Рим клубының іс-әрекеті

Пән: Экология, Қоршаған ортаны қорғау
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 14 бет
Таңдаулыға:

Жоспары:

Кіріспе
1. Рим клубының іс-әрекеті
2. Атмосферадағы ауа құрамының өзгеруіне адамның ықпалы
3. Рио-де-Жанейро және Йоханнесбург конференциялары
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

Кіріспе

Рим клубы -- 1968 жылы құрылған әлемдік саяси, қаржылық, мәдени және ғылыми элитаның өкілдерін біріктіретін халықаралық қоғамдық ұйым.
Ғылыми-техникалық революция дәуіріндегі адамзат дамуының ерекшеліктерін тереңдей түсіну мақсатында италиялық экономист А.Печчеи ұйымдастырды. Оған әлемдегі 30-дан астам дамыған елдердің 100-ге тарта белгілі ғалымдары, қоғам қайраткерлері, бизнес өкілдері енген. Негізгі қызмет бағыттары: жаһандық мәселелерді зерттеуді ілгерілету; осы мәселелерге байланысты қоғамдық пікір қалыптастыру; бұл мәселелерге мемлекет басшыларының назарын аударып, сұхбат құру. Рим клубы баяндамалары ғылыми-техникалық және экон. дамудың жедел қарқыны сақталатын болса 21 ғасырдың 1-жартысында "жаһандық апат" қаупі бар деп дабыл қағуда. Олар "органикалық өсу идеясын" ұсынады. Рим клубының көзқарастарынан табиғат пен қоғам дамуының күрделі қарым-қатынасын реттеу жолдарын іздеуден гөрі ғылыми-техникалық және әлеуметтік дамуды шектеу мөлшерін іздеуге бейімділік байқалады.

1. Рим клубының іс-әрекеті

Бейбітшілік моделі. Рим клубы - раздел Экология, Экология ғылымының даму тарихы 1968Ж Италия Экономисі Аурелио Печчидің ұсынысы бойынша қабылданған
1968ж Италия экономисі Аурелио Печчидің ұсынысы бойынша халықаралық ғылыми ұйым Рим клубы құрылды.Қазіргі кезде 30 астам елдің жүзге жуық әр түрлі жетекші мамандарын(солардың ішінде Нобель сыйлығының лауреаты да бар)біріктіреді.Клубтың қызметі басты басты көптеген экологиялық проблемалардың стратегиясын жасауға бағытталған:табиғи ресурстардың сарқылуы,азық түлік проблемасы, қоршаған ортаның ластануы.Рим клубының"Өсудің шегі"(1972)атты баяндама дүниежүзілік даңққа бөленді.оның негізгі қоытындысы қазіргі заманғы даму тенденцияның саұталуы адамзатты экологиялық апатқа әкеледі деген тұжырым болды. Одан кейін де бірнеше маңызды баяндамалар жасалды:"Адамзат жолайрықта"(1974),"Халықаралық жөн жосықты қайта қарау"(1976)т.б.Бұларды дайындау кезінде компьютерлік моделдеу әдістері көп қолданылды.олар бірнеше рет заманымызда әлеуметтік экологиялық проблемаларының әлемдік динамикасын зерттеу үшін қолданылды.
Әлемдік моделдеу мысалы ретінде атом соғысының салдарын болжап айтуға болады. Ол бша ядролық қару қолданылатын соғыс болғандай жағдайда жер бетінде ұзаққа созылатын әлемдік суыну болды. Ядролық жарылыс пен оның салдарынан болатын өрттер тропосфераны қатты бөлшектермен,күлмен ластайды.Жер беті бірнеше апта бойы,кейде айлап ауаға бөлінген ластағыш заттектер түзген экран тәрізді қабаттың астында қаладыМұндай кезді ядролық түн деп атайды,себеі күн сәулеснің едеуір мқлшерін зиянды бөлшектерден түзілген экран ұстап қалады да, жер бетіндегі температураны төмендетеді. Сонымен қатар түзілген азот оксидтерінің әсерінен планетаның озон қабаты да бұзылады.
Әлемдік құпия үкімет Рим клубы аталатын ұйымды құрды. Басты мақсаты 2000 жылға дейін жаңа әлемдік тәртіп орнату еді. Алайда іс жүзінде олар жаһанды тек 10 аймаққа бөліп, әрқайсысын өзіндік мүддесіне пайдаланып жүр.
Бұл халықаралық ұйым 1968 жылы Моргентау тобының мүшелері құрған. Сол жылдың сәуір айында Девид Рокфеллердің Италиядағы жеке меншік үйінде әлемдік ең беделді адамдары бас қосады. Ұйымдастырушы италиандық менеджер Аурелио Печчеи. Жиынның шешемі бойынша жаңа әлемдік тәртіпті орнату үшін қажетті іс-шараларды бастау.
Клубқа 25 мемлекеттен ең беделді деген 75 ғылым, экономика, өндіріс саласының мамандары мүше атанды. Рим клубы Комитет 300-дің сырқы саясаттағы маңызды құралы, тіпті соңғы кездері комитеттің оң қолы деп атанып жүр.
Рим клубы жұмысы саяси, қоғамдық және экономикалық бағытта. Оның мүшелері: болашақта адамзатты сақтап қалу үшін бір ғана үкіметке бағынудан басқа амал жоқ деген пікір ұстанады.
Рим клубының идеалы - адамзаттың ең жақсы қасиеттерін қайта жаңғырту, адамның табиғатпен үйлесімі, адамзат санасын ояту, оның ғылыми-техникалық прогреске көзсіз сенуінен босату, адамның жаңа құндылықтарын анықтау, оның тұрмысын ізгілендіру.
Рим клубының зерттеулері екі бағытта жүрді. Дж. Форрестер мен Д. Медоузаның көзқарасы жағынан -- әлеуметтік пессимизм позициясы - адамзат өркениетінің өсуін шұғыл шектеу, адамзат қажеттіліктерінің құрылымын қайта қарау, экономикалық және экологиялық тұрақтылық бойынша шаралар қолдану. М. Мессарович, Э. Пестель және Э. Тоффлер Жерге қаупі болып тұрған ғылыми-техникалық прогрестен емес, адам-социум қатынастар жүйесіндегі түпкілікті төңкерістен шығатын жолды іздеу керек деген қорытындыға келді. Адамның білімі мен қабілетіне, бостандығы мен тәуелсіздігіне, шығармашылық өзін-өзі дамыту идеясына негізделетін жаңа экономикалық әлемді құру пайда болған өркениет пен болашақ мәдениетінің принципі болады.
1992 жылдың маусым айында Рио - де - Женейро қаласында өткен Біріккен Ұлттар Ұйымының (БҰҰ) Дүние жүзілік қоршаған орта мен даму коммисиясы Біздің жалпы болашағымыз атты конференциясы Тұрақты даму конференциясын және ХХІ ғасырдың күн тәртібіне атты ауқымды бағдарламасын қабылдады. Бұл бағдарламада шешілуі болашақта тұрақты дамуды қамтамасыз ететін жалпы мәселелер қарастырылған. Солардың ішінде негізгі мәселелеріне тоқтала кетсек:
Кедейлікпен күрес. Еңбек ақыны қамтамасыз етуі, кедейлердің өзін-өзі қамтасыз етуі мен бай елдерден тәуелділігін кеміту. Еңбекке жарамды халықтың санын арттыру. Табиғат ресурстарын сақтау және тұрақты даму. Білім беру жүйесін жетілдіру. Отбасын жоспарлау.
· Тұтынудың құрылымын өзгерту: Энергетикалық және шикізаттық пайдалануды қысқарту, экологиялық таза технологияларды дамыту.
· Халық және тұрақтылық: 1993 жылы дүниежүзіндегі халық саны 5,5 миллиард астам болды. Ғалымдардың болжауынша 2020 жылы 8 млрд.-қа жетеді.
· Адам денсаулығын сақтау мен жақсарту: Халықтың денсаулығы қоршаған ортаның жағдайына байланысты болады.
· Тұрақты тұрғын жерлер (Урбанизация)
· Атмосфераны қорғау: Атмосфераға қалдықтарды шығарудың негізгі көзі- энергияны өндіру мен тұтыну;
· Ормандарды жоюмен күрес: Топырақ пен суды, атмосфераны қорғауда, өсімдіктер мен жануарлардың биологиялық алуан түрлілігін сақтауда маңызды роль атқарады. Үкіметтерге ормандардың тұрақты дамуына арналған ұлттық бағдарламаларды жасап, оларды жүзеге асыру қажет.
· Шөлдену мен құрғақшылықпен күрес;
· Мұхиттарды қорғау мен тиімді пайдалану;
· Тұщы суды қорғау мен тиімді пайдалану;
· Улы химиялық заттарды қолданудың қауіпсіздігін арттыру
· Қатты қалдықтар мен шайынды суларды жою
· Радиоактивті қалдықтарды жою
· Балалар мен жастардың тұрақты дамудағы ролі

2. Атмосферадағы ауа құрамының өзгеруіне адамның ықпалы

Адам іс-әрекетінен туындаған биосферадағы жаһандық өзгерістер
Адам іс-әрекетінің биосфераға оң әсерімен бірге күшті келеңсіз әрекеті де бар. Қоршаған орта - ауа, су, топырақ аса қарқынды ластануда. Ауаға көмірқышқыл газдың орасан мол мөлшері шығарылуда. Соның атмосферада жинақталуынан көктемелік әсер пайда болуда. Мәселен, соңғы он жылдықта Жер температурасы 1°С-ге дерлік көтерілді. Оның мұздықтарды ерітіп, Дүниежүзілік мұхит деңгейін көтеруі, құрлықтың орасан зор аумағын су басуы мүмкін. Жылылықтың басталатынына ешкімнің күмәндігі жоқ. Алайда оның салдарына жайбарақат қараушылар көп. Климаттың жылынуы деген - бұл қуаңшылықтың әлсіреуі, ауыл шаруашылық дақылдардың түсімділігінің артуы
Бүгінгі күні Жердегі температура мүлде өте жоғары емес. Ғаламшардың геологиялық тарихында температура 10-15°С-ге жоғары да болды. Ғаламшарда тіпті тарихи мерзімде жылырақ та болған. Бұған көптеген дәлелдер бар. Мәселен, бұдан 2 мың жыл бұрын Британ аралдарында жүзім өсірілді. Скандинавия аралдарында бұдан мың жыл бұрын осы заманғы шекарадан 300 м жоғары жерге дәнді дақылдар екті. Ұлы Новградта жылы жүйекшелерге қауын өсірді. Алматыда бұдан жүз жыл бұрын құлшыныс білдірүшілер шай ағашын өсірді. Түрлі-түрлі газдарды, әсіресе фреондарды бөліп шығарудан Жер үстіндегі барлық тіршілік иелерін өлтіріп жіберетін ультракүлгін сәуледен қорғайтын озон қабаты ішінара бұзылуда. Спутниктерден және халықаралық ғарыштық байланыстан (ХҒБ) бақылау көрсеткіштері Арктика және Антарктика үстінде озон тесігі пайда болғанын көрсетті. Атмосфераға әр алуан оксидтердің, ең алдымен күкірт және азот оксидтерінің орасан көп мөлшерде шығарылуынан қышқылдық жауындар пайда болды. Ол тек өсімдіктер әлемін ғана емес, жануарлар әлемін де жойып жібереді.
Дүниежүзілік экологиялық шаралар
Адамның іс-әрекеті себепші болған биосферадағы тез өткен алапатты өзгерістер ғалымдар мен қалың жұртшылықты заңды түрде абыржытады. Сондықтан 1968 жылы итальяндық экономист, қоғам қайраткері Аурелио Печчеидің (1908-1984) бастауымен халықаралық үкіметтік емес Рим клубы ұйымдастырылды. Бұл ұйымның қызметі жаһандық әкологиялық проблемаларын шешу және одан сақтандыру стратегиясын жасауға бағытталған. Дүние жүзінің жетекші елдерінің үкіметі өз елі мен өңіріндегі экологиялық проблемаларды шешу жөнінде шұғыл шараларды қабылдады. Клуб іс-әрекеті бүкіл дүние жүзінде экологиялық қозғалысқа кең серпіліс болып табылады. Әлемдегі көптеген елдерде жасыл желекті беделді партия - табиғат қорғаушылар бар. Дүниежүзілік ең белсенді экологиялық ұйым - Greenpeace, ол 1971 жылы құрылған, адамзаттың табиғатқа қарсы жасаған экологиялық қылмыстарына карсы пәрменді қарекет (акция) өткізеді.
Жалпы дүниежүзілік пәрменді шаралардың бірі - Киото хаттамасының қабылдануы (Жапонияның ежелгі астанасы Киото қаласының атауымен аталған). Әлемнің көптеген елдері қол қойған бұл хаттама 2005 жылдан бастап күшіне енеді. Осы хаттамаға сәйкес оған қол қойған елдер көмірқышқыл газды атмосфераға шығаруды өз еркімен шектейді, бұл Жер атмосферасының жылыну каупін азайтуға мүмкіндік береді. Атап айтқанда көмірқышқыл газдың көктемелік әсерді түзетіні мәлім. Әлемдегі көптеген елдердің жануарлар мен өсімдіктердің көптеген түрлерінің тез жойылып кетуіне мазасыздануы биологиялық алуан түрлілік туралы Конвенцияда (Рио-де-Жанейро, 1992) атап көрсетілді. Бұл халықаралық конвенцияда тіршілік атаулының барлық байлығын жалпы күш жұмсап, қорғауға, сақтап қалуға шешім айтылады. Жердегі биологиялық алуан түрліктен айрылу - адамзаттың болашақтан айрылуына пара-пар.

Адам іс-әрекетінен туындаған биосферадағы жаһандық өзгерістер

Адам іс-әрекетінің биосфераға оң әсерімен бірге күшті келеңсіз әрекеті де бар. Қоршаған орта - ауа, су, топырақ аса қарқынды ластануда. Ауаға көмірқышқыл газдың орасан мол мөлшері шығарылуда. Соның атмосферада жинақталуынан көктемелік әсер пайда болуда. Мәселен, соңғы он жылдықта Жер температурасы 1°С-ге дерлік көтерілді. Оның мұздықтарды ерітіп, Дүниежүзілік мұхит деңгейін көтеруі, құрлықтың орасан зор аумағын су басуы мүмкін. Жылылықтың басталатынына ешкімнің күмәндігі жоқ. Алайда оның салдарына жайбарақат қараушылар көп. Климаттың жылынуы деген - бұл қуаңшылықтың әлсіреуі, ауыл шаруашылық дақылдардың түсімділігінің артуы, аштықтан құтылу.
Бүгінгі күні Жердегі температура мүлде өте жоғары емес. Ғаламшардың геологиялық тарихында температура 10-15°С-ге жоғары да болды. Ғаламшарда тіпті тарихи мерзімде жылырақ та болған. Бұған көптеген дәлелдер бар. Мәселен, бұдан 2 мың жыл бұрын Британ аралдарында жүзім өсірілді. Скандинавия аралдарында бұдан мың жыл бұрын осы заманғы шекарадан 300 м жоғары жерге дәнді дақылдар екті. Ұлы Новградта жылы жүйекшелерге қауын өсірді. Алматыда бұдан жүз жыл бұрын құлшыныс білдірүшілер шай ағашын өсірді. Түрлі-түрлі газдарды, әсіресе фреондарды бөліп шығарудан Жер үстіндегі барлық тіршілік иелерін өлтіріп жіберетін ультракүлгін сәуледен қорғайтын озон қабаты ішінара бұзылуда. Спутниктерден және халықаралық ғарыштық байланыстан (ХҒБ) бақылау көрсеткіштері Арктика және Антарктика үстінде озон тесігі пайда болғанын көрсетті. Атмосфераға әр алуан оксидтердің, ең алдымен күкірт және азот оксидтерінің орасан көп мөлшерде шығарылуынан қышқылдық жауындар пайда болды. Ол тек өсімдіктер әлемін ғана емес, жануарлар әлемін де жойып жібереді.
Дүниежүзілік экологиялық шаралар
Адамның іс-әрекеті себепші болған биосферадағы тез өткен алапатты өзгерістер ғалымдар мен қалың жұртшылықты заңды түрде абыржытады. Сондықтан 1968 жылы итальяндық экономист, қоғам қайраткері Аурелио Печчеидің (1908-1984) бастауымен халықаралық үкіметтік емес Рим клубы ұйымдастырылды. Бұл ұйымның қызметі жаһандық әкологиялық проблемаларын шешу және одан сақтандыру стратегиясын жасауға бағытталған. Дүние жүзінің жетекші елдерінің үкіметі өз елі мен өңіріндегі экологиялық проблемаларды шешу жөнінде шұғыл шараларды қабылдады. Клуб іс-әрекеті бүкіл дүние жүзінде экологиялық қозғалысқа кең серпіліс болып табылады. Әлемдегі көптеген елдерде жасыл желекті беделді партия - табиғат қорғаушылар бар. Дүниежүзілік ең белсенді экологиялық ұйым - Greenpeace, ол 1971 жылы құрылған, адамзаттың табиғатқа қарсы жасаған экологиялық қылмыстарына карсы пәрменді қарекет (акция) өткізеді.
Жалпы дүниежүзілік пәрменді шаралардың бірі - Киото хаттамасының қабылдануы (Жапонияның ежелгі астанасы Киото қаласының атауымен аталған). Әлемнің көптеген елдері қол қойған бұл хаттама 2005 жылдан бастап күшіне енеді. Осы хаттамаға сәйкес оған қол қойған елдер көмірқышқыл газды атмосфераға шығаруды өз еркімен шектейді, бұл Жер атмосферасының жылыну каупін азайтуға мүмкіндік береді. Атап айтқанда көмірқышқыл газдың көктемелік әсерді түзетіні мәлім. Әлемдегі көптеген елдердің жануарлар мен өсімдіктердің көптеген түрлерінің тез жойылып кетуіне мазасыздануы биологиялық алуан түрлілік туралы Конвенцияда (Рио-де-Жанейро, 1992) атап көрсетілді. Бұл халықаралық конвенцияда тіршілік атаулының ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.