Қоғамдағы педагог-психолог қызметінің мәні

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 51 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Кіріспе

1 тарау. Қазіргі мектептердегі педагог-психолог қызметінің ғылыми-педагогикалық негіздері

1. 1 Қоғамдағы педагог-психолог қызметінің мәні

1. 2 Мектептегі педагог-психолог маманның атқаратын іс-әрекетіне сипаттама

1. 3 Мектептегі педагог-психолог маманның жоғары сынып оқушыларымен атқаратын қызметі

2 тарау. Қазіргі мектептегі педагог психологтың қызметі

2. 1 Педагог-психолог маманның сабақтан тыс тәрбиелік іс-шаралар арқылы жоғары сынып оқушыларын жан-жақты қалыптастыру жолдары

2. 2 Тәжірибелік-педагогикалық эксперименттің нәтижесі, ғылыми-әдістемелік ұсыныстар

Қорытынды

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

Қосымшалар

Кіріспе

Қазіргі кезеңде Қазақстан Республикасы әлемдегі өркениетті елдермен терезесі тең мемлекет ретінде халықаралық ықпалдастыққа бет бұрып, саяси-экономикалық мәселелерді ұлттық мүддеге орайластыра отырып, тиімді дамудың жолдарымен жүріп келеді. Мұны еліміз ішкі және сыртқы саясаттағы өзіндік байыпты бағыттары арқылы жүзеге асырып отыр. Бұл орынды да. Өйткені халқымыздың ғасырлар бойы біртіндеп қорланып қалыптасқан рухани қазынасы тоталитарлық жүйе кезеңінде орасан зор дағдарысқа ұшырап, тоқырап қалғаны баршаға аян. Ол өз кезегін жалпы жұртшылықтың, әсіресе өскелең жас ұрпақтық өз туған халқының рухани құндылықтарынан, салт-дәстүр, әдет-ғұрыптарынан ажырап қалуына әкеп соқтырды. Міне, сондықтан да жас өспірімдердің халқымыздың рухани тамырынан толық қол үзіп қалмауы - біздің бүгінгі елдігіміз бен егемендігіміздің негізгі өлшемдерінің бірі деп есептеуге болады.

Ел Президенті Н. Ә. Назарбаевтың «Бәсекеге қабілетті Қазақстан үшін, бәсекеге қабілетті экономика үшін, бәсекеге қабілтетті халық үшін» атты халыққа арнаған өткен жылғы жолдауында ендігі жерде қай салада да тек көшке ілесе білу ғана емес, нағыз бәсекелестік қабілеттілікті қарыштап дамыту керектігін айырықша атады. Бұл орайда, әрине білім беру саласында ерекше назар аудару қажеттігі айырықща аталады. Бұл орайда, әрине, білім беру саласына ерекше назар аудару қажеттігі анық. Ұлттың бәсекелестік қабілеті бірінші кезекте оның білімдік деңгейімен айқындалады. Әлемдік білім кеңістігіне толығымен бірігу білім беру жүйесін халықаралық деңгейге көтеруді талап ететіні сөзсіз. Бұл үшін оқушыларды жоғары сатыда бейінді оқытуды көздейтін . . . білім беруге көшу қажет, - деп атап көрсетілді жолдауда.

Ендеше, егеменді еліміздің болашақ ұрпақтарының сана - сезімін, ұлттық психологиясын, ата - бабаларымыздың салт - дәстүрімен сабақтастыра отырып тәрбиелеу қазіргі күннің ең өзекті мәселесінің бірі деуге болады.

Ұлттың болашағы - ұрпағында болса. Ұрпақтың тәрбиесі - ұстаз қолында. Ал ұстаз мұраты - жетілген, толыққанды, жан - жақты дамыған азамат тәрбиелеу. Осы орайда «Баланы жан - жақты етіп тәрбиелеу үшін оны жан - жақты білу керек» деген белгілі педагог К. Д. Ушинскийдің пікірі педагогикалық іс - әрекеттің психологиялық қызметпен тығыз қарым - қатынаста болу керектігін дәлелдегендей. Сондықтан да бүгінгі күн талабына сай мектептегі жұмыс бағыттарының бірі психологиялық қызмет болып табылады. Сонымен қатар мектептің оқу - тәрбие жұмысының кең өріс алып, нәтижелі жұмыс істеуіне де өз ықпалын тигізері анық.

Психологиялық қызметтің жұмысының тиімділігі - балалар мен жасөспірімдердің психикалық және психологиялық тұрғыда толыққанды жеке адам болып қалыптасуына, олардың қабілеттік деңгейлерін, бейімділігін, шығармашылығын, таным үрдістерінің даму деңгейін, жас ерекшеліктеріне байланысты даму кезеңдеріндегі кездесетін қиындықтардың алдын алуға мүмкіндік беріп, қоршаған ортадағы адамдармен дұрыс қарым- қатынас жасауға бағыттап, баланың мүмкіндіктеріне жол аша алады және мұғалім қолына жеке тұлғаның мүмкіндігі туралы құнды деректер береді.

«Білім туралы» заңда білім берудегі міндеттерінің ішінде ең маңыздылығы баланы жеке тұлға ретінде қалыптастыру және дамыту туралы айтылады.

Мемлекетіміз бәсекелестікке қабілетті 50 мемлекет қатарына кіру үшін балаларымыз дүниежүзілік білім кеңістігінде өз білімі, қабілеті, еңбекқорлығымен өз орнын табу керек. Міне, осы міндеттерді орындауда жас ұрпаққа, мұғалімдерге, ата-аналарға мектепте жүргізілетін психологиялық қызметтің рөлі зор.

Мектептегі психологиялық қызмет нәтижелі көрсеткіштерге жету үшін мектептің шығармашылық тақырыбына сай барлық іс - әрекеттер бес бағыт бойынша жүргізіледі.

Зерттеудің мақсаты: Қоғамдағы педагог-психолог қызметінің мәні тұрғыдан талдап, мектептегі педагог-психолог маманның атқаратын іс-әрекетіне сипаттама беру.

Зерттеу обьектісі: Ы. Алтынсариннің әдеби-қоғамдық, ғылыми- танымдық, рухани-ағартушылық, педагогикалық- психологиялық идеялары.

Зерттеу пәні : Қазіргі мектептегі педагог психологтың қызметі.

Зерттеудің міндеттері:

- Педагог-психолог маманның сабақтан тыс тәрбиелік іс-шаралар арқылы жоғары сынып оқушыларын жан-жақты қалыптастыру жолдары;

- Тәжірибелік-педагогикалық эксперименттің нәтижесі, ғылыми-әдістемелік ұсыныстар;

1 тарау. Қазіргі мектептердегі педагог-психолог қызметінің ғылыми-педагогикалық негіздері

1. 1 Қоғамдағы педагог-психолог қызметінің мәні

Мектептегі психологиялық қызметке дұрыс әлеуметтік сұранысты қалыптастыру мақсатындағы міндет - педагогикалық ұжымды, оқушыларды және ата-аналарды психологиялық ағарту арқылы, сұраныс иелерін психолог жұмысының түрлерімен, бағыттарымен құқықтары және міндеттерімен таныстыру арқылы, бүкіл педагогикалық ұжымды психологиялық қызметтің жұмыс стратегияларын жасауға қатыстыру.

Психологиялық қызмет міндеттері

Баланың жас ерекшелігіне сәйкес тұлғалық және интеллектуалдық даму, өзін-өзі тәрбиелеу, өзін-өзі дамыту қабілеттерін қалыптастыруына ықпал ету;
Психологиялық-педагогикалық зерттеу негізінде әр балаға жеке қарым-қатынасты қамтамасыз ету;
Баланың интеллектуалдық және тұлғалық дамуындағы ауытқуларды жеңу және олардың алдын алу.

Соңғы онжылдықта мектептерде енгізілген психолог және әлеуметтік педагогтардың атқаратын қызметі білім саласының өзекті мәселерін шешуде үлкен роль атқаратынын заман талабы көрсетумен қатар, облыс және қала бойынша мектеп психологтары мен әлеуметтік педагогтары жөнінде кешенді мәліметтер жинақтап, оны талдауда психологтардың 62%, әлеуметтік педагогтардың 100%-ының арнайы мамандықтары жоқтығы, отандық жергілікті халықтың, білім саласының және оқушылардың психологиялық ерекшеліктеріне бейімделген психологиялық, әлеуметтік қызмет жөнінде әдебиеттердің, соның ішінде ана тілімізде мардымсыздығы бұл мамандардың және мектептегі психологиялық-әлеуметтік қызметтің өз дәрежесінде жүруіне кедергі келтіруде. Сондай-ақ аудандық, қалалық білім және спорт бөлімінде осы мамандықтың әдістемелік жетекшілерінің маман еместігіде, көпшілік мектептердегі психолог кабинетінің жоқтығыда аяққа құрмау болуда. 2005 оқу-әдістемелік жылында педагогика-психология кафедрасы өткізген 7 біліктілік арттыру курсында және 4 тақырыптық семинарларда жүргізілген мониторингтік сауалнама және пікірлесулерден облыс психологтары мен әлеуметтік педагогтарының басты қиыншылықтары айқындалды. Олар:

1. Отандық әдістемелік құралдардың аздығы, соның ішінде ана тілімізде мардымсыздығы;

2. Аудан, ауыл мектептеріндегі мамандардың бір-бірімен кәсіби байланыс жасау қиыншылығы (себебі мектепте тек бір маманнан ғана) ;

3. Психодиагностикалық әдістемелерді қолдану және анализ жасау;

4. Түзету шараларын тиімді ұйымдастыру;

5. Қызмет бағыттарын толық жүзеге асыру үшін жағдайдың жоқтығы (кабинет жоқ болса, психологиялық қызметтің басты бағыты кеңес беру жоқ) т. б;

Жоғарыдағы басты қиыншылықтар мен кедергілерді ескере отырып, БҚОПКБА және ҚДИ педагогика-психология кафедрасының жанынан құрылған инновациялық порталдың жұмыстанатын басты бағыттары айқындалды. Мектеп психологтарының қажеттіліктері мен сұраныстарын ескере отырып, өз өтініштерімен облыстық психологтар мен әлеуметтік педагогтар Ассоциациасы құрылды.

Порталдың құрылуына себепкер болған түрткілер: Мектеп психолог-тары мен әлеуметтік педагогтарының облыстық Ассоциациясының ұсыныс-тары мен қажеттіліктері.

Инновациялық портал жұмысының мақсаты:

Облыс мектептеріндегі психологиялық және әлеуметтік қызметті жандандыру үшін уақтылы әдістемелік көмек көрсету, мамандардың кәсіби шеберлігін, құзырлылығын, мәртебесін арттыру үшін алуан түрлі шаралар ұйымдастырып, өткізу.

1. 2 Мектептегі педагог-психолог маманның атқаратын іс-әрекетіне сипаттама

Білім - бұл мұғалім мен оқушының субъектив-объектив əрекет жолдарымен мақсатқа жетуді көздеген педогогикалық процесс жүрісі. Адамның тұлғалық дəрежеге жетуі оның қоғам мұраттарына сай қалыптасуы педагогикалық процестен тыс іске асуы мүмкін емес.

Педагогикалық процесс осыдан білім беру, тəрбиелеу жəне дамыту міндеттерін шешуге бағытталып, арнайы ұйымдастырылған педагог пен тəрбиеленуші арасындағы өзара ықпалды қызметті аңдатады, яғни педагогикалық процесс - бұл анайы тар мағынадағы оқу мен тəрбиенің бірлігін қамтамасыз ету жолымен кең мəндегі тəрбиені іске асыруды көздеген біртұтас процесс.

Мəндік, мағыналық тұрғыдан педагогикалық процесс-əлеуметтік құбылыс. Педагогикалық процестің басты мақсаты- қоғамның əлеуметтік тапсырысын іске асыру, яғни өздеріне жүктелінген міндеттерді табысты шеше білетін адамдардың жан-жақты дайындығын қамтамасыз ету. Педагогикалық процеске əлеуметтік тəжірибе ұсынылады, əрі ол белсенді игеріліп барады, бұл мақсат бағдарлы ұйымдастырылған іс-əрекеттер жəрдемімен, тəрбиелеуші жəне тəрбиеленушілер қарым-қатынасымен, шəкірттер санасына, еркі мен көңіл-күйіне жүйелі əсер етумен орындалып жатады.

Педагогикалық процестің ең алдымен көзге түсер, тілге алынар бірліктері- бұл оқу жəне тəрбие. Осылардың арқасында тұлғаның білімділігі, тəрбиелілігі жəне дамуындағы іштей өзгеріс процестері іске асады. Өз кезегінде, оқу жəне тəрбие процестері бір-біріне ұштасқан нақты іс-əрекет процестерінен құралады: оқу-оқыту жəне бұдан туындайтын өзіндік тəрбие.

Педагогикалық процесс атқаратын қызметтер түрі:

- ақпараттық (тəрбиеленушіні сауаттандыру) ;

- тəрбиелік (тəрбиеленушінің тұлғалық өзгеріске келуі) ;

- дамытушылық (тəрбиеленушінің жан-жақты кемелденуі) ;

- аксиологиялық (тəрбиеленушінің құндылық сезіну бағдары, заттар мен құбылыстарға болған қатынастарын қалыптастыру) ;

- əлеуметті икемдестіру (тəрбиеленушіні нақты өмір жағдайларына бейімдеу) .

Педагогикалық процестің құрылымы екі тұрғыдан қарастырылады: 1) педагогикалық процеске қатысушылардың субъективті құрамы, 2) іс-əрекеттік құрамы.

Педагогикалық процестің субъекттері - тəрбиеленуші жəне тəрбиелеушілер. Бұлардың құрамы сан қилы. Мысалы, тəрбиеленушілер қатарында алты жастан алпыс жасқа дейінгі сəбилер мен қариялар; ал тəрбиелеушілер сапында ата-аналарды, кəсіби педагогтарды тікелей тəрбиеші субъекттер деп білсек, бұқаралық ақпарат құралдарын, салт-дəстүр, дін, тіл, табиғат жəне с. с балаға ықпал жасайтын барша əлеуметтік -қоғамдық құбылыстардың бəрін жанама да, тікелей де тəрбиеші деп танығанымыз жөн.

Педагогикалық процесс субъекттерінің өзара байланысты іс-əрекеттерінің соңғы нəтижесі - тəрбиеленушілердің адамзат жинақтаған тəжірибені игеруі.

Педагогикалық процестің іс-əрекеттік (процессуалды) құрылымында төмендегідей бірліктер ажыралады:

Педагогикалық процесс қозғалысы (динамика) педагогикалық процестегі кейінгі өзгерістердің мөлшері алдағы кезеңдердің өзгерістер өлшеміне тəуелді. Қолға түскен жетістіктер неғұрлым жоғары болса, нəтиже де соғұрлым салмақты келеді. Бұдан шығатын қорытынды - педагогикалық процесс педагог пен тəрбиеленуші арасындағы дамып барушы ықпалдастық ретінде бірізді «сатылық» сипатқа ие. Осы заңдылық салдары: аралық нəтижесі жақсы болған оқушы жалпы жетістіктерінде де жоғарылау көрсеткіштерге ие болады;

- педагогикалық процесте тұлғаның дамуы педагогикалық процесс, тұлға дамуының арқауы. Тұлғаның даму қарқыны мен жетілген деңгейі нəсілділікке, тəрбие жəне оқу ортасына, оқу-тəрбиелік іс-əрекеттерге жегілуіне, қолданымдағы педагогикалық ықпал жабдықтары мен тəсілдеріне тəуелді;

- оқу-тəрбие процесін басқару педагогикалық процестің тиімділігі тəрбиеленушілер мен тəрбиешілердің арасындағы кері байланыстың жеделдігіне, сондай-ақ тəрбиеленушілерге жасалған реттеуші ықпал əсердің шамасы, сипаты жəне негізділігіне орайлас келеді;

- ынталандыру: Педагогикалық процестің өнімді болуы оқу-тəрбие қызметтерінің ішкі ықпалдарына (стимулдарына) жəне сыртқы (қоғамдық, педагогикалық, моральдық, материалдық) жəне т. б. ықпалдардың əсеріне байланысты болады;

- педагогикалық процестегі сезімдік, логикалық жəне іс-тəжірибелік элементердің бірлігі. Оқу-тəрбие процесінің тиімділігі сезімдік қабылдау, қабылдағанды қисынды тоқу, тоқығанды іс-тəжірибеде қолдана білу шарттарына тəуелді;

- сыртқы (педагогикалық) жəне ішкі (танымдық) іс-əрекеттің бірлігі. Педагогикалық ықпал нəтижелілігі педагог қызметінің сапасына қалай байланысты болса, тəрбиеленушінің өзіндік оқу танымдық іс-əрекеттерінің сапасына да соншалықты тəуелді келеді;

- педагогикалық процестің себептілік негізінің болуы. Оқу тəрбие процесінің жүрісі мен нəтижесін алдын ала анықтап отыратын жағдаят- қажеттілік, сондай-ақ тұлға мен қоғам мүмкіндіктері (материалды-техикалық, экономикалық жəне т. б. ), процестің оқыту.

1. 3 Мектептегі педагог-психолог маманның жоғары сынып оқушыларымен атқаратын қызметі

Психологиялық - педагогикалық зерттеу жұмысын жүргізу барысын II кезеңге бөлуге болады.

I кезең.

Жоғары сынып оқушыларының дарындылығын мынадай психологиялық тестер жүргізу арқылы айқындауға болады.

тілге бейімділігі. «Айзенктің вербальді қасиеттерді зерттеу» тесті;
математикалық бейімділіктерді анықтау Аштахуэрдің алгоритмдік және арифметикалық қабілеттерін зерттеу субтесттері;
оқушының сыни тұрғыдан ойлау ерекшелігі П. Торренс субтесттері бойынша;
оқушының интеллектуалды даму деңгейлерін анықтауға Л. Ф. Тихомирова ұсынған «интеллектуалды қабілеттерді анықтау» әдістемелері, ровен шкалалары В. Н. Бузин «қысқаша іріктеу» тесттері, тағы да басқа интеллектуалдық, танымдық тестерін пайдалануға болады.

II кезең.

педагогикалық - психологиялық диагностика жүйесіноқып үйрену;
оқушының жас ерекшелігін, қабілеттерін ескере отырып, дифференциялды оқыту мазмұнын, түрін және әдісін анықтау;
мұғалімдерге, оқушыларға және ата-аналарға арналған психологиялық қызыметті ұйымдастыру;
таңдамалы пәндерді енгізуді жалғастырып, тереңдетіп оқытуды ұйымдастыру;

Осындай жүйелі зерттеу қорытындысы бойынша сыныптағы жалпы және арнайықабілетті оқушылар анықталады.

Тек қана өз бетімен оқу, өз білімін жетілдіру, өз қасиетін түзету арқылы ғана жоғары нәтиже алуға болады. Өз жұмысына талдау жасау арқылы, жүйелі жұмыс нәтижесінде оқушы:

1. Таным есептерін тез және дәл орындауға.

2. Қалыптан тыс есептер шығаруға үйренеді.

Бағдарламаны толық меңгерген оқушыөзін-өзі дамыту бағдарламасын құрады.

Қабілеттік дарын иесінің арнайы білімге мұқтаж болуы, табиғи нәрсе. Оларға дұрыс тәлім-тәрбие берудіңалғы шарты дарын иелерін жастайынан талдай, таңдай білуге жетілдіру, олардың құқығы мен мұқтаждарын қорғаудың басты мақсаты болып табылады;

Оқушының анымдық белсенділігінің қалыптасуы жоғары деңгейде дамуы оны шығармашылық әрекетке әкеліп тірейді.

Содан кейін жоғары сынып оқушысы тұлғасының педагогикалық-психологиялық тұрғыдан зерттеп, мінездеме беру үлгісі.

1. Оқушы туралы жалпы мәлімет: (тегі және аты, туған күні, класы, жалпы физиологиялық дамуы, денсаулығы, жанұя жағдайы, жанұя тәрбиесінің ерекшеліктері)

2. Оқу іс-әрекеті:

а. Оқу үлгілері: (басым бағалары т. б. )

б. Жалпы ақыл-ой дамуы: (дүниетанымы, сөздік қоры, хабардарлығы, өз ойын ауызша және жазбаша білдіре алуы т. б. )

в. Танымдық процестер сипаттамасы:

- Оқу материалын қабылдау ерекшелігі;

- Зейіні (ерікті зейіннің даму деңгейі, оның тұрақтылығы, шоғырлануы, бөліну қасиеті) ;

- Ой ерекшеліктері (заттар мен құбылыстарды ажырата ала ма, салыстыру, талдау, жалпылау және өз бетімен қорытынды шығару, оқу материалын ұғыну шапшандығы)

- Қиялдың дамуы (бамым қиял түрі)

г. Оқу қабілеті:

- Оқу процесінде өз бетімен жұмыстануы;

- Оқуға қатынасы (танымдық қызығушылығы, бағаға, мадақтауға, не мұғалім, ата-анамен сыныпта қатынасы, негізгі оқу мотивациясы)

- Оқу қабілеті (күн режимін сақтау, жоспарлай білу, оқу іс-әрекетінде жинақтылығы мен тәртіптілігі, кітаппен жұмыстана білуі, оқу іс-әрекетін бақылай білу әдістерін меңгеруі т. б. )

3. Еңбекке қатынасы: (еңбектене біле ме, әлде еңбекке немқұрайлы қарайма, еңбекке икемділігі, еңбектенгенде жинақтылығы мен тәртібі, қандай еңбек түріне икемді, үйде және мектепте еңбектің әрекетін орындауы)

4. Қоғамдық жұмыстарға қатынасы: (класс өміріне қатынасы, қоғамдық тапсырмаларды орындауы, кластастарымен бірігіп іс-әрекет етуі, белсенділігі мен инициатившілідігі)

5. Кластас жолдастарымен қарым-қатынасы, мектепке қатынасы: (кластағы орны, кластастарына көз қарасы, кіммен дос, кластастарымен дау-жанжал бола ма, оның себебі, мектепке көз қарасы)

6. Тәртібі мен мінезі:

- Мектепте және үйдегі, тәртібінің жалпы мінездемесі (өзін байсалды және ұстамды немесе тынымсыз және қозғалғыштығы)

- Күн режимін сақтауы, мұғалімдер мен ата-ана талабын орындауы

- тәртіпті бұзуы

7. Оқушы тұлғасының бағыты, мінезі, темпераменті және қабілеті.

- Қажеттіліктері мен қызығушылықтары (алуан түрлілігі, тереңдігі, оқуға т. б. )

өзіне және қоршаған ортаға қатынасы ерекшеліктері: мейрімділігі, қарапайымдылығы, ұжымшылдығы, өзімшілдігі, көмектесуі, шынайлығы, адалдығы т. б.

мінезінің жағымдығы және жағымсыз қасиеттері;
Темперамент типі және ерекшелігі
көңіл-күйі (көңілді, көңілсіз, түсінкі) тұрақтылығы немесе ауыспалылығы
белгілі бір іс-әрекетке қабілеттілігі және оның көрінуі

8. Жалпы түйіні:

- оқушы тұлғасының негізгі жақсы қасиеттері және кемшіліктері, иінезіндегі (егер болса( ауытқушылығы себебі.

оқушы тұлғасын дамытып, қалыптастыруға бағытталған негізгі тәрбие жұмыстары.

2 тарау. Қазіргі мектептегі педагог психологтың қызметі

Бүгінгі Қазақстанға қалыптан тыс ойлай алатын, шұғыл шешім қабылдай білетін, белсенді, шығармашыл адамдар қажет. Сондықтан сабақтарда білімділік мақсаттарды шешіп қоймай, балалардың жекелік қасиеттерін, қабілеттерін дамытудың жолдарын қарастырған жөн. Ол үшін сабақтарда түрлі қызықты ойындар, ойын-есептер, шығарым-тапсырмалар, логикалық жаттығулар пайдаланудың мәні зор.

Бастауыш мектеп жасындағы танымдық іс-әрекеті оқыту үрдісінде жүзеге асады. Осы жаста қарым-қатынас шеберінің кеңеюінің маңызы артады. Баладағы өтіп жатқан осы өзгерістер педагогтерден бүкіл оқыту-тәрбиелеу жұмысын нақты мақсатқа бағыттауды талап етеді. Негізгі іс-әрекет түрі - оқу. Осы оқу арқылы олардың таным үрдісі (қабылдау, зейін, ес, қиал, ойлау) дамиды. Бастауыш сынып оқушысының қабылдауы тұрақсыз және ұйымдастырумен ерекшеленеді, сонымен қатар оларда «білуге құмарлық, әуестік те» байқалады. Олар өздеріне күнделікті жаңа бір нәрсені ашып отыратындықтан қоршаған ортаны қызығумен қабылдайды.

Олардың зейіні де еріксіз, тұрақсыз болып келеді. Сондықтан бастауыш мектепте балаларды оқыту мен тәрбиелеу үрдісі, негізінен, зейінді тәрбиелеуге бағытталады. Мектеп өмірі балалардан ерікті зейінін жаттықтыруды, назарын бір орталыққа біріктіру үшін ерік күшін жинақтау талап етеді. Балалардың ерікті зейіні оқу мотивтерімен бірге дамиды (оқу іс-әрекетінің табысты болуына деген жауапкершілік) .

Мектепте бастауыш сынып оқушыларына жүргізілген бақылаулар нәтижесінде бастауыш сынып оқушыларының танымдық қызығушылығының мынадай көрсеткіштері байқалады:

қоршаған ортадағы құбылыстар мен объектілерге және іс-әрекет сипатына қарай таңдамалы қатынас;
білім алуға және оны меңғеруге тырысу;
таным үрдісі мен танымдық іс-әрекеттің эмоционалдық көрінуі;
танымдық іс-әрекеттің еріктің болуы;
бос уақытын пайдалана білу сипаты;
танымдық белсенділігінің жалпы сипаты;
жаңаны білуге ұмтылысы;
мектепке және оқуға жағымды қатынасы;

Мектеп құрамындағы оқушылардың мінез-құлықтары әр түрлі болғандықтан педагогтармен жұмыс жасағанда келіспеушілік жағымсыз қатынастар пайда болуы мүмкін. Мұғаліммен қарым-қатынас сипаты оқушының әсіресе жеткіншек оқушының психологиялық келбетінің қалыптасуына, мектепке бейімделуіне, әлеуметтенуіне, оқушылармен қарым-қатынасы орнауына, іс-әрекеттерге қатысты қалыптасуына ықпал ететін басты факторлардың бірі деп кезінде Д. Н. Исаева көрсеткен.

Педагогтың балаға жағымсыз қатынасын айтпастан бұрын, педагогтың жеткіншек оқушыны бағалауы жөнінде сөз қозғау қажет. Үлгерім жөніндегі баға туралы айтылып жатыр. Бұдан туатын заңды сұрақ: бағамен не бағаланады? Оқушы жауабының деңгейі ме, әлде қандай амалмен болса да алынған бақылау жұмысының сапасы ма? Негізінен әрбір жауап үшін емес, өткен сабаққа қарағандағы жетістігі үшін қойылған дұрыс еді. Балалар психиатриясы оқулығының авторы Р. Лемп былай деп айтқан: «Әдеттегі бестігін алған оқушыға қарағанда, екіге оқитын оқушының үштік бағаны алуы оның ілгері қадам жасауы. Дегенмен үштік баға төрттік бағасына қарағанда бағалау иерархиясында төмен тұрғандықтан бағаны жақсартудың нақтылы эффектісі төмендеп өзіндік бағасын жоғалтады»

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.