Су тасқыны кезінде қорғану іс-шаралар ұйымдастыру және жүргізу

Пән: ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности), Защита труда
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Су тасқыны кезінде қорғану іс-шаралар ұйымдастыру және жүргізу

Субасулар - жердің әлдеқандай бөлшегін су басып су деңгейінің мөлшерден жоғары көтерілуі, соның нәтижесінде материалдық шығындар пайда болып, тұрғындардың денсаулығына зиян келтіретін табиғи құбылыстың бір түрі.

Кейінгі 10 жылдың ішінде ғана дүние жүзінде субасудың салдарынан 100 мың адам қаза болып, 1, 5 миллион адам зардап шекті, жалпы зарары АҚШ долларымен 300 миллиард құрады. Ганга өзені субасудың қайталануынан ең үздік болып шықты. Бұнда қатты жел салдарынан 1737 жылы 12 м, ал 1737 жылы 6 м құрады, соның салдарынан тұрғындардың зардап шегу саны 300 мың адам болды. Зілзалалық субасулар Қытайдағы Хуанхэ, Янцзы өзендері, Солүстік теңіздің жағалауы, Ресейдегі Нева мен Лена және басқа да субасулар 2002 жылы Батыс және Орталық Европаны су алып кетті, шығын бірнеше миллиард АҚШ долларын құрады.

Біздің облысымыздың территорясында 2000 өзен болып саналады. Жалпы қашықтығы 10 мың км құрайды. Су 1, 5 м 3, 0 метге дейін көтеріле алады. Субасу аймақтары 0, 3 тен 3, 4 ка. км қашықтықты құрайды. Субасу 2-3 жыл жыл мерзім аралығында, 10-15 күнде болады.

Қарағанды облысында аса қауіпті Қарқаралы аудандарының Нұра, Сарысу, Бұқар-Жырау ауданы мен Нұра ауданына қарасты Самарқанд су қоймасы субасуы ықтимал өзендері. Онда су 15 сантиметрден 3 метрге дейін көтеріліп, төменгі бөліктерде 0, 5 тен 3 километрге дейін жайылады.

Көптген өзендер бір-бірінен әрқилы жағдайларда судың ағып кетуінің құрылымына байланысты. Осыдан, субасулар дың пайда болу шарттарына байланысты 4 типке бөлінеді:

1-жазық даладағы қардың еруін тудыратын ең үлкен ағыс.

2-тау мұздақтары мен қарлары нан туындауын ескертетін ең үлкен ағыс. 3-Су тасқыны бұл жерлерде бір жылдың шінде бірнеше рет бақылануы мүмкін.

4- Қатты жаңбыр жаууды есекертетін ең үлкен ағыс

1- Жауын-шашын мен қардың еруімен бірге туындайтын ең үлкн ағыс. Олардың мерзімі қардың еруінен су басып, сонымен қатар күзгі жауын-шашынның әсерінен болады.

1-ші түрге сәйкес субасуды, әдетте су тасқыны деп атайды. Бұл жыл сайын бір мерзімде қайталанып тұратын өзендегі судың көтерілуі. Әдетте су тасқынықыстың жылы күндеріндегі қардың еруіемен және жаңбырдың жауумен қалыптасады.

Аталған түпнұсқалардан басқа, басқа да метереологиялық құбылыстардың салдарынан, мысалы тоқтатылу, бегеттердің үзілуінен қалыптасуы мүмкін.

Су тасқыны кезіндегі суды пайдаланудың барынша шығыны мен деңгейі негізгі маңызды сипаттамасы болып табылады. Барынша деңгеймен көлем, жерді су басуының уақыты мен қабаты байланысты Негізгі сипаттамасының біреуіне су деңгейінің көтерілуінің жылдамдығы жатады.

Барынша су шығыны мен деңгейінің көлемін көктемгі су тасқыны жағдайына себепші болатын факторына төмендегілер жатады:

- көктемгі ерудің алдында қар жамылғыларындағы судың қоры, қардың еруі мен су тасқыны кезіндегі ауа райының жауын-шашыны

- көктемгі қар еруі алдындағы жер қыртысының көктемгі-қысқы ылғалдануы

- жер қыртысының қату тереңдігі

- жер қыртысындағы мұздың қабығы

- қар ерудің күштілігі

Субасудың тікелей және жанама заладарға ажыратылады. Тікелейге - мысалы, тұрғын үйлер мен өнеркәсіп ғимараттарының, жолаушылар және көлік жолдарының, байланыс пен электр жүйелерінің, жануарлар мен егіннің өлуі, шикізаттардың бұзылуы, қирауы, отынның және құнды заттар мен тұрғындарды көшіру жатады.

Жанама залалға әдеттегідей зара шеккен аудандарға азық-түлік, құрылыс материалдары және малдардың азығыа шығындар, өнімдерді даярлауды қысқарту, тұрғындардың жағдайының нашарлауы.

Тікелей және жанама зарардар 70 пайыздан 30 пайый қатынасында болады.

Кейде субасулар қысқа тұйықталудың салдарынан өрттермен қоса жүреді, Ғимараттар іргелерінен қозғалады: сылағы құлайды, кірпіштері құлайды, фундаменттері шайыла бастайды, ағаш үйлесімдерінің шіриді.

«Еру» және «Су басу» мағыналары да бар. Еру кезінде су жертөлелердің астына канализациялық жүйелері, коллекторлар мен траншея арқылы өтеді. Субасу кезінде жер белгілі биіктікте жоғары көтеріледі.

ҚАУІПСІЗДІК ШАРАЛАРЫ

Тек қана мұздардың тұрып қалуы мен топырақ бөгеттерінің бұзылуы салдарынан субасулар кенеттен болуы мүмкін. Басқа жағдайларда уақыттың үлкен және кіші қоры болады, олар субасулардың қаупіне шұғыл әрекет етуіне ықпалын тигізеді. Сонымен, барлық жағдайларда көктемде қардың еруі кезінде, құбылмалы ауа-райының созылмалы кезінде өзеннің төменгі жағына тоқтауға болмайды. Әсіресе кең батпақтың үстімен жүруге тиым салынады. Судың қосымша мөлшері батпақтағы жолды қысқартуы мүмкін, сондықтан тексерілген бөліктер де өте қауіпті болуы мүмкін.

Апатты субасулары кезінде тезірек төменгі аймақтардан шығып, жоғары жаққа қарай көтерілу керек.

САҚТАНДЫРУ ЖӘНЕ ШЫҒЫНДЫ АЗАЙТУ ҮШІН ШАРАЛАР

Субасулары кезінде елді мекендердегі қауіпсіздікті сақтау оларды ң алдыналу даярлығы болып табылады.

Біздің республика аймағындағы субасулары сел, тасқын сулары арқылы болатыны бекітілген. Та сқын суларды, ағаштарды асыра лақтыру, суда жүзу және құтқару құралдарын даярлау бойынша алдыналудағы толық жүйе бар.

СУБАСУЛАРЫНЫҢ АЛДЫН АЛУДАҒЫ НЕГІЗГІ ШАРАЛАР.

Қауіпсіздіктің алдын алудағы жеке шараларына мыналарды жатқызуға болады. :

- толқындардың күшін ұстап қалатын күрделі құралдарды орнату

- жанұядағы барлық адамдарды жүзуге үйрету;

- қайықтардың саны (жай және үретін) ;

- жергілікті жерге жақын орналасқан топографиялық жоғары нүктелермен танысу;

- болуы ықтимал апат жайында хабарлаудың әдістер мен түрлерін білу

- тұрғын үйлерді жер біліктерімен және басқа да заттармен қаптардағы топырақтармен қоршау;

Қайықтары бар адамдарға лоардың жүзе алатындығына көз жеткәзу. Ең қауіпсіз сыртқы жағының шетінде үрленген шүмек (оның іші үрленген футбол добының резеңкесімен, пластикалық бөтелке, пенопластпен жабдықталған) бортқа 30-40 см мықты жіппен байланған қайық болып табылады. Шүмектің арқасында қайықты төңкеріп алуға болмайды. Ерер де борттың сырт жағынан кірсе де оны төңкеріп алуға болмайды, суға толық, ол судың бетінде ұсталынып тұрады.

Шеткі жағдайда, жақсы жүзе алатын пластикалық бөтелкелер, фляжкалар, резиналық доптар, автокөліктің резеңкелері байланған қаптарды пайдалануға болады.

Субасулар кезінде үйге дейінгі жолдар мен көпірлерді шұғыл дайындап, зардап шеккендерге азық-түлік пен киімдер жеткізіледі, коммуналды-энергетикалық жүйелердің бұзылуын жөндеп, ғимараттар мен құрылғыларды жөндеу бойынша жұмстар жүргізіледі.

СУ БАСҚАН АУМАҚТАРДА АДАМДАРДЫ ІЗДЕУ, ҚҰТҚАРУ ЖҰМЫСТАРЫН ЖҮРГІЗУ

Субасудың немесе апатты субасулардан тұрғындарды қорғаудың негізгі әдісі көшіру болып табылады, адамдарды жердің су тимеген бөліктеріне қондыру, ғимараттар мен құрылғылардың жоғары қабаттарына, өте қысқа мерзімде авариялық - құтқару жұмыстарын жүргізу, гидротехникалық қорғаныс құрылғыларын күшейту немесе басқа да шұғыл жұмыстар жүргізу шараларын нығайту жұмыстарын жүргізу

Субасулар мен апатты субасулардың кезінде негізгі мақсат - қысқа мерзімде адамдарды құтқару, медициналық көмек көрсетіп, болған жағдайда қалыпты өмір сүруды қамтамасыз ету болып табылады.

Негізгі талаптар:

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.