Биологиялық білім берудің зерттеулеріндегі педагогикалық эксперименттің маңызы

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 25 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі
М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан Мемлекеттік университеті

КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы:
Биологиялық білім берудің зерттеулеріндегі педагогикалық эксперименттің
маңызы

Орындаған:
Тексерген:

Орал, 2017ж.

Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...3
1.Оқушылардың агробиологиялық дағдыларын қалыптастыру
1.1 Табиғи жағдайда бақылау тәжірибелеріне тән
ерекшеліктер ... ... ... ... ... ... 6
1.2 Оқу-тәжірибе учаскесіндегі эксперименттер мен тәжірибелер барысындағы
оқушылардың агробиологиялық дағдысын қалыптастыру ... ... .8
1.3 Биология пәні бойынша оқу тәжірибелік участогінде практикалық
жұмыстарын ұйымдастыру
жолдары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...12
1.4 Мектептегі оқу-тәжірибе участогы оқушыларға агробиологиялық
білім берудің
орталығы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... .14
І тарау бойынша
қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... .16
2. Оқушыларды табиғи жағдайда бақылау жұмыстарын
ұйымдастыру әдістемесі
2.1 Тәжірибелік жұмыстарының
мазмұны ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..18
2.2 Тәжірибе жұмыстарына қойылатын
талаптар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..20
2.3 Тәжірибе тақырыптарын таңдау және тәжірибелердің
оқу-танымдық
маңызы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... 24
ІІ тарау бойынша
қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ...26
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..27
Пайдаланған
әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... .29

Кіріспе
Тақырыптың өзектілігі: Қазақстанның білім беру заңдары мен білім
стандарттарында әрбір азаматтың сапалы білім алып, өзінің алдына қойған
мақсаттарына жету үшін өз бетімен жұмыс жасай білуінің маңызы зор екендігі
атап көрсетілген.
Елбасымыз Н.Ә Назарбаев Еліміздің ертеңі, бүгігі жас ұрпақтың
тағдыры – ұстаздың қолында деп атап көрсеткеніндей, ұрпақ тағдыры үшін
жауап беру ұстаз атаулыға үлкен міндет артып отыр. Оқу процесін дұрыс және
ғылыми тұрғыда ұйымдастыру үшін мұғалімге тек биологияның теориялық негізі
мен оқыту әдістемелерін білу жеткіліксіз. Сонымен қатар, білім алуда
ептіліктер мен дағдыларды қалыптастыруда, ойлау мен таным қабілеттерін
дамытуда оқыту үдерісінің жалпы психологиялық заңдылықтарын білу
қажет.[3.65]
Сондықтан, биологиядан кластан (сыныптан) тыс жұмыстар, атап айтқанда
мектептің оқу-тәжірибе участогындағы жұмыстар барысында оқушыларға
ауылшаруашылығы жұмыстарының маңыздылығын нақтылап талдап көрсету жоғары
маңызға ие болмақ. Жерге деген көзқарас өлкетану, туристік басқа да алуан
түрлі мектептен және сыныптан тыс жұмыстар арқылы қол жеткізетін тәрбиелік
шаралар нәтижесінде қалыптасатын туған өлкеге деген қарапайым ғана
сүйіспеншілік емес. Жерге деген қарым-қатынасқа тек ақыл ғана емес, жүрек
керек.
Тәжірибелік жұмыстар еңбекке баулу мен тәрбиелеудің қортындысының
өзіндік көрсеткіші (индикаторы) қызметін атқарады.
Оқыту мен тәрбиелеу барысы екі жақты, ол педагогтар мен
тәрбиелеушілердің біріккен күш-жігері арқылы ғана тиімділікке қол
жеткізеді. Сондықтан, оқушылардың таным белсенділігінің артуы, олардың
еңбек әрекетіне қатысуының ұлғаюы, шығармашылық қабілеттерінің дамуы мектеп
оқушыларын оқыту мен тәрбиелеу жұмысының маңызды тұсы болып табылады.
Оқушылардың қандай да бір іске қызығушылығы мектепте ғана
қалыптасатынын ескеру абзал. Олай болса, оқушылардың ауылшаруашылығы
бағытындағы тәжірибелік жұмыстарының мазмұны мен әдістерін түбірінен
жақсарту қажеттілігі туындайды.
Табиғи жағдайда тәжірибелік жұмыстарын дамыту оқушыларға еңбек,
адамгершілік, физикалық, экологиялық, эстетикалық тәрбие берумен тығыз
байланыстырылуы шарт.
Зерттеу нысаны — жалпы білім беретін орта мектептегі биологияны оқыту
үрдісі.
Зерттеу пәні – биологияны оқыту үрдісінде халықтық педагогика
элементтерін қолданып, оқушылардың білім сапасын дамытудың жолдары мен
әдістері.
Зерттеудің мақсаты: биологиядан сыныптан тыс жұмыстар арқылы
оқушыларды белсенді еңбек пен қоғамдық іс-әрекетке дайындау, еңбекке
шығармашылық қатынасын дамыту болып табылады.
Зерттеудің міндеті:
1. Оқушылардың қоғамдық пайдалы өнімді еңбек ету барысында туындайтын
күнделікті практикалық мәселерді шешуде табиғи жағдайда бақылау
тәжірибелерін пайдалануға саналы түрде ұмтылуын қалыптастыру.
2. Мәдени өсімдіктерді өсіруге оқушылардың қол жетерліктей білігі мен
дағдысын қалыптастыру.
3. Қоршаған ортамен қарым-қатынасты үйрету арқылы мектеп оқушыларына
берілетін экологиялық тәрбиені іске асыру, ауылшаруашылық
жұмыстарын жүргізгендегі табиғатты қорғау шараларымен таныстыру.
4. Мектептің оқу-тәжірибе участогінде өсімдіктер өсіру кезінде оқытуды
ауылшаруашылығы еңбегімен тығыз да жоспарлы түрде байланыстыруды
іске асыру.
5. Өсімдік шаруашылығы негіздерінен алған білімдерін оқушыларды
ауылшаруашылығы мамандығына бағдарлау және еңбекке баулу
мақсаттарына пайдалану.
6. Ботаникалық білімнің практикалық мәні - өсімдік шаруашылығының
ғылыми негізі екенін көрсету.
Зерттеудің әдістері: зерттеу проблемасына байланысты биология пәнінің
оқу бағдарламаларын, оқулықтарды, әдістемелік құралдарды талдау;
эксперимент жүргізу; оқушылардың білімдері мен іскерліктерін, шығармашылық
қабілеттерінің деңгейін тексеру, олардың қорытындыларын талдау.
Зерттеу құрылымы: Кіріспеден, екі бөлімнен және қорытынды мен
пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады.
1.Оқушылардың агробиологиялық дағдыларын қалыптастыру
1.1 Табиғи жағдайда бақылау тәжірибелеріне тән ерекшеліктер
Табиғи тәжірибе – мақсаты мен міндеттеріне байланысты ғалым табиғи
жағдайдағы тәжірибені адам баласы үшін қалыпты (табиғи) жағдайда қолданады.
Айталық, баланың кору қабілетінің өзгеруін тексеру үшін, оның көру
талдағышының қызмет ерекшеліктерін мектептегі оқуға дейін және оқуын
аяқтаған кезде анықтайды, яғни оқу барысында табиғи жағдайда зерттейді.
Оқу-тәжірибе участоктері оқушылардың тәжірибе жұмыстарының базасы болуы
тиіс. Оқу - тәжірибе жұмыстары барысында оқушылар тапсырылған іске
жауапкершілікке тәрбиеленеді, бастаған ісін аяғына жеткізуге дағдыланады.
Ауылшаруашылығы тәжірибе жұмыстары арқылы оқушылар тірі табиғатты
тереңірек оқып-үйренеді, жергілікті климат жағдайын ескере отырып
ауылшаруашылығы дақылдарынан мол өнім алуға эксперименттік зерттеу
жүргізеді, табиғатты қорғау шараларын үйренеді, тірі табиғат бұрышында
мектеп жанындағы тәжірибе участогінде жұмыс істеуге дағдыланады.
Мектеп оқушыларының тәжірибе жұмыстары- оқуды өндірістік еңбекпен
байланыстырудың бір түрі, оқытудың теориялық және машықтану (практикалық)
деңгейіндегі негізгі ұғым-түсініктерді игерудің тиімді құралы деп қарастыру
керек.[4.20]
Тәжірибе жасау арқылы – зерттеуші (экспериментатор) қойған мәселені
шешуге жан-жақты жауап іздеу нәтижесінде күрделілігі, маңыздылығы,
ұзақтылығы әртүрлі көптеген сұрақтардың жауабын табады.
Мектеп жанындағы тәжірибелік – машықтану (практикалық) жұмыстарын
оқушылардың келешек мамандығын саналы түрде таңдауға дайындайтын еңбек
тәрбиесінің алғашқы сатысы деп қарау керек және бұл еңбекке оқыту мен
тәрбиелеудің нәтижесінің өзіндік көрсеткіші қызметін атқарады.

1 – сурет Оқу- тәжірибе алаңының жоспары
Тәжірибе жұмыстары көптеген пәндердің – еңбекке баулу, табиғаттану,
биология, география, экология, химия және физика-математиканың кейбір
тақырыптарының оқу бағдарламаларының жалғасы болып табылады.
Осы пәндерден игерілген теориялық білім далалық және зертханалық
эксперимент жүргізгенде пайдаланылатын болады. Алайда бұл білім әдетте
аздық етеді, сондықтан іс барысында туындайтын мәселерді шешу үшін қосымша
хабар көздеріне жүгіну, танымның жаңа әдістерін игеру керек болады.
Тәжірибелік жұмыстарға балалардың білім деңгейі мен жас
ерекшеліктерін, олардың икемімен қызығушылығын ескере отырып, 1-11 класс
шәкірттері тақырыптар бойынша түгел қатыстырылуы керек.
Тәжірибе жұмыстарының бағытына қарай негізгі алға қойылатын мәселе
оның қортындысының ғылыми құндылығы болуы керек. Яғни, тәжірибе жұмыстары
бұрыннан белгілі әдістермен жүргізілуі керек, оның қорытындылары дәлелді де
сенімді, қорытындысы қатесіз болуы керек. Жас натуралист ұзақ тәжірибе
жасау үстінде көптеген беймәлім жайттарға жауап табады. Кейде алғашқы
мәліметтер болмауы мүмкін, оларды алдын-ала арнаулы әдебиеттерден,
шаруашылықтың статистикалық материалдарынан, мерзімді баспа сөздерден, ұзақ
та қыруар еңбек жұмсаған эксперимент үстінде табуға болады.[6.35]
1.2 Оқу-тәжірибе учаскесіндегі эксперименттер мен тәжірибелер барысындағы
оқушылардың агробиологиялық дағдысын қалыптастыру

Оқу-тәжірибе учаскесінде жүргізілген тәжірибелер мен эксперименттер
материалында негізгі биологиялық-экологиялық ережелер мен ұйымдарды ашу өте
тиімді.
Бұл зерттеуде оқу-тәжірибе учаскесі базасы негізінде агробиологиялық
білімді қалыптастыруға эксперименттер мен тәжірибелердің әсері анықталды.
Эксперименттер мен тәжірибелерді толық түсіну себеп-салдарлық
байланыстарды, анықтаумен және оларды жинақтаумен байланысты. Ол сыртқы
нақты фактілерді қабылдаудан бақыланатын құбылыстардың мәнін ашатын
ұғымдарға өтуді болжайды.
Бақылау – қоршаған табиғатты танудың маңызды тәсілдерінің бірі. Ол
сезім органдары көмегімен табиғат нысандары мен құбылыстарын тікелей
қабылдауға негізделген. Бақылау оқушылардың мұғалімнің басшылығымен жүзеге
асырылатын табиғат құбылыстарын, еңбек үдерістерін, өсімдіктер мен
жануарлар тіршілігін өздігінше зерттеудің әдісі болып табылады. Бақылауды
жылдың кез келген уақытында ұымдастыруға болады.
Тәжірибені қоюға кірісе отырып ерте құрастырылған жоспарға сәйкес
учаскені нұсқаулар мен қайталануларға бөлдік. Біздер Қызылорда
мектептерінде тәжірибелер жүргізу кезінде олардағы қайталанушылықтар саны
мынадай екенін анықтадық.
1 кесте - Мектептердегі тәжірибелердің қайталану көрсеткіші
Мектептер Барлық жүргізілген Тәжірибенің қайталануы %-бен
саны тәжірибелер
Біреу Екеу үшеу 3-ден артық
12 42 56,9 23 18 2,1

Себуден өнімді жинауға дейінгі күтімнің барлық түрлері (топырақты
қопсыту, сирексіту, арам шөбін отау, түбін көму, суғару, үстеп
қоректендіру, үзу, шырпу, өгей бұтақшаларын кесу, аурулармен күрес және
т.б. тәжірибелік), сондай-ақ бақылау мөлдекшелерінде бір мезгілде
жүргізіледі.
Тәжірибе нәтижелері барлық нұсқалар бойынша бір мезгілде жазылып
отырады. Мысалы, егер бұл көкөніс немесе дала дақылдары болса, онда алдымен
зақымдалған өсімдіктер мен қорғаныс белдеулерін тазалайды (олардың өнімі
тәжірибеде ескерілмейді). Біздің зерттеулерімізде біздер учаскеде қойылған
тәжірибелердің көпшілігінде қорғаныс белдеуі қарастырылмағанына назар
аудардық.[8.93]
Қызылорда облысы оқу-тәжірибе учаскелерінде жыл сайын үш тәжірибеден
аса жүргізіледі, осы уақыт ішінде бұл тәжірибелердің ішінен шамамен орташа
14%-ның нәтижесі болмайды, өйткені өсімдіктерге күтім жасау кестесі, өнім
есебі бұзылады, эксперименттер жүйелі түрде жүргізілмейді.
Әдебиетті талдау, үздік биолог-мұғалімдердің тәжірибелерін зерттеу
және тәжірибелер жүргізудегі талдау оқу-тәжірибе учаскесіндегі тәжірибелік
жұмыстарды оқушыларды жүргізуі кезінде биологиялық-экологиялық білімді
тиімді меңгеру үшін мына талаптарды орындау қажет екенін көрсетті:
- тәжірибе танымдық және өндірістік маңызбен іріктеледі;
- тәжірибелерді қою кезінде, зерттелінетіннен басқа шарттар бірдей
болуы тиіс, яғни ғылыми-зерттеулер қағидасы – бірдей айырмашылық қағидасы
сақталуы тиіс;
- тәжірибе бақылаумен салыстырылады;
- тәжірибе нұсқаларын анықтау. Орта және төмен жастағы оқушылар үшін
тәжірибені екі нұсқада: тәжірибе – бақылау қойған тиімді. Өте шынайы болуы
үшін тәжірибені кем дегенде екі қайтара жүргізу керек;
- тәжірибелік және бақылау мөлдекшелерінің орналасуын, көрсететін,
тәжірибе сызбасын алдын-ала белгілейді;
- жұмыстарды жүргізу түрлері мен мерзімдерін көрсетумен дәл
агротехникалық жоспарды әзірлеу;
- тәжірибелік және бақылау мөлдекшелерінде өсімдіктерге жүйелі түрде
фенологиялық эксперименттер жүргізу, қажетті өлшеулер мен есеп жүргізу,
жазулар, суреттер, фотосуреттер түрінде бекіту;
- тәжірибе және бақылау учаскелерінде себу, күтім, өнім жинауды бір
мезгілде, кесте бойынша жүргізу;
- әрбір тәжірибе барлық вегетациялық кезеңге нақты топқа бекітіледі;
- түрлі топтардың жүргізген барлық тәжірибелерімен барлық сынып
оқушыларын таныстыру.
Мұғалім ұйымдастырған ағымдағы бақылау жолымен және қорытынды сабақта
жүзеге асырылады.
Мектеп жаны учаскелеріндегі тәжірибелік жұмыстар оқушылардың
биологиялық-экологиялық білімін қалыптастыруға үлкен мүмкіншіліктер
ұсынады. Оқу-тәжірибе учаскесіндегі оқушылардың қызметі барысында практика
мен тәжірибелік жұмысқа үлкен орын беріледі. Білімді меңгеру барысында
фактілер мен көріністерді ұғымдар, пікірлер, ой тұжырымдары жүйесіне жалпы
жинақтау болып табылады.
Осыған байланысты фактілерді “ой елегінен өткізу” кезеңі түбегейлі
маңыз алады. Оқушылар тек жинақтау негізінде фактілерді ұғына, олардың
мазмұнын сапалы және берік меңгере алады.
Бұл үдеріс тәжірибені қою кезінде айтарлықтай жеңілдетіледі.
Мектеп дамуының осы кезеңінде, дамытып оқытудың маңыздылығын арттыру
жағдайында оқушылардың танымдық белсенділігін арттырудың құралдарының бірі
ретінде учаскедегі тәжірибе жұмысы идеясы ерекше назарға ие болады.

2- кесте – Тәжірибе жасаудың маңыздылығын анықтау

Оқушылардың ғылымға деген Бақылау Тәжірибе сыныптары
көзқарасының көрінісі сыныптары

Ойын білдіру ниеті 102 250
Мысал келтіру әрекеті 28 57
Қорытынды жасауға ұмтылысы 20 49
Танымдық сұрақтар саны 18 46
Теріс факторлар: алаңдаулар 48 13

Бақылау сыныптарда оқу материалы тәжірибелерді қоюсыз, ал тәжірибелік
сыныптарда тәжірибе жұмыстары негізінде түсіндірілді. Тәжірибелік
сыныптардағы сабақтарда оқушылардың танымдық белсенділігі екі есеге артты.
Оқу-тәжірибе учаскесіндегі тәжірибелер мен эксперименттердың
оқушыларға берік, түсінікті биологиялық-экологиялық білім алуына
көмектесетінін зерттеу нәтижелері көрсетті. Тәжірибе жұмысы міндетті түрде
оқушылардың тәжірибені түсініп меңгеруімен жүйеде жүргізілуі тиіс. Бұл
жұмысты жүргізу биология мен ауылшаруашылығы еңбегі курстарының байланысын
жүзеге асыруға ықпал ететін әдістемелік шарттардың бірі болып табылады.
Оқушыларда олар үшін мүмкін болатын ағзалық немесе жасушалық деңгейде
физиологиялық құбылыстарды түсіндіруге ұмтылысты дамыту керек.[11.241]
1.3 Биология пәні бойынша оқу тәжірибелік участогінде практикалық
жұмыстарын ұйымдастыру жолдары
Біздің басқа мамандықтарға қарағанда тандап алған мамандығымыз
"Биолог" немесе табиғат жөніндегі ғылымды оқытушы болғандықтан да
басқалардан ерекшелігі бар. Сол ерекшелік негізінде бір нәрсеге бас ию
керек болса, онда өсімдікке бас иіп, тәжім ету қажет, өйткені, өмірге,
тіршілік етуге қажеттінің бәрін адам өсімдіктен алады. Табиғат - тілін
білгенге, сырын ұққанға тәлімі мол мектеп. Дала - адамды еркіндікке
баулыса, таулар ерлікке шақырады, орман сергектікке, еңбекке үйретсе, өзен
- көл пәктікке, мөлдірлікке үйретеді. Оқушылардың биология пәні бойынша
алған білімдерін тереңдете отырып, танымдық қызығуы мен шығармашылық
қабілеттерін дамытуда теориялық білімдерін практикада пайдалана білуде
мектеп жанындағы оқу-тәрбие учаскесінің маңызы өте зор.
Мектеп жанындағы учаскеде мынадай бөлімдер болуы керек:
1. Бастауыш сынып оқушыларымен сабақ өткізілетін бөлім. (өсімдік
морфологиясы бойынша дүниетану сабақтары).
2. Көп танапты ауыспалы егістікке егілетін дала дақылдары мен көкөніс
дақылдары бөлімі.
3. Оқушылармен жүргізілетін практикалық талаптарға сәйкес жылыжайлар мен
көшеттер бөлімі
Көптеген өсімдіктер, мысалы қызан, картоп, тамыржемістер (сәбіз,
қызылша, шалқан), үрмебұршақ және пияз — көң мен қарашірікті, оның үстіне
минералды тыңайтқыштарды есептеп шашуды талап етеді.
Әрине, тәжірибе күрделі климат, топырақ және ылғалдың түрлі жерлерінде
жасалады. Сондықтан тәжірибе нәтижесі әр түрлі болары сөзсіз. Алайда
тәжірибе дәл және анық болуы үшін барлық жүргізілетін есеп болуы абзал.
Өйткені барлық мәлімет мынадай құжаттар арқылы жүргізіледі:
1) Күнделік дәптері.
2) Тіркеу журналы.
Күнделікке оқушылардың күнделікті бақылаған мәліметі жазылады. Онда
күнделікті болған өзгерістер (өскіннің өсуі, гүлдеуі т.б.) ауа райында
болған құбылыстар (фенологиялық бақылау), жасалған күтім (суару, түптеу,
шөптеу, т.б.) жазылады.
Тіркеу журналыңда жер аумағы, өсімдік тарихы, топырақ сипаттамасы
тәжірибе алаңының сызбасы, ауданы, тәжірибе жұмысының жоспары, аудан
бұрынғы дақыл жөнінде мәліметтер, 1 га шаққанда алынған өнім, есептеу
қорытынды жазылады. Оқу-тәжірибе үлескісінің жұмысын дұрыс жоспарлаудың
маңызы зор. Әрине, жоспарлау кезінде топырақтың құрамы мен құрылымын,
өсімдіктің вегетациялық кезеңін, жергілікті жерде өсіруге ауа райының
қолайлығын ескерген жөн. Сондай-ақ, жас кезінде дақылдарды күтіп, баптау
үшін оқушылардың жазғы еңбек практикасын дұрыс ұйымдастырудың маңызы зор.
Топ мүшелерінің еңбек практикасын биолог мұғалімдер немесе бастауыш
сынып мұғалімдері бақылап, ұйымдастырып отырады. Бригада мүшелері бірінші
күні жұмысын бастарда мектеп үлескісінде жұмыс істеу кезіндегі сақтық
ережесімен танысып, журналға қол қояды. Ал бақылаушы, үйретуші мұғалім
жұмыс түрлерін белгілеп, оны орындау жолдарын көрсетіп, тәжірибе күнделігін
жүргізуді реттеп, оқушылардың келгендері туралы журналға белгілеп отырады.

1.4 Мектептегі оқу-тәжірибе участогы оқушыларға агробиологиялық білім
берудің орталығы
Оқу-тәжірибе участогын жасаудағы мақсат- ауылшаруашылығы дақылдарын
өсіруді үйрену, көкөністердің өзіндік ерекшеліктерін білу және
көкөністерден мол өніп алып, әсем гүлдер өсіру үшін оларға қандай
жағдайлар жасау қажеттілігін нақтылау.
Оқу – тәжірибе участогында мынадай бөлімдер болады:
1. Бастауыш кластар бөлімі.
2. Далалық дақылдар бөлімі
3. Көкөніс дақылдары бөлімі.
4. Коллекция бөлімі
5. Өндірістік бөлім.
6. Сәндік және гүлді өсімдіктер бөлімі.
7. Дендрологиялық бөлім.
8. Зоологиялық және үй жануарлар бөлімі
9. Экологиялық бөлім
Табиғат жағдайына ұқсас тіршілік ортасында өсетін әртүрлі өсімдіктер
бірлестігіне жататын өсімдіктер коллекциясынан тұрады. Бұл бөлімге әртүрлі
жануарлар және өсімдіктер бірлестігіндегі организмдердің тіршілігін
зерттейтін және биоценоздың қалыптасу барысын бақылауға арналған Дарвин
алаңы да кіреді. Мектептің оқу-тәрбиесі участогында бала бақшалар
тәрбиеленушілері мен бастауыш класс оқушылары экскурсия ұйымдастыруға
болады.
Сондай-ақ, төменгі класс оқушылары еңбек сабағында алуан түрлі
дақылдар егудің әдістерін үйренетін болады. Маусым айында 15 оқушыдан
тұратын еңбек отряды жұмыс істейді. Жазғы маусым, участоктын жұмыс
кестесіне сай, 5-10 класс оқушылары бесінші еңбек тоқсанын өткізеді. Ал
күзде дәстүрлі көрме ұйымдастырылып, онда мектеп жанындағы участокте
өсірілген дақылдар жайлы өлеңдер, жұмбақтар мен әзілсөздердің көңілді кеші
ұйымдастырылады.
Оқу – тәжірибе участогындағы атқарылатын жұмыстардың перспективалық
жоспары
Көктемгі кезең
Жазғы кезең
Күзгі кезең
Оқушылар жасайтын тәжірибе тақырыптары
1. Оқу-тәжірибе участогы жағдайында сәбіз бен картоп сорттарын сынау.
2. Ашық топырақта крестгүлді тұқымдас өсімдіктердің өсіп-өнуіне бақылау
жасау.
3. Экологиялық тәжірибелер. Өсімдік жабындыларының дамуы. Қоқыс
үйінділерінің көктеп шығуы.

І тарау бойынша қорытынды
Биологиялық білім беруде оқу әдісі ретінде бақылауды тәжірибемен
үйлесімде оқу-тәжірибе учаскесінде жүргізілетін сабақтарда кеңінен
пайдалану қажет. Өсімдіктер құрылымы мен тіршілігін ғылыми зерттеудің
маңызды әдістері – бақылау мен тәжірибе кейбір өзгерістерге ұшырай отырып,
ғылыммен бірге мектепке енді. Мектеп учаскесінде оқушылар мәдени және арам
өсімдіктердің биологиялық және экологиялық ерекшеліктерін зерттейді,
олардың өсуі мен фазалар бойынша дамуын бақылайды.

Мектептің оқу-тәжірибе үлескісінің жұмысын ұйымдастыруда ең бірінші
алаңның топырағына көңіл аударған абзал. Себебі, топырақ құрамы мен
құрылымы өсімдіктің өсуі мен гүлдеу мерзіміне, алынатын өнім түсіміне
тікелей әсер етеді. Сондықтан оқу-тәжірибе үлескісінің алаңын ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.