Электрмен қамту жүйелерін жетілдіру
Кіріспе
Ауыл аудандарының облыстарын электрмен қамту жүйелерін жетілдіру
бойынша келесі негізгі техникалық бағыттарды қабылдаған жөн:
– облыстың ауыл аудандарында электрлік тораптардың кернеулерінің
негізгі жүйелерін 2007ж-ға дейін сақтау қарастырылады,
22011035100,4 кВ қазіргі жүйені 1103510 кВ қосалқы жүйесін
жетілдіру;
– 35 кВ тораптарына қарағанда 110 кВ тораптарын алдыңғы қатарлы
жетілдіру;
– терең кірмелерді электроэнергияны трансформациялау сатысының санын
азайту үшін қолдану;
– 10, 35 және 110 кВ ӘЖ-сінің әсер ету радиусын қысқарту мақсатында
35, 110 және 220 кВ қосалқы станцияларының санын көбейту;
– тәуелсіз резервті қоректі автоматты кірмелі 10, 35 және 110 кВ
өзара резервтейтін желіні қолдану;
– ауылшаруашылығына арналған электрлік тораптарды автоматтандыру,
телесигналдау, телебасқару құралдарымен жабдықтау;
– техникалық немесе экономикалық шарттары бойынша орынды болып
табылған электр торап объектілерінің (ӘЖ және қосалқы станция)
уақытын тұрғызылуын қамту;
– екі трансформаторлы қосалқы станцияны және екі жақты қоректі
қосалқы станцияның санын арттыру;
– 100,4 кВ және РП-10 тіректі трансформаторлы қосалқы станцияларын
құрумен магистральды принцип бойынша 10 кВ электр тораптарын
тұрғызу;
– 110, 35 және 10 кВ тораптарын апатқа қарсы автоматика құрылғысымен
және зақым орнын фиксациялау құрылғысымен, автоматты сексациялағыш
айырғыштармен және АРҚ (АВР) пунктарымен жабдықтау;
– бірінші категориялы тұтынушыларды қоректендіру және 10 кВ торапты
автомациялау қажет болғанда 100,4 кВ жабық қосалқы станцияларын
қолдану;
– метеожағайы ауыр аудандарда жауапты тұтынушыларды қоректендіру үшін
кабельді желілерді қолдану;
– жауапты электр қабылдағыштарының резервті қорегінің автономды
көздерін кең қолдану;
– электр энергия шығынын төмендету және сапасын қамтамасыз ету
мақсатныда тұтынушыларда және тораптарда статикалық конденсатор
батареяларын орнату жолымен реактивті қуат реакциясын
компенсациялауды жүзеге асыру
- Электр энергиясын пайдалану деңгейі қазіргі заманғы өндірістік
кәсіпорын сипаттамасы, меншікті тығыздық шығынымен және электр энергиясының
меншікті шығынның өсуі, технологиялық процесстерде пайдаланатын және
өнеркәсіп қуаттылығының 0,65 кВ*Ам2 дейін көтеріліп жетуі осыларға
байланысты. Электрболатбалқыту цехының меншікті тығыздық жүктемесі 3-4
кВ*Ам2 құрайды.
- Электр жабдықтау жүйесін құрудағы көптеген факторларды міндетті
түрде ескеру керек. Бөлек элементтердің сенімді қоректену категориясы,
пайдаланатын қуаты, пайдаланатын жүктеме графигі, мысалы электр пеші;
жүктеме мінезі, тез айнымалы жүктеме соғуының болуы; электр жүктемесінің
генпланда орналасуы; қосалқы станция қуаты мен саны және басқа да электр
энергияны пайдалану пунктері; пайдаланатын кернеуі: орналасу, қуат, кернеу
және басқа да орналасқан нәр беруші параметрлер: энергетикалық жүйенің
сұранысы, бірегей қоректену есебі, басқаша пайдаланатындар: апаттық және
апаттық жағдайдан кейінгі режимдердің сұранысы, қоршаған ортаның шамасы
және т.б.
Қосалқы станцияны элетрмен жабдықтау, жобалау тәсілдері берілген
жобаның тақырыбы болып табылады. Өнеркәсіптік электрониканың іске асыру
қажеттілігін ғылыми – техникалық процестің жылдамдатылуын айтады.Қазіргі
заманда өндірістік кәсіпорынның электр жабдықтау жүйесінде жарықтандырудың,
технологиялық процестің, автоматтандырудың сенімді пайда болуы, сондай-ақ
жобалау кезінде сенімділік жағына көп көңіл бөлінуі, электромагнитті бірігу
мен электрэнергияны сапалы қамтамасыз етуі, оперативті автоматтандыру мен
релейлік қорғаудың селективтілігі дамуға тез әсер етеді.
Қосалқы станцияны жобалау кезінде максималды үлестіру құрылғыларын
жаңа құралдармен жинақтау түрін пайдалану. Есепті шығарғанда жобаның
тапсырмасына сәйкес міндетті түрде қосалқы станцияны басты параметрлерінің
есептелуін жүргізу. Қосалқы станцияның басты параметрлерінің есептелуін
өзіне тізбектей қосылуы керек: келетін электр жүйесін есептеу. Есептеу
бойынша бірігіп жиналу таңдауын жүргізуі керек және осыған қысқа тұйықталу
тоғының есептеуімен толық техникалық есептелуін жүргізу керек. Берілгеннен
шыққан құрамы, қосалқы станцияның басты электр құрылғылар таңдауының
жүргізілуі керек, күштік трансформатор мен әуе желісінен кететін релейлік
қорғауларының есептеулері.
Қосалқы станцияның эффектілі жұмысы мен жобалауда берілген есептерінен
келетін болсақ сұрақты шешу керек, диспекчерлі басқару жүйесін таңдау,
сондықтан арнайы күрделі іс шешімінің басты бөлігіне осы проблемаларды
шешуге көңіл бөлген. Қосалқы станция қиын обьект болып табылады, басты
спецификалық ерекшелігі авариялық мінездеменің бұзылуы болып табылады. Осы
мақсатқа көлемді автомат құрылысы пайдаланады, осылардардан бірінші степьті
түсінігін автоматика және релейлік қорғау құралымы көрсетеді. Электр
жабдықтау жүйесін автоматты басқаруды жан-жақты және нормалы режимдерді
экономдап қамтамасыз ету қазіргі уақытта осылардың жұмысын
автоамтизацияланған жүйе басқармасы қолданылып ЭВМ негізінде құрылған.
Қазіргі уақытта құралып және телемеханика құрылымында қолданып табылды
микропроцессорлы техника негізінде, телемеханикалық жүйесімен солардың яғни
функцияны кеңінен пайдалану.
1 Негізгі бөлім
1.1 Жұмысқа бастапқы берілгендер
Ақжар 2қосалқы станциясын жаңартуға бастапқы берілгендер.
ӘЖ желісінің ұзындығы 20 км.
Қоршаған ортаның есепті температурасы:
минималды - 20 0С
максималды + 55 0С
орташажылдық + 10 0С
Көкмұздық кезіндегі температура - 4 0С;
Желдің жылдамдығы – 32 мсек;
Ағындық ( напор) жылдамдық – 64 кгм2
Қар жамылғысының қалыңдығы – 16 см
Жер қабаты ( тас аралас сазды топырақ) – ρ = 100 Ом·м
Жер қабатының тұздану түрі – сульфатты
Тұздану пайызы – 2,5: 3,2 %
Жер асты суларының деңгейі – 3,2:4,4 м
Жер асты суларының тасығыштығы – тасымайды
Жылдағы көкмұздақ күндердің саны – 10-15 күн
Жылдағы жазғы күндер саны – 210 күн
Жылдағы қысқы күндер саны – 185 күн
Жылдағы найзағайлы күндердің орташа ұзақтығы – 38 сағат
35 кВ және 110 кВ электр тораптарының даму сұлбаларының негізгі
параметрлерін таңдау
Электрлік тораптардың параметрлерін анықтау (сымдардың қималары,
трансформатордың саны мен қуаты) 2005жылдың жүктемелерімен жүргізілген.
35 кВ және 110 кВ кернеулі жаңа қосалқы станцияларды салу сұрағын шешу
кезінде біздің облысымыздағы мал шаруашылығы үшін 10 кВ тораптарының даму
сұлбаларының ұсыныстары есепке алынады.
Сұлбада трансформаторларды қуаты төмендеу трансформаторларға жаңарту
жөнінде сұрақ қарастырылады.
1.2 Тұтынушылардың және электрлік тораптардың электрлік
жүктемесін анықтау
Энерго жүйедегі электр станциясының жұмысын режимін анықтайтын
тұтынушылардың электрлік жүктемесі, яғни олардың қосынды жүктемелері
үздіксіз өзгереді. Бұл фактіні жүктеме графигімен көрсету қабылданған, яғни
уақыттағы электр қондырғыларының қуатының өзгеру диаграммасымен.
Алынатын параметр түрі бойынша активті Р, реактивтік толық S қуаттарды
және электр қондырғының тоғы графиктерін айырады. Ереже бойынша графиктер
анықталған уақыт кезеңіндегі жүктеменің өзгеруін көрсетеді. Бұл белгілермен
олар тәулік, мезгілдік, жылдық және тағы сол сияқты бөлінеді. Олар жататын
оқып-білу орны немесе энергожүйенің элементі бойынша графиктерді келесі
топтқа бөлуге болады.
тұтынушы қосалқы станцияның шиналарындағы анықталатын тұтынушылар
графигі;
тораптық графиктер аудандық және түйіндік қосалқы станцияның
шиналарында;
энергожүйенің нәтижелегіш жүктемесін сипаттайтын энергожүйенің
графигі;
электрлік станциялардың жүктеме графигі.
1.3 1-110 кВ кернеулі тораптардың электрлік жүктемелері
Есептегіш жүктемелер электр жүктемелерін, тораптады және қондырғыларды
жобалағанда ең негізгі параметрлердің бірі болып есептеледі. Жүктемелерді
анықтау, электр станцияларда агрегаттардың саны мен қуатын таңдау үшін;
қосалқы станцияларда трансформаторлардың саны мен қуатын; кернеуін; электр
тарату желіс тізбегінің сым қимасы мен санын, қуат шығыны мен
электрэнергияны есептеу үшін, электр тораптарындағы кернеу ауытқуын есетеу
мен кернеу реттеу құралдарын таңдау үшін қажет.
Тәуліктік графиктер орташа сағаттық жүктемелер бойынша тұрғызылады.
Жылдық жүктеме графиктің ординаталары кему ретімен орташа сағаттық
жүктемелерді көрсетеді. Берілген қондырғымен (электр станциясы мен қосалқы
станциясы үшін – энергияны өңдеу және жіберу) тәуліктік және жылдық
энергияны қоректену тәуліктік график алаңы мен жылдық графика алаңын
түсіндіреді. Айлық ең үлкен жүктемелердің жылдық графигі айдағы ең үлкен
жүктемелер бойынша құралады және жылына болатын ең үлкен жүктемелердің
өзгеруін білдіреді.
1.4 Есептегіш жүктемелер электр жүйелерін, тораптарды және
қондырғыларды жобалағанда
Ұзақтылық бойынша электрлік жүктемелердің жылдық графигі мен
жүктемелер графигін өңдеп, 1103510 кВ “Жылы ой” қосалқы станциясының
жылына тұтынатын электр энергиясын анықтаймыз.
180 – жаз күндері
185 – қыс күндері
Кесте 1-Жазғы тәуліктік жүктеме кестесі, МВт
КВ Тұтынуш0-3 3-6 6-9
ылар сағ. сағ. сағ.
атауы
Ленин 12 21,37 35 30
Алты 13,92 6,85 35 22
қарасу
Сайман 4,5 2,5 10 6
Жақсымай 1,35 1,25 10 3
Қоба 0,75 3,4 10 2
Сары кемер 1,5 2,75 10 -
Кесте 4 -Жүктемелердің берілген мәні
№ Аты МВт Км
1 Ленин 6,3 40
2 Алты 1,6 30
қарасу
3 Сайман 1,6 22
4 Жақсымай 1 6
5 Қоба 1 3
6 Сары кемер 1 2
Электрлік жүктеменің ортасын табу келесі формула бойынша анықталады:
(1.14)
(1.15)
мұдағы Рі – шеңбер алаңының есептік қуаты, МВт
Хі – абцисса осі үшін есептік мәні
мұндағы Рі – шеңбер алаңының есептік қуаты, МВт
Yі – оордината осі үшін есептік мәні
2 Технологиялық бөлім
2.1 Күштік трансформатор таңдаймыз
Басты төмендеткіш және өндірістік ұйымдардың қосалқы станциялары үшін
трансформаторлар санын және қуатын дұрыс, техникалық және экономикалық
негізделген таңдау, бұл өндірістің электрмен жабдықтау сұлбасын рационалды
бастыру үшін елеулі шамаға ие болады.
Электр энергиясында күштік трансформатор
Күштік трансформатордың санын және қуатын таңдау кезінде жылдық
шығындар берілгендері қолданылады, ол қаражат салымынан және жылдық
эксплуатациялық шығындардан пайда болады. Трансформаторлар санын және
қуатын таңдау кезінде басты кейбір жағдайда шешу көрсеткіштер қоректендіру
сенімділігі, түсті металл шығыны және трансформатор тұтынушы қуаты.
Электрмен жабдықтау жүйесінде негізгі трансформаторлар қуатын таңдау
кезінде үш стандартты қуаттан асырмай қолдануға тырысқан жөн. Бұл
ақауланған трансформаторларды ауыстыруды жеңілдетеді және трансформаторлар
резервінің складтық азаюына апарады. Керегі бірдей қуатты трансформаторды
орналастырған жөн. Бірақ бұндай шешім әрқашан орындала бермейді. 35 кВ
қосалқы станцияны үлкен арзандатудың жоғарғы түрі және жоғарғы кернеулі
ажыратқышты орнатуға жол бермейді. Белгілі бір жағдайда барлық қосалқы
станцияларда жоғары кернеулі ажыратқышты орнатусыз жобалау, бірақ қоректі
желіге қысқы тұйықталу орналастыру керек.
Цехтағы трансформаторларды қосу айырғыш немесе қосқыш сұлбасы арқылы
қолданылады: айырғыш – сақтандырғыш, жүктеме ажыратқыш–сақтандырғыш.
Панажай негізі – қаңқасы болатты профильді, іргетаста орналасқан, үсті жұқа
болатпен жабылған, ал жаны – болатты тор.
Трансформаторды сыртқа орнату үшін оқшаулағыш пайдалану керек.
Трансформатордың санын таңдау станция немесе қосалқы станцияның жұмыс
режиміне байланысты. Жүктеме графигіне бір емес екі трансформатор
орналастыру керек.
2.2 Трансформатордың қуатын таңдау
Өндірістік мекемесін электрмен қамту жүйесінде күшті қуат
трансформаторларын барлық қабылдағыштармен қамту қажет. Трансформатордың
қуатын таңдау кезінде жұмыс режимін экономикалық мақсатына жету қажет.
Трансформаторлардың ішіндегі бір трансформаторды сөндіру кезінде қамту қоры
бар қабылдағыш болу керек. Трансформатор жүктемесі қызмет кезінде уақыты
қысқармау керек. Істен шыққан трансформатор сөнгенде қуатты трансформаторды
тұтыну қуаты сол категорияны тұтынушылар үшін қамтамасыз етіледі. Өндіріс
мекемелер жылдан жылға өз өндірістерін рационалды пайдалану арқылы
көбейтеді. Сол арқылы мекеменің тұтыну қуаты өседі. Сол мақсатта тұтыну
қуаты есебінің өсуі, трансформаторларды ауыстыру кезінде қарастырылады.
Мысалы 6300 кВА екі трансформатор орналастыру керек, ол үшін екі
трансформатордың іргетасы 10000 кВА болу керек.
2.3 Күштік трансформатордың саны мен қуатын таңдау сұрағы бойынша
тұжырымдар
Күштік трансформаторлардың санын және қуатын таңдау сұрағына жалпы
қорытынды.
Қосалқы станцияның негізгі жабдығы темірбетонды іргетаспен тіректерде
қондырылады. Өндірістік ұйымдардың жүктемесін қоректендіру үшін күштік
трансформаторлардың санын, қуатын және түрін таңдау есептеуге негізделіп
және төменде көрсетілген жалпы су баға негізделіп орындалады.
Трансформатордың толық салмағы – 21,2 т, сонымен қатар майдың салмағы
– 5,2 т трансформатор астына алаңды трансформатор қақпағы газдың реле
жағына 1%, ал майсым кеңейткішке 2% иілетіндей қылып жасады. Майқабылдағыш
құрылғы ірі тастармен төселеді және УБК маркалы темірбетонды плиталармен
жабылады.
Тұтынушылар категориясын ескере қоректендіру сенімділігін қамтамсыз
етуден шығып, қосалқы станцияларда трансформатор саны анықталады.
Таңдалатын трансформаторлардың қуаттарының мүмкін болатын нұсқасы
көрсетіледі, нормальды режим кезінде жіберілетін жүктемесі ескеріледі және
апаттан кейінгі режимде жіберілетін асқын жүктемесі.
Көбейту мүмкіндігін немесе қосалқы станцияның дамуын ескере отырып,
өте қуатты трансформаторларды сол іргетасқа қондыру мүмкіндігі немесе
трансформатор санын көбейту арқылы қосалқы станцияны кеңейту мүмкіндігі
қарастырылады
2.4 Талсым кабелін және сым қимасын таңдау
Талсым кабельдің және сымның қимасын техникалар және экономикалық
фактолардың қатарына байланысты таңдайды.
Қимаға әсер етуші, техникалық факторлар мыналар:
1) жұмыс тоғының ұзақ жылу шығаруынан қызу;
2) қысқа тұйықталу тоғының қысқа уақыт жылу шығаруынан қызу;
3) нормальды және апатты режимдегі өтіп жатырған токтың әуе желісінің
сымындағы немесе кабельдің талсымдарында кернеудің төмендеуі;
4) механикалық беріктілік – механикалық жүктемеге тұрақтылық (өзіндік
масса, жел, мұздақ);
5) корониррование – қолданылатын кернеуден, сымның қимасына және
қоршаған ортаға тәуелді, ... жалғасы
Ауыл аудандарының облыстарын электрмен қамту жүйелерін жетілдіру
бойынша келесі негізгі техникалық бағыттарды қабылдаған жөн:
– облыстың ауыл аудандарында электрлік тораптардың кернеулерінің
негізгі жүйелерін 2007ж-ға дейін сақтау қарастырылады,
22011035100,4 кВ қазіргі жүйені 1103510 кВ қосалқы жүйесін
жетілдіру;
– 35 кВ тораптарына қарағанда 110 кВ тораптарын алдыңғы қатарлы
жетілдіру;
– терең кірмелерді электроэнергияны трансформациялау сатысының санын
азайту үшін қолдану;
– 10, 35 және 110 кВ ӘЖ-сінің әсер ету радиусын қысқарту мақсатында
35, 110 және 220 кВ қосалқы станцияларының санын көбейту;
– тәуелсіз резервті қоректі автоматты кірмелі 10, 35 және 110 кВ
өзара резервтейтін желіні қолдану;
– ауылшаруашылығына арналған электрлік тораптарды автоматтандыру,
телесигналдау, телебасқару құралдарымен жабдықтау;
– техникалық немесе экономикалық шарттары бойынша орынды болып
табылған электр торап объектілерінің (ӘЖ және қосалқы станция)
уақытын тұрғызылуын қамту;
– екі трансформаторлы қосалқы станцияны және екі жақты қоректі
қосалқы станцияның санын арттыру;
– 100,4 кВ және РП-10 тіректі трансформаторлы қосалқы станцияларын
құрумен магистральды принцип бойынша 10 кВ электр тораптарын
тұрғызу;
– 110, 35 және 10 кВ тораптарын апатқа қарсы автоматика құрылғысымен
және зақым орнын фиксациялау құрылғысымен, автоматты сексациялағыш
айырғыштармен және АРҚ (АВР) пунктарымен жабдықтау;
– бірінші категориялы тұтынушыларды қоректендіру және 10 кВ торапты
автомациялау қажет болғанда 100,4 кВ жабық қосалқы станцияларын
қолдану;
– метеожағайы ауыр аудандарда жауапты тұтынушыларды қоректендіру үшін
кабельді желілерді қолдану;
– жауапты электр қабылдағыштарының резервті қорегінің автономды
көздерін кең қолдану;
– электр энергия шығынын төмендету және сапасын қамтамасыз ету
мақсатныда тұтынушыларда және тораптарда статикалық конденсатор
батареяларын орнату жолымен реактивті қуат реакциясын
компенсациялауды жүзеге асыру
- Электр энергиясын пайдалану деңгейі қазіргі заманғы өндірістік
кәсіпорын сипаттамасы, меншікті тығыздық шығынымен және электр энергиясының
меншікті шығынның өсуі, технологиялық процесстерде пайдаланатын және
өнеркәсіп қуаттылығының 0,65 кВ*Ам2 дейін көтеріліп жетуі осыларға
байланысты. Электрболатбалқыту цехының меншікті тығыздық жүктемесі 3-4
кВ*Ам2 құрайды.
- Электр жабдықтау жүйесін құрудағы көптеген факторларды міндетті
түрде ескеру керек. Бөлек элементтердің сенімді қоректену категориясы,
пайдаланатын қуаты, пайдаланатын жүктеме графигі, мысалы электр пеші;
жүктеме мінезі, тез айнымалы жүктеме соғуының болуы; электр жүктемесінің
генпланда орналасуы; қосалқы станция қуаты мен саны және басқа да электр
энергияны пайдалану пунктері; пайдаланатын кернеуі: орналасу, қуат, кернеу
және басқа да орналасқан нәр беруші параметрлер: энергетикалық жүйенің
сұранысы, бірегей қоректену есебі, басқаша пайдаланатындар: апаттық және
апаттық жағдайдан кейінгі режимдердің сұранысы, қоршаған ортаның шамасы
және т.б.
Қосалқы станцияны элетрмен жабдықтау, жобалау тәсілдері берілген
жобаның тақырыбы болып табылады. Өнеркәсіптік электрониканың іске асыру
қажеттілігін ғылыми – техникалық процестің жылдамдатылуын айтады.Қазіргі
заманда өндірістік кәсіпорынның электр жабдықтау жүйесінде жарықтандырудың,
технологиялық процестің, автоматтандырудың сенімді пайда болуы, сондай-ақ
жобалау кезінде сенімділік жағына көп көңіл бөлінуі, электромагнитті бірігу
мен электрэнергияны сапалы қамтамасыз етуі, оперативті автоматтандыру мен
релейлік қорғаудың селективтілігі дамуға тез әсер етеді.
Қосалқы станцияны жобалау кезінде максималды үлестіру құрылғыларын
жаңа құралдармен жинақтау түрін пайдалану. Есепті шығарғанда жобаның
тапсырмасына сәйкес міндетті түрде қосалқы станцияны басты параметрлерінің
есептелуін жүргізу. Қосалқы станцияның басты параметрлерінің есептелуін
өзіне тізбектей қосылуы керек: келетін электр жүйесін есептеу. Есептеу
бойынша бірігіп жиналу таңдауын жүргізуі керек және осыған қысқа тұйықталу
тоғының есептеуімен толық техникалық есептелуін жүргізу керек. Берілгеннен
шыққан құрамы, қосалқы станцияның басты электр құрылғылар таңдауының
жүргізілуі керек, күштік трансформатор мен әуе желісінен кететін релейлік
қорғауларының есептеулері.
Қосалқы станцияның эффектілі жұмысы мен жобалауда берілген есептерінен
келетін болсақ сұрақты шешу керек, диспекчерлі басқару жүйесін таңдау,
сондықтан арнайы күрделі іс шешімінің басты бөлігіне осы проблемаларды
шешуге көңіл бөлген. Қосалқы станция қиын обьект болып табылады, басты
спецификалық ерекшелігі авариялық мінездеменің бұзылуы болып табылады. Осы
мақсатқа көлемді автомат құрылысы пайдаланады, осылардардан бірінші степьті
түсінігін автоматика және релейлік қорғау құралымы көрсетеді. Электр
жабдықтау жүйесін автоматты басқаруды жан-жақты және нормалы режимдерді
экономдап қамтамасыз ету қазіргі уақытта осылардың жұмысын
автоамтизацияланған жүйе басқармасы қолданылып ЭВМ негізінде құрылған.
Қазіргі уақытта құралып және телемеханика құрылымында қолданып табылды
микропроцессорлы техника негізінде, телемеханикалық жүйесімен солардың яғни
функцияны кеңінен пайдалану.
1 Негізгі бөлім
1.1 Жұмысқа бастапқы берілгендер
Ақжар 2қосалқы станциясын жаңартуға бастапқы берілгендер.
ӘЖ желісінің ұзындығы 20 км.
Қоршаған ортаның есепті температурасы:
минималды - 20 0С
максималды + 55 0С
орташажылдық + 10 0С
Көкмұздық кезіндегі температура - 4 0С;
Желдің жылдамдығы – 32 мсек;
Ағындық ( напор) жылдамдық – 64 кгм2
Қар жамылғысының қалыңдығы – 16 см
Жер қабаты ( тас аралас сазды топырақ) – ρ = 100 Ом·м
Жер қабатының тұздану түрі – сульфатты
Тұздану пайызы – 2,5: 3,2 %
Жер асты суларының деңгейі – 3,2:4,4 м
Жер асты суларының тасығыштығы – тасымайды
Жылдағы көкмұздақ күндердің саны – 10-15 күн
Жылдағы жазғы күндер саны – 210 күн
Жылдағы қысқы күндер саны – 185 күн
Жылдағы найзағайлы күндердің орташа ұзақтығы – 38 сағат
35 кВ және 110 кВ электр тораптарының даму сұлбаларының негізгі
параметрлерін таңдау
Электрлік тораптардың параметрлерін анықтау (сымдардың қималары,
трансформатордың саны мен қуаты) 2005жылдың жүктемелерімен жүргізілген.
35 кВ және 110 кВ кернеулі жаңа қосалқы станцияларды салу сұрағын шешу
кезінде біздің облысымыздағы мал шаруашылығы үшін 10 кВ тораптарының даму
сұлбаларының ұсыныстары есепке алынады.
Сұлбада трансформаторларды қуаты төмендеу трансформаторларға жаңарту
жөнінде сұрақ қарастырылады.
1.2 Тұтынушылардың және электрлік тораптардың электрлік
жүктемесін анықтау
Энерго жүйедегі электр станциясының жұмысын режимін анықтайтын
тұтынушылардың электрлік жүктемесі, яғни олардың қосынды жүктемелері
үздіксіз өзгереді. Бұл фактіні жүктеме графигімен көрсету қабылданған, яғни
уақыттағы электр қондырғыларының қуатының өзгеру диаграммасымен.
Алынатын параметр түрі бойынша активті Р, реактивтік толық S қуаттарды
және электр қондырғының тоғы графиктерін айырады. Ереже бойынша графиктер
анықталған уақыт кезеңіндегі жүктеменің өзгеруін көрсетеді. Бұл белгілермен
олар тәулік, мезгілдік, жылдық және тағы сол сияқты бөлінеді. Олар жататын
оқып-білу орны немесе энергожүйенің элементі бойынша графиктерді келесі
топтқа бөлуге болады.
тұтынушы қосалқы станцияның шиналарындағы анықталатын тұтынушылар
графигі;
тораптық графиктер аудандық және түйіндік қосалқы станцияның
шиналарында;
энергожүйенің нәтижелегіш жүктемесін сипаттайтын энергожүйенің
графигі;
электрлік станциялардың жүктеме графигі.
1.3 1-110 кВ кернеулі тораптардың электрлік жүктемелері
Есептегіш жүктемелер электр жүктемелерін, тораптады және қондырғыларды
жобалағанда ең негізгі параметрлердің бірі болып есептеледі. Жүктемелерді
анықтау, электр станцияларда агрегаттардың саны мен қуатын таңдау үшін;
қосалқы станцияларда трансформаторлардың саны мен қуатын; кернеуін; электр
тарату желіс тізбегінің сым қимасы мен санын, қуат шығыны мен
электрэнергияны есептеу үшін, электр тораптарындағы кернеу ауытқуын есетеу
мен кернеу реттеу құралдарын таңдау үшін қажет.
Тәуліктік графиктер орташа сағаттық жүктемелер бойынша тұрғызылады.
Жылдық жүктеме графиктің ординаталары кему ретімен орташа сағаттық
жүктемелерді көрсетеді. Берілген қондырғымен (электр станциясы мен қосалқы
станциясы үшін – энергияны өңдеу және жіберу) тәуліктік және жылдық
энергияны қоректену тәуліктік график алаңы мен жылдық графика алаңын
түсіндіреді. Айлық ең үлкен жүктемелердің жылдық графигі айдағы ең үлкен
жүктемелер бойынша құралады және жылына болатын ең үлкен жүктемелердің
өзгеруін білдіреді.
1.4 Есептегіш жүктемелер электр жүйелерін, тораптарды және
қондырғыларды жобалағанда
Ұзақтылық бойынша электрлік жүктемелердің жылдық графигі мен
жүктемелер графигін өңдеп, 1103510 кВ “Жылы ой” қосалқы станциясының
жылына тұтынатын электр энергиясын анықтаймыз.
180 – жаз күндері
185 – қыс күндері
Кесте 1-Жазғы тәуліктік жүктеме кестесі, МВт
КВ Тұтынуш0-3 3-6 6-9
ылар сағ. сағ. сағ.
атауы
Ленин 12 21,37 35 30
Алты 13,92 6,85 35 22
қарасу
Сайман 4,5 2,5 10 6
Жақсымай 1,35 1,25 10 3
Қоба 0,75 3,4 10 2
Сары кемер 1,5 2,75 10 -
Кесте 4 -Жүктемелердің берілген мәні
№ Аты МВт Км
1 Ленин 6,3 40
2 Алты 1,6 30
қарасу
3 Сайман 1,6 22
4 Жақсымай 1 6
5 Қоба 1 3
6 Сары кемер 1 2
Электрлік жүктеменің ортасын табу келесі формула бойынша анықталады:
(1.14)
(1.15)
мұдағы Рі – шеңбер алаңының есептік қуаты, МВт
Хі – абцисса осі үшін есептік мәні
мұндағы Рі – шеңбер алаңының есептік қуаты, МВт
Yі – оордината осі үшін есептік мәні
2 Технологиялық бөлім
2.1 Күштік трансформатор таңдаймыз
Басты төмендеткіш және өндірістік ұйымдардың қосалқы станциялары үшін
трансформаторлар санын және қуатын дұрыс, техникалық және экономикалық
негізделген таңдау, бұл өндірістің электрмен жабдықтау сұлбасын рационалды
бастыру үшін елеулі шамаға ие болады.
Электр энергиясында күштік трансформатор
Күштік трансформатордың санын және қуатын таңдау кезінде жылдық
шығындар берілгендері қолданылады, ол қаражат салымынан және жылдық
эксплуатациялық шығындардан пайда болады. Трансформаторлар санын және
қуатын таңдау кезінде басты кейбір жағдайда шешу көрсеткіштер қоректендіру
сенімділігі, түсті металл шығыны және трансформатор тұтынушы қуаты.
Электрмен жабдықтау жүйесінде негізгі трансформаторлар қуатын таңдау
кезінде үш стандартты қуаттан асырмай қолдануға тырысқан жөн. Бұл
ақауланған трансформаторларды ауыстыруды жеңілдетеді және трансформаторлар
резервінің складтық азаюына апарады. Керегі бірдей қуатты трансформаторды
орналастырған жөн. Бірақ бұндай шешім әрқашан орындала бермейді. 35 кВ
қосалқы станцияны үлкен арзандатудың жоғарғы түрі және жоғарғы кернеулі
ажыратқышты орнатуға жол бермейді. Белгілі бір жағдайда барлық қосалқы
станцияларда жоғары кернеулі ажыратқышты орнатусыз жобалау, бірақ қоректі
желіге қысқы тұйықталу орналастыру керек.
Цехтағы трансформаторларды қосу айырғыш немесе қосқыш сұлбасы арқылы
қолданылады: айырғыш – сақтандырғыш, жүктеме ажыратқыш–сақтандырғыш.
Панажай негізі – қаңқасы болатты профильді, іргетаста орналасқан, үсті жұқа
болатпен жабылған, ал жаны – болатты тор.
Трансформаторды сыртқа орнату үшін оқшаулағыш пайдалану керек.
Трансформатордың санын таңдау станция немесе қосалқы станцияның жұмыс
режиміне байланысты. Жүктеме графигіне бір емес екі трансформатор
орналастыру керек.
2.2 Трансформатордың қуатын таңдау
Өндірістік мекемесін электрмен қамту жүйесінде күшті қуат
трансформаторларын барлық қабылдағыштармен қамту қажет. Трансформатордың
қуатын таңдау кезінде жұмыс режимін экономикалық мақсатына жету қажет.
Трансформаторлардың ішіндегі бір трансформаторды сөндіру кезінде қамту қоры
бар қабылдағыш болу керек. Трансформатор жүктемесі қызмет кезінде уақыты
қысқармау керек. Істен шыққан трансформатор сөнгенде қуатты трансформаторды
тұтыну қуаты сол категорияны тұтынушылар үшін қамтамасыз етіледі. Өндіріс
мекемелер жылдан жылға өз өндірістерін рационалды пайдалану арқылы
көбейтеді. Сол арқылы мекеменің тұтыну қуаты өседі. Сол мақсатта тұтыну
қуаты есебінің өсуі, трансформаторларды ауыстыру кезінде қарастырылады.
Мысалы 6300 кВА екі трансформатор орналастыру керек, ол үшін екі
трансформатордың іргетасы 10000 кВА болу керек.
2.3 Күштік трансформатордың саны мен қуатын таңдау сұрағы бойынша
тұжырымдар
Күштік трансформаторлардың санын және қуатын таңдау сұрағына жалпы
қорытынды.
Қосалқы станцияның негізгі жабдығы темірбетонды іргетаспен тіректерде
қондырылады. Өндірістік ұйымдардың жүктемесін қоректендіру үшін күштік
трансформаторлардың санын, қуатын және түрін таңдау есептеуге негізделіп
және төменде көрсетілген жалпы су баға негізделіп орындалады.
Трансформатордың толық салмағы – 21,2 т, сонымен қатар майдың салмағы
– 5,2 т трансформатор астына алаңды трансформатор қақпағы газдың реле
жағына 1%, ал майсым кеңейткішке 2% иілетіндей қылып жасады. Майқабылдағыш
құрылғы ірі тастармен төселеді және УБК маркалы темірбетонды плиталармен
жабылады.
Тұтынушылар категориясын ескере қоректендіру сенімділігін қамтамсыз
етуден шығып, қосалқы станцияларда трансформатор саны анықталады.
Таңдалатын трансформаторлардың қуаттарының мүмкін болатын нұсқасы
көрсетіледі, нормальды режим кезінде жіберілетін жүктемесі ескеріледі және
апаттан кейінгі режимде жіберілетін асқын жүктемесі.
Көбейту мүмкіндігін немесе қосалқы станцияның дамуын ескере отырып,
өте қуатты трансформаторларды сол іргетасқа қондыру мүмкіндігі немесе
трансформатор санын көбейту арқылы қосалқы станцияны кеңейту мүмкіндігі
қарастырылады
2.4 Талсым кабелін және сым қимасын таңдау
Талсым кабельдің және сымның қимасын техникалар және экономикалық
фактолардың қатарына байланысты таңдайды.
Қимаға әсер етуші, техникалық факторлар мыналар:
1) жұмыс тоғының ұзақ жылу шығаруынан қызу;
2) қысқа тұйықталу тоғының қысқа уақыт жылу шығаруынан қызу;
3) нормальды және апатты режимдегі өтіп жатырған токтың әуе желісінің
сымындағы немесе кабельдің талсымдарында кернеудің төмендеуі;
4) механикалық беріктілік – механикалық жүктемеге тұрақтылық (өзіндік
масса, жел, мұздақ);
5) корониррование – қолданылатын кернеуден, сымның қимасына және
қоршаған ортаға тәуелді, ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz