Оқытудың дамытушылық және тәрбиелік сипаты

Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі

М. Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік университеті

КУРСТЫҚ ЖҰМЫС

Тақырыбы:

«Оқытудың дамытушылық және тәрбиелік сипаты»

Орындаған:

Тексерген: аға оқытушы

Орал, 2017ж.

Мазмұны

1. Оқытудың дамытушылық және тәрбиелік сипаты

1. 1 Дамыта оқыту технологиясының мәні мен маңызы . . . 5

1. 2 «Оқыту процесінің тәрбиелік компоненті» ұғымының мәні . . . 7

2. Мектеп оқушыларындағы адами құндылықтарды қалыптастырудағы шет тілінің мүмкіндіктері

2. 1 Шет тілі сабағында ойын технологиясын қолдану арқылы оқушыларды адамгершілікке тәрбиелеу . . . 15

2. 2 Тұлғаны дамытудағы ағылшын тілінің маңызы . . . 22

Қорытынды . . . 25

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі . . . 27

Зерттеу өзектілігі . Әлемдік қауымдастықтың заманауи даму кезеңінде адамзат факторын жандандыру әлемдік прогрестің бір шарты ретінде талап етіледі. Бүгінгі білім берудің мақсаты - дүниетанымы кең, интеллектісі дамыған, білім деңгейі жоғары индивид қана емес, сонымен қатар, көп жағдайда қоғамның болашағы зияткерлік, саяси, мәдени деңгейінің дамуымен байланысты рухани тұлғаны қалыптастыру. Білім беру - оқыту мен тәрбиенің тығыз байланысы.

Бүгінгі күні біздің елімізде қоғам мен мемлекеттің заманауи сұранысына бағдарланған білім берудің тұтас жүйесі құрылған. Өскелең ұрпақ тәрбиесіне қойылатын талаптар Қазақстан Республикасы Президенті Н. Ә. Назарбаевтың 1997 жылғы «Қазақстан−2030: барлық қазақстандықтардың өсіп-өркендеуі, қауіпсіздігі және әл-ауқатының артуы» Жолдауында [1], Қазақстан Республикасының «Білім туралы», «Қазақстан Республикасындағы бала құқықтары туралы», «Қазақстан Республикасындағы жастар саясаты туралы» заңдарында [2-4] көрініс тапқан. Сонымен қатар, Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысымен бекітілген «Барлық білім беру ұйымдарында оқыту процесінің тәрбиелік құрамдасын күшейту жөніндегі үлгілік кешенді жоспар» [5], Білім және ғылым министрлігі қабылдаған «Қазақстан Республикасы үздіксіз білім беру жүйесіндегі тәрбие тұжырымдамасы» [6] басшылыққа алынған. Қазақстандық білім беруді жаңғырту тәрбиені білім берудегі маңызды басымдық ретінде оқыту мен дамыту процесіне кіріктірілген педагогикалық іс- әрекеттің құрамдасы болуын көздейді.

Педагогикалық процестегi оқыту теориясын дамытуға үлес қосқан ғалымдар, ғалым педагогтар бастауыш сыныпта дамыта оқыту жүйесiнде көптеген өздерiнiң еңбектерiне зерттеу жұмыстарын жүргiзiп тұжырымдамалар жасады. Сонымен қатар жеке адам тәрбие мен оқыту процесiнiң жетiлiп, дамуды артына салып отыратындығын дәлелдедi. Олардың идеяларынң мәнi мына төмендегiге саяды:

1. Таным қабiлетiнiң дамуы - бұл барлық мұғалiмдерiнiң барлық пәндер бойынша оқыту процесiндегi мақсаттылық iс-әрекетi.
2. Оқушыларға бiлiм беру және объективтiк шындықты тану мәселелерi жайындағы оқулықтың ролi.
3. Оқытудың әдiстерi мен формаларын жетiлдiру.
4. Мұғалiмнiң теориялық дайындығы, педагогикалық шеберлiгi, бiлiмдарлығы оқулардың таным iс-әрекетiн дамытудың шешушi қүралдарының бiрi болып табылады.

Бұл жағдай мектептерде бiлiм берудiң жаңа философиясын, теорилық негiзiн, тәжiрибесiн насихаттауды бiр сәтте күн тәртiбiнен түсiрмеудi талап етедi. Сондықтан мұғалiмдер жұмысымызда дамыта оқытудың жаңа технологияларын меңгерiп, оқушыны бiлiмқұмарлылыққа, iзденiмпаздылылыққа, шығармашылық жұмыс iстей бiлу қабiлеттiтiлiгiн арттыру үшiн дүрыс бағдар беруiмiз керек.

Зерттеу мақсаты : оқытудың тәрбиелік және дамытушылық сипаты мен ерекшеліктерін сипаттау, оқыту барысында оқушылардың өзiндiк шығармашылығын, iс-әрекетi қалыптастыруда дамыта оқытудың тиiмдi әдiс-тәсiлдерiн ашып көрсету.

Зерттеу мiндеттері:

1. Оқушылардың өз беттерiнше даму iс-әрекетiн қалыптастыруда теориялық бiлiмдер мен педагогикалық ғылыми еңбектерге тоқталып, шолу жасау.
2. Оқытудың тәрбиелік және дамытушылық сипаты мен ерекшеліктерін сипаттау
3. Оқушылардың өiзiндiк даму ерекшелiктерiн қалыптастыруда озат педагогикалдық тәжiрибелердi талдау мәнiн ашу, оны практикалық түрғыдан қолдана бiлу.

Зерттеу болжамы. Егер қазақ тілі сабағында балалардың пәнге қызығушылығын арттыруға бағытталған ойындар, дидактикалық материалдарды пайдаланса, онда балалардың танымдық ойлау қабілеті, қызығушылығы артады, білімді игеру сапасының деңгейі жоғарылайды.

Зерттеу нысаны. Мектеп оқушылары

Зерттеу пәні. Шет тілі

Зерттеу әдістері. Ғылыми-педагогикалық, бақылау, байқау, эксперимент.

Практикалық пайдасы. оқушылардың қызығушылығын арттыруда, тіл үйренуде, дамытушылық қабілеттерін арттыруда қосымша құрал ретінде қолдануға болады.

Зерттеу базасы. № 42 Ақниет гимназиясы

Зерттеудің ғылыми жаңалығы мен теориялық мәнділігі:

• Ағылшын тілінен әр түрлі дидактикалық материалдарды қолдану арқылы оқушылардың дамыту негізіне теориялық тұрғыда сипаттама берілді;
• Оқытудың тәрбителік және дидактикалық мазмұнына теориялық тұрғыдан анықтама берілді.
• Оқушылардың шетел тіліне деген қызығушылықтарын арттырудың педагогикалық шарттары белгіленді.
• Дидактикалық материалдардың түрлері көрсетілді.

Зерттеу мәселесі. Елдің болашағы білім беру ісіне тәуелді. Беру үрдісінде келесі міндеттер жүктелгендігін ескеріп, жаңа қоғам мүддесіне лайық, жан - жақты жетілген ертеңгі қоғам иелерін оқыту мектептің негізгі міндеті. Оқушылардың пәнге деген қызығушылықтарын арттырып, танымдық белсенділіктерін арттыру керек. Ол үшін білім беру үрдісінде әр түрлі дидактикалық материалдарды қолдану әдісін кеңінен қолдану керек.

Зерттеу құрылымы : кіріспеден, екі бөлімнен және қорытынды мен пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады.

1. Оқытудың дамытушылық және тәрбиелік сипаты

1. 1 Дамыта оқыту технологиясының мәні мен маңызы

Дамыта оқыту - дамытушылық сипаттағы оқыту, себебі оқушы бір ұғымды немесе құбылысты түсінуге мұқтаж болғанда ғана ойлана бастайды. Ал дамыта оқыту барысында мұғалімге қойылатын талап - мұндай мұқтаждықты қашан және қалай пайдалануды анықтау. Дамыта оқыту кезінде білім мен іскерліктің бірсыпыра бөлігін оқыту өздігінен танымдық қиындықтарды жеңе отырып игереді. Дамыта оқыту мен дәстүрлі оқыту арасындағы айырмашылық оқу процесін ұйымдастыру мен принциптерінен де байқалады. Дамыта оқытудың мақсаты - ғылыми негізде меңгеріп қоймай, оқушылардың танымдық және шығармашылық қабілетін дамыту. Оны ұйымдастыру негізінен оқушының ізденгіштік, танымдық оқу қызметін құрайды. Дамыта оқыту арқылы оқушының оқуын белсендірудің мәні - ғылымның даяр қорытындыларын жай ғана меңгеріп алуда емес, жаңа білімдер мен ақыл-ой қызметінің тәсілдеріне өздігінен ие болу жөніндегі оның танымдық қызметін белсендіруде.

Демек, дамыта оқыту мұғалімнің белгілі бір әрекеттерін талап етеді. Бұл әрекеттер оқушының жаңа ұғымның мәнін ашу тәсілдерін өздігінен іздестірумен сипатталатын танымдық әрекеттерін ұдайы тудырып отырады.

Оқу процесінде сабақтың мазмұнынан туындамаған мәселелерді қою мұндай сабақта оқып үйрететін материалды саналы меңгеру мақсатымен белгілі бағыты бар танымды іздену жасауға мүмкіндік бермейді. Сөйтіп, дамыта оқыту оқу процесін жетілдірудегі басты бағыттардың бірі болатыны сөзсіз, өйткені ол оқушылардың танымдық іс-әрекетін мақсатқа бағытталуын қамтамасыз етеді, олардың оқу жұмысына шығармашылық сипат береді және сайып келгенде оқушылардың интеллектісін дамытуда сондай-ақ оқытудың нәтижелі болуы үшін жақсы жағдайлар туғызады. Алайда, дамыта оқытудың осы мүмкіндіктерін толығынан іске асыру үшін, оны іс жүзінде жүзеге асыруда кездесетін кемшіліктерді жою керек.

Дамыта оқытудың Д. Б. Эльконин- В. В. Давыдов жасаған жүйесінің кздеген мақсаттарына жету тек оқушының өзінің белсенділігіне байланысты. Осыған орай, бұл жүйенің әдіс-тәсілдері де оқушының оқу белсенділігін ұйымдастыру, қолдап, көмектесіп отыруды көздейді.

Дамыта оқытудың Л. В. Занков жасаған жүйесінің ерекшеліктеріне тоқталып өтелік. Бұл жүйе дәстүрлі оқытудан төмендегі ерекшеліктерімен, өзгешеліктерімен айқындалады.

- Оқыту мазмұнындағы өзгешеліктер;

- Мақсаттағы айырмашылықтар;

- Дидактикалық принціптердегі өзгешеліктер;

- Әдіс-тәсілдеріндегі ерекшеліктер;

- Оқытуды өзгеше ұйымдастыру;

- Мұғалім еңбегінің нәтижелігін анықтайдың жаңа көрсеткіштері;

- Мұғалім мен оқушы арасындағы жаңашыл қарым-қатынастар.

Дамыта оқыту сабақтарында жаңа материалды талдауға зор көңіл бөлінеді. Өйткені, талданбаған шығарма оқушы жүрегіне жетпейді деп есептейді. Талдау- бірлескен ізденіс. Ізденіс барысында мұғалім әр оқушының қөңіл-күйін бақылауға, ой-пікірін байқауға мүмкіндік алады. Интеллект деңгейін анықтай алады. Әсіресе оқу сабақтарындағы материалды талдау арқылы шығарманың айтар ойы, идеясы оқушы жүрегіне жетіп, талдау арқылы ар, ұят, қайырымдылық, әдептілік т. б сияқты тамаша адамгершілік қасиеттер бойына жұғысты болады.

Л. В. Занковтың жасалынған дамыта оқу жүйесінде оқушының білімін бағалауға үлкен мән беріледі. Сабақ барысындағы бағаның неғұрлым көп қойылуы шарт емес. Оқушылар барлық тапсырмаларды орындауға ынта білдіріп, ден қойып, нәтижеге жетіп, еңбегінің рахатын көруге дағдыландырылады.

Дамыта оқыту жүйесінде мұғалім мен оқушы арасындағы қарым-қатынас жаңа қағидаларға негізделеді. Олар ынтымақтастық, өзара сыйластық, түсіністік сияқты қасиеттер. Оқушы өз ойын қорықпай, сеніммен айта алатындай ахуал болуы басты назарда ұстанылады. Ол үшін оның әрбір жауабы мұқият тыңдалып, дұрысы мақталып, қатесі еппен түзетіліп, отырылады. Оқушыны кішкентай оқушы деп қарамай, оның да пікірімен санасу, көзқарасын құрметтеу оның дамуына орасан зор әсер ететіндігі дәлелденеді.

Қорытындылай келгенде, дамыта оқыту өзінің мән-мағынасына сәйкес оқыту түрі, яғни оқушыларды алдында кездескен мәселелік сұрақтарға қарсы жауап жолдарын іздеп, табуға дұрыс бейімдеу, жағдай жасау. Дамыта оқыту оқушылардың ойлау қызметін оның танымдық қызығушылығы табиғатының рухани қажеттіліктерін, оқу себептерінің заңдылығын ескеретін теорияның негізінде құрылады. Мектептергі оқу процесінде жаңа технологияларды пайдалану оқушылардың ойлауы мен шығармашылыққа жету жолында үлкен рөл атқарады.

1. 2 «Оқыту процесінің тәрбиелік компоненті» ұғымының мәні

Қоғам дамуы процесінде тәрбие мазмұны өзгереді, алайда педагогика тәрбие субъектісі ретінде үнемі адамды қарастырады, ал тәрбие әсері оны жетілдіруге бағытталады. Бұл педагог-тәрбиешілердің тұлғаның сапалы өсуіне және жетілуіне ықпал ететін санасын, психологиясын, құндылықты бағдарын, білімі мен қызметінің әдістерін өзгертуіне мүмкіндік беретін тәрбие феноменін түрлендіретін іс-әрекеті ретінде анықтауына негіз береді.

Демек, барлық білім беру процесін екі компонент ретінде көрсетуге болады: оқыту және тәрбиелеу. Өз кезегінде оқыту да, тәрбиелеу де белгілі бір аяқталған және құрастырылған процесті білдіреді.

Біздің пікірімізше, оқыту мен тәрбиелеу процестерінің мәнін төмендегіше ұсынуға болады:

- Оқыту деп шығармашылық қабылдау мен практикалық қызметтер, мәдени және моральдық-этикалық идеялардың түрлі тәсілдері мен деңгейлері арқылы білім, білік және дағдыға ие болу түсіндіріледі.

- Бұл жағдайда тәрбие этностық, эстетикалық, моральдық, әлеуметтік және т. б. түрлі қарым-қатынастардың, сол сияқты мінез-құлық, дағдылар мен сезімдердің әртүрлі деңгейлерінің туындау және қалыптасу процесін білдіреді.

Оқыту және тәрбие процестерінің өзара ортақ және бір-бірінен ерекшеленетін қасиеттері бар. Келесі кестеде оқыту және тәрбие процестеріне ортақ және бөлек қасиеттерді көрсетуге болады (1-кесте) .

Оқу процесі - бұл тек белгілі бір білім, білік және дағдыларды меңгеру ғана емес, оқушы тұлғасының жан-жақты дамуы мен қалыптасуы. Оқушылардың оқу процесі барысында меңгерген білімі олардың дүниетанымы қалыптасуының негізін қалайды, түрлі табиғи, қоғамдық, техникалық және мәдени құбылыстар мен оқиғаларды дайындаудың маңызды құралы болады.

Оқушылардың танымдық қызметі олардың интеллектуалдық, эмоционалдық және еріктік дамуын ескереді. Оқу процесінің тәрбиелік мәні - оқыту барысында оқушылардың білім, білік және дағдыларды меңгеруі мен оларда әлемге, бір біріне, игерілетін оқу материалына эмоционалды-құндылықты қатынас қалыптасуы арқасында табиғи байланыс орнайтындығында.

Білім берудегі тәрбие компонентінің мұғалімдер мен оқушыларға бірдей дәрежеде қатысты құндылықты басымдықтарын нақтылау қажет:

• тұлғаның жалпыадамдық гумандық құндылықтарға бағдарлануы;
• демократиялылық және толеранттылық;
• космизм және ұлттық идеяның үйлесуі;
• тұлғаның маңызды креативті қабілеттіліктерін ашу;
• өз шығармашылық әлеуетін елін көркейтуді іске асыру қажеттіліктерді қалыптастыруға бағытталған тәрбиенің аймақтық аспектісі.

Пәнді оқыту процесінде тәрбие қызметін іске асыруда мұғалім ең алдымен сабаққа тәрбие міндеттерін қоюы тиіс. Мұғалімдердің көпшілігіне осы кезең қиындық тудырады. Нақты нені және қалай тәрбиелеу керек? Жеке оқушының және тұтас алғанда сыныптың тәрбие деңгейінің диагностикасы қажет, ол тәрбиенің проблемалы тұстарын бірден байқауға және тәрбие мақсаттарын мақсатты түрде құрылымдауға мүмкіндік береді. Сонымен бірге, сабақта қозғалатын тұлға қасиеттерін балалармен талқылауға міндетті. Ол баланың процестен шеттетілмегенін, мұғалімнің оған тәрбиеде көмектескісі келетінін және ең бастысы бұл өзіне қажет екенін түсінуі үшін қажет. Бұл жағдайда бала өз қылықтары мен іс-әрекеттерін ойлана талдайды және мұғалімге сабақтың тәрбиелік міндеттерін түзету жеңіл болады.

1-кесте − Оқыту және тәрбие процестерінің ерекшеліктері, оларға тән ортақ және бөлек қасиеттер

Сонымен, тәрбие міндеттерінің шеңбері анықталды, одан ары қарай жұмыстың ең күрделі де жауапты кезеңі тұр: ойға алғанды қалай іске асыруға болады? Сабақ жоспарын жасауда қойылған тәрбие міндеттеріне байланысты сабақтың әр кезеңіндегі баланың қызметін ойластырудың маңызы зор.

Тәрбиелік көзқарас тұрғысынан сабақтың кейбір сәттерін талдап көрелік. Сабақтың басталуы - бұл өте маңызды кезең, себебі осы кезеңде қажеттілік-мотивациялық аяға ықпал етіледі және көп жағдайда сабақтың ойдағыдай өтуі оның іскерлікпен ұйымдастырылуына байланысты. Сабақтың тәрбиелік қуаты болуы үшін оны қалай ұйымдастыруға болады? Әр мұғалімнің тәжірибесінде сабақты бастаудың түрлі әдістері мен тәсілдері жеткілікті.

Мысалы, профессор Г. Н. Волков сабақты қандай да бір тәрбиелік сипаттағы қысқа аңыз, ертегі, мақал, жұмбақтармен және т. б. бастауды және бірте-бірте сабақ тақырыбына көшуді ұсынады. Г. Н. Волковта тәрбие құралдарының көптігі сондай, бір сабақтағы ауызша халық шығармашылығының пайдалану формасы, не болмаса қолдану әдістері екінші сабақта қайталанбайды.

Павлодар облысы Баянауыл ауданының мұғалімі И. С. Кузекова Ш. А. Амонашвилидің «Здравствуйте, дети!» кітабындағы постулаттарды өз жұмысында шығармашылықпен пайдаланады. Жаңашыл-мұғалім өз ойымен былайша бөліседі: «Бұл кітап көптеген мұғалімдер үшін мектеп өмірін, баланың міндетін және мұғалімнің рухтандырушылығын сезінуде жаңа кезең болды. Кітаптың педагогикалық тілі ғажап, ол баршаға түсінікті және жақын. Педагог-классиктер өз оқырмандарымен осындай ұғынықты да шығармашыл айқын тілде сөйлескен. Шалва Александровичтің барлық еңбектері сөйлеу мәнері және сөзді сезіну білігімен ерекшеленеді. Оның қарапайым болып көрінетін «Күлкім менің, қайдасың?» немесе «Жүрексіз нені сеземіз?» кітаптарының мазмұны бірден түсіне бермейтін ұлы даналықтан тұрады. Мен өз сабақтарымда Ш. А. Амонашвилидің әдістемесін жиі қолданамын. Мысалы, сабақты келесі ұйымдастыру сәттерімен бастаймын: математикада - оқушылар назарын сандардың симфониясына аударамын. Математикада симфония болады ма? Келіңдер, ойланайық. Немесе, бір рет кесу үшін неше рет өлшеу қажет? Неге дәл 7 рет және т. б. ».

Рухани өмір - бұл ішкі, сондай-ақ сыртқы материалдық ақиқатты туғызатын болмыстың жоғары жоспары, жасырын, заттандырылмаған шынайылығы. Рухани өмірдің құлазуы адам дамуының эволюциясын тежейді, ал рухани өмірдің өсуі оның өркендеуі мен дамуын анықтайды. Дәстүрлі, сонымен қатар көптеген инновациялық мектептердің адам рухани өмірінің маңызын бағаламайтындығына және баланың өз рухани әлемін жасауда еркіне жіберіле салғандығына өкінуге болады. Бұл бала үшін үлкен қиындық туғызады, және ол үнемі жақсылықпен аяқтала бермейді.

Баланың жанында да жүрегінде де жарқын бейнелер, ой-армандар - әсемдікті сезіну мен шексіздікті ұғыну, өз ойы үшін жауапкершілік пен жақсылыққа, ерлік пен батырлыққа ұмтылу, қамқорлық жасау және ренішке ортақтасу сезімі орын алуы тиіс. Жарқын да биік бейнелердің ортасында осындай байлыққа ие болып жүріп, адам жаны еңбек ете бастайды, өз әлемін туғызады, жаңа бейнелерді жасайды және өзіне тартады.

Мұндай сабақтарды қалай өткізуге болады?

Ең негізгі әдіс - мұғалімнің әңгімесі, еркін пікір алмасулар, аңыздар оқу. Сонымен қатар, алыс әлемдерге ұшу, өз қалалары мен мемлекеттерін салу туралы армандар; өзінің, жақындары мен туыстарының, адамдардың өмірін жақсарту туралы ойлау; өз жүрегіне үңілу, жүрегімен көру білігін өздігімен дамыту бойынша жұмыс істеу де бар.

Сол сияқты, тәжірибе де бар: жақындары мен туыстарына, ғаламшар адамдарына, Жер бетіндегі балаларға ізгі ойлар жолдау, көрген түсті жазу, өз жан құбылыстары туралы күнделік жүргізу, философиямен шұғылдану.

Мұндай сабақ тіпті бала үйіне келген соң да бітпейді: мұғалім оның жадында, ізгілік - ойында қалады.

Осындай білім беру процесінде бала өмірдің қалыптасқан жағдайларына бейімделместен, оның талаптарын өзгертуді, жақсартуды, жетілдіруді, оның сапасын арттыруды үйренеді.

Одан ары, келесі - «тақырыпты тұжырымды етіп тарқату» процесін ұсынуға болады. Тақтада сабақтың тақырыбы жазылады және оқушыларға түсініп оқу және өз пайымын айту ұсынылады. Талқылау «оқушы - мұғалім» «оқушы - оқушы» сұхбаты принципінде құрылады. Нәтижесінде бірнеше педагогикалық міндеттер шешіледі: біріншіден, оқушылар шығармашылық ойын, батыл пайымын, сөз мәдениетін тәрбиелеуге мүмкіндік беретін сабақтың міндеттерін өздері ұсынады; екіншіден, олардың алдында сабақ үстінде шешуге тура келетін, сыни ойын, жігерлілік қасиеттерін тәрбиелеуге мүмкіндік беретін проблемалар туындайды; үшіншіден, оқушылар өзектендіру қажет етілетін сұрақтар шеңберін (бұл кезеңде ақыл-ойға тәрбиелеу, өз күшіне сенуге тәрбиелеу жүреді) өздігімен белгілейді; төртіншіден, дауыстап пікір білдірудің осы бірнеше минуты оқушылардың қызметіне қозғау салады және жұмыс күйіне келтіреді, сол арқылы мотивациялық-сұраныс аясын дамытады. Тақырып атауын тарқатуда көп жағдайда олар осыған дейін кездескен түсініктер қайталанып қалатындықтан, талқылауда «күшті» және «орташа» оқушылармен қатар, үлгерімі төмен оқушылар да белсенділік танытады. Мұндай тәсіл сабақта жетістік ахуалын туғызуға мүмкіндік береді, адамгершілік тәрбиені іске асырады.

Сабақты проблемалық жағдаят тудыру мүмкіндігіне жетелейтін жаттығулар орындаудан бастауға болады.

Қай тәрбиелік әлеуеттің осындай тәсілі бар? Ақыл-ой, шығармашылық дербестік, ерік күші, еңбексүйгіштік, жауапкершілік тәрбиесі беріледі.

Сабақты зерттеу сипатындағы практикалық жұмыстан бастауға болады. Мұндай жұмысты жүргізу сыни ойлауға тәрбиелейді, қызығушылық туғызады, тақырыпты зерттеуге деген дәлелдерін қарастырады. Сол сияқты, бағалаудың түрлі тәсілдері балаға жетістікке жеткен және сәтсіздікке ұшыраған сәттерінде де оң әсер етеді.

Сабақта міндетті түрде бағалаудың әртүрлі жолдарын қолдану қажет. Мысалы, бақылау жұмысынан кейін біз оқушылармен «жетістік сатысын» құруды ұсынамыз. Бұл тәсіл өте тиімді, себебі балалар өз жетістіктері мен сәтсіздіктерін талдай отыра, сын, өзара сыйластық сияқты қасиеттерді көрсетеді, өзгелердің жетістігіне қуануға үйренеді, өзіне және сыныптастарына қатысты сынды дауыстап айтады. Кейбір сабақтарда бағалау жетондарын пайдалану тиімді, балалар олардың көмегімен дұрыс жауаптары үшін өзін өзі бағалайды.

Бұл жағдайда сабақтағы белсенділік артады. Сабақтың соңында қорытынды жасап және тиісті бағаны журналға қою жеңіл болады. Бұл тәсіл жауапкершілік, адалдық, парасаттылық, өзара сыйластықты тәрбиелеуге мүмкіндік береді.

---

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс