МӘДЕНИЕТ ТУРАЛЫ ТҮСІНІКТЕР

Пән: Мәдениеттану
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

Ж.Досмұхамедов атындағы педагогикалық колледжі

Тіркеу күні_________________ Қоғамдық пәндер
Бөлімнің меңгерушісі________ кафедрасы
А.У.Кидришева Мәдениеттану
пәнінен

БАҚЫЛАУ ЖҰМЫСЫ
Тақырыбы:
МӘДЕНИЕТ ТУРАЛЫ ТҮСІНІК

Орындаған: сырттай оқу бөлімінің 3А
КДО тобының студенті Ергалиева Д.А.
Тексерген: Батырғалиева А.Б.

Орал – 2012ж.

Мәдениеттану – жалпы адамзаттық және ұлттық мәдени үрдістердің
объективтік заңдылықтары, тарихи ескерткіштер, құбылыстар, сондай-ақ
адамдардың материалдық және рухани өмірінің оқиғалары мен әрекеттерін
зерттеп, зерделеуге негізделген мәдениет туралы ғылым және оның пәні.
Мәдениеттану ғылымы зерттейтін ең негізгі мәселелердің біріне
дүниежүзілік мәдениеттің теория мен тарихы жатады.
Мәдениет дегеніміз (латын тілінде өңдеу, тербиелеу, білім беру, даму,
сыйлау) – адамдардың өмірі мен қызметін ұйымдастыру қалпы мен түрлерінен,
сонымен қатар олардың жасаған материалдық және рухани құндылықтарынан
көрінетін қоғам мен адам дамуының белгілі бір дәрежедегі тарихи деңгейі.
Мәдениет ұғымын ежелгі заман оқымыстыларының шығармаларынан
кездестіруге болады. Ежелгі қала - Полиото мәдениет ұғымы - есі кірмеген
баланы естияр азамат, мемлекет қайраткері дәрежесіне дейін тәрбиелеудің
құралы тұрғысынан қарастырылса, орта ғасырларда мәдениет ұғымы бірте-бірте
философиялық мағынаға ие бола бастады.
Мәдениет көп түрлі, оның салалары сан алуан: адамзат мәдениеті, әр
түрлі дәуірлер мәдениеті (ежелгі заман, орта ғасырлар, қайта өрлеу, т.с.с),
әр түрлі елдер мен ұлттардың мәдениеті, діни мәдениет, әр түрлі әлеуметтік
және кәсіби топтардың мәдениеті (шаруалар, қалалық, ауылдық). Мәдениет
адамнан тыс өмір сүрмейді. Ерте замандарда-ақ мәдениетті адам қызметінің
нәтижесі деп санаған. Грек ойшылы Демокриттің пікірінше, мәдениетті жасаушы
- адам. Ол табиғатқа еліктеп, өз қажеттілігін қанағаттандыра отырып
мәдениетті жасайды. Ежелгі грек мәдениеті мәдени дәстүрлердің бейнесіне
айналған аңыздарды сыйлады, сонымен қатар Батыс Еуропа елдеріндегі ғылым
мен техниканың дамуының негізін қалады. Мәдениет ұғымының қалыптасуына
ежелгі Рим ойшылдары да өз үлестерін қосты. Цицерон шығармаларынан
мәдениеттің алдына қойылған міндеті - республикалық құрылысты нығайту
болғанын көруге болады.
Ортағасырлық дәуір медениетінің негізгі құндылығы құдай еді. Орта
ғасырлардың сәулет өнері мен мүсін өнерін Тастағы інжіл десе де болады.
Қайта өрлеу дәуірінде мүлде жаңа таным қалыптасты. Адамға, адам жанына
терең үңіліп, адамды дүниені, сұлулықты, өзін-өзі құрушы деп есептей
бастады. Мәдениет — тек адам қолымен түлеген табиғат қана емес, ол адамның
өзін қайта жасаушы да. Білім - күш - дейді Бэкон. Мен ойлаймын, яғни мен
өмір сүремін деп жариялайды Р. Декарт.
Сайып келгенде, күнделікті өмірде мәдениет деген сөзді әрбір адамның
аузынан естуге болады. Мәдениет құбылыстарын көптеген ғылымдар - философия,
көркем-өнер, эстетика, мораль, дін, т.б. ғылымдар зерттейді. 1920 жылдан
бастап 1950 жылға дейін бұл ұғымның 157 анықтамасы шықты. Қазіргі кезде
ғалымдардың пікірінше 500-дің үстінде мәдениеттің анықтамасы бар көрінеді.
Мәдениеттің классикалық үлгісі ұғымы мәдениетті адамзаттың тарихи
дамуының нәтижесі, адамзат баласының саналы және адамгершілік қоғамдық
қарым-қатынастарының қол жеткен дәрежесі деп қарастырады. Мәдениетке
байланысты қағидаларды сын елегінен өткізе отырып, ағартушылық кезеңінің
ойшылдары жаңа мәдени үлгілері (адам, қоғам, мемлекет, құқық, философия
және т.б.) жасауға тырысты және өткен заман мен жаңа заманның мәдени
тәжірибесін жаңаша сын елегінен өткізе отырып қарастырды.
Адам өзінің дамуында ұзақ, соқтықпалы, соқпалы жолдан өтті. Адамзат
тарихының мыңдаған жылдарға созылған ұзақ кезеңі алғашқы қауымдық құрылысқа
келеді. Дүниені көркемдік тұрғыдан танып-білу, ақырында, саналы адамның
қалыптасуына септігін тигізді.
Дүниемен танысу стихиялы түрде жүрді, әрбір ұғымның артында тірі
әрекет, бейне тұрды. Осы кезеңде көркем-енер ескерткіштері пайда болды. Жер
шарының әр жерлерінен, оның ішінде Қазақстанда адамдар мен жануарлардың
(мамонт, бизон, бұғы, т.б.) суреттері табылды. Алғашқы қауымдық құрылыстың
кейінгі кезеңдері - мезолит пен неолитте алғашқы металл құралдар қолданыла
бастады. Аңшылық, балықшылықпен қатар, адам егіншілік және малшылықпен
айналыса бастады.
Алғашқы қауымдық құрылыстың көркемөнері дүниежүзілік көркемөнердің
одан әрі дамуына негіз болды.
Ежелгі Мысырдың, Шумердің, Иранның, Үндістанның, Қытайдың мәдениеті
алғашқы қауымдық құрылыс мәдениетінің заңды жалғасы еді.
Мәдениет — көп деңгейлі жүйе. Мәдениет - аса күрделі, көп деңгейлі
жүйе. Мәдениет дүниежүзілік және ұлттық болып бөлінеді.
Дүниежүзілік мәдениет - біздің планетамызды мекендеген барлық халықтар
мәдениетінің озық үлгілерінің синтезі болып табылады.
Ұлттық мәдениет өз кезегінде белгілі бір қоғамның әр түрлі таптары,
әлеуметтік топтары мен жіктері мәдениетінің синтезін алға тартады. Мәдениет
материалдық және рухани болып екіге бөлінеді.
Материалдық мәдениет - еңбек және материалдық өндіріс мәдениеті,
тұрмыс мәдениеті, топостың, яғни тұрған мекеннің, үйдің, ауылдың, қаланың
мәдениеті, адамның өз денесіне, дене тәрбиесіне қарым-қатынасының
мәдениеті.
Рухани мәдениет көп қырлы құбылыс ретінде таныла отырып, өзінің
құрамына танымдық және ақыл-ойлық, философиялық, адамгершілік,
көркемөнерлік, құқылық, педагогикалық, діни мәдениетті енгізеді. Кейбір
мәдениеттанушылардың пікірінше, мәдениеттің жекелеген салалары материалдық
та, рухани да мәдениеттің құрамына кірмей, өз беттерімен мәдениеттің
қосылысын құрай отырып, мәдениетті байыта түседі. Бұлар - экономикалық,
саяси, экологиялық және эстетикалық мәдениет.
Мәдениетті тарихи гуманизммен байланыстырады. Мәдениеттің негізінде
адам дамуының мөлшері жатыр. Техниканың жетістіктері де, ғылыми
жаңалықтардың ашылуыда, егер онда адамгершілік болмаса, егер мәдениет
адамды жетілдіруге жұмсалмаса, өз беттерімен қоғам мәдениетінің деңгейін
анықтай алмайды. Сондықтан да мәдениеттің өлшемі - қоғамды имапдандыру
болып табылады. Мәдениеттің мақсаты - адамды жан-жақты тәрбиелеу.
Мәдениеттің құрылымы және қызметі. Мәдениеттің ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.