WINDOWS ЖҮЙЕСІНДЕГІ ЖҰМЫС ІСТЕУ ОРТАСЫ



Мазмұны

Кіріспе 3
... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... .. .
1 WINDOWS ЖҮЙЕСІНДЕГІ ЖҰМЫС ІСТЕУ НЕГІЗДЕРІ
... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ...5
... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .
1.1 Windows туралы жалпы мағлұматтар 5
... ... ... ... ... ... ... ... .. ...
1.2 Windows жүйесінің негізгі функциялары 5
... ... ... ... ... ...
1.3 Windows жүйесінің негізгі технологиялық принциптері 5
... .

2. Windows жүйесінің негізгі ұғымдары ... ... ... ... ... 7
2.1 Терезе 7
... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... ... ... ... ..
2.2 Жұмыс столы 8
... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... ..
2.3 Белгішелер, жарлықтар, 8
бумалар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.4 Тышқан тәрізді графикалық сілтеме 9
... ... ... ... ... ... ... ... .
2.5 Мәлімет алмастыру буфері 10
... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ..
2.6 Windows-ті іске 13
қосу ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ..
2.7 Windows жүйесімен жұмысты аяқтау 14
... ... ... ... ... ... ... ... .. ... .

Жұмыс столы – екінші негізгі ұғым.
Жұмыс столы ұғымы қазіргі барлық операциялық жүйелер
Windows, OS2, Macintosh компьютерлеріндегі OS, SUN компьютерлеріндегі
OS, т.б.) интерфейсінің элементі болып саналады. Әдеттегі
өзіміздің жұмыс столымызды алайық. Жұмыс столында кітаптар,
мәліметтер салынған бумалар, құрал-жабдықтар (қалам, қарындаш,
өшіргіш, т.б.) орналасуы мүмкін. Олар, сіздіғ қалауыңызша, столда әр
түрлі күйде орналаса алады. Стол беті әдемі дастарқанмен
жабылуы мүмкін немесе ештеңе төмелмей таза болуы да ықтимал.
Сіздің стол бетіндегі заттарды алма-кезек қолдануға және олардың
орнын ауыстыруыңызға болады. Дәл осы бейнесі экранда жүзеге
асырылып отыр.
Windows ортасында жұымс столының рөлін дисплей экраны
атқарады. Онды жұмыс істейтін программалардың терезелері,
құжаттардың жеке файлдары белгілер (немесе шартбелгілер) түрінде
орналасқан ( - сурет).
Өзіңіздің жұмыс столыңызды реттеп таза ұстауыңыз сияқты
экранда да қоқырсып жатқан столда жұмыс істеу тіптен ыңғайсыз.
Қажетті құжаттарды, құрал-жабдықтарды жоғалтып алмайтындай экранда
артық зат ұстамай жұмыс істеуге көңіл бөлейік.

2.3. Белгішелер, жарлықтар, бумалар

Белгіше (Icon) – бұл экран бетіндегі қысқаша жазуы бар
кішірейтілген графикалық бейне. Ол дисплей экрандағы
программаны, терезені, функцияны, файлды, т.б. бейнелеп тұруы
мүмкін. Әо белгіше белгілі бір терезеге сәйкес келеді және ол
қажет болғанда үлкейту батырмасы арқылы терезеге айналады.
Экранда мынадай белгішелер кездеседі:
• қосымша (қолданбалы) программалар белгішесі;
• белгілі бір топтар белгішесі;
• функциялар белгішесі.
Жарлық (shortcut) - бұл белгілі бір объектімен тікелей қатынас
жасауды іске асыратын командалық файл. Мысалы, жарлық арқылы
каталогтың, желідегі дискінің ішіндегісін көрсетуге болады, тез
арада басқа каталогта орналасқан программаларды іске қосуға,
файлды да жылдам ашуға болады және т.б. Жарлықты пайдаланғанда
негізгі объектілердің өздері (файлдар, каталогтар және т.б.)
өз орындарында ешбір өзгеріссіз тұрады. Ал сол объектілермен
қатынас жасау Shortcut файлында сақталған информацияның
көмегімен іске асырылады. Мысалы, егер жұмыс столында файлдың
(каталогтың) өзі орналастырылған болса, онда олардың бірін жою
командасын қолданған кезде ол дискіден жойылады. Ал, егер де
сіз жұмыс столынан Shortcut белгішесін орналастырып, оны
артынан өшірсеңіз, онда жарлық беріп тұрған командалық файл
жойылады да, бастапқы файлдар ешбір өзгеріссіз қалады.
Бума (folder) экранда каталогтарды (Windows 98) және программалық
топтарды (Windows 3.1) белгілеу үшін қолданылады. Мұның мағынасы
мынада: каталог пен программалар тобы белгілі бір
объектілерді орналастыруда қолданылатын контейнер болып табылады.
Бума - каталог, директорий ұғымының баламасы болып табылады.
Каталог - файлдарға арналған контейнер, программалық топ - жеке
программаларға арналған, контейнер, т.с.с. Әрине, мұндай контейнерлер
әр объект үшін әр түрлі болуы мүмкін. Бірақ олармен атқарылатын
амалдар біртектес бола береді (мысалға, жою, көшіру және т.б.).

2.4. Тышқан тәрізді графикалық сілтеме

Windows ортасында пернелер тақтасының көмегімен жұмыс істеуге
болады, бірақ тышқан тетігінмен басқарылатын графиктік
сілтемені (Point) немесе олардың комбинацияларын (бірге)
қолдану өте тиімді. Сол бетімен тышқанды жылжыту экран
бетіндегі тышқан сілтемесінің, яғни курсорының жылжуымен сай келеді.

Тышқан тетігінің екі немесе үш батырмасы болады. Жұмыс
барысында негізінен (көбінесе) оның сол жақтағы, ал анда-санда
оңжақтағы батырмасы пайдаланылады. Тышқан тетігінің ортағы
батырмасы (егер бар болса) Windows ортасының тек кейбір
программаларымен жұмыс істеуде пайдаланылады.
Тышқан тетігімен ең негізгі операция – экран бетімен
курсордың (сілтеменің) қозғалуы болып табылады. Бұл дайындық
операциясы, ол өздігінен ешқандай әрекет-амал орындамайды.
Келесі операция – шерту (Click). Бұл операция сілтемені экран
бетіндегі қажетті элементке апарғаннан кейін ғана орындалады,
мысалы, сілтемені графиктік элементтің белгішесіне жеткізіп,
шерту операциясын орындауға болады. Шерту деп тышқанның сол
жақ батырмасын бір рет басып, қайта жылдам қоя беруді айтады.
Жоғарыда айтып өйткеніміздей, Windows жүйесінде әдетте
жұмыс істеу кезінде негізінен тышқанның сол жақ батырмасы
кеңінен қолданылады. Сондықтан, алдағы уақытта, тышқан батырмасын
жай шерту дегеніміз - тышқанның сол жақ батырмасын басып
жылдам қайта қоя беру.
Бұл әрекет меню пункттерінің бірін таңдау, объектілерді
белгілеу немесе жол курсорын қалаған орынға жедел көшіру
кездерінде және терезелерді екпінді етіп жұмысқа қосу кезінде
және т.б. қолданылады.
Тышқанмен орындалатын күрделі операцияға оның сол жақ
батырмасын жылдам түрде екі рет шерту әрекеті жатады (Double-
click). Оның жұмыс істеуі негізінен тышқанды жай шерту
әрекетіне өте ұқсас, яғни тықшан сілтемесі керекті элементке
апарылғаннан соң, тез арада тышқанның батырмасын екі рет сырт
еткізу қажет болады. Бұл әрекет алғаш тышқанмен жұмыс істей
бастаған адамға күрделі операция болып табылады. Оның ерекшелігі
тышқанды екі рет жылдам шерту аралығында өте аз уақыт
өтуі тиіс, ол секундтың оннан біәр бөлігіндей ғана уақыт. Егер
ол аралықта көп уақыт өтіп кетсе, онда Windows жүйесі бұл
әрекетті жекеленген екі бөлек шерту деп түсінеді. Ал егер
бұл амал дұрыс орындалса, онда Windows жүйесі бірден
белгіленген операцияны (үнсіз келісім бойынша, көбінесе белгілі
бір программаны, құжатты екпінді етіп іске қосу) іске асыра
бастайды.
Келесі операция - тасымалдау (Drag&Drop). Ол терезелер мен
шартбелгілердің орнын ауыстырады, яғни басқа орынға тасымалдайды
және терезелердің ұзындығы мен енін өзгертуде қолданылады.
Объектілердің тасымалдау амалы былай орындалады: сілтемені орны
ауыстырылатын элементке апарып, тышқанның сол жақ батырмасын
басып, оны сол басулы күйінде ұстап тұрып, сілтемені қалаған
жаңа орынға жеткіземіз, сонан соң батырманы қоя береміз.

2.5. Мәлімет алмастыру буфері

Өзінің жұмыс істеуі кезінде Windows жүйесі программалар мен
құжаттар арасында мәліметтер алмасуға арналған компьютердің жедел
жадының арнаулы бөлігін алмастыру буфері (Clipboard) ретінде
пайдаланылады. Буфер (дәнекер жад) әртүрлі программалар немесе
құжаттар арасында керекті шағын көлемді мәліметтерді
тасымалдап, олардың фрагменттерін, бір-біріне ауысытырп отыру
үшін пайдаланылады. Алмастырылатын мәліметтер ретінде мәтін
үзінділері (фрагменттер), сурет, кесте және т.б. объектілер алынуы
мүмкін.
Point-and-Click (көрсету және шерту) принциптері. Бұл
принцип бойынша графикалық технологияларды көптеген операцияларды
орындау үшін тышқан сілтемесін экран элементіне апарып, оның
сол немесе оң батырмасын шерту жеткілікті. Бұл тәсілмен
төмендегі әрекеттерді орындауға болады:
• программа немесе құжат терезесінің аумағын кішірейту, үлкейту
және бұрынғы қалпына келтіру;
• көлденең орналасқан меню пункттерін таңдау;
• экранға шығатын меню командаларын таңдау;
• аспаптар тақтасы командаларын таңдау;
• мәліметтері бар тізімнің бір жолын белгілеу;
• командалық батырмасын басу, таңдау;
• ауыстырып қосқыштың мәнін өзгерту;
• мәтіндік информацияны енгізу кезінде курсордың орналасуын
өзгерту;
• мәтін енізілетін өріс жолдарының бірін таңдап, оған
мәлімет енгізу және көптеген басқа әрекеттер.
Select (ерекшелеу, белгілеу) принципі. Программалар терезесінде
құжатпен жұмыс істеу барысында біге үнемі мәтін фрагменттерімен,
үзінділермен (мәтіннің белгілі бір бөлігімен, суретпен,
кестелермен) әр түрлі операциялар орындауға тура келеді. Ол
операциялар мынадай іс-әрекеттерден тұрады:
• фрагментті көшіру, тасымалдау, жою, олардың қаріптерін,
... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Мамандар бөлімінің басқару жұмыстарының қызметі
Windows жүйесіндегі файылдар мен папкалармен жұмыс жасау
Delphi ортасынның графикалық мүмкіндіктерін сипаттайтын программа
Delphi ортасының интерфейсі. Оқиға және оқиғаны өңдеу процедурасы
Delphi-де қазақша - ағылшынша сөздік жасау
Орта мектепте жергілікті желіні оқытуға қажетті теориялық мағлұматтар
Тышқан тәрізді графйкалық сілтеме
Linux операциялық жүйесіндегі wait()функциясы
Салық және басқа да міндетті төлемдердің бюджетке түсуін талдауң ақпараттық жүйесінің концептуалды схемасы
Delphi ортасында видео және аудио кодектеррді оқитын бағдарлама құру
Пәндер