Шет тілін оқу әдістемесінің басқа ғылымдармен байланысы

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 24 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі
М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік университеті

Шетел тілдері кафедрасы

Курстық жұмыс

Тақырыбы:
Шет тілін оқу әдістемесінің басқа ғылымдармен байланысы

Орындаған:

Тексерген:

Орал - 2016 ж.
Мазмұны

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...3
1. Шет тілдерін оқытудың әдістемелік негіздері
1.1 Әдістеме ғылым ретінде. Әдістеме
пәні ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...6
1.2 Шет тілін оқытудың ұстанымдары және
мазмұны ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 9
2.Шет тілін оқыту әдістемесінің басқа ғылымдармен байланысы
2.1 Әдістеменің педагогика ғылымымен
байланысы ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ...17
2.2 Шет тілін оқыту әдістемесінің лингвистика ғылымымен байланысы ... ...19
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..24
Пайдаланылған әдебиеттер
тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
..27

Кіріспе
Зерттеу өзектілігі. Шет тілін оқу әдістемесі шет тілін оқыту
орындарында қолданылатын, ғылыми негізделген теория. Әдістеменің негізгі
мәселесі мыналар: шет тілін оқытудың мақсаттары; шет тілін оқытудың
мазмұны; шет тілін оқытудың әдстері мен тәсілдері; әдістеменің басқа ғылым
салаларымен байланысы; оқыту құралы; әдістеменің негізгі қағидалары.
Шет тілін өзекті оқыту әдістемесінің мәселесі интеграцияланған
тәсілмен қарастырылады. Ағылшын тілі фонетикасының орыс тілімен ұқсас
келеді. Сондай-ақ тәжірибеде тілді қолдану үшін оның құрылысын дұрыс
меңгеру қажет. Шет тілін үйренуде ана тілінің орны мен оның шет тілін
үйрену кезеңдеріндегі қызметі, әр түрлі дағды мен біліктілік түрлерінің
сәйкес келуі, жаңа тақырыпқа арналған әдістер мен тәсілдерді таңдай білу
маңызды болып табылады.
Әдістеме педагогика ғылымымен, психология, лингвистика ғылымдарымен
тығыз байланысты. Педагогика жас ұрпақты оқыту және тәрбиелеу жөніндегі
ғылым. Педагогика ғылымында оқыту және оның әдістері негізгі қағида болып
табылады. Шет тілін оқытуды үйрену үшін педагогиканы білу шарт. Педагогика
оқытудың негізгі жолдарын зерттейді. Әдістер – дидактиктердің айтуы
бойынша, белгілі бір тақырыпты оқытудың жолдары.
Шет тілін оқыту, математиканы, тарихты оқыту мәселелері сияқты
дидактиканың негізгі қағидаларын қолданады және оны байытады. Мысалы:
көрсету принціпі тұңғыш рет шет тілін оқыту әдістемесінде қолданылды.
Қазір ол дидактиканың негізгі принцптерінің біріне айналды және басқа да
пәндерді оқытуда қолданылады.
Шет тілін оқыту дегеніміз – тыңдау, сөйлеу, оқу және жазу дағдысымен
біліктілік қалыптастыру. Егер біз дағды мен біліктіліктің психологиялық
мәнін түсінбесек, оны біз оларды қалыптастыра алмаймыз. Шет тілін оқытуды
психологияның негізгі қағидаларын сөйлеу әрекетіне байланыстыра отырып
пайдалану қажет.
Көрнекті психолог Н.И. Жинкин сөйлеу әрекетің зерттей келіп, сөздер
мен оларды пайдалану мидың кинетикалық орталығы арқылы жүзеге асатынын
айтты [1]. Оқытушы студентті тілге үйрету барысында, тыңдау мен сөйлеудің
бар мүмкіндіктерін жасау керек.
Екінші тілде сөйлеу дегеніміз – жаңа таңбалы білім алудың жаңа
жолдарын игеру деген сөз. Осы жаңа жолды жасау тілді үйренуде маңызды орын
алады. Шет тілін үйренуде оқушының есте сақтау қабілетінің маңызы зор.
Сондықтан оқытушы жаңа тақырыпты есте сақтау, еске ұзақ сақтау жолдарын
білу керек. Есте сақтау қабілетінде ерікті, еріксіз есте сақтау болады. Бұл
мәселені зерттеген ғалым П.К. Зинченко еріксіз есте сақтау қабілеті бір
нәрсені қайталап жаттағанда емес, керісінше осы нәрсе туралы белгілі бір
қиындықтарды, мәселелерді талдағанда ғана іске қосылатынын айтады. Ол үшін
мынадай тәжірибе өткізілген. А тобындағы студенттерге жаттауға сөздер
тізімі берілген. Ал В тобындағы студенттерге сөздер берілмей, оларға
ағылшын тілінде мәтін берілген және сөздермен жұмыстың түрлері және
сұрақтар берілген. Келесі сабақта екі топ студенттері бақылау жұмысын
жазған эксперимент В тобы студенттерінің есте жақсы сақтағанын көрсетті.
Психология ғылымы әдістемеге көп көмек көрсетеді.
Шет тілін үйренуде ана тілінің орны мен оның шет тілін үйрену
кезеңдеріндегі қызметі, әр түрлі дағды мен біліктілік түрлерінің сәйкес
келуі, жаңа тақырыпқа арналған әдістер мен тәсілдерді таңдай білу т.б.
психология ғылымының негіздерін білу қажет [2].
Әдістеме ғылымы жүйке жүйесі психологиясы ғылымымен де байланысты.
Атақты орыс ғалымы Павловтың айтуынша адамның жоғарғы жүйке жүйесінің
қызметі – сөйлеу және ойлау, жүйке жүйесінің ерекше қызметі. Бұл қызмет
түрі тек адамда ғана дамыған. Павловтың теориясы бойынша, дабылдар адамның
сезіну мүшелері арқылы келіп түседі. Адамның әрекетінің бір түрі – сөйлеу
әрекеті. Әдістеме ғылымы лингвистика ғылымымен тығыз байланысты, себебі
лигвистиканың негізгі проблемаллары тіл мен ойлау, грамматика мен сөздік
т.б. әдістемеге де қатысы бар. Әдістемеде лингвистика ғылымының оқу
материалын іріктедегі зерттеулері негізге алынады. Көптеген атақты
лингвистер лингвистика теориясы ғана зерттеп қоймай, оларды тілді оқытуда
қалай пайдалану керек екенін зерттеген.
Зерттеу мақсаты: шетел тілін оқыту әдістемесіні басқа ғылым
салаларымен байланысын зерттеу.
Зерттеу міндеттері:
- Шетел тілін оқыту әдістемесінің басқа ғылым салаларымен байланысын
анықтау;
- Басқа ғылым салаларымен байланыс маңыздылығын зерттеу;
-Шетел тілін оқыту әдістемесінің психология, педагогика және
лингвистика ғылымдарымен байланысын анықтау.
Зерттеу құрылымы. Кіріспеден, екі бөлімнен және қорытынды мен
пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады.

1. Шет тілдерін оқытудың әдістемелік негіздері
1.1 Әдістеме ғылым ретінде. Әдістеме пәні
Қазір оқытуда алға қойылған мақсаттарды, мазмұн мен нақты жағдайларды
ескере отырып, әдістеме пәні оқытудың ғылыми негізделген мақсаты мен
мазмұны болып табылатын теориялық және қолданбалы ғылым ретінде түсінуді
жалпы көпшілік мойындады. Шет тілді оқыту әдістемесі бірқатар ғылымдармен
байланысты және олар анықтаған фактілер мен жасаған заңдылықтарын
пайдаланады.
Әдістеме байланыстары сан алуан, шартты түрде 3 топқа бөлуге болады.
Біріншіден, әдістеме лингвистика мәліметтеріне сүйенеді. Лингвистиканың шет
тілдері сабақтарында оқылатын пән де болып саналатын тілді өзінің зерттеу
объектісі етіп қарастыратыны белгілі. Әдістеме негізгі лингвистикалық
ұғымдармен заңдылықтарды пайдаланды, пайдаланады да, себебі олар оқыту
ерекшелігін айқындап отыр. Тек соңғы жылдары лингвистердің адамға сөйлеу
қимылдарын жасау қабілетіне дайындығы тұрғысынан тілдік тұлға ретінде
қарауы шет тілін оқытудың әдіснамалық негіздерін қайта қарауды қажет етті.
Екіншіден, әдістемеде психологиямен тығыз байланыс бар. Психологияда
объект ретінде адам психикасының табиғи, әлеуметтік, нақты тарихи жағдайда
психикалық функциясының қызметі мен дамуы ерекшеліктерінің алынатыны
белгілі. Бұл заңдылықтарды білу шет тілін оқытумен айналысатын маман адамға
білімді, дағды мен шеберлікті меңгерту үрдісін тиімді де нәтижелі құруына
көмектеседі.
Осыған байланысты әдістеме үшін мақсатты педагогикалық ықпалдың
әсерімен оқушыларда психикалық қасиеттер мен үрдістер функциясының
заңдылықтары мен механизмдерін зерттейтін педагогикалық психология
мәліметтерінің мәні ерекше. Соңғы уақытта әдістемеде психология мен
лингвистиканың тоғысында туған және сөз тудыру (ойды айту) мен сөзді тану
(сөзді түсіну) механизмдерін зерттейтін ғылымның жаңа саласы –
психолингвистиканың маңызы артып келеді. Бұл әдістемеге шет тілдік сөйлеу
қызметінің әр түрлерін оқыту модельдерін жасауға көмектеседі.
Үшіншіден, әдістеме ішінара және жалпы қатынаста лингводидактика мен
тәрбие теориясының ортақ қағидаларына негізделеді, себебі лингводидактика
мен тәрбие теориясы жалпы оқыту мен тәрбиелеудің заңдылықтарын, ұстанымдары
мен ережелерін қалыптастырады, ал әдістеме нақты пәнге, біздің жағдайымызда
Шет тілі пәні қатысты осы қағидаларды нақтылайды. Дидактика адамның шет
тілдік қатынасы қабілеттерінің механизмінің функциясы мен жасақталу
қабілеттеріне қатысты заңдылықтарды қалыптастырса, әдістеме осы
мәліметтерді нақты оқулықтарда, жаттығулар жүйесінде, оқыту құралдарында,
оқу үрдісінде өткереді.
Сөйлеу мен ақпаратты жеткізу үрдістерін зерттейтін басқа ғылымдарға
қарағанда лингвистика, психология, дидактика әдістемемен барынша тығыз
байланыста. Сондықтан бұл ғылымдар шет тілге оқыту әдістемесіне базалық
болып аталады.
Өткен ғасырдың 70-жылдарынан бастап лингвистикалық зерттеулерде
процессуальды, қызметтік лингвистикалық пайдасына басымдылық жүйелілігінен
бас тарту байқалады.
Тіл мамандарын Тіл – қатынас құралы, қаруы, аспабы деген қарапайым
жаттандылық қанағаттандырмайды. Олардың қызығушылық аясына әлеуметтік өзара
әрекеттестік барысында туындаған сан алуан мақсаттарға жету үшін тілді
қолдану механизмдерін зерттеу енді. Осыған байланысты лингвистикалық
зерттеулер барынша айқын көрінетін прагматикалық бағыт алды, ғылыми
зерттеулердің негізгі міндеті – тілдің құрылысы емес, қызметі болды.
Лингвистикалық прагматиканы жақтаушылар нақты айтушы тыңдаушы жазушы
оқушының тілді нақты жағдайды қолданғанда ғана тілді үйренеді, тілдің
функциясы коммуникативтік актіге қатысушы қолданған контекст пен жағдайлық
фактілердің бүкіл жиынтығы назар алынғанда ғана анықталады деген
қорытындыға келді.
Сөз қатынасының табыстылығы толық мәнінде қатысушылардың бір-біріне
қатынас міндетіне бара-бар ықпал ету қабілетіне және өзінің сөйлеу және
үнсіз мінез-құлқын коммуникативтік біліктілік аталатын қатынас міндеттеріне
барабар ұйымдастыра білуіне қатысты деген қағида лингвистикалық
зерттеулердің маңызды жетістіктерінің бірі болып табылады.
Лингвистер қатынасу қабілетін дамыту тек тілдік біліктілікті
дамытумен, яғни тілдік құралдар мен оларды нақты тілдің заңына сәйкес
қолдану ережелерін білумен шектелмейді деген тезис ұсынуда. Қатынасу
қабілетін дамыту әр түрлі араласуды орнықтыру мақсатында тілдік құралдарды
қатынасудың әр түрлі жағдайларында қолдану қабілетін, сол сияқты қатынас
жағдайын бағалау, талдау қабілетін дамытумен, өзінің коммуникативтік
әлеуметін субъективті бағалаумен және қажетті шешім қабылдаумен байланысты.

Лингвистикалық зерттеулердің айқын байқалған прагматикалық бағыттылығы
ұғымдық ақпаратына коммуникативтік біліктілік, сөйлеу қабілеті, қатынастың
әлеуметтік факторлары және басқа категорялар енген ғылым ретінде
әдістеменің жалпы концептуальды позициясында байқалады.
Қазіргі лингвистика күш-жігерін адамның қоғамдық-практикалық қызметіне
енетін қоғамдық құбылыс ретінде тілді зерделеуге, сөздік қатынасқа қабілет
механизмін табуға, осы қатынастың өтуін айқындайтын заңдылықтарды
белгілеуге жұмсайды.
Тілді үйренуге лингвистикадан соң лингводидактика назар аударып, шет
тілді үйрену тұрғысынан қайталама тілдік тұлғаның құрылымы мен мазмұнын
сипаттауды өзіне мақсат етіп қойған. Қайталама тілдік тұлға дегеніміз
адамның басқа мәдениет өкілдерімен тең дәрежеде араласу түсінігінде
мәдениетаралық деңгейде шет тілде сөйлесіп, араласу қабілеттерінің
жиынтығы. Ол үйреніп жүрген тілдің вербальды – семантикалық кодын, яғни сол
тілде сөйлеушілердің „әлемдік тілдік суретін“ және адамның жаңа таныс
әлеуметтік ақиқатты түсінуіне мүмкіндік беретін әлемнің „ауқымды“ суретін
меңгеруден құрастырылады.
Жоғарыда айтылғандардан оқытудың басымдылық сапасы тілдің жүйесі мен
оқыту мазмұнын жеткізу үрдісу емес, оқытудың мазмұндық сапасы, демек оқу
үрдісінің субъектісі ретінде оқушылардың қызығушылығы мен сұраныстары деген
қорытынды шығады. Осыдан келіп, оқытудың әлеуметтік-мәдени факторлары,
пайым мен ана тілі, бөтен мәдениетпен қатынас үрдісі барысында оқушының
қабілетін дамыту тәрізді оқыту аспектілері қазіргі әдістемеде ерекше мәнге
ие болуда.
Сөйтіп, лингводидактика, онымен қоса әдістеме қайталама тілдік
тұлғаның концептін алып, шет тілді оқыту жүйесін сол жүйенің субъектісі
ретінде оқушының тұлғасына қайта бағдарлау идеясын ұсынуда. Сонда жаңа
методологиялық шешім аясында шет тілді оқыту үрдісі дегеніміз оқушының жеке
басын, әлеуметтік қабілеттерін дамыту үрдісі.
1.2 Шет тілін оқытудың ұстанымдары және мазмұны
Нақты оқу үрдісінің маңызды функциясы мұғалім мен оқушылардың,
оқушылардың бір-бірімен қарым қатынасын орнықтыратын ерекше түрде
құрастырылған қатынас немесе қатынастың ерекше түрі ретінде қарастыру
қажет. Оқу үрдісі субъектілерінің бірлесіп келісілген қызметінің үрдісі
ретінде көрінеді. Оқушылардың басқа тілде сөйлеу тәжірибесін меңгеруі мен
жаңа мәдениет пен ұлттық құндылықтарды тануы осындай қарым-қатынастың
нәтижесі болып табылады.Оқытумен тәрбиелеу мақсатында оқытушының оқушыға
нысаналы ықпалы туралы 60-70 жылдарда педагогика ғылымының орнына білім
берудің жаңа тұлғалық-бағдарлық тұжырымдамасы келді.Білім берудің тұлғалық-
бағдарлық бағыты оның мазмұнын түбегейлі өзгертті, онда:
✓ оқушылардың әлеуметтік тәжірибені, яғни қоғамда,нақты социумда
қалыпты өмір сүруге қажетті білімдер мен шеберліктерді меңгеруге
ықпал етуге;
✓ мектеп оқушысының еркін ойлау қабілетін ынталандыруға;
✓ мектеп оқушысының бойында дүниетанымды қалыптастыруға, тұтас
әлем көрінісін жасауға,
✓ өз дамуын саналы жоспарлай білуін,соңғысының динамикасын
түсінуге және өз бетінше оқуға үйренуін дамытуға;
✓ оқушының бойында өзіндік дамуына ықпал ететін жеке басының
әлем суретінің жасақталуын бақылау құралы ретінде ынта, әдет,
жүйелеу білім алу қасиеттерімен қабілеттерінің жүйесін дамытуға
тиіс.Шет тілді оқыту жүйесі жалпы білім беру жүйесінің бір
элементі болғандықтан жоғарыда айтылғандар оған да қатысты.
Тұлғалық-бағдарлық бағыт, оқушының тілдік тұлғасына бағыт ұстау
шет тілді оқытудың негізгі ұстанымы болып табылыды.
Оқыту ұстанымдары - оқыту үрдісінің сипатын анықтайтын негізгі
қағидалар, олар таңдап алынған бағыт пен сол бағытқа сәйкес жолдардың
негізінде жасақталады. Оқытудың айқын жасалған ұстанымдары оқытудың қандай
мазмұнын қалай іріктеп алу, қандай тәсілдер мен материалдарды пайдалану
туралы мәселені шешуге көмектеседі.
Шет тілді оқытуды оқушының бойында екінші тілдік қасиеттерін
қалыптастыруға бағдарлау ұстанымы оның үйреніп жүрген мәтіндік қызметті
жүзеге асыру қабілеті мен дайындығын, өзге мәдениет пен социум өкілдерімен
тең тұрғыда араласу қабілетін дамыту міндетін өзекті етеді.
Пәнді оқыту жүйесі оқушының тұлғасына, оның нақты сұрақтары мен
ынтасына, дамудың социомәдени және жеке бағдарламаларына бағдар ұстанғанда
ғана бұл қағиданы өткеру мүмкін болмақ.
Осылайша шет тілді тұлғалық –бағдарлық оқыту мұғалімнің білім беру
қызметін, сондай-ақ оқушының тіл үйрену қызметін қайтадан ой елегінен
өткізуді қажет етеді. Оқушы оқу үрдісінің басты субьектісіне айналады.
Мұғалім оқушыны мазмұнды меңгеруге қызықтыратын ынталандырушы модератор
ролінде қалып қимайды, әрі жәрдемші болып табылады.
Оқу үрдісі оқу материалының басымдылығы тұрғысына құрылмайды, оқу-
тәрбие үрдісінің субъектісі ретінде оқушының қайнар көзі болып табылады.
Осы қағиданы өткеру үшін тәжірибеге мақсатты білім мен шеберлікті жинақтау
еме, әр оқушының тұлғасын өзі ұйымдастыртын және өткеретін механизмдерді
қалыптастыру болып табылатын технологияны еңгізу қажет. Әңгіме шет тілін
оқытудың тілдік аспектілерінің тар шеңберімен мүдделері саласына шығу
туралы болып отыр.
Тілді оқыту дегеніміз оқушының өзара байланысты коммуникативтік және
социомәдени дамуын ескертіп, мәдениетікке оқыту.
Тілді дамыту дегеніміз концептуальды жүйелер әлемінде тиісті
айырмашылықтарды меңгеру. Тілдің көмегімен көрсетілетін әлем суретінің
тұп нұсқалылығын проблемасы ерекше мәңге ие болады. Шет тілді оқыту үрдісі
басқа (өзге тілді) тілдік қауымдастықтың нышандары көрінген коммуникация
(мәтіндік қызмет өнім) бірлігі ретінде тұпнұсқалық инофондқоры мәтінге арқа
сүйеуге тиіс. Мұндайда әңгіме әлеуметтік мәнді, арнайы мәдениет танымдық
ақпарат жайлы болды, соны меңгергенде оқушы белгілі бір деңгейде өзге
этномәдени қауымдастық өкілдерінің лингвокогнитивтік сипаттарына назар
аудара алады, оның мәтіндік қызметін түсініп, өзінің төл мәдениетін
жақсырақ сезінеді. Оқыту үрдісі сөйлесу деңгейінде оқушылардың енжарлығын
болдырмауға тиіс, демек коммуникативтік қызметті өз бетінше жүзеге асыру
қабілетін дамытуға тиіс.
Соңғысы оқыту үрдісіне тежеусіз меңгеру мүмкіндігін береді, сөйтіп
оны барлық жағынан екінші тілді табиғи тілдік жағдайда меңгеру үрдісіне
жақындатады. Сөйтіп құр еліктеуден гөрі оқытудың мазмұнды аспектілеріне
екпін түсіретін және ойлау жүктемесін мәнді ететін оқытудың шығармашылық,
әлеуметтік түрлерімен тәсілдері басым түседі.
Оқушылар мен сол тілде белсенді қарым-қатынас орнағанда ғана
шығармашылықпен айналысуға үйренуге болады. Сондықтан бірінші кезекте тіл
жүйесін меңгеруге бағытталған қатынас амалдар оқу үрдісінің субъектісі -
оқушы мен оқыту үрдісіне іскерлік сипат берушілерді біріктіретін оқытудың
жаңа, интерактивті түрлерімен алмастыруға тиіс.
Шет тілді оқытумен үйренудің тағы бір ұстанымы пәнді оқытудың
қызметтік негізі оқушының сыртқы және ішкі (ойлау) белсенділігімен
байқалады. Сөйлеу белсенділігін тек мұғалім танытып, ал оқушы сұрағанда
ғана белсенділік көрсететін дәстүрлі жаппай жұмыс оқытудың дербес, топтық
және ұжымдық түрлерінің пайдасына қысқарды. Нақты тілдік қатынас жағдайын
ынталандыратын тәсілдерді пайдалануға тиімді болып табылады.
Оқушы саналы (ойлайтын) және жеке (дербес) қызмет істейтін индивидум
ретінде оның сөйлеу қызметі (тілді меңгеруде) тілді меңгеру мен сол тілде
араласуды жалпы, үнемі өзгертіп отыратын сөйлеу тәжірибесінің ықпалында
болды. Олай болса оқу үрдісі әр оқушының бойындағы іскерлік қабілетін,
білімі мен сөйлеу тәжірибесін, әсері мен көңіл-күйін белсендіруге және осы
тұлғалық қасиеттерін дамытуға тиіс.
Сондықтан оқу үрдісін оқушы белгілі бір коммуникативтік міндеттерді
шешетіндей, қажеттілікті сезінетіндей және өз ойын жүзеге асыратындай
мүмкішілікке ие болатындай, яғни өз ойынан жұмыс істей алатындай етіп құру
керек. Айтылымды мәтіндік қызмет деңгейінде тұпнұсқалық жағдай шегінде
тудыру және түсіну қабілетіне оқыту басты назарда болуға тиіс.
Шет тілін меңгеру үрдісі көбіне шет тілдер жүйелерінің арасындағы
айырмашылықтан гөрі оқытудың жеке алғы шарттарына қатысты. Тілдің екі
жүйесін салыстыруға әдістемелік сілтемені оқушының еркін сезінуіне ықпал
ететін оқытудың мазмұны мен технологияның пайдасына қысқартқан жөн.
Оқушылыр тілді үйрену мен сол тілде сөйлесудің, оқи алудан бастап өз тілдік
құралдарды пайдаланумен қиын жағдайдан шыға білуге түрлі стратегиялар мен
технологиялар мен меңгеруге тиіс, яғни ол:
- оқушының жеке басына, оның ңақты сұраныстары мен уәжіне, социомәдени
дамуына, жеке бағдармаларына бағытталса;
- оқушы ең алдымен өзіне қатысты жеке үрдісті сезінсе;
- мұғалім әр оқушының оқуға құлшынысын дәл тауып, оны тілді ойдағыдай
меңгеруге бағыттай білсе;
- іскерлік, шығармашылық сипатқа ие болса;
- пәнді меңгерудің қисындылығын мен жүйелілігіне емес, оқушының жеке
басын дамыту қисынына, ішкі жан-дүниесіне бағытталса;
- оқушылардың өз белсенділігін танытуына, бір-бірімен орналасқанда
қуаныш, қанағаттанғандық сезінуге, сабақ оқуға қажеттілігінің бәріне
ынталандырса;
- ана тілі мен шет тілі жүйелерінің арасындағы айырмашылыққа емес,
оқыту мен оқыту жағдайларының жеке алғы шарттарын ескерсе, оқушылардың оқу
кезінде шет тілді меңгеру үрдісі табысты болмақ.
Оқыту мазмұнына келер болсақ, оқытушы (мұғалім қызметі) мен оқу
материалын қолға алғандардың (оқушы қызметі) өзара байланысты қызметі
сияқты категориялармен арақатынаста болмақ.
Шет тілді оқыту мазмұны көп компонентті, оған мыналар енеді:
- коммуникативті қызмет салалары, тақырыптар, жағдайлар,
коммуникативті және әлеуметтік рольдер, сөйлеу қызметі мен сөз материалы
(мәтіндер, сөйлеу үлгілері және т.б.) ;
- тіл материалы, оны рәсімдеу ережелерімен қолдану дағдылары;
- ќатынас құралы ретінде, ішінде интермәдени жағдайларда шет тілді
тәжербиелік меңгеру деңгейін сипаттайтын арнайы (сөйлеу) шеберлік кешені;
- оқып жүрген тіл елінің ұлттық-мәдени ерекшеліктерімен ақиқаттарын
білу жүйесі;
- оқу кезінде тілді меңгеру мәдениетімен сол тілде сөйлейтіндермен
қарым-қатынас мәдениетін қамтамасыз ететін ой еңбегінің ұтымды тәсілдері,
оқу және орнын толтыру шеберліктері.
Шет тілі мазмұнының негізгі компоненнтерінің сипаттамасына қысқаша
тоқталайық. Сөздің тиісті типтері өткірілетін қатынас саласы, яғни тілді
практикалық қолдану саласы әлеуметтік өзара әрекеттестіктің тиісті
салаларында талқыланатын пәнді құрастыратын тақырыптардың жиынтығын
көрсетеді. Бұл аталған салалары шеңберінде сабақта қарастыру нысаны бола
алатын тақырыптар мен тақырыпшалардың шеңберін анықтауға негіз болды. Бұл
жерде әңгіме тақырыптарды шоғырландырып қарау, яғни оқу үрдісінде бір
тақырыпты оқытудың әрбір келесі кезеңінде оқушының жасына қарай өзекті
проблемаларды қосу нәтижесінде тереңдетіп, кеңейту мүмкіншілігіне жайлы
болып отыр.
Тілдік қатынас құралдарын (сөздер, грамматикалық құбылыстар және т.б.)
және сол құралдарды меңгеру дағдыларын білмейінше коммуникативтік
шеберлікті дамыту мүмкін емес. Сондықтан шет тілді оқыту мазмұнына, тілдік
білім (тіл бірліктерін ойлы айтылымға айналдыратын жүйелер, ережелер
ретінде үйренетін тілдің негізін, мәні түрлі тілдерде түрлеше айтылатын
ұғымдарды білу) мен тілдік дағдылар енгізілді. Олар тілдік материалдың
барлық түрлерін фонетикалық, лексикалық, грамматикалық оқытудың әрбір
сатысы үшін алынған шағын көлемде оқытудың ойдағыдай пайдалану, сол сияқты
белгілі бір коммуникативтік пиғылды (таңдануды, наразылықты, ортақ іске
шақыруды және т.б.) білдіретін әдепті сөйлеу формулалары мен сөз формуларын
қолдану қажет.
Шет тілін оқыту мазмұны оқушыларды сөз қатынасының жаңа тәсілін ғана
емес, сол тілде сөйлейтін халықтың мәдениетін, оқылатын тіл елінде сөйлеу
дағдысының ұлттық -мәдени ерекшелігін білуге бағыттап отыруы керек. Ол
оқушының бойында басқа қоғамның қазіргі өмірінің, тарихы мен мәдениетінің
түрлі салалары туралы түсінік қалыптастыруға тиіс. Мұндайда оқушыларға
тілді сол қолданыстағы елді мекендеген халықтардың мәдениеті арқылы пәнді
оқытудың алғашқы қадамынан бастап үнемі жүзеге асыруға тиіс. Осыған
байланысты социомәдени білім, эквивалентсіз лексиканы, оқылатын тіл елінде
қабылданған мінез-құлық этикетін, георграфиялық, табиғат-ауа райы, саяси
ерекшеліктерін, сол елдің тарихынан негізгі ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.