Қызу түсіргіш препараттар

Пән: Медицина
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 23 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі Жәңгір хан атындағы Батыс Қазақстан аграрлық-техникалық университеті

Жұқпалы емес аурулар кафедрасы

Фармокология және токсикология пәнінен
КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы:
Қызу түсіргіш препараттар

Орындағын: Вм -31топ студенті Бекетова А.А.
Тексереген: оқытушы Ертлеуова Б.О.

Орал, 2012

Мазмұны

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .3
Негізгі бөлім
2.1. Қызу түсіргіш препараттардың жануар организміне әсері ... ... ... ... ... ... ..4
2.2. Парааминофеналдық туындылары ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .8
2.3. Пирозолон туындылары ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .10
2.4. Солицилат қышқылының туындылары ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ...16
2.5.Қолданылуы ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..17
2.6.Организмге кері әсері ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .19
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 21
Қолданылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 22

Кіріспе
Қазақтың халықтық медицинасының әртүрлі ауруларды емдеуде көп ғасырлық мал тәжірибесі бар. Қазақстанның халық емшілері жараны, қабынуға және басқада ауруларды ойдағыдай емдеген. Алайда дәрі дәрмектерді ғылыми негізде қолдану тек Қазан төңкерісінен кейін ғана өріс алып, республикада алғашқы оқу және ғылыми зерртеу мекемелері құрылды. Фармакалогияның проблемаларымен Алматы мемлекеттік медицина институтының (1934 ж), Алматы зоотехникалық малдәрігерлік институтының (1929 ж) фармакология кафедралары шұғылданды.
Қазақстанда мал дәрігерлік фармакологияның дамуы Ұлы Қазақ төңкерісінен кейін басталды. Төңкеріске дейін біздің республикамызда мал дәрігерлік саладағы ғылыми жұмыстар жекелеген энтузиастардың жетекшілігімен жүргізілді. Солардың ішінде ерекше көзге түсетіндері - В.Я. Бенкович, М.Ахтанов, О.Б.Базанов, М.Есенқұлов.
Қазіргі фармакологияның елеулі жетістіктерінің бірі - фармакологияның жаңа құрамдас бөлігі - фармакологияның құрылуы болды. Мұның өзі дәрілерді қолдануды едәуір дербестендіруге және де осы арқылы оларды қолданудың тиімділігін арттыруға мүмкіндік туды.
Қазақстандық мал дәрігерлерінің әсіресе иммуналогиялық препараттар жасаудағы үлесі зор.
Дәрілік заттарды құрастыру кезінде фармакологияда қолданылатын математикалық әдіске айрықша көңіл бөлінеді. Өйткені бұларды білмей тұрып, білікті маман болу мүмкін емес.
Фармокология термині алғаш рет 1693жылы пайда болды. Дәрітану туралы алғашқы деректер көне заманнан белгілі бола тұрсада, фармакологтардың алғашқы мектебі 1847 жылы Рухгеймнің басшылығымен Червев университетінде пайда болды.
Көне гректің кемеңгер дәрігер Гиппократ (б.з.д. 460-366 ж) медикаменттермен емдеуді ұсынып, оны табиғи күш - қуатқа көмек ретінде қарастырады.
Римнің данышпан дәрігері Киавдий Гален (б.з.д. 131-201жыл) медицина мен дәрітану іліміне елеулі үлес қосты.
Дәрітану ілімін дамытуға орта азиялық көрнекті медик Әбу Әли Ибн-Сина еңбектері зор үлес қосты. Мал дәрігерлік фармокологияны жалпы фармакологияның ерекше тармағы ретінде бөліп қарастыруға тура келеді.
Қазақстанда мал дәрігерлік фармакологияның дамуы Ұлы Қазан төңкерісінен кейін басталды.
Қазақстандық мал дәрігерлерінің әсіресе иммуналогиялық препараттар жасаудағы үлесі зор.

Әдебиетке шолу
И.Е. Мозговтың (1985) еңбектерінде көптеген жануарларды жоғары температура организімді әлсіретіп, арықтатады.Ал кейбір аурулар кезінде өлімге алып келеді.Демек температурасының көтерілу себебі әр түрлі.Бұларға микробтың және протозойлық токсиндерді, сапасыз азықтардың токсикологиялық заттары,қабыну өнімдері және т.б. Осы құбылыстардың әсерін жоюшы заттарды қызу түсіргіш заттар деп атайды.
Көптеген қызу түсіргіш заттардың қызу көтерілуіне қарсы әсер механизімі әр түрлі , бірақ барлық жағдайда әрекетінің нәтижесі жылу реттеуші орталыққа әсердің тұрақталуы болып табылады.Бұл рефлекторлық түрде жылу өнімдерінің төмендеуіне, сонымен қатар қан тамырларының кеңейіп , жылу берілулерінің күшеюіне алып келеді.
Жылу реттеуші орталыққа әсер етуші заттардын басқа қызу көтерілуіне қарсы затардың үлкен тобы антитоксикалық және бактериостатикалық түрде әсер етеді де,қызу көтерілуіне алып келетін құбылыстардың жойылуына әрекет етеді.
В.Ш.Субботиннің ( 2000 ж ) деректеріне сүйенсек парааминофенол туындылары - бензолдағы 1 сутегінің гидроксильдік топпен (фенол ) алмасуы қызу көтерілуіне қарсы әсер ететін жаңа қосылыстардың пайда болуына алып келеді.Егер гидроксильдік топтардың орнына амин тобын (амини - ) немесе екі топ амно - гидроксильдік кіргізсе бұл әсер күшейте түседі.
Бірақ бұл қосылыстар қызу түсіргіш әсермен қатар улылығы өте жоғары болып келеді, сондықтан емдік мақсатта қолданылмайды.Бұл талаптарға препаратардың қызу түсіргіш әсер механизімі жылу реттеуші орталықтың қызметінің күшеюімен жүреді.
В.М.Алиев (1999) деректері бойынша ветеринарлық станция қызметкерлерінің зерттеуінің арқасында белгілі болғаны көп жеке шаруашылықтағы малдардың эхинококкозға шалдыққан пацызы 40-60-қа жеткендігі көрсетілген. Жамбыл облысының Талас, Сарысу секілді шалғай аудандардың біраз шаруашылықтарында бұл көрсеткіш 80 %-ға дейін көтеріледі екен. Иттерге келсек олардың эхинококпен ауыруы да жоғары деңгейде сақталып отыр. Кейбір шаруашылықтардың отарларында олардың 30-48 %-ы эхинококқа шалдыққан.
Ал, Г.А.Абдрахманова, С.О. Ордабеков (2000) деректері бойынша, әсіресе республиканың оңтүстік аудандарында эхинококкоздың күрделі эпидемиялық өршуі сақталған. Мұнда хирургиялық стационарларды әр жыл сайын 400-ден астам адам операция жасалады, республика бойынша тіркелеген эхинококкоз жағдайының 70-%-ын құрайды. 1980-1995 жлыдары адамадардың эхинококкозбен ауыруы Республикалық СЭС мәліметтері бойынша 50-%-ға өскен. Жануарладың зақымдалуы мен адамдардың ауыруының жоғары деңгейі Алматы, Жамбыл, Оңтүстік Қазақстан облыстарында белгіленген, мұнда халықтың аурушаңдық көрсеткіші 100мың тұрғынға 2,4-6,0-н келеді, ал жануарлардың зақымдалуы 58,5-60,1%.
Аралық иелерінің көптігіне қарамастан эхинкоккоздың эпизоотологиясы және эпидемиологиясында қойлар маңызды орын алады.
Жануар және адам эхиноккозымен зақымданудың көзі-иттер болып табылады, соның ішінде қараусыз, отарлық және шабан иттері.Инвазиянцың таралуына жануарлардың жеткіліксіз азықтануы, сонымен қатар шаруашылықта ветеринарлық санитарлық шаралардың қанағаттанарлықсыз болуы әсер етеді. Адамдар эхиноккозбен эхинококктармен залалдандырылған иттермен байланыста болу арқылы және эхинокок жұмыртқаларымен зақымданған көкөнісермен жеу кезінде зақымданады.
А.С.Бессонов (1999) мәліметтер бойынша Африкада Е.granulosis-тің кем дегенде 5 штаммы белгілі, бірақ синантропты циклда аралық иелерінің шеңберінде (қой,ешкі,мүйізді ірі қара,түйелер,буйволдар,адам) жақсы адаптацияланған қой штаммы маңызды орынға ие. Тек осы штамм ғана адам гидатиозының себепкері болып табылады. Көптеген жыртқыштар Е.granulosis-тің негізі иелері болғанымен, соның ішінде неғұрлым маңызды, қоздырғыштардың адамға берілуін қамтамасыз етуші-ит. Африканың солтүстігі және шығысында иттердің Е.granulosis-пен жоғары дәрежеде (40-80%ға дейін) зақымдалуы байқалған. Ыстық және құрғақшылық Е.granulosis жұмыртқалары үшін қауіпті болғанымен, тұрғындардың тұрмыстық әдеттерімен байланысты (тұрғын ү йде итті азықтандыру, ит феклийлерінің адамды емдеу үшін қолданылуы және т.б.) паразиттің иттен адамға берілуі неғұрлым тез өседі.
Е.granulosis-ең көп жоғары дәрежеде байқалатын Қытайда, 1997ж қарай тіркелген аурулардың 27000-ды құрады.Олардың 44,6%-провинциялардан еді (Синьцзян,Ганьсу,Цинхай,Нинься,Тибе т ішкі Монголия). Циньзяндағы қойлардың зақымдалуы - 99%, мүйізді ірі қара 88%, ешкілер-41,9%, шошқалар -37,8%,ал Нинься және ішкі Монголия провинциясындағы түйелер - сәйкесінше 19,2 және 35,2 %-ды құрады. Эхинококкоз-гидатиоздың таралуына көшпелі мал шаруашылығы және жергілікті қой шаруашылығынды санитарлық гигиенаның сақталмауы әсер етеді.
Р.С.Кармалиев (1995) мәліметтерінде эхинококкоздың қоздырғышы космополит, Қазақстанның барлық аймақтарында кездеседі.
Даиров А, д.С.Шепелев (1970) шошқа эхинококкозынан болатын экономикалық шығынды зерттеу кезінде эхинококкозбен зақымданған аналық шошқалар азықтанып, арықтайды. Одан алынған төлде әлсіз болатындығын атап көрсеткен.
К.И.Скрябин және Р.С.Шульц (1960) ауыл шаруашлығы экономикасындағы эхинококкоздың алатын орнына мән бере отырып, бұл гельминтоз:
1)барлық жануарлар түрінің, шаруашылықтың бағалылығын төмендетеді.
2)жануарлардың инфекция қабылдағыштығын күшейтеді;
3)әр түрлі аурулар кезінде аурудың асқынуын күшейтеді деп атап көрсетті;
Қазақстанда эхинококкоздан болатын экономикалық шығынды зерттеуде үлкен жұмыс атқарған А.Б.Байдалиев (1961) болды. Ол эхинококкозбен зақымдалған қойдың қоңдылығының төмендейтінін атап көрсетті яғни жануарлардың орташа қоңдылығы 83,1%-дан 63%-ға дейін қысқарады.
Сонымен қатар А.Б.Байдалиев Қазақстанның өңірлерінде эхинококкоздан болатын экономикалық шығынды зерттеді. Ол Шымкент және Түркістан ет комбинаттарындағы жануарлардың қоңдылығын зерттей отырып эхиноккоздан сау жоғары қоңдылықтағы жануарлардың өнімділігі 684 (21%), орташа қоңдылықтағы жануарлардың 2332 (72%), төменгі қоңдылықтағы 234 (7%), ал эхинококкозбен зақымдалған жануарлардың өнімділігі 91(12,1%), 425 (55%), және 250 (32,9%) болатындығын атап көрсетеді.
Ал, С.А.Амиреев, С.О.Ордабеков (2001) деректері бойынша эхиноккозбен ауырған жануар 9,5% жүн;3,2% өсімталдық; 8,1% ет;18,5% ішмай;84,2% бауыр;76,1 % өкпе жетімсіздік пайда болатынын мәлмдейді, яғни алынған өнім төменгі сапада болады.
Эхинококкозбен ауырған адамдарда аурудың ауыр түрде өтуі кей жағдайда қолайсыз жағдайларды тудырады.ВОЗ мәліметтері бойынша эхиноккозбен ауырған адамнан аурудың созылмалығына байланысты қоғам 10мың доллар көлемінде шығынғы ұшырайды.
Пархоменко Л.А. және басқаларының (1999) деректерінде шаруашылықты эхиноккоздан тезірек сауықтыру үшін 5-6 жастағы қойларға және олардан үлкендеріне тері ішіне реакция қойған дұрыс, яғни зақымдалған жануарларды бірінші кезекте етке өткізу мақсатында.
Аллергиялық диагностиканы эхиноккозды дәл анықтау үшін жүргізген дұрыс. Иттерге бірмезгілде дегельминтизация жүргізіп басы арықтарын жою керек.
А.Т.Ермаханова және Б.Е.Айтуганов антгельминттердің ит гельминттеріне терапиялық әсерін зертеді. Осының нәтижесінде 5мгкг мөлшерде монопрепараттар фирмасы ретінде (дронцит,азинокс) сонымен қатар бензимидазол комбинациясымен де (альбен С және каниквантел) және авермектинмен (авертел) Е.Granulosus - ке жоғары белсенділік көрсететіні анықталады. Е.Granulosus-ке қатысты 3мгкг төмен мөлшерде липосомальды формадағы празиквантел 100% белсенділік көрсететіні анықталады.
А.С.Бессонов зерттеулері бойынша (1999) қазіргі кезде эхинококкозға қарсыи шараларды ұйымдастыру мақсатында әлемнің оңдаған елдерінде эхиноккозға ұарсы күрестің жергілікті бағдарламасы құрылған. Оларды жергілікті және халықаралық үйымдар қаржыландырып отырады.50-70 ші жылдарда цисталық эхинококкозбен және басқа да ларвальды цестодтармен күресте бұрынғы СССР-да қарқынды түрде жүргізіледі, әсіресе Қазақстанда,Өзбекстанда жетістікті болады.
Осыдан жүз жыл бұрын (1892ж) И.И.Мечников зоологияның бір саласына жәндіктердің басқа жануарлар организміне еніп, сонда өміо сүруін зерттеу арналуы тиіс екендігін болжаған болатын.
Барлық тірі организмдер екі дүниеге: жануарлар және өсімдіктер дүниесіне бөлуіне байланысты,(ал қазіргі кезде өсімдіктер дүниесінің ерікті вирустар - Vira дүниесі бөлініп шықты) академик К.И. Скрябин жануар тектес паразиттерді зерттейтін ғылымды зоопаразитология деп атауға ұсыныс жасады.
Бұл инвазия жер жүзінің көптеген елдерінде белгіленген. Австралияда, Жаңа Зеландияда және басқада елдерде қойлар өте жоғары дәрежеде залалданған. Бұл инвазиямен Ресейде (Шевченко А.А. 1978), Украинада (Косолапов В.М. 1931, Шевцов А.А.,Кисляк А.Т. 1978), Башкирия (Аюпов Н.В. 1954), Грузияда (Бурджанадзе А.П. 1943), Туркмения (Каюков С.Г. 1965) шұғылданған.
Қазақстанда бұл ауруды Попов Н.Н. 1937; Ахмедилин М.А. 1950; Вибе П.П. 1959; Қадыров Н.Т. 1961; Осипов И.П. 1962 зерттеген. Олардың жұмыстары овистық цистицеркоздың таралуына қатысьы көптеген қаламгерлердің мағлұматы бойынша, қойдың цистицеркозбен зақымдануы 0,29-6,4% дейін құрайды. Бұл ауру туралы мағлұматтар Батыс Қазақстан облысынды қол жеткен әдебиеттерден біздер таба алмадық.

Негізгі бөлім
2.1. Қызу түсіргіш препараттардың жануар организміне әсері
Жануарлар денесінің температурасының көтерілуі организмдегі жылу балансының бұзылғандығын дәлелдейді, әсіресе жылу өнімділігі мен жылу берудің көлемін жануар денесінің температурасы жылу реттеу орталығымен реттеледі.
Дене температурасы жылу орталығының қозуына тәуелді. Аралық мидың жылу орталығының қозуын төмендете алатын барлық заттар дененің қызба температурасын түсіре алады. Жылу орталығының қозуының төмендеуі салдарынан қызу түсіргіш препараттардың әсерінен жылу беру тез күшейеді.
Бұл топ заттарының негізгі қасиеттері олардың қабынуға қарсы әсері болып табылады, соның салдарынан қабыну реакциясының потенциялы айтарлықтай төмендейді, бірақ қабыну тудырушы себептерге олар әсер етпейді.
Лихорадкінің себептері өте көп. Олар микробтың және протозойлық пайда болатын токсиндер, сапасыз азықтың ұлы заттары, қабыну өкілдері және т.б. Бұл бұзылуларға жол бермейтін барлық дәрілік заттар (химиотерапевтикалық, улануға қарсы, қабынуға қарсы және т.б.) нағыз әсер еткіш және нағыз бағалы қызу түсіргіш заттар болып есептеледі. Бірақ көп ауруларда жоғары температурада бірнеше күн сақталған.
Түрлі қызу түсіргіш препараттарының қызбаға қарсы әсер ету механизмі әр түрлі, бірақ барлық жағдайларда механизмі әр түрлі, бірақ барлық жағдайларда механизм қорытындысы жылу реттеу орталығына әсер етуді қалпына келтіру.
Бұл рефлекторлы жолмен (вегативті нервтер орталығы арқылы) жылу реттеудің төмендеуіне әкелді. Кейбір антипиретиктер тікелей тамырларға әсер етеді де оларды кеңейтіп жібереді. Үлкен дозаларда антипиретиктер жылу реттеу орталығын және барлық орталық нерв жүйелерін әлсіретеді.
Лихорадкіге қарсы заттардың үлкен тобы салицилат қышқылы препараттары, жылу реттеу орталығына әсер етуден басқа, антитокиндік және бактериостатикалық әсер етеді, сол арқылы лихорадкінің пайда болу себептерін жояды. Қызу түсіргіш әсерімен қатар барлық антипиретиктер аналгетиктер болып есептеледі. Олар жылу реттеу орталығы сияқты қозған ауру орталықтарын жояды және перифериялық рецепторлардың сезімталдығын төмендетеді.
Морфин тәрізді анальгетиктерден айырмашылығы, бұл заттары кейде ауруға қарсы немесе анальгетикалық деп атайды.
Антипиретиктерді қайталап қабылдағанда олардың анальгетикалық әсері әлсірейді, ал токиндік әсері жоғарылайды. Антипиретиктер тек қызуы жоғары жауарлардың температурасын төмендетеді. Дені сау жануарларда олар бұл бағытта тек үлкен дозаларда ғана әсер етеді, ал төмен температуралы патологиялық жағдайлардан олар оны жоғалтады. Үлкен дозаларда антипиретиктер дені сау жануарлардың эндокриндік бездер функцияының бұзылуын тудырады және тері пигменттерінің пайда болуын азайтады.
Жануарлар денесінің температурасының көтерілуі организмдегі жылу балансының бұзылғандығын дәлелдейді, әсіресе жылу өнімділігі мен жылу берудің көлемін жануар денесінің температурасы жылу реттеу орталығымен реттеледі.
Дене температурасы жылу орталығының қозуына тәуелді. Аралық мидың жылу орталығының қозуын төмендете алатын барлық заттар дененің қызба температурасын түсіре алады. Жылу орталығының қозуының төмендеуі салдарынан қызу түсіргіш препараттардың әсерінен жылу беру тез күшейеді.
Бұл топ заттарының негізгі қасиеттері олардың қабынуға қарсы әсері болып табылады, соның салдарынан қабыну реакциясының потенциялы айтарлықтай төмендейді, бірақ қабыну тудырушы себептерге олар әсер етпейді.
Лихорадкінің себептері өте көп. Олар микробтың және протозойлық пайда болатын токсиндер, сапасыз азықтың ұлы заттары, қабыну өкілдері және т.б. Бұл бұзылуларға жол бермейтін барлық дәрілік заттар (химиотерапевтикалық, улануға қарсы, қабынуға қарсы және т.б.) нағыз әсер еткіш және нағыз бағалы қызу түсіргіш заттар болып есептеледі. Бірақ көп ауруларда жоғары температурада бірнеше күн сақталған.
Түрлі қызу түсіргіш препараттарының қызбаға қарсы әсер ету механизмі әр түрлі, бірақ барлық жағдайларда механизмі әр түрлі, бірақ барлық жағдайларда механизм қорытындысы жылу реттеу орталығына әсер етуді қалпына келтіру. Бұл рефлекторлы жолмен (вегативті нервтер орталығы арқылы) жылу реттеудің төмендеуіне әкелді. Кейбір антипиретиктер тікелей тамырларға әсер етеді де оларды кеңейтіп жібереді. Үлкен дозаларда антипиретиктер жылу реттеу орталығын және барлық орталық нерв жүйелерін әлсіретеді.
Лихорадкіге қарсы заттардың үлкен тобы салицилат қышқылы препараттары, жылу реттеу орталығына әсер етуден басқа, антитокиндік және бактериостатикалық әсер етеді, сол арқылы лихорадкінің пайда болу себептерін жояды. Қызу түсіргіш әсерімен қатар барлық антипиретиктер аналгетиктер болып есептеледі. Олар жылу реттеу орталығы сияқты қозған ауру орталықтарын жояды және перифериялық рецепторлардың сезімталдығын төмендетеді.
Морфин тәрізді анальгетиктерден айырмашылығы, бұл заттары кейде ауруға қарсы немесе анальгетикалық деп атайды.
Антипиретиктерді қайталап қабылдағанда олардың анальгетикалық әсері әлсірейді, ал токиндік әсері жоғарылайды. Антипиретиктер тек қызуы жоғары жауарлардың температурасын төмендетеді. Дені сау жануарларда олар бұл бағытта тек үлкен дозаларда ғана әсер етеді, ал төмен температуралы патологиялық жағдайлардан олар оны жоғалтады.

2.2. Парааминофеналдық туындылары
Парааминофеналдық туындылары:
Бұл сутегінің гидоксиді бензол тобына қосылуы (фенол С2Н5ОН) қосылытың жаңа қасиеттерінің пайда болуына әкеледі. Егер гидроксильді топтың орнына бензолға аминотоп қосылыс (анилин) С6Н5NH2 немесе екі амино және гидроксиьді топ I ацетил аминофенол C6H4(OH)NH2 I. Мұндай қосылыстар қызу түсіргіш әсерімен қатар өте жоғары токсиндік әсері бар, сондықтан ауруды емдеу үшін қолданылмайды.
Аминотоптың бір сутектік атомның қышқыл қалдығымен алмастырылуы препараттың токсиндік қасиетін төмендетіп қана қоймай, оның қузу түсіргіш әсерін тез жоғарлатады. Егер амин тобындағы өзгерістерден басқа гидроасилді топтардың сутегін алкогольмен (фенацитин) алмастырса, оның токсиндігі одан әрі төмендейді. Бұл топ препараттарының қызу түсіргіш әсерінің механизмі жылу реттеу орталығын жоюға және кеңейткіш әсеріне бағытталған.
Фенацетин (параацетофенетидин) Phenacetinum
Түссіз жылтыр, кристалл немесе құақ кристалл тәріздес ұнтақ, иіссіз, аздап қышқыл дәмі бар, суда (1400бөлімінде) ериді және спиртте (70 және 16 бөлімінде) ериді. Нейтралды реакция кезінде ериді. Ұнтақ немесе таблетка түрінде көбінее 0,25 немесе әр түрлі формада кафеинмен қоса шығарылады. Негізінен фенацетиннің әсері 20-30 минут өткен соң басталып, 2-3 есе көп мөлшерде әсер етеді.
Парацетамол - Paracetamolum. Параацетаминофенал, С8Н9NO2. Ақ түсті, кейде өте анық қызғылт түсті ұнтақ. Суда ерімейді, спиртте жақсы ериді. Парацетамол фенацитин сияқты қызу түсіргіш, бірақ әсері нашар және ұсақ болып келеді.
Айырмашылығы ауру сезімталдығын жояды, қабынуға қарсы әсері өте жақсы, токсиндік қасиеті жоқ.
Пирозолон - белсенді және қысқа уақыттың ішінде антипириндік және анальгетикалық әсер береді.
Бұл екі әсер де оның молекуласына түрлі радикалдардың енуіне байланысты күшиеді. Пирозолон туындылары феноцитинге ұқсас әс етеді, бірақ одан әлсіздеу, сонымен қатар олардың жануарларға токсиндігі төмен. Бұл топтың барлық препараттары орталық және перифермиялық ауру сезімталдығын жалпы қасиетке ие және олардың кейбіреулері анальгин ретінде қолданылады.
Антипирин - ақ кристалды, ұнтақ немесе түссіз кристалл, иісі жоқ, қышқылтым дәмі бар, суда (1 бөлімінде), спиртте 11,5 бөлімінде ериді. Суда нейтронды реакция негізінде ериді. Антипирин қозудың жылу реттеу орталығын және қан тамырларын жояды. Қабылдағаннан соң 15-20 минуттан соң әсер етеді. Әсері 3-12 сағатқа созылады. Ұсақ малдарда өте қатты және ұзақ әсер етеді. Жергілікті антипирин алғашқыда қоздырады, кейін анестезияны тудырады. Пирозолон туындылары секілді жергілікті антипирин қанның ұюына әсер етеді. Ұнтақ түрінде, ерітілген антипирин (10-15%) бактериостатикалық әсер ететін, ауру сезімталдығын жояды, кейде язва және жаралы ауру кезінде қолданылады.
Амидопирин - Amidopyninum - 1фенил - 2,3 дименил, 4 - диметиламидолтрозолон -5, C13H17N3O түссіз, ақшыл, сарғылт, ұсақ, иіссіз, кристалды, ашқылтым дәмі бар. Судың 20 бөлігінде және спирттің екі бөлігінде жай ериді. Антипирин сияқты қызу түсіргіш әсері бар, бірақ одан күштірек, ауруды жояды. Ми мен жүрек тамырларын кеңейтеді, ұлпаларды тітіркендіреді. Мысықтарға және күйіс қайыратындарға агрокулоцитоз тудырады. Амидопирин тәрізді әсер ететіндер: бутадион - Butadienum 1,2 - дифенил 4,4 -- бутин 3,5-пирозалидиндион және веродан тұз тәрізді амидопириннің екі молекуласының барбитам молекуласымен қосылысы.
Анальгин - Analginum 1фенил, 2,3 диметил, 4 метилалиенопирозолон 5- N- метансульфат натрий.
Ақ түсті кристалды ұнтақ, сарғылттау, суда жақсы ериді, (1,5), этил спиртінде әлсіз және эфирде ерімейді. Нейтралды реакцияның түссіз сулы ерітіндісі. Тұрып қалғанда сарғаяды, бірақ өзінің белсенділігін жоғалтпайды.
Ол ауру сезімталдығын төмендетеді, температураны түсіреді және ісіктік сұйықтарды соруға көмектеседі. Бұлшық ет ревматизмінде жақсы әсер етеді.
Анальгин шөп қоректілердің жіті ішек қарын ақауларында ауру сезімталдығын жоятын препарат. Орталық нерв жүйесі арқылы әсер етеді, ол перистальтикаға әсер етпейді, бірақ ішектегі ауруды жояды.
Ауру жоюшы эфектісі енгізу жолдарына байланысты:
Вена ішіне енгізгенде әсері тез байқалады және 30-40 минутқа дейін сақталады, тері астында 10-20 минуттан кейін және 1-2 сағатқа дейін ұзарады.
Анальгинді бір рет иньекцияланғанда барлық жануарлардың катарлды спазмасында және ішек метиоризмінде мазасыздануы жойылады, ал соңынан асқорытудың паталогияның көріністері азаяды. Асқазанның жіті созылуында анальгин ауруды жояды, температураны төмендетеді. Сондықтан анальгинмен қатар сандырақтауға қарсы заттар өте қажет. Анальгинді ішке, тері астына, бұлшық ет ішіне (30 %- тік ерітінді) енгізеді. Ауру индросы жылдам жою үшін вена ішіне 10-25 % ерітіндіссін енгізуге болады.
Солицилатты препараттар қызу түсіргіш, ревматизмге қарсы анальгетикалық және микробқа қарсы сер етеді. Антипириндік солицилоттар тек лихорадкіде әсер етеді. Гипотоламикалық ядроға әсер ете отырып, олар жылу реттеу орталығының функционалдық жағдайын өзгертеді. (жылу беру айтарлықтай күшейеді және жылу өнімдері азаяды). Бұдан басқа солицилаттар қышқыл ортада, көмірқышқылын байланыстырып, бос солицилат қышқылы антитоксиндік және бактериостатикалық әсер етеді. Солицилаттардың қызу түсіргіш әсері жай дамиды, бірақ тұрақты болады. Температураның төмендеуі тек 30-45 минут кейін байқалады, жайлап өсе отырып максимульге 2-3 сағаттан кейін жетеді және бұл дәрежеде 6-14 сағат сақталады; температура төмендейді, бірақ ешқашан да қалыпты жағдайда болмайды.
Солицилаттардың анальгетикалық әсері өте жақсы. Олар бәрінен күшті бұлшық еттердің және буындардың ревматикалық қабынудағы ауруларда болады, тыны алу жолдарының қабынуына және неврологияға шамалы әсер етеді, тканьдердің ревматикалық зақымдануына мүлдем әсер етпейді. Анальгетикалық әсердің механизмі әлі күнге дейін ауру сезімталдығының орталығын басатындығы анықталған, бірақ морфинге қарағанда басқаша; эксперимент жүргізгенде олар механикалық қысымнан, электірлік тоқтан, жылудың ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.