Мектептегі бұхаралық дене шынықтыру спорттық шаралар

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 25 бет
Таңдаулыға:

Орал гуманитарлық колледжі

Педагогика және психология
кафедрасы

КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы:
Мектептегі бұхаралық дене шынықтыру спорттық шаралар

Орындаған: Барасова М.
Жетекші:

Орал, 2017ж.

Мазмұны

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...3
1 бөлім. Мектептегі бұхаралық дене шынықтыру спорттық шаралар
1.1. Дене тәрбиесінің маңызы мен
міндеттері ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... .6
1.2. Баланың денесін
жаттықтыру ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... .11
1.3. Ойын – балалардың негізгі іс - әрекетінің бір
түрі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..13
2 бөлім. Мектепте өткізілетін спорттық ойындар түрлері мен маңызы
2.1. Спорттық ойындар өткізудің
маңызы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... .15
2.2. Кіші мектеп жасындағы балалардың дене
тәрбиесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... .18
3 бөлім. Практикалық бөлім.
3.1. Доп беру техникасын
үйрету ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
...21
3.2 Спорттық ойындар
түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... 25
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..28
Пайдаланылған әдебиеттер
тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
..30
Кіріспе
Еліміздің егемендік алуы Қазақстандағы дене шынықтыру, ұлттық ойындар
мәселесіне басқаша сын көзбен қарауды талап етеді. Осы орайда соңғы жылдары
біздің қарастырып отырған ізденіс тьақырыбымызға орай бірнеше ғылыми
еңбектер жарық көрді.
Дене тәрбиесінің көздейтін маңызды мақсаты – бала организмін
шынықтыру. Шынықтыру арқылы балалардың салқын тиюден болатын және жұқпалы
ауруларға төтеп беру қабілеті күшейтіледі. Жүйелі шынықтыру организмде
сыртқы ортаның түрлі жағдайына және өзгерістеріне: температураның
ауытқуына, желді және жауын-шашынды ауа райына бейімделу қабілетін
қалыптастырады.
Спорттық ойындарға спорттың барлың белгілері бар ойын дар жатады:
ойнаушылардан спорттың іскерлікті, дайындықты талап етеді.
Спорттық ойындар топтың немесе жеке адамдардың жеңіске, нөтижеге
жетуімен аяқталады. Спорттық ойындар қимыл-қозғалыс ойындарынан орындалу
техникасы, ереженің күрделілігі, ойын жағдайының нақтылығымен ерекшеленеді.
Балаларды жөне жасөспірімдерді жан-жақты тәрбиелеуде спорттық ойындар
ерекше орын алады, ойын құрамына күнделікті өмірге қажетті табиғи қимылдар
кіреді (жүру, жүгіру, секіру, лақтыру, қағып алу, қарсы түру т.б.). Сондай-
ақ, ойын барысында жоғарыда аталған қимыл-қозғалыстың үйлесімділігі
кездесіп отырады. Балалармен жасөспірімдерді дене тәрбиесі үрдісіне
тәрбиелеуде ойындарды жүйелі түрде өткізу негізгі қимыл-дағдыларын,
жылдамдық, ептілік, күш-қуат, шыдамдылық қасиеттерін, ағза қызметінің
жұмысын күшейтеді.
Зерттеудің өзектілігі: Спорттық ойын дегеніміз – ұшқын, құмарлық пен
еліктеудің маздап жанар оты. Ойын дүниеге қарай ашылған үлкен жарық терезе
іспетті, ол арқылы баланың рухани сезімі жасампаз өмірмен ұштасып, өзін
қоршаған дүние туралы түсінік алады. Ойын баланың күш-қуатын молайтып, оны
шапшаңдыққа, дәлдікке ғана тәрбиелеп қоймай, оның ақыл-ойының толысуына,
есейіп өсуіне де пайдасын тигізеді. Дұрыс жолға қойылған дене шынықтыру
ойындары оқу-білім алуға бөгет емес, қайта бойды сергітіп, ойыңа жәрдем
ететін нәрсе
Зерттеу объектісі. Мектептегі дене шынықтыру сабағындағы спорттық
жаттығулар.
Зерттеу нысаны. Оқушылар өміріндегі спорттық жаттығулардың орны.
Зерттеу мақсаты. Мектеп оқушыларының спорттық жаттығуларды үйрету
арқылы денесін шынықтыру, спорттық жаттығулардағы қимыл-қозғалыс
әрекеттерінің бала өсуіндегі біртұтас жолын теориялық-әдістемелік
тұрғысынан зерттеу болып табылады.
Зерттеу міндеттері:
1.Спорттық жаттығулар арқылы мектеп жасына дейінгі балалардың дене
шынықтыру қабілетін дамытудың ғылыми-педагогикалық негізін анықтау.
2.Дене шынықтыру сабағында спорттық жаттығулар түрлерін қолданудың
педагогикалық және әдістемелік жолдарын анықтау.
3.Спорттық жаттығулар түрлерін басқа дене шынықтыру жаттығуларымен
ұштастыра қолдану жолдарын көрсету.
4.Спорттық жаттығулар арқылы, соның ішінде ұлттық спорт түрлері
арқылы балаларға қоршаған ортаны тану, ұлттық салт-дәстүрлерді білуді іске
асыруға болатындығын анықтау.
Зерттеу мәселесі – балаларға дене тәрбиесінің маңызын көрсету және
спорттық ойындарды өткізу.
Зерттеу пәні – спорттық ойындар және олардың өткізілуі.
Зерттеу әдістері – ғылыми–педагогикалық, тарихи-әлеуметтік еңбектерге
теориялық талдау, бақылау, байқау; ата–аналар және тәрбиешілермен әңгіме,
сұхбат жасау.
Зертеудің кезеңдері – мектеп оқушылары
Зерттеу көздері – мектептегі дене шынықтыру пәні
Зерттеудің ғылыми жаңалығы мен теориялық мәнділігі: порттық ойындардың
түрлерімен таныстырылды және отбасы тәрбиесінде ата–ана қарым–қатынасының
ықпалын арттырудың тетіктері анықталып зерделенді,
Тәжірибелік маңызы: эксперименттік – тәжірибе жұмысының нәтижелерін
ата–аналардың педагогикалық сауатын ашуда, тәрбиешілердің ата–аналармен
жұмысында, іс – шараларында қолдануға болады. Балалардың денсаулығын
нығайтуда үйретілген спорттық ойындарды пайдалануға болады.
Курстық жұмыстың құрылымы: Курс жұмысының белгілі бір құрылымы,
құрамдас бөлімдері бар. Әдетте, ол кіріспеден, теориялық, практикалық
бөлімдерден, қорытындыдан, әдебиеттер тізімінен және қосымшалардан тұрады.
1 бөлім. Мектептегі бұхаралық дене шынықтыру спорттық шаралар
1.1. Дене тәрбиесінің маңызы мен міндеттері
Оқушылар дене-бітімінің дұрыс дамуы, денсаулығының нығаюы, жұмыс
қабілетінің артуы сыртқы ортаның қолайсыз жағдайларына қарсы тұруға ықпал
етеді. Жақсы денсаулық -адамның еңбек және қоғамның іс-әрекетке жемісті
қатысуының маңызды кепілі. Оқушылардың денсаулығына қамқорлық жасауға
біздің қоғамымыз мейлінше мүдделі. Сабақтарда, сабақтан тыс уақытта, спорт
секцияларында дене тәрбиесін күн сайын ұйымдастырып, қолайлы жағдайлар
жасау қажет.
Табиғи қозғалыстың түрлері жүгіру, қарғу, жүзу, лақтыру, шаңғы,
коньки, велосипед тебу, акробатика өмірге қажетті дағды және іскерліктерді
қалыптастырады. Жас адамдардық денесі түрлі жаттығулар көмегімен ширап,
дамиды. Сондықтан күш, жылдамдық, төзімділік, икемділік сияқты адам
қабілетін дамыту оқушылардың қозғалтқыш тәжірибесін байытады, дене
қозғалысын үйлестіреді.
Дене тәрбиесі саласында ырғақ, жеке гигиена, дене шынықтыру мәдениеті,
туризм, спорт ерекше орын алады.
Дене тәрбиесі ең басты күн тәртібін, яғни, еңбек, демалыс, тамақтану,
үйқы, бос уақыт ырғақтарын дұрыс ұйымдастыруда талап етеді. Күн тәртібін
тиімді пайдалану балалардың ақыл-ойы мен дене құрылысының дұрыс дамуына,
денсаулығын сақтауға көмектеседі.
Күн тәртібін бұзбау міндет. Тәртіп дегеніміз - демалыс, тамақтану,
жеке гигиена және күн мен түннің пайдалы сәттерін маңызды, мазмұнды
қолдану.
Мектепте дене тәрбиесін мұғалім, сынып жетекшісі, тәрбиеші басқарады.
Олардың жұмысының мазмұны:
• шәкірттерге оқу, еңбек және демалыс ырғағын ұтымды пайдалануды
үйрету, оқушылардың денсаулығын үнемі бақылау, жұмыс қабілетін жаңсарту,
оларға жағдай туғызып, қамқорлық жасау.
• оқу күні және оқу жылы бойында қозғалыс жасау, қозғалтқыш әрекетке
үйрету және қозғалтқыш сапаларын дамыту, дене шынықтыру және сауықтыру
жұмысын тиімді өткізу.
Дене тәрбиесін мектепте және мектептен тыс оқу орындарында спорттық
базаларда іске асыру үшін төмендегі талаптарды еске алған жөн:
• оқушылардың бойында жоғары адамгершілік сапаларын тәрбиелеу.
• шәкірттің денсаулығын нығайту, жұмыс қабілетін көтеру.
• спортпен шүғылдануға оқушылардың тұрақты қызығуын және қабілетін
дамыту.
• негізгі қозғалтқыш сапаларын дамыту.
2. Дене тәрбиесінің мазмұны, міндеттері және формалары әрбір
мектептердің жағдайларына байланысты дене шынықтыру және сауықтыру
жұмысының жүйесін жасауды қажет етеді.
Дене тәрбиесінің негізгі құралдарына дене жаттығулары, гимнастика,
ойын, туризм, спорт, табиғи факторлар жатады.
Дене жаттығулары - бұл саналы түрде орындалған қимылдар және
қозғалтқыш әрекеттер. Дене жаттығулары бұлшық ет жүйесін, қан айналымын
және тыныс алу мүшелерін дамытады.
Гимнастика. Түрлері: негізгі және гигиеналық гимнастика, спорттың
гимнастика, акробатика, көркемдік гимнастика, өндірістік гимнастика және
емдік гимнастика.
Ойын оқушыларды жылдамдықда, төзімділікке тәрбиелейді.
Туризм - оқушыларды төзімділікке, ұжымдыққа, еңбек сүйгіштікке және
қолайсыз сыртңы жағдайларда кездесетін қиындықтарды жеңуге тәрбиелейді.
Спорт - оқушылардың денсаулығын нығайтатын, дене күшін, қозғалыс
дағдыларын және моральдық-еріктік қасиеттерін дамытатын дене тәрбиесінің
құралы. Дене тәрбиесіндегі маңызды құралдарының бірі - табиғи факторлар:
күн көзі, ауа, суға шомылу, душ қабылдау.
Табиғат факторларын балалардың денесін сауықтыру жұмысы кезінде
пайдалану өте тиімді. Дене тәрбиесінің маңызды мақсаттарының бірі - балалар
мен ересек адамдарды дене шынықтыру ісіне жұмылдыру.
Дене тәрбиесінің міндеттері:
- денсаулықты нығайту және шынықтыру, дененің дұрыс өсіп-жетілуіне
және ағзаның жұмыс қабілетін арттыруына әсер ету;
- қимыл дағдылары мен іскерліктерін қалыптастыру және жетілдіру;
- қимылдың жаңа түрлеріне баулу және оны теориялық білімдерімен
байланыстыру;
- негізгі қимыл-қасиеттерін күшті, төзімділікті, шапшаңдықты және
ептілікті дамыту;
- еріктілікке, батылдыққа, табандылыққа, тәртіптілікке, ұйымшылдыққа,
достық пен жолдастық сезімге, мәдениет мінез-құлық дағдысына еңбек пен
қоғамдьщ меншікке саналы көзқарасын тәрбиелеу;
- өдеттерді қалыптастыру және дене жаттығуларымен үнемі шұғылдануға
ынтаны тәрбиелеу;
- гигиеналық дағдыларды сіңіру, дене жаттығулары мен шынықтыру
гигиенасы жөніндегі білімді хабарлау.
3. Дене шынықтыру сабағы әзірлік, негізгі, қорытынды бөлімдерінен
тұрады. Әзірлік бөлімі оқушылардың сергек көңіл-күйін, дене шынықтырумен
шұғылдану ынтасын арттыру және балаларды сабақтың негізгі бөлігінде күрделі
дене жаттығуларын орындау даярлығын жасау үшін пайдаланылады.
Сабақтың негізгі бөлігіне оқу бағдарламасындағы дене жаттығуларының
түрлері енгізіледі. Жаттығулар, әр қилы ойындар оқушылардың көтеріңкі көңіл-
күйін туғызады. Осы көтеріңкі ілікті басып, оқушыларды келесі сабақтарға
даярлау сабақтың үшінші, қорытынды бөлігінің міндеті. Сабақ жалпы сап
түзеумеи, қорытынды жасаумен аяқталады.
Дене шынықтыру сабақтары процесінде білім беру, тәрбиелеу, сауықтыру
міндеттері шешіледі.
Дене шынықтыру сабағының маңызды тәрбиелік міндеті оқушылардың дене
шынықтырумен үнемі шүғылдануға ынта-ықыласын дарыту. Бастауыш сыныптағы
дене шынықтыру сабақтары жаттығуларының және ойындарының сан алуандылығымен
ерекшеленеді.
4. Дене тәрбиесі бойынша сыныптан тыс жұмыстардың міндеттері: баланың
денсаулығын нығайтуға көмектесу; ағзаны шынықтыру, оқушылардың жан-жақты
өсіп жетілуіне, дене шынықтырудық оқу бағдарламасын ойдағыдай меңгеруге
көмектесу; балаларды дене шынықтыру және спортпен үнемі шұғылдануға
әдеттендіру; қозғалыс дағдысын тәрбиелеу.
Дене шынықтыру мен спорт жөніндегі сыныптан тыс жұмыстың негізгі
формалары: секциялары мен үйірмелердегі сабақтар спорт жарыстары,
серуендер, туристік жорықтар, дене шынықтыру және спорт мейрамдары.
Серуендер мен жорықтарды балалардың табиғат туралы білімдерін
толықтыра алатындай тамаша адамдардық әңгімелерін ести алатындай жерде
белгіленген жөн.
5. Оқушыларды жүйелі түрде дене жаттығуларына үйретудің тиімді
жолдарының бірі - олардың өз еркімен дайындалуы. Осыған байланысты оқу
бағдарламасына дене тәрбиесінен үйге тапсырма беруді міндетті түрде енгізу
керек.
Отбасында өз еркімен орындалатын дене тәрбиесінің бір түрі
-таңертеңгілік гигиеналық-бой сергіту жаттығуы. Ол адамның дене құрылысының
ұйқыдан соңғы тіршілік қызметіне тез араласуына әсерін тигізіп қана
қоймай, адамды сергек жүруге және көңіл-күйін көтеруге көмегін тигізеді.
Таңертеңгілік бой сергіту жнттығуы тұлғаны дұрыс қалыптастыруға әсер ете
отырып,тыныс алуды жақсартады, қан айналу жүйесі қызметін күшейтеді, зат
алмасуға көмектеседі, оқушылардың зеректігін, мақсатқа жету ұмтылысын
қалыптастырады, ақыл-ой қызметін арттырады. Ертеңгілік бой сергіту
жаттығулары оқушыларды тәртіптілік пен бейімділікке, өзіне деген сенімділік
пен белсенді қызмет атқаруға тәрбиелейді.
6. Порфирий Корнеевич Иванов - уақытты жарты ғасырға басып озған жан.
Оның қарапайым әдісі - "Детка" немесе "Иванов жүйесі" деп аталады.
Оның нұсқаулары:
• өзіңді жақсы сезіну үшін күніне 2 рет табиғи суың суға шомыл. Ыстық
суға шомылсақ, суық сумен нүктесін қой;
• шомылар алдында, не шомылып жатқанда табиғат аясына шың, жалаң
аяғыңмен жер бас. Ауаны аузыңмен қармап, бірнеше рет дем ал да іштей өзіңе
және өзге жұртқа денсаулық тіле;
• денім сау болсын десең барлық адаммен сәлемдес;
• бойыңдағы жаман қылықтардан арыл. Жұртқа сен және оларды сүй;
• адамдарға әсіресе көмек сұрағандарға көмектес. Оның қажетіне бар
жан-дүниеңмен көмектес. Ол сенің досықа айналады, соныңмен әлемдік іске ат
салысасыз;
• жексенбі күні табиғатқа жалақаяң шығып, бірнеше рет тыныс ал да,
ойлан;
• ауру, сырқат, өлім жөнінде ойлаудан қаш. Бұл сенің - жеңісің;
• ес пен ойды бөле қарама. Оны жүзеге асыр;
• іс жөніндегі тәжірибеңді үлгі-өнеге ет. Біраң ол үшін мақтанба да,
өзіңді-өзің өреден жоғары ұстама. " Ұлық болсаң-кішік бол".
Бұл қағиданың оқушының рухани жағынан тазарып, салауатты өмір сүруіне
тигізетін рөлі ерекше.
Қоғамның болашағы - оқушы-жастарға ұжымдық тәрбие беруде дене тәрбиесі
сабағында ұлттық ойындарды өткізудің рөлі зор. Қазақстанның ұлттық
ойындарының ішінде ұжымдыққа, ауызбірлікке тәрбиелейтін ойындарды оқу-
тәрбие үрдісінде тиімді пайдалануға болады.
1.2. Баланың денесін жаттықтыру
Балалардың дене тәрбиесінің дұрыстығы – мектеп жасына дейінгі
балаларға арналған мекемелердің алдындағы міндеттерінің бірі.Мектеп жасына
дейінгі жақсы денсаулық, адамның жалпы дамуының іргетасы болып талады.
Мектеп жасына дейiнгi балалардың дене тәрбиесi оқу және ұзартылған күн
режимiнде, оқу жоспарларына, дене тәрбиесiнiң кешендi мемлекеттiк
бағдарламаларына, санитариялық ережелер мен гигиеналық нормативтерге сәйкес
бос уақытта және дербес жүзеге асырылады.
Дене шынықтыру жаттығулары баланың күн тәртібінде жас шамасымен үлкен
орын алу керек. Олар бұлшық еттiк белсендiлiкке ғана емес, суыққа,
гипоксияға да бейiмділікті ұлғайту үшін себепшi болатын факторлар болып
табылады. Физикалық белсенділік орталық жүйке жүйесінің қалыпты дамуына,
жадтың, оқудағы үлгерімнің жақсаруына мүмкіндік туғызады, эмоционалды-
мотивациялық өрісті қалыпты жағдайға келтіреді, ұйқының жақсаруынаәсер
етеді, тек физикалық қана емес, зерделі қызмет мүмкіндіктерінің де өсуі
байқалады. Бұлшық еттің белсенділігін арттыру үшін, қозғалыс жүйелері мен
дағдыларын жетілдіретін, сымбатты мүсін қалыптастыратын, жалпақ табанның
дамуын бәсеңдететін дене жаттығуларын жасау қажет.
Бала организімінің қызметін жетілдіру, қабілетін арттыру ең басты
міндетіміз.Организмнің қорғаныс қабілеті нашар қалыптасқан кішкентай
балалар сыртқы ортаның қолайсыз әсерлеріне тез ұшырайды. Сондықтан да
сүйектің, буынның дұрыс әрі мерзімінде жетілуіне бел омыртқаның
физиологиялық иіндерінің қалыптасуына табан дөңестерінің дұрыс жетілуіне
айрықша мән беру керек. Бұлшық еттерді қатайту, жүрек қан тамыр жүйесінің
жетілуіне, тыныс алудың тереңдігі мен ырғақтылығына, тыныс алуды
қозғалыспен үйлестіруге мүмкіндік жасап, үнемі ықпал жасау керек.Сондай- ақ
баланың қозғалысын жетілдіру, қимыл- дағдыларын және дененің икемділігін ,
шапшаңдық, күштілік, төзімділік сияқты қасиеттерін қалыптастыруға тұрмыста
және дене тәрбиесі оқу іс- әрекеттерінде қажетті жеке және қоғамдық гигиена
дағдыларын дамытуға баса назар аударылады.
Дене шынықтыру балалардың денсаулығын сақтап, нығайтады. Дене
мүсінінің сұлулығын қалыптастырып, қимыл- қозғалыс қабілетінің
белсенділігін арттырады .Дені сау, рухы таза ұрпақ өсіру ең маңызды мәселе
дей отырып, міндетіміз: баланың денсаулығын нығайту, шынықтыру, түрлі
аурулардың алдын-алу сақтану жұмыстарын дәстүрден тыс әдістерді қолдану
арқылы жүргізіледі. Бүлдіршіндердің денесін шынықтыруға көп көңіл
бөлінеді.Дене шынықтырудың нұсқаушысы Н.Г.Хольнова мен бірлесіп әртүрлі
массаждар жасатып, жалпақ табандылыққа қарсы алдын- алу жаттығуларын
жасатамыз.Барлық топтарда оқу іс- әрекеттерінде және одан тыс кезде
тәрбиешілеріміз балалардың қимыл белсенділігін арттырып отырады.
1.3. Ойын – балалардың негізгі іс - әрекетінің бір түрі
Бала өмірі ойынмен байланысты. Бала ойынсыз өсе алмайды. Бұл - өмір
заңдылығы. Еңбек үстінде адамның көптеген ерекшеліктері дамиды, өмір сүру
барысында ол түрлі жолдармен жарыққа шығады. Мысалы үлкендер өздеріне тән
ерекшеліктерін еңбектену барысында көрсетсе, ал балалар ойын үстінде
көрсетеді.
Ойын – адамның өміртанымының алғашқы қадамы. Сондықтан ойын арқылы
балалар өмірден көптеген мәліметтер алып, білімін жетілдіреді.
Ойын – бір қарағанда қарапайым құбылыс не әрекет іспетті. Ол міндетті
түрде ұжымдық әрекет. Ойынның ережелері, ойнаушылардың қисынды ой
қабілетінің дамуы, бір – біріне деген сыйластық қажеттіліктерімен санасуы
әр ойыншының жеке әректтерінен туындайды. Ойынның басты шарты - жеңіске
жету болса, әр ойыншы өз қарсыласының мүмкіндігімен санасып, бір – біріне
деген сенімін арттырады.
Ойынның да өзіне тән мотивтері болады. Мысалы, мазмұндық, рөлдік
ойындар, баланың зейінін, есін, ойлауын, қиялын қалыптастыруда зор маңыз
атқарады.Ойын әсері арқылы бала өз қасиетін қалай қанағаттандыра алатынын,
қандай қабілет бар екенін байқап көреді. Ал ақыл – ой ойындарында белгілі
бір ережелерді сақтап ойнайды. Ол ойындар баланың тапқырлығын,
байқағыштығын, зейінділігін арттырумен қатар, ерік сезім түрлерін де
дамытады.
Оқу үрдісінде – кеңінен қолданылатын ойынның тағы бір түрі ол –
дамытушы ойындар. Дамытушы ойындардың маңыздылығы балалардың ынта- ықыласын
есепке ала отырып, оқуды қызықты етіп білім, білік дағдыны
қалыптастыру.Дамытушы ойындарға қойылатын бірінші талап – баланың танымдық
әрекетін, қызығушылығын дамыту.
Бұл талаптар төмендегідей сұраныстарға жауап береді:
а) балаларға өзінің қабілетін көрсете білуге мүмкіндік беру;
ә) баланы басқалармен жарыса білуге қалыптастыру;
б)білік пен дағдыны қалыптастыру үшін білімді өзі ізденуге
қамтамасыз ету;
в) ойын барысында балаға жаңа білім, білік дағдылардың
қайнар көзіне жету;
г) баланың ойын барысында жеткен жеңісі оның жаңа алған білі, білік,
дағдыларымен сәйкес келетіндігі;
Сонымен бірге балалардың назарын аударатын ойын түрлерінің бірі -
спорттық ойындар. Бұл ойын түрі берілген тапсырманы орындаумен қатар
баланың денсаулығын нығайтып т.б көптеген қасиеттерін дамытады.
Балалардың негізгі әрекеті – оқу, қарым – қатынас, ойын және еңбек
болса, бұлардың әрқайсысы негізгі функцияларды атқарып, баланы дамытады.
Оқу – білім алу мен білік, дағдыны қалыптастырса, қарым – қатынас – бұл
балалардың бірін – бірі дұрыс қабылдап, сонымен қатар жаңалық алмасуын
арттырады. Ойын – пәндік әрекеттерді жетілдіріп, бірлесіп жұмыс жасай
білуге дағдыландырады. Ал еңбек – қолдың қозғалысын жақсартып, практикалық
кеңістік және көрнекі ойлауын жетілдіреді. Балалардың бұндай әрекеттерге
белсене қатысуы олардың психикалық дамуын арттырады деп түсіндірген.
2 бөлім. Мектепте өткізілетін спорттық ойындар түрлері мен маңызы
2.1. Спорттық ойындар өткізудің маңызы
Дене тәрбиесінің негізгі мазмұны денені жаттықтыру болып табылып,
мынадай түрлерге бөлінеді:
1. Таңертеңгі жаттығулар.
2. Қимыл – қозғалыс ойындары, спорттық ойындар
3. Спорттық жаттығулар
Дене шынықтыру басталардан бұрын залдың едені сүртіліп, құрал –
жабдықтар дайындалады. Негізгі бөлімнің бір бөлшегі қимылдық ойын.
Қорытынды бөлімде де қимыл қозғалысы аздау ойын жоспарланады. Жалпы
жетілдіруші жаттығу жасарда тәрбиеші негізгі қалыпқа көп көңіл бөлуі керек.
Егер өзгерпей көбіне тіке тұрып жасаса, балаларды жалықтырып жіберуді
мүмкін. Сондықтан әр түрлі жағдайда (тұрып, отырып, жатып) жасайтын
жаттығулар жоспарлау қажет. Жалпы жетілдіруші жаттығулар үшін (жалаушалар,
доптар, кубтар, секіргіштер, құрсаулар, таяқтар) пайдаланылады. Сонымен
қатар үлкен көлемдегі құрсаулар, арқай гимнастикалық орындықтар
пайдаланылады. Балалар негізгі қалыпқа дұрыс тұрулары керек, Жаттығулардың
жасалу техникасын дұрыс сақтаулары керек, тәрбиешінің нұсқауы мен қимылдап,
барлық бала бірдей қимылдаулары керек. Балаларға таныс жаттығуларды
тәрбиеші көрсетпей-ақ ауызша да айтуға болады, ал қимылдау жаттығуларды
тәрбиеші көрсетеді, сосын балалар жасайды. Оқу іс -әрекет қызықтырақ өтсін
десе жаттығуды жақсы орындайтын бір баланы алға шығарып, тәрбиеші нұсқау
беріп тұрады. Дене шынықтыру оқу іс-әрекетінде балалардың ақыл-ой тәрбиесі
ғана жетілмейді, адамгершілік қасиеттер де қалыптасады, балалар ойын
кезінде рольдерге бөліседі, ұйымдастырушылық қабілеттері жетіледі, жарыс
кезінде өздерін ұстау қабілеттері дамиды. Допты лақтырып, қағып алу, допты
бір – біріне лақтыру, ұзындыққа секіру , гимнастикалық қабырғаға өрмелеп
мініп түсу; гимнастикалық скамейка үстінде тепе – теңдікті сақтап жүруге
үйретеміз. Дене шынықтырудан үйренген қимыл - әрекеттер серуен кезінде,
спорттық шараларда жетілдіріледі. Дене шынықтыруды өткізген кезде
балалардың қулап жарақат алмауын көп қадағалауымыз керек. Бала
организміндегі мүмкіндіктерін арттыра түсу үшін таза ауадағы дене
шынықтыруға көп көңіл бөлеміз. Таза ауадағы дене тәрбиесінің құрамы
бағдарламалық материалдардан құралады. Таза ауадағы дене шынықтыру 5 –
бөлікке бөлінген жүгіруден, жеке және топталған әдістерден тұратын ерекше
қозғалыстардан таңдалған спорттық ойындар мен эстафеталардан тұратын қимыл
– қозғалыстың белсенділігімен өткізіледі. Таза ауадағы дене шынықтыруда
балалардың жаттығуларға деген белсенділігін төмендетпес үшін оларға көп
ауыртпалық түсірмеуге, дұрыс демалуларына көңіл бөлеміз. Таза ауадағы дене
шынықтыру балалардың тек қана денесін шынықтырып емес, сондай-ақ тәрбиелік
мәні бар білімін ұштастыруға септігін тигізеді. Бірін – бірі сыйлау,
ұйымшылдыққа, адамгершілікке тәрбиелеуде мәні зор. Спорттық ойындар арқылы
балаларды төзімділікке, қайратты шымыр болуға баулу қажет.
Дене шынықтыруды өткізу үшін балалардың киімдерінің жүріп – тұруына
ыңғайлы болуын қадағалаймыз. Қыстың ашық күндері жеңіл спорттық киіммен
жүргіземіз, көбіне серуеннің аяғын да өткізгеніміз дұрыс, себебі балалар
терлеп, тез салқын тиюі мүмкін. Күзгі, қысқы мезгілде таза ауадағы дене
шынықтыру кезінде өлең айтуға, ауызбен айтатын ойындар ойнауға болмайды,
себебі баланың тыныс алу жолдарына салқын тиюі мүмкін, сондықтан мұрынмен
демалуына көңіл бөлеміз. әрбір жаңа оқу жылында балаларға бөлек – бөлек
дәптер бастап, балалардың өсіп – жетілуіне, олардың денсаулығы жазып өт-з
шынықтыру шаралары көктемнен бастап ертеңгілік ж.ж.жаттығуларды таза ауада
өткізуден басталады. Киімдерін де бірте – бірте жеңілдетіп, жаз айларында
тек қана іш киіммен, жалаң аяқ жүруге дейін жеткіземіз. Жалпақ табалдылықты
болдырмау мақсатында ұсақ тастардың, тігілген қақпақшалар, тікенек жаймалар
үстімен ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.