Visual Basic-те стандартты қосымшаларды дайындау
Пән: Информатика, Программалау, Мәліметтер қоры
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 27 бет
Таңдаулыға:
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 27 бет
Таңдаулыға:
Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі
М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік университет колледжі
КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы:
Visual Basic-те стандартты қосымшаларды дайындау
Орындаған:
Тексерген:
Орал, 2013ж.
Мамзұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...3
1. VISUAL BASIC-те бағдарламалау негіздері және мәліметтер
қорын құру
1.1. VISUAL BASIC-те бағдарламалау
негіздері ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... 5
1.2. Visual Basic ортасында мәліметтер қорын
құру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .8
2. Visual Basic –те стандартты қосымшалар дайындау
2.1.Visual Basic бағдарламасында қайталану және тармақталу
алгоритмдерін жобалау және қосымшалар
дайындау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 12
2.2. Берілгендер типтері. Айнымалылар.Стандартты
функциялар ... ... ... ... ..15
2.3. Мәзір құру және онымен
жұмыс ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..21
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..31
Пайдаланылған әдебиеттер
тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
..33
Кіріспе
Қазіргі кезде Windows-те жұмыс істейтін қолданбалы программалар
(қосымшалар) жасауда Visual Basic және Object Pascal (Delphi)
технологиялық тілдері кеңінен қолданып келеді. Windows-те жұмыс
істейтін қосымшалардың қолайлылығы –пайдаланушы компьютерге
командаларды экранда көзге көрініп тұратын батырмаларды түрту арқылы
беріп, нәтиже ала алатындығында.
Программалау – адамның ЭЕМ-мен қарым – қатынас жасау құралдарының
бірі. Ол дайын программаларды қолданудан ерекше. Біріншіден ондай
программалар қолданушы сұранысын әр уақытта қанағаттандыра алмайды.
Сондықтан қандай да бір нақты есепті шешуге арналған программа құру
қажеттілігі туындайды.
Осындай мағынада Visual Basic программалау ортасы Windows операциялық
жүйесі үшін программалық қамтамасыз етуді құруға арналған универсал
құралдарының бірі ьолып табылады. Және де, олардың ауырлық деңгейі
қарапайым қосымшалардан мәліметтер қорын өңдеуге арналған күрделі
программаларға дейін өзгеріп отыруы мүмкін.
Әрі қарай визуальді программалау тілінің көмегімен қалай программа
құруға болатындығы туралы сөз болады.
Visual Basic бағдарламасының компоненттері және олардың негізгі
сипаттамалары TextBox, Label, List және CommandButton компоненнтерін
қолданып қосымша жасау.
TextBox – қосымшаға әртүрлі ақпарат енгізу және шығару үшін
қолданылатын компонент. Қосымша орындалғанда бұл өрісте жазылған
мәтін редакцияланады.
TextBox-тің негізгі қасиеттері: Name – обьектіге ат беру,
Text – өріске мәтін енгізу.
Alignment – мәтінді сол жақпен, оң жақпен немесе ортамен түзету.
Label – ақпаратты шығару үшін қолданылады. Көптеген қасиеттері
TextBox-ке ұқсайды, ал одан өзгешеліктері: мұнда қосымша орындалғанда
мәтін редакцияланбайды, бұл обьектіні батырма ретінде де пайдалануға
болады.
Label –дің өзіне тән қасиеттері: Caption – жазу орнату. Бұл
қасиетке мән беру кезінде кез-келген әріптің алдына & амперсенд
белгісі қойылса сол әріптің асты сызылып тұрады. AutoSize- обьектінің
шекара өлшемдерін жазудың ұзындығына байланысты горизонталь бағытта
автоматты түрде созатын бульдік шама. WordWrap – обьектінің шекара
өлшемдерін вертикаль бағытта созу. BolderStyle – жазу алаңының түрін
өзгерту, бұл қасиеттің мәнін 1- FixedSingle шамасына орнатса жазу алаңы
TextBox секілді өзгереді, бірақ ондағы жазу редакцияланбайды.
ListBox компоненті бірнеше мәтіндік қатарлардан тұратын тізім
жасау үшін қолданылады. ListBox- тің негізгі қасиеттері: List –
қатарға мән беру немесе оның мәнін анықтау. Тізім қатарлары мәндерін
қасиеттер терезесінде және программалық код терезесінде толтыруға
болады. Тізімнің алғашқы қатарының нөмірі 0-ге тең болады. ListIndeх
– толтырылған тізімнен қатардың нөмірін анықтау. ListCount – тізімдегі
қатарлар санын анықтау. Column – тізімді бірнеше бағандарға бөліп
көрсету мүмкіндігін орнатады.
CommandButton компоненті батырма жасау үшін қолданылатын
обьектілердің бірі.
CommandButton-ның негізгі қасиеттері: Caption- батырмаға жазу
орнатады; BackCokor – батырмаға түс беру; Picture – батырмаға сурет
қою; DisabledPicture – батырманың өшірілген күйінде ғана көрінетін
сурет орнату; Down Picture- батырманың басылған күйінде көрінетін сурет
орнату; Style- обьектінің жоғарыда айтылған графикалық мүмкіндіктерін
орнату; (BackCokor, Down Picture- ); Cancel –ESC пернесін қолдану
мүмкіндігін орнату; Default- ENTER пернесін қолдану мүмкіндігін орнату.
Енді осы қарастырған компоненттерді пайдаланып стандартты
қосымшалар жасау жолдарын қарастырайық.
1. VISUAL BASIC-те бағдарламалау негіздері және мәліметтер
қорын құру
1.1. VISUAL BASIC-те бағдарламалау негіздері
1991 жылы Microsoft корпорациясы компьютерлік әлемге Visual Basiс
бағдарламалау жүйесін ұсынады.
Visual Basiс – оқиғалы-бейімделгіш бағдарламалауды ұстанатын
(поддерживающий) алғашқы тілдердің бірі. Оқиғалы-бейімделгіш
бағдарламалауда әрбір қадамды толықтай сипаттаудың орнына әр түрлі
оқиғаларға, яғни пайдаланушының әрекеттеріне қалай жауап қайтару керек
екенін(реагировать) көрсетсеңіз болғаны.
Бұл бағдарламалау жүйесі арқылы бір ауқымды бағдарлама емес, Windows-
тың пайдаланушы басқаратын, өзара байланысты микропрограммалары (процедура)
бар қосымшасы құрастырылады. Visual Basiс көмегімен осындай қосымшаларды
жылдам құрастыруға болады, ол үшін міндетті түрде бұл тілді терең,
профессионалды түрде меңгеру қажет емес.
VISUAL BASIC-те бағдарламалау негіздері версиясын- осы кең тараған
бағдарламалау тілінің соңғы жаңалықтарының бірін оқып-уйренуді бастаймыз.
VISUAL BASIC өзін инструменттердің үлкен жиынтығын пайдалана
отырып,пішіндер мен графикалық объектілерді көрнекі құрастыруға болатын
графикалық орта ретінде ұсынады. VISUAL BASIC-те бағдарламалау тілі
дегеніміз – көпке таныс BASIC стандарттық тілінің кеңейтілген версиясы.
VISUAL BASIC алгоритмдеу негіздерін игеруге және Windows бағдарламасы
ерекшеліктерін оқып-үйренуге өте сай келеді,сондай-ақ кез келген тұрпаттағы
қуатты қолданбалар жасау үшін барлық мүмкіндігі бар. Жасалынып жатқан
бағдарламаларда Windows Api құралдарын пайдалану қолданбаларының
мүмкіндіктерін шексіз кеңейтуге жол ашады.
VISUAL BASIC-ті іске қосу үшін мына амалдарды орындаймыз Пуск— VISUAL
BASIC
VISUAL BASIC –ті іске қосқанда экранда Project Wizart жобаларының
менеджері өзінің New Project терезесімен пайда болады.. Терезе үш қосымша
беттен тұрады: New–Жаңа жобалар,Existing–Қолданыстағы жобалар,
Recent–Жақында пайдаланылған жобалар. New қосымша бетінде жаңа қолданба
үшін шаблон таңдайсындар.
Existing қосымша бетінде қолданыстағы жобаны таңдайға болады.Бұл
сендердің немесе басқа біреудің бұрын дискіге жазылған жобасы болуы мүмкін.
Сондай – ақ VISUAL BASIC комплектісінен әлдебір үлгіні таңдап алуға болады.
Recent-қосымша беті Existing қосымша бетіне ұқсас, бірақ онда өздерің
соңғы кездерде жұмыс істеген жобалар ғана түседі.
VISUAL BASIC- пен жұмыс істеуді кез келген қосымшамен бастауға болады,
алайда біз жаңа жобаны бастап отырмыз,сондықтан Newқосымша бетіндегі
Standart EXE таңбашасын екі мәрте шертіңдер,бұл Project Wizart жобаларының
менеджері жұмысын аяқтауға әкеледі.Экранда Progect1- Microsoft Visual Basic
desigh жаңа жобасының үнсіздік бойынша меншіктелген аты, оны кез келген
уақытта өзгертуге болады.Бұл терезеде мыналар бар: ол-терезелер,
менюлер,инструменттер панельдері, олар-даярламаның жинақталған ортасы деп
аталады.IDE – Visual Basic-ті негізгі құраушылардың бірі, онда даярланып
жатқан қолданбалардың құрауыштары құрастырылады және бағдарламанады. IDE
бірнеше элементтерден тұрады:
– Басты меню;
– Инструменттер панелі;
– Жоба терезесі;
– Қасиеттер терезесі;
– Пішін макетінің терезесі;
– Элементтер панелі;
– Пішіндер конструкторы;
– Объектілерді қарау терезесі
Басты меню деп Visual Basic терезесінің жоғарғы жағында орналасқан
мәтін жолын айтады. Ол сендерге Windowsтың басқа қолданбалары бойынша таныс
менюлерге өте ұқсайды. Сол жақта файл меню тұр. Ол қолданбаларыңды құрайтын
файлдармен жұмыс істеуге арналған. Онда жобаларды жасауға, ашуға, басуға
және сақтауға болады.
Инструменттер панелі-басты менюдің тура астында Visual Basic
инструменттер панелі болуы тиіс. Егер ол онда жоқ болса View – Toolbars –
Standard командасын орындаңдар. Инструменттер панельдерінде Басты менюдің
жиі қолданылатын неғұрлым қажетті командалары бар. Инструменттер
панельдерінің артықшылығы – тышқанды бір рет шерту арқылы командаларға
қарапайым түрде қол жеткізу.Әдетте экранда бір инструменттер панелі болады.
Жоба терезесі—қолданбаны құрайтын барлық объектілер жобаға
бірігеді.Жоба терезесі экранның оң жақ бөлігінде, инструменттер панелі
астында орналасады.Объектіде тышқанның оң жақ батырмасын шерткенде
контекстік меню ашылады. Бұл менюде осы объектіге қатысты командалар бар.
Контекстік меню тікелей активті объектімен жасалатын операциялардың
орындалуын тездетеді.Бұл мүмкіндікке дағдыланыңдар, өйткені ол уақытты
үнемдейді.
Қасиеттер терезесі-объектінің сипаттамаларынөошемі,түсі,экрандағ ы
жағдайынемесе объектінің күйін белгіленетін объект атрибуты. Visual Basic-
тегі барлық объектілердің атрибуттары бар. Мысалы пішін белгілі бір
өлшемге, фон түсіне, өз тақырыбына т.б. ие. Мұның бәрі пішіннің қасиеттері.
Пішіндегі батырманың өзіндік қасиеттер жиынтығы – өлшемі,түсі, жазбасы бар.
Қасиеттердің неғұрлым көп тараған түрлері мен олардың қолданылу
мүмкіншіліктерін келтірейік.
Логикалық қасиеттер, Жолдық қасиеттер, оналтылық қасиеттер, файлдық
қасиеттер
1.2. Visual Basic ортасында мәліметтер қорын құру
Мәліметтер қоры бұл ақпараттарды сақтауға арналған ұйымдастырылған
құрылым. Алғашқы кезде, яғни, мәліметтер базасы түсінігі қалыптаса бастаған
жылдары, бұл базаларда тек қана мәліметтер сақталып жүрді. Бірақ бүгінгі
күнгі мәліметтер базасын басқару жүйелері (МББЖ) өз құрылымында тек қана
мәліметтерді ғана емес, сонымен қатар тұтынушылармен немесе басқа да
программалық-ақпараттық кешендермен қарым-қатынас жүзеге асырылатын
әдістерді (яғни, программалық код) де орналастыруға мүмкіндік береді.
Осылайша біз қазіргі заманғы мәліметтер базасында тек ғана мәліметтер ғана
емес, сонымен бірге ақпарат та сақталатындығын айта аламыз.
Мәліметтер қоры – бұл алдымен кестелер жиынтығы, мәліметтер қорына
процедуралар және басқа объектілер қатары кіреді. Кестені қандай да бір
объектілер жиынның атрибуттары бар екі өлшемді кесте ретінде елестетуге
болады. Кестенің аты идентификатор болады, ол арқылы оған сілтеме жүреді.
Кестенің бағандары сол немесе басқа объектілердің характеристикаларына,
яғни өрістерге сәйкес келеді. Әрбір өріс сақталған мәліметтердің аты мен
типі арқылы сипатталады. Өрістің аты – идентификатор. Ол әртүрлі
программалардағы мәліметтерді манипуляциялау үшін қолданылады. Өрістің аты
латын әрпімен жазылады. Өрістің типі мәліметтер өрісінде сақталғандардың
типтерін сипаттайды. Ол жол, сан, үлкен текстер, кескіндер т.с.с. болуы
мүмкін.
Мәліметтер қоры төмендегідей талаптарды қанағаттандырады:
Мәліметтер тәуелсіздігі – бұл принципті екі жақты анықтауға болады.
а) Мәліметтер өзгертілгенде осы мәліметтерге қолданылған программа
өзгертілуі міндетті емес.
ә) Мәліметтер қорымен жұмыс жасайтын барлық программа басқа
программадағы өзгертулерден оқшауланған болуы тиіс.
Мәліметтер қорында мәліметтер мүмкіндігінше қайталанбауы тиіс, яғни,
артық мәлімет болмайтындай етіп, сақтауды ұйымдастыру.
Жан – жақты байланысты орнату және қолдау. Мұндай байланыстар қандай
да бір файлды әр түрлі қолданбалы программалардан шақыруды ұйымдастырады.
Үзіліссіз дамытылуы, яғни, барлық уақытта мәліметтер өзгертіліп және
кеңейтіліп отыру мүмкіндігі бар.
Мейлінше аз шығындану, яғни жадыдан көп орын алмау.
Мәліметтер қорын жобалау кезендері
МҚ жобалауда мәліметтерді ұйымдастыруды үш кезенде:
ақпаратты-логикалық (инфологиялык), даталогиялық
(концептуалдық) және физикалық деңгейлерде қарастыру қабылданған.
Бұл деңгейлерге пәндік саланың инфологиялық, концептуалдық және физикалық
модельдері сәйкес келеді.
Мәліметтер қорын құратын және оларға сұрауды өндейтін бұл-МҚБЖ болып
табылады. Дербес МҚБЖ бір компьютерде орындалатын жеке мәліметтер қорын
құруды қамтамасыз етеді. Жеке МҚБЖ – Paradox, dBase, FoxPro, Access.
Комплекстік мәліметтер қорын программалаудың ортасы көмегімен құруға
болады. Мысалы, Delphi, Visual Basic т.б.
Visual Basic ортасы Access, FoxPro, Dbase, Paradox форматындағы
мәліметтер қорымен жұмыс істеуге мүмкіндік береді.
Қазіргі таңда қолданылатын мәліметтер қоры клиент-сервер
архитектурасымен жұмыс істейді. Visual Basic ортасында клиент-сервер
архитектурасымен жұмыс істеу үшін ADO(ActiveX Data Objects) технологиясы
қолданылады, бұл мәліметтер қорына ену әдістерін қамтитын жаңа
технологиялардың бірі.
ADO технологиясын Access, Oracle, SQL, және т.б. мәліметтер қорына
қосылу үшін қолдануға болады. Бұл технологияда МҚ-на тез және ыңғайлы түрде
қосылуға мүмкін беретін OLE DB жаңа механизмі қолданылады. ADO
технологиясында OLE DB драйверлері бар кез келген МҚ-на қосылу мүмкіндігі
бар.
VB қосымшаларында ADO технологиясын жүзеге асыру үшін үш түрлі құрал
қолданылады:
ADO Data Control
ADO Connection Object(МҚ-на қосылуды жүзеге асыратын объект)
ADO Recordset Object(жазбалар жиынтығы мен жұмыс істеуге арналған
объект) ADO Connection Object және ADO Recordset Object обьектілері DLL –
кітапханалар болып табылады. Сондықтан олармен жұмыс істеу типтер
кітапханасына сілтеме жасау көмегімен іске асады, яғни қасиеттер,
әдістер, оқиғалар және мәліметтер типтері осында орналасқан.
Visual Basic ортасында мәліметтер қорын, кестелерді құру және оларды
өңдеу үшін Visual Data Manager қосымшасы қолданылады. Мәліметтер қорында
сақталатын буманы көрсетіп мәліметтер қорына атау бергеннен кейін оның
құрамына кіретін кестелер, индекс, кілттік өрістер құруға болады.
Visual Basic ортасында мәліметтерді кесте режимінде көру үшін
DataGrid, FlexGrid, DataBoundList компоненттері, ал форма режимінде көру
үшін ListBox, TextBox, ComboBox компоненттері қолданылады.
Visual Basic ортасында мәліметтер қорымен байланыс орнату үшін ADO
Data Control 6.0 басқару элементін қолданамыз.
Мәліметтерді өңдеу үшін SQL құрылымдық сұраулар тілі қолданылады.
Мәліметтерді таңдап алуда Select операторы қолданылады. Бұл оператор SQL
операторы тілінің негізгі операторы болып табылады, ол күрделі
критерийлерді қанағаттандыратын жазбаларды таңдап алуда қолданылады.
Visual Basic ортасында Crystal Reports pro программасының көмегімен
есептерді құруға болады. Бұл программаны қолдану үшін оны алдымен
компьютерге орнату керек.
Crystal Reports pro программасы орнатылғаннан кейін Visual Basic-ті
іске қосамыз. AddIns менюінен ReportDesigner программасын таңдаймыз.
Ашылған диалогтық терезеде жаңа есепті құру үшін File-New компонентін
орындаймыз. Есеп шебердің көмегімен құрылады. Шебердің жұмысы бірнеше
қадамнан тұрады. Барлық қадамды орындағаннан кейін есепті алдын ала көру
режимінде көруге болады. Егер есеп өз қалауымызша шықпаса, оған әртүрлі
түзетулер енгіземіз. Ол үшін design жапсырмасына көшеміз. Бұл бөлім есептің
құрылымын өзгертуге мүмкіндік береді. Яғни бұл жерде өрістің орналасу ретін
ауыстыруға, әртүрлі шрифт түрлерін таңдауға, артық өрістерді жоюға,
графикалық бейнелерді орналастыруға және т.б орындауға болады. Есеп
кеңеймесі .rpt түрінде сақталады. Есепті қосымшада қолдану үшін стандартты
емес элементті(Crystal Report) проектке қосу керек.
2. Visual Basic –те стандартты қосымшалар дайындау
2.1.Visual Basic бағдарламасында қайталану және тармақталу
алгоритмдерін жобалау және қосымшалар дайындау
Visual Basic процедураларында қайталану процестерін ұйымдастыру
үшін мынадай операторлар қолданылады.
1. For K=m To n Step p
Цикл денесі
Next K
Цикл параметрі алғашқы мәні мен соңғы мәнінің арасында жатса
цикл денесі орындалады, әйтпесе цикл тоқтап, басқару циклден кейінгі
операторға беріледі.
2. While Kn
Цикл денесі
Wend
While опреторындағы шарт орындалғанша цикл денесі орындалады,
әйтпесе цикл тоқтап, басқару циклден кейінгі операторға беріледі.
3. Do While Kn
Цикл денесі
Loop
Do While операторындағы шарт орындалғанша цикл денесі орындалады,
әйтпесе цикл тоқтап, басқару циклден кейінгі опретоға беріледі.
4. Do Until Kn
Цикл денесі
Loop
Do Until опреторындағы шарт орындалмаса цикл денесі орындалады,
ал шарт орындалса цикл тоқтап, басқару циклден кейінгі опретоға
беріледі. Сондай-ақ Visual Basic процедураларында цикл опреторын
қолданып цикл ішіндегі цикл ұйымдастыруға болады.
Қайталану командаларының көмегімен белгілі бір интервал арасында
жатқан барлық жай сандарды шығаратын қосымша жасайық.
Қосымша жасау үшін орындалатын әрекеттер:
1. Формаға сандар интервалын ендіру үшін Text1, Text2
компоненттерін орналастырып, олардың Caption қасиетінің
мәндерін тазалаймыз.
2. Формаға түсініктемелер жазу үшін Label1, Label2, Label3
компоненттерін орналастырып, олардың да қасиеттеріне
интервал енгіз, X= , Y= мәндерін жазамыз.
3. Нәтиже шығару үшін List1 компонентін салып, қасиеті мәнін
тазалаймыз.
Нәтижесінде төмендегідей форма аламыз:
4. Есептеу процедурасын шақыру үшін Command1 компонентін түсіріп.
Қасиетіне Шығару деп жазамыз.
5. Осы компонентті екі рет түртіп Command1_Click процедурасының
денесін төмендегі бағдарламамамен толтырамыз.
Private Sub Command1_Click()
X = Val(Text1.Text): Y = Val(Text2.Text)
List1.AddItem “жай сандар:”
For K = X To Y
P = 0
For I = 2 To K 2
If K Mod I = 0 Then P = 1
Next I
If P = 0 And K 1 Then List1.AddItem K
Next K
End Sub
6. Қосымшаны іске қосып енгізу өрістеріне интервалдың төменгі және
жоғарғы шекараларын жазып, Шығару батырмасы басылғанда нәтиже
төмендегідей болып көрінеді.
Өзіңіз қалаған шекара мәндерін енгізіп, сол мәндергу сәйкес тізімдер
алуыңызға болады.
2.2. Берілгендер типтері. Айнымалылар.Стандартты функциялар.
Visual Basic’те пайдаланылатын берілгендер типтері:
Стандартты типтер Айнымалы мәндері
Integer (бүтін, %) [-32768; 32767] аралығында
Long (ұзын бүтін, &) [-2147483648; 2147483647]
Byte (байт) [0; 255]
Single (нақты, !) дара дәлдікті нақты (7 символ)
Double (нақты, #) екі есе дәлдікті нақты (15 символ)
String ($, жол) символдар саны [0; 65535] аралығында
Variant (вариант) жан-жақты (сандық, жолдық не логикалық
мәндер)
Boolean (логикалық) True не False
Currency (ақшалық) ақшалық сомалар
Date (дата) дата
Бұлардан басқа объектіге сілтеме орнататын Objects (Объект) атаулы тип
те бар, т.с.с.
Жатта қажетті орындар бөлу үшін айнымалылар Dim не Static операторлары
арқылы сиппатталады (dimension - өлшем, static – статикалық, қозғалмайтын).
Сипаттау үлгілері:
Dim x% Dim x As Integer
Dim y, z # Dim y As Single, z As Double
Static a$ Static a As String
Dim, Static кілттік сөздерінің бірі бір процедура ішінде пайдаланылатын
айнымалылырды сипаттау кезінде жазылады. Олардың орнына Private кілттік
сөзін жазу да мүмкін. Мысалы:
Dim x As Single,
Static x as Single,
Private x as Single
сипаттамалары бірдей. Static арқылы сипатталған айнымалының ағымдық
мәні процедура аяқталған кезде де сақталады; Dim, Private айнымалылырының
мәндері жойылып кетеді.
Айнымалыны қосымшаның түрлі процедураларында пайдалану үшін оны код
терезесінің (General) (Declaration) секциясында (бөлімінде) Public кілттік
сөзі арқылы сипаттау керек (Public –көпшілік). Терезеде алдымен Option
Explicit жазуы көрінуі мүмкін.
Ескерту. 1. Айнымалы атауы үшін кілттік сөздерден, кілттік символдар
мен бос орын және тыныс белгілерінен басқа ұзындығы 255-ке дейін
(кирилицамен қоса) символдар тізбегін алуға болады.
2. General Declaration секциясы шығатын код терезесі форманы екі рет
шертпей, алғашқы рет View – Code командасы берілген кезде көрінеді. Private
арқылы жарияланған процедурамен тек бір формада, Public арқылы жарияланған
процедурамен проектінің барлық формаларында жұмыс істеу мүмкін (олар барлық
формаларда қолжетерлік).
Қарапайым программаларда сандық және жолдық айнымалыларды (х%, у, а$)
вариант типті етіп сипаттау да мүмкін (Variant, жан-жақты). Бұл кезде
айнымалылардың типтері көрсетілмей жазылады: Dim x, y, a.
Мысалы, процедурада айнымалылар вариантты типті етіп (Dim x, y) арқылы
сипатталған. Оның қатесі жоқ. Редактор процедураға енгізілген вариант типті
айнымалының типін өзі ажырата алады. Бірақ күрделі программаларда редактор
қате жіберіп, бүтін типті айнымалылырды жолдық (символдық) деп қабылдауы
мүмкін. Сондықтан айнымалыларды сипаттауда олардың типтерін де жазып қойған
дұрыс.
Программада жиі пайдаланылатын тұрақтыны Const операторы арқылы
сипаттау да мүмкін (Const – тұрақты). Мысалы, программа үзіндісін мына
түрде жазуға болады:
Const pi = 3.1415926
R = 4.5 : h = 7
C = pi * r^2 * h
V = pi * r^3 * h 3
VB’те пайдаланылатын математикалық операторлар мен стандартты
функциялардың басым көпшілігі Бейсиктеғі сияқты:
+ (қосу); - (азайту); * (көбейту); (бөлу); \ (бүтін
бөлу); ^ (дәрежелеу); Mod (қалдықты есептеу); $ (жолдарды
біріктіру, конкатенация);
Abs(x); Sin(x); Cos(x); Atn(x); Sqr(x); Exp(x); Int(x); Rnd(x); Mid$,
Left$, Right$,
Str$(x) – сандық мәнді жолдық типті ету;
Val (x) – цифрлармен берілген жолдық мәнді сандық типтіге алмастыру,
т.б.
Visual Basic’те құрылымдық программа құру үшін Qbasic’те қолданылатын
құрылымдар пайдаланылады.
Тармақталу командасы
Тармақталу командасының құрылымдары:
1) If P Then S 1-нұсқа
2) If P Then 2-нұсқа
S
... жалғасы
М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік университет колледжі
КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы:
Visual Basic-те стандартты қосымшаларды дайындау
Орындаған:
Тексерген:
Орал, 2013ж.
Мамзұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...3
1. VISUAL BASIC-те бағдарламалау негіздері және мәліметтер
қорын құру
1.1. VISUAL BASIC-те бағдарламалау
негіздері ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... 5
1.2. Visual Basic ортасында мәліметтер қорын
құру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .8
2. Visual Basic –те стандартты қосымшалар дайындау
2.1.Visual Basic бағдарламасында қайталану және тармақталу
алгоритмдерін жобалау және қосымшалар
дайындау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 12
2.2. Берілгендер типтері. Айнымалылар.Стандартты
функциялар ... ... ... ... ..15
2.3. Мәзір құру және онымен
жұмыс ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..21
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..31
Пайдаланылған әдебиеттер
тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
..33
Кіріспе
Қазіргі кезде Windows-те жұмыс істейтін қолданбалы программалар
(қосымшалар) жасауда Visual Basic және Object Pascal (Delphi)
технологиялық тілдері кеңінен қолданып келеді. Windows-те жұмыс
істейтін қосымшалардың қолайлылығы –пайдаланушы компьютерге
командаларды экранда көзге көрініп тұратын батырмаларды түрту арқылы
беріп, нәтиже ала алатындығында.
Программалау – адамның ЭЕМ-мен қарым – қатынас жасау құралдарының
бірі. Ол дайын программаларды қолданудан ерекше. Біріншіден ондай
программалар қолданушы сұранысын әр уақытта қанағаттандыра алмайды.
Сондықтан қандай да бір нақты есепті шешуге арналған программа құру
қажеттілігі туындайды.
Осындай мағынада Visual Basic программалау ортасы Windows операциялық
жүйесі үшін программалық қамтамасыз етуді құруға арналған универсал
құралдарының бірі ьолып табылады. Және де, олардың ауырлық деңгейі
қарапайым қосымшалардан мәліметтер қорын өңдеуге арналған күрделі
программаларға дейін өзгеріп отыруы мүмкін.
Әрі қарай визуальді программалау тілінің көмегімен қалай программа
құруға болатындығы туралы сөз болады.
Visual Basic бағдарламасының компоненттері және олардың негізгі
сипаттамалары TextBox, Label, List және CommandButton компоненнтерін
қолданып қосымша жасау.
TextBox – қосымшаға әртүрлі ақпарат енгізу және шығару үшін
қолданылатын компонент. Қосымша орындалғанда бұл өрісте жазылған
мәтін редакцияланады.
TextBox-тің негізгі қасиеттері: Name – обьектіге ат беру,
Text – өріске мәтін енгізу.
Alignment – мәтінді сол жақпен, оң жақпен немесе ортамен түзету.
Label – ақпаратты шығару үшін қолданылады. Көптеген қасиеттері
TextBox-ке ұқсайды, ал одан өзгешеліктері: мұнда қосымша орындалғанда
мәтін редакцияланбайды, бұл обьектіні батырма ретінде де пайдалануға
болады.
Label –дің өзіне тән қасиеттері: Caption – жазу орнату. Бұл
қасиетке мән беру кезінде кез-келген әріптің алдына & амперсенд
белгісі қойылса сол әріптің асты сызылып тұрады. AutoSize- обьектінің
шекара өлшемдерін жазудың ұзындығына байланысты горизонталь бағытта
автоматты түрде созатын бульдік шама. WordWrap – обьектінің шекара
өлшемдерін вертикаль бағытта созу. BolderStyle – жазу алаңының түрін
өзгерту, бұл қасиеттің мәнін 1- FixedSingle шамасына орнатса жазу алаңы
TextBox секілді өзгереді, бірақ ондағы жазу редакцияланбайды.
ListBox компоненті бірнеше мәтіндік қатарлардан тұратын тізім
жасау үшін қолданылады. ListBox- тің негізгі қасиеттері: List –
қатарға мән беру немесе оның мәнін анықтау. Тізім қатарлары мәндерін
қасиеттер терезесінде және программалық код терезесінде толтыруға
болады. Тізімнің алғашқы қатарының нөмірі 0-ге тең болады. ListIndeх
– толтырылған тізімнен қатардың нөмірін анықтау. ListCount – тізімдегі
қатарлар санын анықтау. Column – тізімді бірнеше бағандарға бөліп
көрсету мүмкіндігін орнатады.
CommandButton компоненті батырма жасау үшін қолданылатын
обьектілердің бірі.
CommandButton-ның негізгі қасиеттері: Caption- батырмаға жазу
орнатады; BackCokor – батырмаға түс беру; Picture – батырмаға сурет
қою; DisabledPicture – батырманың өшірілген күйінде ғана көрінетін
сурет орнату; Down Picture- батырманың басылған күйінде көрінетін сурет
орнату; Style- обьектінің жоғарыда айтылған графикалық мүмкіндіктерін
орнату; (BackCokor, Down Picture- ); Cancel –ESC пернесін қолдану
мүмкіндігін орнату; Default- ENTER пернесін қолдану мүмкіндігін орнату.
Енді осы қарастырған компоненттерді пайдаланып стандартты
қосымшалар жасау жолдарын қарастырайық.
1. VISUAL BASIC-те бағдарламалау негіздері және мәліметтер
қорын құру
1.1. VISUAL BASIC-те бағдарламалау негіздері
1991 жылы Microsoft корпорациясы компьютерлік әлемге Visual Basiс
бағдарламалау жүйесін ұсынады.
Visual Basiс – оқиғалы-бейімделгіш бағдарламалауды ұстанатын
(поддерживающий) алғашқы тілдердің бірі. Оқиғалы-бейімделгіш
бағдарламалауда әрбір қадамды толықтай сипаттаудың орнына әр түрлі
оқиғаларға, яғни пайдаланушының әрекеттеріне қалай жауап қайтару керек
екенін(реагировать) көрсетсеңіз болғаны.
Бұл бағдарламалау жүйесі арқылы бір ауқымды бағдарлама емес, Windows-
тың пайдаланушы басқаратын, өзара байланысты микропрограммалары (процедура)
бар қосымшасы құрастырылады. Visual Basiс көмегімен осындай қосымшаларды
жылдам құрастыруға болады, ол үшін міндетті түрде бұл тілді терең,
профессионалды түрде меңгеру қажет емес.
VISUAL BASIC-те бағдарламалау негіздері версиясын- осы кең тараған
бағдарламалау тілінің соңғы жаңалықтарының бірін оқып-уйренуді бастаймыз.
VISUAL BASIC өзін инструменттердің үлкен жиынтығын пайдалана
отырып,пішіндер мен графикалық объектілерді көрнекі құрастыруға болатын
графикалық орта ретінде ұсынады. VISUAL BASIC-те бағдарламалау тілі
дегеніміз – көпке таныс BASIC стандарттық тілінің кеңейтілген версиясы.
VISUAL BASIC алгоритмдеу негіздерін игеруге және Windows бағдарламасы
ерекшеліктерін оқып-үйренуге өте сай келеді,сондай-ақ кез келген тұрпаттағы
қуатты қолданбалар жасау үшін барлық мүмкіндігі бар. Жасалынып жатқан
бағдарламаларда Windows Api құралдарын пайдалану қолданбаларының
мүмкіндіктерін шексіз кеңейтуге жол ашады.
VISUAL BASIC-ті іске қосу үшін мына амалдарды орындаймыз Пуск— VISUAL
BASIC
VISUAL BASIC –ті іске қосқанда экранда Project Wizart жобаларының
менеджері өзінің New Project терезесімен пайда болады.. Терезе үш қосымша
беттен тұрады: New–Жаңа жобалар,Existing–Қолданыстағы жобалар,
Recent–Жақында пайдаланылған жобалар. New қосымша бетінде жаңа қолданба
үшін шаблон таңдайсындар.
Existing қосымша бетінде қолданыстағы жобаны таңдайға болады.Бұл
сендердің немесе басқа біреудің бұрын дискіге жазылған жобасы болуы мүмкін.
Сондай – ақ VISUAL BASIC комплектісінен әлдебір үлгіні таңдап алуға болады.
Recent-қосымша беті Existing қосымша бетіне ұқсас, бірақ онда өздерің
соңғы кездерде жұмыс істеген жобалар ғана түседі.
VISUAL BASIC- пен жұмыс істеуді кез келген қосымшамен бастауға болады,
алайда біз жаңа жобаны бастап отырмыз,сондықтан Newқосымша бетіндегі
Standart EXE таңбашасын екі мәрте шертіңдер,бұл Project Wizart жобаларының
менеджері жұмысын аяқтауға әкеледі.Экранда Progect1- Microsoft Visual Basic
desigh жаңа жобасының үнсіздік бойынша меншіктелген аты, оны кез келген
уақытта өзгертуге болады.Бұл терезеде мыналар бар: ол-терезелер,
менюлер,инструменттер панельдері, олар-даярламаның жинақталған ортасы деп
аталады.IDE – Visual Basic-ті негізгі құраушылардың бірі, онда даярланып
жатқан қолданбалардың құрауыштары құрастырылады және бағдарламанады. IDE
бірнеше элементтерден тұрады:
– Басты меню;
– Инструменттер панелі;
– Жоба терезесі;
– Қасиеттер терезесі;
– Пішін макетінің терезесі;
– Элементтер панелі;
– Пішіндер конструкторы;
– Объектілерді қарау терезесі
Басты меню деп Visual Basic терезесінің жоғарғы жағында орналасқан
мәтін жолын айтады. Ол сендерге Windowsтың басқа қолданбалары бойынша таныс
менюлерге өте ұқсайды. Сол жақта файл меню тұр. Ол қолданбаларыңды құрайтын
файлдармен жұмыс істеуге арналған. Онда жобаларды жасауға, ашуға, басуға
және сақтауға болады.
Инструменттер панелі-басты менюдің тура астында Visual Basic
инструменттер панелі болуы тиіс. Егер ол онда жоқ болса View – Toolbars –
Standard командасын орындаңдар. Инструменттер панельдерінде Басты менюдің
жиі қолданылатын неғұрлым қажетті командалары бар. Инструменттер
панельдерінің артықшылығы – тышқанды бір рет шерту арқылы командаларға
қарапайым түрде қол жеткізу.Әдетте экранда бір инструменттер панелі болады.
Жоба терезесі—қолданбаны құрайтын барлық объектілер жобаға
бірігеді.Жоба терезесі экранның оң жақ бөлігінде, инструменттер панелі
астында орналасады.Объектіде тышқанның оң жақ батырмасын шерткенде
контекстік меню ашылады. Бұл менюде осы объектіге қатысты командалар бар.
Контекстік меню тікелей активті объектімен жасалатын операциялардың
орындалуын тездетеді.Бұл мүмкіндікке дағдыланыңдар, өйткені ол уақытты
үнемдейді.
Қасиеттер терезесі-объектінің сипаттамаларынөошемі,түсі,экрандағ ы
жағдайынемесе объектінің күйін белгіленетін объект атрибуты. Visual Basic-
тегі барлық объектілердің атрибуттары бар. Мысалы пішін белгілі бір
өлшемге, фон түсіне, өз тақырыбына т.б. ие. Мұның бәрі пішіннің қасиеттері.
Пішіндегі батырманың өзіндік қасиеттер жиынтығы – өлшемі,түсі, жазбасы бар.
Қасиеттердің неғұрлым көп тараған түрлері мен олардың қолданылу
мүмкіншіліктерін келтірейік.
Логикалық қасиеттер, Жолдық қасиеттер, оналтылық қасиеттер, файлдық
қасиеттер
1.2. Visual Basic ортасында мәліметтер қорын құру
Мәліметтер қоры бұл ақпараттарды сақтауға арналған ұйымдастырылған
құрылым. Алғашқы кезде, яғни, мәліметтер базасы түсінігі қалыптаса бастаған
жылдары, бұл базаларда тек қана мәліметтер сақталып жүрді. Бірақ бүгінгі
күнгі мәліметтер базасын басқару жүйелері (МББЖ) өз құрылымында тек қана
мәліметтерді ғана емес, сонымен қатар тұтынушылармен немесе басқа да
программалық-ақпараттық кешендермен қарым-қатынас жүзеге асырылатын
әдістерді (яғни, программалық код) де орналастыруға мүмкіндік береді.
Осылайша біз қазіргі заманғы мәліметтер базасында тек ғана мәліметтер ғана
емес, сонымен бірге ақпарат та сақталатындығын айта аламыз.
Мәліметтер қоры – бұл алдымен кестелер жиынтығы, мәліметтер қорына
процедуралар және басқа объектілер қатары кіреді. Кестені қандай да бір
объектілер жиынның атрибуттары бар екі өлшемді кесте ретінде елестетуге
болады. Кестенің аты идентификатор болады, ол арқылы оған сілтеме жүреді.
Кестенің бағандары сол немесе басқа объектілердің характеристикаларына,
яғни өрістерге сәйкес келеді. Әрбір өріс сақталған мәліметтердің аты мен
типі арқылы сипатталады. Өрістің аты – идентификатор. Ол әртүрлі
программалардағы мәліметтерді манипуляциялау үшін қолданылады. Өрістің аты
латын әрпімен жазылады. Өрістің типі мәліметтер өрісінде сақталғандардың
типтерін сипаттайды. Ол жол, сан, үлкен текстер, кескіндер т.с.с. болуы
мүмкін.
Мәліметтер қоры төмендегідей талаптарды қанағаттандырады:
Мәліметтер тәуелсіздігі – бұл принципті екі жақты анықтауға болады.
а) Мәліметтер өзгертілгенде осы мәліметтерге қолданылған программа
өзгертілуі міндетті емес.
ә) Мәліметтер қорымен жұмыс жасайтын барлық программа басқа
программадағы өзгертулерден оқшауланған болуы тиіс.
Мәліметтер қорында мәліметтер мүмкіндігінше қайталанбауы тиіс, яғни,
артық мәлімет болмайтындай етіп, сақтауды ұйымдастыру.
Жан – жақты байланысты орнату және қолдау. Мұндай байланыстар қандай
да бір файлды әр түрлі қолданбалы программалардан шақыруды ұйымдастырады.
Үзіліссіз дамытылуы, яғни, барлық уақытта мәліметтер өзгертіліп және
кеңейтіліп отыру мүмкіндігі бар.
Мейлінше аз шығындану, яғни жадыдан көп орын алмау.
Мәліметтер қорын жобалау кезендері
МҚ жобалауда мәліметтерді ұйымдастыруды үш кезенде:
ақпаратты-логикалық (инфологиялык), даталогиялық
(концептуалдық) және физикалық деңгейлерде қарастыру қабылданған.
Бұл деңгейлерге пәндік саланың инфологиялық, концептуалдық және физикалық
модельдері сәйкес келеді.
Мәліметтер қорын құратын және оларға сұрауды өндейтін бұл-МҚБЖ болып
табылады. Дербес МҚБЖ бір компьютерде орындалатын жеке мәліметтер қорын
құруды қамтамасыз етеді. Жеке МҚБЖ – Paradox, dBase, FoxPro, Access.
Комплекстік мәліметтер қорын программалаудың ортасы көмегімен құруға
болады. Мысалы, Delphi, Visual Basic т.б.
Visual Basic ортасы Access, FoxPro, Dbase, Paradox форматындағы
мәліметтер қорымен жұмыс істеуге мүмкіндік береді.
Қазіргі таңда қолданылатын мәліметтер қоры клиент-сервер
архитектурасымен жұмыс істейді. Visual Basic ортасында клиент-сервер
архитектурасымен жұмыс істеу үшін ADO(ActiveX Data Objects) технологиясы
қолданылады, бұл мәліметтер қорына ену әдістерін қамтитын жаңа
технологиялардың бірі.
ADO технологиясын Access, Oracle, SQL, және т.б. мәліметтер қорына
қосылу үшін қолдануға болады. Бұл технологияда МҚ-на тез және ыңғайлы түрде
қосылуға мүмкін беретін OLE DB жаңа механизмі қолданылады. ADO
технологиясында OLE DB драйверлері бар кез келген МҚ-на қосылу мүмкіндігі
бар.
VB қосымшаларында ADO технологиясын жүзеге асыру үшін үш түрлі құрал
қолданылады:
ADO Data Control
ADO Connection Object(МҚ-на қосылуды жүзеге асыратын объект)
ADO Recordset Object(жазбалар жиынтығы мен жұмыс істеуге арналған
объект) ADO Connection Object және ADO Recordset Object обьектілері DLL –
кітапханалар болып табылады. Сондықтан олармен жұмыс істеу типтер
кітапханасына сілтеме жасау көмегімен іске асады, яғни қасиеттер,
әдістер, оқиғалар және мәліметтер типтері осында орналасқан.
Visual Basic ортасында мәліметтер қорын, кестелерді құру және оларды
өңдеу үшін Visual Data Manager қосымшасы қолданылады. Мәліметтер қорында
сақталатын буманы көрсетіп мәліметтер қорына атау бергеннен кейін оның
құрамына кіретін кестелер, индекс, кілттік өрістер құруға болады.
Visual Basic ортасында мәліметтерді кесте режимінде көру үшін
DataGrid, FlexGrid, DataBoundList компоненттері, ал форма режимінде көру
үшін ListBox, TextBox, ComboBox компоненттері қолданылады.
Visual Basic ортасында мәліметтер қорымен байланыс орнату үшін ADO
Data Control 6.0 басқару элементін қолданамыз.
Мәліметтерді өңдеу үшін SQL құрылымдық сұраулар тілі қолданылады.
Мәліметтерді таңдап алуда Select операторы қолданылады. Бұл оператор SQL
операторы тілінің негізгі операторы болып табылады, ол күрделі
критерийлерді қанағаттандыратын жазбаларды таңдап алуда қолданылады.
Visual Basic ортасында Crystal Reports pro программасының көмегімен
есептерді құруға болады. Бұл программаны қолдану үшін оны алдымен
компьютерге орнату керек.
Crystal Reports pro программасы орнатылғаннан кейін Visual Basic-ті
іске қосамыз. AddIns менюінен ReportDesigner программасын таңдаймыз.
Ашылған диалогтық терезеде жаңа есепті құру үшін File-New компонентін
орындаймыз. Есеп шебердің көмегімен құрылады. Шебердің жұмысы бірнеше
қадамнан тұрады. Барлық қадамды орындағаннан кейін есепті алдын ала көру
режимінде көруге болады. Егер есеп өз қалауымызша шықпаса, оған әртүрлі
түзетулер енгіземіз. Ол үшін design жапсырмасына көшеміз. Бұл бөлім есептің
құрылымын өзгертуге мүмкіндік береді. Яғни бұл жерде өрістің орналасу ретін
ауыстыруға, әртүрлі шрифт түрлерін таңдауға, артық өрістерді жоюға,
графикалық бейнелерді орналастыруға және т.б орындауға болады. Есеп
кеңеймесі .rpt түрінде сақталады. Есепті қосымшада қолдану үшін стандартты
емес элементті(Crystal Report) проектке қосу керек.
2. Visual Basic –те стандартты қосымшалар дайындау
2.1.Visual Basic бағдарламасында қайталану және тармақталу
алгоритмдерін жобалау және қосымшалар дайындау
Visual Basic процедураларында қайталану процестерін ұйымдастыру
үшін мынадай операторлар қолданылады.
1. For K=m To n Step p
Цикл денесі
Next K
Цикл параметрі алғашқы мәні мен соңғы мәнінің арасында жатса
цикл денесі орындалады, әйтпесе цикл тоқтап, басқару циклден кейінгі
операторға беріледі.
2. While Kn
Цикл денесі
Wend
While опреторындағы шарт орындалғанша цикл денесі орындалады,
әйтпесе цикл тоқтап, басқару циклден кейінгі операторға беріледі.
3. Do While Kn
Цикл денесі
Loop
Do While операторындағы шарт орындалғанша цикл денесі орындалады,
әйтпесе цикл тоқтап, басқару циклден кейінгі опретоға беріледі.
4. Do Until Kn
Цикл денесі
Loop
Do Until опреторындағы шарт орындалмаса цикл денесі орындалады,
ал шарт орындалса цикл тоқтап, басқару циклден кейінгі опретоға
беріледі. Сондай-ақ Visual Basic процедураларында цикл опреторын
қолданып цикл ішіндегі цикл ұйымдастыруға болады.
Қайталану командаларының көмегімен белгілі бір интервал арасында
жатқан барлық жай сандарды шығаратын қосымша жасайық.
Қосымша жасау үшін орындалатын әрекеттер:
1. Формаға сандар интервалын ендіру үшін Text1, Text2
компоненттерін орналастырып, олардың Caption қасиетінің
мәндерін тазалаймыз.
2. Формаға түсініктемелер жазу үшін Label1, Label2, Label3
компоненттерін орналастырып, олардың да қасиеттеріне
интервал енгіз, X= , Y= мәндерін жазамыз.
3. Нәтиже шығару үшін List1 компонентін салып, қасиеті мәнін
тазалаймыз.
Нәтижесінде төмендегідей форма аламыз:
4. Есептеу процедурасын шақыру үшін Command1 компонентін түсіріп.
Қасиетіне Шығару деп жазамыз.
5. Осы компонентті екі рет түртіп Command1_Click процедурасының
денесін төмендегі бағдарламамамен толтырамыз.
Private Sub Command1_Click()
X = Val(Text1.Text): Y = Val(Text2.Text)
List1.AddItem “жай сандар:”
For K = X To Y
P = 0
For I = 2 To K 2
If K Mod I = 0 Then P = 1
Next I
If P = 0 And K 1 Then List1.AddItem K
Next K
End Sub
6. Қосымшаны іске қосып енгізу өрістеріне интервалдың төменгі және
жоғарғы шекараларын жазып, Шығару батырмасы басылғанда нәтиже
төмендегідей болып көрінеді.
Өзіңіз қалаған шекара мәндерін енгізіп, сол мәндергу сәйкес тізімдер
алуыңызға болады.
2.2. Берілгендер типтері. Айнымалылар.Стандартты функциялар.
Visual Basic’те пайдаланылатын берілгендер типтері:
Стандартты типтер Айнымалы мәндері
Integer (бүтін, %) [-32768; 32767] аралығында
Long (ұзын бүтін, &) [-2147483648; 2147483647]
Byte (байт) [0; 255]
Single (нақты, !) дара дәлдікті нақты (7 символ)
Double (нақты, #) екі есе дәлдікті нақты (15 символ)
String ($, жол) символдар саны [0; 65535] аралығында
Variant (вариант) жан-жақты (сандық, жолдық не логикалық
мәндер)
Boolean (логикалық) True не False
Currency (ақшалық) ақшалық сомалар
Date (дата) дата
Бұлардан басқа объектіге сілтеме орнататын Objects (Объект) атаулы тип
те бар, т.с.с.
Жатта қажетті орындар бөлу үшін айнымалылар Dim не Static операторлары
арқылы сиппатталады (dimension - өлшем, static – статикалық, қозғалмайтын).
Сипаттау үлгілері:
Dim x% Dim x As Integer
Dim y, z # Dim y As Single, z As Double
Static a$ Static a As String
Dim, Static кілттік сөздерінің бірі бір процедура ішінде пайдаланылатын
айнымалылырды сипаттау кезінде жазылады. Олардың орнына Private кілттік
сөзін жазу да мүмкін. Мысалы:
Dim x As Single,
Static x as Single,
Private x as Single
сипаттамалары бірдей. Static арқылы сипатталған айнымалының ағымдық
мәні процедура аяқталған кезде де сақталады; Dim, Private айнымалылырының
мәндері жойылып кетеді.
Айнымалыны қосымшаның түрлі процедураларында пайдалану үшін оны код
терезесінің (General) (Declaration) секциясында (бөлімінде) Public кілттік
сөзі арқылы сипаттау керек (Public –көпшілік). Терезеде алдымен Option
Explicit жазуы көрінуі мүмкін.
Ескерту. 1. Айнымалы атауы үшін кілттік сөздерден, кілттік символдар
мен бос орын және тыныс белгілерінен басқа ұзындығы 255-ке дейін
(кирилицамен қоса) символдар тізбегін алуға болады.
2. General Declaration секциясы шығатын код терезесі форманы екі рет
шертпей, алғашқы рет View – Code командасы берілген кезде көрінеді. Private
арқылы жарияланған процедурамен тек бір формада, Public арқылы жарияланған
процедурамен проектінің барлық формаларында жұмыс істеу мүмкін (олар барлық
формаларда қолжетерлік).
Қарапайым программаларда сандық және жолдық айнымалыларды (х%, у, а$)
вариант типті етіп сипаттау да мүмкін (Variant, жан-жақты). Бұл кезде
айнымалылардың типтері көрсетілмей жазылады: Dim x, y, a.
Мысалы, процедурада айнымалылар вариантты типті етіп (Dim x, y) арқылы
сипатталған. Оның қатесі жоқ. Редактор процедураға енгізілген вариант типті
айнымалының типін өзі ажырата алады. Бірақ күрделі программаларда редактор
қате жіберіп, бүтін типті айнымалылырды жолдық (символдық) деп қабылдауы
мүмкін. Сондықтан айнымалыларды сипаттауда олардың типтерін де жазып қойған
дұрыс.
Программада жиі пайдаланылатын тұрақтыны Const операторы арқылы
сипаттау да мүмкін (Const – тұрақты). Мысалы, программа үзіндісін мына
түрде жазуға болады:
Const pi = 3.1415926
R = 4.5 : h = 7
C = pi * r^2 * h
V = pi * r^3 * h 3
VB’те пайдаланылатын математикалық операторлар мен стандартты
функциялардың басым көпшілігі Бейсиктеғі сияқты:
+ (қосу); - (азайту); * (көбейту); (бөлу); \ (бүтін
бөлу); ^ (дәрежелеу); Mod (қалдықты есептеу); $ (жолдарды
біріктіру, конкатенация);
Abs(x); Sin(x); Cos(x); Atn(x); Sqr(x); Exp(x); Int(x); Rnd(x); Mid$,
Left$, Right$,
Str$(x) – сандық мәнді жолдық типті ету;
Val (x) – цифрлармен берілген жолдық мәнді сандық типтіге алмастыру,
т.б.
Visual Basic’те құрылымдық программа құру үшін Qbasic’те қолданылатын
құрылымдар пайдаланылады.
Тармақталу командасы
Тармақталу командасының құрылымдары:
1) If P Then S 1-нұсқа
2) If P Then 2-нұсқа
S
... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz