Қазақстан және Киото хаттамасы

Пән: География
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 12 бет
Таңдаулыға:

Жоспары:

Кіріспе
1. Парниктік эффект
2. Киото хаттамасы
3. Қазақстан және Киото хаттамасы
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

Кіріспе

Климаттың құрылымдануының маңызды факторы болып жылыжайлық (парникті) эффект - ауаның жер бетіндегі қабатының қызуы есептеледі, ол негізінен атмосфераның ұзын толқынды (жылулық) сәулелерді жер бетінде көп сіңіретіндігінен болады, бұл сәулелер болса өз кезегінде Күннің сәулесінің Жер бетіне дейін жарықтық энергиясының жетуіне дейін түрленуінен туындайды. Жылыжайлық эффектіге ластаушы заттар қосатын үлесін алып қарасақ: көміртегі қостотығы 66%, метан - 18%, фреондар - 8, азот тотығы - 3%, ал қалған газдар - 5%. Жылыжайлық эффектіге әртүрлі газдардың әсер етуі әртүрлі болып келеді. алып қарасақ, метанның молекуласының әсер етуі 25 есе, ал фреондар - 11 мың есе көміртегі қос тотығы молекуласынан жоғары күшке ие.
Жылыжайлық эффекті атмосферадағы жылыжайлық газдар концентрациясы артқан сайын өседі, және ол өз кезегінде климаттың жылуына алып келеді. Жылыжайлық эффекті атмосферадағы жылыжайлық газдар және булар концентрациясының артуымен өседі, және ол өз кезегінде климаттың жылынуына алып келеді. Қазіргі уақытта атмосферадағы көміртегі қос тотығының мөлшері 1 млнға шаққанда 336 бірлік құрайды. Жыл сайын ол 1-2 бөлікке артуда. Жылыжайлық эффектінің артуымен Арктика мұздарының еруі күшейеді. Алып қарастыратын болсақ соңғы 30 жыл ішінде Солтүстік мұзды мұхиттың мұзды қабатының қалыңдығы 40 пайызға азайды. Бірнеше онжылдық алдын ғана Солтүстік полюске тек жеке батыр тұлғалар ғана аяқ баса алатын еді. Бүгінгі күні ол жерге ыңғайлы каюта көмегімен орташа қуаттағы мұзжарғыш арқылы баруға болады. Гренландия мұздықтары, Альп тауы, Кавказ, Килиманджаро шыңдарының мұздары да еруде. Соңғы 9 жыл ішінде Гренландияның мұздықтарының еруі 3 есеге дерлік өсті.
Жылыжайлық эффектінің күшеюінің әсері. Көміртегі қос тотығының концентрациясы 400-500 бірлікке дейін артатын болса орташа алғанда бүкіл планетаның жер беті қабатының температурасы шамамен 1-1,50С дейін көтеріледі, ал концентрация шамасы 60-700 бірлікке жететін болса, температураның көтерілуі 4-50С құрайды. Климаттың жылынуы биосферада катастрофалық өзгерістерге алып келеді, құрғақшылық жиілейді, Арктика мұздықтарының еруі күрт өседі, Гренландия және басқа да таулы массивтер (Антарктиданың еруінің қосатын үлесі елеусіз, себебі жылыған кезде ол жақта жаңбыр және қар жаууы жиіліп, және мұз қалыңдығының артуы орын алады) қарлары мен мұздықтары ериді. Әлемдік мұхит деңгейі көтеріледі. 2030 жылға қарай мұхиттың деңгейінің көтерілуі 20 см шамасында, ал 2100 жылы - 60 см болжамданып отыр.

1. Парниктік эффект
Парниктік эффект. Атмосфераның құрамы мен жағдайы ғарышпен жер арасындағы сәуле, жылу алмасу процесіне әсер етеді. Күннен жерге немесе жерден ғарышқа қуат берілу процесі биосферадағы температураны белгілі бір деңгейде сақтайды, орташа алғанда +15°. Бұнда биосферадағы температура жағдайын сақтап тұруда Жерге жылу қуатын алып келетін күн радиакциясының рөлі жоғары. Осы процесс бірі-бірімен тығыз байланыста болады. Сондықтан Жердегі жылу балансының өзгеруі биосфераның орта температурасының ұлғаюына әкелуі мүмкін. Бұл жағдай антропогендік қосындылардың атмосферада соңғы жылдары көбеюіне байланысты болып отыр. Атмосферадағы газдар мен басқа қосындылардың көбеюінен, Жерден ғарышқа көтерілетін жылудың көлемі азаяды да, Жер бетінде қалып қояды. Ал бұл жағдай климаттың жылынуына әкеліп соғады. Бұл процесте көмірқышқыл газының рөлі өте зор. О бастан көмірқышқыл газының жердегі климат пен температураны қолдап тұратын концентрациясы 0,003 пайыздан аспаған ал кейінгі жылдары бұл газдың көлемі әр он жыл сайын 2 жылға ұлғайып отыр. Бұл жылдамдық соңғы жылдары тездетіп барады. Жер тұрғындары жылдан-жылға ормандардың көлемін азайтуда және отын жағуда.
Климаттың әр түрлі моделін жасап, зерттеу 2050 жылы жерде орташа температура 4,5°С дейін көтерілуі мүмкін. Жер шарының мұндай жылынуы мәңгілік мұздардың еруіне әкелетін болса, Әлемдік мұхиттың деңгейі 0,5-1,5м көтеріледі. Климаттың одан ары жылынуы 2100ж Әлемдік мұхиттың деңгейін 2метрге дейін көтереді. Ал бұл 5млн шаршы километр құрлықты су басып кетуіне әкелуі мүмкін. Ал бұл - барлық құрлықтың 3 пайызындай көлемі, жер шарындағы қолданбалы жердің 30 пайызындай көлемі. Парниктік эффектің Жер тұрғындарына алып келер зардабы ұшан теңіз. Сондықтан осы күрделі мәселелер жөнінде адамзат алдын ала тиімді шаралар қабылдамаса, жердегі өмір - тіршілікке үлкен қатер туындауы мүмкін.
Парниктік газдардың әсерінен жылулық баланстың өзгеруі нәтижесінде мүмкін болатын жер шарының температурасының ғаламдық артуын - парниктік эффект деп атайды. Негізгі парниктік газ көмірқышқыл газы болып табылады. Көмірқышқыл газының парниктік эффектіге қосатын үлесі әр түрлі мәліметтер бойынша 50%-дан 65%-ға дейін жетеді. Басқа парниктік газдарға метан, (шамамен 20%), азот оксидтері (шамамен 5%), озон, фреондар және басқа да газдар (парниктік эффектінің шамамен 10-25%) жатады. Барлығы 30-ға жуық парниктік газдар, олардың атмосферадағы мөлшеріне ғана емес, сонымен қатар бір молекулаға әсерінің салыстырмалы белсенділігіне де байланысты болады. ХІХ ғасырдың ортасынан бастап атмосферадағы СО2 мөлшерінің өзгерісі 12-15% артқан.
Жер бетіне негізінен жылулық емес, көрінетін сәулелер ағыны түседі. Бұл сәулелер парниктік газдар арқылы өзгермей өтеді. Парниктік газдар жылу сәулелерінің космос кеңістігіне кетуіне қарсы әсер етеді. Олар қақпанға түскендей болып жиналады да ауаның температурасының артуына әкеліп соқтырады. Мәліметтер бойынша парниктік газдардың әсерінен соңғы жүз жылдықта Жердің орташа жылдық температурасы 0,3-0,60С - ға артқан. Әр түрлі болжамдарға сүйенсек, планетаның орташа жылдық температурасының 1-3,50С-ға артуына әкеледі. Ауа райының жылынуы әсерінен, мәңгі мұздықтардың еруі салдарынан әлемдік мұхит 1,5 -2 м көтерілуі мүмкін, ол шамамен 5 млн. км2 құрлықтың су астында қалуына әкеледі. Ауа райының жылынуы әлемдік мұхитттың деңгейінің көтерілуінен басқа да құбылыстар: ауа райының тұрақсыздық дәрежесінің артуы, дауылдардың жиіленуі, жануарлармен өсімдіктердің жойылу жылдамдығының артуына әкеліп соқтыруы мүмкін.

Парниктік эффект

Парникті эффектінің механизмі қарапайым. Бұлтсыз ауа райы ашық кезде күн сәулелері Жер бетіне оңай жетіп топырақ, өсімдіктер жамылғысымен сіңіріледі. Жер беті қызған соң жылу энергиясын ұзын толқынды сәулелену түрінде атмосфераға қайта береді. Алайда бұл жылу энергиясы атмосферада шашырамай жоғарыда айтылған газдардың молекулаларымен сіңіріліп (С02 жылу энергиясының 18%-ын сіңіреді), молекулалардың қарқынды қозғалысына және температураның көтерілуіне алып келеді

Парниктік эффектінің пайда болу көздері:

Көмірқышқыл газы СО2
Көмірсутек
Метан СН4
ЭтанС2Н6
КӨМІРҚЫШҚЫЛ ГАЗЫ

Көмірқышқыл газының атмосфераға түсуінің негізгі техногенді көзі - органикалық отынды жандыру болып табылады. Қазір тек жылу энергетикасынан атмосфераға шамамен жылына бір адамға 1 т көміртегі немесе Жер шарында жылына 6 млрд. т бөлініп шығады. Атмосферадағы көміртегінің мөлшерін кемітетін негізгі факторлар фотосинтез бен мұхиттың сіңіруі болып табылады. Мұхит адам қызметінің нәтижесінде түзілген көмірқышқыл газының 50%-ын сіңіреді.
Атмосфералық газдар (азот, оттегі, су парлары) жылу сәулелерін сіңірмей, керісінше оларды шашыратады. С02-нің концентрациясы жыл сайын 0,8-1,5 мгкг-ға көтерілуде. Зерттеулер бойынша СО2-нің мөлшері ауада екі есе көбейсе, орташа температура 3°С-5°С-қа көтеріледі. Бұл өз кезегінде климаттың ғаламдық жылуына, яғни, Антарктидадағы мұздықтардың жаппай еруіне, Әлемдік мұхиттың орташа деңгейінің көтерілуіне, көптеген жердің су астында қалуына және басқа да жағымсыз жағдайларға алып келеді.

ПАРНИКТІК ЭФФЕКТ

Жер атмосферасында парниктік газдардың шоғырлануы жалғасуда.

Гренландия мұздағы

Біздің планетамыздағы барлық мұз қабаттарының 10 пайызы осы Гренландияда шоғырланған. Көлемі жағынан Антарктикадан кейінгі екінші орынды алатын бұл мұз қалқанның массасы 2,5 млн. текше шақырымға тең. Соңғы жылдары Гренландия мұздағының бұрынғыдан жылдам ери бастағаны байқалуда. Жыл сайын 250 миллиард тоннаға жуық гренландиялық мұз суға айналып, Атлант мұхитына қосылатын көрінеді. Бұл құбылысты анықтауға 2002 жылдан бері мұздаққа тұрақты бақылау жасап келе жатқан екі жасанды спутниктердің жинақтаған деректері мүмкіндік берді. Соңғы жылдары гренландиялық мұздақтың жағдайы ерекше назар аударуды қажет етіп отыр.
Ғаламдық проблема

Арктика

Канадалық ғалымдардың деректері бойынша, Арктиканың мұз қабаты соңғы 15 жыл ішінде 40 пайызға тарта қысқарған көрінеді. Ал ресейлік ғалымдар тура осы мерзімде мұз қалыңдығы 15-20 пайызға азайды деген деректерді алға тартады.Шығыс Сібір платформасынан жыл сайын 8 млн. тоннаға жуық метан газының ауаға таралатындығын анықтады. Ғалымдардың болжамынша, жаһандық жылыну үдерістері мұхиттардың түбінде осыған дейін мүлгіп жатқан мәңгілік тоңдарды жібітіп, оның қабатындағы метан газдарына қозғау салғанартады

ПАРНИКТІК ЭФФЕКТІ ТУРАЛЫ БОЛЖАМДАР

Ғаламдық жылынудың адамға белгілі бір мөлшерде тигізетін пайдасы да жоқ емес (мәселен, өсімдіктердің өнімділігі артады, шаруашылықта қызмет етуге мүмкіндіктердің кеңеюі, т.б.)
Алайда, ғаламдық жылынудың арқасында біз көптеген қиыншылықтарға душар болатынымыз бірден анық. Олардың ең бастысы - шаруашылықтың көптеген түрлерін климаттық жағдайларға қысқы мерзімде бейімдендіру болып табылады.
Атақты француз физигі Жозеф Фурье жер атмосферасы жылыжайдағы шыны ретінде рөл атқарады: ауа күн жылуын өткізе отырып, оның қайтадан ғарышта буланып кетуіне жол бермейді деп болжаған.
Бұл эффект кейбір парниктік газдардың арқасында жүзеге асады. Олар күнге шағылысатын көрінетін және жақын инфрақызыл жарықты өткізіп, бірақ өте төмен жиіліктегі және жер бетінің күн сәулесімен қыздырғандағы пайда болған алыс инфрақызыл сәулесін жұтады.
Әйгілі физик В.И.Лебедеваның айтуы бойынша көмірқышқыл газының ауадағы көп мөлшері дүние жүзіндегі жаһандық жылынуға әкеп соқтырмауы тиіс.
Физик Б.М.Смирнов Лебедеваның пікірін мақұлдап, оның үстіне бүкіләлемдік жылыну жер атмосферасына мүлдем әсер етпей, қайта өндіріс өнімділігін арттырады деген пікір айтқан.

2. Киото хаттамасы

Киото хаттамасы - жаһандық экологиялық проблемаларды шешуге арналған, 1997 жылы Жапонияның Киото қаласында қабылданған халықаралық құжат. Киото хаттамасы - ха - лық - аралық деңгейде экологиялық проблемамен бірлесе күресуге бағыт - талған тұңғыш құжат.

Киото хаттамасына Қатысушы Елдер██ Қол қойып, ратификациялағандар██ Қол қойылған, ратификация күтілуде██ Қол қойылған, ратификацияланбаған██ Қол қоймайтындар

1980 жылы әлемдік қоғамдас - тық - тың назары ғаламдық жылыну проблемасына ауды. Атмосфера - ның ластануы, жыл сайын ауа тем - пе - ра - тура - сының көтерілуі полюс - тер - дегі мәңгілік мұздардың еруіне алып келіп, соның салдарынан мұ - хит суларының деңгейі көтеріліп, жа - ғалау бойына жыпырлай ор - на - лас - қан ірі қалалар, елді мекендер су астын - да қалады деген қауіп ай - ты - ла бас - та - ды. Бұл алдымен адам - ның таби - ғат - қа тигізіп жүрген за - ла - лын ойлан - бастан жасаған шаруа - шы - лық қыз - ме - тінің салдары, көмір - қыш - қыл газы мен метанның ауаға шамадан тыс бө - лінуінің әсері деген ғалымдар пайым - дауы біраз жайды аңғартты. Шынында да, жыл сай - ын әуеге көтерілген метан мен кө - мірқышқыл газы жерді қатты қы - зып кетуден сақтайтын инфра - күл - гін сәулелерді жұтып, планета тем - пературасының көтерілуіне алып келді. Әсіресе, жылу, жарық бере - тін стансалардан, қаладағы кәсіп - орындардан бөлінген көмірқыш - қыл газы атмосфералық қабатқа өте - тін газдың 13 бөлігін құрайды. Планетадағы жасыл ал - қаптар - ормандар бұл газдың біраз бө - лігін қажетіне жаратқанымен, бар - лығын жұтуға шамасы жетпейтін болды.
Зиянды газдардың ауаны бұ - лай - ша ластауы Солтүстік Америка мен Еуропаның дамыған елдерінде және Қиыр Шығыстың индус - трия - сының дамуы қарқын алған елде - рінде көбі - рек орын алуда. Осындай атмо - сфе - радағы антропогендік өз - ге - рістердің Жер шарының жылыну проблема - сы - на алып келетіндігін ресми мой - ын - дау 1980-жылдардың соңы мен 1990-жылдардың басын - да Біріккен Ұлттар Ұйымының Климат өзгеруін зерттейтін үкі - мет - аралық сараптау тобының баян - да - ма - ларынан бастау алады. 1992 жылы Рио-де-Жаней - ро - да өткен Жаһандық орнықты даму самми - тін - де антропогендік өзгеріс - тер - ге ұшы - рамау үшін ауаға бөлі - не - тін газдың мөлшерін тұрақтандыру, климаттық балансты сақтау міндеті қойылды. Бұл конвенцияға 186 ел қосылатындығын білдіріп, ол 1994 жылдан бастап күшіне енді.
Жалпы, климаттың антропо - ген - ді өзгеруінің әсері қай деңгейде бо - луы мүмкін деген сауалға жауап із - деп кө - рейік. Ғалымдар планета - да - ғы климат жылылығы 2 градусқа жо - - ғарылағанның өзінде Жер ша - рында 500 млн. адам ауыз судан тап - шылық көреді, 3 градусқа жы - лығанда 3 млрд. адам ауыртпалық тартады деп есептейді. Себебі, климат өзгеріске ұшыраған сайын тегеурініне шыдас бермейтін қатты дауылдар, топан сулар қаптауы жиі - лей беретін бо - ла - ды. Бұдан, әри - не, бірінші кезекте ауыл ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.