Оба аса қауіпті жұқпалы ауру

Пән: Медицина
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрліг
М.Өтеміов атындағы Батыс Қазақстан Мемлекеттік Университеті

РЕФЕРАТ
Тақырыбы:
Оба ауруы

Орындаған:
Тексерген:

Орал, 2015ж.

Жоспары

Кіріспе

1. Оба аса қауіпті жұқпалы ауру
2. Аурудың қоздырғышы және алдын алу шаралары

Қорытынды

Пайдаланған әдебиеттер тізімі
Кіріспе
Оба адамға бүрге және басқа қан сорғыштар арқылы жұғады. Обамен
ауырған адам айналасындағыларға өте қауіпті. Жұғатын жолдары: ауа-тамшы,
шаң-тозан, жанасу, кеміргіштердің терісін өңдегенде, бүрге шаққанда қан
арқылы және ластанған су, тамақ арқылы. Обаның табиғи ошағы Қазақстанның 39
пайыз жерін қамтиды. Негізінен бұл аурудың инфекциясы табиғаттағы жабайы
кеміргіштерде сақталады. Олардың арасында инфекцияны бүргелер тасымалдайды.
Бірінші залалданған адамда оба бубонды, септикалық немесе біріншілік
өкпелік формасы түрінде өтеді.
Ауру инфекциясының жұғу механизмдері де әртүрлі. Егер ауру
тасымалдаушы бүрге адамды шақса, оны трансмассивті жұғу деп атаймыз. Айта
кету керек, мысық және ит бүргелері бұл ауруды таратпайды. Обаның өкпелік
түрі кезінде инфекция ауа арқылы сыртқы ортаға тарайды. Сондай-ақ, бұл
науқас адамның пайдаланған заттары арқылы да жұғады.
Адам ауру инфекциясын жұқтырған жағдайда қалтырайды және науқастың
қызуы тез жоғарылайды, 39-400С-қа дейін көтеріледі. Әлсірейді, жүрегі
айниды, кейде құсу-ауруға тән белгілері, бұлшық ет ауырсынулары болуы
мүмкін. Алғашқы уақытта жүрек қан-тамыр жүйесінің зақымдану белгілері
дамиды.
Обаның біріншілік терілік формасы өте сирек және өтпелі түрде дамып,
тері бубонды түрінде жергілікті өзгерістерге ұшырауы мүмкін. Сондай-ақ,
некрозды жара, сыздауық, гемморагиялық карбункул секілді дамиды. Некрозды
жараға ауыспалы кезеңдер тән: дақ, папула, везикула, пустула, жара, терілік
жаралар ұзақ уақытқа дейін тұрып, тыртық болып жазылады.
1. Оба аса қауіпті жұқпалы ауру

Оба (лат. pestіs – кенеттен басып кіру) – аса қауіпті зоонозды табиғи
ошақты карантиндік жұқпалы ауру. Обаның өкпелік, ішектік, тері-бубондық,
септикалық түрлері болады. Себебі Үеrsіnіа реstіs, бактериялық тобына
жататын табиғи - ошақты жұқпалы ауру; адамға жанасу, дуа - тамшы және
алиментарлық жолмен жұғады, сонымен қатар тасымалдаушылар - бүргелер арқылы
жұғады карантиндік инфекцияға жатады.[1]
Табиғатта түрлі кемірушілер арқылы таралады. Адамдарға кемірушілерден,
не бүргелерден жұғады. Ауру қоздырғышы таяқша тәрізді бактерияларды 1894
жылы бір-біріне байланыссыз жапон микробиологі С.Китазато (1853 – 1931) мен
француз бактериологы А.Йерсен (1863 – 1943) (адамнан; 1897 жылы
егеуқұйрықтан) тапқан. Оба таяқшасы (Yersіnіa pestіs) пішіні жұмыртқа
тәрізді, ұсақ, қозғалмайды, талшықтары болмайды, спора түзбейді, анилинді
бояғыш заттармен тез боялады. Кемірушілер денесінде 4 – 5 ай, бүргелерде 1
жылға дейін тіршілік етеді. Жұғу жолдарына қарай обаның бірнеше түрі бар.
Мысалы, ауалы-тамшылы жолмен жұққанда өкпе обасы; тағам арқылы – ішек
обасы; жанасу арқылы (мал сойғанда, терісін сыпырғанда, т.б.) не
трансмиссивтік (бүрге шаққанда) жолмен жұққанда тері-бубон обасы, сирек
септик. түрлері дамиды. Ауру тез тарайды. Ауру қоздырғышы сау адамға науқас
адамнан жұғады. Аурудың жасырын кезеңі бірнеше сағаттан 3 – 6 күнге дейін
созылады. Ауру аяқ астынан басталады, науқастың температурасы 39 – 40°С-қа
көтеріліп, басы айналады. Организмнің күшті улануынан адам құсып, іші
өтеді, есінен танып, үрей, ұйқысыздық пайда болады. Ауру асқынған жағдайда
нау-қас өледі. Ал тері-бубон обасында бүрге шаққан жерге жақын орналасқан
лимфа безі ісініп, бұршақ дәніндей қызыл түсті бөрткен (іші қанды іріңге
толы) пайда болады. Бөрткен жарылып жараға айналады. Аурудан алдын ала
сақтандыру үшін ауру шыққан жерлерге эпизоотол. және эпидемиол. тексеру
жүргізіледі; сол аймақтағы тұрғындардың денсаулығы үнемі бақылауда болады;
ауру ошағы дамыған жерге дератизац., дезинсекц. және дез-инфекц., сан.-
ағарту жұмыстары жүргізіледі; шет елге баратын жолаушыларға обаға қарсы
вакцина егіліп, ал келушілерге арнайы бақылау жүргізіледі. Емі: науқас
адамды арнайы ауруханаға жатқызып, патогенетик. (әр түрлі ерітінділер құю),
этио-тропты (антибиотиктердің бірнеше түрін бірден енгізу), гормондық
препараттармен емдеу; карантин жариялау. Қазақстанда оба індеті бойынша
жүргізілетін шараларды Қазақ карантиндік және зооноздық инфекциялар ғылыми
орталығы атқарады. Республиканың 10 қаласында обаға қарсы күресу бекеттері
мен олардың 13 ауданы бөлімшелері бар.[1]
Оба (чума)- жедел табиғат көзінен туындайтын жұқпалы ауру. Оба ауруы
ауыр интоксикациялық белгілерімен өтетін, лимфа түйіндерін, өкпені арнайы
зақымдаумен жүреді. Ауру қоздырғыштары бүрге арқылы таралады. Кеміргіштер
(егеуқұйрықтар, тышқандар, құмтышқандар) мен түйелер көбінесе осы аурудың
көзі болып табылады. Түйені сойып, терісін сылып жатқанда ондағы бүрге
шаққан, обаға шалдыққан адаммен қарым-қатынаста болған не болмаса ол
тұтынған заттарды қолданған, не обамен ауырған хайуанаттың етін шала
пісіріп жеген жағдайда адам оба жұқтырады.
Аурудың жасырын кезеңі бірнеше сағаттан бастап 6 тәулікке дейін
созылады. Ауру кенеттен басталады: науқас қатты қалтырайды, дене қызуы 31-
40 градусқа көтеріледі, басы мен бұлшық еттері қақсап ауырып, жиі құсады,
қозуы өршіп, қаны бетіне шапшып, тілі күрмеліп, теңселіп жүреді,
сандырақтайды, ұйқысы қашады.
Оба клиникалық белгілері бойынша тері, бубон, өкпе және бастапқы
септика обасы болып бірнеше түрге бөлінеді.
Тері обасында қоздырғыш енген жерде дақ пайда болады да кейін ол
теріде жара пайда болады.
Бубон обасында бірнеше күннен бастап науқастың регионарлық без
түйіндерінде ауырсыну байқалады. Без түйіндерінің көлемі жылдам ұлғайып,
бірімен-бірі біріге бастайды. Кейін теріге шығып, қып-қызыл-көкшіл түске
енеді. 8-12 күндері бубон ашылады, баяу тыртықталған жаралар пайда болады.
Қолайсыз жағдайда екіншілік оба пневмониясы мен геморрагиялық септицемия
дамуы мүмкін. Біріншілік өкпе обасы өте ауыр өтеді. Оған шалдыққан адамның
көкірек тұсында ауырсыну пайда болып, жөтелгенде қанды түкірік тастайды.
Өкпе-жүрек жеткіліксіздігі байқалады.[2]
Обаның алдын алу үшін ел арасында андай сақтық шараларын сақтау қажет:
-аурудың алғашқы белгілері (дененің қызуының көтерілуі, қалтырау, бас
ауру, без түйіндерінің ұлғаюы) байқалудан-ақ шұғыл түрде емханаға
хабарласу;
-кеміргіштерді (егеуқұйрықтар, тышқандар) эктопаразиттерді (бит,
бүрге) ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.