Қорғасын және қорғасын туындыларымен улану

Пән: Химия
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 26 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі
Жәңгір-хан атындағы Батыс Қазақстан Мемлекеттік Университеті

КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы:
Қорғасын және қорғасын туындыларымен улану

Орындаған:
Тексерген:

Орал, 2013ж.

Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .3

Негізгі бөлім
2.1. Қорғасын және оның органикалық емес қосындылары ... ... ... ... ... ... ... ..5
2.2. Қорғасын және оның органикалық емес қосындыларының ағзаға енуі және әсер етуі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 13
2.3. Қорғасын қоспаларымен улану және улану кезіндегі клиникалық белгілері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 17
2.4. Қорғасынмен улануды емдеу және еңбек ету сараптамасы ... ... ... ... ... .18
2.5. Қорғасынның химиялық қасиеті ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...20

Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 23
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 25

Кіріспе
Қорғасын (лат. Plumbum), Pb - элементтердің периодты жүйесінің IV-тобындағы химиялық элемент, асыл металдардың бірі. Реттік нөмірі 82, атом массасы 207, 2.
Қорғасын өте ерте заманнан белгілі, одан жасалған тиын ақша, медальондар ертедегі Египет қазбаларынан көп табылған. Жер қыртысындағы мөлшері 1.6 07 %, ол жеке күйінде кездеседі. Ең маңызды кені- галенит- қорғасын жылтыры PbS; Қазақстандағы кендері Оңтүстік және Шығыс Қазақстанда және Қарағандыоблысында. Қорғасын бос күйінде көкшіл-сұр түсті жұмсақ және ауыр металл, оңай балқиды. Қорғасынды өндіру үшін, оның рудасын алдымен байытады, одан шыққан концентратта 40-78% қорғасын болады. Концентраттағы қорғасын көбіне полиметаллургия әдісімен алынады. Қорғасын-өнеркәсіп пен техникада кең пайдаланылатын түсті металл. Ол атмосферада коррозия және қышқылдар әсеріне төзімді болғандықтан, химиялык аппапатуралар (әсіресе, күкірт қышқылы өндірісінде) және кабель, оқ, бытыра дайындауда, радиоактив сәулелерінен қорғануда, медицинада кең қолданады
Қорғасынның биологиялық маңызы анықталмаған. Қорғасын қосылыстары улы болып келеді. Түрлі қорғасын өндірісінде істейтін жұмысшыларда улану (сатурнизм) болады. Сатурнизм ауруымен шалдыққанда (бастың сынып ауруы, ұйқысыздық талма, жүйке жүйелері) осы белгілер және бүйрек (альбуминурия), асқазан-ішек функциялары бұзылады.
Медицинада қорғасын қосылыстары антисептикалық зат ретінде қолданылады. РbО қорғасын жабыстырғышының құрамында болады, оны тері ауруы сыздауық шыққанда қолданылады. Рентген кабинетінде жұмыс істейтін медбикелердің киімдеріне қорғасын қосылыстары қосылады, себебі қорғасын рентген γ-сәулелерін жұтатын қабілеті бар.
Өндірісте қорғасын және оның қосындыларын кейбір құймаларды (типографиялық, баббитті, латунь), аккумуляторлар, химимялық аппараттар, иондаушы сәулелерден қорғайтын заттар, хрусталь өндірістерінде, бояу түрінде (қорғасынды ағартулар) және т.б.
Қорғасынды уланулар ең бастысы өндірістік жағдайларда болады. Кейде тұрмыстық жағдайларда ішінен қорғасынмен қапталған, ұзақ уақыт бойы керамикалық ыдыста сақталған тамақ өнімдерін қолданған жағдайларда уланулар болады.
Қорғасын және оның органикалық емес қосындылары агрегаттық жағдайымен қатынас сипатына байланысты, тыныс жолдары немесе асқазан ішек жолдары және тері жабындылары арқылы енеді. Өндіріс орындарында бұл заттар адам ағзасына шаң, аэрозол және бу түрінде енеді. Қорғасын және оның туындылары асқазан және ішек жолдарына тұрмыстық уланулар кезінде, сирек жеке бас гигиенасын сақтамайтын - өндірісте: қорғасынмен байланыста болғаннан кейін ауызды шайқау, қолды жуу, цех орындарында тамақ ішудің салдарынан түседі.
Қорғасынның көне грек атауы жерге байланысты аталған болуы керек. Кейбiр филологтар гректің Plumbum сөзі латынның mlumbum cөзінен шықты деп пайымдайды. Басқалары, екi бұл атаулар санскрит тілінен аударғанда bahu-mala, яғни өте кір деген сөзден пайда болатынын көрсетедi. XVII. ғасырда ақ қорғасынды, қара қорғасыннан ажырата білді. Қорғасынды алхимия әдебиетiнде бірнеше атаулармен атаған, оның біразы құпия күйінде қалды.Бұл жолдардың авторы жазық бұл атау қорытып айтқанда ұластыруға кезiнде ұсынды, өйткенi жазықтың (және Кавказда) ежелгi римдiктерiнде өзiндiк дәмдi ол тұлдаған қорғасын ыдыстарында сақталды; бұл дәм зәрлi заттардың улауын мүмкiндiктерге пысқырып та қарамайтыныны жоғары сонша қадырледi.
Римді қаздар құтқарды - бұл барлығына белгілі. Сергек құстар дұшпанның әскерлерiнiң жуықтауы және iле-сала қатты көмей дыбыстар мен уақытында байқады қауiп-қатер туралы сигнал бердi. Осылай - Қорғасынмен улау Рим құлауында айыпты,- деп кейбiр американдық ғалым-токсикологтердi санайды. Олардың пiкiрi бойынша, қолдану түзету ыдыстың қорғасынына және қорғасын косметикалық бояулары римдiк аристократияның тез қырылуына себепшi болды. Римдiк ақсүйектердiң орташа өмiрдi ұзақтықтың қорғасынның аз дозаларының жүйелi түрде улауы артынан 25 жылдарды аспады. Олар ыдыстың жолымен алып және косметикалық құралдар жаратпағандығынан, төменгi сословиелердiң адамы, теория, кiшiрек дәрежеде бұған сәйкес қорғасын улауларына душар болды. Олар керiсiнше белгiлi жай ол тұрба Рим құлдарымен әлi жұмыс iстелген атақты су құбырымен қорғасындардан iстелдi пайдаланды.
Адамдарды қырылды, империя құрыды. Әлбетте, қорғасынға ғана емес бұл болу кiнәлi. Бар болды және маңызды себептен астам - саяси, әлеуметтiк, экономикалық. Әрине, және пiкiрлердегi ақиқаттың дегенмен еншiлерi американдық ғалым барып тұр: ежелгi римдiктердiң останкалары табылатын қазуларда қорғасынның үлкен сандарында болады.

Негізгі бөлім
2.1. Қорғасын және оның органикалық емес қосындылары
Қорғасын - политропты у. Оның организмдегі азғантай ғана конценфациясы, органдар мен тканьдарды, қан жүйесін, орталық нерв жүйесін, иммун жүйесін зақымдап, бүлдіреді. Қорғасынның жоғары мөлшері - Өскемен, Зыряновск, Лениногорск қалаларының атмосфералық ауа құрамында байқалады. Шашқа жасалған спектральды анализ мәліметтері бойынша, бұл қала тұрғындарында, қорғасын мөлшері ең жоғары, яғни шекті мөлшерден 6 есе көп болып шықты. Қорғасынның бірқатар мөлшерін тұрғындар су, азық-түлік өнімдері арқылы қабылдайды. Сондықтан да болар, шығыс қазақстандықтардан ақ қан ауруымен науқастанғандардың саны көбейіп отыр. Тауар күйіндегі 1 тонна қорғасын алу үшін, 1000 тонна кенді қазып өңеуге, 5 тоннаға дейін бос жынысты қазып алуға тура келеді. Қазақстан полиметалл кендеріндегі қорғасынның концентрациясы 0,32 мен 0,8 % аралығында. Бұл көрсеткіш ең бай кен көздері үшін, 1,52,5%. Қалдық сақтағыш қоймаларда жинақталған уақытына байланысты, өндіріс қалдықтарындағы қорғасын мөлшері 0,4%, 0,7 %, кейде 1,5 %-ға дейін жетеді. Осыған орай, бұл техногенді қалдықтар ұзақ уақыт жатқан сайын, олардағы микроэлементтер зияндылығы қоршаған орта үшін арта түсері де сөзсіз. Жалпы, бүгінгі күнге дейін, Қазақстаңдағы түсті металлургия кәсіпорындарының техногенді қалдықтарының мөлшері, астрономиялық цифрларға жетіп жығылып отыр: 9,139 млрд тонна. Республика бойынша қалдықтардың 16,5%-ы шығыс Қазақстан экожүйесінің үлесіне тисе, бір ғана "Жезқазған түсті металл" өндірістік бірлестігінде - 13,5% қалдық қордаланған (912046 млн.т), ал "Соколов-Сары-бай"өндірістік бірлестітінде қалдықтардың 42,9%-ы жинақталған.
Қанда қорғасын жоғары дисперсті қорғасынның альбуминанты және фосфатты коллоидты түрінде болады, олар қан сары суымен эритроциттердің күкіртті қосындысы бар белоктары және органикалық емес фосфаттардың әсерлесуінің нәтижесінде пайда болады. Қорғасын кумулятивті әсері бар уларға жатады. Ағзаға түскеннен кейін ол көптеген мүшелерде қорғасынның ерімейтін үш негізгі фосфаты түрінде жиналады. Қорғасынның үлкен бөлігі сүйектің траубекуласында жиналады, ол сүйек тіндеріндегі кальции тұздарының ығыстыру қабілетімен түсіндіріледі. Сонымен қатар қорғасын бұлшықетте, бауырда, бүйректе жиналады. Аз мөлшерде көкбауырда, мида, миокардта, лимфа түйіндерінде жиналады. Деподан қорғасын баяу бөлінеді, кейде қорғасынмен байланысты үзгеннен кейін бірнеше жылдан кейін бөлінеді. Қоғасын ішкі және сыртқы факторлардың әсерінен (ішімдік ішу, интеркуррентті аурулар, жарақаттар, күйулер, физиотерапевтік процедуралар, тамақ ішу тәртібінің бұзылулары, сілтілі - қышқылды жағдайлар) еріген және ерімеген түрде деподан интенсивті түрде бөлінуі мүмкін. Бұл өз кезегінде қан айналымындағы қорғасынның мөлшерінің жоғарлауына әсер етеді. Бұл жағдайларда айқын қорғасынды ұстамалармен жүретін уланулардың асқынулары болуы мүмкін. Уланудың ауырлық дәрежесі ағзадағы қорғасынның құрамына байланысты емес, ол қан айналымдағы қоғасынның құрамына байланысты.
Қорғасын бос күйінде көкшіл-сұр түсті жұмсақ және ауыр металл, оңай балқиды. Қорғасынды өндіру үшін, оның рудасын алдымен байытады, одан шыққан концентратта 40-78% қорғасын болады. Концентраттағы қорғасын көбіне полиметаллургия әдісімен алынады. Қорғасын-өнеркәсіп пен техникада кең пайдаланылатын түсті металл. Ол атмосферада коррозия және қышқылдар әсеріне төзімді болғандықтан, химиялык аппапатуралар (әсіресе, күкірт қышқылы өндірісінде) және кабель, оқ, бытыра дайындауда, радиоактив сәулелерінен қорғануда, медицинада кең қолданады.
Қорғасын (ағылшынша Lead, французша Plomb, немісше Biei) III-шi мыңжылдықтан бізге дейiн белгiлi. Олардың iшiнен құдай және патшалар үшін Месопотамияда, Мысырда мөр және әр түрлi тұрмысқа қажетті заттар, үлкен кiрпiштер, мүсiндердi әзiрлейтiн. Қорғасынды хат үшiн қолданды, сонымен бiрге кестелер iстедi. Римдiктер уақыт өте келе су құбырлары үшiн трубаны қорғасынынан әзiрлей бастады. Орта ғасырларда қорғасынның ауыр салмағының арқасында алхимия операцияларында ерекше рөл атқарды. XVII ғасырға шейін қорғасынды қалайымен жиi шатыстырды. Ол ежелгi славяндық тiлде қалайымен аталды. Бұл атаулар қазiргi чех тiлде сақталды. Қорғасынның көне грек атауы жерге байланысты аталған болуы керек. Кейбiр филологтар гректің Plumbum сөзі латынның mlumbum cөзінен шықты деп пайымдайды. Басқалары, екi бұл атаулар санскрит тілінен аударғанда bahu-mala, яғни өте кір деген сөзден пайда болатынын көрсетедi. XVII. ғасырда ақ қорғасынды, қара қорғасыннан ажырата білді. Қорғасынды алхимия әдебиетiнде бірнеше атаулармен атаған, оның біразы құпия күйінде қалды. Бұл жолдардың авторы жазық бұл атау қорытып айтқанда ұластыруға кезiнде ұсынды, өйткенi жазықтың (және Кавказда) ежелгi римдiктерiнде өзiндiк дәмдi ол тұлдаған қорғасын ыдыстарында сақталды; бұл дәм зәрлi заттардың улауын мүмкiндiктерге пысқырып та қарамайтыныны жоғары сонша қадырледi.
Римді қаздар құтқарды - бұл барлығына белгілі. Сергек құстар дұшпанның әскерлерiнiң жуықтауы және iле-сала қатты көмей дыбыстар мен уақытында байқады қауiп-қатер туралы сигнал бердi. Бұл жолы барлық сәттi қарады. Әйтсе де, жазғанның Римдiк империясы бiрақ аран болды. Не құлауды себеппен қызмететтi құдiреттi мемлекет уақыты жоқ? Не Рим өлтiрдi?
Осылай - Қорғасынмен улау Рим құлауында айыпты,- деп кейбiр американдық ғалым-токсикологтердi санайды. Олардың пiкiрi бойынша, қолдану түзету ыдыстың қорғасынына және қорғасын косметикалық бояулары римдiк аристократияның тез қырылуына себепшi болды. Римдiк ақсүйектердiң орташа өмiрдi ұзақтықтың қорғасынның аз дозаларының жүйелi түрде улауы артынан 25 жылдарды аспады. Олар ыдыстың жолымен алып және косметикалық құралдар жаратпағандығынан, төменгi сословиелердiң адамы, теория, кiшiрек дәрежеде бұған сәйкес қорғасын улауларына душар болды. Олар керiсiнше белгiлi жай ол тұрба Рим құлдарымен әлi жұмыс iстелген атақты су құбырымен қорғасындардан iстелдi пайдаланды.
Адамдарды қырылды, империя құрыды. Әлбетте, қорғасынға ғана емес бұл болу кiнәлi. Бар болды және маңызды себептен астам - саяси, әлеуметтiк, экономикалық. Әрине, және пiкiрлердегi ақиқаттың дегенмен еншiлерi американдық ғалым барып тұр: ежелгi римдiктердiң останкалары табылатын қазуларда қорғасынның үлкен сандарында болады.
Барлық бұл элементтiң еритiн Қосулары зәрлi. Ежелгi Римдi қоректендiрген су бай көмiрқышқыл газбен болды анықталған. Оны су жақсы еритiн қышқыл көмiрқышқыл қорғасынын қорғасынмен сезiне құрастырады. Қорғасынның организмға аз үлестерiнде тiптi түсетiн онда аялдайды және ойын таcтары құрамына кiретiн кальци бiртiндеп орнын басады. Бұлсозылмалыауруларғаалыпкеледi.
Қорғасынның ар-ұждандарына өлтiрiлген Рим ғана емес, басқа қараiстер де жатады. Сұрқиялар инквизицияның жүгенсiздiгiнiң заманынақинаулардысаймансияқтыерiтi лмелiқорғасындардықолдандыжәнеөлтiр . Егертөменгiкастаныңадамықасиеттiкiт аптардыңоқуы брамин әдейiнемесеабайсыздажасырынтыңдаса, бағзыИндиялардаәлiбасында, оған (халықтыңүстiндеөзөкiметiнеқостауүш iнВавилонабызы, Мысыр, Индия баяғыдантереңжасырынсырдағыөзөнер-б iлiмдерiұстады) қорғасынныңбалқытпасықұлақтардақұйд ы.
Венецияларда мемлекеттiк қылмыскерлердiң тамаша ескерткiшi бар күрсiнiстердi Көпiр бiрлескен архитектуралары үшiн орта ғасырлық түрме аман сақталды - дожей сараймен. Түрмелер шатырдың астында қорғасын төбесiмен арнайы камераларында болды - үшiн ерекше жазықты. Қамалған кiсiлер жаздыкүнi қызулар бұл жерде дымы құрыды, қыстыгүнi - суықтардан суынды. Күрсiнiстердi Көпiрде масқараның айқайлары естiледi болды..
Қалай дәрiмен атылатын қару және қорғасындардан қалай ойлап шығарды мылтықтар және тапаншалар, ол үшiн өлтiретiн оқтарды құйып шығара баста өзi салмақты дәлелдердiң өштi тараптардың дауындағы бiр болды. Бiрнеше рет қорғасын орасан зор әскери шайқастар, және майда гангстер төбелестерi де қорытындысын шығарды.
Зиян, қорғасыннан басқа ештеңе тоспайсың, және сондықтан ең жақын және адам баласының басты мiндетi - қиыншылықтар және қайғы мұнша ендi әкелген бұдан қабаған металл толық арылу әсер орын ала алады. Құтқаруларға такомаға тырыспайдығана емес, керiсiнше, қорғасынның өндiрiстерiн үнемi кеңейтедi де адамдар бiрақ неге екенi белгiсiз. Түстi металлдар барлығымен, тек қанасы.
Тарих өз бостандығы және тәуелсiздiкке әдiлеттi соғыстың Велиi халық мысалдар оларға бұл күреске талдары қорғасынға көмектестi бiраз бiледi. Оқ-дәрi құтыларындағы оқдәрiғана емес, қорғасын барлық сол да алу керек өз шекараларының сенiмдiлiгiнде алаң болмасын алу керек үшiн. Бұл металлдың сондықтан болар әскери мәнi тiптi ұлы.
Техниканың дәуiрлеуi басында бiздiң ғасыр қашан автокөлiктердiң ұйымдасуына алып келдiк, су асты қайықтар, ұшақтар, химия және электротехникалық өнеркәсiптiң пайда болуы, қорғасынның өндiрiсiнде әсiресе қатты секiрiс пайда болды.
Мысалы, бұл металлдың барлық дүниелiк олжасының үштен бiрi шамамен керегесi қорғасын және сүрменiң балқымаларынан iстейтiн аккумуляторлардың жасауына толтырғышпен қорғасынның қоспасы және (қорғасынның тотығы) глёта қызмет көрсетедi қазiр шығын шығарады.
Бұл металлдың iрi тұтынушысы - отын өнеркәсiп. Бұл қысу күштiрек болған сайын жанатын қоспаның бензин қозғаушыларында, қалай сол алдында жақсын, сығады, және, сол үнемдiрек қозғаушы жұмыс iстейдi. Қысулар айтарлықтай дәреженiң жанында бiрақ қалалық.
Өте зәрлi, этили жанармайы тетраэтилқорғасын кәдiмгi айыру үшiн қызғылт түске жұққызатындығы. Өкiнiшке орай, удың маңыздылау сандары газ шығаратын тотық газдары бар автомобилдiк қозғаушылармен лақтырылады. Әуес есептеу (АҚШ ) Калифорниялық технологиялық институттың ғалымдарын жасады. үлкен қалалардың тұрғындарының бастарының үстiнде (қалай көрiңiз, қорғасын бұлттары әдеби теңеудi иемдене алады және нақты мағына) қорғасынның табандатқан бұлттарын тасысатынын анықталды: жылда тек қанасы солтүстiк ми сыңарының мұхиттермен және теңiздерiнiң үстiнде сiзге және литрға 1 грамм жанармайға қосымшаларынан негiзiнен мiне құрастыратын бұл металлдың 50 шақты мың тонналарына түсiп қалады!). Автомобилдiк тектiң қорғасыны Арктика қарларындағы тiптi бiлдiрген. Тұрпатына қарағанда тетраэтилқорғасынға алмастыруды жедел iздестiру керек, бiрақ болғанша олсыз (дегенмен мүлдем емес - мұнай химия бөлiмде толығырақ бол) қарамасын.
Басқа металлдары бар қорғасынның подшипник балқымалары машиналар және тетiктер көпшiлiгiнде кездестiруге болады. Ол сүрмемен бiрге және қалайымен кiтаптар, газеттер және журналдар үшiн шрифттарды әзiрлейтiн типографиялық балқыма құрамына кiредi.
Анығында, қорғасын - көпшiлiгiнде тамаша металл оны қасиеттiң өнеркәсiбi үшiн маңызды массамен ие болады. Өте анық олардың iшiнен - (жинағы 327) аласа балқу температурасымен ұғындырылатын кендердiң оның алуын салыстырмалы жеңiлдiгi. Галенит - Ең маңызды қорғасын кенiнiң өңдеуiнiң жанында, металл күкiрттен оңай бөлiнедi,- деп. Көмiрмен галенит ол үшiн ауада күйдiруге араластыруға жеткiлiктi.Қорғасынның биiк әсемдiлiгi артынан парақтарда және басқа металлдары бар әр түрлi балқымалардың жасауы үшiн оның машина жасау өнеркәсiбiнде қолдануға мүмкiндiк берген сымды оңай үрлеп, дауыс жаңғырады. Әбден танымал болумен әр түрлi металлдардың дәнекерi үшiн (қалайысы бар қорғасынның подшипник балқымалары, цинкпен және кейбiр басқа металлдармен) баббиттер, сүрмесi бар қорғасынның типографиялық балқымалары және қалайымен, қалайысы бар қорғасынның балқымаларын деп аталатын пайдаланады.
Металлдық қорғасын - радиоактивтi шығарудың барлық түрлерi және рентген сәулелерiнен қорғау тәп-тәуiр. Ол алжапқыштың Резеңкесiне және дәрiгер-рентгенологтiң қорғайтын қолғаптары енгiзiлген ұстай олардың құртатын әсерiнен организм қоруыштай жаңқалауға және ренткен. Радиоактивтi шығарудан және қорғасынның тотық болатын шыныны қорғайды. Ұқсас қорғасын шынысы "Механикалық қол" радиоактивтi материалдардың өңдеуiмен олар арқылы басқаруға мүмкiндiк бередi - манипулятор.
Ауаның әсерiнде, сулар және қорғасынның әр түрлi қышқылдары үлкен орнықтылықты көрсетедi. Бұл қасиеттер оның электротехникалық өнеркәсiбiнде қолдануға кең мүмкiндiк бередi, аккумуляторлар және кабелдiк рубкалардың жасауы үшiн әсiресе. Соңғысы әуе және радиоөнеркәсiптегi кең қолданулары табады. Қорғасынның орнықтылығы оны қолдануға мүмкiндiк бередi және телеграф және телефон сызықтарының мыс өткiзгiштерiнiң бұзуынан сақтауы үшiн. Нәзiк қорғасын парақтарымен (Медиолардың электролизы, тағы басқа металлдарды цинк үшiн ванна) химия әсер ұшыраған темiр және мыс бөлшектерiн жабады.
Тiптi қорғасынның қолдану облыстары аса көп санап шығу мүмкiн: электрлiк кабельлер, қорғасын шынысы және хрусталь, (және бұл әлi емес барлық) глазурьлердiң қышқылдардың қотарылуы және химия лабораторияларының ағынды тұрбасы, өндiрiсi үшiн химия аппаратурасының iшкi бетi, тұрбаның өңдеуi. Кiтап, журналдар, газеттер басылып жатады қорғасын болатын типографиялық металл көмегiнсiз емес. Мысалы, бұл металлдың кейбiр Қосуларынан ақ сырдың бояуларын даярлайды. (жоса, глет) қорғасынның табиғи Қосулары әдемi орнықты сары, қызғылт сары және қызыл түстермен ие болады және бояуларды сияқты қолданылады. Қорғасынның тотығы металлургияда, шыны iсi және дәрiгерлiкке қолданылады. Пвх - қорғасын стабилизаторларының қолдануы индустриялар терезелiк профильлер, орнықты деформацияларға, қыздыруға және күн жарығына құруға мүмкiндiк бередi.
Оның салыстырмалы арзандығын атап өту керек қорғасынның бағасы туралы айта атап өту керек. Лондондық металл биржасының бағалары бойынша, цинк ол арзандау орташа 100-150 $ге, алюмини 800 $ге, Медиолар - тоннаға 2000 $ге.
Барлық өз қадырлары, қорғасын неткенмен адамның денсаулығы үшiн зиян келтiрген, өнеркәсiптегi оның кең қолдануы қорғасын ластануы барлық жерде бiлдiруге болғанын келтiрдi. Ең маңызды құрайтын биосфералар, сондай ауалар, су және топырақты қарап шығамыз.
Дүние жүзiнiң өнеркәсiбi дәл қазiр экологиялық стандарт қаталдандыруға қатысты өрнектеулердiң кезектi кезеңi қам жейдi қорғасынның барлығына ортақ бас тартуында болады. Германия оның қолдану 2000 жылдан, Голландияны айтарлықтай шектедi - 2002 жылдан, мұндай қолына түсу, Австрия және Швейцария, қолдану қорғасындарды тiптi тыйым салған еуропалық елдер. Сонымен бiрге 2015 АҚШ жылындағы бәрiмiзге ортақ ел Естерiнiң бұл тенденциялары және Ресей қорғасынның қолдануына екiнiң бiрлерiн табуға көмектесетiн технология белсене жетiлдiретiн болады. Бастаушы корпорациялардың көпшiлiгi бiрiншi кезектегi есептердiң тiзiмдерiнде қорғасындардан ақауға шарт қояды.
Бұл металлдың шыны және керамика өнеркәсiбiнде хрустальнiң өндiрiсi, арнайы көкшiлдер үшiн қажеттi. Тотықтар және қорғасын тұзда лак бояу өнеркәсiптерiнде қолданады. Бұл элемент болатын бояулар ертеректе әлi белгiлi болды. Мысалы, қорғасын ақ сыры әлi үш мыңдаған өткен жылы әзiрлеуге икемi болды. Ең iрi жабдықтаушымен ақтады сол Родос Арал замандарында болып есептелдi. Бойынша бояуларды бұл жерде әзiрлейтiн әдiс емес мүлтiксiз болды, бiрақ сенiмдi жеткiлiктi. Кеспекке сiрке суының ерiтiндiлерiн құйды, бұтаның Бұтақтарын үстiнде жинақтады, оларға - қорғасынның көсектерi, кеспек кейiн не тығыздап тығындады. Әрi-берiден соң олар қашан ашты, қорғасын жабулы ақ ат үстi толып қалды. Бұл және ақ сырлар болды. Олар металлдан қырды, Тараларға буып-түйдi және әр түрлi елдерде шығарды.
Жүгi бар кеме қорғасын тұрды ақтайтын Афиналық Пирей Портуына бiр күнi өрттi тұтанды. Момент жақында бұл суретшi Никияда болды. үмiтте ол оған жоғары көтерiлдi бөшке ең болмаса бiреуi құтқаруға жанып тұрған кемеде бояуларда болатынын бiле: және де, бояулар оларлар табуға сонда қымбат тұрды жеңiл емес болды. Ол Никияны таңдануға, көмiрленген бөшкелерде ақ сыр емес көрдi, ақ сыр емес, алқызыл түстiң қандай болса да қабадай масса. Суретшi кеме бочонковтың бiрi ұстап алып тастап кеттi және өз шеберханасына асықты. Iшiндегi бөшке өте жақсы бояумен көрсеттi. Кейiннен ол жосалармен атады және қорғасын ақ сыры қайта күйдiре ала бастады.
Суреттер және қорғасын бояу жазылған иконалар уақытпен қараяды. Бiрақ сутегiнiң асқын тотығы немесе бояулар қайта ашық, жарық болып қалыптасады ретiнде сiрке суының әлсiз ерiтiндiсiмен суреттi сүртуге болады. Шiркеушiлер дiншiл бұл туралы бiле келеке еттi. Таңдандырылған приходтықтар көзде кереметте болды: иконаларды жандандырды.
Қорғасын Қосу дәрiгерлiгiнде тұтастырғыш, ауруды басатын және қабынуға қарсы дәрi-дәрмектердi сияқты қолданады. Мысалы, сiрке қышқылды қорғасын қорғасын басуы қалай белгiлi. Тәттiлеу дәм оны ар жағында қорғасын қанттарымен кейде деп атайды. Бiрақ еш уақытта ұмытуға болмайды, қант мынау не организмның күштi улауы шақыра алады.
Цехтар және адам қорғасынмен немесе оның Қосуларымен iстейтiн лабораториялардағы қапылыста емес сақтықтар арнайы шара қолданады. Дәрiгерлер - еңбектi қорғау бойынша гигиенисттер және инженерлер ар жағында ауада қорғасынның мазмұныды аспады литрға норма мүмкiн болғандай етiп үнемi қадағалайды. Егер жақын өткенi қорғасын улауларында жұмыс қорғасын-балқытатынатын зауыттары және Графийлар кәсiптiк сырқат болса, онда желдету және шаңнан айығуға арналған өндiрiс технологиясы, шараларға бiздiң заманымызда, әбден жетiлдiрудiң арқасында, iс жүзiнде бұл аурулар туралы ұмытты.
Металлдық қорғасын радиоактивтi және рентген сәулелерiнiң барлық түрлерi үшiн өзi мөлдiр емес материалдардың бiрiнiң көрсеттi. Егер сiз дәрiгер-рентгенолог немесе оның биялайының алжапқышы қолына алсақ, онда сiздi олардың ауырлығын таңдандырады: қорғасын енгiзiлген оны олардан iстеп шығарған Резеңкеге олардың құртатын әсерiнен организм нақ сол қорғай жаңқалауға ренткен болып ұстайды. Радиоактивтi кобальттiң кесегiнiң дамығыш iсiктердiң емдеулерi үшiн қолданылатын кобальт зеңбiректерiнде қорғасын қабығына берiк тыққан.
Қорғасын қосылыстары - қорғасын элементі түзетін химиялық қосылыстар. Қорғасын қосылыстары 2, 4 валентті, 4 валентті қосылыстары тұрақсыз келеді. Қорғасынның PbO, PbO2, Pb3O4 оксидтері белгілі. Қорғасын (ІІ) оксиді PbO сарғылт-қызыл (балқу температурасы 886ӘС) және сары (балқу температурасы 600ӘС) екі модификацияда кездесетін кристалл, қайнау температурасы 1473ӘС. Суда ерімейді, ауада 400 - 500ӘС-қа дейін қыздырғанда қорғасын жосасы деп аталатын шымқай қызыл түсті Pb3O4-ке айналады. Ол бояу ретінде қолданылады. Қорғасын (ІV) оксиді PbO2 қара-қоңыр кристалл, модификациялары тетрагональ (ыдырау температурасы 220ӘС) және ромбы (ыдырау t 280ӘС) түрінде кездеседі. Суда ерімейді, қышқылдарда нашар ериді, күшті тотықтырғыш. Pb (ІІ) қосылыстарын гипохлоритпен тотықтыру, Pb3O4-ті концентрленген азот қышқылымен әрекеттестіру, құрамында Pb (ІІ) бар ерітіндіде анодтық тотықтыру арқылы алады. Қорғасын аккумуляторларында пластинка ұяшықтарын толтыруда, тотықтырғыш ретінде қолданылады. Қорғасын галогендермен PbІ2, PbF2, PbCl2 қосылыстарын түзеді. Олардың маңыздысы қорғасын (ІІ) иодиді PbІ2 сары алтын түсті кристалл, тығыздығы 6,16 гсм3, балқу температурасы 412ӘС, қайнау температурасы 954ӘС, ыстық суда жақсы, салқын суда нашар ериді. Оны құрамында Pb2+ бар ерітінділерді иодид ерітіндісіменәрекеттестіру арқылы алады. Аналитикалық химияда қорғасынды идентификациялауда қолданады. Қорғасын қышқылдармен әрекеттесіп тұз түзеді. Қорғасын (ІІ) сульфаты PbSO4 суда ерімейтін кристалл зат, тығызд. 6,20 гсм3, балқу t 1770ӘС (ыдыраумен). Табиғатта англезит минералы түрінде кездеседі. Ол құрамында Pb2+, иондары бар ерітінділерді тұндыру және қорғасын сульфидін (PbS) тотықтыру арқылы алынады. Қорғасынды аккумуляторлардың пластинкалы ұяшықтарын толтыру үшін, пигменттер құраушысы ретінде қолданылады. Қорғасын (ІІ) нитраты Pb(NO3)2 суда ерігіш (20ӘС-та 100 мл суда 56,5 г) кристалды зат, тығыздығы 4,599 гсм3, ыдырау температурасы 470ӘС. Күшті тотықтырғыш. Қорғасынды немесе қорғасын (ІІ) оксидін азот қышқылымен әрекеттестіріп, соңынан кристалдау арқылы алады. Ол шырпы өндірісінде және қорғасынның басқа қосылыстарын дайындауда және пиротехникада қолданылады. Қорғасын (ІІ) карбонаты PbСО3 кристалды зат, ыдырау температурасы 315ӘС, спирт пен суда ерімейді, қышқылдармен әрекеттеседі. Табиғатта церуссит минералы түрінде кездеседі. Pb(СН3СОО)2 ерітіндісіне СО2 жіберу арқылы алады. Қорғасын ақ бояуын дайындауда қолданылады. Қорғасын (ІІ) хроматы PbСrО4 сары кристалл, тығызд. 6,12 гсм3, балқу температурасы 844ӘС, суда ерімейді, азот қышқылы мен сілті ерітінділерінде ыдырайды. Табиғатта крокоит минералы түрінде кездеседі. Сулы ортада қорғасын тұзының ерітінділерін сілтілік металдардың хроматтарымен әрекеттестіру арқылы алынады. Қорғасынның тағы бір маңызды қосылысы қорғасын ацетаты (CH3COO)4Pb балқу температурасы 175 - 180ӘС, суда PbО2-ге дейін гидролизденеді; бензолда, нитробензолда, хлороформда ериді. Мұзды сірке қышқылын сірке ангидриді қатысында Pb3О4-пен әрекеттестіру арқылы алады. Қорғасын-органикалық қосылыстар - қорғасын атомы көміртек атомымен байланысқан қосылыстар. Олардың мынадай түрлері белгілі: R4Pb, R3PbХ, R3Pb - PbR3, R2PbХ2, R2PbО, RPbХ3, RPb3ООН. Бұлардың маңыздысы R4Pb. Қорғасын-органикық қосылыстар галогеналкилдер мен PbNa қорытпасының әрекеттесуі арқылы алынады. Қорғасын-органикалық қосылыстар жарық, жылу, тотықтырғыштар әсеріне қалайы,күшәла және сүрме органиклық қосылыстарынан гөрі тұрақсыздау. Қорғасын-органикалық қосылыстардың ішінде тетраэтилқорғасын көп мөлшерде мотор майына антидетонатор ретінде қолданылады.

2.2. Қорғасын және оның органикалық емес қосындыларының
ағзаға енуі және әсер етуі
Қорғасынның әсерiнiң алғашқы жолы - тынысты шаң көтер, түтiндер немесе булар. Қорғасын ойын таcтарындағы ол бойынша бiлiге бой бойынша таратып жiберетiн қан айналым жүйесiне негiзiнен жеңiл түсiп кiре алады.
Екiншi жол - азықтың қорытуында. Егер адам қорғасын қағынған тырнақтар түтiп жесе, қорғасын азықтың қабылдауы, iшу, шылым тартуды процесстегi асқазанға түсе алады немесе (органикалық қорғасын) тек қана қорғасын денеге терi арқылы кiре алады. Қорғасын уақыт өткенде организммен денеге таралады және несеп төгуде iске аспай қалады.Қорғасынның әсерінен порфиринді алмасу жағдайларын оқыған кезде қорғасынды анемияның дамуы ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.