( шамамен 1907 жыл). Оның негізін қалаған ағылшын полковнигі Р.Баден - Поуэлл (1857-1941)болды.
Скаутизм - ағылшын тілінде SCOT, яғни барлаушы деген ұғымды білдіреді. Оны құрудағы негізгі мақсат - балалар мен жас жеткіншектерді сол дәуірдегі үстем тап өкілдеріне берілгендік рухта тәрбиелеуді көздеді.
1921 жылы ол Ұлыбританияда, Германияда, Италияда , Францияда, Индияда өз жұмыстарын жалғастырса, ал 1972 жылы көрсеткіш бойынша оның таралуы 106 мемлекетті қамтыған. Ал Ресей жерінде 1909 жылы оның бірінші отрядтары құрылды.
Дегенмен де, 1917 жылы Ұлы Қазан жеңісінен кейін 50 мыңдық скауттар ұйымын құраған Ресей топырағында, 1918-1920 жылдардағы комсомолдардың 2,3 және 4 съездерінің шешімдері бойынша оның жұмыстары тоқтатылып, оның орнына жаңа балалар ұйымы, яғни пионерлер ұйымы құрылды. Ол - 19 мамыр 1922 жыл еді. Оның алдына қойған мақсаты - жас жеткіншектерді комунистік рухта тәрбиелеу болды. Содан бері 70 жылдау уақыт ішінде жастар қозғалысы октябрят, пионер, комсомол ұйымдары болып, кезең - кезеңмен коммунизм құрылысшыларын тәрбиеледі. Оның жетекшісі комсомол ұйымы болды.
Бүгінгі жағдайда Қазақстан елі үшін қызмет ететін балалар мен жас жеткіншектерді тәрбиелеуге қызмет ететін ұйымдарға - олардың қоғамдық негіздегі бірлестіктері жатады. Олар 1980 жылдардың орта шенінде пайда болып, пионер ұйымдарымен қатарласа жұмыс істей келеді. Олардың қызметі негізінен 3 бағытты қамтиды:
1. Дамушылық қызметі.Ол тұлғаның азаматтық, адамгершілік қалыптасуын және оның әлеуметтік шығармашылық дамуын, адамдармен қарым қатынас жасау біліктігін, қоғамдық және тұлғалық маңызды мақсатқа қол жеткізуін қамтамасыз етеді.
2. Бағыттаушылық қызметі. Мұнда адамгершілік, әлеуметтік, саяси және мәдени құндылық жүйесін меңгерудің бағытын қамтамасыз етуді көздейді.
3. Компенсаторлық қызметі.Бұл балалардың қажеттілігі мен қызығушылықтарын және мүмкіншіліктерін жүзеге асыру үшін жағдай тудыруды көздейді.
Бүгінде балалар бірлестіктері:
- өзінің ұйымдастыру- құқықтық формасына (бірлестік, ұғым, қозғалыс, орталық, клуб)
- көлемі мен деңгейіне (пионер одағының ұйымы,республикалық Невада қозғалысы (Семей қаласы), аймақ аралық клуб.)
- әрекерттерінің мақсаты және мазмұнына (елжандылық, экономикалық, саяси, скауттық, пионер)
- әрекет ету бағдарламасына (Атамекен, Дәстүр, Жұлдыз, Ұлан, Азамат, Мың бала, Ата кәсіп т.с.с)
- құрылымына (буын, бригада, команда, отряд, дружина, клуб: ерлік мектебі , ынтымақ, кәсіпкерлер, шымырлар, салауат, ұландар клубы - бұлардың өздерінің ережесі, рәміздері болады)
- басылымдарына(газет, журнал,альманах, әдістемелік - хабаршы бюллетені);
- ұйымдастыру базасына(балалар бірлестіктері, жалпы орта мектептері, қосымша білім беру және мәдени мекемелер, клубтар, балалар үйі, тұрғылықты мекен - жайы);
- ұйымдастырушыларына (жетекші , лидер, вожатый, нұсқаушы, әлеуметтік педагог т.т) байланысты әр түрлі болып келеді.
1991 жылы Мәскеу қаласында Пионер ұйымдарының одағы құрылды. Ол демократиялық тұрғыдағы ерікті қоғамдық ұйым. Оның идеяологиялық бағыты - гуманистік, жалпы адамзаттық құндылықты ұстану және мақсат ету.
Негізгі міндеті - өсіп келе жатқан ұрпақтың рухани жан дүниесін дамыту, жалпы адамзаттық құндылықтарды меңгеру мен әлеуметтік мағызды істерге тарту. Басымдық танытатын ұстанымдары (принциптері) - еріктілігі, тең құқықттылығы, өзін өзі басқаруы, заңдылықты сақтауы, жариялығы.
Қазіргі кездегі құрылып жатқан балалардың мұндай бірлестіктері бұрыннан қалыптасқан пионер ұйымдарының іс - тәжіребесіне арқа сүйеуде. Олардың теориялық - практикалық негіздерін қалаған Н.К.Крупская, А.С. Макаренко , В.А. Сухомлинский және И.П.Иванова.

1.2 "Атамекен" бағдарламасының мазмұны
Атамекен - Қазақстандағы жалпы білім беретін мектептердегі оқу - тәрбие процестерінің өзіндік ұлттық, айшық ерекшеліктерін анықтайтын қазақ халқы педагогикасының тәлім - тәрбиелік ұстанымдарына негізделген ғылыми педагогикалық және методикалық бағдарлама.
Бағдарламаның негізгі мақсаты - ұлттық өзіндік ерекшеліктерді ескере отырып, оқу - тәрбие жұмысының жаңа үлгісіндегі жұмысын жасау, балалар мен ересектерді біріктіретін Атамекен ордасын штабын құру. Елім-ай атты ұлттық - этнографиялық іскерлік, шығармашылық - көріністік ойындарын өткізу , өз туын ел таңбасын төсбергісін, ұлттық киім үлгісін, өзге рәсімдік - рәміздік белгілерді иелену, әрбір мектепте тарихи ұлттық - этнографиялық мұражайлар ашу.
Қызметі: Атамекен негізгі отыз шығармашылық бағыттан құралған. Онда халықтың салт дәстүрлері, әдет-ғұрыптары, тарихы, этно-мәдениеті мен этностық тілдері, рухани игіліктерін қолдана отырып барлық ағарту - тәрбие процестері кешенді комплексті түрде қарастырылған. Шығармашылық бағыттарды толығынан жүзеге асыру үшін мектептерде, мектептен тыс мекемелерде педагогикалық жоғары оқу орындары мен училищелерінде және өзге құлшыныз танытқан орындарда іс - әрекет етуші Атамекен ордасы құрылды.
Орда төрағасы, орынбасарын, үш бірлестіктің жетекшілерін I-IV сынып Балдырғандар ата - баба елінде V-VII сынып Мұрагер және VIII-IX-XI сыныптар - Мирас бірлестіктерін құрып, толық шығармашылық жұмыстар жүргізеді. Бағдарлама 1991 жылы 7 желтоқсанда Атамекен ұйымының бірінші Құрылтайындақабылданды.

Негізгі шығармашылық бағыттар:
1. Салт бағытында - мұғалімдер, тәрбиешілер және оқушылар Қазақстан территроиясында тұратын қазақ және өзге де халықтардың бесік жыры, қыз ұзату, тұсау кесу, атқа шабу, ерулік беру, жерлеу және басқа да көп ғасырлық салт-дәстүр және әдет-ғұрыптармен кеңінен танысады, сондай-ақ жергілікті өлкені терең зерттеу бағытында шығармашылық-этнографиялық жұмыстарды белсенді түрде жүргізеді, фольклорлық материалдар жинастырады.
2. Шежіре бағытында - ересектер мен балалар қазақтардың тарихи тайпалар, рулар, жүздер, хандықтар, сақтар, қыпшақтар т.б. және өзге тайпалардың өзге халықтармен қытайлар, орыстар, монғолдар, татарлар және жоңғарлар байланыстары мен қарым-қатынастары және көкейкесті мәселелері туралы деректермен танысады, өткен ғасырларда өмір сүрген ата-аналар өмірінің әлеуметтік - экономикалық, тарихи - географиялық, діни - тұрмыстық, әскери - көшпенділік өмірлерінің қыр-сырларымен терең танысып, маңызды тарихи өлкетану мәліметтерін жинастырады.
3. Шаһар жолы бағытында - мұғалім-педагогтар мен оқушылар Қазақстан территориясында орналасқан көне қалалардың тарихи пайда болуы туралы терең танысып біледі. Отырар, Сайран, Созақ, Йассы, Таразы, Сығанақ, Мавреннахр, Испиджаб және басқа шаһарлар тарихын, әлеуметтік-экономикалық, сәулеттік маңызын және жергілікті жерлердегі ұмыт қалған ежелгі қала орындары туралы жұмыстар атқарылады.
4. Жібек жолы бағытында - балалар мен ересектер тарихи-географиялық жерлер мен орындарды, жаугершілік шайқастарды, сауда-керуен жолдарын - Ұлы жібек жолы, Жоңғар қақпасы, Ұлытау, Ордабасы, Мөртебе, Оқжетпес және әрбір туған өлкедегі тарихи-өлкелік орындардың ежелгі атаулары, топонимдері туралы белсенді түрде жұмыстар атқарып , оқып, зерттеп үйренді.
5. Сөнбес жұлдыздар бағытында - мұғалімдер мен оқушылар қазақтың және өзге халықтардың біртуар перзенттері - хандар мен батырлар, билер, жыраулар, көрнекті қоғам, саяси, өнер және мәдениет, халық ағарту қайраткерлерінің өмірлері мен қызметтерін терең оқып танысады, олардың есімдерінің көшеге, мектептерге т.б. жергерге берілуіне, мемориальды ескерткіш тақталар ашуға ат салысады, ұлттық-этнографиялық мұражайға маңызыды деректер жинауға көмек көрсетеді.
6. Толғау бағытында - Атамекен бағдарламасын жүзеге асырушылар халық ауыз әдебиетінің айтыс, терме, күй, ертегілір, аңыздар және өзге де құнды фольклорлық-шығармашылық жанрлар мен эпостық жырлар ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.