Коммуникациялық үрдіс, олардың сатылары және элементтері

Пән: Менеджмент
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 22 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі
М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік университеті

КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы:
Коммуникациялық үрдіс, олардың сатылары және элементтері

Орындаған: Бахтиярова Н.А.
Тексерген: аға оқытушы
Егзалиева А.Б.

Орал, 2017ж.

Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .3
1 Басқарудағы коммуникацияның рөлі
1.1 Коммуникациялық процесс, оның кезеңдері мен элементтері ... ... ... ... ... .5
1.2 Ұйымдардағы байланыстарды жетілдіру әдістері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...9
2. Басқарудағы коммуникацияның бағыттары
2.1 Коммуникациялық үрдіс, олардың сатылары және элементтері ... ... ... ... 12
2.2 Ұйымдық қарым-қатынас кедергілері және оны жою әдістері ... ... ... ... ...19
2.3 Тұлғааралық коммуникациялар және оларың алдындағы кедергілер ... ...21
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 25
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .27

Кіріспе
Әрбір қызметтің тиімділігін арттыру мақсатында басшылықтың алатын орны ерекше екендігі анық. Жаңа замандағы жаңа Қазақстан үшін талабқа сай басшылықты қалыптастыру қазіргі өзекті мәселелердің бірі.
Менеджмент экономикалық механизмнің әдістерін қолдану мен ресурстардың жиынтығын тиімді пайдалану жолымен нақты қойылған мақсатгарда жүзеге асырылады. Осыдан менеджментті нарықты экономика жағдайындағы басқару ретінде қарастыруға болады. Әр түрлі тең жағдайлар кезінде бұл мынаны білдіреді:
а) кәсіпорынның (фирманың) нарық сұранысы мен ұсынысына бейімділігі, нақты тұтынушылар сұранысқа ие болатын және табыс әкелетін онім түрлерінің өндірісін ұйыдастыру;
б) ондіріс тиімділігн жоғарылатуға үнемі ұмтылу: жиынтық шығындардың минимумы -- оңтайлы нәтижелер;
в) шаруашылық дербестік (бұл экономикалық бостандықтың және шешім қабылдау еркіндігінің ең бастысы).
Коммуникация - басшылық етудің байланыстырушы процесі болып табылады. Шетел зерттеушілерінің пікірінше, тиімсіз қарым-қатынас - проблемалардың туындауының басты себептерінің бірі. Ұйым ішінде де, одан тысқары жерде де тиімді қарым-қатынас ұйым аралықтары үшін де, сыртқы орта үшін де аса қажетті, сол мақсатта олар түрлі амалдарды пайдаланады. Дәріс мақсаты коммуникация процесінің басқарудағы басты ролін аша түсу. Басқару шешімі. Туындаған мәселелер бойынша тиімді шешім қабылдау.
Коммуникация дегеніміз қарым-қатынас, екі және одан да көп адамдардың өзара түсінісуге негізделген байланысы: бір-бірінен ақпарат, мәліметтер алмасуы.
Менеджерлер өзінің жұмысын тиімді орындау үшін, тиімді қарым-қатынас орнатуы қажет. Басқарудың барлық функцияларын жүзеге асыру қарым-қатынас деңгейіне тікелей байланысты.
Қарым-қатынас жоғарғы және төменгі буын басшыларының мәлімет алмасуы - есеп беру, ұсыныс пікірлерін айту немесе жазбаша түсініктеме түрінде болады. Кез-келген ұйым мемлекеттік реттеу тәртібіне бағынуына тура келеді, сол себепті есеп беріп, қаржы, маркетинг, кадрлар туралы басқада ресми мәлімет алмасып, өздерінің мүмкіндектері, жеңілдіктері туралы деректер келтіріп, хабарлап тұрады, осындай жағдайларда коммуникацияның маңызы зор.
Коммуникациялық процесс - бұл екі немесе одан да көп адамдар арасындағы мәлімет алмасу, әрі оның негізгі мақсаты мәліметтің түсінікті болуын қамтамасыз ету. Коммуникация - бұл күрделі процесс және де оны жақсы түсіну үшін процесс сатыларын білу қажет.
Мәлімет (ақпарат) алмасу процесінің элементтері мыналар саналады:
- мәліметті жіберуші идеяны қорытушы немесе мәліметті жинаушы және оны таратып беруші болып саналады;
- символдар көмегімен кодталған мәліметтің өзін хабарлау;
- канал, мәліметті беру құралы;
- алушы, бұл мәліметті қажет ететін адам.
Зерттеу мақсаты: Басқарудағы коммуникацияның ролі және оның түрлерімен танысу.
Зерттеу міндеттері:
oo Басқарудағы коммуникациялық үрдіс туралы түсінік беру;
oo Басқарудағы коммуникациялық үрдісті қалыптастыру;
oo Басқарудағы коммуникацияның ролін анықтау.
Зерттеу құрылымы: кіріспеден, екі бөлімнен және қорытынды мен пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады.

1 Басқарудағы коммуникацияның рөлі
1.1 Коммуникациялық процесс, оның кезеңдері мен элементтері
Коммуникация дегеніміз - басшылардың тиімді шешім қабылдау үшін хабарлар, мәліметтермен алмасуы және төмендегі буындарға қабылданған шешімдерді жеткізуі. Ұйымдардағы коммуникациялық үрдістерді қарастырамыз.
Бірінші ұйымаралық және оның сыртқы ортамен қарым-қытынастары. Әр бір ұйымдардыға қызметтер жөніндегі жазбалар, телефон арқылы сөйлесу, ресми есептер, видиолентарал, көзбе көз әңгімелесі және тағыда басқа қарым-қатынастар байланыстырудың негізгі көзі болып табылады. Ұйымдар сыртқы қоршаған ортамен байланысты болуы үшін бірнеше құралдарды қоланады. Потенциалды тұтынушылармен болатын байланыстар олардың жарнамалары және тауарларды нарыққа өткізулер арқылы қоғаммен байланыстағы олардың халықаралық және ұлттық деңгейдегі бейнесі арқылы көрінеді. Екінші, бөлімшелер мен деңгей арасындағы байланыстар, тік байланыс шеңберінде жүргізіледі. Ол хабарлар жоғары деңгейден төменге келіп түседі, осы арқылы бағынышты деңгейлерге алдағы міндеттер нақты тапсырмалар туралы хабарландырады.
Төменнен жоғары көтерілетін байланыстар - жоғарғы буындарды төменгі буындарда болған жағдаймен таныстыру. Бұл байланыс әдетте есеп беру, ұсыныс жасау, түсініктеме хат жазу түрлерінде жасалынады.
Үшінші түрі бөлімшелер арасындағы байланыстар. Ұйымдарда жоғарыдан төмен және төменнен жоғары хабарлар байланысы ғана болып қоймай сонымен қатар, көлденең байланыстар да болуы қажет. Ұйымдар бірнеше бөлімшелерден тұратын болғандықтан олардың ортасындағы хабарлардың айналымы немесе алмасуы мақсаттарды үйлестіріп, іс қимыл әрекетін жасау үшін қажет.
Төртінші, басшылар және бағынушылар арасындағы байланыстар. Бұл қатынастардағы жан жақты және түрлі хабарлар - мақсаттарды белгілеу, бір нәрсені ойлап табу және оның қорытындысы, бөлімшелердің мақсатқа жетулері үшін ат салысуы, тиімді жұмыс істеу үшін талқылаулар жасау, қол жеткізген тапсырмалар мен жетістіктер үшін ынталандыру, бағыныштылар қабілетін дамыту және жетілдіру, бағыныштыларды алдағы өзгерістер жайлы хабардар ету, идеялар туралы мәліметтер, ұсыныстар, т.б. арқылы іс жүзіне асады.
Бесінші, басшы мен жұмысшы топтар арасындағы байланыстар. Бұл байланыс жалпы басшыларға топтардың тиімді жұмыс атқаруы үшін қажет. Хабарлар мәліметтер айналысы кезінде топтардың барлық мүшелері қатынасатын болғандықтан олар болашақтағы жұмыс мақсаттары, олардағы өзгерістер мен жаңалықтар тағыда басқа туралы өз ойларын ортаға салып бір кісідей талдап шешім қабылдайды.
Бейресми байланыстар арнасы - сыбыс қауесет таратушы арналары деп айтуға болады. Жалпы байланыстар туралы ұғымдарды зерттеуші белгілі Кит Девис болған. Ұйымдардағы кездесетін сыбыс қауесетпен сырттай естіп білген хабар түрлері төменгідей болуы мүмкін:
oo болашақтағы өндіріс қызметкетрлерінің ықшамдалануы;
oo жұмықа кешіккендері үшін қолданылатын шара түрлері;
oo ұйым құрылымындағы өзгерістер;
oo басшылардың болашақтағы жоғарлауы немесе төмендеуі;
oo қызмет уақыты біткен соң кімнің кімді кездестіру мүмкіндігі және тағыда басқа қауесеттер;
Коммуникациялық үрдіс дегеніміз екі немесе одан да көп адамдар топтарының хабарлар, мәліметтер тағыда басқа алмасулары.
Хабарлар алмасудың төрт элементі бар:
oo жөнелтуші - жіберуші, хабарларды жинақтап өңдеп жіберуші адам;
oo хабардар ету немесе жариялау - шартты түрде символдар арқылы берілген хабар;
oo арналар - хабарлардың берілу құралдары;
oo хабар алып тұрушы.
Хабар алудың кезеңдері:
oo идеялардың тууы;
oo шартты белгі және арналардың таңдалуы;
oo хабарлар;
oo декодалау.
Кері байланыс арқылы жөнелтуші және қабылдаушы өздерінің коммуникативтік бейнелерімен алмасады.
Кедергілер немесе шуылдар. Шуылдар дегеніміз - хабарлардың өрескел түрде бұрмалануы.
Жеке адамдар арасындағы байланысты төменде шоғырланған мәселелер жиынтығы ретінде қарастыруға болады:
oo қабылдау немесе түсіну;
oo сөздің мағынасы;
oo сөзбен емес, ауызша емес ақпараттармен алмасуы;
oo кері байланыстың сапасыздығы;
oo дұрыс естімеу немесе қабылдай алмау.
Қабылдаудағы, түсінудегі кедергілер. Адамдар бір мағынадағы мәліметтерді, хабарларды жинақтаған тәжірибелеріне байланысты әр түрлі түсіндіреді және жеткізеді.
Байланыс үрдісіндегі қабылдаудың екінші кедергісі ретінде адамдардың әлеуметтік жағдайларын қарастыруға болады.
Көптеген зерттеулер бойынша кәсіпорын басшылары бағыныштылармен ақпарат ағымдарымен және адам ағымдарымен ашық сөйлесуді дұрыс көреді.
Семантикалық кедергілер керекті қарым-қатынастарға түсе отырып шартты түрде берілген белгілі символдарды пайдалана отырып, біз мәліметтер мен хабарлармен алмасуға және оны түсінуге тырысамыз.
Семантика - сөзбен берілген мәліметтің сөздердің, қолданылуын және мағынасын түсіндіреді.
Ұйымдарды жұмыс істейтін қызметкерлермен мәлімет алмасуы тиімді болуы үшін, олардың қолданатын сөздерінің нақты негізгі мағынасын және ол мағынаның қызметкерлер қалай түсінетінін ескерген қажет.
Сөзбен емес коммуникацияға сөзден басқа да кез келген символдар жатады.
Кері байланыстың нашардығы немесе оның сапасыздығы.
Жеке адамдар арасындағы байланыстың тиімсіз болуы кері байланыстың нашарлығы әсерінен болады. Жөнелтушінің пікірі, ойы қабылдаушыға келіп, түсінлген жағдайда ғана кері байланыс жүзеге асырылады.
Дұрыс түсінбеу, дұрыс естімеу, тыңдай білмеу.
Байланыстың тиімділігі адамдардың деректерді жібергенде де және қабылдағанда да бірдей қарым-қатынастарда болуда. Тыңдай білу керек. Дұрыс тыңдау менеджерлерге қойылатын негізгі талаптардың бірі.
Зерттеуші Кит Девис тиімді тыңдау үшін 10 өсиет айтқан:
1. Сөзді дағарыңыз, сөйлеп отырып тыңдау мүмкін емес.
2. Сөлеп тұрғанға өзін бос ұстауға көмектесіңіз, сонда шешім қабылдау мүмкіндігі артады.
3. Сөзіңіз арқылы тыңдауға дайын екеніңізді көрсете біліңіз.
4. Сөйлесушіні тітіркендіретін жағдайлардан аулақ болыңыз.
5. Сөйлеушіге әсер етіңіз, сөйлеушіні сезіне біліңіз.
6. Шыдамды болыңыз, сөйлеп тұрған адамның көңілін бөлмеңіз.
7. Мінез-құлық шыдамдылығын көрсетіңіз, ашуланған адам сөздің мағынасын өзгертеді.
8. Сөз таластырмаңыз, тайталаспаңыз. Сынамаңыз.
9. Сұрақ қойыңыз.
10. Сөзді немесе сөйлеуді доғарыңыз. Бұл өсиет бірінші және соңғы.

1.2 Ұйымдардағы байланыстарды жетілдіру әдістері
Тиімді тыңдаудан басқа да бірнеше тәсілдерді жеке адамдар арасындағы байланыс үшін қолдануға болады.
Бұған байланысты қарым-қатынас өнерін жетілдіру керек. Ол үшін:
1. Өз ойыңызды хабарламас бұрын оны нақтылай түсіңіз.
2. Семантикалық сөздердің мағынасына зерек болыңыз. Сөзге жалпы сипат емес нақты сипат беріңіз.
3. Өзіңізден тіл байлығыңыз, сөз екпіні, дауыс ырғағы, дене тұрысыңыз, қимыл қозғалысыңыз бет пішініңізге үнемі бақылау жасап отырыңыз.
4. Ашық сөйлесіңіз. Эмпатияға баса назар аударыңыз. Эмпатия - дегеніміз басқа адамдардың сезімін сезіне білу.
5. Кері байланыс болуына күш салыңыз ол үшін:
oo сұрақ қоя біліңіз;
oo өз ойыңызды баянды жеткізе біліңіз;
oo жұмыс нәтижесіне бақылау жасаңыз.
Байланыстарды ұйымдастырудағы тосқауылдар:
1. Хабардың бұрмалануы. Хабарлар төменнен жоғары және жоғарыдан төмен түскен кезде, аз да болса бұрмаланады. Мұндай бұрмалануға бінеше себеп бар:
oo жеке адамның аралық түсінбеушіліктен пайда болған бұрмалану;
oo басшы хабарымен келіспеген жағдайда, саналы түрде хабар бұрмаланады.
2. Шамадан тыс мәліметтердің болуы. Әр басшы барлық хабарларға тиімді жауап қайтара алмайды. Сондықтан ол өзіне өте қажетті мәліметтерді ғана таңдап алуға тырысады.
3. Ұйымдар құрылымдардың қанағаттанарлықсыз болуы.
Мәліметтер ағымын реттеу және басқару. Басшы ұйым деңгейінде өзінің және қызметкерлердің хабарларға деген қажеттігін қанағаттандырулары қажет.
Қызметкерлерге сұрақ беру арқылы байланыс. Сұрақтар төмендегі мазмұнда болуы қажет:
1) қызметкерлерге мақсат айқын көрсетілген бе?
2) қандай потенциалды әсерлермен олар кездесіп отыр?
3) өз жұмысына керекті хабар мен мәліметтерді дер кезінде ала ма?
4) Олардың басшылары ұсыныстарға қалай қарайды?
5) болашақтағы өзгерістердің болатынын олар біле ме?
5. Ұсыныстар жинақтау жүйесі арқылы
oo ұсыныстар жәшіктерінің болуы;
oo өнім үйірмелері;
oo телефон арқылы сөйлесу.
6.Мәлімет бюлитендері. Кәсіпорындар өз қызметтері жайында жарнамалар, публикациялар, видео жазбалар беру.
7.Қазырғы кезеңдегі ақпараттық технологиялар.
Ұйымға тікелей әсер ету ортасы дегеніміз - ұйым қызметіне әсер ету салдарынан оны өзгертетін және ұйым тарапынан өзі де өзгеріске ұшырайтын факторлар. Бұл факторлардың әсерін ұйым менеджерлері өз тарапынан реттеп отыра алады.
Тікелей әсер ететін факторларға жабдықтаушылар, тұтынушылар, бәсекелестер, заң және мемлекеттік пен қоғамдық органдар жатады. Жабдықтаушылар: өндіріс материалдарының бір түрін басқа түрмен алмастыру жабдықтаудың жүйесінде өзгерістер тудыруы мүмкін, бұл өзгерістерді санау өте қиын, бірақ олар көп және олармен әрқашанда есептесу қажет. Ұйым табысы үшін тек материалдық жабдықтар ғана емес, капиталда маңызды. Потециалды инвесторлар қатарына банктер, бюджет қорлары, акционерлер, жеке тұлғалар және т.б. жатады. Олар тек инвестицияларды тек пайда кепілі болған жағдайда жасайды. Ал үлкен тәуекелмен іс-әрекет жасап жүрген ұйымдар үшін сирек жағдайларда тіптен қаражат жұмсамауы мүмкін.Ең соңында ұйымның қызмет етуі тиісті білігі бар мамандарға, материалдарға, капиталға, және тех-ға бсты болу керек.Тұтынушылыр: Басқару теор-нда бизнестің жалғыз нағыз мақсаты тұт-шыларды құру деген көзқарас орын алған. Мұнда үлкен мағына жатыр- ұйымның өмір сүруі табысы, өз қызметі,мен өнімдеріне тұт-ды табу қабілеттілігінде жатыр. Тұт-шылар белгілі бір баға бша тауар мен қызметтерді пайдалана отырып ұйымның әс-әрекетінің табыстылығын анықтайды. Ұйым өз қызметін тұт-дың белгілі бір тобына бағыттай отыра, ал сыртқы ортаның осы факторына әсер ететіндігін, оған өзінің тәуелділігін ескерткенін байқатады. Бәсекелестер: Олар рынокқа өнімнің жаңа түрін алып шығады, өз жарнамаларын күшейте түседі, өз өнімдері бағаларын төмендетіп немесе клиентге қызмет көрсету көлемін кеңейтеді. Егер басшы пайдасын төмендеткісі келмесе әр өзгеріске өз жағынан әрекет жасау қажет. Көптеген жағда ұйым табысы оның өнімдерінің бәсекешілер өнімімен№б салыстырғанда қаншалықты тұтыну сапасы же бағасыұтымды болатындығына бсты. Бүгінгі күнде өнім бағасына бсты бәсеке оның сапалық бәсекесімен ауыстырылып отыр. Заң же мемт органдары: Ұйым қызметі түрлі заңдармен реттеледі. Бұл заңдар оның мемт мекемелерімен, жалданушы жұмыскерлермен арақатынасын, салық төлеу тәртібін же т.б. мәселелерінанықтайды. Ұйымның құқықтық статусына өзі оның іс-әрекетиесі мен төленетінсалықтар түрін белгілейді. Мысалы, шағын кәсіпорын құрда алғ. 2жылда саплық жеңілдігіне ие болады.

2. Басқарудағы коммуникацияның бағыттары
2.1 Коммуникациялық үрдіс, олардың сатылары және элементтері
Коммуникация дегеніміз қарым-қатынас, екі және одан да көп адамдардың өзара түсінісуге негізделген байланысы: бір бірінен ақпарат, мәліметтер алмасуы.
Басшы өзінің көпшілік уақытын мәліметтер алу және шешім қабылдау үшін, біреулермен байланысуға, қарым-қатынас орнатуға арнайды. Баскдрудың жоспарлау, ұйымдастыру мотивация және бақылау қызметтерін орындау да қарым-қатынас орнатуға байланысты. Коммуникация - басшылық етудің байланыстырушы процесі болып саналады.
Менеджерлер өз жұмысын ойдағыдай орындау үшін тиімді қарым-қатынас орнатуы қажет.
Шетел зерттеушілерінің пікірінше, тиімсіз қарым-қатынас - проблемалардың туындауының басты себептерінің бірі. Тиімді жұмыс істейтін басшылар - бұлар тиімді қарым-қатынас орната білетіндер. Ұйым ішінде де, одан тысқары жерде де тиімді қарым-қатынас ұйым аралықтары үшін де, сыртқы орта үшін де аса қажетті, сол мақсатта олар түрлі амалдарды пайдаланады.
Олар тұтынушыларға жарнама арқылы және басқадай жолдармен байланысады. Қоғамдық ұйымдармен қарым-қатынас орнатуда жергілікті ұйымдармен, жалпыұлттық немесе халықаралық деңгейде байланыс жасауға ерекше кеңіл бөледі. Ұйым мемлекеттік реттеу тәртібіне бағынуына тура келеді, сол себептен де есеп беріп, онда қаржы және маркетинг туралы мәлімет береді, сондай-ақ өзінің орналасуы мүмкіндіктері, жеңілдіктері т.б. туралы деректер келтіреді. Ұйымның сыртқы ортадағы оқиғалар мен факторларға қатысуынын баска да толып жатқан әдістері бар.
Сыртқы орта арқылы пайда болатын алуан түрлі проблемаларға байланысты ұйым ішінде әр түрлі талқылаулар, жиналыстар, телефон арқылы келісімдер жүргізіліп, қызмет жазбалары, есептері, бейнетаспалар т.б. жасалады.
Ұйымда мәліметтер бірінен бірі беріліп, алмасып отырады. Жоғарғы басшылықтан төменгі басшылықка күнделікті міндеттер, нақты тапсырмалар, ұсыныстар т.б. беріледі. Төменгі деңгейдегі басшылықтан жоғары деңгейдегі басшылыкка берілетін мәліметтер еңбек өнімділігіне айтарлықтай ықпал етеді.

Төменгі деңгейден жоғарғы деңгейдегі басшылыкка берілетін мәліметте не істеп жатқандығы айтылады. Басшы осындай жолмен ағымдағы және толғағы жеткен мәліметтерді біліп отырады, істі оңға бастырудың мүмкін болатын варианттарын ұсынады. Жоғарғы басшылар мен төменгі басшылардын мәлімет алысуы әдетте есеп беру, ұсыныс айту және жазбаша түсініктеме нышанында болады.
Әр түрлі бөлімшелер аралығындағы коммуникация көлбеу коммуникацияға жатады. Кез келген ұйым ұндай коммуникацияны қажет етеді, өйткені, оның өзі өзара байланысты элементтерден тұратындықтан басшы мақсатқа жетуі үшін біркелкі жолға қойылған жұмысқа қол жеткізуі тиіс.
Басшы мен бағыныштылар коммуникация компоненттері болып саналады. Олар бөлімшелердегі міндеттерді анықтау үшін мәліметтер алмасады, жұмысты тиімді орындау проблемаларын талқылайды.
Басшы мен жұмысшы топтарының арасындағы коммуникация, басшы мен бағыныштылар арасындағы қосымша мәлімет алу болып саналады, әрі басшыға топтың іс әрекетінің тиімділігін арттыруға ықпал етеді.
Коммуникациялық процесс бұл екі немесе оданда көп адамдар арасындағы мәлімет алмасу, әрі оның негізгі мақсаты мәліметтін түсінікті болуын ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.