БҚО-дағы мәдениет және өнер білім беру мекемелері

Пән: Мәдениеттану
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 12 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі
М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік университеті
Мәдениет және өнер институты

факультеті

Курстық жұмыс
Тақырыбы:
БҚО-дағы мәдениет және өнер білім беру мекемелері

Орындаған:

Тексерген:

Орал, 2016ж.

Мазмұны
1.БҚО білім мен ғылым, өнер мен мәдениет салаларының даму тарихы
2. Облыстың мемлекеттік мәдениет және өнер мекемелері
3.Қазақ халық аспаптар бөлімі
Қорытынды

1.БҚО білім мен ғылым, өнер мен мәдениет салаларының даму тарихы

Мәдениет-әрқашан халық тарихымен тығыз байланысты. Өйткені жалпы мәдениет, соның ішінде ән-күй өнері әрбір халықтың өзімен бірге туып, біте қайнасып келе жатқан көне құбылыс. Сан ғасырлар бойы қазақ-қазақ болып, халық болып қалыптасу жолында мың өлгенімен, мың бірінші рет қайта тірілуіне себеп болған рухани қуаттың қайнары. Атадан-балаға, ұрпақтан-ұрпаққа аманатталған ауыз әдебиетінің асыл қазынасы, өнері арқылы халқымыздың даналық көзі сақталып қалуда. Оған осы зал жәдігерлері дәлел бола алады. Өйткені Ақ Жайық өңірі қашанда жан дүниені тебіренткен күй мен жырдың, қара сөздің қас шеберлері-ақын-жыршылардың мекені. Ақ Жайық өнерінің қайталанбас шоқтығы биік асылдары: Құрманғазы, Дина, Сейтек, Мұхит, Ғарифолла сияқты қазақ халқының мақтанышына айналған алып өнер иелерінен басталған зал жәдігерлері Сізге Құрманғазы атындағы ұлт-аспаптар оркестр негізінің қалай қалыптасып, дамығандығы туралы баяндайды.
Нағыз қазақ қазақ емес, нағыз қазақ домбыра-деп Қадыр Мырза Әлі айтқандай қазақтың атын шығарар бірден-бір аспап домбыра. Оның үні мен сарынында тарихтың талай сыры мен мұңы, қуанышы мен қасіреті, аққан қаны мен жаны жатыр. Өлкеміздің атақты күйшісі Қали Жантілеуовтың 40жыл бойы көзінің қарашығындай сақтаған домбырасын да осы залдан көре аласыз.Күйшінің шәкірті, Қазақстанның Халық Әртісі Тұяқберді Шәмілов, скрипка сүлейі атанған Марат Бисенғалиев туралы да мол мағлұматтар алуға болады.
Елімізге танымал Тайыр Жароков, Хамза Есенжанов, Жұбан Молдағалиев, Қадыр Мырза Әлі сияқты атақты қаламгерлердің ұстаған заттарын, пайдаланған бұйымдарын көзіңізбен көріп, олардың шығармаларынан нәр алады.
Сахна саңлақтары Хадиша Бөкеева, Роза Жаманованың, Ақ Жайықтың Ақ Шағаласы атанған ақын Ақұштап Бақтыгерееваның киген киімдерін тамашалап, олар туралы сырлы әңгіме тыңдауға болады.
Сонымен қатар зал жәдігерлері Сізге өлкемізден шыққан ғалымдар, білім ордалары туралы да мол мәлімет береді.

2. Облыстың мемлекеттік мәдениет және өнер мекемелері
Орал саз училищесі - Қазақстандағы байырғы оқу орындарының бірі. Оның жарты ғасырлық өткен жолы училище бітірушілердің жемісті қызметі, қол жеткен жетістіктерімен ғана емес саз педагогикасындағы ұлттық дәстүрлерді дамытуға қосқан айтарлықтай үлесімен де аталып өтіп отыр.
Училище бітірушілерінің арасында Қазақстан ұлттық өнерінің мақтанышы, тамаша мәдениет қайраткерлері бар. Олар: КСРО халық артисі, КСРО мен Қазақстан Республикасы мемлекеттік сыйлықтарының лауреаты Р.Жаманова, өнер зерттеу ғылымының кандидаты Ғ.Бисенова, Қазақстан Республикасының еңбек сіңірген артистері, Алматы мемлекеттік консерваториясының профессорлары Т.Тікишев, Т.Нұралиев, Республиканың еңбек сіңірген артисі, Орал облыстық филармониясының әншісі Қ.Қожаков және басқалар. Олар есімдері Ақ Жайық өнірінің тарихынан бөліп алуға болмайтын Құрманғазы, Дәулеткерей, Мұхит, Дина, Сейтек сияқты аға толқынның үздік дәстүрлерін өз қызметтерінде пайдалануда.
Ұлы Отан соғысының төртінші жылы жүріп жатты. Соғыс кезінің қиыншылықтарына қарамастан кеңес үкіметі жас музыканттар даярлау туралы ойластырды. Облыстық өнер бөлімінің 1944жылғы 24тамыздағы №=35 жарлығына сәйкес Орал саз училищесі ашылды. Оның директоры, бұрын балалар музыка мектебінің директоры болған Константин Степанович Булдыченко тағайындалды.
К.С.Булдыченко - жоғары білікті музыкант, баскару және ұйымдастырушылық қабілеті мол, тамаша педагог болатын. Училищені құру үшін негізгі база балалар музыка мектебі мен театр қасындағы бір қабатты үйде орналасқан музыкаға дарынды балаларға арналған интернат болды. Жанадан ұйымдастырылған музыкалық училищеге әдейі ғимарат бөлінді, қазіргі кезде онда № =3 балалар музыка мектебі орналасқан. Оның ауласында қосалқы қызмет бөлмелерімен интернат болды. Училищенің ашылуына облыстық баспасөз бен радио зор үн қосқан.
Училище өз жұмысын үш бөлімнен - фортепиано, ән айту, үрмелі және шекті аспаптарға бөлінген оркестрмен бастады. Оқу бөлімінің меңгерушілігіне Федор Ильич Малиновский тағайындалды.
Ол кезде училищеде кәсіптік музыкалық білім беру дәстүрін Клавдиенко Т.А., Маревская М.Д., Балотин А.В., Барман А.М., Ковалев Д.И., Аламаха В.И., Рыков сияқты оқытушылар жүргізді. Ән айту класының негізін Ленинград опера театрының әншісі Горбунова Е.А. қалады.
Музыка училищесінің алғашқы оқушылары қатарына балалар музыка мектебінің үздік бітірушілері мен интернаттың тәрбиеленушілері қабылданды. Олардың ішінде К.Хабибулина, М.Мұхамбетова, З.Мусралиева, Д.Мустафина, М.Шакирова және басқалары болды. Үрмелі аспаптар класына Орал қаласында орналасқан әскери бөлімшенің музыкалық взводының тәрбиеленушілері, ал ән бөліміне - көркем-өнерпаздар үйірмесіне қатысушы А.Муравьева мен Ғ.Бисенова қабылданды.
1948жылы училищені алғашқы оқушылар бітіріп шықты. Мемлекеттік емтихандар ерекше салтанатты жағдайда және үлкен өрлеу үстінде өтті. Жергілікті газете Е.Соллертинскийдің Музыкалық училищенің алғашқы бітірушілері деген тақырыпта мақала жарық көрді. Оңда былай деп жазылған: Емтихан алушы комиссияның алдынан қабілетті жастар бірінен соң бірі өтуде. Бұлар училищенің алғашқы түлектері роялға қарапайым киінген Зылиха Мүсіралиева отырып, әуенді сазды ойнай жөнелді. Одан кейінгі кезек Қафия Хабибуллинаға келді. Хабибуллина өзі орындаған әрбір шығармаға ерекше түр, сыршылдық береді.
Орал саз училищесі ұйымдасқаннан бергі 70жылда сан мыңдаған музыканттарды тәрбиелеп шығарды. Олар республикамыз бен одан тыс жерлерде еңбек етуде. Олардың бірқатары қазір құрметті демалыста.
Қазіргі уақытта училищеде маман педагогтар жұмыс істеп, дәстүр сабақтастығын жалғастыра түсуде.
Жыл өткен сайын училище де өсе түсті. 1996 жылы республика үкіметінің қаулысымен жергілікті ұлт өкілдерінің балалары үшін екі жылдық дайындық бөлімі ашылды, музыка, теориясы бөліміне қабылдау жалғасты.
1978 жылы мәдени ағарту жұмыстары бөлімі ұйымдастырылды, ол 1980 жылы өз алдына арнаулы орта оқу орны-мәдени ағарту училищесі болып құрылды.
Оқу процесін жоспарлау және басқару мәселерімен училищенің оқу бөлімі айналысады, оған В.М.Плетнева жетекшілік етеді. Ол училищедегі барлық сегіз бөлімінің оқу-творчестволық қызметін үйлестіріп келді.

3.Қазақ халық аспаптар бөлімі
Қазақ халық аспаптары класы 1960 жылы ашылды. Алғашқы оқытушылары Б.Г.Гайсина (домбыра) және жоғары арнаулы білімі бар У.К.Каримов (бас қобыз) болды. Ол сонымен қатар қазақ халық аспаптар оркестрінің алғашқы жетекшісі болды. Одан кейін Г.Н.Қазтұғанова (домбыра), А.И.Есмурзина (домбыра) оқытушы болып жұмыс істеді.
1973 жылдан бастап, Алматы мемлекеттік консерваториясын бітірген оқытушы С.Г.Кариеваның ұйымдастыруымен қобыз - прима класы тұрақты жұмыс істейді. Сондай - ақ сол жылдан бері Қазақстандағы белгілі домбырашы - педагог, Домбыра ойнау мектебі кітабының авторы М.А.Айтқалиевтің жүргізуімен домбыра класы да тұрақты істеп келеді. Оның оқушылары арасында Дәулеткерей атындағы Батыс Қазақстан мәдениет институтының ректоры, педагогика ғылымының кандидаты М.Е.Ержанов, Орал саз училищесінің қазақ халық аспаптар бөлімінің меңгерушісі А.Е.Құсмағамбетова бар. Әр кезеңдерде қазақ халық аспаптар оркестрі Ақ Жайық жастар ансамблінің құрамында Румыня мен Болгарияда шығармашылық сапарда болды.
1991 жылы оркестрге басшылықты, училищенің бұрынғы түлегі, Алматы консерваториясын бітірген, училище директоры Қ.Қ.Қажымов өз қолына алды. Оның басшылығымен оркестр 1992 жылы саз училищелер халық аспаптар оркестррлері аймақтық конкурсында лауреат атанды.
1993 жылы оқушы Нұрсұлу Батырғалиева (оқытушы А.Е.Құсма,амбетованың класы) халық аспаптары жас орындаушыларының XV республикалық конкурсында лауреат болды.
Кәлембаева Меруерт Қабекенқызы 1939 жылы 9 маусымда Орда ауылында дүниеге келген. 1952 жылы Күләш Байсейітова атындағы саз-мектеп интернатына оқуға түсіп, 1956 жылы бітіріп шықты. Меруерт Қабекенқызының орындаушылық, шығармашылық жолы, ең алдымен, Құрманғазы атындағы Қазақ ұлттық аспатар оркестрінің қобызшылар тобында жеке орындаушы және орындаушы және сүйеумелдеушілік қызметімен тікелей байланысты.
Орындаушылық, шығармашылық жолмен қатар 1966 жылдан бастап Құрманғазы атындағы Алматы мемлекеттік консерваториясында педагогикалық қызметпен ұштастырды. Меруерт Кәлембаева 1957-1958 жыл Мәскеу қаласында өткен Бүкілодақтық жастар мен студенттер фестиваліне және Қазақстанның онкүндік өнеріне қатысты. Жеке орындаушы ретінде Қазақстан шеберлері тобының құрамында жүріп көптеген шет елдерде: Франция, Италия, Германия, Польша, Венгрия, Куба, т.б. өркениет аймақтарына ұлттық мәдениеттің жетістіктерін таныстырды. Бүкілодақтық үнжазба Мелодия фирмасынан Қобыз - сазы атты күйтабағын жарыққа шығарды. 1997 жылдан профессор.
Меруерт Кәлембаеваның ұстаздық еңбегі өзінің көптеген талантты түлектерімен жалғасты. Олар: ҚР-ның еңбек сіңірген әртісі Ғ.Болтаева, Т.Қарақожаева, сондай-ақ Э.Ахмедиярова - Президенттік ансамбльдің жеке орындаушылары болып табылады. Осы күнге дейін шәкірттері Халықаралық байқауларда жоғары жүлденің иегерлері атанып келеді.

Меруерт Кәлембаеваның оқу-әдістемелік жұмыстары музыкалық жоғары ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.