Қышқылдар, сілтілер, тұздар мен оксидтердің химиялық қасиеттері, алынуы, классификациясы
Қышқылдар, сілтілер , тұздар мен оксидтердің химиялық қасиеттері , алынуы, классификациясы . Бейорганикалық қосылыстардың арасындағы генетикалық байланыстар.
Негіздік оксидтерге негіздер сәйкес, негіздік окситердің металл төменгі тотығу дәрежесін ТД көрсетеді (+1, +2).
Мысалы:
K2O - калий оксиді, KOH - калий гидроксиді
CaO - кальций оксиді, Ca(OH)2 - кальций гидроксиді
FeO - темір (ІІ) оксиді, Fe(OH)2 - темір (ІІ) гидроксиді
CrO - хром (ІІ) оксиді, Cr(OH)2 - хром (ІІ) гидроксиді.
Екідайлы оксидтерде металдар жоғары тотығу дәрежелерді көрсетеді: +2, +3, +4.
Мысалы:
Al2O3 - алюминий оксиді (ТД(Al) = +3, топ нөмеріне сәйкес)
Fe2O3 - темір (ІІІ) оксиді
Cr2O3 - хром (ІІІ) оксиді
ZnO - мырыш оксиді (ТД(Zn) = +2, топ нөмеріне сәйкес)
Қышқылдық оксидтер қышқылдарға сәйкес, құрамында бейметалдар:
CO2 - көміртек (IV) оксиді; H2CO3 - көміртек қышқылы
SO2 - күкірт (IV) оксиді; H2SO3 - күкіртті қышқыл
SO3 - күкірт (VI) оксиді; H2SO4 - күкірт қышқылы
P2O5 - фосфор (V) оксиді; H3PO4 - фосфор қышқылы
және жоғары тотығу дәрежелерін көрсететін (+5, +6, +7) металдар болады:
Cr2O3 - хром (VI) оксиді, хром ангидриді; H2Cr2O7 - дихром және HCrO4 хром қышқылдары сәйкес
Mn2O7 - марганец (VІІ) оксиді, HMnO4 - марганец қышқылы.
Оксидтердің алу жолдары
1. Жай және күрделі заттарды оттекпен тотықтыру арқылы:
2. Негіздерді, қышқылдарды, тұздарды термиялық ыдырау:
Оксидтердің химиялық қасиеттері:
1. Сумен әрекеттесуі:
а) негіздік оксид + су = сілті
CaO + H2O = Ca(OH)2
б) қышқылдық оксид + су = қышқыл
SO3 + H2O = H2SO4
2. оксидтермен әрекеттесуі:
а) қышқылдық оксид + негіздік оксид = тұз
CO2 + CaO = CaCO3
б) қышқылдық оксид + екідайлы оксид = тұз
3SO3 + Al2O3 = Al2(SO4)3
в) негіздік оксид + екідайлы оксид = тұз
Na2O + ZnO = Na2ZnO2
3. Қышқылдармен және негіздермен әрекеттесуі:
а) негіздік оксид + қышқыл = тұз + Н2О
MgO + 2HCl = MgCl2 + H2O
б) қышқылдық оксид + негіз = тұз + Н2О
CO2 + 2NaOH = Na2CO3 + H2O
в) екідайлы оксид + негіз = тұз + Н2О
Al2O3 + 6HCl = 2AlCl3 + 3H2O
г) екідайлы оксид + негіз = тұз + Н2О
Негіздердің судағы ерігіштігі бойынша суда еритін негіздер (сілтілер) мен суда ерімейтін негіздер деп жіктейді. Екідайлы негіздер қышқылдар мен негіздермен әрекеттеседі.
Негіздердің алынуы:
1) сумен әрекеттесуі:
активті метал + су = сілті + сутек
2Na + 2H2O = 2NaOH + H2
сілтілік және сілтілікжер метал оксидтері + су = сілті
CaO + H2O = Ca(OH)2
2) ерімтал тұз + сілті = ерімейтін негіз + су
FeSO4 + 2NaOH = Fe(OH)2↓ + Na2SO4
K2CO3 + Ba(OH)2 = 2KOH + BaCO3↓
3) тұздардың сулы ерітінділерінің электролизі:
2NaCl + 2H2O = 2NaOH + H2↑ + Cl2↑
Негіздердің химиялық қасиеттері:
1. Бейтараптану реакция
а) негіз + қышқыл = тұз + Н2О
3NaOH + H3PO4 = Na3PO4 + 3H2O
Cu(OH)2 + 2HCl = CuCl2 + 2H2O
б) негіз + қышқылдық тұз = орта тұз + су
Ca(OH)2 + Ca(HCO3)2 = CaCO3↓ + 3H2O
2. қышқылдық оксид + негіз = тұз + су
SO2 + 2KOH = K2CO3 + H2O
3. термиялық ыдырау:
Қышқылдардың жіктелуі
1) қышқыл қалдығының табиғаты бойынша:
а) оттексіз қышқылдар:
HCl - хлорсутек қышқылы, тұз қышқылы
H2S - күкіртсутек қышқылы
б) оттекті қышқылдар:
H2SO4 - күкірт қышқылы
HClO4 - хлор қышқылы
2) қышқыл құрамындағы металл атомдарымен орынбасу сутек атом сандары бойынша;
а) бірнегізді қышқылдар:
HNO3 - азот қышқылы
HBr - бромсутек қышқылы
б) көпнегізді қышқылдар:
H2S (екінегізді),
H3BO3 (үшнегізді) - бор қышқылы.
Қышқылдардың алу жолдары
1. қышқылдық оксид + су = қышқыл
P2O5 + 3H2O = 2H3PO4
2. әлсіз қышқылдық тұз + күшті қышқыл = тұз + қышқыл
Na2SiO3 + 2HCl = H2SiO3↓ + 2KCl
3. қатты тұз + концентрлі күкірт қышқылы = ұшқыш қышқыл + тұз
Қышқылдардың химиялық қасиеттері:
1. металл + қышқыл = тұз + сутек
(металдардың электрохимиялық кернеу қатарында сутекке дейін орналасқан металдар)
2. негіздік оксид + қышқыл = тұз + Н2О
CuO + 2HCl = CuCl2 + H2O
3. негіз + қышқыл = тұз + Н2О
Ba(OH)2 + H2SO4 = BaSO4 + 2H2O
4. тұз + қышқыл = жаңа тұз ... жалғасы
Негіздік оксидтерге негіздер сәйкес, негіздік окситердің металл төменгі тотығу дәрежесін ТД көрсетеді (+1, +2).
Мысалы:
K2O - калий оксиді, KOH - калий гидроксиді
CaO - кальций оксиді, Ca(OH)2 - кальций гидроксиді
FeO - темір (ІІ) оксиді, Fe(OH)2 - темір (ІІ) гидроксиді
CrO - хром (ІІ) оксиді, Cr(OH)2 - хром (ІІ) гидроксиді.
Екідайлы оксидтерде металдар жоғары тотығу дәрежелерді көрсетеді: +2, +3, +4.
Мысалы:
Al2O3 - алюминий оксиді (ТД(Al) = +3, топ нөмеріне сәйкес)
Fe2O3 - темір (ІІІ) оксиді
Cr2O3 - хром (ІІІ) оксиді
ZnO - мырыш оксиді (ТД(Zn) = +2, топ нөмеріне сәйкес)
Қышқылдық оксидтер қышқылдарға сәйкес, құрамында бейметалдар:
CO2 - көміртек (IV) оксиді; H2CO3 - көміртек қышқылы
SO2 - күкірт (IV) оксиді; H2SO3 - күкіртті қышқыл
SO3 - күкірт (VI) оксиді; H2SO4 - күкірт қышқылы
P2O5 - фосфор (V) оксиді; H3PO4 - фосфор қышқылы
және жоғары тотығу дәрежелерін көрсететін (+5, +6, +7) металдар болады:
Cr2O3 - хром (VI) оксиді, хром ангидриді; H2Cr2O7 - дихром және HCrO4 хром қышқылдары сәйкес
Mn2O7 - марганец (VІІ) оксиді, HMnO4 - марганец қышқылы.
Оксидтердің алу жолдары
1. Жай және күрделі заттарды оттекпен тотықтыру арқылы:
2. Негіздерді, қышқылдарды, тұздарды термиялық ыдырау:
Оксидтердің химиялық қасиеттері:
1. Сумен әрекеттесуі:
а) негіздік оксид + су = сілті
CaO + H2O = Ca(OH)2
б) қышқылдық оксид + су = қышқыл
SO3 + H2O = H2SO4
2. оксидтермен әрекеттесуі:
а) қышқылдық оксид + негіздік оксид = тұз
CO2 + CaO = CaCO3
б) қышқылдық оксид + екідайлы оксид = тұз
3SO3 + Al2O3 = Al2(SO4)3
в) негіздік оксид + екідайлы оксид = тұз
Na2O + ZnO = Na2ZnO2
3. Қышқылдармен және негіздермен әрекеттесуі:
а) негіздік оксид + қышқыл = тұз + Н2О
MgO + 2HCl = MgCl2 + H2O
б) қышқылдық оксид + негіз = тұз + Н2О
CO2 + 2NaOH = Na2CO3 + H2O
в) екідайлы оксид + негіз = тұз + Н2О
Al2O3 + 6HCl = 2AlCl3 + 3H2O
г) екідайлы оксид + негіз = тұз + Н2О
Негіздердің судағы ерігіштігі бойынша суда еритін негіздер (сілтілер) мен суда ерімейтін негіздер деп жіктейді. Екідайлы негіздер қышқылдар мен негіздермен әрекеттеседі.
Негіздердің алынуы:
1) сумен әрекеттесуі:
активті метал + су = сілті + сутек
2Na + 2H2O = 2NaOH + H2
сілтілік және сілтілікжер метал оксидтері + су = сілті
CaO + H2O = Ca(OH)2
2) ерімтал тұз + сілті = ерімейтін негіз + су
FeSO4 + 2NaOH = Fe(OH)2↓ + Na2SO4
K2CO3 + Ba(OH)2 = 2KOH + BaCO3↓
3) тұздардың сулы ерітінділерінің электролизі:
2NaCl + 2H2O = 2NaOH + H2↑ + Cl2↑
Негіздердің химиялық қасиеттері:
1. Бейтараптану реакция
а) негіз + қышқыл = тұз + Н2О
3NaOH + H3PO4 = Na3PO4 + 3H2O
Cu(OH)2 + 2HCl = CuCl2 + 2H2O
б) негіз + қышқылдық тұз = орта тұз + су
Ca(OH)2 + Ca(HCO3)2 = CaCO3↓ + 3H2O
2. қышқылдық оксид + негіз = тұз + су
SO2 + 2KOH = K2CO3 + H2O
3. термиялық ыдырау:
Қышқылдардың жіктелуі
1) қышқыл қалдығының табиғаты бойынша:
а) оттексіз қышқылдар:
HCl - хлорсутек қышқылы, тұз қышқылы
H2S - күкіртсутек қышқылы
б) оттекті қышқылдар:
H2SO4 - күкірт қышқылы
HClO4 - хлор қышқылы
2) қышқыл құрамындағы металл атомдарымен орынбасу сутек атом сандары бойынша;
а) бірнегізді қышқылдар:
HNO3 - азот қышқылы
HBr - бромсутек қышқылы
б) көпнегізді қышқылдар:
H2S (екінегізді),
H3BO3 (үшнегізді) - бор қышқылы.
Қышқылдардың алу жолдары
1. қышқылдық оксид + су = қышқыл
P2O5 + 3H2O = 2H3PO4
2. әлсіз қышқылдық тұз + күшті қышқыл = тұз + қышқыл
Na2SiO3 + 2HCl = H2SiO3↓ + 2KCl
3. қатты тұз + концентрлі күкірт қышқылы = ұшқыш қышқыл + тұз
Қышқылдардың химиялық қасиеттері:
1. металл + қышқыл = тұз + сутек
(металдардың электрохимиялық кернеу қатарында сутекке дейін орналасқан металдар)
2. негіздік оксид + қышқыл = тұз + Н2О
CuO + 2HCl = CuCl2 + H2O
3. негіз + қышқыл = тұз + Н2О
Ba(OH)2 + H2SO4 = BaSO4 + 2H2O
4. тұз + қышқыл = жаңа тұз ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz