Отандық шошқа тұқымдары

Пән: Ауыл шаруашылығы
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 21 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ БІЛІМ МИНИСТРЛІГІ
ПАВЛОДАР ҚАЛАСЫНЫҢ С.ТОРАЙҒЫРОВ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ

КУРСТЫҚ ЖҰМЫС

Пән : Шошқа өсіру және селекция

Тақырыбы : Отандық шошқа тұқымдары
Орындаған: Тексерген :
Тобы:

Қолы:_____________ Қолы:_____________

Өткізген күні :
___________________ Бағасы:____________
Күні:______________

2017
Жоспар
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3-4
1.1 Отандық шошқа тұқымдары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 5
II Негізгі бөлім
2.1 Ірі ақ шошқа. Украиндық ақ далалық тұқым.Миргородтық тұқымы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 6
2.2 Брейтовтық тұқым және Ливенттік ... ... ... ... ... ... .. ... ... 11
2.3 Уржумдық, Солтүстік Кавказ, Муром тұқымы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 12
2.4 Эстон бекондық және Кемерова тұқымы ... ... ... ... ... . 14
2.5 Украиндық дала шұбар тұқымы. Латыш ақ тұқымы. Литвалық ақ тұқым ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 16
2.6 Беларустық қара ала тұқым және Жетісу тұқымы ... ... ... ... 18
2.7 Жаңа тұқымдар тобы мен шошқаның жаңа түрлері. Ақсайдың қара ала шошқа тобы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 19
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 22
Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 24

Халықты етпен қамтамасыз етуде шошқа шаруашылығының алатын орны ерекше. Басқа үй малдарымен салыстырғанда, шошқа ұрпақ-әрбіту мерзімінің қысқалығымен, ұрпағының көп болуымен және шапшаң өсетіндігімен ерекшеленеді. Елімізде шошқаның жергілікті тұқымын жетілдіру мен жаңа тұқымын шығаруда шетелдерден әкелінген түұқымдарын (Англия, Дания, Ирландия, т.б.) англияның ірі ақ тұқымды шошқасы Беркшир шошқасын орташа ақ шошқа, ірі қара шошқа, салпаңқұлақ ақ шошқа, Ландрос, дюран шошқасы, гемпширлік шошқа, т.б. жергілікті қолтұқымдарымен бұдандастырын, шошқаның етті, етті-майлы бағыттағы тұқымдары алынды. Осымен қатар шағылыстыру процесіне шошқаның жабайы түрі -- Ортаазия қабандары да қатыстырылды. Осындай әдіспен Қазақстанда алғаш рет шошқаның "Жетісу" тұқымы алынды. Жетісу шошқасы -- етті-майлы тұқым. 1978 жылы Қазақ ғылым академиясының эксперименттік биология институты шығарған. Авторлары: В.А. Ли, П.А. Еськов, С. Қалдыбаев.Шошқа шаруашылығы дүниежүзілік ет өнімінің 40%-ға жуығын береді, қазір оның саны 0,8 млрд-тан асып отыр. Ірі қарамен салыстырғанда күй талғамайтындықтан және тез өсіп-өнетіндіктен бұл шаруашылық адамдар тығыз қоныстанған аймақтарда кең тараған. Дүниежүзіндегі шошқа санының жартысына жуығы Азияға, оның ішінде, ең алдымен, Қытайға келеді. (Азияның кандай елдерінде шошқа мүлдем өсірілмейді, оның себебі неліктен?) Сонымен қатар АҚШ, Бразилия, Германия, Ресей, Польша елдерінде де шошқа шаруашылығы жақсы дамыған. Шошқа шаруашылығы-үй хайуанаттарының негізгі саласы. Шошқаның еті , майы тағам ретінде кеңінен пайдалынылады.Сонымен бірге терісі , басқа да өнімдері , халық қажетіне жаратылады.Шошқаның арғы тегі-доңыз. Қазақстанда жабайы қабан мен ақ шошқа мегежіндерін ұрықтандыру арқылы шошқаның етті-майлы жетісу шошқа қолтұқымы шығарылды.Ол еліміздің оңтүстік-шығыс аймақтарының табиғи жағдайларына бейімделген. Өсімтал және тіршілік етуге өте бейім қолтұқым.
Шошқа, доңыз - жұптұяқтылар отрядына жататын сүтқоректі жануар. Адамның ең алғаш қолға үйреткен үй жануарларының бірі. Шошқаның шығу тегі Еуропа және Шығыс Азия жабайы қабандары болып саналады. Оның бітімі ірі, жұмыр, аяқтары қысқа, денесін ақ, қара, қоңыр, қызғылт, т.б. түстегі қатқыл әрі сирек түк басқан. Бас сүйегі сүйір, ұзын, төменгі жағында жер қопаратын сүйек өсіндісі бар, тұмсығы тақыр. Тістері өсімдік және басқа да азықтың түрлерін жеуге бейімделген. Қарны бір бөліктен тұрады, ішегінің ұзындығы денесінен 20 есе артық, көру қабілеті нашар, есту және иіс сезу мүшелері жақсы жетілген. Қорек талғамайды, суды таңдап ішіп, шомылғанды ұнатады. Ұрғашысы 9 - 10 айда еркегімен жұптастырылып, жылына 2 - 3 рет 8 - 12-ден торайлайды. Ұрғашысының салмағы 130 - 150 кг, еркегі 180 - 200 кг-ға жетеді. Өсіп-жетілу ерекшеліктеріне байланысты Шошқалар 4 топқа бөлінеді: кеш жетілетіндер (Еуропаның ұзын және қысқа құлақты Шошқалары), өте тез жетілетіндер (сиам және ескі неополитан Шошқасынан тараған майда салмақты Шошқалар), тез жетілетіндер (ТМД елдерінде кең тараған Шошқа тұқымдары) және орташа қарқында жетілетіндер.

ОТАНДЫҚ ШОШҚА ТҰҚЫМДАРЫ
Осыған дейін социалистік даму жылдары деп аталып келген уақыт ішінде 17 түрлі жоғары өнімді жаңа шошқа ақ тұқымдары пайда болды, оның 16-сы ресми түрде бекітілген.
Соңғы уақыттарда бізде шошқалардың жаңа тұқымдық көптеген топтары пайда болды.
Жеке шаруашылықтарда аборигендік, онша жақсы емес ұзын құлақты және қысқа құлақты шошқаларды өсірді, ал аз ғана асыл тұқымды шошқалар помещиктердің жеке меншігіндегі шаруашьшықтарда ғана болды.
Алайда бірқатар аудандарда жергілікгі шошқаларды шетелден әкелінген мәдени тұқымдардың қабандармен будандастыру арқылы, кейбір жетілдірілген топтар пайда болды.
Елімізге әкелінген негізгі тұқымдар - ірі ақ, беркшир, ақ қысқа құлақ, ақ ұзынқұлақ, ірі қара және ландрас болды.
Осы тұқымдарды пайдалана отырып 20-шы жылдардан бастап ғалымдар отандық жоғары өнімді жаңа шошқа түрлерін шығару жөніндегі жұмысты кеңейтті. Оларды шығару жолында мамандар жаңа тұқымның осы аймаққа әкелінген шошқаларға қарағанда өнімділігі, биологиялық, шаруашьшық пайдалы қасиеттері және климаттық жағдайға бейімделуі жағынан асып түсуіне атсалысты.
И.Овсяников біздің елімізде жаңа тұқым шығару үш түрлі жолмен жүргізілді деп көрсетеді. Солардың бірі -- із шетелдік тұқымдарды жерсіндіру негізінде тұқым алу және малмен қажетті бағытта одан әрі тереңдетілген жұмыс жүргізу. Шошқаның ірі ақ тұқымы осылайша пайда болды. Тағы да бір жол -- ол шошқалардың жергілікті жетілдірілген тобы негізінде тұқым алу. Бұл әдіс бойынша миргород, ливент, брейтовтық, үржумдық және басқа да тұқымдар алынды. Біздің еліміздегі тұқымдардың басым бөлігі жергілікті тұқымдарды сол жердің жағдайына жақсы бейімделген, жоғары өнімді отандық және , шетелдік тұқымдармен жоспарлы түрде будандастыру жолымен жаңартылып келді. Бұл жұмыс қазіргі уақытга одан әрі жалғастырылуда.
Жаңа тұқым алу кезінде мынадай негізгі міндеттер алға қойылады:
1. Малдың дене бітімі мықты және өмір сүру қабілеті жоғары болуы керек;
2. Шаруашылықгың негізгі көрсеткіштері бойынша жаңа тұқым бұл аймақта өсіріліп жатқан тұқымнан артық болу керек, әйтпесе ол онымен бәсекеге түсе алмайды.
И.Овсяников біздің елімізде жаңа тұқым шығару үш түрлі жолмен жүргізілді деп көрсетеді. Солардың бірі -- із шетелдік тұқымдарды жерсіндіру негізінде тұқым алу және малмен қажетті бағытта одан әрі тереңдетілген жұмыс жүргізу. Шошқаның ірі ақ тұқымы осылайша пайда болды. Тағы да бір жол -- ол шошқалардың жергілікті жетілдірілген тобы негізінде тұқым алу. Бұл әдіс бойынша миргород, ливент, брейтовтық, үржумдық және басқа да тұқымдар алынды.
Ірі ақ шошқа тұқымы
Ірі ақ шошқа тұқымы Ресейге алғаш рет өткен ғасырда 80-ші жылдары әкелінді. Сондай-ақ, олар помещик меншігіне түсті де жаппай шошқа шаруашылығын дауына айтарлықтай ықпал еткен жоқ. 1920 және 1931 жылы аралығында біздің елімізге Англиядан 257 қабан және 355 ірі тұқым мегежіні әкелінді. Олар бірнеше жылдар бойы біреге жараулық жоспарлы тұқым болды. 1938 жылы бізде 7 миллион ірі ақ тұқым, оның ішінде 250 мыңға жуық мегежін және 95 мың жоғары сапалы қабан бар еді. Мұның өзі шын мәнін көптеген көрсеткіштері бойынша ағылшындық тұқымнан асқан отандық ірі ақ тұқым негізін құрады.
Қазіргі ірі ақ тұқымның ішінен 3 негізгі өнімдік бағыттағы: еттік, етті-майлышық және майлы деп бөліп айтута болады. Оның негізгісі болып етті-майлылық немесе әмбебап түрі саналады. Даму жағынан бұл өте ірі мал. Ересек қабандарының тірілей салмағы 320-350 кг, мегежіндердікі-220- 250кг тартады.
Алайда достастық елдердің климаттық аймағы алуан түрлі осыған байланысты академик М.Ф. Иванов бьшай дейді: ТМД өзінің жағдайы жағынан төтенше үлкен және алуан түрлі, сондықтан ТМД-да барлық ауданға жарайтындай бір ғана әмбебап тұқыммен шектелуге болмайды. Белгілі бір топырақгық, жем-шөптік және шаруашылық - тұрмысты жағдайына қарай әрбір аймақ үшін осы жағдайға мейлінше бейімделген және тиімді өз тұқымын жасау қажет.
Ал, еліміздің барлық аймақтарында ірі ақ тұқым негізгі жетілдірілген тұқым ретінде кабылданды.
Жергілікті кеш жетілетін шошқаны қытай және көп торайлы неаполитан, португалия шошқаларымен күрделі будандастыру арқылы 19 ғасырда Англияда шығарылған. КСРО-ға Англиядан әкелінген бұл тұқым селекция нәтижесінде түбегейлі өзгеріп, отандық ірі ақ шошқа тұқымы пайда болды.
Мұның тегінен айырмашылығы - сүйегі мықты, торайды көп табады, әр түрлі табиғи жағдайға көнбісті. КСРО-да өсірілетін шошқа санының 86%-ы осы тұқымның үлесіне келеді. КСРО-да Ірі ақ шошқаның етті, етті-майлы және майлы түрі өсіріледі. Сүйек бітімі ірі, тұрқы ұзын, аяғы етсіз тік, жоны жұмыр әрі жалпақ, кеудесі кең әрі омыраулы, терісі мен түгі қалың әрі жылтыр, түсі ақ. Әр түрлі табиғат жағдайына көнбісті, тез жерсінеді. Қабаны 300 - 350 кг, мегежіні 200 - 250кг тартады. Бір торайлағанда салмағы 1,2 - 1,4 кг 10 - 12 торай табады. Екі айлығында енесінен бөлінген торайдың салмағы 18 - 19 кг болады. Бұл тұқым бордақылаудың қай түріне де жарамды. Ет үшін жеделдетіп бордақылағанда 6 айға дейін әр торай ота есеппен тәулігіне 770 г қосып, 100 кг тартады. Қосқан салмағының әр килограмына 3,9 - 4 азық өлшемі жұмсалады. Ұрпағына өз қасиетін жақсы береді. КСРО-да таза күйінде өсірілген және басқа шошқа тұқымдарын жақсартуға пайдаланады. Қазақстанның шошқа өсіретін шаруашылықтарында көбіне мұның будандары өсіріледі.
Ресей ірі ақ шошқа тұқымы тарихы. XIX ғасырда Англияда өсірілетін ірі ақ шошқа. Еуропалық жабайы шошқа ұрпақтары - Бірінші бұл ел ұзақ құлақты жергілікті кеш-жануарлардың өсірілетін. Бастапқыда олар азықтандыру және тұрғын үй жақсы жағдай жасау іріктеу және одан әрі өсіру үшін жануарларды үздік іріктеу арқылы жақсарды. Нәтижесінде, skotozavodchiku Bekvellu белгілі ұзақ мерзімді жұмыс Лестер шошқа жақсарды тобын құра білді. Алайда, жетілдіру шошқа қарқыны өте баяу болды. XVIII ғасырдың аяғында шошқа португал, Neapolitan және кейбір қытай тұқымды қиылысы арқылы Лестер, соның ішінде жергілікті шошқаларды қарқынды жетілдіру басталды. қарама-қарсы қасиеттері және мақсатты жұмысты болмауына будандастыру үшін жануарларды пайдалану тұрақсыз мұраға [10] бар шошқа өте әр түрлі сыртқы және өнімділігі топтардың үлкен санының пайда болуына алып келді. 1831 жылы Skotozavodchiku Р. суыған ұсақ ақ тұқымды белгілі әбден есейген шошқа, жасай алдық. Өйткені төтенше жеңсік осы тобының таза жануарларды өсіру Дегенмен көп ұзамай толықтай дерлік тоқтады, бірақ ол назарынан тыс қалған жоқ. Шағын ақ шошқа жергілікті ұзақ құлақты шошқа жетілдіруге үлкен рөл атқарды. әр түрлі шаруашылықтарда осы жұмыстың нәтижелері біркелкі және тұрақсыз болды. Бірақ селекционерлердің 20 жылдан кейін - Иосиф Tuleyu жанкүйерлері шошқа көрнекті сапа топты техникалары 1851 үлгерді. Олардың дайындау кезінде пайдаланылған гибридті ұзақ құлақты Лестер жақсарту және шағын ақ шошқа кейбір дәрежесін бұрыннан бар. Жануарлар жақсы таңдау арқасында мал жайылымы, конституция, құнарлылығын және бейімдеу күші ұштастыра жоғары earliness және сапалы ет Тула ажырасу. Йоркшир өсіру, олардың орнында деп аталатын осы шошқа одан әрі жетілдіру, көптеген селекционерлердің бойы жалғасты. 1885 жылы вырождения Йоркшир шошқа қауіп болды. ең танымал өсірушілер асыл тұқымды бірыңғай стандарттарын әзірлеу күштерін біріктірді, басқа тұқымдардың, шығу тегі мен асыл тұқымды шошқа өсіру кітабының құру туралы ақпаратты жариялау арқылы одан әрі шағылыстыру жануарлар тоқтатуға келісті. Дерлік тек 54 асыл тұқымды доңыз және 61 обыры жазу мүмкін болды. Ресейде үлкен ақ шошқа өткен ғасырдың сексенінші жылдары иелерінің кешендерінен Англия әкелінген болатын. Алайда, жаппай шошқа, бұл аңдар өте аз әсер етеді. Бірінші дүниежүзілік соғыс және азаматтық соғыс кезінде асыл тұқымды шошқа ең қирады. Тез 1923-1931 жж өсіру отандық шошқа құру. Англия 257 қабандар мен ірі ақ тұқымды 355 аналық әкелді. Қазіргі уақытта біздің елімізде ірі ақ тұқымды жануарлар барлық мал шаруашылығы, шошқа шамамен 80% құрайды. Ең жаңа жоғары отандық тұқымды және ірі ақ тұқымды қатысуымен құрылған шошқа тұқымы топтары. Ірі ақ шошқа бүкіл ел бойынша өсіріледі, олар климаттық жағдайлар түрлі жақсы қолайлы ірі шошқа кәсіпорындарда өсіру үшін жарамды өнімділігінің жоғары деңгейімен сипатталады, бекініс Конституцияға ерекшеленеді. Генофонын құру кеңестік ғалымдардың рөлі
ірі ақ шошқа. Біздің елімізде ірі ақ шошқа құру маңызды алғашқы қадам негізінен ағылшын шыққан тұқымды импорттық жануарлардың елде өсірілетін ірі жергілікті шошқа, кесіп өтті. XYIII ғасырдың соңы еліміздің тайгалық, орманды және дала аймақтарының кеңістіктеріндегі өмір сүрген еуропалық қоспасы және азиялық қабандар, алдын ала белгіленген дейін екі жабайы және орта ғасырлар және кейінгі кезеңде қолға жылы, біздің еліміздің аумағында өмір сүрген үлкен шошқа.
Украиндық ақ далалық тұқым
Біздің елімізде жасалған екінші тұқым -- украиңдық ақ далалық шошқа тұқымы болды. Оны жасаумен академик М.И Иванов айналысты. Оның алдына қойған мақсаты - тұқымның ақ дене бітімінін мықтылпен, оның кұрғакшылық жағдайға төзімділігінін сай келуін камтамасыз ету болды.
Осындай жұмыс нәтижесінде академик М.Ф. Иванов (1 біздін елімізде тұқым алу ісіне айтарлықтай дәрежеде ыкпал ететін жаңа әдіс ұсынды. Бұл әдіспен негізгі кағилалары мынандай:
1. Жергілікті мегежіндер мен мәдени тұқым өндіруші будандардың алғашқы ұрпақтарының жақсы мегежіндерін будандастыру жолымен жас буданның кажетті түрін алу және оның жеткілікті қорын жасау, сонымен қатар алға койылған мақсатқа жауап бермейтін барлығын жарамсыздыққа шығару.
2. Жақсы будан малдың екінші ұрпағының тұкым қуалаушылығын туыстық шағылыстыру және қатаң жарамсыздандыру арқылы нығайту.
3. Тұқымды одан әрі жетіддіру үшін тектес емес топта пайда болған жақсы қабандар мен мегежіндерді пайлалану.
4. Кажетті сапаны қалыптастыру үшін максатты түрде іріктеу.
5. Жас малды белгілі аймаққа тән толыкққұнды азық мөлшерімен камтамасыз ету.
М.И. Иванов селекция барысында дене бітімінің мықтылығына, өсу және даму көрсеткішттеріне баса назар аударды.
Қазіргі уакытта украйндык ақ дала тұқымы ең көп тараған тұқымның бірі Сондай-ақ, даму және өнімділігі жағынан ірі ақ тұқымнан айырмашылығы шамалы, кабандардың тірілей салмағы -- 300-340кг, мегежіндер -- 210-230 кг, көптөлділігі - 11-12 торай, сүттілігі -- 70-80 кг. Бордақылау сапасы мынадай: төуліктік қосымша салмағы -- 701 г, 1 кг, қосымша салмақка жем -- шөп шығыны -- 4,12 кг, 100 кг тірі салмакты 192 күнде алуға болады.
Шошканың бұл түрін көбінесе Украинаның оңтүстігінде өсіреді. Моддавиада, Орта Азия, солгүстік Кавказда кездеседі.
Украиналық ақ дала тұкымын одан әрі жетілдіру -- оның еттік қасиеттерін және тез өсушілігін арттыру деген сөз.
Миргородтық тұқым
Бұл тұқыммен жұмыс тіпті XIX ғасырда Полтан губерниясының, Миргород уезінде басталған. Бұл аймақта ежелден жоғары өнімді, тез өсетін ірі шошқаларымен, бұл жергілікті азықты жақсы пайдаланумен атағы шыққан болатын Қазіргі уакытта гендік құрылымы бойынша бұл түрімен 2 жүйе және 34 тұқымдастан тұрады.
Қара ала шошкалардың дене бітімі әдетте мықты, етті майлылығы жағынан өнімді болып келеді. Жайылымды және көлемді кұнарлы азықты жақсы пайдаланады, тез өседі, 5*6 айлык кезінде етке жарамды. Ересек қабандарының тірілей салмағы 230-250 кг, мегежіндердікі -- 200-220 кг. Мегежіндердің көп ұрпақтылығы -- 10-11 торай, сүттілі, 48-50кг. Бақылаулы бордақылаудағы жас төлдің салмағы 180-185 күнде 100 кг жетеді, яғни тәулігіне 680-700 г косымша салмак береді, 1 кг косымша салмақ үшін 4,1-4,2кг азыктық өлшем жұмсалады.
Сібір шошкаларын ірі ақ тұқыммен карапайым будандастыру және инбридингті максатты колдану селекция жолымен алынған.
Бұл алдын ала жасалған әдіс және жақсы жоспарланған жүйе бойынша алынған украиндык ақ дала тұқымынан кейінгі сан жағынан екінші отандық тұқым.
Сібірлік солтүстік тұқым 1942 жылы бекітілген.
Шошқанын бұл тұқымы ақ түсті, етті-майлы бағытта, өнімді,дене бітімі мықты. Сыртқы бейнесі жағынан олар айтарлыктай 1 дәрежеде ірі ақ шошқа тұқымымен ұксас, дегенмен оларға 1 карағанда денесінің жүндестілігімен, сібірдің катаң жағдайына бейімделгіштігімен ерекшеленеді. Жоғары бордакылық және еттік жағынан өнімді. Кейбір қабандардың торайлары 185-190 кунде 100 кг тірілей салмақ береді, яғни тәулігіне 700-800 г қосымша салмақ қосады және 1 кг салмақ үшін 3,51-3,87кг азық мөлшері жұмсалады.
Брейтовтық тұқымы
Бұл тұқым Ярославль облысында шыккан. Мұнда XX ғасырдын барысында жергілікті шошқаларды сырттан әкелінген , ұзын кұлақ, орташа ақ және басқа мәдени тұқымдармен будандастыру нәтижесінде алынған жоғары өнімді шошқалар. Мұның бәрі шошқаларды жүйемен будандастыруды жүргізуге оң ықпал етті.
Брейтовтық шошқадар ірі болып келеді (ересек қабандарының тірідей салмағы -- 300-320 кг, мегежіндер -- 230- 250 кг) салбырап тұратын ұзын құлақты. Басы орташа, пішіні айтарлықтай бүгіңкі болып келеді. Мойыны кысқа, етті, арқасы мен сегізкөзі кең, тік, аяқтары ұзын емес мықты, төзімді тұяқтарымен дұрыс қойылған: терісі тығыз, кейде қатпарлы, түгі қалың ақ кейде үлкен емес қара таңбалысы да кездеседі. Бұл шошкалар дене бітімі тығыз, еттілігі жағынан дамыған, жайылымды жақсы пайдаланады, құнарлы жем- шөппен көп қоректенеді, ерекше жоғары өндіргіштік қасиеттерімен ерекшеленеді, мегежіндер жақсы аналық қасиеттерімен сипатгалады, 10-12 торай туады.
Лнвенттік тұқым
Бұл шошқаларды шығару сонау XIX гасырдың екінші жартысында басталады. Ол жергілікгі баяу өсетін қазіргі Орлов және Липецк облыстарындагы ұзынкұлақты шошқаларды шеттен әкелінген ақ, беркшир және йоркшир (ірі ақ) шошқалармен жүйемен будандастыру жолымен алынды. Бұл тұқым 1949 жылы бекітілген.
Бұл тұқым негізінен ақ түсті болып келеді, алайда олардың арасында сұр таңбалы қара ала шошқалар да кездеседі. Олар ірі болып келеді, ересек өндіргіш кабандардын тірілей орташа салмақтары 300-320 кг, мегежіңдер -- 230-240 кг, денесі ұзын, кең және калың етті, басы аса үлкен емес, ұзын салбыраған кұлағы бар. Қаңка сүйегі мықты, арқасы тік, жалпак, сегізкөзі еңкіш. Мегежіңдер 10 торайға дейін туады, сүггілігі 53,8 кг.
Ливенттік шошқа тұқымы айтарлықтай тез өседі және жақсы етгік-майлылық қасиеттері бар. 184 күнде тірілей салмағы 100 кг жетеді, яғни тәуліктік қосымша салмағы -- 718 г.
Уржумдық тұқым
Бұл тұқым Киров облысында жергілікгі шошқаларды ірі ақ тұқымның қабандарымен ұзақ шағылыстыру нәтижесінде жас шошқаларды интенсивті өсіру кезінде жоғары өнімді қабандар мен мегежіндерді іріктеу жане тандау арқылы болды. Тұқымды шығаруға жергілікті ірі салпанқұлақ шошқа негіз болды. Мұнда XIX ғасырда ірі ак шошқалар әкелген оларды жергілікті шошқалармен будандастырды. Әсіресе, жұмыс бұрын Уржум уезінде алды.
Уржум тұқымының шошқалары ірі ересек қабандардың тірілей салмағы -300 кг. мегежіндер - 340 кг. денесінің ұзындығы -- 182-166 см. етті. аяқтары ұзын, мықты. Бас орташа ,танауы сал дөнес, құлақтары орташа. Сан еттері жай дамықан. Терісі жұмсақ қыртыссыз, денесі ұсақ нәзік түкпен жабылған. Түсі ерекше аппақ.
Мегежіндер өнімділігі жоғары ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.