Кен орнын игеру және қазіргі жағдайы
I. Жоспары
II. Кіріспе
III. Негізгі бөлім
1.1 Кен орнын игерудің қысқаша тарихы және қазіргі жағдайы
1.2 Мұнай өндірудің өзгерісінің динамикасы.
1.3 Мұнай және газ құрамы мен қасиеті
1.4 Газсізденген мұнай құрамы
1.5 Конденсат қасиеттері
1.6Қабат суы құрамы мен қасиеті
1.7 Ұңғы төңірегіне әсер етудің әдістерін таңдаудың
техника.экономикалық негіздері.
1.8. Қабаттың түп маңы аймағының жағдайы диагностикасы
IV. Қортынды
V. Әдебиеттер
II. Кіріспе
III. Негізгі бөлім
1.1 Кен орнын игерудің қысқаша тарихы және қазіргі жағдайы
1.2 Мұнай өндірудің өзгерісінің динамикасы.
1.3 Мұнай және газ құрамы мен қасиеті
1.4 Газсізденген мұнай құрамы
1.5 Конденсат қасиеттері
1.6Қабат суы құрамы мен қасиеті
1.7 Ұңғы төңірегіне әсер етудің әдістерін таңдаудың
техника.экономикалық негіздері.
1.8. Қабаттың түп маңы аймағының жағдайы диагностикасы
IV. Қортынды
V. Әдебиеттер
Кіріспе
Мұнай кен орнын игеру дегеніміз – қабаттағы сұйық пен саздың өндіріс скважиналары түбіне қарай қазылу процесін басқару. Ол скважина орналастыру, олардың саны мен қатарын пайдалануға енгізу режимін сақтау арқылы жүргізілді. Қабаттың энергиясының баламасы да игеруге көңіл бөлінеді.
Скважина түп аймағы өткізгіштігінің нашарлануы скважинаны игеруді еріген газдың қарқындылықпен енгізілуінен болады, және ол түп байланады. Температурамен қысым төмендеуінен карбонатты кальций сульфаты кальций және барийдің қатты бөлшектерінің түзілуін органикалық емес тұздар түзілуіне байланысты. Мұнай кен орны игерудің қазіргі әдістерінде қарқынды судай жүйесін кезінен қолданып қабат қысымын ұстау үшін беті ағынды суларын қолданумен негізделеді. Бұл жағдайда органикалық емес тұздар шөгінділер түзілуі жер асты құралдарында да болады.
Еліміз өнеркәсіптерінде қабатты қышқылдық өңдеу қабатты гидравликалық жаруды қолданумен бірге, беттік активті заттармен және органикалық неорганикалық қышқылдар ерітінділермен жүргізіледі. Сонымен бірге термохимиялық әсер өңдеу жасалады. Басқа да көптеген әдістер біріктіріліп технологиялық комплекс жасақталады.
Құм ағыны перфорациясының тағы бір есепке алатын жыныстың түрінде алынуы. Осы тиімділік кей жағдайда шешуші және қабат туралы мәліметтердің бірден-бір көз болып табылады. Су-құм ағынымен анықталады, ол арқылы қысым өзгеріс сипатталады, гидравликалық сипаттама бүгіледі. Түп аймақты өңдеудің өзіндік жасалынды скважина өнімділігінің жоғарылауына әкелмей қоймайды. Сондай бұл процестер көп компонентті ал олардың қосындысымен анықталады.
Мұнай кен орнын игеру дегеніміз – қабаттағы сұйық пен саздың өндіріс скважиналары түбіне қарай қазылу процесін басқару. Ол скважина орналастыру, олардың саны мен қатарын пайдалануға енгізу режимін сақтау арқылы жүргізілді. Қабаттың энергиясының баламасы да игеруге көңіл бөлінеді.
Скважина түп аймағы өткізгіштігінің нашарлануы скважинаны игеруді еріген газдың қарқындылықпен енгізілуінен болады, және ол түп байланады. Температурамен қысым төмендеуінен карбонатты кальций сульфаты кальций және барийдің қатты бөлшектерінің түзілуін органикалық емес тұздар түзілуіне байланысты. Мұнай кен орны игерудің қазіргі әдістерінде қарқынды судай жүйесін кезінен қолданып қабат қысымын ұстау үшін беті ағынды суларын қолданумен негізделеді. Бұл жағдайда органикалық емес тұздар шөгінділер түзілуі жер асты құралдарында да болады.
Еліміз өнеркәсіптерінде қабатты қышқылдық өңдеу қабатты гидравликалық жаруды қолданумен бірге, беттік активті заттармен және органикалық неорганикалық қышқылдар ерітінділермен жүргізіледі. Сонымен бірге термохимиялық әсер өңдеу жасалады. Басқа да көптеген әдістер біріктіріліп технологиялық комплекс жасақталады.
Құм ағыны перфорациясының тағы бір есепке алатын жыныстың түрінде алынуы. Осы тиімділік кей жағдайда шешуші және қабат туралы мәліметтердің бірден-бір көз болып табылады. Су-құм ағынымен анықталады, ол арқылы қысым өзгеріс сипатталады, гидравликалық сипаттама бүгіледі. Түп аймақты өңдеудің өзіндік жасалынды скважина өнімділігінің жоғарылауына әкелмей қоймайды. Сондай бұл процестер көп компонентті ал олардың қосындысымен анықталады.
Әдебиеттер:
1. В.И.Шуров «Мұнайды өндірудің технологиясы мен техникасы» М: Недра, 1983 жыл
2. «Мұнайды өндіру мұнай кен орындарын пайдалану мен өңдеуді жобалау бойынша анықтамалық басшылық» - М: Недра, 1983 ж
3. Ю.П.Желтов, «Мұнай кен орындарын өңдеу» М: Недра, 1986 ж
4. Н.Т. Середа, В.А Сахаров, А.Н тимашев «Мұнайшының және газшының серігі» М: Недра, 1986 ж
5. «Мұнай және газ» арнайы мамандандырылған факультеттің дипломдық жобалау студенттердің экономикалық бөлігін дайындауы бойынша әдістеме нұсқаулары. (Шалбаева У.Ж, Тілесова Э.Б, Мұқанова А.Е) Қызылорда, ҚМУ, 2000 жыл.
1. В.И.Шуров «Мұнайды өндірудің технологиясы мен техникасы» М: Недра, 1983 жыл
2. «Мұнайды өндіру мұнай кен орындарын пайдалану мен өңдеуді жобалау бойынша анықтамалық басшылық» - М: Недра, 1983 ж
3. Ю.П.Желтов, «Мұнай кен орындарын өңдеу» М: Недра, 1986 ж
4. Н.Т. Середа, В.А Сахаров, А.Н тимашев «Мұнайшының және газшының серігі» М: Недра, 1986 ж
5. «Мұнай және газ» арнайы мамандандырылған факультеттің дипломдық жобалау студенттердің экономикалық бөлігін дайындауы бойынша әдістеме нұсқаулары. (Шалбаева У.Ж, Тілесова Э.Б, Мұқанова А.Е) Қызылорда, ҚМУ, 2000 жыл.
Қызылорда көпсалалы гуманитарлық-техникалық колледжі
Өндірістік технология тәжірибе есебі
Тақырыбы: Кен орнын игеру және қазіргі жағдайы
Орындаған: Телеуов Нуржан
Қабылдаған:
Тобы: Энг-19
I. Жоспары
II. Кіріспе
III. Негізгі бөлім
1.1 Кен орнын игерудің қысқаша тарихы және қазіргі жағдайы
1.2 Мұнай өндірудің өзгерісінің динамикасы.
1.3 Мұнай және газ құрамы мен қасиеті
1.4 Газсізденген мұнай құрамы
1.5 Конденсат қасиеттері
1.6Қабат суы құрамы мен қасиеті
1.7 Ұңғы төңірегіне әсер етудің әдістерін таңдаудың
техника-экономикалық негіздері.
1.8. Қабаттың түп маңы аймағының жағдайы диагностикасы
IV. Қортынды
V. Әдебиеттер
Кіріспе
Мұнай кен орнын игеру дегеніміз – қабаттағы сұйық пен саздың өндіріс
скважиналары түбіне қарай қазылу процесін басқару. Ол скважина орналастыру,
олардың саны мен қатарын пайдалануға енгізу режимін сақтау арқылы
жүргізілді. Қабаттың энергиясының баламасы да игеруге көңіл бөлінеді.
Скважина түп аймағы өткізгіштігінің нашарлануы скважинаны игеруді
еріген газдың қарқындылықпен енгізілуінен болады, және ол түп байланады.
Температурамен қысым төмендеуінен карбонатты кальций сульфаты кальций және
барийдің қатты бөлшектерінің түзілуін органикалық емес тұздар түзілуіне
байланысты. Мұнай кен орны игерудің қазіргі әдістерінде қарқынды судай
жүйесін кезінен қолданып қабат қысымын ұстау үшін беті ағынды суларын
қолданумен негізделеді. Бұл жағдайда органикалық емес тұздар шөгінділер
түзілуі жер асты құралдарында да болады.
Еліміз өнеркәсіптерінде қабатты қышқылдық өңдеу қабатты гидравликалық
жаруды қолданумен бірге, беттік активті заттармен және органикалық
неорганикалық қышқылдар ерітінділермен жүргізіледі. Сонымен бірге
термохимиялық әсер өңдеу жасалады. Басқа да көптеген әдістер біріктіріліп
технологиялық комплекс жасақталады.
Құм ағыны перфорациясының тағы бір есепке алатын жыныстың түрінде
алынуы. Осы тиімділік кей жағдайда шешуші және қабат туралы мәліметтердің
бірден-бір көз болып табылады. Су-құм ағынымен анықталады, ол арқылы қысым
өзгеріс сипатталады, гидравликалық сипаттама бүгіледі. Түп аймақты өңдеудің
өзіндік жасалынды скважина өнімділігінің жоғарылауына әкелмей қоймайды.
Сондай бұл процестер көп компонентті ал олардың қосындысымен анықталады.
1.1 Кен орнын игерудің қысқаша тарихы және қазіргі жағдайы
Игерудің қабылданған вариантының негізі мұнай кен орнын игеру жобасы
негізгі мұнай кен орнын пайдаланудың технологиялық процестердің добасы
болып, әрі талдау және бағалау объектісі бола алады. Жобалаудың қабылданған
варианты жоғарғы экономикалық тиімділікпен сипатталуы керек.
Арыс кен орнында өнеркәсіптік мұнайгаздылық төменгі неоком және юра
шөгінділерінің табылып қабылданған. Төменгі неокомда екі өнімді горизонты
көрінген, ал жоғарғы юрада үш өнімді горизонт. Кен орны орташа тектоникалық
бұзылулар алаңдары қатарымен бұзылған. Кен орнын бұрғылау 300-600 метрлік
скважиналар торы қатарымен жүргізілген. Жобалау сәйкесті кен орны қабат
қысымын ұстау үшін нұсқа сыртынан су айдайтын сорапты қондырғы орнатылған.
Энергетикалық баланс бағасы мынаны көрсетеді: мұнай алу механизмінде
мұнайды сумен ығыстыру процесі негізгі анықтаушы болып табылады. Осындай
жағдайда су арынды жүйенің жоғарғы әрекеттілік көрінеді. Бұл Арыс кен
орнындағы өнеркәсіптік мұнай қорын игеруді табиғи қабат энергиясының
есебінен жүргізуге болатынына негіз салып береді. Жобалауда бір-бірінен
сұйық алу шамасы және скважина саны әртүрлігі арқылы ажыратылатын екі
вариант қарастырылады. Технологиялық және экономикалық тұрғы негізінен
қарағанда бұрғыланған 10 скважина жіне 100000 тонна сұйық алынатын ІІ
вариант тиімділігінң жоғарғы болатыны көрінеді. Екінші вариант бойынша кен
орнын игерудің жалпы ұзақтылығы 50 жыл. Кен орны бойынша ең жоғарғы сұйық
алу 150 мың тонна жылына. Осы жағдайда мұнай өндірудің өзіндік құны 45-50
доллар деңгейінде болады.
2. Мұнай өндірудің өзгерісінің динамикасы.
Арыс кен орнын игеру басынан бастап 1,5 мың тонна мұнай өндіріледі.
Игеру графигінен көрінетіндей жалпы кен орны бойынша мұнай өндірудің
жоғарылауы жылдан-жылға өсіп келеді. Мұнай өндірудің жоғарылауы істеп
тұрған скважиналар санының өсуімен байланысы. Яғни, 1999 жылғы шілде айынан
бастап, 2001 жылдың сәуір айы аралығында істеп тұрған скважиналар қоры 3-
тен 12-ге дейін өседі. Арыс кен орнындағы скважиналар әзірге сусыз режимде
жұмыс істейді. Фонтанды скважиналардың орташа тәуліктік шығымы 200 тонна.
Мұнай өндіру жобаланған түрде, яғни скважина жұмысының технологиялық режимі
нақты көрсеткіштермен сәйкес жүргізіледі.
3. Мұнай және газ құрамы мен қасиеті
Қабат мұнайының сипаттамасы зерттеу үшін 29 скважина – объектіден
алынған, 79 сынақ өткізіледі. Мұнай сынақтары қабат қысымын қайта орнына
келтіруге алдын-ала тоқтатылған фонтанды свкажиналардан ВПП – 300 тереңдік
сынақ алғыштармен алынады.
Тереңдік сынақтарды ұйымдастыру үш ұйыммен бірлесе өткізіледі. КазНиПи
нефть Ақтау қаласы, ЛТИ Тогиз қаласы, мұнайконсалтинг. Қатты талдау зерттеу
нәтижелерінің ұқсастығы әртүрлі ұйымдар әдісімен орындалған операциялар
көрсетті. Жиын ұқсастық шарттарына қарамастан бор горизонттары мұнайының
қасиеті юра жиыны мұнайлары қасиетінен алшақтау болып келеді. Бұл көп
жағдайларда мұнайдың газбен қанығушығынан болады. Бор горизонты мұнайлары
төменгі қанығу қысымы жіне төмен газдан тұрғыштығымен сипатталады. Қабат
қысымын қанығу қысымынан жоғарлату. Қабат мұнайының газғаданығушылымен
бірге оның басқа да параметрлерін табуға болады. Яғни, бор жиыны
мұнайларының юра жиыны мұнайымен салыстырғанда көлемдік коэффициент 20-25
пайыз тең. Ал мұнай тұтқырлығы екі есе жоғары. Газбен қаныққан сипатта юра
горизонтты мұнайы болады. Әрі олардың газда шапкасы болады. Осы горизонт
бойынша мұнай мен газ жиыны биіктіктерінің қатынасы 23,3м болады. Қабат
мұнаына газды шапка әсері қанығудың жоғарғы қысымын мәні болып табылады.
Басқа горизонттарымен салыстырғанда тұтқырлы тығыздықты сипаттамасы жақсы.
Горизонт бойынша көлемдік коэффициенттерінің орташа мәні 1,46. Юра
қалыңдығының І және ІІ горизонттары үшін көлемдік коэффициент және газ
құрамы тәуелділігі №3 скважинадан дифференциалды газданған сынақ алу
нәтижелері бойынша алынады. Барлық юра жиындары бойынша қабат мұнайы
тұтқырлығы бір-бірінен жақындығын ескере отырып, осы тәуелділікті барлық
юра шөгінділері үшін қолдануға болады. Тәуелділіктің мұндай сипатын
мұнайда болатыны белгілі бір құрылым түзіп, әрі мұнайға аномальды қасиет
беретін жоғарғы молекулалар парафинді көмірсутектер болуымен түсіндіріледі.
Жалпы айтқанда юра шөгінділері қабат аз ғана мән аралығында өзгереді.
Қабат мұнайы құрамы мен газ құрамына сәйкесті газ құрамы 1 лік еселік
газдалған түрде болады. Яғни, Ю-IV горизонт бойынша газ тығыздығы аз мәнді
1,093 кгм3 да құралады. Юра мұнайларының газдары еселік газдануда болуымен
сипатталады. Бор шөгінділері газдарының құрамының өз ерекшеліктері бар, ал
барынша ауыр болып келеді. Горизонттар бойынша М-І және К-ІІ газ тығыздығы,
сәйкесті 1,679 және 1,752кгм3.
Мұнай және газдың компоненті құрамын анықтау құрамын анықтау үшін газ
сұйық хрономаграфиялық әдісі бойынша қабат мұнайын бір еселік газдендіру
арқылы сынақтан жүргізіледі. Газсізденген мұнай құрамының горизонттар
бойынша тәжірибелік жөнінде еш өзгешелік жоқ.
Ауыр көмірсутектер құрамы газсізденген барлығында процентті құрайды,
мольдік молекулалар масса 227-248 аралығында өзгереді. Орташа 243-ке бола
отырып қима бойынша газсізденген мұнайдың құрамы мен қасиетінің бірлігін
құрамы. Бірақ та горизонттар бойынша қабат мұнайы құрамы мынаған
байланыстың өзгереді. Юра қабаты шөгініділерінің қабат мұнайы жеңіл, ондағы
компонеттер құрамы азғана мәндер аралығында өзгереді. Ауыр қалдық үлесі
мольдік 23,6-37,8 пайыз құрайды. Арыс кен орнындағы мұнайды еріген газдың
ерекшелігі онда көмірсутектер болуы химиялы болуы. Кен орны бойынша
сынақтан қаралған орташа химия құрамы 0,035 пайыз болады. Юра
шөгінділерінің газындағы күкірт сутек құрамы алды сынақ бойынша
ажыратылады. Газды шапка газдары 58-67 пайыз метаннан тұрады, ал оның
тығыздығы онша жоғары емес 847-1056 кгм3. Мұнай және газдың компонеттік
құрамы ерекшелігі жобалау үшін тиімді жүйесін мұнай және газ жинау
таңдалатын варианттардың кең мүмкіншілігі береді. Басты таңдалған вариант
тұрғысындағы үш сатылы айыру схемасы өнеркәсіптерінде көп тараған. Бірақта
газдың фактормен газ құрамының маусымдық өзгеріс барынша байқалады. Яғни,
юра горизонты бойынша айырудың ІІ сатысында қыстағы жұмысшы газдың фактор
екі есеге дейін жоғарылайы. Бір еселік газдалған қабат мұнайында анықталған
қабаттың газдық құрамы мен айырудың берілген шартындағы жұмысшы газдың
фактор арасындағы айырмашылық онша емес, олар юра шөгінділері үшін 5
процентті құрайды. Осы параметрмен арасындағы кері байланыс М-І және М-ІІ
горизонттар есебінде келтірілген, ондағыға сүйенсек, жұмысшы газдың фактор
қабат газқұрамынан 1220 процентке жоғары. Ол жанындағы аз саз құрамының
негізгі ерекшелігі болып саналады.
4. Газсізденген мұнай құрамы
Газсізденген мұнай құрамы мен қасиеті өте жақсы 100 сынаптан да көп
зерттеледі. Біз скважинада әртүрлі ұйымдар арқылы газсізденген мұнайды
тереңдік сынақтары арқылы зерттеудің нәтижелері бір-бірінен ажыратылады.
Бұл айырмашылық 200С дейін тығыздықпен тұтқырлыққа фракциялық құрамға
тікелей байланысты. Өзгешелік себебі сұйық алу сапасы тасымалдау және
сақтауда болады. Көп жағдайда газсізденген мұнай сынақтары алынатын ыдыстар
болмайды, оның әсерінен тасымалдаумен сақтауда мұнайдың жеңіл фракцияларын
жояды. Бұл мұнайдың тұтқырлы тығыздықты сипаттамасына және оның фракциялық
құрамына әсер етеді. Скважиналар бойынша орташа алынған газсізденген
параметрлерін барлық горизонттар береді, ол скважиналар жиын алаңы бойынша
тең орналасқан. Қабат шарттарына қарағанда газсізденген мұнай жағдайы бор
және юра шөгінділерінің барлық горизонттарында өзара бір-біріне жақын. Бұл
жеңіл мұнай тығыздығы 817-826 кгм3 дейін ашық. Фракциялар шығуы 40
проценттен жоғары жоғары парафинді кен орны бойынша орташа парафинді құрамы
12 процент, қату температурасы плюс цельсий бойынша. Асфальтты смолалы
құрамы жоғары емес және көп жағдайда 7 проценттен аспайды. Газсізденген
мұнай ерекшелігі болып табылады: параметрлердің жиын шеңберінде үлкен
диапазонындағы өзгерісі олар: парафинді көмірсутектер құрамы қату
температурасы және 200 дегі тұтқырлығы. Осы параметрлердің алаңдар бойынша
өзгерісінің заңдылықтары келтірілген. Бірақ зерттеу нәтижелерінің
статистикалық алынуы мұнай сынақтары алынуы, горизонттар бойынша
параметрлерінің орташа мәнін алуға, және оларды жобалауда көрсетілгендей
пайдалануға көмектеседі. Арыс кен орны жоғары парафинді көмірсутек болуымен
байланысты олардағы орташа парафинді көмісутектер болуымен байланысты
олардағы орташа парафинді көмірсутектер болуымен байланысты, олардағы
орташа парафинді көмірсутектер құрамы 12 процент ал кейбір мұнай қанық
температурасын парафинмен анықтайтын сынақ жүргізуде 19 процентке дейін
жетті. Анықтама газсізденген мұнай сынақтары бойынша мұнай қанығу
температурасын парафин арқылы анықтау әдісі.
Анықтау нәтижелерінің фотометриялық тәсілі төменде келтірілген.
2.1-кесте
Скважина нөмірі горизонт Қанығу температурасы
Фотомет-қ Филипрц-қ
әдіс әдіс
7 М-І Плюс 46 Плюс 44
3 М-І Плюс 43 Плюс 47,5
8 Ю-І Плюс 48 Плюс 44
6 Ю-ІІ Плюс 41 -
9 Ю-І Плюс 41 -
1 Ю-І Плюс 44 -
Кестеде горизонттар бойынша орташа фактор келтірілген. Орташа мән
плюс44 градус цельсий, көрініп тұрғандай қанығу температурасы мәндері үлкен
аралықта өзгереді. Газсізденген мұнайлар үшін орташа І қанығу мәні плюс 44
градус цельсий. Қабат мұнайы қанығу температурасын газсізденген мұнай
қанығу температурасынан айырмашылығы болады, және ол қабат қысымы және газ
құрамына тәуелді. Қысым ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Өндірістік технология тәжірибе есебі
Тақырыбы: Кен орнын игеру және қазіргі жағдайы
Орындаған: Телеуов Нуржан
Қабылдаған:
Тобы: Энг-19
I. Жоспары
II. Кіріспе
III. Негізгі бөлім
1.1 Кен орнын игерудің қысқаша тарихы және қазіргі жағдайы
1.2 Мұнай өндірудің өзгерісінің динамикасы.
1.3 Мұнай және газ құрамы мен қасиеті
1.4 Газсізденген мұнай құрамы
1.5 Конденсат қасиеттері
1.6Қабат суы құрамы мен қасиеті
1.7 Ұңғы төңірегіне әсер етудің әдістерін таңдаудың
техника-экономикалық негіздері.
1.8. Қабаттың түп маңы аймағының жағдайы диагностикасы
IV. Қортынды
V. Әдебиеттер
Кіріспе
Мұнай кен орнын игеру дегеніміз – қабаттағы сұйық пен саздың өндіріс
скважиналары түбіне қарай қазылу процесін басқару. Ол скважина орналастыру,
олардың саны мен қатарын пайдалануға енгізу режимін сақтау арқылы
жүргізілді. Қабаттың энергиясының баламасы да игеруге көңіл бөлінеді.
Скважина түп аймағы өткізгіштігінің нашарлануы скважинаны игеруді
еріген газдың қарқындылықпен енгізілуінен болады, және ол түп байланады.
Температурамен қысым төмендеуінен карбонатты кальций сульфаты кальций және
барийдің қатты бөлшектерінің түзілуін органикалық емес тұздар түзілуіне
байланысты. Мұнай кен орны игерудің қазіргі әдістерінде қарқынды судай
жүйесін кезінен қолданып қабат қысымын ұстау үшін беті ағынды суларын
қолданумен негізделеді. Бұл жағдайда органикалық емес тұздар шөгінділер
түзілуі жер асты құралдарында да болады.
Еліміз өнеркәсіптерінде қабатты қышқылдық өңдеу қабатты гидравликалық
жаруды қолданумен бірге, беттік активті заттармен және органикалық
неорганикалық қышқылдар ерітінділермен жүргізіледі. Сонымен бірге
термохимиялық әсер өңдеу жасалады. Басқа да көптеген әдістер біріктіріліп
технологиялық комплекс жасақталады.
Құм ағыны перфорациясының тағы бір есепке алатын жыныстың түрінде
алынуы. Осы тиімділік кей жағдайда шешуші және қабат туралы мәліметтердің
бірден-бір көз болып табылады. Су-құм ағынымен анықталады, ол арқылы қысым
өзгеріс сипатталады, гидравликалық сипаттама бүгіледі. Түп аймақты өңдеудің
өзіндік жасалынды скважина өнімділігінің жоғарылауына әкелмей қоймайды.
Сондай бұл процестер көп компонентті ал олардың қосындысымен анықталады.
1.1 Кен орнын игерудің қысқаша тарихы және қазіргі жағдайы
Игерудің қабылданған вариантының негізі мұнай кен орнын игеру жобасы
негізгі мұнай кен орнын пайдаланудың технологиялық процестердің добасы
болып, әрі талдау және бағалау объектісі бола алады. Жобалаудың қабылданған
варианты жоғарғы экономикалық тиімділікпен сипатталуы керек.
Арыс кен орнында өнеркәсіптік мұнайгаздылық төменгі неоком және юра
шөгінділерінің табылып қабылданған. Төменгі неокомда екі өнімді горизонты
көрінген, ал жоғарғы юрада үш өнімді горизонт. Кен орны орташа тектоникалық
бұзылулар алаңдары қатарымен бұзылған. Кен орнын бұрғылау 300-600 метрлік
скважиналар торы қатарымен жүргізілген. Жобалау сәйкесті кен орны қабат
қысымын ұстау үшін нұсқа сыртынан су айдайтын сорапты қондырғы орнатылған.
Энергетикалық баланс бағасы мынаны көрсетеді: мұнай алу механизмінде
мұнайды сумен ығыстыру процесі негізгі анықтаушы болып табылады. Осындай
жағдайда су арынды жүйенің жоғарғы әрекеттілік көрінеді. Бұл Арыс кен
орнындағы өнеркәсіптік мұнай қорын игеруді табиғи қабат энергиясының
есебінен жүргізуге болатынына негіз салып береді. Жобалауда бір-бірінен
сұйық алу шамасы және скважина саны әртүрлігі арқылы ажыратылатын екі
вариант қарастырылады. Технологиялық және экономикалық тұрғы негізінен
қарағанда бұрғыланған 10 скважина жіне 100000 тонна сұйық алынатын ІІ
вариант тиімділігінң жоғарғы болатыны көрінеді. Екінші вариант бойынша кен
орнын игерудің жалпы ұзақтылығы 50 жыл. Кен орны бойынша ең жоғарғы сұйық
алу 150 мың тонна жылына. Осы жағдайда мұнай өндірудің өзіндік құны 45-50
доллар деңгейінде болады.
2. Мұнай өндірудің өзгерісінің динамикасы.
Арыс кен орнын игеру басынан бастап 1,5 мың тонна мұнай өндіріледі.
Игеру графигінен көрінетіндей жалпы кен орны бойынша мұнай өндірудің
жоғарылауы жылдан-жылға өсіп келеді. Мұнай өндірудің жоғарылауы істеп
тұрған скважиналар санының өсуімен байланысы. Яғни, 1999 жылғы шілде айынан
бастап, 2001 жылдың сәуір айы аралығында істеп тұрған скважиналар қоры 3-
тен 12-ге дейін өседі. Арыс кен орнындағы скважиналар әзірге сусыз режимде
жұмыс істейді. Фонтанды скважиналардың орташа тәуліктік шығымы 200 тонна.
Мұнай өндіру жобаланған түрде, яғни скважина жұмысының технологиялық режимі
нақты көрсеткіштермен сәйкес жүргізіледі.
3. Мұнай және газ құрамы мен қасиеті
Қабат мұнайының сипаттамасы зерттеу үшін 29 скважина – объектіден
алынған, 79 сынақ өткізіледі. Мұнай сынақтары қабат қысымын қайта орнына
келтіруге алдын-ала тоқтатылған фонтанды свкажиналардан ВПП – 300 тереңдік
сынақ алғыштармен алынады.
Тереңдік сынақтарды ұйымдастыру үш ұйыммен бірлесе өткізіледі. КазНиПи
нефть Ақтау қаласы, ЛТИ Тогиз қаласы, мұнайконсалтинг. Қатты талдау зерттеу
нәтижелерінің ұқсастығы әртүрлі ұйымдар әдісімен орындалған операциялар
көрсетті. Жиын ұқсастық шарттарына қарамастан бор горизонттары мұнайының
қасиеті юра жиыны мұнайлары қасиетінен алшақтау болып келеді. Бұл көп
жағдайларда мұнайдың газбен қанығушығынан болады. Бор горизонты мұнайлары
төменгі қанығу қысымы жіне төмен газдан тұрғыштығымен сипатталады. Қабат
қысымын қанығу қысымынан жоғарлату. Қабат мұнайының газғаданығушылымен
бірге оның басқа да параметрлерін табуға болады. Яғни, бор жиыны
мұнайларының юра жиыны мұнайымен салыстырғанда көлемдік коэффициент 20-25
пайыз тең. Ал мұнай тұтқырлығы екі есе жоғары. Газбен қаныққан сипатта юра
горизонтты мұнайы болады. Әрі олардың газда шапкасы болады. Осы горизонт
бойынша мұнай мен газ жиыны биіктіктерінің қатынасы 23,3м болады. Қабат
мұнаына газды шапка әсері қанығудың жоғарғы қысымын мәні болып табылады.
Басқа горизонттарымен салыстырғанда тұтқырлы тығыздықты сипаттамасы жақсы.
Горизонт бойынша көлемдік коэффициенттерінің орташа мәні 1,46. Юра
қалыңдығының І және ІІ горизонттары үшін көлемдік коэффициент және газ
құрамы тәуелділігі №3 скважинадан дифференциалды газданған сынақ алу
нәтижелері бойынша алынады. Барлық юра жиындары бойынша қабат мұнайы
тұтқырлығы бір-бірінен жақындығын ескере отырып, осы тәуелділікті барлық
юра шөгінділері үшін қолдануға болады. Тәуелділіктің мұндай сипатын
мұнайда болатыны белгілі бір құрылым түзіп, әрі мұнайға аномальды қасиет
беретін жоғарғы молекулалар парафинді көмірсутектер болуымен түсіндіріледі.
Жалпы айтқанда юра шөгінділері қабат аз ғана мән аралығында өзгереді.
Қабат мұнайы құрамы мен газ құрамына сәйкесті газ құрамы 1 лік еселік
газдалған түрде болады. Яғни, Ю-IV горизонт бойынша газ тығыздығы аз мәнді
1,093 кгм3 да құралады. Юра мұнайларының газдары еселік газдануда болуымен
сипатталады. Бор шөгінділері газдарының құрамының өз ерекшеліктері бар, ал
барынша ауыр болып келеді. Горизонттар бойынша М-І және К-ІІ газ тығыздығы,
сәйкесті 1,679 және 1,752кгм3.
Мұнай және газдың компоненті құрамын анықтау құрамын анықтау үшін газ
сұйық хрономаграфиялық әдісі бойынша қабат мұнайын бір еселік газдендіру
арқылы сынақтан жүргізіледі. Газсізденген мұнай құрамының горизонттар
бойынша тәжірибелік жөнінде еш өзгешелік жоқ.
Ауыр көмірсутектер құрамы газсізденген барлығында процентті құрайды,
мольдік молекулалар масса 227-248 аралығында өзгереді. Орташа 243-ке бола
отырып қима бойынша газсізденген мұнайдың құрамы мен қасиетінің бірлігін
құрамы. Бірақ та горизонттар бойынша қабат мұнайы құрамы мынаған
байланыстың өзгереді. Юра қабаты шөгініділерінің қабат мұнайы жеңіл, ондағы
компонеттер құрамы азғана мәндер аралығында өзгереді. Ауыр қалдық үлесі
мольдік 23,6-37,8 пайыз құрайды. Арыс кен орнындағы мұнайды еріген газдың
ерекшелігі онда көмірсутектер болуы химиялы болуы. Кен орны бойынша
сынақтан қаралған орташа химия құрамы 0,035 пайыз болады. Юра
шөгінділерінің газындағы күкірт сутек құрамы алды сынақ бойынша
ажыратылады. Газды шапка газдары 58-67 пайыз метаннан тұрады, ал оның
тығыздығы онша жоғары емес 847-1056 кгм3. Мұнай және газдың компонеттік
құрамы ерекшелігі жобалау үшін тиімді жүйесін мұнай және газ жинау
таңдалатын варианттардың кең мүмкіншілігі береді. Басты таңдалған вариант
тұрғысындағы үш сатылы айыру схемасы өнеркәсіптерінде көп тараған. Бірақта
газдың фактормен газ құрамының маусымдық өзгеріс барынша байқалады. Яғни,
юра горизонты бойынша айырудың ІІ сатысында қыстағы жұмысшы газдың фактор
екі есеге дейін жоғарылайы. Бір еселік газдалған қабат мұнайында анықталған
қабаттың газдық құрамы мен айырудың берілген шартындағы жұмысшы газдың
фактор арасындағы айырмашылық онша емес, олар юра шөгінділері үшін 5
процентті құрайды. Осы параметрмен арасындағы кері байланыс М-І және М-ІІ
горизонттар есебінде келтірілген, ондағыға сүйенсек, жұмысшы газдың фактор
қабат газқұрамынан 1220 процентке жоғары. Ол жанындағы аз саз құрамының
негізгі ерекшелігі болып саналады.
4. Газсізденген мұнай құрамы
Газсізденген мұнай құрамы мен қасиеті өте жақсы 100 сынаптан да көп
зерттеледі. Біз скважинада әртүрлі ұйымдар арқылы газсізденген мұнайды
тереңдік сынақтары арқылы зерттеудің нәтижелері бір-бірінен ажыратылады.
Бұл айырмашылық 200С дейін тығыздықпен тұтқырлыққа фракциялық құрамға
тікелей байланысты. Өзгешелік себебі сұйық алу сапасы тасымалдау және
сақтауда болады. Көп жағдайда газсізденген мұнай сынақтары алынатын ыдыстар
болмайды, оның әсерінен тасымалдаумен сақтауда мұнайдың жеңіл фракцияларын
жояды. Бұл мұнайдың тұтқырлы тығыздықты сипаттамасына және оның фракциялық
құрамына әсер етеді. Скважиналар бойынша орташа алынған газсізденген
параметрлерін барлық горизонттар береді, ол скважиналар жиын алаңы бойынша
тең орналасқан. Қабат шарттарына қарағанда газсізденген мұнай жағдайы бор
және юра шөгінділерінің барлық горизонттарында өзара бір-біріне жақын. Бұл
жеңіл мұнай тығыздығы 817-826 кгм3 дейін ашық. Фракциялар шығуы 40
проценттен жоғары жоғары парафинді кен орны бойынша орташа парафинді құрамы
12 процент, қату температурасы плюс цельсий бойынша. Асфальтты смолалы
құрамы жоғары емес және көп жағдайда 7 проценттен аспайды. Газсізденген
мұнай ерекшелігі болып табылады: параметрлердің жиын шеңберінде үлкен
диапазонындағы өзгерісі олар: парафинді көмірсутектер құрамы қату
температурасы және 200 дегі тұтқырлығы. Осы параметрлердің алаңдар бойынша
өзгерісінің заңдылықтары келтірілген. Бірақ зерттеу нәтижелерінің
статистикалық алынуы мұнай сынақтары алынуы, горизонттар бойынша
параметрлерінің орташа мәнін алуға, және оларды жобалауда көрсетілгендей
пайдалануға көмектеседі. Арыс кен орны жоғары парафинді көмірсутек болуымен
байланысты олардағы орташа парафинді көмісутектер болуымен байланысты
олардағы орташа парафинді көмірсутектер болуымен байланысты, олардағы
орташа парафинді көмірсутектер құрамы 12 процент ал кейбір мұнай қанық
температурасын парафинмен анықтайтын сынақ жүргізуде 19 процентке дейін
жетті. Анықтама газсізденген мұнай сынақтары бойынша мұнай қанығу
температурасын парафин арқылы анықтау әдісі.
Анықтау нәтижелерінің фотометриялық тәсілі төменде келтірілген.
2.1-кесте
Скважина нөмірі горизонт Қанығу температурасы
Фотомет-қ Филипрц-қ
әдіс әдіс
7 М-І Плюс 46 Плюс 44
3 М-І Плюс 43 Плюс 47,5
8 Ю-І Плюс 48 Плюс 44
6 Ю-ІІ Плюс 41 -
9 Ю-І Плюс 41 -
1 Ю-І Плюс 44 -
Кестеде горизонттар бойынша орташа фактор келтірілген. Орташа мән
плюс44 градус цельсий, көрініп тұрғандай қанығу температурасы мәндері үлкен
аралықта өзгереді. Газсізденген мұнайлар үшін орташа І қанығу мәні плюс 44
градус цельсий. Қабат мұнайы қанығу температурасын газсізденген мұнай
қанығу температурасынан айырмашылығы болады, және ол қабат қысымы және газ
құрамына тәуелді. Қысым ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz