Жанасу инфекцияларының эпидемиологиялық сипаттамасы мен алдын алу шаралары


Марат Оспанов атындағы Батыс Қазақстан Мемлекеттік Медицина Университеті
Студенттің өзіндік жұмысы
Тақырыбы: Жанасу инфекцияларының эпидемиологиялық сипаттамасы мен алдын алу шаралары.
Кафедра: Эпидемиология
Пән: Эпидемиология
Факультет: Стоматология
Курс: 2
Группа: 202
Орындаған: Кушмагамбетов Турар Дауренович
Тексерген: Аманшиева Аймекен Аманжановна
Ақтөбе 2017 жыл
Жоспар:
I. Kіріспе
II. Негізгі бөлімі
1. « Эпидемиялық процесс» туралы тусінік және оның сипаттамасы.
2. Эпидемиялық процесс көрінісінің формасы және құрылымы.
III. Қорытынды
IV. Пайдаланылған әдебиеттер
Эпидемияның қозғалушы күші, және берілу мехаризмі, инфекция көзі туралы түсінікті, жалпы эпидемиялогия теориясын алғаш өңдеп жасған Л. В. Громашевский эпидемиялық процесс туралы ілімнің негізін қалаушысы. Л. В. Громашевский анықтамасы бойынша, қоздырғыштың иесі организмінде болуы және оның сыртқы ортаға шығуымен алмасып отыруы эпидемиялық процестің үздіксіз ұласып отыруына жағдай жасайды. Осы тұрғыдан, эпидемиялық процесс үш элементтен тұрады:
* Инфекция көзі болып табылатын инфицирленген адам және жануар ағзасы;
* Қоздырғыш тасмалдауын немесе жұққыштық бастамасының берілу факторларын қамтамасыз ететін сыртқы ортаның әртүрлі элементтері;
* Өз кезегінде қоздырғыш айналымының келесі циклінде инфекция көзі болып табылатын қабылдағыш адам ағзасы;
Бұл элементтер бір бірімен тығыз байланыста болады және эпидемиялық процестің ағымының үздіксіздігін қамтамсыз етеді Осы факторлардың біреуін жойған кезде инфекциялық процестің таралуы тоқталады
Эпидемиялық ошақ - жұқпалық бастама одан қоршаған тұлғаларға (адамдарға ﴿ берілуге қабілетті, яғни эпидемиялық процестің дамуы мүмкін, инфекция көзі болған(табылған) орын, оны қоршаған аумақ. Эпидемиялық процесс үш айнымас элементтердің тек өзара әсерлесуі нәтижесінде пайда болады және бір деңгейде тұрақтанады - инфекция көзі → қоздырғыштың берілу механизмі→ осы қоздырғышқа тұрғындардың қабылдағыштығы.
Инфекция көзі - бұл, осыдан адамдардың, жануарлардың немесе өсімдіктердің жұқтырылуы жүретін, қоздырғыштың өмір сүруіне шынайы орта ретінде қызмет ететін объект- жұқтырылған адамның (антропоноздарда) немесе жануарлардың(зооноздарда) ағзасы (организмі) .
Антропоноздарда инфекция көзінің эпидемиялық қауіптілігі, ағзадан бөлінетін қоздырғыштың мөлшеріне, оның вируленттілігіне, адам ағзасының туа пайда болған және жүре пайда болған төзімділігіне, ал жұқпаның сипаты мен мерзімі- әр бір назологиялық түрдің патогенезінің ерекшелігіне тәуелді. Инфекциялық процесс ағымының кез-келген формасында(түрінде) инфекция көзінен патогенді микроорганизмдердің бөлінуі жүріп отырады: айқын көріністегі ауруда, оның көрнексіз(стертый) және созылмалы ағымында, сонымен қатар тасымалдаушылықтың әртүрлі формаларында (симптомсыз инфекциялар) . Симптомсыз инфекция немесе көрнексіз (стертый) түріне қарағанда, кейде барынша ұзаққа созылған кезең уақыты ағымында, әсіресе, инфекциялық процестің типтік ағымында инфекция көзі микроорганизмдердің едәуір мөлшерін бөліп отырады. Инфекциялық процестің атиптік көрнексіз түрінде(формасында) инфекция көзі үлкен эпидемиялық қауіптілікке көрсеткіш болуы мүмкін. Ұзаққа созылған уақыт ағымында олар анықталмай қалып отыруы және маңындағыларды еш ккедергісіз жұқтыруы мүмкін. Эпидемиологиялық көз-қарас тұрғысында аурудың созылмалы формасын ұзақ уақыт болатын инфекция көзі ретінде сипаттауға болады.
Инфекцияның ерекше варианты - патогенді микроорганизмдерді тасмалдаушылық. Тасымалдаушылық дегенде, аурудың қандай да бір клиникалық көріністерімен жүрмейтін, бірақ, сыртқы ортаға инфекциялық ауру қоздырғыштарын бөліп отыратын ағзаның(организмнің) жағдайы жөнінде(ретінде) қарауға болады.
Тасымалдаушыларды басым көпшілік екі негізгі топқа бөледі:
* Ағзаның қоздырғыштан толық босауынан бұрын оның клиникалық сауығуы жүретін, қандай да бір аурумен ауырған адамдар. Мысалы : тырысқақта, іш сүзегі және паратифте, бактериальді дизентерияда, күл, менингококкты инфекция, полиомиелит және т. б. Инфекциядан кейінгі тасмалдаушылық 2-3 айға ұласса жедел деп, ал 3-айдан ұзақ болса созылмалы деп атаймыз.
*«Қабылдамайтын организмнің денісау тасмалдаушылығы». Менингококкты және стрептококкты инфекцияларда денсаулық жағдайының бұзылысы байқалмайды, бірақ мұрынжұтқыншақ шырышты қабатында қоздырғыш анықталады. Осыдан бөлек, ертеректе басынан өткізген ауру нәтижесінде иммундалған, қысқа уақытты(өтпелі) тасмалдаушылықты бөліп қараймыз( немесе эффективті иммунизация нәтижесінде) .
Берілу механизмі- оның биологиялық түрінің сақталуын қамтамасыз ететін, бір иесінен екінші иесіне қоздырғыштың ауысып отыратын эволюциялық шыңдалаған (жүзеге асырылған) әдіс.
Қоздырғыштың берілу механизмі үш саты арқылы жүзеге асады:
*жұқтырылған организмнен бөліну сатысы;
*қоршаған ортада айналымы(циркуляции) сатысы;
*келесі организмге ену сатысы;
Берілу факторлары- қоздырғыштардың бір организмнен басқа организмге өтуін қамтамасыз ететін, сыртқы орта элементтері. Сыртқы ортаның алты біріктірілген элементін бөледі:
* ауа;
* су;
* тағам;
* топырақ;
* тұрмыстық және өндірістік жағдайдағы заттар;
* тірі тасмалдағыштар;
Берілу жолдары- қоздырғыштардың бір организмнен басқасына өтуін қамтамасыз ететін, сыртқы орта элементтерінің жиынтығы.
Л. В. Громашевский иесі организмінде қоздырғыштардың орналасуы және берілу механизміне байланысты инфекциялық ауруларды 4 топқа бөлді.
Аэрозольді (ауа-тамшылы) берілу механизмі . Қоздырғырғыштардың аэрозоль құрамында болып табылатын, тыныс алу жолдарының шырышты қабатында орналасуында шығарылған ауамен ( сонымен қатар- жөтел және түшкіргенде) қоса бөлінеді. Науқас адам маңындағы, шамамен 2. 5м -ге дейінгі арақашықтық аумағы барынша жұқпалы болып табылады. Тамшының әрі қарай тағдыры оның көлеміне тәуелді: барынша ірілері шөгеді, ал ұсақтары ұзақ ілінген(взвешенном) болуы мүмкін, олар бөлме ішінде конвекционды толқынмен ауысады және одан сыртқы коридор және вентиляцилық жолдар арқылы сыртқа өтеді. Қабылдағыш организмнің жұқтырылуы қоздырғыштардың тыныс алу жолдарына орналасуына әкелетін, инфицирленген ауамен дем алғанда жүзеге асады. Сондықтан да, осындай тыныс алу жолдары инфекциялары қоздырғыштарының берілу механизмі аэрозольді(ауа-тамшылы) деп аталады. Ауа-тамшылы жолмен тұмау, қызылша, желшешек вирустары, стрептококктар, көкжөтел таяқшасы т. б. таралады.
Фекальді-оральді берілу механизмі . Қоздырғыштардың арнайы орналасуы ішекте болғандықтан, жұқтырылған ағзадан нәжіс арқылы шығарылады. Келесі уақытта қоздырғыш қабылдағыш организмге залалданған су немесе тағам арқылы еніп, содан кейін микроорганизм асқазан-ішек жолында жиналады. Осындай қоздырғыштардың ену қақпасы ауыз болғандықтан, осындай қодырғыштың берілу механизмі фекальді - оральді деп аталады. Фекальді - оральді берілу механизмі жүзеге асырылуы нақты берілу жолдары (су, тағамдық, тұрмыстық-қатнас) арқылы жүреді.
Трансмиссивті берілу механизмі. Организмде көбеюі немесе белгілі бір даму циклінен өтуші, науқас қанайналымында жүрген қоздырғыштардың берілуі буынаяқты қансорғыштардың көмегімен жүзеге асады. Трансмиссивті инфекцияға антропоноздар ретінде рикетциялармен ( бөртпе сүзегі), спирохеталармен (қайталамалы сүзек), және қарапайымдармен шақырылатын және сол сияқты зооноздар (кенелік энцефалит, Денге қызбасы, қырымдық геморрагиялық қызба) жатады.
Трансмиссивті инфекция қоздырғыштарының берілуі үш фазаны құрайды:
* қоздырғыштың тасмалдаушымен алынуы;
* қоздырғыштың тасмалдаушымен тасмалы;
* қоздырғыштың реципиентке тасмалдаушы арқылы ендірілуі;
Жанаспалы (контактілі) берілу механизмі. Қоздырғыштары тері жамылғыларында және шырышты қабаттарда паразиттеуші(өмір сүруші) инфекциялық аурулар тікелей немесе тікелей емес жанасу(контакт) арқылы беріледі.
Вертикальді берілу жолы - бүкіл пренатальді ( антенатальді, шарана ішілік) кезең, даму кезеңімен қоса, ұрықтанудан дүниеге келуге дейінгі уақытта қоздырғыштың берілуі.
Артифициальді берілу жолы- медициналық, инвазивті, емдік және диагностикалық шаралармен байланысты (парентеральді, трансфузионды) .
Қабылдағыш тұрғындар - эпидемиялық процестің пайда болуы мен ұсталып тұруының (тұрақтануының) үшінші аралығы .
... жалғасы- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz