Баянауыл табиғи ұлттық саябағы

Пән: Экология, Қоршаған ортаны қорғау
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының табиғи-рекреациялық ресурстарына сипаттама

Ұлттық саябақтар:

№ Аты Сипаттама
1 Баянауыл табиғи ұлттық саябағы 1985 жылы құрылды. Қарағай, қайың ормандары
өскен, гранитті, үгіліп мүжілген Баянауыл
таулары Сарыарқаның шөлейтті жазықтарында
орналасқан. Мұнда құстардың 54 түрі,
сүтқоректілердің 54 бар. Саябақта ұзақ
уақыт үгілу әрекетінен қайталанбас жартас,
шоқылар қалыптасқан. Олар сыртқы түріне
орай Жалмауыз кемпір , Найзатас т.б.
деп аталады.
2 Іле Алатау ұлттық саябағы 1996 жылы құрылды. Іле
Алатауының солтүстік
беткейінде Түрген шатқалынан бастап,
батыста Қаскелең асуына дейінгі ерекше
ландшафтыларды қорғау және демалыс, тынығу
мақсатында пайдаланылады. Мұнда
қорғауға аңның 43 түрі, құстың 138 түрі,
балықтың 8 түрі, өсімдіктің 1282 түрі
алынды.
3 Қарқаралы ұлттық саябағы 1998 жылы құрылды. Қарағанды
облысындағы Қарқаралы ауданында орналасқан.
Қарқаралы жәнө Кент тау жүйелерін қамтиды.
Осында әйгілі Шайтанкөл орналасқан.
4 Алтынемел табиғи-тарихи ұлттық 1996 жылы құрылды. Алтынемел тауын
саябағы қамтиды. Мұнда аңның 6 түрі (таутеке,
қарақұйрық, құлан, қызыл қасқыр және т.б.
), сонымен бірге балықтың 30, өсімдіктің
1800 түрі қорғауға алынған.
5 Ордабасы табиғи-тарихи ұлттық Жаздың қапырық ауасын салқындататын әйгілі
саябағы Билейтін субұрқақ та осында. Шымкент
қаласындағы саябақта тұрған ескерткіштердің
бірі Алтын Шаңырақ деп аталады. Бұл тас
мүсін 130 бөліктен құрылған. Тағы бір
ескерткіш Шәмші Қалдаяқовтың атын
иеленген.
6 Көкшетау ұлттық саябағы 1996 жылы құрылды. Ауданы 182,1
мың гектар. Мұнда аңның 305 түрі, қүстың
223, өсімдіктің 800 түрі қорғауға алынған.
7 Бурабай ұлттық табиғи саябағы 2000 жылы құрылды. Бурабайдың әрбір қия
тасына аңыздар негізінде және бейне
ерекшелігіне қарай ат қойып
отырған: Оқжетпес, Жұмбақтас. Жұмбақтасты
бір қырынан қарасаң – бұрымды жас қызға
балайсың, екінші қырынан қарасаң - орамал
тартқан келіншекке балайсың, үшінші қырынан
қарасаң – бетіне әжім түскен кемпірге балап
таңқаласың. Бурабай
көлдеріне Бурабай, Шортанды, Үлкен
Шабақты, Кіші Шабақты, Қотыркөл жатады.
Сонымен қатар, Сары-арқаның, Көкшетау
тауларының аралығында бір-біріне жақын
орналасқан ұсақ көлдер тобы бар. Олар
суының тазалығымен ерекшеленеді.
8 Катонқарағай ұлттық табиғи 2001 жылы құрылды. Жер аумағының ¹³-ін
саябағы қалдық қылқан жапырақты орманы басым
орманды ландшафт алып жатыр.Теңіз
деңгейінен 4506 м биіктікте
орналасқан Сібір мен Алтайдың ең биік шыңы
- Мұзтау. Берел қайнар көзінде 30-дан
астам мұздық кездеседі. Саябақ
жері табиғат және мәдениет ескерткіштеріне
бай. Тархан геологиялық
қимасы, Рахман бұлағы, мәдени-тарихи
ескерткіш болып табылатын Берел сақ қорғаны
мен Көккөл кеніші, Ұлы Жібек
жолының солтүстік алтын тармағы, марал
шаруашылығы орналасқан.
9 Шарын ұлттық табиғи саябағы 2004 жылы құрылды. Шарын ұлттық табиғи
саябағында геологиялық ежелгі кезеңдерден
сақталып келе жатқан Қызғылт
қамалдар аңғарының кескін-келбеті өте
таңданарлық. Шарын өзенінің миллиондаған
жылдар бойы жуып-шаюынан өзен аңғарында
ойдым-ойдым қызғылт түсті шатқалдар пайда
болған. Дәл осындай табиғаты
ерекше шатқал дүние жүзінде Шарыннан басқа
тек АҚШ-тағы Колорода штатында ғана
кездеседі (Үлкен каньон шатқалы). Паркта
өсімдіктердің 940 түрі өседі, оның 60-қа
жуық түрі эндемиктер. Ондағы өсімдіктердің
21 түрі қорғауға
алынып, Қазақстанның Қызыл
кітабына тіркелген. Саябақ аумағы нан ерте
кездерде тіршілік етіп, кейіннен жойылып
кеткен жануарлардың
(пілдердің, мастодонттардың, мүйіз тұмсықтар
дың, қорқау қасқырдың, стенон жылқысының,
т.б.) қаңқа қалдықтары да табылған.
10 Сайрам-Өгем ұлттық табиғи 2006 жылы құрылды. Саябақты ұйымдастырудағы
саябағы басты мақсат – Батыс Тянь-Шань тау
жоталарындағы ғылыми тұрғыдан құнды табиғат
байлықтарын қорғап қалу, қалпына келтіру
және республикадағы экологиялық туризмді
дамыту. Саябақ орманды дала биігінен биік
таулы алқапқа дейінгі 7 табиғи белдемді
қамтиды. Өте сирек кездесетін жануардың
бірі – көк суыр(қысқаша Мензбир суыры).
Сондай-ақ арқар, жабайы шошқа, қоңыр аю,
т.б. жануарлар да кездеседі. Саябақта
тұрақты түрде “Табиғат жылнамасы”
жүргізіліп отырады.
11 Көлсай-көлдері ұлттық табиғи 2007 жылы құрылды. Парк территориясында
саябағы теңіз деңгейінен 1800-3500 метр жоғары
өсетін өсімдіктер мен жануарлар дүниесі,
керемет өзендер мен көлдер, қырлы
ландшафттар кездеседі. Әлі де болса
адамдардың шаруашылық тіршілігі
жүргізілмеген ерекше табиғи орта кездеседі.
Тапу өзендері, құздар, көлдер мен өзендер
түрлі-түсті бояуларға боялған, бұталы
өсімдіктер осы аумақтың тартымды және
көріктілігін көрсетеді. Ауа-райы жағдайы
демалу және сауықтыру үшін ыңғайлы, оған
сәйкес қысы жұмсақ, ауасы таза, қысқы
демалыс түрлері үшін қолайлы.
12 Жоңғар Алатауы ұлттық табиғи 2010 жылы құрылды. Жоңғар Алатауы Сібір
саябағы мен Орта Азия таулары аралығындағы өзіндік
көпір тәрізді. Мұнда шыршалы ормандар мен
самырсын өседі. Марал, аю, еліктер
мекендейді. Полиметалл кен орындары бар.
Кен құрамында кадмий, индий, висмут, селен,
сынап сияқты сирек металдар кездеседі.
13 Бұйратау ұлттық табиғи саябағы 2011 жылы құрылды. Флористикалық құрамында
450 түрден астам жоғарғы тамыр өсiмдiктерi
бар. "Бұйратау" бағының құрамына оған аттас
болатын жергілікті маңызы бар табиғи бақ
және республикалық маңызы бар Белодымовск
пен Ерейментау атты мемлекеттік табиғи
қаумалдар қосылды. Бақтың аумағында
Қазақстанның Қызыл кiтабына
енген жалбағай, сұңқылдақ аққу, ақбас
үйрек, кәдімгі тұрпан, дала қыраны,
тазтырна, дуадақ, безгелдек.

Қорықтар:

№ Аты Сипаттама
1 Ақсу-жабағалы 1926. 131,9 мың гектар жерді алып жатыр. Мұнда
ағаш тәрізді арша (биіктігі 20 м
аралығында), бадам бұтасы, жабайы жүзім, жабайы
алма және басқа да оңтүстік өсімдіктері өседі.
Жануарлардан
мұнда елік, карақұйрык, борсық, бұ ғы, қабан, ақ
тырнақты және т.б. жануарлар кездеседі.
Қорықтың Қаратау жотасы беткейлерінде
палеонтологиялық филиалы бар. Бұл өңір 120 млн жыл
бұрын теңіз түбі болған. Қазір оның орнында әр
түрлі сирек кездесетін балықтар мен былқылдақ
денелілердің, юра дәуіріндегі өсімдіктердің
таңбалары сакталған.
2 Алакөл 1998. Ауданы 197,1 мың гектар. Қорық Алматы
облысындағы Алакөл ауданында орналасқан. Атыраулық
сулы-батпақты ландшафтылары қорғалады. Құстардың
257 түрі (олардың 12-сі Қызыл кітапқа енген),
өсімдіктердің 270 түрі, сүтқоректілердің ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.