Ағымды санитарлық қадағалау
Ағымды санитарлық қадағалау – жұмысшылардың денсаулығын қорғау және жоғары
іскерлік деңгейін сақтау мақсатымен, бақылауға жататын объектілердегі
жұмысшылардың гигиеналық еңбек жағдайына және денсаулығына жан-жақты
зерттеулерді жүргізу жатады. Бұл міндеттер кәсіпорынды санитарлық сипаттау,
жалпы және кәсіптік сырқаттанушылықты зерттеу, кәсіптік сырқаттардың және
кәсіптік уланулардың болған оқиғаларын тексеру, өндірістік мертігу
жағдайларын талдау жолдарымен жетіледі.
Ағымдағы (күнделікті) санитарлық қадағалауға қондырғылар мен
ғимараттарды пайдалануға бергеннен кейінгі тұрақты түрдегі бақылау жатады,
сондай-ақ қоршаған орта нысандарының (атмосфера, су, топырақ), елді мекен,
жұмыс, тұрмыс, дем алу және басқа да жағдайларды үнемі бақылау болып
табылады. Оның негізгі мақсаты – сақтық санитарлық қадағалауда алдын-ала
бекітілген жобаға, техникалық шарттарға сәйкестігін тексеру болып табылады.
Санитарлық қадағалау елді мекенді, ғимараттарды салуды, су құбырын,
канализацияны және басқа да объектілерді жоспарлау жобасы бойынша қорытынды
жазумен аяқталатын болса, ал күнделікті қадағалау олардың санитарлық
жағдайын тексеруден тұрады.
Санитарлық қадағалаудың құқылық негізіне санитарлық заңдылық жатады,
оған кіретіндер: мемлекеттік стандарттар (МЕСТ), санитарлық ережелермен
нормалар, әдістемелік нұсқаулар, құрылыс нормалары мен ережелері,
техникалық жағдайлар, ДСМ бұйрықтары мен қаулылары, салалық стандарттармен
және т.б.
Санитарлық қадағалауды ұйымдастыратын негізгі мекемеге санитарлық-
эпидемиологиялық станса (республикалық, облыстық, қалалық, аудандық СЭС)
жатады.
Санитарлық қадағалау жоспарлы түрде немесе жоспардан тыс өтуі мүмкін.
Жоспарлы санитарлық қадағалау жыл бойына құрастырылған және жергілікті
басшылармен бекітілген жоспар бойынша бақылау шараларынан тұрады. Бір
бақылаудың өту мерзімі 1айдан аспауы қажет.
Жоспардан тыс санитарлық қадағалау: авария,технологиялық процестердің
өзгеруі, тұрғындардың өмірі мен денсаулығына туындайтын қауіп қатерлер,
қоршаған ортаның ластануы, санитарлық ережелер мен нормалардың бұзылуына
байланысты тұрғындардан, заңды тұлғалардан және жеке кәсіпкерлерден шағым
түскен кезде жүргізіледі.
Санитарлық қадағалаудың объектілері:
➢ өндірістік бөлмелер және технологиялық процестер;
➢ жеке қорғаныс құралдары;
➢ санитарлы-тұрмыстық бөлмелер;
➢ сумен жабдықтау және канализация;
➢ жылыту және вентиляция;
➢ өндірістік жарық;
➢ жеткізілетін шикізат;
➢ өнім;
➢ өнім мен шикізатты сақтау жағдайлары;
➢ тасымалдау;
➢ өндірістік қалдықтарын, қолданбаған өнімдерді жою реттілігі;
➢ өндірістік алаңы, санитарлық зоналардың топырағы мен ауасы;
➢ еңбек және демалыс тәртібін ұйымдастыру;
➢ тамақтануды ұйымдастыру;
➢ медициналық байқаулар ұйымдастыру;
➢ қызметкерлер мен жұмысшыларды аттестаттау;
Конец
Кіріспе формы
Тамақ кәсіпорындарындарында жүргізілетін мемлекеттік
санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау халықтың
санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығын қамтамасыз етуіне
қажетті тамақ объектілері мен тамақ өнімдерінің қауіпсіздік
талаптарына сәйкес келетін бағалау формасы болып табылады. Ол
бекітілген санитарлық-эпидемиологиялық талаптардың сақталуында
өнімді өндіру, сақтау, тасмалдау, тарату және қайта өңдеу
барысында жүргізіледі.
Тамақ объектілеріне тамақ өндіріс кәсіпорындарының, сауда,
қоғамдық тамақтақтандыру, азық-түлік өнімдерін ұзақ уақытқа
сақтауға арналған объектілер жатады.
Тамақ объектілерін ағымды санитарлық қадағалау тарауына
тамактық азық-түліктерді өндіру, сақтау, тасымалдау және тарату
барысында белгіленген санитарлық-гигиеналық талаптардын
орындалуын бақылау шаралары, тамақ объектілерінің санитарлық
режимін бақылау, қызметкерлердің өндірістік және жеке гигиена
ережелерін сақтауын, медициналық қараудан уакытында өтуін
бақылау кіреді. Ағымды санитарлық қадағалау эпидемиологиялық
және токсикологиялық тұрғыдан қауіпсіз, жайлы сапалы
азық-түліктердің өндірілуіне кепілдік береді.
Ағымды санитарлық қадағалауды тиімді атқару үшін санитарлық
дәрігер мынадай жағдайларды білуі тиіс:
Азық-түліктердің жоғары сапалығын, олардың токсикологиялық және
санитарлық эпидемиологиялық тұрғыдан қауіпсіздігін реттейтін
негізгі зандылық құжаттар;
Мемлекеттік санитарлық қадағалау ережелерін, тағам гигиенасы
саласы бойынша санитарлық-эпидемиологиялық қызмет органдарымен
мекемелерінің, лауазымды тұлғалардың міндеттері мен құкықтарын;
Ведомствалық, ветеринарлық-санитарлық қызмет, стандарттау,
метрология және сертификаттау орталығы мекемелерімен
қарым-қатынас ережелері және міндеттерін.
Тамақ өнеркәсібі, қоғамдық тамақтану, сауда – қойма желісі
кәсіпорындарын тексеру әдістері мен әдістемесін.
Мемлекеттік қадағалау мен бақылау ағымды ретінде азаматтардың
іс әрекетін, соның ішінде жеке басты кәсіпкерлердің және тамақ
өнімдерін дайындау мен айналымы бойынша, сауда және қоғамдық
тамақтандыру саласында қызмет ететің, қажеттілік туындаған
кезде өзіне алатын: халықтын тамақтану сапасы мен жағдайын
бағалау, соның ішінде ұйымдастырылған тамақтануды бағалау;
тамақтық азық-түліктердің сапасы мен қауіпсіздігін қамтамасыз
ету саласында Қазақстан Республикасының заңды сақтамауы
Мемлекеттік қадағалау мен бақылау ағымды түрде жүргізіледі,
яғни азаматтардың іс-әрекетін, соның ішінде жеке кәсіпкерлер
мен тағам өнімдерін дайындайтын заңды тұлғалар және қоғамдық
тамақтану мен сату қызметін көрсетушілер ал қажеттілік
туындағанда: тұрғындар тамақтануының сапасы мен жағдайын,
сонымен қатар ұйымдастырылған тамақтануды бағалау,
азық-түліктердің сапасы мен қауіпсіздігін қамтамасыз саласында
Қазақстан Республикасының заңдарын бұзу жағдайын алдын алу мен
тергеу; алиментарлы-тәуелді аурулардың даму себебтерімен пайда
болу жағдайларын және таралуын талдау, оларды алдын-алу мен
жоюға бағытталған шараларды өткізу
Ағымды санитарлық қадағалау МСЭҚ тағам бөліміндегі санитарлық
дәрігердің іс-әрекеті атқарылатын шаралар көлемі мен оның
маңыздылығы жағынан жетекші орын алады. Санитарлық дәрігер үшін
ағымды санитарлық қадағалаудың мәні туралы сұрақтар өте
маңызды, сонымен қатар санитарлық дәрігерді дайындау кезінде
ағымды санитарлық қадағалау сұрақтары ең басты орын алу керек.
Ағымды санитарлық қадағалауды жүргізу ретінде әртүрлі жұмыс
әдістері мен формалары колданылады. Мысалы, ағымды санитарлық
қадағалау барысында әртүрлі күштегі объектілер топтарын
мақсатты тексерулер өзінің колайлы екендігін көрсетеді. Бұл
тексерулер жоспарлы немесе жоспардан тыс түрде жүргізіледі.
Мұндай тексерулер белгілі бір мақсатта, бағытта жүргізіледі.
Мысалы, қоғамдық тамактану кәсіпорнының көктемгі жазғы маусымға
дайындығын; тез бұзылатын азық-түліктердің өндірілуі, сақталу
және таралу жағдайларын; емдік-профилактикалық мекемелерінде
тамақты С-витаминдеу жағдайын; сүт фермасында сүтті алғашқы
өңдеуге қойылатын санитарлық-гигиеналық талаптардың орындалуын;
қоғамдық тамақтану кәсіпорындары қызметкерлерінің технологиялық
процесс және жеке бас гигиена ережелерінің орындалуын және т.б.
анықтау мақсатта жүргізіледі. Бір мезгілде мақсатты тексерулер
нәтижесінде алынған мәліметтер тамақ объектілері басшыларына
негізделген, нақты талаптар қоюға мүмкіндік береді. Бұдан басқа
мақсатты тексерулер барысында объектілердің жалпы сипаттамасы
жайлы мәліметтерді де анықтай отырып, санитарлық дәрігер,
қалалық аудан деңгейіндегі басқарушы мекемелердің шешуі үшін
олардың алдына мәселелер коя алады.
Ағымды санитарлық қадағалау тәжірибесінде мынадай жұмыс формасы
да өзін ақтап келеді: ол жоспар тапсырма құру, яғни санитарлық
сауықтыру шаралары бойынша талаптар қойып, олардың орындалуын
бақылап отырады. Жоспар-тапсырмалар кәсіпорындар басшыларына
ағымды жылдың үшінші тоқсанында жолданады және онда келесі жылы
орындалатын шаралар кешені көрсетеді.
Жоспар-тапсырмаларға мынадай шаралар кіреді: өндірістік
бөлме-жайларды кеңейту және қайта жоспарлау; түбегейлі
(капиталды) жөндеу; салқындатқыш қондырғыларды жөндеу немесе
жаңадан қою; санитарлық техникалык қондырғыларды жөндеу және
жабдыктау; өндіріске газ, электр жүйесін жүргізу; су кұбыры
желісін қайта кұру; технологиялық жабдықтардың, желдету,
салқындатқыш қондырғылардын шуын басу бойынша шаралар;
түрмыстық бөлме жайларды жөндеу, жабдықтау; әйелдер үшін
гигиена бөлмесін жабдықтау; температурасы құбылмалы бөлмелерді
жылыту; территорияны, кірер жолдарды жайлыландыру бойынша және
тағы басқа шаралар;
Ағымды санитарлық қадағалау нәтижелері объектідегі санитарлық
журналға жазылады немесе ұсыныстар түрінде арнайы, санитарлык
дәрігер толтырған тексеру актісінде көрсетіледі. Актіні толтыру
формасы ресми бекітілмеген, сондыктан еркін түрде жазылады.
Бірақ актіде мазмұндаудың белгілі бір ретін ұсынуға болады.
Актіге мынадай мәліметтер енеді: толтырылған күні, орны, кім
толтырды және кімнің қатысуымен; кандай максатта тексерілді
(ағымды тексеру, арнайы тапсырма бойынша, шағым немесе арыз
бойынша және т.б.); санитарлық маңызды кемшіліктер және қандай
нормативті құжаттарға сәйкес еместігі; нақты, қысқа түрінде,
орындалу уақыты көрсетілген ұсыныстар (ұсыныстар МСЭҚБ атынан
ерекше жеке хат немесе алғы хат (предписание) түрінде берілуі
мүмкін); тексеруді жүргізген, акт толтырған және тексеруге
қатыскан адамдардың колы, сонымен қатар объектінің санитарлық
жағдайына жауапты немесе объекті басшысының өкілеттігімен
тексеруге қатысуға міндетті және актінің бір көшірмесі
тапсырылатын лауазымды тұлғанын қолы. Актіде көрсетілген
мәліметтер мен ұсыныстарға әкімшілік өкілдері келіспеген
жағдайда ерекше ойы көрсетіліп, олардын қолы қойылады.
Қоғамдық тамақтандыру кәсіпорындарын
санитарлық-гигиеналық тексеру
Қоғамдық тамақтандыру кәсіпорындары санитарлық-эпидемиологиялық
айқындамасынан ең қатаң назар сала қарауды талап ететін тамақ
кәсіпорынның объектісі болып табылады, өйткені онда қабылданған
технологиялық процесс қызметкерлермен, құралдармен,
жабдықтармен тығыз қатынаста, өндіріс шикізатының көп сатылы
өндеуін қарастырады. Бұл жағдайларда қоғамдық тамақтандыру
кәсіпорындарында жоғары сапалы өнімдерді өндіруі барлық
қызметкерлерімен қолданыстағы санитарлық ережелер мен
нормалардың талптарын қатаң түрде сақтауына байланысты болады.
Әртүрлі типті қоғамдық тамақтандыру кәсіпорындарына қойылатын
талаптардың айырмашылығына қарамастан, олардың
ұйымдастырылуында көп ортақ нәрселер бар. Олармен шығарылатын
өнімдер (тағамдар, кулинарлық өнімдер, жартылай фабрикаттар)
тез бұзылатын тағамдар болғандықтан тез таратылу керек
(таратылу мерзімі – дайындалғаннан кейін 2-3 сағат). Сақтау
мерзімдерінің ұзартуы өнім сапасының нашарлауына, оның
қабылдауға жарамсыздылығына әкеледі.
Халықты жоғары сапалы дайын тағаммен, жартылай фабрикаттармен
және кулинарлық өнімдерімен қамтамасыз етуінде қоғамдық
тамақтандыру кәсіпорындарында тамақтық азық-түліктерді тарату
үшін оңтайлы жағдайларды жасауды өте маңызды. Ол үшін тағам
бойынша дәрігер-гигиенист қолданылатын нормативтік актілерімен
қолданып, қоғамдық тамақтандыру кәсіпорындарында жүргізілетің
ағымды санитарлық қадағалаудың негізгі бағыттарын білу керек.
Қоғамдық тамақтандыру кәсіпорындарының санитарлық-гигиеналық
тексеруін өткізгенде санитарлық дәрігер Қазақстан Республикасы
Денсаулық сақтау министрінің 2003 ж. 25 шілдедегі N 569
бұйрығымен бекітілген № 4.01.069.03"Қоғамдық тамақтандыру
объектілеріне қойылатын санитарлық-эпидемиологиялық талаптар"
санитарлық ережелері мен нормаларын қолдану керек.
Асхананы санитарлық-гигиеналық тексеру схемасы
Асхананың аталуы және мекен-жайы, тамақтанушылар контингенті
асхана типі
Ғимарат типі және асхананың орналасқан орны (арнайы салынған,
икемделген, типтік, асхана немесе түрғын үйде орналасқан)
Асхананын өткізу қуаты (шығарылатын тағамдардың саны және
отыратын орындарының жоба бойынша және жағдайдағы саны)
Шығарылатын өнімдердің ассортименті (жоба бойынша және
нақтылы). Шығарылатын тағамдар мен өнімдердің өндірістік
техникалық мүмкіншіліктері мен санитарлық жағдайына сәйкестігі.
Тамақтанушыларға қызмет көрсетудегі ерекшеліктері. Асхана штат,
оның толықтылығы.
Асхана территориясының санитарлық сипаттамасы (көгалдандыру,
асхана ауласында таралардың орналасуы, әжетханалар мен қоқыс
жинағыштардың орналасуы, құрылымы, санитарлық жағдайы, тазалау
режимі және қоқыс жинағыштардың асханадан алыстығы).
Асхананың жоспарлануы, өндірістік процестің ағымдылығы, кіру
жолдары, персонал мен келушілерге бөлек жолдардың болуы.
Қабылданатын шикізатты қабылдау орндарының болуы (ені,
жабдықталуы).
Санитарлық-техникалық құрылымдар: асхананың электр
энергиясымен, су құбырымен қамтамасыз етілуі (жалпы
орталықтандырылған жүйе, жергілікті жүйе, су алатын орны, онын
сапасы, ыстық сумен қамтамасыз етілуі: ыстық судың үнемі болуы,
берілетің судың температурасы); канализация (жергілікті немесе
жалпы қалалық жүйе), желдету жүйесінің түрі (шығарысты, кірісті
немесе кісірті-шығарысты, оның тиімділігі). Суықты пайдалану.
Пісіру ... жалғасы
іскерлік деңгейін сақтау мақсатымен, бақылауға жататын объектілердегі
жұмысшылардың гигиеналық еңбек жағдайына және денсаулығына жан-жақты
зерттеулерді жүргізу жатады. Бұл міндеттер кәсіпорынды санитарлық сипаттау,
жалпы және кәсіптік сырқаттанушылықты зерттеу, кәсіптік сырқаттардың және
кәсіптік уланулардың болған оқиғаларын тексеру, өндірістік мертігу
жағдайларын талдау жолдарымен жетіледі.
Ағымдағы (күнделікті) санитарлық қадағалауға қондырғылар мен
ғимараттарды пайдалануға бергеннен кейінгі тұрақты түрдегі бақылау жатады,
сондай-ақ қоршаған орта нысандарының (атмосфера, су, топырақ), елді мекен,
жұмыс, тұрмыс, дем алу және басқа да жағдайларды үнемі бақылау болып
табылады. Оның негізгі мақсаты – сақтық санитарлық қадағалауда алдын-ала
бекітілген жобаға, техникалық шарттарға сәйкестігін тексеру болып табылады.
Санитарлық қадағалау елді мекенді, ғимараттарды салуды, су құбырын,
канализацияны және басқа да объектілерді жоспарлау жобасы бойынша қорытынды
жазумен аяқталатын болса, ал күнделікті қадағалау олардың санитарлық
жағдайын тексеруден тұрады.
Санитарлық қадағалаудың құқылық негізіне санитарлық заңдылық жатады,
оған кіретіндер: мемлекеттік стандарттар (МЕСТ), санитарлық ережелермен
нормалар, әдістемелік нұсқаулар, құрылыс нормалары мен ережелері,
техникалық жағдайлар, ДСМ бұйрықтары мен қаулылары, салалық стандарттармен
және т.б.
Санитарлық қадағалауды ұйымдастыратын негізгі мекемеге санитарлық-
эпидемиологиялық станса (республикалық, облыстық, қалалық, аудандық СЭС)
жатады.
Санитарлық қадағалау жоспарлы түрде немесе жоспардан тыс өтуі мүмкін.
Жоспарлы санитарлық қадағалау жыл бойына құрастырылған және жергілікті
басшылармен бекітілген жоспар бойынша бақылау шараларынан тұрады. Бір
бақылаудың өту мерзімі 1айдан аспауы қажет.
Жоспардан тыс санитарлық қадағалау: авария,технологиялық процестердің
өзгеруі, тұрғындардың өмірі мен денсаулығына туындайтын қауіп қатерлер,
қоршаған ортаның ластануы, санитарлық ережелер мен нормалардың бұзылуына
байланысты тұрғындардан, заңды тұлғалардан және жеке кәсіпкерлерден шағым
түскен кезде жүргізіледі.
Санитарлық қадағалаудың объектілері:
➢ өндірістік бөлмелер және технологиялық процестер;
➢ жеке қорғаныс құралдары;
➢ санитарлы-тұрмыстық бөлмелер;
➢ сумен жабдықтау және канализация;
➢ жылыту және вентиляция;
➢ өндірістік жарық;
➢ жеткізілетін шикізат;
➢ өнім;
➢ өнім мен шикізатты сақтау жағдайлары;
➢ тасымалдау;
➢ өндірістік қалдықтарын, қолданбаған өнімдерді жою реттілігі;
➢ өндірістік алаңы, санитарлық зоналардың топырағы мен ауасы;
➢ еңбек және демалыс тәртібін ұйымдастыру;
➢ тамақтануды ұйымдастыру;
➢ медициналық байқаулар ұйымдастыру;
➢ қызметкерлер мен жұмысшыларды аттестаттау;
Конец
Кіріспе формы
Тамақ кәсіпорындарындарында жүргізілетін мемлекеттік
санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау халықтың
санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығын қамтамасыз етуіне
қажетті тамақ объектілері мен тамақ өнімдерінің қауіпсіздік
талаптарына сәйкес келетін бағалау формасы болып табылады. Ол
бекітілген санитарлық-эпидемиологиялық талаптардың сақталуында
өнімді өндіру, сақтау, тасмалдау, тарату және қайта өңдеу
барысында жүргізіледі.
Тамақ объектілеріне тамақ өндіріс кәсіпорындарының, сауда,
қоғамдық тамақтақтандыру, азық-түлік өнімдерін ұзақ уақытқа
сақтауға арналған объектілер жатады.
Тамақ объектілерін ағымды санитарлық қадағалау тарауына
тамактық азық-түліктерді өндіру, сақтау, тасымалдау және тарату
барысында белгіленген санитарлық-гигиеналық талаптардын
орындалуын бақылау шаралары, тамақ объектілерінің санитарлық
режимін бақылау, қызметкерлердің өндірістік және жеке гигиена
ережелерін сақтауын, медициналық қараудан уакытында өтуін
бақылау кіреді. Ағымды санитарлық қадағалау эпидемиологиялық
және токсикологиялық тұрғыдан қауіпсіз, жайлы сапалы
азық-түліктердің өндірілуіне кепілдік береді.
Ағымды санитарлық қадағалауды тиімді атқару үшін санитарлық
дәрігер мынадай жағдайларды білуі тиіс:
Азық-түліктердің жоғары сапалығын, олардың токсикологиялық және
санитарлық эпидемиологиялық тұрғыдан қауіпсіздігін реттейтін
негізгі зандылық құжаттар;
Мемлекеттік санитарлық қадағалау ережелерін, тағам гигиенасы
саласы бойынша санитарлық-эпидемиологиялық қызмет органдарымен
мекемелерінің, лауазымды тұлғалардың міндеттері мен құкықтарын;
Ведомствалық, ветеринарлық-санитарлық қызмет, стандарттау,
метрология және сертификаттау орталығы мекемелерімен
қарым-қатынас ережелері және міндеттерін.
Тамақ өнеркәсібі, қоғамдық тамақтану, сауда – қойма желісі
кәсіпорындарын тексеру әдістері мен әдістемесін.
Мемлекеттік қадағалау мен бақылау ағымды ретінде азаматтардың
іс әрекетін, соның ішінде жеке басты кәсіпкерлердің және тамақ
өнімдерін дайындау мен айналымы бойынша, сауда және қоғамдық
тамақтандыру саласында қызмет ететің, қажеттілік туындаған
кезде өзіне алатын: халықтын тамақтану сапасы мен жағдайын
бағалау, соның ішінде ұйымдастырылған тамақтануды бағалау;
тамақтық азық-түліктердің сапасы мен қауіпсіздігін қамтамасыз
ету саласында Қазақстан Республикасының заңды сақтамауы
Мемлекеттік қадағалау мен бақылау ағымды түрде жүргізіледі,
яғни азаматтардың іс-әрекетін, соның ішінде жеке кәсіпкерлер
мен тағам өнімдерін дайындайтын заңды тұлғалар және қоғамдық
тамақтану мен сату қызметін көрсетушілер ал қажеттілік
туындағанда: тұрғындар тамақтануының сапасы мен жағдайын,
сонымен қатар ұйымдастырылған тамақтануды бағалау,
азық-түліктердің сапасы мен қауіпсіздігін қамтамасыз саласында
Қазақстан Республикасының заңдарын бұзу жағдайын алдын алу мен
тергеу; алиментарлы-тәуелді аурулардың даму себебтерімен пайда
болу жағдайларын және таралуын талдау, оларды алдын-алу мен
жоюға бағытталған шараларды өткізу
Ағымды санитарлық қадағалау МСЭҚ тағам бөліміндегі санитарлық
дәрігердің іс-әрекеті атқарылатын шаралар көлемі мен оның
маңыздылығы жағынан жетекші орын алады. Санитарлық дәрігер үшін
ағымды санитарлық қадағалаудың мәні туралы сұрақтар өте
маңызды, сонымен қатар санитарлық дәрігерді дайындау кезінде
ағымды санитарлық қадағалау сұрақтары ең басты орын алу керек.
Ағымды санитарлық қадағалауды жүргізу ретінде әртүрлі жұмыс
әдістері мен формалары колданылады. Мысалы, ағымды санитарлық
қадағалау барысында әртүрлі күштегі объектілер топтарын
мақсатты тексерулер өзінің колайлы екендігін көрсетеді. Бұл
тексерулер жоспарлы немесе жоспардан тыс түрде жүргізіледі.
Мұндай тексерулер белгілі бір мақсатта, бағытта жүргізіледі.
Мысалы, қоғамдық тамактану кәсіпорнының көктемгі жазғы маусымға
дайындығын; тез бұзылатын азық-түліктердің өндірілуі, сақталу
және таралу жағдайларын; емдік-профилактикалық мекемелерінде
тамақты С-витаминдеу жағдайын; сүт фермасында сүтті алғашқы
өңдеуге қойылатын санитарлық-гигиеналық талаптардың орындалуын;
қоғамдық тамақтану кәсіпорындары қызметкерлерінің технологиялық
процесс және жеке бас гигиена ережелерінің орындалуын және т.б.
анықтау мақсатта жүргізіледі. Бір мезгілде мақсатты тексерулер
нәтижесінде алынған мәліметтер тамақ объектілері басшыларына
негізделген, нақты талаптар қоюға мүмкіндік береді. Бұдан басқа
мақсатты тексерулер барысында объектілердің жалпы сипаттамасы
жайлы мәліметтерді де анықтай отырып, санитарлық дәрігер,
қалалық аудан деңгейіндегі басқарушы мекемелердің шешуі үшін
олардың алдына мәселелер коя алады.
Ағымды санитарлық қадағалау тәжірибесінде мынадай жұмыс формасы
да өзін ақтап келеді: ол жоспар тапсырма құру, яғни санитарлық
сауықтыру шаралары бойынша талаптар қойып, олардың орындалуын
бақылап отырады. Жоспар-тапсырмалар кәсіпорындар басшыларына
ағымды жылдың үшінші тоқсанында жолданады және онда келесі жылы
орындалатын шаралар кешені көрсетеді.
Жоспар-тапсырмаларға мынадай шаралар кіреді: өндірістік
бөлме-жайларды кеңейту және қайта жоспарлау; түбегейлі
(капиталды) жөндеу; салқындатқыш қондырғыларды жөндеу немесе
жаңадан қою; санитарлық техникалык қондырғыларды жөндеу және
жабдыктау; өндіріске газ, электр жүйесін жүргізу; су кұбыры
желісін қайта кұру; технологиялық жабдықтардың, желдету,
салқындатқыш қондырғылардын шуын басу бойынша шаралар;
түрмыстық бөлме жайларды жөндеу, жабдықтау; әйелдер үшін
гигиена бөлмесін жабдықтау; температурасы құбылмалы бөлмелерді
жылыту; территорияны, кірер жолдарды жайлыландыру бойынша және
тағы басқа шаралар;
Ағымды санитарлық қадағалау нәтижелері объектідегі санитарлық
журналға жазылады немесе ұсыныстар түрінде арнайы, санитарлык
дәрігер толтырған тексеру актісінде көрсетіледі. Актіні толтыру
формасы ресми бекітілмеген, сондыктан еркін түрде жазылады.
Бірақ актіде мазмұндаудың белгілі бір ретін ұсынуға болады.
Актіге мынадай мәліметтер енеді: толтырылған күні, орны, кім
толтырды және кімнің қатысуымен; кандай максатта тексерілді
(ағымды тексеру, арнайы тапсырма бойынша, шағым немесе арыз
бойынша және т.б.); санитарлық маңызды кемшіліктер және қандай
нормативті құжаттарға сәйкес еместігі; нақты, қысқа түрінде,
орындалу уақыты көрсетілген ұсыныстар (ұсыныстар МСЭҚБ атынан
ерекше жеке хат немесе алғы хат (предписание) түрінде берілуі
мүмкін); тексеруді жүргізген, акт толтырған және тексеруге
қатыскан адамдардың колы, сонымен қатар объектінің санитарлық
жағдайына жауапты немесе объекті басшысының өкілеттігімен
тексеруге қатысуға міндетті және актінің бір көшірмесі
тапсырылатын лауазымды тұлғанын қолы. Актіде көрсетілген
мәліметтер мен ұсыныстарға әкімшілік өкілдері келіспеген
жағдайда ерекше ойы көрсетіліп, олардын қолы қойылады.
Қоғамдық тамақтандыру кәсіпорындарын
санитарлық-гигиеналық тексеру
Қоғамдық тамақтандыру кәсіпорындары санитарлық-эпидемиологиялық
айқындамасынан ең қатаң назар сала қарауды талап ететін тамақ
кәсіпорынның объектісі болып табылады, өйткені онда қабылданған
технологиялық процесс қызметкерлермен, құралдармен,
жабдықтармен тығыз қатынаста, өндіріс шикізатының көп сатылы
өндеуін қарастырады. Бұл жағдайларда қоғамдық тамақтандыру
кәсіпорындарында жоғары сапалы өнімдерді өндіруі барлық
қызметкерлерімен қолданыстағы санитарлық ережелер мен
нормалардың талптарын қатаң түрде сақтауына байланысты болады.
Әртүрлі типті қоғамдық тамақтандыру кәсіпорындарына қойылатын
талаптардың айырмашылығына қарамастан, олардың
ұйымдастырылуында көп ортақ нәрселер бар. Олармен шығарылатын
өнімдер (тағамдар, кулинарлық өнімдер, жартылай фабрикаттар)
тез бұзылатын тағамдар болғандықтан тез таратылу керек
(таратылу мерзімі – дайындалғаннан кейін 2-3 сағат). Сақтау
мерзімдерінің ұзартуы өнім сапасының нашарлауына, оның
қабылдауға жарамсыздылығына әкеледі.
Халықты жоғары сапалы дайын тағаммен, жартылай фабрикаттармен
және кулинарлық өнімдерімен қамтамасыз етуінде қоғамдық
тамақтандыру кәсіпорындарында тамақтық азық-түліктерді тарату
үшін оңтайлы жағдайларды жасауды өте маңызды. Ол үшін тағам
бойынша дәрігер-гигиенист қолданылатын нормативтік актілерімен
қолданып, қоғамдық тамақтандыру кәсіпорындарында жүргізілетің
ағымды санитарлық қадағалаудың негізгі бағыттарын білу керек.
Қоғамдық тамақтандыру кәсіпорындарының санитарлық-гигиеналық
тексеруін өткізгенде санитарлық дәрігер Қазақстан Республикасы
Денсаулық сақтау министрінің 2003 ж. 25 шілдедегі N 569
бұйрығымен бекітілген № 4.01.069.03"Қоғамдық тамақтандыру
объектілеріне қойылатын санитарлық-эпидемиологиялық талаптар"
санитарлық ережелері мен нормаларын қолдану керек.
Асхананы санитарлық-гигиеналық тексеру схемасы
Асхананың аталуы және мекен-жайы, тамақтанушылар контингенті
асхана типі
Ғимарат типі және асхананың орналасқан орны (арнайы салынған,
икемделген, типтік, асхана немесе түрғын үйде орналасқан)
Асхананын өткізу қуаты (шығарылатын тағамдардың саны және
отыратын орындарының жоба бойынша және жағдайдағы саны)
Шығарылатын өнімдердің ассортименті (жоба бойынша және
нақтылы). Шығарылатын тағамдар мен өнімдердің өндірістік
техникалық мүмкіншіліктері мен санитарлық жағдайына сәйкестігі.
Тамақтанушыларға қызмет көрсетудегі ерекшеліктері. Асхана штат,
оның толықтылығы.
Асхана территориясының санитарлық сипаттамасы (көгалдандыру,
асхана ауласында таралардың орналасуы, әжетханалар мен қоқыс
жинағыштардың орналасуы, құрылымы, санитарлық жағдайы, тазалау
режимі және қоқыс жинағыштардың асханадан алыстығы).
Асхананың жоспарлануы, өндірістік процестің ағымдылығы, кіру
жолдары, персонал мен келушілерге бөлек жолдардың болуы.
Қабылданатын шикізатты қабылдау орндарының болуы (ені,
жабдықталуы).
Санитарлық-техникалық құрылымдар: асхананың электр
энергиясымен, су құбырымен қамтамасыз етілуі (жалпы
орталықтандырылған жүйе, жергілікті жүйе, су алатын орны, онын
сапасы, ыстық сумен қамтамасыз етілуі: ыстық судың үнемі болуы,
берілетің судың температурасы); канализация (жергілікті немесе
жалпы қалалық жүйе), желдету жүйесінің түрі (шығарысты, кірісті
немесе кісірті-шығарысты, оның тиімділігі). Суықты пайдалану.
Пісіру ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz