Қазақстан Республикасының фискалдық саясаты Фискалдық саясаттың міндеттері
Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі
М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан Мемлекеттік Университеті
Экономика және басқару институты
Экономикалық теория және бизнес
кафедрасы
КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы:
Қазақстан Республикасының фискалдық саясаты
Орындаған: Туреханқызы Н.
Тексерген: Янтурсина З.Ю.
Орал - 2012
Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...3
1.Фискалдық саясаттың әлеуметтік-экономикалық мәні
1.1 Фискалдық саясаттың түсінігі мен
мәні ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...5
1.2. Фискалдық саясаттың
міндеттері ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
.7
2. Қазақстан Республикасындағы фискалдық саясаттың негізгі
бағыттары
2.1.Қазақстан Республикасының фискальдық саясатты жүргізу
ерекшеліктері ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .9
2.2 Қазақстан Республикасының орта мерзімді фискалдық
саясаты ... ... ... ...15
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..24
Қолданылған әдебиеттер
тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ..26
Кіріспе
Бүгiнде Қазақстанда салық жүйесiнде, бюджеттiң атқарылуында бiраз
табыстар бар, негiзгi макроэкономикалық көрсеткiштердің тұрақтануына қол
жеткiзiлдi.
Фискалдық саясат мемлекеттің қаржы ресурстарын пайдаланудың негізгі
бағыттарын, қаржыландырудың әдістемесі және қаржыландырудың басты көзі,
бюджеттің ашық көрінуіне қол жеткізуге бағытталған, нормативтік базаның
сенімділігіне, салық базасының кеңдігіне қарамай салықтың кемітілуіне,
тиімсіз мемлекеттік инвестицияның қысқартылуына және мемлекеттік
шығындардың құрылымын жақсартуды, халықтың неғұрлым аз қорғалған жіктерін
әлеуметтік қолдаумен қамтамасыз етуге шынайы мүмкіндіктерін айқындайды.
Қазақстан Республикасының фискалдық саясатын жетілдіру бойынша үлкен жұмыс
жүргізіп жатыр. Соған орай салықтық теоретикалық сұрақтар кешенді зеттеу
және республикадағы жүргізілетін салықтық саясаттың тәжірбиелік жақтарын
зертеуге арналған. Сондықтан шет елдердің тәжирбесін есепке ала отырып
Қазақстан Республикасының фискалдық саясатын жетілдіру бойынша ересек
актуалдылықты алады.
Кездейсоқ емес, берілген мәселенің аптималды нәтижесіне жету үшін әр-
түрлі құрылдардан, оған қоса халықаралық институттар: халықаралық салықтық
және инвестициялық орталық, Халықаралық Валюта Қоры, Еуропалық одақ және
тағы басқа басым мамандар саны қосылды.Берілген мәселеге шетел өкілдерінің
қызығушылығы кездейсоқ емес, Қазақстан капиталды салымдар мен жер
қойнауының байлықтары сияқты және жұмысшы күштер ресурстарымен бай
аймақтардың инвестициялары болып табылады. Алайда потенциалды
инвесторлардың қызығушылығының бар болуы салымдардың қауіпсіздк
кепілдемесін қамтамасыз ететін және адамдардың құқығы сияқты және жеке
пайдалылық нтықмақтастылықтың принциптерін қадағалау. Экономикалық және
әлеуметтік –саяси сипаттын анықталған жағдайларының бар болуында ғана орын
алады. Бұл курстық жұмыстың өзектілігі фискалдық саясат мемлекеттік
бюджеттің жасақтауында маңызды тетіктері және экономиканың
макроэкономикалық тұрақтандыру табысы болып табылады және оның маңызы өте
зор болуы. Ал курстық жұмыстың мақсаты болып фискалдық саясаттың оның ролі
мен мәнің нарықтық-экономикалық жағдайларын зерттеу болып табылады.
Салықтық саясаттың өткізілу тұсында тактикалық іс - әрекеттердің
негізделуі бюджет табыстарының құрылуында үлкен ролін ойнайды. Нақты
нүктелі тапсырмалардың орындалуы бойынша салықтардың сәйкес жоспар кезеңі
тұтас қатар өзара аралас іс - әрекеттерден құрылады:
- өткен кезеңде экономикадағы пайда болған тенденцияны есепке ала
отырып салықтық шаралар жүйесінің нұсқауларын іздеу;
- оптималды салық салудың нұсқауларын бағалау, олардың салықтық сынып
қаржы - шаруашылық қызмет тұрпаттарын, салық төлеушілер сыныбын, бөлек
территориялар және басқа факторлар тілігінде олардың ранжированиесі;
- болашақ салықтық тәртіптердің артық көрінетін варианттарды негіздеу;
- өткен жылдың бюджеттің орындалуының экспертизаның жүргізілуінің
нәтижесін есепке ала отырып салықтық табыстардың жобаларын есептеу;
- бюджеттік сыныпталудың сәйкес статьялары бойынша үкіметпен және
парламентпен қабылданған салықтық міндеттемелерді талқылау, сәйкес
заңдардың бюджеттік табыстарының ақырғы ұйғару негізінде нақтылау және
қабылдау.
1.Фискалдық саясаттың әлеуметтік-экономикалық мәні
1.1 Фискалдық саясаттың түсінігі мен мәні
Фискалдық саясат - бұл мемлекеттік шығыстар мен салықтардың
жоспарланған өзгерістері арқылы тұтас сұранымның қажетсіз өзгерістерінің
алдын алу және реттеуге бағытталған бюджет саясаты. Фискалдық саясатқа
мемлекеттің бюджет қорын бөлу қызметі де жатады, яғни бір жағынан салық
салу жүйесі арқылы бюджеттің кіріс қорын толтыратын болса, ал екінші
жағынан — оларды жұмсау қызметімен айналысады. Мемлекет дәл осы қорлардың
есебінен ұлттық қауіпсіздікті халықтың қоғамдық игіліктері мен қызметтерін
түтынуын қамтамасыз етеді, сондай-ақ саяси, әлеуметтік, экологиялық және
басқа да көптеген мәселелерді шешеді. Мемлекет халықтың әл-ауқатын, тұрмыс
денгейін жақсарту мақсатында белгілі бір әлеуметтік саясат жүргізеді. Ал
мемлекеттің кірісті қайта бөлу функциясы, мемлекеттің салық жүйесі арқылы,
сондай-ақ әртүрлі мемлекетгік бағдарламалары арқасында тұрмыс деңгейі
нашарларға — мемлекетгік көмек көрсету, жұмыспен қамту аясында да белгілі
саясаттар жүргізу арқылы жүзеге асырылады. Мемлекеттің фискалдық саясатының
басты міндеті болып, салық ставкаларын үкіметтің мақсатына сәйкес өзгерту.
Фискалдық саясатты жүргізу - еліміздің занды органдарының айрықша құқы,
себебі бұлар мемлекеттік бюджетті қысқарту және бекіту арқылы салық салуды
және олардың жұмсалуын бақылайды. Экономикалық саясатты жүргізудің барлық
құралдары бір-бірімен тығыз байланыста. Бірақ та бұлардың ешқайсысы бір-
бірінен жекеленіп әрекет етпейді. Әйткенмен бұларды нақты бір салада
пайдалану кезінде, басқаларына тигізетін әсерін ескерген жөн. Жұмыспен
қамтылу, өндіру көлемдерінің және инфляция қарқынының өзгеру деңгейіне
бағытталған үкіметтің арнайы шешімдерінің нәтижесінде мемлекеттік
шығындардың, мемлекеттік бюджеттің, салықтарының және сальдо мөлшерлерінің
мақсатты бағытталған өзгерулері ретінде анықталатын бұндай саясатты
дикрециялы фискалды деп атайды.
Дискрециялық емес фискалды саясат - бұл сондай-ақ жалпы табыстың
циклдік ауытқудың нәтижесінде айтылған мөлшерлердің автоматикалық өзгеруі.
Мұндай саясат тұрақтандырылған ықпал көрсететін ЖҰӨ өсу (кему) мерзіміндегі
мемлекеттік бюджетке таза салықтық түсімдердің автоматикалық көбеюін (
азаюды) болжайды. 1
Салықтық саясат үкімет органдары мен басқарманың ғылыми негізделген
айырымын атайды және экономикалық мақсатқа сай тактикалық және стратегиялық
құқықтық қызметтерінің жиынтығы ретінде анықталады.
Салықтық саясатты жүргізудегі бастапқы нұсқама болып тек қана құқықтық
тәртіпті қамтамасыз ету, салық төлеушілерден салықтық төлемдерді төлету
емес, сонымен қоса салық салудың ықпалының астында
жиналған шаруашылық - экономикалық қатынастарды бүкілжақты бағалауды
жүргізу. Сондықтан, салықтық саясат - бұл салықтық заңдардың ұйғарымның
автоматикалық орындалу тиіс, оларды жетілдіру. Фискалдық саясаттың мақсаты:
Ел экономикасының өнімділігі мен оны әртараптандыруды арттыру,
әлеуметтік-экономикалық дамудың басым міндеттерін шешу мақсатында салық-
бюджет саясатының тетіктерін жетілдіру.
1.2. Фискалдық саясаттың міндеттері
Нарықтық қатынастардың даму жағдайында реформалардың басты бір
міндеттері болып нәтижелі салықтың механизімін нарықтық экономиканың
инстументтерінің бірі болып құрылатын және әр түрлі деңгейдегі бюджеттердің
табысының көбею мәселесін шешуді рұқсат етеді, сондай-ақ бөлек шаруашылық
субъектілер мен барлық эканомиканың тұтасымен түсімдік дамуына қызмет
етеді.
Фискалдық саясаттың міндеттері:
1. Салық-бюджет жүйесінің орнықтылығын қамтамасыз ету, фискалдық
тәртіпті арттыру, мемлекеттік шығыстардың қалыпты қатаң саясатын жүргізу
және ұлттық қордың активтерін тиімді басқаруды жүзеге асыру.
2. Экономикаға салық жүктемесін оңтайландыруға, салықтық рәсімдерді
оңайлатуға және олардың ашықтығын арттыруға бағытталған салық саясатын
жүргізу жолымен шаруашылық жүргізуші субъектілер мен халықтың іскерлік
белсенділігінің өсуін ынталандыру.
3. Бюджет қаражатының мемлекеттік әлеуметтік-экономикалық саясаттың
негізгі міндеттерін шешуге жұмсалуын қамтамасыз ету.
Салық-бюджет жүйесінің макроэкономикалық тұрақтылығын және орнықтылығын
қолдау үшін мыналар көзделеді:
орта мерзімді кезеңде экономика өсімінің номиналды қарқынынан аспайтын
мемлекеттік бюджет шығыстары өсімінің номиналды қарқынын қамтамасыз ету;
бюджеттің мұнайға қатысты емес тапшылығын бірте-бірте төмендету;
Ұлттық қордың активтерін басқарудың тиімділігін арттыруға бағытталған
қаражатын қалыптастыру мен пайдалану тетігін жетілдіру;
мемлекеттік және мемлекет кепілдік берген қарыз бен борышты,
мемлекеттің кепілгерліктерін тиімді басқару, оның ішінде сыртқы қарыздарды
мерзімінен бұрын өтеу, бюджет тапшылығын қаржыландыру құрылымында сырттан
қарыз алу үлесін азайтудың жолымен мемлекеттік борыш.1
Салық салудың қолданыстағы жүйесін талдау мен бағалау және әлемдік
тәжірибе негізінде елдегі іскерлік белсенділіктің өсуін ынталандыру
мақсатында мыналар көзделеді:
-орта мерзімді кезеңде салық ауыртпалығын заңды тұлғалардың
кірістерінен жеке тұлғалардың кірістеріне халықтың әлеуметтік осал
топтарына жүктеме деңгейін арттырмастан кезең-кезеңімен қайта бөлу бойынша
салық заңнамасына өзгерістер мен толықтырулар енгізу жөнінде ұсыныстар
дайындау
- кедендік және салық әкімшілігін жүргізу;
- салық және кедендік рәсімдерді одан әрі оңайлату және
олардың ашықтығын арттыру;
- стратегиялық, орта мерзімді және бюджеттік жоспарлаудың мақсаттары
мен міндеттерін ықпалдастыру;
- бюджетті жоспарлау және атқару процесін бюджеттік шығыстардың
тиімділігі мен нәтижелілігіне, тиімсіз шығындарды қысқартуға бағдарлау; -
бюджетті қалыптастыру мен атқару процесін қамтамасыз ету;
- бюджетті жоспарлау және атқару процесін бюджеттік шығыстардың
тиімділігі мен нәтижелілігіне, тиімсіз шығындарды қысқартуға бағдарлау;
- бюджетті қалыптастыру мен атқару процесінің ашықтығын қамтамасыз ету;
- бюджеттік бағдарламалардың әкімшілеріне бюджеттік тәртіпті сақтау
бойынша қойылатын талаптарды күшейту;
- бюджет ақшасын (қолма-қол ақшаны) басқарудың сапасын
арттыру.1
2. Қазақстан Республикасындағы фискалдық саясаттың негізгі
бағыттары
2.1.Қазақстан Республикасының фискальдық саясатты жүргізу ерекшеліктері
Президентіміздің халыққа жолдаған “Қазақстан -2030” Жолдауында атап
көрсеткен мемлекеттік сектордың бірінші кезектегі міндеті экономиканы
тұрақтандыру болып табылады. Мұндай тұрақтылық ішінара фискальдық саясат
құралдарымен жүзеге асырылады. 3
Фискальдық саясаттың көмегімен мемлекет экономиканың бірқалыпты
өсуіне, бағаның тұрақтануына және халықтың еңбекке жарамды бөлігін жұмыспен
қамтуға қол жеткізе отырып, экономикада инфляцияның алдын алуға шаралар
қолданады.
Жоғарыда айтылған және басқа да міндетті жүзеге асыру үшін Қаржы
министрлігінің жанынан Салық реформалары департаментінің негізінде
фискальдық саясат бағыты мен қаржылық бағдарламаны қалыптастыруды жүзеге
асыратын Фискальдық саясат департаменті құрылды.
1991 жылдың 25 желтоқсанынан бастап біздің елімізде тұңғыш салық
жүйесі қызмет ете бастады. Ол Қазақстан Республикасындағы салық жүйесі
туралы заңға негізделді. Бұл заң салық жүйесін құрудың принциптерін,
салықтар мен алымдардың түрлерін, олардың бюджетке түсу тәртібін белгілеген
алғашқы құжат еді. Осы заңға сәйкес Қазақстанда 1992 жылғы қаңтардың 1-нен
бастап 13 жалпы мемлекеттік салық, 18 жергілікті салықтар мен алымдар, 11
жалпыға міндетті жергілікті салықтар мен алымдар енгізілді.
Дегенмен, өмірге келген әрбір жаңа құбылыста кездесетін
ерекшеліктермен қатар кемшіліктер де бұл заңда да орын алды, яғни ҚР
алғашқы салық жүйесінде бірқатар шешімін таппаған мәселелер болды. Атап
айтсақ, біз салық жүйесін құрғанда елемізде жиынтықталған ғылыми және
практикалық тәжірибе болған жоқ. Салық қызметі де, салық төлеушілер де
мұндай жаңа бастамаға психологиялық жағынан дайын еместігі көрінді. Салық
жүйесінде дүниежүзілік тәжірибеде қолданылып келген салық салу принциптері
сақталмады. Сондықтан бұл салық жүйесінің нарықтық қатынастардың талабына
толығымен жауап беруге мүмкіндігі болмады. Ең бастысы, салық жүйесінің
өндірісті дамытуға еш ықпал етпеуі, бюджет кірісін құрудағы өз ролін жете
атқара алмауы, яғни салық көзі табыс не пайда емес, керісінше тұтыну болды.
Салық санының көптігі, айналымды анықтаудың қиындығы, шектен тыс
дәлелсіз берілген салық жеңілдіктері, салық ставкаларының бір салық түрі
бойынша бірнеше түрлі болуы, халықаралық салық салу негіздерінің тыс қалуы
және т.б. кемшіліктер салық жүйесін одан әрі реформалаудың қажеттігін
көрсетті.4
ҚР Үкіметі 1995 жылдың басында салық реформасының ұзақ мерзімді
тұжырымдамасын қабылдап, онда еліміздің салық жүйесі мен заңнамасын бірте –
бірте халықаралық салық салу принциптеріне сәйкестендіру көзделді. Осыған
байланысты Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер
туралы 1995 жылғы сәуірдің 24-нде ҚР Президентінің заң күші бар жарлығы
шықты. Ендібұрынғы 42 салықтар мен алымдар едәуір қысқартылып, олардың саны
11 болып қалды. ҚР Президентінің 1999 жылғы шілденің 16-сындағы № 440-I
заңына сәйкес заң мәртебесін алды. Осы уақыт аралықтарында Президент
жарлықтарымен және ҚР заңдарымен бұл заңға өзгерістер мен толықтырулар
енгізілді. Осы уақыт аралығында Президент жарлықтарымен және ҚР заңдарымен
бұл заңға бірнеше рет өзгерістер мен толықтырулар енгізілді. 2002 жылға
дейін мемлекеттік бюджеттің кірістерін негізінен 17 салықтар мен басқа да
міндетті төлемдер құрады.
Бұл заңда қамтылған барлық базалық принциптер 1995-1999 жылдар
аралығында жүзеге асырылды. Бұл әлеуметтік салыққа, амортизация саясатына,
айналымнан алынатын салықты жоюға, ҚҚС-ты халықаралық принциптерге
сәйкестендіруге қатысты еді. Осы уақыт ішінде экономика, экономикалық
қатынастар құрылымы, мемлекет пен салық төлеушілердің өзара қарым-қатынасы,
тіпті адамдардың ділі (менталитеті) де айтарлықтай өзгеріске ұшырады.
Мемлекет, бір жағынан, салық саясатының мақсатын, міндеті мен қызметін
терең түсінді, екінші жағынан, экономикалық қатынастардың көптеген тұстары
қолданыстағы салық заңдылығында қамтылмай қалды. Осы және Қазақстан
экономикасында болып жатқан оң өзгерістер жаңа салық заңын талап етті.
Қазақстан Республикасының қазіргі салық жүйесі
1995 жылдың 24 сәуірінде қабылданған ҚР Президентінің Салықтар және
бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы заң күші бар жарлығы
салық жүйесіне оңтайлы өзгерістер енгізді. Олардың қатарына қолданылып
келген салықтар мен салықтар мен алымдар санының 46-дан 11-ге қысқартылуы,
салық салу принциптерінің дүниежүзілік тәжірибеге сай өзгертілуі,
халықаралық салық салу тәртібінің енгізілуі, салықтардың нышанына,
белгілеріне қарай топталуы, сонымен қатар бұл құжаттың көптеген заңдармен
тығыз байланыстылығы, салықтық әкімшіліктің жаңа ережелерінің енгізілуі
салық жүйесіндегі басқа да түбегейлі өзгерістер жатады. Әрине мемлекттің
нарықтық экономикалық қатынас талабына сай дамуы жағдайында салық жүйесінің
бір орында, өзгеріссіз қалуы мүмкін емес. Алайда қысқа уақыт аралығында
қабылданған шексіз өзгерістер мен толықтырулардың енгізілуі нәтижесі оның
әлі де болса жетілмегендігін көрсетеді.
Бүгінгі күні республикада салық заңдарының барлық негізгі кемшіліктері
ескерілген, әрі жетілдірілген жаңа Салық кодексі дайындалып, 2001 жылдың 12
маусымында қабылдады. 4
Уақыт ағымының әсеріне, заман талабына сай қабылданған Салық
кодексінде келесідей мәселелерді шешуге басты назар аударылған.
Біріншіден, барлық шаруашылық субъектілеріне салықтандырудың тең жағдайын
жасау. Екіншіден, кейбір жекелеген категориядағы салық төлеушілерге
берілген жеңілдіктерді жою арқылы салық жүктемесін жеңілдету. Үшіншіден,
салық заңдылығы жөніндегі барлық ережелер мен нормаларды тікелей қызмет
ететін заң мөлшерінде біріктіру. Төртіншіден, салық заңдылығының
тұрақтылығын қамтамасыз ету.
Әрине, салық заңдылығында өзгерістер мен толықтырулар болашақта да
жүргізіліп отырылады. Өйткені экономикалық қарым-қатынастар бір орында
тұрып қалмайды, ол жаңа даму сатысына көшкен сайын салық заңдылығының да
сол экономикалық саясатқа сай өзгертіліп отыруы керек. Сондықтан өзгерістің
енгізілуі де заңды. Бірақ, кодекс бойынша енді жаңадан енгізілген
өзгерістер жылына бір рет енгізілуі тиіс. Енгізілген өзгерістер келесі жаңа
жылдың басынан бастап күшіне енеді. Бұл ереже біржағынан салық төлеушілерге
жаңа енгізулерге алдын ала дайындалып, операциялар мен қаржы шешімдерін
жоспарлауға мүмкіндік берсе, екінші жағынан салық қызметкерлерінің жұмысын
жеделдетуге және жеңілдетуге көп әсерін тигізеді.4
Салық кодексі 2002 жылдың 1 қаңтарынан бастап күшіне енді. Ол салық
салудың ойластырылған құқықтық негізін құрудың түпкілікті міндетін шешуге
бағытталған.
Жаңа Салық кодексіндегі салықтардың, салық сипатындағы алымдардың
тізбесі мыналарды құрайды.
Салықтар:
1. Корпорациялық табыс салығы
2. Жеке табыс салығы
3. Қосылған құнға салынатын салық
4. Акциздер
5. Жер қойнауын пайдаланушылардың салықтары мен арнаулы төлемдері
6. Экспортқа шығарылатын шикі мұнайға салынатын рента салығы
7. Әлеуметтік салық
8. Жер салығы
9. Көлік құралдарына салынатын салық
10. Мүлік салығы
11. ҚР жасалған келісім-шарттары бойынша өнімді бөлу жөніндегі үлесі
Алым дегеніміз-белгілі бір қызмет түрін бастар алдында немесе осы
қызмет түріне құқық берер кезде төленетін міндетті төлем.4
Алымдар:
1. Заңды тұлғаларды мемлекеттік тіркегені үшін алынатын алым
2. Жеке кәсіпкерлерді мемлекеттік тіркегені үшін алынатын алым
3. Жылжымайтын мүлікке құқықтарды және олармен жасалынған мәмілелерді
мемлекеттік тіркегені үшін алынатын алым
4. Радиоэлектрондық құралдарды және жиілігі жоғары құрылғыларды
мемлекеттік тіркегені үшін алынатын алым
5. Механикалық көлік құралдары мен тіркемелерді мемлекеттік тіркегені
үшін алынатын алым
6. Теңіз, өзен кемелері мен шағын көлемді кемелерді мемлекеттік
тіркегені үшін алынатын алым
7.Азаматтық әуе кемелерін мемлекеттік тіркегені үшін алынатын алым
8. Дәрілік заттарды мемлекеттік тіркегені үшін алынатын алым
9. Автокөлік құралдарының ҚР аумағы арқылы жүру алымы
10. Аукциондардан алынатын алым
11. Консулдық алым
12. Жекелеген қызмет түрлерімен айналысу құқығы үшін лицензиялық алым
13. Телевизиялық және радиохабар ұйымдарына радиожиілік спектрін
пайдалануға рұқсат бергені ұщін алым.
Төлемақы-белгілі бір қызмет түрін пайдаланған кезде төленетін
міндетті төлем.
Төлемақылар:
1. Жер учаскелерін пайдаланғаны үшін төлемақы
2. Жер бетіндегі көздердің су ресурстарын пайдаланғаны үшін төлемақы
3. Қоршаған ортаны ластағаны үшін төлемақы
4. Жануарлар дүниесін пайдаланғаны үшін төлемақы
5. Орманды пайдаланғаны үшін төлемақы
6. Ерекше қорғалатын табиғи аумақтарды пайдаланғаны үшін төлемақы
7. Радиожиілік спектірін пайдаланғаны үшін төлемақы
8. Кеме жүретін су жолдарын пайдаланғаны үшін төлемақы
9. Сыртқы (көрнекі) жарнаманы орналастыру үшін төлемақы
Мемлекеттік баж дегеніміз-уәкілдік берілген мемлекеттік органдардың
немесе лауазымды адамдардың заңдық мәні бар іс-қимылдар жасағаны үшін және
құжаттарды бергені үшін алынатын міндетті төлем
Кеден төлемдері:
1. Кеден бажы
2. Кеден алымдары
3. Алдын ала шешім қабылдағаны үшін төлемақы
4. Алымдар
Салықтарды салу обьектісі бойынша олар тура және жанама ... жалғасы
М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан Мемлекеттік Университеті
Экономика және басқару институты
Экономикалық теория және бизнес
кафедрасы
КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы:
Қазақстан Республикасының фискалдық саясаты
Орындаған: Туреханқызы Н.
Тексерген: Янтурсина З.Ю.
Орал - 2012
Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...3
1.Фискалдық саясаттың әлеуметтік-экономикалық мәні
1.1 Фискалдық саясаттың түсінігі мен
мәні ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...5
1.2. Фискалдық саясаттың
міндеттері ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
.7
2. Қазақстан Республикасындағы фискалдық саясаттың негізгі
бағыттары
2.1.Қазақстан Республикасының фискальдық саясатты жүргізу
ерекшеліктері ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .9
2.2 Қазақстан Республикасының орта мерзімді фискалдық
саясаты ... ... ... ...15
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..24
Қолданылған әдебиеттер
тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ..26
Кіріспе
Бүгiнде Қазақстанда салық жүйесiнде, бюджеттiң атқарылуында бiраз
табыстар бар, негiзгi макроэкономикалық көрсеткiштердің тұрақтануына қол
жеткiзiлдi.
Фискалдық саясат мемлекеттің қаржы ресурстарын пайдаланудың негізгі
бағыттарын, қаржыландырудың әдістемесі және қаржыландырудың басты көзі,
бюджеттің ашық көрінуіне қол жеткізуге бағытталған, нормативтік базаның
сенімділігіне, салық базасының кеңдігіне қарамай салықтың кемітілуіне,
тиімсіз мемлекеттік инвестицияның қысқартылуына және мемлекеттік
шығындардың құрылымын жақсартуды, халықтың неғұрлым аз қорғалған жіктерін
әлеуметтік қолдаумен қамтамасыз етуге шынайы мүмкіндіктерін айқындайды.
Қазақстан Республикасының фискалдық саясатын жетілдіру бойынша үлкен жұмыс
жүргізіп жатыр. Соған орай салықтық теоретикалық сұрақтар кешенді зеттеу
және республикадағы жүргізілетін салықтық саясаттың тәжірбиелік жақтарын
зертеуге арналған. Сондықтан шет елдердің тәжирбесін есепке ала отырып
Қазақстан Республикасының фискалдық саясатын жетілдіру бойынша ересек
актуалдылықты алады.
Кездейсоқ емес, берілген мәселенің аптималды нәтижесіне жету үшін әр-
түрлі құрылдардан, оған қоса халықаралық институттар: халықаралық салықтық
және инвестициялық орталық, Халықаралық Валюта Қоры, Еуропалық одақ және
тағы басқа басым мамандар саны қосылды.Берілген мәселеге шетел өкілдерінің
қызығушылығы кездейсоқ емес, Қазақстан капиталды салымдар мен жер
қойнауының байлықтары сияқты және жұмысшы күштер ресурстарымен бай
аймақтардың инвестициялары болып табылады. Алайда потенциалды
инвесторлардың қызығушылығының бар болуы салымдардың қауіпсіздк
кепілдемесін қамтамасыз ететін және адамдардың құқығы сияқты және жеке
пайдалылық нтықмақтастылықтың принциптерін қадағалау. Экономикалық және
әлеуметтік –саяси сипаттын анықталған жағдайларының бар болуында ғана орын
алады. Бұл курстық жұмыстың өзектілігі фискалдық саясат мемлекеттік
бюджеттің жасақтауында маңызды тетіктері және экономиканың
макроэкономикалық тұрақтандыру табысы болып табылады және оның маңызы өте
зор болуы. Ал курстық жұмыстың мақсаты болып фискалдық саясаттың оның ролі
мен мәнің нарықтық-экономикалық жағдайларын зерттеу болып табылады.
Салықтық саясаттың өткізілу тұсында тактикалық іс - әрекеттердің
негізделуі бюджет табыстарының құрылуында үлкен ролін ойнайды. Нақты
нүктелі тапсырмалардың орындалуы бойынша салықтардың сәйкес жоспар кезеңі
тұтас қатар өзара аралас іс - әрекеттерден құрылады:
- өткен кезеңде экономикадағы пайда болған тенденцияны есепке ала
отырып салықтық шаралар жүйесінің нұсқауларын іздеу;
- оптималды салық салудың нұсқауларын бағалау, олардың салықтық сынып
қаржы - шаруашылық қызмет тұрпаттарын, салық төлеушілер сыныбын, бөлек
территориялар және басқа факторлар тілігінде олардың ранжированиесі;
- болашақ салықтық тәртіптердің артық көрінетін варианттарды негіздеу;
- өткен жылдың бюджеттің орындалуының экспертизаның жүргізілуінің
нәтижесін есепке ала отырып салықтық табыстардың жобаларын есептеу;
- бюджеттік сыныпталудың сәйкес статьялары бойынша үкіметпен және
парламентпен қабылданған салықтық міндеттемелерді талқылау, сәйкес
заңдардың бюджеттік табыстарының ақырғы ұйғару негізінде нақтылау және
қабылдау.
1.Фискалдық саясаттың әлеуметтік-экономикалық мәні
1.1 Фискалдық саясаттың түсінігі мен мәні
Фискалдық саясат - бұл мемлекеттік шығыстар мен салықтардың
жоспарланған өзгерістері арқылы тұтас сұранымның қажетсіз өзгерістерінің
алдын алу және реттеуге бағытталған бюджет саясаты. Фискалдық саясатқа
мемлекеттің бюджет қорын бөлу қызметі де жатады, яғни бір жағынан салық
салу жүйесі арқылы бюджеттің кіріс қорын толтыратын болса, ал екінші
жағынан — оларды жұмсау қызметімен айналысады. Мемлекет дәл осы қорлардың
есебінен ұлттық қауіпсіздікті халықтың қоғамдық игіліктері мен қызметтерін
түтынуын қамтамасыз етеді, сондай-ақ саяси, әлеуметтік, экологиялық және
басқа да көптеген мәселелерді шешеді. Мемлекет халықтың әл-ауқатын, тұрмыс
денгейін жақсарту мақсатында белгілі бір әлеуметтік саясат жүргізеді. Ал
мемлекеттің кірісті қайта бөлу функциясы, мемлекеттің салық жүйесі арқылы,
сондай-ақ әртүрлі мемлекетгік бағдарламалары арқасында тұрмыс деңгейі
нашарларға — мемлекетгік көмек көрсету, жұмыспен қамту аясында да белгілі
саясаттар жүргізу арқылы жүзеге асырылады. Мемлекеттің фискалдық саясатының
басты міндеті болып, салық ставкаларын үкіметтің мақсатына сәйкес өзгерту.
Фискалдық саясатты жүргізу - еліміздің занды органдарының айрықша құқы,
себебі бұлар мемлекеттік бюджетті қысқарту және бекіту арқылы салық салуды
және олардың жұмсалуын бақылайды. Экономикалық саясатты жүргізудің барлық
құралдары бір-бірімен тығыз байланыста. Бірақ та бұлардың ешқайсысы бір-
бірінен жекеленіп әрекет етпейді. Әйткенмен бұларды нақты бір салада
пайдалану кезінде, басқаларына тигізетін әсерін ескерген жөн. Жұмыспен
қамтылу, өндіру көлемдерінің және инфляция қарқынының өзгеру деңгейіне
бағытталған үкіметтің арнайы шешімдерінің нәтижесінде мемлекеттік
шығындардың, мемлекеттік бюджеттің, салықтарының және сальдо мөлшерлерінің
мақсатты бағытталған өзгерулері ретінде анықталатын бұндай саясатты
дикрециялы фискалды деп атайды.
Дискрециялық емес фискалды саясат - бұл сондай-ақ жалпы табыстың
циклдік ауытқудың нәтижесінде айтылған мөлшерлердің автоматикалық өзгеруі.
Мұндай саясат тұрақтандырылған ықпал көрсететін ЖҰӨ өсу (кему) мерзіміндегі
мемлекеттік бюджетке таза салықтық түсімдердің автоматикалық көбеюін (
азаюды) болжайды. 1
Салықтық саясат үкімет органдары мен басқарманың ғылыми негізделген
айырымын атайды және экономикалық мақсатқа сай тактикалық және стратегиялық
құқықтық қызметтерінің жиынтығы ретінде анықталады.
Салықтық саясатты жүргізудегі бастапқы нұсқама болып тек қана құқықтық
тәртіпті қамтамасыз ету, салық төлеушілерден салықтық төлемдерді төлету
емес, сонымен қоса салық салудың ықпалының астында
жиналған шаруашылық - экономикалық қатынастарды бүкілжақты бағалауды
жүргізу. Сондықтан, салықтық саясат - бұл салықтық заңдардың ұйғарымның
автоматикалық орындалу тиіс, оларды жетілдіру. Фискалдық саясаттың мақсаты:
Ел экономикасының өнімділігі мен оны әртараптандыруды арттыру,
әлеуметтік-экономикалық дамудың басым міндеттерін шешу мақсатында салық-
бюджет саясатының тетіктерін жетілдіру.
1.2. Фискалдық саясаттың міндеттері
Нарықтық қатынастардың даму жағдайында реформалардың басты бір
міндеттері болып нәтижелі салықтың механизімін нарықтық экономиканың
инстументтерінің бірі болып құрылатын және әр түрлі деңгейдегі бюджеттердің
табысының көбею мәселесін шешуді рұқсат етеді, сондай-ақ бөлек шаруашылық
субъектілер мен барлық эканомиканың тұтасымен түсімдік дамуына қызмет
етеді.
Фискалдық саясаттың міндеттері:
1. Салық-бюджет жүйесінің орнықтылығын қамтамасыз ету, фискалдық
тәртіпті арттыру, мемлекеттік шығыстардың қалыпты қатаң саясатын жүргізу
және ұлттық қордың активтерін тиімді басқаруды жүзеге асыру.
2. Экономикаға салық жүктемесін оңтайландыруға, салықтық рәсімдерді
оңайлатуға және олардың ашықтығын арттыруға бағытталған салық саясатын
жүргізу жолымен шаруашылық жүргізуші субъектілер мен халықтың іскерлік
белсенділігінің өсуін ынталандыру.
3. Бюджет қаражатының мемлекеттік әлеуметтік-экономикалық саясаттың
негізгі міндеттерін шешуге жұмсалуын қамтамасыз ету.
Салық-бюджет жүйесінің макроэкономикалық тұрақтылығын және орнықтылығын
қолдау үшін мыналар көзделеді:
орта мерзімді кезеңде экономика өсімінің номиналды қарқынынан аспайтын
мемлекеттік бюджет шығыстары өсімінің номиналды қарқынын қамтамасыз ету;
бюджеттің мұнайға қатысты емес тапшылығын бірте-бірте төмендету;
Ұлттық қордың активтерін басқарудың тиімділігін арттыруға бағытталған
қаражатын қалыптастыру мен пайдалану тетігін жетілдіру;
мемлекеттік және мемлекет кепілдік берген қарыз бен борышты,
мемлекеттің кепілгерліктерін тиімді басқару, оның ішінде сыртқы қарыздарды
мерзімінен бұрын өтеу, бюджет тапшылығын қаржыландыру құрылымында сырттан
қарыз алу үлесін азайтудың жолымен мемлекеттік борыш.1
Салық салудың қолданыстағы жүйесін талдау мен бағалау және әлемдік
тәжірибе негізінде елдегі іскерлік белсенділіктің өсуін ынталандыру
мақсатында мыналар көзделеді:
-орта мерзімді кезеңде салық ауыртпалығын заңды тұлғалардың
кірістерінен жеке тұлғалардың кірістеріне халықтың әлеуметтік осал
топтарына жүктеме деңгейін арттырмастан кезең-кезеңімен қайта бөлу бойынша
салық заңнамасына өзгерістер мен толықтырулар енгізу жөнінде ұсыныстар
дайындау
- кедендік және салық әкімшілігін жүргізу;
- салық және кедендік рәсімдерді одан әрі оңайлату және
олардың ашықтығын арттыру;
- стратегиялық, орта мерзімді және бюджеттік жоспарлаудың мақсаттары
мен міндеттерін ықпалдастыру;
- бюджетті жоспарлау және атқару процесін бюджеттік шығыстардың
тиімділігі мен нәтижелілігіне, тиімсіз шығындарды қысқартуға бағдарлау; -
бюджетті қалыптастыру мен атқару процесін қамтамасыз ету;
- бюджетті жоспарлау және атқару процесін бюджеттік шығыстардың
тиімділігі мен нәтижелілігіне, тиімсіз шығындарды қысқартуға бағдарлау;
- бюджетті қалыптастыру мен атқару процесінің ашықтығын қамтамасыз ету;
- бюджеттік бағдарламалардың әкімшілеріне бюджеттік тәртіпті сақтау
бойынша қойылатын талаптарды күшейту;
- бюджет ақшасын (қолма-қол ақшаны) басқарудың сапасын
арттыру.1
2. Қазақстан Республикасындағы фискалдық саясаттың негізгі
бағыттары
2.1.Қазақстан Республикасының фискальдық саясатты жүргізу ерекшеліктері
Президентіміздің халыққа жолдаған “Қазақстан -2030” Жолдауында атап
көрсеткен мемлекеттік сектордың бірінші кезектегі міндеті экономиканы
тұрақтандыру болып табылады. Мұндай тұрақтылық ішінара фискальдық саясат
құралдарымен жүзеге асырылады. 3
Фискальдық саясаттың көмегімен мемлекет экономиканың бірқалыпты
өсуіне, бағаның тұрақтануына және халықтың еңбекке жарамды бөлігін жұмыспен
қамтуға қол жеткізе отырып, экономикада инфляцияның алдын алуға шаралар
қолданады.
Жоғарыда айтылған және басқа да міндетті жүзеге асыру үшін Қаржы
министрлігінің жанынан Салық реформалары департаментінің негізінде
фискальдық саясат бағыты мен қаржылық бағдарламаны қалыптастыруды жүзеге
асыратын Фискальдық саясат департаменті құрылды.
1991 жылдың 25 желтоқсанынан бастап біздің елімізде тұңғыш салық
жүйесі қызмет ете бастады. Ол Қазақстан Республикасындағы салық жүйесі
туралы заңға негізделді. Бұл заң салық жүйесін құрудың принциптерін,
салықтар мен алымдардың түрлерін, олардың бюджетке түсу тәртібін белгілеген
алғашқы құжат еді. Осы заңға сәйкес Қазақстанда 1992 жылғы қаңтардың 1-нен
бастап 13 жалпы мемлекеттік салық, 18 жергілікті салықтар мен алымдар, 11
жалпыға міндетті жергілікті салықтар мен алымдар енгізілді.
Дегенмен, өмірге келген әрбір жаңа құбылыста кездесетін
ерекшеліктермен қатар кемшіліктер де бұл заңда да орын алды, яғни ҚР
алғашқы салық жүйесінде бірқатар шешімін таппаған мәселелер болды. Атап
айтсақ, біз салық жүйесін құрғанда елемізде жиынтықталған ғылыми және
практикалық тәжірибе болған жоқ. Салық қызметі де, салық төлеушілер де
мұндай жаңа бастамаға психологиялық жағынан дайын еместігі көрінді. Салық
жүйесінде дүниежүзілік тәжірибеде қолданылып келген салық салу принциптері
сақталмады. Сондықтан бұл салық жүйесінің нарықтық қатынастардың талабына
толығымен жауап беруге мүмкіндігі болмады. Ең бастысы, салық жүйесінің
өндірісті дамытуға еш ықпал етпеуі, бюджет кірісін құрудағы өз ролін жете
атқара алмауы, яғни салық көзі табыс не пайда емес, керісінше тұтыну болды.
Салық санының көптігі, айналымды анықтаудың қиындығы, шектен тыс
дәлелсіз берілген салық жеңілдіктері, салық ставкаларының бір салық түрі
бойынша бірнеше түрлі болуы, халықаралық салық салу негіздерінің тыс қалуы
және т.б. кемшіліктер салық жүйесін одан әрі реформалаудың қажеттігін
көрсетті.4
ҚР Үкіметі 1995 жылдың басында салық реформасының ұзақ мерзімді
тұжырымдамасын қабылдап, онда еліміздің салық жүйесі мен заңнамасын бірте –
бірте халықаралық салық салу принциптеріне сәйкестендіру көзделді. Осыған
байланысты Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер
туралы 1995 жылғы сәуірдің 24-нде ҚР Президентінің заң күші бар жарлығы
шықты. Ендібұрынғы 42 салықтар мен алымдар едәуір қысқартылып, олардың саны
11 болып қалды. ҚР Президентінің 1999 жылғы шілденің 16-сындағы № 440-I
заңына сәйкес заң мәртебесін алды. Осы уақыт аралықтарында Президент
жарлықтарымен және ҚР заңдарымен бұл заңға өзгерістер мен толықтырулар
енгізілді. Осы уақыт аралығында Президент жарлықтарымен және ҚР заңдарымен
бұл заңға бірнеше рет өзгерістер мен толықтырулар енгізілді. 2002 жылға
дейін мемлекеттік бюджеттің кірістерін негізінен 17 салықтар мен басқа да
міндетті төлемдер құрады.
Бұл заңда қамтылған барлық базалық принциптер 1995-1999 жылдар
аралығында жүзеге асырылды. Бұл әлеуметтік салыққа, амортизация саясатына,
айналымнан алынатын салықты жоюға, ҚҚС-ты халықаралық принциптерге
сәйкестендіруге қатысты еді. Осы уақыт ішінде экономика, экономикалық
қатынастар құрылымы, мемлекет пен салық төлеушілердің өзара қарым-қатынасы,
тіпті адамдардың ділі (менталитеті) де айтарлықтай өзгеріске ұшырады.
Мемлекет, бір жағынан, салық саясатының мақсатын, міндеті мен қызметін
терең түсінді, екінші жағынан, экономикалық қатынастардың көптеген тұстары
қолданыстағы салық заңдылығында қамтылмай қалды. Осы және Қазақстан
экономикасында болып жатқан оң өзгерістер жаңа салық заңын талап етті.
Қазақстан Республикасының қазіргі салық жүйесі
1995 жылдың 24 сәуірінде қабылданған ҚР Президентінің Салықтар және
бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы заң күші бар жарлығы
салық жүйесіне оңтайлы өзгерістер енгізді. Олардың қатарына қолданылып
келген салықтар мен салықтар мен алымдар санының 46-дан 11-ге қысқартылуы,
салық салу принциптерінің дүниежүзілік тәжірибеге сай өзгертілуі,
халықаралық салық салу тәртібінің енгізілуі, салықтардың нышанына,
белгілеріне қарай топталуы, сонымен қатар бұл құжаттың көптеген заңдармен
тығыз байланыстылығы, салықтық әкімшіліктің жаңа ережелерінің енгізілуі
салық жүйесіндегі басқа да түбегейлі өзгерістер жатады. Әрине мемлекттің
нарықтық экономикалық қатынас талабына сай дамуы жағдайында салық жүйесінің
бір орында, өзгеріссіз қалуы мүмкін емес. Алайда қысқа уақыт аралығында
қабылданған шексіз өзгерістер мен толықтырулардың енгізілуі нәтижесі оның
әлі де болса жетілмегендігін көрсетеді.
Бүгінгі күні республикада салық заңдарының барлық негізгі кемшіліктері
ескерілген, әрі жетілдірілген жаңа Салық кодексі дайындалып, 2001 жылдың 12
маусымында қабылдады. 4
Уақыт ағымының әсеріне, заман талабына сай қабылданған Салық
кодексінде келесідей мәселелерді шешуге басты назар аударылған.
Біріншіден, барлық шаруашылық субъектілеріне салықтандырудың тең жағдайын
жасау. Екіншіден, кейбір жекелеген категориядағы салық төлеушілерге
берілген жеңілдіктерді жою арқылы салық жүктемесін жеңілдету. Үшіншіден,
салық заңдылығы жөніндегі барлық ережелер мен нормаларды тікелей қызмет
ететін заң мөлшерінде біріктіру. Төртіншіден, салық заңдылығының
тұрақтылығын қамтамасыз ету.
Әрине, салық заңдылығында өзгерістер мен толықтырулар болашақта да
жүргізіліп отырылады. Өйткені экономикалық қарым-қатынастар бір орында
тұрып қалмайды, ол жаңа даму сатысына көшкен сайын салық заңдылығының да
сол экономикалық саясатқа сай өзгертіліп отыруы керек. Сондықтан өзгерістің
енгізілуі де заңды. Бірақ, кодекс бойынша енді жаңадан енгізілген
өзгерістер жылына бір рет енгізілуі тиіс. Енгізілген өзгерістер келесі жаңа
жылдың басынан бастап күшіне енеді. Бұл ереже біржағынан салық төлеушілерге
жаңа енгізулерге алдын ала дайындалып, операциялар мен қаржы шешімдерін
жоспарлауға мүмкіндік берсе, екінші жағынан салық қызметкерлерінің жұмысын
жеделдетуге және жеңілдетуге көп әсерін тигізеді.4
Салық кодексі 2002 жылдың 1 қаңтарынан бастап күшіне енді. Ол салық
салудың ойластырылған құқықтық негізін құрудың түпкілікті міндетін шешуге
бағытталған.
Жаңа Салық кодексіндегі салықтардың, салық сипатындағы алымдардың
тізбесі мыналарды құрайды.
Салықтар:
1. Корпорациялық табыс салығы
2. Жеке табыс салығы
3. Қосылған құнға салынатын салық
4. Акциздер
5. Жер қойнауын пайдаланушылардың салықтары мен арнаулы төлемдері
6. Экспортқа шығарылатын шикі мұнайға салынатын рента салығы
7. Әлеуметтік салық
8. Жер салығы
9. Көлік құралдарына салынатын салық
10. Мүлік салығы
11. ҚР жасалған келісім-шарттары бойынша өнімді бөлу жөніндегі үлесі
Алым дегеніміз-белгілі бір қызмет түрін бастар алдында немесе осы
қызмет түріне құқық берер кезде төленетін міндетті төлем.4
Алымдар:
1. Заңды тұлғаларды мемлекеттік тіркегені үшін алынатын алым
2. Жеке кәсіпкерлерді мемлекеттік тіркегені үшін алынатын алым
3. Жылжымайтын мүлікке құқықтарды және олармен жасалынған мәмілелерді
мемлекеттік тіркегені үшін алынатын алым
4. Радиоэлектрондық құралдарды және жиілігі жоғары құрылғыларды
мемлекеттік тіркегені үшін алынатын алым
5. Механикалық көлік құралдары мен тіркемелерді мемлекеттік тіркегені
үшін алынатын алым
6. Теңіз, өзен кемелері мен шағын көлемді кемелерді мемлекеттік
тіркегені үшін алынатын алым
7.Азаматтық әуе кемелерін мемлекеттік тіркегені үшін алынатын алым
8. Дәрілік заттарды мемлекеттік тіркегені үшін алынатын алым
9. Автокөлік құралдарының ҚР аумағы арқылы жүру алымы
10. Аукциондардан алынатын алым
11. Консулдық алым
12. Жекелеген қызмет түрлерімен айналысу құқығы үшін лицензиялық алым
13. Телевизиялық және радиохабар ұйымдарына радиожиілік спектрін
пайдалануға рұқсат бергені ұщін алым.
Төлемақы-белгілі бір қызмет түрін пайдаланған кезде төленетін
міндетті төлем.
Төлемақылар:
1. Жер учаскелерін пайдаланғаны үшін төлемақы
2. Жер бетіндегі көздердің су ресурстарын пайдаланғаны үшін төлемақы
3. Қоршаған ортаны ластағаны үшін төлемақы
4. Жануарлар дүниесін пайдаланғаны үшін төлемақы
5. Орманды пайдаланғаны үшін төлемақы
6. Ерекше қорғалатын табиғи аумақтарды пайдаланғаны үшін төлемақы
7. Радиожиілік спектірін пайдаланғаны үшін төлемақы
8. Кеме жүретін су жолдарын пайдаланғаны үшін төлемақы
9. Сыртқы (көрнекі) жарнаманы орналастыру үшін төлемақы
Мемлекеттік баж дегеніміз-уәкілдік берілген мемлекеттік органдардың
немесе лауазымды адамдардың заңдық мәні бар іс-қимылдар жасағаны үшін және
құжаттарды бергені үшін алынатын міндетті төлем
Кеден төлемдері:
1. Кеден бажы
2. Кеден алымдары
3. Алдын ала шешім қабылдағаны үшін төлемақы
4. Алымдар
Салықтарды салу обьектісі бойынша олар тура және жанама ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz