Уланған кездегі ветеринариялық-санитариялық шаралар


Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым министрлігі
С. Бәйішев атындағы Ақтөбе университетті
Арманұлы С.
Уланған кездегі ветеринариялық-санитариялық шаралар.
КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
5В120200- Ветеринариялық-санитария мамандығы.
Ақтөбе, 2017
Мазмұны
КІРІСПЕ . . . 3
1. ЖАЛПЫ УЛАНУДЫҢ СИПАТТАМАСЫ . . . 5
1. 1 Жалпы уланудың сипаттамасы . . . 5
1. 2 Тағамдық улану және тағамдық емес заттармен улану кезіндегі ұшаның және мүшелердегі болатын өзгерістер . . . 8
1. 3 Тағамдық улану кезіндегі ұшаның және мүшелердің ветеринариялық санитарлық сараптамасы . . . 9
2. УДЫҢ АҒЗАҒА ЕНУ ЖОЛДАРЫ . . . 11 2. 1 Улануды клиникалық бағалау және болжау . . . 11 2. 2 Уланғанда емдеудің жалпы принциптері . . . 13
2. 3 Малды удан сақтандыру шаралары . . . 16
3. УЛЫ ЗАТТАР ЖӘНЕ ОЛАРДЫҢ ОРГАНИЗМГЕ ӘСЕРІ . . . 18 3. 1 Жануарлардың азықпен улануы . . . 18 3. 2 Организмге улы заттардың түсуі . . . 25
ҚОРЫТЫНДЫ . . . 28
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР . . . 30
КІРІСПЕ
Өткен ғасырдың аяғында медицина және ветеринариялық микробиология дамыған кезде, еттен улануды паратифозды бактериялардың әсерінен деп есептеген көптеген ғалымдар. Бұл қоздырғыштар етте дамып, улы заттар шығарады деп те айтқан. Зерттеушілердің қорытындылауынша, улану тек қана етте болатын улардан басқа, әртүрлі улы химиялық заттар және жануарлар мен өсімдіктердің өнімдері де ауру (токсикоздар) туғызады сонымен басқа балықтардың еті, уылдырығы, бауыры, аналық клеткалары өзінің табиғатында уытты болып келеді. Міне көріп отырғанымыздай зерттеушілер, ғалымдар улану жайлы көптеген мағлұматтар жинап оны зерттеп оның түрлерін ашып дәлелдеген.
Сол сияқты Агарарлық Қазақ Ұлттық Университеттің кафедрасының да ғалымдары көп еңдек сіңірген осы мәселе аясында. Олар, уланған деген сөздерді, дегенге алмастырған. Осыдан олар жаңа бағытты дүниеге әкеліп яғни барлық улануды біріктіріп, бір ғана топқа жинақталуына көмек берді. Сонымен сойыс малдарының өнімдері адамдар да пайда болатын індетті және инвазиялы аурулардың (топалаң, бруцеллез, тениаринхоз, туберкулез) көзі болуы мүмкін. Сол себепті сойыс малдарының улануын, токсикозына біз дұрыс санитариялық баға бере білуіміз керек. Жануарлар өсімдіктерден және минералды улардан улануы мүмкін. Ауылшаруашылық жануарларының улануының басты себебі минералды улар болып табылады, ауыл қожалықтарында зиянкестермен күресу кезінде. Бұндай уларға, фосфорорганикалық қосылыстар(хлорофос, карбофос, метафос, метильмиркаптофос және т. б. ), хлорорганикалық қосылыстар(гексахлоран, гексохлорбензол және басқалар), мышьяктүзуші қосылыстар(арсенат және натрий арсениті, кальций, париж аскөгі және т. б. ), сынап препараттары (гранозан, меркуран), металтүзуші препараттар күкіртқышқылды метал, хлорқышқылды метал, бордо сұйықтығы және басқалары) . Бұлар пестицидтар. Пестицидтармен уланған ауылшаруашылық жануарлары тасымалдаудың инструктивті ережелерін дұрыс сақтамағанда туындайды, бұл заттарды қолдану және сақтау, сондай ақ, жануарлардың қораларына өздерімен бірге ластанулар кіргенде.
Уланулардың белгілері көптеген жануарларда азықтандыру, суару немесе емдеуден кейін кенет пайда болады. Анамнез кезінде ауру және өлтіруге мәжбүр болған жануарлар, мүшелердегі және ұлпадағы пат-анатомиялық өзгерістер ветеринарлық дәрігер аурудың себептерін қояды, ал күмәнді жағдайда ауру және өлтіруге мәжбүр болған жануарлардың шынай себептері түсіндіріледі. Улануға күмәнді жанаурлардың шығу көзін анықтайды. Егер, ол жайылымда өтсе, онда оны улы шөптерге зерттейді, улы химикаттардың уақытша жиналу орны, өнеркәсіптік және техникалық шығынның орнын зерттейді. Егер, улану қолда ұстаған жағдайда болса, азықтардың қалдықтарынан сынама алады. Өлтіруге мәжбүр болған жануарлардан материал алады және химиялық және бактериологиялық зерттеуге зертханаға жібереді. Өлтіруге мәжбүр болған жануарларға, жағдайын көрсететін акт толтырылады, ауру қалай өршігені туралы, клиникалық белгілер, емдік шаралар, мүшелердегі және ұлпадардағы патанатомиялық өзгерістер, күмәнді диагноз және зертханалық зерттеу жүргізуге міндетті. Актта сондай-ақ, зертханалық зерттеулердің қорытындысын алғанша, иемденуші етті салқындатып консервіленген немесе мұздатылған түрде сақтау керек, онда иемденуші ветеринар мамандарға зертханалық зерттеу кезінде еттің бұзылғандығы үшін талап қоя алады.
Уланудың союдан кейінгі диагностикасы. Мүшелердегі және ұлпалардағы патанатомиялық өзгерістер уланған жануарларда өзгерісінен қаралып жатқан 177 басқа ауруларға қарағанда ерекшеленбейді. Улардың көбі ұлпалар мен мүшелерде дистрофиялық және қабыну үрдісін шақырады. Бауыр үлкейеді, созылыңқы, сазды немесе қою-қоңыр түсті болады. Өт қабының кілегей қабықтарында нүктелі қан құйылулар болады. Жүректе, өкпеде, бүйректе, бауырда қан құйылу болуы мүмкін. Бүйрек ұлғаймаған, бос, қыртысты немесе милы қабықтың шектетері тегістелген. Ішек-қарын жолының серозды кілегей қабықтарында әртүрлі формада және қарқынды қан құйылу болады. Лимфа түйіндері кейде ісінген, кескенде сиренді-ашық-қызыл реңге боялады, қан құйылулар байқалады. Мүшелер мен ұлпаларда спецификалық өзгерістер кішкене улануларда пайда болады. Шошқалардағы улануының сипатты өзгерістері бұл сары түсті сүйек буындарының беткейі және несеп көпіршігінің кілегей қабығының гиперемиясы, күшәләмен улану - кілегей қабықтарының сарғаюы, пекринді және азот қышқылды улану кезінде, акридинмен - ішкі мүшелердің және еттердің сары реңге боялады. Зертханалық зерттеулер. Әкелінген материалды қорабынан шығарады, оны мөлшеріне тексереді, берілген ілеспе хаттармен, оның сыртқы түрін, түсін, тығыздығын, иісін қарайдыЖануардың улануға ұшырауы кезіндегі, патологиялық өзгерістерге ерекше мән береді. Содан соң, сынаманы бактериоскопиялық және бактериологиялық зерттеуге, кейін химиялық зерттеуге жібереді. Әрбір сынаманы жеке алып зерттейді. Улану кезінде көрсетілетін алғашқы көмек Улану, басқа жұқпалы аурулардан айтарлықтай белгілермен ерекшеленетін категорияға жататын ауру. Жіті улану күтпеген жерден болады. Сондықтан да, улануды емдеуде шешуші маңызы бар алғашқы көмек, уланған жануарға дер кезінде көрсетіліуі керек.
Уланған малға алғашқы көмекті дәрігер келгенге дейін, мал шаруашылық мекемелерінің жұмысшылары көрсетілуі тиіс. Ол үшін: Жануар ағзасына удың ары қарай түсуін тоқтату; Ағзаға еніп кеткен удың әсерін төмендету;
Уланған жануар өмірін сақтайтын шаралар қолдану; Басқа жануарларда улану белгілері басталмай тұрғанда, күмәнді азықты алып тастап, сол жануарлардың ағзасына удың енуін тоқтатып немесе қысқартып қалу; Жануарларға көп мөлшерде су беру; Егер мүмкіндік болса, жануарды қорадан таза ауаға алып шығу; Дәрігердің келуін тездетіп, оның көмегіне сүйену керек
1. ЖАЛПЫ УЛАНУДЫҢ СИПАТТАМАСЫ.
1. 1 Жалпы уланудың сипаттамасы.
Уланудың клиникалық белгілері Уланудың ерекше клиникалық белгісі - сау малдың кенеттен ауруы. Осыған орай ескерген жөн-дерттену мал азықтағанда су ішкенде пестицидтермен өндегенде және де басқа да химиялық заттарды пайдаланғанда байқалады; сондай ақ мал қораларында дезинфекция жүргізгеннен кейін. Жануардың қандай затпен уланғаның нақтылы балау тек қана кешенді зерттеулер арқылы іске асады. Алколоидтармен, сапониндермен және де басқа өсімдік уларымен уланған жануарларда көз қарашығының ұлғайғаның не кішірейгенің байқайға болады, сондай ақ ауру мал желігед, денесі құрысып дірілдейді. Нитрат қосындылармен уланған малдың тынысы тарылып ентігеді, кілегей қабықтары көгеріп, танауынан қан араласқан көбікті сұйық шығады, жүрек жұмысы бұзалады. Уланудың патологиялық-анатомиясы кейбір созылмалы улануларда ағза тоқымаларда патанатомиялық өзгерістер оларға өте тән болады, айталық алмаспрен улануда байқалатын бүйректің некрозы. Көптеген улардан болатын дистрофиялық және қабыну өзгерістерінің басқа ауруларда байқалатын зақымдаврадан айырмашылығы жоқ. Жаз айның ортасында немесе сонында малдардың азық құрамына қарбыз-қауын көкеніс дәнді дақылдарын қосып береді. Азық құрамына мұндай заттарды көптеп бергенде көп жағдайда малдар уланып жатады. Оның себебі азық құрамына қосқан жәнегі дәнді дақылдар ол яғни қарбыз-қауын көкеніс дәнді дақылдарынның құрамында нитраттар мен нитритердің көптеп кездесуі.
Қалыпты жағдай да бұл дәнді дақылдардың құрамында мұндай мөлшерде нитраттар мен нитриттер кездеспейді. Оның мұндай мөлшерде болуы ол адами факторға байланыстылығы. Қарбыз-қауын көкеніс дәнді дақылдарды өсірген кезде оның тез өсуі үшін көптеген химиялық қосындыларды көкеніс ішіне арнайы шприц арқылы енгізеді немесе сол химиялық қосындылармен суғарып жатады. Мұндай көкеніс дақылдарын көптеп қоректенген жануарлар нитраттар мен ниттриттерге олардың организмдары ұшырап, уланады. Нитраттармен нитриттермен улану кезінде ұшалар мен мүшелердегі болатын өзгерістер: Ойық-жаралы геморрагиялық гастроэнтеритан ықталады; Ішкі ағзаларда гиперемия және геморрагиялар көрінеді. Қаны ашық-қызылнемесе қошқыл-қоныр түсті. Тағамдық емес қосындылармен улану кезіндегі ұшаның және мүшелердегі болатын өзгерістер. Сынап қосындыларынан уланусипаттамасы. Организге түсу жолы. Организмге енгеннен кейін болатын процесс.
Уланудың дамуы. Малды. сойып қарағандағы ұшада ұшада болатын өзгерістер. Ауыл шаруашылығында сынаптан жасалған препараттар дәнді-дақылдарды дәрілеу (улау) мақсатымен пайдаланылады, айталық гранозан. Ол өте улы. Мал дәріленген жемнен уланады. Оларға сиыр мен қой-ешкілер өте сезімтал. Осылардың ішіндегі өте уыттысы алмас. Айталық, сиыр - 4г. алмастан өліп кетеді, ал жылқы 5-10 - г., ит-мысық - 0, 1-0, 3 г. азық арқылы орталық жүйке жүйесін залалдайды жіті және созылмалы түрде ас қорыту жүйесінің жіті қабынуы байқалады, сірі және кілегей қабықтар қанталаған, бауыр және бүйректер майланып зақымдалған. Қойлар мен шошқаларда катаральді, кейде геморрагиялық гастроэнтерит және сарғаю болады; қарын ішіндегі жыннан сарымсақ исі шығады, қараңғыда ол жылтырлайды. Улану кезіндегі ұшаның және мүшелердегі өзгерістер. Цинктің фосфидімен улану. Геморрагиялық диатез, асқорыту жүйесінің жіті қабынуы көрінеді. ұлпалы ағзаларда дистрофиялық өзгерістер байқалады, бауырда әсіресе майлану дистрофиясы ерекше көрінеді. Хлорорганикалық қосындыларымен улану. Күшәладан, сантониннен уланған кезде бұлшық еті сіресіп қатаяды, фосфордан уланғанда майлы гепатоз байқалады, сілтілерден, қышқылдардан әктен уланғанда ойық жаралар, күлдіреуіктер байқалады. Фосформен және фосфорорганикалық қосындыларымен улану. Кілегей қабықтардың қанталаулары көрінеді, ойық жаралы стоматит және гастрит; сиырдың ұлтабары зақымдалады - ойық жаралы абомазит, дифтеритті энтероколит кездеседі, бауыры ұлғайып дистрофияға ұшыраған. Ас тұзымен улану. Жіті гатроэнтерит табылады; күйіс малдарында абомозит, ішекте крупозды . . . жалғасы.
Тағамдық улану кезіндегі ұшаның және мүшелердің ветеринариялық - санитарлық сараптамасы Ветеринариялық (ветеринариялық-санитариялық) қағидаларға сәйкес 4 бөлімі бойынша Сойылатын жануарларды сояр алдындағы ветеринариялық. Тексеріп қарау және сойылғаннан кейiн ұшалары мен iшкi ағзаларын ветеринариялық-санитариялық сараптау, оларды санитариялық бағалау 120-шы пункті Жануарлардың улануы. Ет пен ет өнiмдерiнде мынадай улы зат қалдықтары болған кезде тамаққа пайдалануға рұқсат етiлмейдi (мөлшер көлемiне қарамастан) : цианид, сары фосфор, пропазин, гептахлор, дихлораль несепнәрі, полихлоркамфен, альдрин, , дидихлорвинилфосфат, цинеба, дикрезил, байгон, метафос, хлорофос, тиофоса, уарбофос, құрамында сынабы бар пестицидтер, мышьяк кiретiн препараттар және гербицидтер. Егер етте уытты заттардың қалдығы рұқсат етiлген мөлшерден төрт есе көп болса немесе химикаттардың қалдығын анықтайтын ресми тәсiлдердiң сезгіштігінің төрт шегінде болса, етті малға құрғақ азық етіп қайта өңдеуге жiберуге болады. Бұлшық еттiң ұлпасында улы зат қалдықтары бекiтiлген нормадан аспаса, етiн қайнатады, iшкi мүшелердi, желiндi және миын кәдеге жаратады. Жануарлар фтор препараттармен, мырыш пен мыс тұздарымен, хлорлы натриймен және калиймен, қышқылдармен және сiлтiмен, газ тәріздес заттармен (аммиак, ащы күкiрт ангидридi, тұншықтырғыш газ, хлор және тағы да басқалары), несепнәрмен, алкалоидтармен, улы ж әне өңез саңырауқұлақтармен, сапонин кiретiн өсiмдiктермен, эфир майларымен, шайыр мен фотодинамикалы нәрселермен немесе iшек- қарын жолдарын жаралайтын заттармен (купол, молочай), сондай-ақ сар ғалда қ т ұқымдастары, вехпен уланған ет пен сойылғаннан кейін алынған басқа өнiмдер бактериологиялық, қажет болса, физика-химиялық зерттеуден және бас қа иiстердi анықтау үшiн қажеттi сынауға алынғаннан кейiн бағаланады. 121-ші пункті. Азық құрамындағы Нитраттармен және нитриттармен улану.
Уланған жануарларды союға клиникалық жазылудан 72 сағат өткеннен
кейiн рұқсат етiледi. Амалсыз сойылған малдардың етi нитраттар мен нитрит
мөлшерiнiң қалдығы анықталуымен бiрге бактериологииялық және
биохимиялық зерттеуге жатады. Бактериологиялық зерттеу теріс н әтиже
берген және 100 мг/кг нитраттың немесе 10 милиграмм/килограмм нитриттi ң
мөлшерi табылған жағдайда ұшаны қайнатады. Нитрат пен нитриттi ң
мөлшерi көп болса, еттi 5 есе сау малдардың етiмен араластырып
қайнатылған шұжықтар дайындауға жiбередi . Уланудың клиникалық белгілеріУланудың ерекше клиникалық белгісі - сау малдың кенеттен ауруы. Осыған орай ескерген жөн-дерттену мал азықтағанда су ішкенде пестицидтермен өндегенде және де басқа да химиялық заттарды пайдаланғанда байқалады; сондай ақ мал қораларында дезинфекция жүргізгеннен кейін. Жануардың қандай затпен уланғаның нақтылы балау тек қана кешенді зерттеулер арқылы іске асады. Алколоидтармен, сапониндермен және де басқа өсімдік уларымен уланған жануарларда көз қарашығының ұлғайғаның не кішірейгенін байқауға болады, сондай ақ ауру мал желігед, денесі құрысып дірілдейді. Нитрат қосындылармен уланған малдың тынысы тарылып ентігеді, кілегей қабықтары көгеріп, танауынан қан араласқан көбікті сұйық шығады, жүрек жұмысы бұзалады. Уланудың патологиялық-анатомиясы Кейбір созылмалы улануларда ағза тоқымаларда патанатомиялық өзгерістер оларға өте тән болады, айталық алмаспрен улануда байқалатын бүйректің некрозы. Көптеген улардан болатын дистрофиялық және қабыну өзгерістерінің басқа ауруларда байқалатын зақымдаврадан айырмашылығы жоқ. Жаз айның ортасында немесе сонында малдардың азық құрамына қарбыз-қауын көкеніс дәнді дақылдарын қосып береді.
Азық құрамына мұндай заттарды көптеп бергенде көп жағдайда малдар уланып жатады. Оның себебі азық құрамына қосқан жәнегі дәнді дақылдар ол яғни қарбыз-қауын көкеніс дәнді дақылдарынның құрамында нитраттар мен нитритердің көптеп кездесуі. Қалыпты жағдай да бұл дәнді дақылдардың құрамында мұндай мөлшерде нитраттар мен нитриттер кездеспейді. Оның мұндай мөлшерде болуы ол адами факторға байланыстылығы. Қарбыз-қауын көкеніс дәнді дақылдарды өсірген кезде оның тез өсуі үшін көптеген химиялық қосындыларды көкеніс ішіне арнайы шприц арқылы енгізеді немесе сол химиялық қосындылармен суғарып жатады. Мұндай көкеніс дақылдарын көптеп қоректенген жануарлар нитраттар мен ниттриттерге олардың организмдары ұшырап, уланады. Нитраттармен нитриттермен улану кезінде ұшалар мен мүшелердегі болатын өзгерістер:> Ойық-жаралы геморрагиялық гастроэнтеритан ықталады; > Ішкі ағзаларда гиперемия және геморрагиялар көрінеді. > Қаны ашық-қызылнемесе қошқыл-қоныр түсті. Көптеген зерттеулерге сальмонелл тобындағы бактериялар барлық жағдайдың 90%-на жуығы етпен уланудан болатындығы дәлелдейді. Улану көзі болып, ауру немесе еріксіз сойылған мал еті табылады. Мұндай жағдайда зақымдалған ет дәмі иісі, және сыртқы түрі бойынша күмән тудырмайды. Ал сау малдардың еті сойылғаннан кейін дұрыс сақталмаған және кеміргіштермен, шыбындармен ластанған және т. б жағдайларда зақымдануы мүмкін. Мал азықпен улануы кейде өлім-жітімге ұшыратуы мүмкін. Цинктің фосфидімен улану. Геморрагиялық диатез, асқорыту жүйесінің жіті қабынуы көрінеді. ұлпалы ағзаларда дистрофиялық өзгерістер байқалады, бауырда әсіресе майлану дистрофиясы ерекше көрінеді. Хлорорганикалық қосындыларымен улану. Күшәладан, сантониннен уланған кезде бұлшық еті сіресіп қатаяды, фосфордан уланғанда майлы гепатоз байқалады, сілтілерден, қышқылдардан әктен уланғанда ойық жаралар, күлдіреуіктер байқалады. Фосформен және фосфорорганикалық қосындыларымен улану. Кілегей қабықтардың қанталаулары көрінеді, ойық жаралы стоматит және гастрит; сиырдың ұлтабары зақымдалады - ойық жаралы абомазит, дифтеритті энтероколит кездеседі, бауыры ұлғайып дистрофияға ұшыраған. Ас тұзымен улану. Жіті гатроэнтерит табылады; күйіс малдарында абомозит, ішекте крупозды қабынады. Кілігей қабықтары қабынады.
1. 2 Тағамдық улану және тағамдық емес заттармен улану кезіндегі ұшаның және мүшелердегі болатын өзгерістер. Тағамдық емес қосындылармен улану кезіндегі ұшаның және мүшелердегі болатын өзгерістер.
Сынап қосындыларынан улану
кесте-1.
1. 3 Тағамдық улану кезіндегі ұшаның және мүшелердің
ветеринариялық-санитарлық сараптамасы.
Ветеринариялық (ветеринариялық-санитариялық) қағидаларға сәйкес 4 бөлімі бойынша Сойылатын жануарларды сояр алдындағы ветеринариялық Тексеріп қарау және сойылғаннан кейiн ұшаларымен iшкi ағзаларын ветеринариялық-санитариялық сараптау, оларды санитариялық бағалау.
120-шы пункті Жануарлардың улануы. Ет пенет өнiмдерiнде мынадай улы зат қалдықтары болған кезде тамаққа пайдалануға рұқсат етiлмейдi (мөлшер көлемiне қарамастан) :цианид, сары фосфор, пропазин, гептахлор, дихлораль несепнәрі, полихлоркамфен, альдрин, , дидихлорвинилфосфат, цинеба, дикрезил, байгон, метафос, хлорофос, тиофоса, уарбофос, құрамында сынабы бар пестицидтер, мышьяк кiретiн препараттар және гербицидтер. Егер етте уытты заттардың қалдығы рұқсат етiлген мөлшерден төрт есе көп болса немесе химикаттардың қалдығын анықтайтын ресми тәсiлдердiң сезгіштігінің төрт шегінде болса, етті малға құрғақ азық етіп қайта өңдеуге жiберуге болады. Бұлшық еттiң ұлпасында улы зат қалдықтары бекiтiлген нормадан аспаса, етiн қайнатады, iшкi мүшелердi, желiндi және миын кәдеге жаратады. Жануарлар фтор препараттармен, мырыш пен мыс тұздарымен, хлорлы натриймен және калиймен, қышқылдармен және сiлтiмен, газ тәріздес заттармен (аммиак, ащы күкiрт ангидридi, тұншықтырғыш газ, хлор және тағы да басқалары), несепнәрмен, алкалоидтармен, улы ж әне өңез саңырауқұлақтармен, сапонин кiретiн өсiмдiктермен, эфир майларымен, шайыр мен фотодинамикалы нәрселермен немесе iшек- қарын жолдарын жаралайтын заттармен (купол, молочай), сондай-ақ сар ғалда қ т ұқымдастары, вехпен уланған ет пен сойылғаннан кейін алынған басқа өнiмдер бактериологиялық, қажет болса, физика химиялық зерттеуден және бас қа иiстердi анықтау үшiн қажеттi сынауға алынғаннан кейiн бағаланады. 121-ші пункті.
Азық құрамындағы Нитраттармен және нитриттармен улану. Уланған жануарларды союға клиникалық жазылудан 72 сағат өткеннен кейiн рұқсат етiледi. Амалсыз сойылған малдардың етi нитраттар мен нитрит мөлшерiнiң қалдығы анықталуымен бiрге бактериологииялық және биохимиялық зерттеуге жатады. Бактериологиялық зерттеу теріс н әтиже берген және 100 мг/кг нитраттың немесе 10 милиграмм/килограмм нитриттi ң мөлшерi табылған жағдайда ұшаны қайнатады. Нитрат пен нитриттi ң мөлшерi көп болса, еттi 5 есе сау малдардың етiмен араластырып қайнатылған шұжықтар дайындауға жiбередi, ал осы шараны орындауға мүмкiндiк болмаса, еттi кәдеге жаратады. Малдың тағамдық уланудағы ветеринариялық санитарлық баға Санитарлық баға: Сойғаннан кейін басты мүшеден айырғаннан кейін, м үшелерді тексеру барысында Жіті гатроэнтерит табу; күйіс малдарында абомозит, ішекте крупозды қабынуды анықтау. Шошқаларда асқорыту жүйесімен бүйректерінде экхимоздар, петехиялар көрінеді, сөл бездері қызарып, едәуір ұлғайғаның анықтасақ - жануардың ас тұзымен уланғаның анықтауға болады.
... жалғасы- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz