Бала бақшада табиғи материалмен танысу және шығармашылық қабілетін дамыту

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 12 бет
Таңдаулыға:

Ж.Досмұхамедов атындағы педагогикалық колледжі

Бекітемін_______________________ Пәні: Бейнелеу өнері
Бөлім меңгерушісі_______________
А.У.Кидришева

БАҚЫЛАУ ЖҰМЫСЫ
Тақырыбы:
Бала бақшада табиғи материалмен танысу және шығармашылық қабілетін дамыту

Орындаған:
Тексерген: .

Орал, 2016ж

Жоспар

Кіріспе
Негізгі бөлім
1. Балалардың шығармашылық әрекет тәжірибесін қалыптастыру
2. Бейнелеу өнері оқу іс-әрекеті арқылы балалардың шығармашылық
қабілеттерін дамыту
3. Балаларды табиғи материалдармен таныстыру
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер тізімі
Кіріспе
Қазіргі уақыттың негізгі талаптарының бірі – білімді, әлемнің бүтіндей
бейнесін қабылдай алатын, шығармашылық таныммен тікелей қатынас жасайтын
жаңаша, тәуелсіз ойлай алатын шығармашыл адамға айналдыру.Қоғамның
әлеуметтік – экономикалық даму деңгейі сол қоғамдағы жеке адамның
шығармашылық мүмкіншілігіне байланысты.
Қазақстан Республикасының Пррезиденті Н.Ә. Назарбаев Республика білім
және ғылым қызметкерлеріне ІІ съезінде сөйлеген сөзінде білім беру ісін
реформалауда стратегиялық міндеттердің бірі шығармашылық тұрғыдан ойлай
білетін жеке тұлғаны қалыптастыру мен тәрбиелеу екендігіне баса назар
аударып, жалпы білім беретін орта мектепте білім берумен қатар адалдық,
адамдық, Отан сүйе білу сияқты гумандық сезімдерге тәрбиелеу қажеттігі
өзекті мәселе болып отырғандығын ерекше атап өтті.
Бүгінгі таңда білім сапасының алдында жүйеленіп дайындалып берген
білімді, дағдарды меңгеретін, қайталайтын ой ғана емес, шығармашылық
бағытта жұмыс істейтін, тың жаңалықтар ашатын, біртума ойлау қабілетімен
ерекшеленетін жеке тұлға қалыптастыру міндеті тұр. Бұл, әрине, балалардың
шығармашылық әрекетін дамытудың маңызды мәселе екендігін дәлелдейді.
Балабақшадағы оқу әрекеттерінің негізгі мақсаттары – баланың білім
игеру кезінде ойлау қабілетін қалыптастыру, сол арқылы таным әрекетін
белсендіріп, шығармашылық қабілеттерін тәрбиелеп дамыту болып табылады.
Шығармашылық қабілетті тәрбиелеудің алғы шарттары мына нәрселерді
жатқызуға болады :
1. Шығармашылық қабілет деңгейін анықтау.
2. Қызығушылық және шығармашылықпен таным белсенділігін арттыру.
3. Баланың мүмкіншілігіне сай шығармашылық тапсырмаларды
әдістемелік тұрғыда жүйелі түрде орындату.
4. Шығармашылық қабілетті тәрбиелеу барысында кездесетін қиындықтар
мен қарама – қайшылықтарды есепке алып зерттеу.
5. Тәрбиеші өз ісіне ізденімпаздықпен қарап, сабақты
шығармашылықпен өткізу.
Осы мәселелер өз шешімін тапса, жан – жақты дамыған, шығармашыл жеке
тұлғаны тәрбиелеу ісі өз мақсатына жетеді. Жаңалыққа деген қызығушылық –
басты ішкі талпыныс болып табылады. Бастауыш сынып балаларында жаңа, өзі
білмейтін іске деген қызығушылық басым болады. Ондай істер баланың бар ақыл
– ойын, ішкі күштерін жұмылдырады және ерекше қуат береді.
Негізгі бөлім
1. Балалардың шығармашылық әрекет тәжірибесін
қалыптастыру
Қызығушылықтың арқасында білім де, оны игеру үрдісі де, интелекті
дамытуда қозғаушы күш және жан – жақты дамыған адам тәрбиелеуде маңызды
фактор болуы мүмкін.
К. Д. Ушинский: Еріксіз көндірумен, күштеумен алған білім дамыған
ақыл тудыра қояр ма екен? - деген. Балалар бойында Шығармашылық әрекет
тәжірибесін қалыптастыру қажеттігі туралы И. Я. Лернер жазған болаты,
қазіргі нарық заманындағы жағдай мұны дәлелдей түседі.
В. В. Давыдов Жеке тұлға негізінде шығармашылық бастау жатыр, жеке
тұлғаның маңызы оның жасампаздыққа мұқтаждығына және қабілеттігіне
байланысты деп есептеген.
Б. Д. Эльконин шығармашылыққа мынадай анықтама береді: Шығармашылық –
бұл ерекше тұрғыдағы жасампаздық, жаңадан жасалған нәрсе, бұрыңғы
нәрселердің механикалық қайталануы емес, өзінің соңғылығымен,
біртумалығымен ерекшеленетін болса, өзін - өзі куәландыратын, дәлелдейтін
болса, онда бұл нәрсені туғызған шығармашылық акт туралы сөз қозғауға
болады.
Әрине, мәселе тек басты ұғымның мәнін түсінумен шектелмей, оның
мүмкіндіктеріде зерттелген. Айталық, балалардың шығармашылық мүмкіндіктері
В. В: Давыдов пен
В. В. Репкин еңбектерінде қарастырылады. Бір нәрсені жасауға, тудыруға
деген қабілеттілік балаларда мектеп жасына дейін де қалыптаса бастайды. Бұл
кезде шығармашылық актілері ойын әрекетінде жүзеге асады да, даму өнімі
қиял, елес болып есептеледі. Бастауыш мектепте шығармашылық қабілеттері
оқу әрекетінде көрінеді, даму өнімі – оқуға құштарлық, ынталық.
Жасөспірімдік кезінде бала оқу әрекетінің жеке – дара субъектісі ретінде
дами бастайды, В. В. Давыдов шығармашылық тұлғаның сипаттамасы деп осыны
есептейді.
Ендеше, оқыту негізгі ерікті қызығушылық жағдайда болуы керек.
Негізгі мектептің бүгінгі білім берудегі мақсаты – балада өз жеке
білім траекториясын тыңдау қабілеттігін қалыптастыруға жағдай жасау. Яғни,
педагогикалық әрекет балалардың белгілі бір нәтижеге әкеп тірейтін
әрекетіне бағытталу қажет. Шығармашылық әрекет – баланы өз жеке
шығармашылық бағытын таңдау қажеттігін және шығармашылық өнім, нәтиже
туғызуға бағытталған жауапкершілігін қамтитын әрекет.
Балалардың жаңа бір нәрсені ашуы: бала өзін белгілі бір жаңалықтардың
авторы ретінде сезінеді, бұл оған белгілі бір пән төңірегіндегі
қызығушылығын жүзеге асыруға мүмкіндік береді. Шығармашылық әрекет баланы
өзіне тарта, баули түседі.
Балаға белгілі бір көлемдегі білім, білік – дағдыларды меңгерумен
бірге табиғат, қоршаған дүние туралы түсініктерін кеңейте отырып, оларды
шығармашылық бағытта жан – жақты дамыту – бүгінгі күннің талабы.
Шығармашылық бұл шынай өмірде баланың өзін - өзі тануы.
Шығармашылық қабілеттердің белгілері ретінде :
- мәселені қарастырудағы қырағылық көрегендікті;
- ақылдың икемдігі, ойдың орамдылығы;
- әрекетті бағалай білуді қарастырады;
Адам әрекеті :
- шығармашылқтардағы қарама – қайшылықтардың болуы;
- әлеуметтік немесе жеке адамға деген мәнінің болуы;
- шығармашылыққа арналған шарттардың, жағдайлардың болуы;
- шығармашылық тұлғаның жекелік қасиеттерінің болуы;
- нәтиженің жаңалығы.
Шығармашылықтың негізгі сипаты жаңалық ашуға және тәсілдер табуға
ұмтылу деп айтуға толық негіз бар. Шығармашылыққа, жаңа, тың нәрсе жасау
тән десек, ертеден белгілі нәрсені қайталауды немесе көшіруді шығармашылық
деп айтуға болмайды, бірақ бұрыннан белгілі, таныс нәрселердің өзінен
қандай да бір ерекшелік табу, оны жаңаша түрде жасау, ерекше қасиеттерін
табу шығармашылыққа тән құбылыс деуге болады.

2. Бейнелеу өнері оқу іс-әрекеті арқылы балалардың
шығармашылық қабілеттерін дамыту
Егеменді еліміздің қоғамдық-саяси, әлеуметтік-экономикалық
бетбұрыстарына қарай болашақ ұрпақты тәрбиелеуде басты шығармашыл тұлғаны
дайындау мектепке дейінгі ұйымнан басталады. Шығармашыл тұлғаны тәрбиелеуде
бейнелеу өнерінің орны ерекше. Қазақстан Республикасының "Білім беру туралы
Заңында" жеке адамның шығармашылық, рухани және дене мүмкіндіктерін дамыту,
адамгершілік пен салауатты өмір салтының берік негіздерін қалыптастыру
білім беру жүйесінің басты міндеттерінің бірі деп көрсетілген.
Олай болса, мектепке дейінгі кезеңнен шығармашыл тұлғаны
қалыптастыруда бейнелеу өнері әрекетінің орны ерекше. Мектеп жасына дейінгі
балалардың ең сүйікті әрекеттері сурет салу, мүсіндеу, жапсыру кезінде
заттар мен құбылыстар туралы түсінігі қалыптасып, көркемдеп бейнелеуге және
өзінің сол затқа қатынасын жаңа оймен бере білуге дағдыланады. Мектепке
дейінгі кезеңдегі шығармашылық қабілеттің дамуы мектеп жасына дейінгі
балаларда бейнелеу өнерінде пішін және бояуды сәйкестендірудің басқа жолын
іздеуі. Көркемдік шығармашылық әрекет баланы көңілсіз жағдайдан шығарып,
жүйкеге түскен салмақты түсіріп, эмоциональды көңіл-күй туғызады. Сондақтан
балабақшада баланың басты әрекеті ретінде бейнелеу өнерін енгізген маңызды
болып саналады. Бала сурет сала, қия және желімдей келе, бірінші кезекте
өзі үшін субъективті жаңа бұйымды алады. Бала үшін мұның маңызы зор.
Балалар суретшілер тәрізді жасамаса да, мектепке дейінгі кезеңде бірнеше
көркем бейнені жасай алады. Осының өзі оның жеке тұлға болып дамуында із
қалдырып, нағыз шығармашылықтың тәжірибесін меңгеріп, оны болашақта
пайдалана білетіндей болады.
Балалардың бейнелеу шығармашылығы баланың қоршаған ортадағы
шынайылықты суреттеуі, мүсіндеуі, құрастыруы, өзінің бақылағандарын,
қиялындағыны бейнелеуі. Қоршаған ортамен таныстыру арқылы баланың түсінігі
мен білімін кеңейту шығармашылығын дамытудағы негізгі қорек болып табылады.
Мектеп жасына дейінгі балаларды зейін қойып бақылауға, қарауға үйрету,
нақты және толық түсінік алуға көмектеседі. Мысалы: ағаштың суретін салу
үшін, оны қарау, бөліктерін ажырату, атай білуі, жыл мезгілдеріне
байланысты өзгерістерін көре алуы және сипаттай білуі керек. Мектеп жасына
дейінгі балалардың шығармашылығының бірінші белгісі қоршаған орта заттары
мен оъектісімен таныстыруда тәрбиеші оның негізгі пішініне, салыстыруға,
ұқсастығын ажыратуға үйретіледі. Сол себептен бала бір заттың түрліше
пішінін суретін салуда, мүсіндеуде және жапсыруда басқаша бейнелеудің
амалын меңгереді. Балалар еркін түрде сурет салуда, басқа заттың ұқсас
пішінін беруде қолданады. Сурет салуда түзу, қисық, үзік, жіңішке, қалың
сызықтың түрлі амалын бала өзінің ойымен заттар мен құбылыстардың бейнесін
беруде пайдаланады. Мысалы: бала құстың аузын ашып қояды, бұл оның ойынша
ән айтып тұр дегенді білдіреді. Осындай жолдар арқылы бала бейнелеу
әрекетінде еркін шығармашылық мүмкіндігін көрсетеді.
Мектепке дейінгі балаларда болатын шағырмашылықтың екінші белгісі-
затқа жаңа қызмет беруі. ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.