Қазақстан мен Ресей Федерациясы арасындағы қарым қатынас

Пән: Халықаралық қатынастар
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 14 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі

РЕФЕРАТ
Тақырыбы:

Қазақстан мен Ресей Федерациясы арасындағы қарым қатынас

Орындаған:
Тексерген:

Орал, 2015ж.

Жоспары

Кіріспе
1. ҚАЗАҚСТАН-РЕСЕЙ ҚАРЫМ-ҚАТЫНАСТАРЫ
2. Қазақстан Республикасы мен Ресей Федерациясы арасындағы байланыс
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе
Тәуелсіздікті алған кезден бастап-ақ Қазақстанның жоғарғы басшылығы Ресеймен тату көршілік қатынастарды орнату қажеттігі туралы қорытындыға келді. Әңгіме шын мәнінде жаңа тарихи жағдайларда екі мемлекет арасындағы өзара қарым-қатынастың үлгісін жасау туралы еді. Басқаша сөзбен айтсақ, Қазақстанның сыртқы саяси стратегиясында Ресеймен ынтымақтастыққа бірінші дәрежелі назар аударылады. Қазақстанның пікірі бойынша, екі мемлекеттің әл-ауқаты көп жағдайда халықтар арасында қалыптасқан байланыстардың сақталуына, экономикалық, ғылыми-техникалық және гуманитарлық ынтымақтастықтың оң әлеуметінің нығайтылуына, қазіргі бар қарым-қатынасты кең ауқымды ынтымақтастыққа, үдемелі мемлекет аралық кооперацияға айналдыруға байланысты.
Қазақстан мен Ресейдің ынтымақтастығына жол ашатын көптеген факторлар бар. Бұл ортақ тарих, 7 мың км-ге ұзақтыққа созылатын ортақ шекара, ортақ тіл және ұқсас діл. Сондықтан тату көршілік пен тең құқықты ынтымақтастықтан басқа қандай да бір өзге саясат екі мемлекеттің түбірлі мүдделеріне қайшы келеді.
Оның үстіне екі елдің өзара іс-қимылының терең қатпарлы факторлары Астана мен Мәскеудің көптеген көкейтесті халықаралық проблемаларға көзқарастарының жақындығын айқындайды. Мұның өзі ғаламдық және аймақтық қауіпсіздікті қамтамасыз етуге бағытталған сыртқы саяси өзара іс-қимылға, бастамаларды екі жақты қолдауға жәрдемдеседі. Халықаралық сахнадағы ынтымақтастық өзара қарым-қатынастың сапалы жаңа деңгейіне - стратегиялық әріптестік деңгейіне көтерілуге мүмкіндік береді, бұл дегеніміз екі мемлекет басшыларының тұрақты байланыстарын қоса алғанда, барлық деңгейлердегі жан-жақты байланыстарды білдіреді.
Отандық және шетелдік тарихнамада Қазақстан-Ресей қарым-қатынастарын кезеңдерге бөлу мәселесіне қатысты бірнеше көзқарастар бар. Біздің көзқарасымызша төмендегідей кезеңдерге бөліп көрсету орынды секілді:
1. Мемлекетаралық қатынастардың құқықтық негіздерін қалыптастыру (1991 ж. тамыз - 1992 ж. мамыр);
2. Саяси экономикалық және әскери салаларда екі жақты ынтымақтастықтың негізгі бағыттары мен нысандарын белгілеу (1992 ж. мамыр - 1994 ж. соңы);
3. ТМД шеңберіндегі интеграциялық процестер арнасында екі жақты ынтымақтастықты кеңейту және тереңдету (1995 ж. бастап осы уақытқа дейін).
1. ҚАЗАҚСТАН-РЕСЕЙ ҚАРЫМ-ҚАТЫНАСТАРЫ
Тараптар үкіметтік деңгейде қаржы-өнеркәсіптік топтар құрудың негізгі принциптері туралы келісімге қол қойды. Тап осы 1994 жылғы наурызда екі елдің арасындағы экономикалық ынтымақтастыққа қозғау салынды, дегенмен кейінірек қаржы-өнеркәсіп топтары олардан талап етілетін рольді ойнай алған жоқ. Ал екі елдің үкіметтері арасындағы кеден ісіндегі ынтымақтастық пен өзара көмек көрсету туралы келісім Кеден Одағын құру ісіндегі алғашқы қадам болатын.
1994 жылғы наурыздағы жоғары деңгейдегі Қазақстан-Ресей кездесуі мемелекетаралық қатынастардың серпінді дамуына қатысты берік шарттық базаны құруға әкелді. Шын мәнінде мемлекеттер басшыларының келіссөздері экономикалық, әскери-саяси, ғылыми-техникалық және мәдени-гуманитарлық салалардағы тығыз интеграцияның жаңа кезеңін ашты. Бұдан бөлінбейтін еуразиялық кеңістікте ғасырлар бойы тұрып жатқан екі ел халықтарының достық пен өзара тиімді іс-қимылдың әлеуетін сақтауға және еселеуге деген ұмтылысы көрінді.
1995 жылы Қазақстан-Ресей қарым-қатынасы жемісті түрде дамуын жалғастырды. Жыл ішінде Қазақстан мен Ресейдің Президенттерінің екі кездесуі өтті. Жоғарғы деңгейдегі келіссөздер барысында проблемалардың кең ауқымы қаралды және саяси, ғылыми-техникалық және мәдени-гуманитарлық салалардағы тығыз интеграцияның жаңа кезеңін ашты. Бұдан бөлінбейтін еуразиялық кеңістікте ғасырлар бойы тұрып жатқан ел халықтарының достық пен өзара тиімді іс-қимылдың әлеуетін сақтауға және еселеуге деген ұмтылысы көрінді.
1995 жылы Қазақстан-Ресей қарым-қатынасы жемісті түрде дамуын жалғастырды. Жыл ішінде Қазақстан мен Ресей Президенттерінің екі кездесуі өтті. Жоғары деңгейдегі келіссөздер барысында проблемалардың кең ауқымы қаралды және саяси сондай-ақ экономикалық сипаттағы маңызды құжаттарға қол қойылды.
1995 жылғы 20 қаңтарда екі елдің Президенттері аса маңызды үш құжатқа қол қойды, олар: Ресей-Қазақстан ынтымақтастығын кеңейту және тереңдету туралы декларация; Ресей Федерациясының аумағында тұрақты тұратын Қазақстан Республикасы азаматтарының және Қазақстан Республикасының аумағында тұратын Ресей Федерциясы азаматтарының құқықтық мәртебесі туралы шарт; Ресей Федерециясына тұрақты тұру үшін келген Қазақстан азаматтарының және Қазақстан Республикасына тұрақты тұру үшін келген Ресей Федерациясы азаматтарының азаматтық алуының жеңілдетілген тәртібі туралы келісім.
Азаматтық мәселелерін реттейтін құжаттар айрықша назар аударуды қажет етеді. Келіссөздер процесі басталғаннан кейін бастап Ресей тарапы қосарланған азаматтық тұжырымдамасын тануды және оны іс жүзінде екі жақты қарым-қатынастарда қолдануды талап етті. Қазақстан тарапы біздің елімізде қосарланған азаматтықты қоданудың орынсыздығы туралы өз дәлелдерін келтірді. Түпкі нәтижесінде үкіметтік деңгейде азаматтық алудың жеңілдетілген тәртібі туралы уағдаластыққа қол жеткізілді.
Осындай жолмен тұңғыш рет әлемдік практикада тиісті елдердің азаматтығын алу үшін мейлінше қолайлы жағдайлар туғызу туралы мәмілелер жасалды. Басқаша сөзбен айтсақ, Ресей азаматтығын алғысы келген қазақстандық азаматтар мұны күрделі бюрократиялық рәсімдерді аттап өтіп, оның ішінде Мемлекеттер Басшыларына өтініш жазбастан істей алады. Азаматтардың құқытық мәртебесі туралы шарт сондай-ақ бі елді екінші елдің аумағында тұрақты тұратын азаматтары үшін олардың заңды құқықтарына қысым жасамастан қолайлы жағдайлар туғызуды көздейді.
Мұндай келісімдер тараптардың шынайы ынтымақтастыққа және тату көршілікке өзара ұмтылысының нәтижесінде мүмкін болды.
Ресей басшысының 1996 жылғы сәуірдегі Қазақстанға сапары Қазақстан-Ресей қарым-қатынастарында қол жеткізілген сапалы жаңа деңгейдің жарқын айғағына айналды. Н.Назарбаев пен Б. Ельцин Каспий проблемаларына айрықша мән берді. Кездесудің қорытындылары бойынша Мемлекеттер басшылары Каспий теңізін пайдалану жөніндегі ынтымақтастық туралы бірлескен мәлімдемеге қол қойды. Ол құжатта жаңа саяси жағдайларда Каспий проблемаларын әділетті түрде шешудің аймақтағы бейбітшілік пен тұрақтылықты қамтамасыз етуде шешуші маңызы болатындығы атап көрсетілді. Тараптар Каспийдің құқықтық мәртебесі туралы мәселені шешуде және теңіздің минерелдық, биологиялық ресурстарын пайдалануда тығыз ынтымақтасуға уағдаласты. Сөз болып отырған уақытта Теңіз кен орнынан Новороссийскіге дейін мұнай құбырының құрылысын салу туралы (Каспий құбыр желісі концорциумының жобасы) түпкілікті шешім қабылданды.
Содан кейін екі жыл бойы Қазақстан және Ресей тараптары жоғары саяси деңгейде қарқынды келіссөздер жүргізді Келіссөздерде Қазақстан мен Ресейдің өзара іс-қимылына үздіксіз сипат беруге, екі жақты ынтымақтастықтың қарқыны мен көлемін ұлғайтуға айрықша назар аударылды.
Осы бағыттағы күш-жігер табысты аяқталды. ХХІ ғасырға бағдарланған мәңгілік достық пен одақтастық туралы декларацияға қол қойылды. Бұл құжаттың үлкен саяси мәні бар. Екі жақты қарым-қатынастардың тарихында бұрын-соңды болмаған осы құжатқа 1998 жылғы 6 шілдеде қол қойылып, Қазақстан мен Ресейдің басшылары екі мемлекет те мәңгілік достық байланыстармен сипатталатын әріптестер және одақтастар болып табылатынын қуаттады.
Н.Назарбаетың туған күнінде өткізілген жоғары дегейдегі кездесудің айрықша жемісті болғанын атап өту керек. Осы 6 шілде күні Каспий жөніндегі келіссөздер процесінде жаңа тұрпатты жаңалық болды. Президенттер жер қойнауын пайдалануға арналған егенменді құқытарын жүзеге асыру мақсатында Каспий теңізі солтүстік бөлігінің түбін межелеу туралы келісімге қол қойды. Тараптар теңіздің түбі бойынша жетілдірілген орта сызықты жүргізу туралы принципті уағдалысқа қол жеткізді.
Қазақстан Ресей қарым-қатынастарының тағы бір жемісі ретінде РФ Президенті Б.Ельциннің 1998 жылғы 12 қазанда Алматыға жасаған мемлекеттік сапарының қорытындыларын айтуға болады, оның нәтижесінде 1998-2007 жылдарға арналған экононмикалық ынтымастық туралы кең ауқымды шартқа қол қойылды, осы құжатты іске асыру жөнінде нақты іс-шаралардың бағдарламасы жасалады.Бұл құжат экономиканың нақты секторының негізгі салаларындағы өндірістік инвестициялық, ғылыми-техникалық ынтымақтастықты дамытудың нақты бағыттары мен үйлестіруші тетіктерін белгілейді.

2. Қазақстан Республикасы мен Ресей Федерациясы арасындағы байланыс
1992 жылы - Қазақстан Республикасына Ресей Федерациясының Елшілігі ашылды.
1992 жылы -- Ресей Федерациясында Қазақстан Республикасының Елшілігі ашылды.
Ресей Федерациясында Қазақстан Республикасының Санкт-Петербург қаласындағы Бас Консулдығы және Астрахань мен Омбы қалаларында Консулдықтары жұмыс жасайды.
Қазақстан Республикасында Ресей Федерациясының Алматы қаласындағы Бас Консулдығы және Орал қаласында Консулдығы жұмыс жасайды.
2009 жылдың 14 тамызынан бастап Ресей Федерациясындағы Қазақстан Республикасының Төтенше жән Өкілетті Елшісі - Зауытбек Қауысбекұлы Тұрысбеков.
2006 жылдың қараша айынан бастап Қазақстан Республикасындағы Ресей Федерациясының Төтенше жән Өкілетті Елшісі - Михаил Николаевич Бочарников.
Екі жақты ынтымақтастықтың маңызды аспектісі сауда-экономикалық байланыстар болып табылады.
Ресей Қазақстанның ең ірі сауда әріптесі болып табылады. Екі жақты сауда айналымының үлесі Қазақстан Республикасының бүкіл сыртқы сауда көлемінің 17 пайыздан астамын құрайды.
Анықтама 2009 жылдың қорытындысы бойынша тауар айналымы 12,4 млрд. АҚШ долларын құрады, оның ішінде Ресейге қазақстан өнімін экспорттау 3,5 млрд. АҚШ долларын, ал ресей өнімін импорттау - 8,9 млрд. АҚШ долларын құрады.
2010 жылғы қаңтар-сәуірде Қазақстан мен Ресей арасындағы тауар айналымы 4,6 млрд. АҚШ долларын құрады (өткен жылғы осы кезеңмен салыстырғанда 32,6 пайызға өскен). Қазақстаннан экспорт 72,7% өсіп, 1686,6 млн. АҚШ долларын құрады, ал Қазақстанға ресей импорты - 17,1% және 2951,8 млн. АҚШ долларын құрады.
2009 -- 2010 жылдарға арналған Қазақстан және Ресейдің Бірлескен іс-қимыл жоспары ойдағыдай жүзеге асырылуда, оны өткен жылғы желтоқсанда Бурабайда Армения, Қазақстан, Қырғызстан, Ресей және Тәжікстан президенттерінің бейресми кездесуі барысында біздің мемлекеттеріміздің Басшылары қабылдаған. Аталған Жоспар қысқа мерзімді перспективада екі жақты ынтымақтастықтың барлық саласындағы мәселелерді шешуді қарастырады.
Қазақстан мен Ресей Ресейдің магистральді құбыр желісін қолдану арқылы қазақстандық көмірсутекті шикізатты тасымалдау мәселелерінде өзара ықпалдасуда, мұнай-газ өндіруші өндірісті бірлесіп жаңартуда.
2009 жылы Атырау-Самара құбыр желісі жүйесімен мұнай тасымалдаудың көлемі 17,5 млн. тонна мұнайды құрады.
2009 жылы Каспий құбыр желісі консорциумы бойынша экспортқа 34,6 млн. тонна мұнай тасымалданды, бұл 2008 жылмен салыстырғанда 9,9% көп.
Қазақстан-ресей жылу энергетикасы кешеніндегі ынтымақтастықты одан әрі тереңдетудің маңызды элементі Каспий құбыр желісі консорциумын жылына 33 тен 67 млн. тоннаға дейін ұлғайтудың принциптері туралы меморандумға қол қою болды.
Қазақстан мен Ресей екі жақты ауқымда Каспий теңізінің қайраңын бөлу туралы мәселені шешті. Жер қойнауын қолдану мақсатында Каспий теңізінің түбінде біздің елдерді бөліп тұратын түрлендірілген орта сызық жүргізілгендігі, сонымен қатар Құрманғазы, Орталық және Хвалынское кен орндарының құрылымдарын жасау бойынша бірлескен жұмыстарды ұйымдастыру белгіленді.
Біздің елдер, сонымен қатар, Каспий құбыр желісі консорциумының негізгі акционерлері болып табылады. Бүгінгі күнде Қазақстан ОПЕК мүшесіне жатпайтын елдер арасынан ЕО нарығындағы мұнай экспортерлері арасында үшінші орында (Ресей мен Норвегиядан кейін).
Қазақстан газын өндірудің және оны іске асырудың артуына байланысты Ресейде газ өңдеу бойынша өзара іс-қимыл және оны экспортқа шығару үшін ресей көлік инфрақұрылымын пайдалану белсенділігі арттырылды. Одан басқа, екі жақты қатынастардың маңызды құрамдарының бірі өзбек және түрікмен табиғи газын Ресейге, одан әрі Украина мен Еуропаға тасымалдау болып табылады. (2009 жылдың қорытындысы бойынша газ тасымалының жалпы көлемі 25,1 млрд. текше метрді құрады.)
2007 жылдың желтоқсанында Қазақстан, Ресей және Түрікменстан Үкіметтері арасында Каспий маңы газ желісі құрылысындағы ынтымақтастық туралы келісімге қол қойылды. Ол бойынша Тараптар түрікмен және қазақстан табиғи газын Қазақстан Республикасы, Ресей Федерациясы мен Түрікменстан аумақтары арқылы тасымалдау үшін қолданыстағы Окарем-Бейнеу және Орталық Азия -- Орталық газ желісін қайта құруды есепке ала отырып, Белек (Түркіменстан) компрессорлық бекетінен бастап Александров Гай (Ресей) газ өлшейтін бекетіне дейін Каспий маңы газ желісі құрылысын іске асыруды қаматамасыз етеді.
Атом энергиясын бейбіт мақсатта пайдалану саласы бойынша ынтымақтастық белсенді дамуда. МАГАТЭ-ның бақылауымен Ресей аумағында басқа елдердің қатысуы үшін уран байытуды қоса алғанда, ядролық отын циклі қызметін көрсету жөніндегі Халықаралық орталық құрылып, ашылды.
Ғарыш саласындағы ынтымақтастық қарқынды түрде дамуда. Байқоңыр кешенін бірігіп пайдалану саласында Қазақстан мен Ресей маңызды жұмыстар атқарды.
Қазіргі заманға лайық Бәйтерек зымыран-ғарыштық кешенін жасауда ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.