Наркоз .ИНГАЛЯЦИЯЛЫҚ НАРКОЗДЫҢ ТҮРЛЕРІ

Пән: Медицина
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 11 бет
Таңдаулыға:

Жоспар

І Кіріспе

а. Наркоз теориялары

ІІ. Негізгі бөлім

а. Ингаляциялық наркоз және оның препараттары

б.Ингаляциялық наркоз ұсақ малдар үшін

ІІІ. Қорытынды

ІV. Пайдаланған әдебиеттер тізімі

Наркоз (грек. narkosіs –сезімсіз ету) – Жануарларға есірткі
заттардықолдану арқылы орталық жүйке жүйесін қайтымды тежеу.Орталық жүйке
жүйесіне арнайы дәрілер жіберу арқылы организмде жасанды түрде шақырылған
терең ұйқы. Наркоздан кейін адам есінен толық не жартылай айырылып, ауыру
сезімін жоғалтып, тіндер жансызданады.

Наркоз жағдайында бас миының тежелуi байқалады. Ол төменгі бөлiмдерге
және жұлынға тарайды (И.М. Сеченов).
Н.Е. Введенский (1903) өте күштi тiтiркендiргiш ұзақ уақыт әcep ету
салдарынан, тежелу дамитындығын көрсеткен. Олар жасушаның функциональдi
қозғалуын (лабильдiлiгiн) тежейдi. Наркотикалық заттар нейрондардың
лабильдiлiгiн өте қатты төмендетiп, наркотикалық тежелуге алып келедi.
В.С. Галкин (1953) - наркотикалық заттардың ОНЖ-не әcep ету теориясын
ашқан. Ол алrашқы кезде ми қыртысының тежелуiмен, содан кейiн қыртыс асты
құрылымдарының тежелуiмен сипатталады.

Наркотикалық заттарды енгізу жолдарына қарай:

- Ингаляциялық наркоз: наркотикалық затты тыныс жолдары арқылы
енгізеді.

- Ингаляциялық емес наркоз: наркотикалық затты басқа жолдармен
енгізеді: веналық, ректальді,бұлшықетті және т.б.

Қолданылатын заттардың саны бойынша:

- Мононаркоз бір зат қолданылады.

- Аралас наркоз бір мезгілде екі немесе одан да көп заттар
қолданылады.

- Қосарланған ( комбинирленген ) операциялардың әр кезеңінде әртурлі
наркотикалық заттарды қолдану немесе оларды басқа заттармен қосып енгізу (
миелорелаксанттар, анальгетиктер, ганглиоблокаторлар).

Наркоздың мындай түрлерін ажыратады:

1. Енгізу наркозы аз уақыт әсер етеді. әсері тез басталады, қозу
сатысы болмайды.

2.Демеуші негізгі наркоз операция жасау барысында қолданады.

3.Базисті наркоз беткейлі наркоз, негізгі наркозбен бірге немесе
оның алдында анестетик зат енгізіледі, ол негізгі наркотикалық заттың
мөлшерін төмендету үшін жасалынады

ИНГАЛЯЦИЯЛЫҚ НАРКОЗДЫҢ ТҮРЛЕРІ

Наркотикалық қоспаларды енгізу тәсіліне қарай:

- маскалық

- эндотрахеальді

- эндоброхиальді

Ингаляциялық наркоздың негізгі түріне эндотрахеальді
(интубациялық ) наркоз жатады. Бұл кезде наркотикалық қоспа тікелей
кеңірдекке жіберіледі. Ол үшін кеңірдектің интубациясы жасалады. Интубация
дегеніміз – кеңірдекке ауа өткізетін түтікшені енгізу. Интубация
жасалғаннан кейін, науқасты Өкпені Жасанды Демалдыру аспабына қосу керек.

Ингаляциялық наркозды жүзеге асыру үшін, оңай буландыратын
(ұшқыш ) сұйықтарды эфир, фторотан,метоксифлюран,хлороформ немесе газ
тәрізді наркотикалық заттарды азот тотығын, циклопропанды қолданады.

Өкпені жасанды демалдыру аспаптары наркотикалық қоспаларды,
оттегіні немесе белгілі бір көлемде және жиілікпен ауаны үрлеп жіберу үшін
қолданылады.
Ингаляциялық наркозды жүргізу әдістері
Ашық әдіс: науқас анестетитикті ауамен қосып алады және оны қоршаған ауаға
тынысымен шығарады ( маскалық наркоз)
Жартылай ашық әдіс: науқас оттегімен қосып,аспап арқылы наркотикалық затты
тыныс алады және оны қоршаған ортаға тынысымен шығарады.
Жартылай жабық әдіс: науқас аспап арқылы наркотикалық қоспаны тыныс алады
және оны жартылай аспапқа,жартылай қоршаған ортаға тынысымен шығарады.
Аспапқа қайтадан түскен ауа адсорбер арқылы көмірқышқыл газынан босап өтеді
де,наркотикалық қоспамен араласып қайтадан науқастың тыныс алу жолдарына
түседі.
Жабық әдіс: тыныс алу және тыныс шығару аспаппен жүзеге асырылады.бұл
әдісте наркотикалық қоспа қоршаған ортадан шектелген.
Наркозға арналған заттардың ОЖЖ -сі нейрондарының зат алмасу
үрдістерін тежейтін жалпы биохимиялық теориялары да ұсынылған. Шыныменде
бірқатар препараттар ми тіндерінің оттегін қажет етуін төмендетеді. Бірақ
бұл қасиет барлық наркозға арналған заттарға тән емес. Сонымен қатар
нейрондардың биохимизміндегі өзгерістер оның себептері емес, наркоздың
салдары болуы мүмкін. Дегенмен, соңғы жылдары наркозға арналған заттардың
әсерлерінде рецепторлық комппоненттердің болуын растайтын мағлұматтар көп
шығып жатыр. Осылай, зерттеулерде көрсетілгендей ингаляциялық және
ингаляциялық емес наркозға арналған заттардың барлығы наркотикалық
концентрацияда ГАМҚa- бензодеазипин – барбитурыты рецепторлық кешенмен
байланысады және ГАМҚ ның әсерін шамадан тыс күшейтеді. Бұл кезде осы
рецепторлық кешенмен байланыстағы белсендідірілген хлорлық ионофордың
уақыты ұзарады. Азоттың шала тотығы ГАМҚa- рецепторға әсер етпейді.
Жоғарыда аталғандай кетамин глутамат рецепторының белгілі бір түрінің
антагонисті екені дәлелденген. ОЖЖ нің әр түрлі деңгейінің синаптикалық
шоғырларының жіне морфофункциональды жиналулардың наркозға арналған
заттардың әсеріне сезімталдығы әр қалай. Наркозға арналған заттардың
әсерлеріндегі белгілі кезеңдердің болуы осыған байланысты. Наркозға
арналған заттардың ОЖЖ -сі нейрондарының зат алмасу үрдістерін тежейтін
жалпы биохимиялық теориялары да ұсынылған. Шыныменде бірқатар препараттар
ми тіндерінің оттегін қажет етуін төмендетеді. Бірақ бұл қасиет барлық
наркозға арналған заттарға тән емес. Сонымен қатар нейрондардың
биохимизміндегі өзгерістер оның себептері емес, наркоздың салдары болуы
мүмкін.

Наркозға арналған заттар (Жалпы анестетиктер)

Бұл топтың заттары хирургиялық наркоз шақырады. Бұл көрініс
сана сезімнің тоқтауымен, сезімталдық және рефлекторлық реакциялардың
басылуымен, қаңқа бұлшық еттері тонусының төмендеуімен жұретін ОЖЖ-нің
қайтымды тежелуімен сипатталады. Анестезиологияда қабылданған мұндай
анықтамалар жалпы ағзаға қолданылатын наркоздың тек сыртқы көріністерін
ғана қамтиды.

Наркозға арналған заттардың барлық негізгі әсерлерінің дамуы
олардың ОЖЖ - не берілуді тежуінен байланысты. Бұл кезде афферентті
импульстерден берілудің бұзылуы, қыртыс қыртысасты байланыстардың, аралық
мидың, орта мидың, жұлынның және т.б. қызметтері өзгереді. Синаптикалық
берілулердің бұзылуына байланысты пайда болған ОЖЖ - нің функциольді
дезентиграциясы наркоздың дамуын шақырады.

Наркоз Келесі кезеңдерін бөледі:

I - Анальгезия кезеңі.

II -Қозу кезеңі.

III - Хирургиялық наркоз кезеңі.

1-ші (III) деңгей беткейлік наркоз;

2-ші деңгей жеңіл наркоз;

3-ші деңгей терең наркоз;

4-ші деңгей өте терең наркоз;

IV – Ояну кезеңі.

Наркоздың берілген кезеңдерінің реті тек жалпы схема түрінде
ұсынылған, өйткені бірқатар препараттарды қолданған кезде қозу кезеңі мүлде
болмауы мүмкін немесе анальгезия кезеңі басым болады. Наркоздың бөлек
кезеңдері толығырақ эфирдің қолданылуында берілген.

Наркозға арналған заттар химиялық қосылыстардың түрлі
класстарына жатады. Олардың химиялық құрылысы мен наркотикалық
белсенділігінің арасындағы жалпы заңдылық анықталмады. Тек бірқатар жеке
қосылыстардың тәуелділігі дәлелденді.

I. Ингаляциялық наркозға арналған заттар:

1.Сұйық ұшқыш заттар.

Фторотан

Изофлуран

Энфлуран

Наркозға арналған эфир

2.Газ тәрізді заттар

Азоттың шала тотығы

Ингаляциялық наркозға науқасты дайындау

Науқасқа наркозды берер алдында оның әр бір жүйесіне көніл
беріліп тексерілуі тиіс. Наркозды таңдағаннан кейін науқасты оған дайындай
бастайды. Науқасты наркозға дайындаудың екі этапын ажыратады: алдын ала
дайындау және наркозға арналған дайындық.

Алдын ала дайындау: операцияалды кезеңде өткізіледі және
науқастың мүшелері мен жүйелерін тексеруге негізделген. Егерде науқастың
ағзасында бір өзгерістер табылса онда оған міндетті түрде операцияалдылық
ем тағайындалады. Алдын ала дайындауға : ауыз қуысының және өкпенің
санациясы кіреді. Науқаспен алдын ала сөйлесіп операцияның қалай өтетінін
түсіндіріп тыныштандыру керек. Әрқашанда фармакалогиялық заттар
тағайындайды олар науқастың ОЖЖ-ң реактивтілігін түсіру арқылы оны
тыныштандырады.

Сұйық ұшқыш заттар

Орталық жүйке жүйесінің негізгі нейромедиаторлар нейромодуляторлары
(норадреналин, серотонин, дофамин, ацетилхолин, амин қышқылдары, пептидтер,
пуриндер т.б.).

Наркозға арналған заттар. (галотан (фторотан), наркозға арналған эфир,
азот тотығы, тиопентал натриі, пропанидид, кетамин, натрий оксибутираты.

Ұйқтатқыш заттар (нитразепам, фенобарбитал, зопиклон золпидем).

Тырыспаға қарсы заттарЭпилепсияға қарсы заттар. (фенобарбитал,
фенотоин (дифенин), этосуксемид, карбамазепин, клонезепам, натрий
вальпроат, диазепам, ламотриджин).

Газ тәрізді заттар

Газ — заттың атомдары мен молекулалары бір-бірімен әлсіз
байланысқандықтан, кез келген бағытта еркін қозғалатын ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.