Мұнай қотару станциясындағы қолданылатын сораптар
Мұнай қотару станциясындағы қолданылатын сораптар
Мазмұны
КІРІСПЕ
1 Техникалық бөлім
0.1 Мұнай айдауға арналған сорап агрегаттарының тағайындалуы
1.1.1 Шетелдік сораптың жұмысы мен конструкцияларын талдау
1.1.2 Ресейлік сораптардың жұмысы мен конструкцияларын талдау
1.2Прототип конструкциясын таңдау және негіздеу
1.2.2 ЦНС 180-1900 сорабының құрылысы мен жұмыс істеу принципі.
1.2.2.1 Сораптың жұмыс істеу принципі
1.3.11Сатылы ортадан тепкіш сорабын монтаждау
1.3.12Сорапты агрегатты пайдалану
2. Арнайы бөлім
2.1 Тұтқырлығы және қатуы жоғары мұнай мен мұнай
өнімдерін айдаудың негізгі тәсілдері
2.1.1Еріткіштермен қосып айдау
2.0.2 Тұтқырлы майлар мен мұнай өнімдерін гидротасымалдау
2.1.3.Термоөңделген мұнайлар мен мұнай өнімдерін айдау
2.1.4.Мұнайларды присадкалармен айдау
5.0.5 Алдын-ала қыздырылған мұнайлар мен мұнай өнімдерін айдау
2.2Пештің конструкциясы мен жұмысының сипаттамасы
3. ЕҢБЕК ҚОРҒАУ
3.1 Мұнай өндірісіндегі қауіпсіздік техникасы бойынша айрықша шарттар
3.2 Қауіпті және зиянды өндірістік факторлардық анализі
3.3 Ұйымдастыру шаралары
3.4 Техникалық шаралар
3.4.1 Электр қауіпсіздігін қамтамасыз ету
3.4.2 Қорғаныш жермені есептеу
3.5 Санитарлы-гигиеналық шаралар
3.5.1 Бөлек қорғау құралдарымен қамтамасыз ету
3.5.2 Жарықты ұйымдастыру
3.6 Метерологиялық шарттар
3.7 Өртке қарсы шаралар
Қорытынды
ӘДЕБИЕТТЕР TI3IMI
КІРІСПЕ
Қазіргі уақытта мұнай қорын пайдалануда сатылы ортадан тепкіш сораптарды (ЦНС) қолдану арқылы, яғни мұнай қабатына су жіберу әдісімен мұнай өндіруді көбейту кең тараған.
Мұнай кәсіпшілігінде сораптар - қозғалтқыштар, жоғары және төмен вольтті электрлік аппараттар және де басқару аппараттары орналасқан жабық күрделі қоймалы сорап станцияларында орналасады.
Қазіргі кезде мұнай кәсіпшілігінде блоктары зауыттарда барлық керекті қондырғлармен жасалған және жинақталған блокты сорапты станциялары кеңінен қолданыс тапқан.
Блокты бұталы сорапты станция (БКНС) - сорап, төмен вольтті аппаратура, тұрмыстық және басқарудан тұрады.
Әр блоктың барлық жинақ және жабу жинақтары қондырылатын іргетасты тақтасы болады. Блокты бұталы сорапты станция ЦНС 180 сорабымен жабдықталады. Бұл сорапты станцияның берілісі ЦНС 180 сорабымен 17280 м3 тәул. жетеді.
Мұнайды пайдалануда,өндіруде және мұнай қорларында ұңғымаларды жұмыс жағдайында сақтау үшін осы уақыттарда шығын шамасы аса көп өсуде.
Осы талаптарға жауап беретін мұнай кәсіпшілігінің жабдықтары қолдануының және дамуының нақты мәселесі туындап отыр. Сол үшін осы берілген мүддеде ғылыми-зерттеу институттарының, конструкторлық бюро және мұнай-газ кәсіпшілігінің істеріне байланысты кәсіпорындар қызметтерінің барлық түрлері кіргізілген.
Сұйықты көтеру және қотару үшін гидравликалық машиналардың ең кеңінен қолданылатын түрі ортадан тепкіш сорап болып саналады. Бұл сорап түрі пайдалану кезінде ыңғайлылық тудырады.
Мұнaй өндіруші өндірістeрдeгі жaбдықтaрдың көпжылдық пaйдалануы, oлардың жұмысындaғы тоқырaуының aнализі, монитoринг жәнe бірқaтар диaгностикалық шарaлар бірмәндeс қорытындығa әкелeді - тoқыраулар тeк қанa жылулық әсердeн, коррозиядaн, термомехaникалық шаршaудан және мeханикалық тозудaн болмaйды.
Бұл проблемaлардың бәрі мұнaйөндіруші жабдықтарғa тән. Бұл сораптaрдың арнaйы тoбы қaзіргі замaңғы өндірістік базалардa, ең жaқсы материалдaрды және технологиялaрды қолдaнылып жобалaнған.
Нормaтивті құжaттар, кeйбір типөлшемдeрдің аттaры өзгeрді, бірaқ та сораптaр конструкциясындa елеулі өзгерістeр болғaн жoқ. Жоғарыдa айтылған себептeр үшін сорaп жабдықтaрының сапaсы елеулі нашaрлады.
Сорaпты жабдықтың сeнімсіз жұмысының тағы бір себeбі, бұл сораптaрдың көп уақыттa өнімділігінің 50-60% шамасындa және жоғарылaнған aрында жұмыс істеуі. Іске қосу рeжимінде сорaпты қондырғылaр 10% жүктемеде жұмыс істeйді.
Жобaның тақырыбы жоғaрыда айтылғaн себептeрге орaй таңдaлған және де сорaптың сенімділігінe және ресурсынa ең жауaпты торaптың игеруінe арнaлған.
1 Техникалық бөлім
5.1 Мұнай айдауға арналған сорап агрегаттарының тағайындалуы
Су дайындайтын,су алғыш жабдықтар қабат қысымын су айдау арқылы ұстап тұруы үшін қолданылатын су, әдетте су қоймаларынан (өзен, көл, теңіз) немесе сулы қабаттан алынады. Кенорындарын пайдалану кезінде өндірілген мұнаймен бірге шығатын қабаттық, яғни техникалық су қабат қысымын ұстап тұру үшін де қолданылады. Су су қоймаларынан арнайы дайындалған телімдерден жоғары бетке орналасқан ортадан тепкіш сораптармен алынады және де бұл сумен бірге құм және тағы да басқа механикалық қоспалар сорылмауы үшін арнайы амалдар қолданылады. Сораптық станция су қоймасының жағалауында немесе қалқығыш станцияда орналасу мүмкін. Қалқып жүретін сораптық станцияларда қуаты жоғары сорапты агрегаттар қондырылады. Әдетте, бұл электржетектеушісі бар ортадан тепкіш сораптар болып келеді. Қалқып жүретін сораптық станция суды беттік сораптарға қарағанда тұрғылықты бір тереңдіктен сорып алады және ол су қоймасындағы су деңгейінің тербелуіне байланысты болмайды. Көп жағдайда арна астындағы сулар алынады, себебі олар біршама таза болып келеді. Бұл жағдайларда су қоймасына немесе өзенге жақын жерде ұңғы бұрғыланады немесе құдық қазылады, ал қоймадағы су сифонды жүйемен немесе беттік сораптармен (егер су деңгейі жоғары болса) немесе әр түрлі типті ұңғылық сораптармен сорылып алынады.
Мұнай-газ ісінде сораптарды пайдалану аймақтары:
1)-Сұйық көмірсутектерді жер қабатына айдау үшін;
2)-Ұңғыдан сұйықтықты сорып алу үшін;
3)-Мұнай өнімдерін, сұйылтылған газды тасымалдау үшін;
4)-Коммуналды және басқа да қосымша өндірістерді су жүйесімен қамтамасыз ету үшін;
5)-Сұйықтықтыі циркуляциясын ұстап тұру үшін (тау жыныстарын бұзып тазалау);
6)-Қоспалар дайындаған кезде (цементтеу).
Сораптардағы сұйықтардың қысымға қарсы бағытта қазғалуына мәжбүрлі түрде орындалады. Мұнай, мұнай өнімдерін айдауға арналған ортадан тепкіш сораптарда сұйық аз қысымнан көп қысымға профильді қалақшалы жұмысшы дөңгелектердің айналуынан туындайтын ортадан тепкіш күштің әсерінен ауысады. Ортадан тепкіш күш сұйықты дөңгелек қалақшаларымен центрден переферияға қозғалуға мәжбүрлейді. Бұл күш рн айдау қысымына және рв сору қысымына тең қысым төмендеуінне төтеп беруге қабілетті. Яғни сұйықты төмен қысым аумағынан жоғры қысым аумағына ауыстырады. Әрине мұндай күштік ауысуға, жұмысшы дөңгелектерді айналдыруға энергия шығыны қажет болады. Жұмысшы дөңгелектер орнатылған білікті айналдырушы - сорап жетегі. Сораптардың жетегі электр двигателі, іштен жану қозғалтқышы немесе басқа да механикалық құрылғылар болуы мүмкін. Ортадан тепкіш сораптар магистральді құбырлармен мұнай, мұнай өнімдерін айдауда негізгі айдаушы жабдық болып табылады.
Ортадан тепкіш сораптар, сораптар класының өте көлемді түрін құрайды. Сұйықтың қотарылуы немесе содан болатын қысым бір немесе бірнеше жұмысшы дөңгелектің айналмалы қозғалысынан туындайды. Сорап жетектеуші қозғалтқыштың механикалық энергиясын сорап сұйықтығымен араласқан гидравликалық энергиямен өзгертеді. Бұл жағдайда сораптарда үрдіс пайда болады, гидротурбинадағы кері үрдіс.
Әртүрлі мақсатта дайындалған ортадан тепкіш сораптардың әртүрлерінің үлкен сан мөлшері негізгі түрлердің шамалы санына әкелдіруі мүмкін, бұлардың конструкциялық өңдеуінің айырмашылығы негізінен қолданылған сораптар мен оларға механикалық талаптар қоя білу ерекшелігі.
Әр сорап негізгі екі бөлімнен тұрады: сұйықты айналым қозғалысына келтіретін жұмысшы дөңгелектен сұйықты дөңгелекке бағыттайтын, жоғары қысымда оған едәуір жылдамдық бере отырып ары алып кететін, сонымен қатар құбыр желісіне қосылатын сұйықтық ары қарай қозғалысына мүмкіндік беретін тұлғадан тұрады.
Магистральді құбырөткізгіштерге арналған ортадан тепкіш мұнай сораптары негізгі, соның ішінде ауысымды роторлы және подпорный болады. Сұйықтың жұмыс доңғалағы әсердiң нәтижесiнде олардың iшiнен жоғары қысыммен және кiруге қарағанда үлкен жылдамдықпен шығады. Демалыс жылдамдығы үрлегiштен сұйығының шығуын алдында қысымға үрлегiшiн корпуста өзгертедi.
Ортадан тепкіш сораптар мен осьті сораптардың ұқсастығы құрылымдығына байланысты - бұл айналып тұратын ротор, қозғалмайтын статор. Бұл сораптарда сұйықтық қалақшалардың көмегімен ротордың каналдарында жылжиды, қысымға қарсыласып (жылдамдығы ұлғаяды). Ал сораптардың каналдарында тоқтатылады (жылдамдығы кенеттен азаяды).
Сұйықтықтың жылжуы мен тоқтатылуы қалақшалы сораптарда бір немесе бірнеше рет болуы мүмкін. Бұндай сораптар - бір сатылы немесе көп сатылы болып бөлінеді.
Сұйықтықтың салыстырмалы шығыны аз және қысымы жоғары қайталап ілгерілемелі сораптар, ал шығыны көп, қысымы төменге ортадан тепкіш сораптар арналған. Қайталап ілгерілемелі сораптардың берілісін көбейту үшін жұмыс көлемін үлкейту керек. Ал ортадан тепкіш сораптардың қысымын көбейту үшін біліктің айналу жиілігін және сораптың сатысын көбейту керек. Сораптарды беріліс пен арынға (қысымға) байланысты таңдайды, сонымен қатар олар пайдалану барысында ыңғайлы және техника - экономикалық жағынан тиімді болуы керек. Қайталап ілгерілемелі сораптарға қарағанда реттеу үшін ыңғайлы, бірақ оларды қосып қосу қиын (алдын-ала сұйықтықпен толтыру керек).
1.1.1 Шетелдік сораптың жұмысы мен конструкцияларын талдау
Қазіргі кезде шетелде көлемді әсерлі сораптар кең тараған, әсірісе Италияның Darwin pumps фирмасының НРМ сериялы көпсатылы ортадан тепкіш сорапары көп қолданыста.
НРМ сериялы - таза сұйықтармен жұмыс жасайтын біршама мөлшерлі салмаққа ие көпсатылы ортадан тепкіш сораптар.
Техникалық сипаттамаларына келетін болсақ, қораптың мүмкін болатын қысымы 40 бар PN 40, арыны 403 м-ге, алжұмысшы кернеуі 380660 В-ке дейін,арынды келте құбыр өлшемі DN 80 болса,сору келте құбыр өлшемі DN 125 құрайды, номиналды қуаты 15-250 кВт кем емес, берілісі230 м3 сағ, айдайтын өнім температурасы - 15˚С-ден +120˚С-ға аралығында болады.
Құрылымдық ерекшеліктеріне:
1. Шойбалғалы сақиналы және жұмысшы дөңгелекті, диффузорлы сатылар;
2. Сору кезінде майлайтын және сорған сұйықтығымен суытатын сырғанау тіректер;
3. Радиал арынды келте құбыры стадартты түрде жоғарыға бағытталған, арнайы тапсырыспен бағытын оң және солға өзгертуге болады;
4. Ості сору келте құбыры бар;
5. Қозғалтғыш жағында бекем орныққан мойынтірегі бар.
Бұл сораптардың номиналды қысымы жоғарғы пайдалы әсер коэффициентінің режиміне сәйкес болады. Сораптың пайдалы әсер коэффициентінің есептелу 0,7 валдың айналу жиілігі n=2500 айнминут. Сораптар 0,7-7 МПа арналған және бергіштігі азайған кезде жоғарғы қысымда көтереді. Қазіргі кезде шоғырланған сорап станциялар блог шығарылды, олар индустриалды әдіспен істелген және қондырылатын жерге бөлектенген блоктарымен жеткізілді. Қондырылатын жерде олар күшті автокрандар арқылы құрастырылады. Сораптар практика жүзінде кейбір элементтерін периодтық тексеруден кейін қадағалаусыз жұмыс жасай алады.
1.1.2 Ресейлік сораптардың жұмысы мен конструкцияларын талдау
Су аз деңгейлі болған кезде АҚС және ЭОТС типті батырмалы сораптар қолданады. Су бергіш қабаттар 700-1500 м тереңдікте орналасқан. Сіңімділігі жақсы қабаттардың қалыңдықтары 300-500 м болады. Ұңғылардың бір бөлігінде су фонтандайды, ал бір бөлігінде су алу үшін ЭОТС сораптары қолданады. Қабат суларының қолдануы судың қабатқа айдауын оңайлатады, ал кей кезде бұл операцияны мүлдем қажетсіз етеді. Қабатқа айдалатын суға келесі талаптар қойылады: - ол мүмкіндігінше таза болу керек және де үлкен мөлшердегі механикалық қоспалары, мұнай және темір қосылыстары болмауы керек.
Мұнайлы қабаттарда қабат қысымын ұстап тұруға қажетті суды айдау үшін сорапты станциялар ретінде ОТСС (ОТСС-30, ОТСС-60, ОТСС-120, ОТСС-180, ОТСС-500) ортадан тепкіш сораптық агрегаттардың негізіндегі блокты шоғырлық сорап станциялары (БШСС) қолданылады.
Мұндай станцияларда ЦНС типті ортадан тепкіш сораптар қолданылады (6.4-сурет). Олардың номиналды өнімділігі 180 м3сағ, тегеуріні 900-ден 1900 м-ге дейін. Сонымен бірге, өнімділігі 500 м3сағ, тегеуріні 1400, 1650 және 1900 метрлік сораптар да шығарылады. Олардың жетектік электрлі қозғалтқыштарының қуаты 800-ден 4000 кВт-қа дейінгі аралықта болады.
Мұнай кәсіпшіліктерінде суды қабаттарға айдау жүйесінде ортадан тепкіш сораптардың келесі түрлері де қолданылады: 8НД10-5, 5МС7-10, 5Ц10 және 9Ц12. 8НД10-5 сорабының өнімділігі номиналды режимде сорап білігінің айналу жиілігі 2950 мин-1-ке тең болғанда, 320 м3сағ шамасында болады. Бұл режимде сорап тегеуріні 425 м-ге жетеді. Біліктің нығыздығын қамтамасыз ету үшін сальниктер мен бүйірлік нығыздағыштар қолданылады және сальникке салқындату мақсатында су беріледі.
Магистральді құбырөткізгіштерге арналған ортадан тепкіш мұнай сораптары негізгі, соның ішінде ауысымды роторлы және подпорный болады. Берілісі 125-тен 12500 м3сағ. аралығында болады. НМ 10000-210 ең үлкен берілісті сорап болып табылады. Сораптың талдануы: НМ - насос магистральный 10000 м3сағ. берілісі және 210 м арыны.
1.2Прототип конструкциясын таңдау және негіздеу
Жоғарыда келтірілген талдауларға сүйене отырып түп тұлға ретінде берілісі 180 м3сағ., арыны 1900 ЦНС қабатқа су айдауға арналған ортадан тепкіш сорабын таңдаймын. Бұл сорап дипломдық жобаға берілген тапсырмадағы барлық бастапқы параметрлерге сәйкес келеді.
Секциялы көпсатылы ортадан тепкіш сорап сақиналы жеткізу мен ары қарай ортаны бұрауды іске асырады. Жұмысшы дөңгелектері бір бағытқа орналасқан. Гидравликалық соңы ротордың өстік жүктемесін азайтады
Сораптың негізі бөлшектері: 1-сору қақпағы, 2- бірінші сатының жұмысшы дөңгелегі, 3-бірінші сатының бағыттаушы аппараты, 4-аралық сатының жұмысшы дөңгелегі,5-аралық сатының бағыттаушы аппараты, 6- сатылар, 7- соңғы сатының бағыттаушы аппараты, 8- арынды қақпақ, 9-сақиналы тығыздағыш, 10- сырғанау мойынтірегі,11-сығу құрылғысы, 12-тақта.
Ортадан тепкіш сорап ЦНС 180-1900 қабатқа температурасы 400C - ге дейін жететін, сутек көрсеткіші рН 7-8,5 1000-1200 кгм3, механикалық қоспаларының массалық үлесі 0,1% көп емес, бөлшектер өлшемдері 0,1 мм көп емес, микроқаттылығы 1,47 ГПа көп емес және де химиялық активті (қабатты және ағынды сулар) ортада.
ОСС шифры мынаны білдіреді: О-ортадан тепкіш, С-секциялы, С-сорап, бастапқы әріптерден кейінгі үш сан-берілісі, м3сағ, соңғысы-арыны, м.
1.2.2 ЦНС 180-1900 сорабының құрылысы мен жұмыс істеу принципі.
1.2.2.1 Сораптың жұмыс істеу принципі
Сораптың жұмыс істеу принципі желіден алған гидравликалық энергияны қысымның потенциялдық энергиясына айналуында. Сонымен қатар сорып алынған сұйық ағынының кинетикалық энергиясын ротордың жұмысшы дөңгелектерінің және статордың бағыттаушы аппараттарының сұйықпен әсерлесуіне байланысты.
ЦНС-180 типті сораптың құрылымы сатылар санының өзгеру жолымен 1900,1422 және 1056 метр арынды сораптардың бір корпусты базасында (корпусты бөлшектер,жұмысшы дөңгелектер) жасалғанын ескере отырып құрылған.
ЦНС-180 типті сорап - ортадан тепкіш, көлденең, секциялы,дөңгелектері бір жақа орналасқан бир корпусты, гидравликалық өкшелігімен, сырғанау мойынтіректерімен, комбинирленген типтегі соңғы тығыздағыштармен, оның ішінде саңылаулы тығыздағыш, жұмсақ сальникті тығынды тығыздағыш және шетжақ тығындағыштардан құрылған сорап.
Сораптың корпусы секция жиынтығынан, кіреберіс және арынды қақпақтан, соңғы тығыздағыштан тұрады.
Сораптың базалық бөлшектері болып сораптың параллель көлденең осінде, жазықтықта орналасқан кіреберіс және арынды қақпақтары саналады. Кіреберіс келте құбыр - көлденең,ал арынды келте құбыр тік жоғары бағытталған.
Ортадан тепкіш секциялы сораптың ОСС құрылымы корпус пен ротордан тұрады (1.1-сурет).
Сораптың корпустық бөлшектері: 19 кіре берістегі қақпақ және 12 айдағыш; 13, 31 бағыттаушы аппараттардың корпустары; 14 бағыттаушы аппараттар; ыттаушы аппараттар; 28 алдыңғы және 1 артқы кронштейіндер. Бірінші сатылы 40 нығыздағыш сақинасы 39 бар жұмысшы дөңгелектерге сұйықты жеткізу кіре берістегі келте құбыр арқылы орындалып, 900 бұрышпен сорап осіне бағытталып, көлденең жазықтықта орнатылады.Айдағыш қақпағындағы арынды келте құбыр тік жоғары бағытталған.
Бағыттаушы аппараттың корпусы, бағыттаушы аппарат, кіре берістегі қақпақ және айдағыш қақпақ шайбасы бар тартпалы болттардың көмегімен бекітіледі 21 және 22.
Бағыттаушы аппараттың түйісетін жері домалақ резинкалы баумен тығыздалған 29.
Тығыздалған сақинасы 15 бар бағыттаушы аппараттың корпусы 13, тығыздалған сақинасы 16 бар бағыттаушы аппарат 14 жұмыс дөңгелегімен бірігіп сораптың секциясын құрайды 17.
Сораптың роторы білік 2 болып есептелінеді, оның үстінде жұмысшы дөңгелектер 17, 30 және 40 сақина 25, сақтандарғыш біліктің төлкесі 24, қашықтықтағы төлке 11, реттелген сақиналар 9, түсірілген диск 7 шпонкалы байланыстар арқылы құрастырылған.
Тығыздағыш арқылы ауаны соруын ескерту үшін қақпақтың кіре беріс жағында гидравликалық бекітпе қарастырылған, соған қарамастан қысымдағы сұйық бірінші сатыдағы қысыммен бірдей кіре берістегі қақпақтың ішіндегі саңылау арқылы гидробекітпе 23 төлкесіне өтеді. Бұл төдкеде сақтандырғыш төлкенің білігіне сұйықты жеткізуге арналған саңылау бар. Тығыздағышты толтыру арқылы сақтандарғыш төлкенің білігіне өткенде, қотару сұйықтығы сорапқа ауаның түсуін ескертіп қана қоймай, сомен қатар тығыздалатын нығыздағышты салқындатады.
Біліктің тірегі - мойынтіректер айналуы, тайғанақ отырыстың алдыңғы және артқы кронштейінінде орналасқан. Ол роторға остік бағытта ауысуына үлкен ротор екпінін алуға мүмкіндік береді. Артқы кронштейінде 1, бүйір жақты қақпақтармен 34 және 38 жабылатын, төлкеде 32 орналасқан мойынтірек, гайканың 37 ауысуынан ұстап тұрады.
Кронштейн мойынтіректерінің астындағы саңылау қақпақпен жабылған.
Кронштейінің біліктен шығу орны резиналық манжеттермен 35 герметизациялайды. Шойбалға сақинасы 33 мойынтіректі камераға судың түсуін жояды.
Остік күшті сорапппен жұмыс істеген кездегі шығатын теңдеу түсірілетін құрылғының көмегімег іске асады. Ол дискіден 7, сақинадан 8, түсірілетін 10 және қашықтық төлкесінен 11 тұрады.
Секциялы сорап, сораптың бір конструкциялы секциясының салдарынан болған. Берілген арынды дәл сондай берілісте секцияға жинауға мүмкіндік береді. Осыған қарамастан сораптар конструкциясы бойынша тек қана білігінің ұзындығымен, тарту шпилькасының ұзындығымен, айналу құбыры және саты санымен ерекшеленеді.
Сорап электрқозғалтқышпен серіппелі муфта 26 көмегімен жалғанады. Сорап жинағына: электрқозғалтқыш, жалғанатын муфта, фундаменттельген тақтай кіреді.
Ротордың айналу кезіндегі вибрацияның жоқтығы, сораптың жұмыс істеуі үшін осьтік шарт болып табылады. Осы шарттың орындалуы ротордың кейбір тектікбөлшектерінің статикалық балансировка есебінен жүргізіледі. Динамикалық балансировка арнайы станоктарда орындалады, әдетте кемітілген айналу жылдамдығы кезінде. Көп айналымдармен жұмыс істеген балансировкадан өткен ротор разбалансировкалы болуы мүмкін. Сондықтан балансировканы жұмыс айналымына сәйкес айналу санында жасаған ұсынылады.
Білік ротордың негізгі тетік бөлшегі болып табылады. Сораптың жұмыс барысында үлкен күштердің әсеріне душар болады. Біліктің максималь диаметрі жұмыс дөңгелекті орналастыру жерінде анықталады, кейін екі шетіде сатылы кішіреуі болады. Бұл втулкамен тағы басқа тетікбөлшектер үшін арналады. Жоғары қысымды сораптардың біліктерінің қондырғы өлшемдері 2-3 сатылы дәлдікпен орындалады. Біліктің жұмыс дөңгелегі орналасатын шығыны сорап өсіне перпендикуляр орналасуы тиіс.
Жұмысшы дөңгелектер сораптың ең қажетті бөлшегі болып келеді, онда механикалық энергия берілісін, сұйықты айдайтын гидравликалық энергияға айналдырады. Жұмыс дөңгелегінің ағатын бөлігі гидродинамикалық есептеумен анықталады, ал жасаудың дәлдігі және беттің тазалық жиілігі керек көрсеткіштердің негізгі шарты болып есептеледі.
Сұйықтың жолы кіру келте құбырының қосқыш тетік дөңгелекке кірерде қысқа, ал келте құбырдағы жылдамдығы жоғары емес, келте құбырының кіру үйкеліс нәтижесіндегі қысым жоғалтуы өте аз, бірақта кіру келте құбырының конструкциясы дөңгелекке кірер жылдамдыққа маңызды әсер ете алады. Ол сораптың ПӘК-не және сораптың кавитациялық сипаттамасына көрініс бере алады.
Секция бірінші бағаналы бағыттаушы аппараттан және екінші бағаналы бағыттаушы аппараттан тұрады. Бағыттаушы аппараттар бір-бірімен штифтар арқылы бекітіледі, одан бұл штифтар пісіріледі.
Сораптың мойынтіректер торабы, мойынтіректер кронштейні, роликті мойынтіректерден, радиальді тіректік мойынтіректерден, майланған сақиналардан тұрады. Сораптыжинаудамойынтіректер корпусы реттелгенвинттерменжазықтықтаорынау ыстыраалады.
Сорап сальнигі ауаны сорапқа өткізбейді, және сұйықтықтың сораптан ағуын тоқтатады. Сорап сальнигі жанғыш мұнай өнімдерін айдау үшін қолданады. Ол ең керекті тораптардың бірі болып табылады.
1.3.11Сатылы ортадан тепкіш сорабын монтаждау
Сатылы ортадан тепкіш сораптарды талдау мен жинау үшін арналған көптеген құрылғылар бар. Ең көп қолданылатыны жүк көтеру құралын қолданатанын ағаш кесуге арналған үстел.Мұндай қондырғы арзан тұрады, кез келген шеберханада бар, бірақ оның жұмысында айтарлық кемшіліктер бар, себебі қозғалтқышқа қажет жағдайды беру өте қиын; өндіріс мәдениетінің төменділігі осы кезде жөндеудің сапасы төмен болады, кескіш жалғануларды тарту үшін айналушы моменттің қажетті көлемін қамтамассыз ету өте қиын. Өндірістік жарақаттарды алу мүмкіндігі туындайды.
Мүмкін болған ортадан айналу күші теңестірілмеген ротордан 1-2 %-тен аспау керек (ротор салмағынан).Ротор керекті орын алғаннан кейін мойынтірек корпусы штифтармен бекітіледі. Содан кейін корпус қақпағына болттарына енгізіледі. Радиальді тірек негізіндегі бұл жерде роликті мойынтіректер қолданған. Олардың негізгі қасиеті үйкеліс кезінде жоғалтулар, кішігірім көлемді жеңіл ауысу және өстік қысымға төтеп бере алу. Роликті мойынтіректерді майлау импеллердің қатысуымен іске асады.
Мойынтіректің ішкі оймасы мен бірге айналатын білікке қысыммен орнатылады. Монтаждау алдында мойынтіректер ыстық майда 100 0 иленіп ысытылып оңай білікке енгізіледі. Біліктің сыртқы беті енгізу жерлерінде үлкен қаттылыққа ие болуы керек. Люфтаны болдырмау үшін біліктің керекті қаттылығынсыз пайда болатын роторды демонтаждау кезінде. Мойынтіректің ішкі абоимасы білікке гайка арқылы қосылуы керек.
Сальникке бір сақинадан енгізілген жөн. Бірақта, әр сақина кілті 1800-та орналасу керек. Ол тығыздау арқылы ағынды тақтату үшін қолданылады. Әр сақина сальникке тығыздалу арқылы енгізіледі.
Втулка монтаж бөлек таңдауында әр сорапқа завод өндіруші сәйкес жасайды. Сальник толтыру енгізер алдында сақиналарды майға шылап алу керек. Сақина фонарын дұрыс орналастыру үшін сальник торсынан тесікке дейін ұзындықты өлшеп алу керек.
Майды жеткізу үшін және фонарьді жақын орналастыру үшін толтыруды тартуда фонарь тесік астында орналасу керек ол майды беруге қатысады. Ең соңғы толтыру сақинасы орнына келген гайкаларды біркелкі тарту керек. Одан кейін босатып қолмен тарту керек.
Сальник втулкасы мүмкіндігінше бос отырғаны жөн. Толтыруды біркелкі тарту үшін гайка, втулка және шпильканы кезек тарту керек.
Келтірілген сорап СГ және СО сальникті тығыздалу қолданады. СГ сальникті тығыздалу түрі гильзадан, сақинадан, тығыздаушы дөңгелектен, фонарьдан және сальникті фтулкадан тұрады.
СО тығыздалу түрі СГ түріне ұқсас келеді, бірақ СО тығыздалуында сальник фонарінің орнында қосымша екі сальникті толтыру сақинасы және тығыздаушы сұйықтық қолданылады. Толтырумен қорғаушы гильзаны майлау айдалатын сұйық жүзеге асырады.
Сатылы ортадан тепкіш сораптарды монтаждау үшін (яғни талдау мен жинау) арналған келесі қондырғы ретінде конвейер болады, мұндай конвейерде бекітілген сораптарды бір посттан екінші постқа қажет уақыт аралығымен орын ауыстырады. Осы кезде өндірістік жоғары мәдениеті және жөндеудің жоғары сапасы қамтамасыз етіледі. Бірақ конвейер үлкен аудандарды, қызмет көрсетумен дайынға үлкен шығынды, оған қызмет көрсету үшін жоғары квалификациялы қызметкерлерді талап етеді. Конвейердің тағы бір кемшілігі ретінде өндірістік постардың бір-біріне өзара тәуелділігі болып табылады. Бір поста үзілген жағдайда конвейер тоқтайды және барлық магистральді сораптарды жөндеу цехының жұмысы тоқтайды.
Осылайша конвейер өзін үлкен жұмыс фронты, үлкен өндірістік аудандар, сенімді материалды-қамту бар жерде ақтайды.
1.3.12Сорапты агрегатты пайдалану
Сорапты агрегатты жұмысқа қосу келесі ретпен іске асырылады. Агрегат жауапты қосулардың күйін тексереді, запорлық арматулардың технологиялық сызығын және майлау жүйесін, салқындату, банкада майдың бар болуын, орталықтанған майлау схемасын және т.б., кранды мановакуумметрмен жабады.Көмекші жүйені қосады: сулық насос, салқындату жүесі, майлы насос, орталықтандырылған майлау жүйесі, вентиляторлар үрлеу жүйесі электродвигательдер және вентиляторлар, насостық станциялар.
Ағындық (напорлық) сызықпен ысырманы жабады, насосты айналатын сұйықпен толтырады, жұмыс кезінде толтыруды сору сызығында ысырманы ашып жасайды. Көмекші жүелерде температура және майдын қысымын өлшейді, суды және ауаны, оларды рұқсат етілген мәнімен өлшейді, сальниктерді жұмсақ набивкамен тартады, олардын ішінен тығыздаушы сұйық таму керек, әдетте сальниктердін затяжкалары нормалы болып саналады, егерде ағып кету 60 тамшыдан 1 минут ішінде құрайды.
Қозғалтқышты қосады: егерде манометр арындық келте құбыр қысымнын паспортын мәнін көрсетсе, арын ысырма ашылады (жабық ысырмаға жұмыс 1 минуттан кем болмау керек) және мановакууметр ашылу кезінде арындық (напорлық) ысырмаларды амперметрлердін көрсеткішін тексеру қажет, электрқозғалтқышты перезагрузка кезінде насостық агрегатты бірден тоқтатып перезагрузка себебін анықтау қажет.
Біркелкі ашылу ысырымы сызықты айдау кезінде насосты жұмыс режимына дейін жүктейді, сол кезде манометр көрсеткіші арымдық келте құбыр насосты және амперметр қозғалтқышы қысымы мен қуатқа сәйкес болады, сорап паспортында көрсетілген.
Графика бойынша инженерлiк-техникалық жедел қолдану және жөндеу қызыметшiсi жергiлiктi нұсқауларға жабдықтың техникалық күйiн бақылаудың ахуларын есепке алуымен жүзеге асырады.
НПС объектісінің графиктік техникалық байқауы:
oo объекттiң аты;
oo қызмет;
oo техникалық байқаулардың мерзiмдiлiкі;
oo магистральдi және тiрейтiн сору;
oo кезектi қызметшi.
2 сағатта 1 рет, ИТР қызметшісі 1 күнде 2 рет, Бас инженер 2 күнде 1 рет, МАС басшысы 1 аптада 1рет
Барлық өндiрiстiк ғимараттар жылына екі рет техникалық байқаудан өтеді. Жазда және күзде. Көктемдегi тексеру жазғы мерзiмде жүргiзiлетiн ағымдағы жөндеу бойынша ғимараттың күйiн куәләндiрудi мақсаты бар қардың еруi немесе ғимарат және жұмыс көлемдерiнiң түзетуiнен кейiн жүргiзiледi, және перспективалық жоспарға қосындыға арналған iргелi жөндеуге көктемдегi техникалық байқау керек : жүк көтергiш және қоршаушы құралымдарды күйiн мұқият тексерiп және болуы мүмкiн әсерлердiң атмосфералық тағы басқаларын олардың нәтижедесiнiң бұзылулар айқындалу; тұрақты бақылауды талап ететiн ақаулайтын бөлiмшелер орнату; терезелер, есiктер, қақпалардың тетiктерін ашатын элементтерi, құрылымдардың тағы басқаларын тексеру; суағарларды және нөсер қабылдаушылардың күйін тәртiпке салды тексеру.
Күзгi тексеру қыс мерзіміне ғимараттарды әзiрлеудi тексеру мақсатында жүргiзiледi. Осы кезде ағымдағы жөндеу бойынша барлық жазғы жұмыстар бiтiруi керек және күзгi техникалық байқаудан өтуі керек. Жүк көтергiш және ғимаратты қоршайтын құралымдарды мұқият тексеру.
2. Арнайы бөлім
2.1 Тұтқырлығы және қатуы жоғары мұнай мен мұнай
өнімдерін айдаудың негізгі тәсілдері
Қазіргі уақытта қалыпты температурада тұтқырлығы жоғары болатын немесе көп мөлшерлі парафинді болатын және соның нәтижесінде төмен температурада қатып қалатын едәуір көлемді мұнайларды өндіреді. Мұндай мұнайларды құбырлармен қалыпты тәсілмен айдау қиынға түседі. Тұтқырлығы жоғары және қатуы жоғары мұнайларды құбырлармен тасымалдау үшін келесі тәсілдер қолданады: тұтқырлы және қатуы жоғары мұнайлар мен мұнай өнімдерін тұтқырлығы аз өніммен араластырады; гидротасымалдау - сумен араластыру және айдау; қатуы жоғары парафинді мұнайларды термоөңдеу; мұнайларды газбен қанықтыру; мұнайларды құбырға айдау алдында вобро және бародайындау; прсадок-депрессаторды қосу; барлық мұнайды немесе оның бөлігін деструкциялау; түйіршіктер мен контейнерлерде айдау; алдын-ала қыздырылған мұнай мен мұнай өнімдерін айдау.
Айдау тәсілін таңдау технико-экономикалық есеппен негізделу керек.
2.1.1Еріткіштермен қосып айдау
Тасымалданатын тұтқырлы және қатуы жоғары мұнай мен мұнай өнімдерінің реологиялық қасиеттерін (тұтқырлықты төмендету, жылжу және қату температурасының кернеулері) жақсарту жолдарын, оларды еріткіштермен араластыру арқылы алуға болады. Еріткіштер ретінде: тұтқырлығы аз мұнайларды, газды конденсаторды, керосиндерді, бензиндерді, үстірт-активті заттар (ҮАЗ) бар сұйқтықтарды, сұйық мұнай газдарын қолданады. Ерітуді кең пайдаланады. Оның жақсы перспективалары бар, және келесі шарттармен түсіндіріледі.
Бір көппласталы немесе жақын орналасқан кен орындарында өндірілетін әртүрлі физико-химиялық қасиеттері бар мұнайларды айдау қажеттілігі; парафиндер, шайлар, тұздар, күкірттер, сулар және т.б. мөлшері бойынша белгілі сапалы өнімді тұтынушыларға жеткізу талаптары (қайта өңдеу мен экспортқа шығару шарттары).
Белгілі құбырлы жүйелердің, іске қосымша қуаттары енгізбейді, өткізгіштік қасиетін жоғарлату мәселелері.
Алдын-ала қыздырып айдаудың тиімсізділігінен, қатып қалған топырақты аймақтардағы қоршаған ортаны сақтаудың орындылығы.
Оны тек мұнай шикізатына келтірілетін технологиялық талаптарды бұзбаған жағдайда ғана еріткіштермен араластыруға болады. Еріткіштің парафинді мұнайлардың реологиялық қасиеттеріне әсері келесі түрде жүзеге асады: қоспадағы парафиннің концентрациясы төмендейді, ал бұл өз кезегінде тұтқырлықтың төмендеуіне әкеледі; еріткіште асфальтеношайырлы заттар болған жағдайда, олар депрессатор ретінде істейді де, парафин кристалдарының көбеюіне әсер етіп, тұтқырлық пен қату температурасын төмендетеді. Тұтқырлықты немесе жоғары парафинді мұнайлардың әрбір сорты үшін еріткіштер мөлшерін әртүрлі концентрациялы қоспалардың тұтқырлығы мен қату температурасы бойынша жүргізілетін зертханалық зерттеулер негізінде анықтау керек. Еріткіштің табылған тиімді концентрациясын тасымалдау кезінде қатаң сақтау керек.
Мұнай мен мұнай өнімдерін резервуарларда немесе құбырларда араластыруға болады. Араластыру технологиясы келесідей: басты станцияда (немесе араластыру аймағында) тұтқырлы немесе жоғары парафинді мұнайы бар резервуарға қажетті мөлшерде еріткішті айдайды және арнайы сораптармен тұйық сақина арқылы айдаумен қоспаныберілген нормаға дейін келтіреді. Белгілі қоспа мөлшерін дайындағаннан кейін оны магистральға жібереді, ал басқа резервуарларда келесі партияны дайындайды. Құрылғылар саны, резервуарлар және сорапты станцияларды байланыстыру жүйесі араластырылатын мұнай көлеміне байланысты.
Құбырдағы компоненттерді араластыру, негізгі сұйықтың ағынына керекті мөлшерде еріткішті қосқан кезде, арнайы мөлшерлегіш сораптар көмегімен жасалады. Копоненттерді араластыру қарқындылығын жоғарылату үшін құбырда арнайы конструкциялы араластырғышты (әр типті турбулизаторларды) орналастырады.
Тұтқырлы мұнайларды бензиндармен, керосиндермен, дизельді отынмен, әдетте, ерітпейді, себебі өндіріске еріткішті параллельді құбырмен жіберу керек, ал оны құру мен пайдалану қосымша шығындарды талап етеді. Сондықтан, сондай еріткіші бар тұтқырлы мұнайды тасымалдау, басқа тәсілдерге қарағанда, әлдеқайда қымбатқа түседі. Мұнай өнімдеріне де (мазуттарға, гудрондарға және т.б.) мұндай еріткіштер тиімсіз, өйткені ақырғы пункттарда оспаларды айыру үшін қондырғыларды құру қажет болады. Ллойдминстер-Хардисти (Канада) және Арлан-Салаваттың (Башкирия) кейбір құбырларында тұқырлы мұнайларды еріту үшін газды конденсаттарды қолданады. Ллойдминстер-Хардисти құбыры бойынша 14 бөлігіне жуығы конденсатпен ерітілген, өте тұтқырлы мұнайды
(V50 = 2,9x10[-4] м2с) айдайды. Бұдан басқа, қысқы уақытта қоспаны айдау алдында 3300К-ға дейін қыздырады. Ллойдминстер кен орнына Хардистиден конденсаты жіберу үшін арнайы құбыр салынса да, тұтқырлы мұнайды тасымалдаудың мұндай тәсілі басқа тәсілдерден экономикалық жағынан тиімді болып шықты.
Қоспадағы әр компонент мөлшерін ақырға өнімге қойылған талаптар негізінде құрастырылған араластыру рецепіне сәйкес етіп анықтайды. Мысалы, экспортқа шығарылатын мұнайдың құрамындағы күкірт мөлшері 1% -тен аспау керек. Бұдан басқа, барлық жағдайларда экономикалық жағынан ең тиімді араластыру рецепін сақтау қажет және де бұл жағдайда халық шаруашылығының мүдессіне ең қолайлы жағынан көрсетілуі керек - пайда, рентабельділік, айдауға кететін шығындардың аз болуы және т.б. Мұнай мен мұнай өнімдерін тиімді араластыруы бойынша келтірілген есептердің барлық кешендерін ЕЭМ-да арнайы жасалған алгоритмдер көмегімен шығаруға болады.
Қоспаны тасымалдау үшін құбырдың гидравикалық есептелуі кәдімгі мұнай құбырының есептелуінен ажыратылмайды.
Мұнай ерітудің бірден-бір тәсілі - ол сұйықтатылған мұнайдың газдарын қолдану болып табылады. Тәсілдің мәні келесідей: мұнай өндірістерінен мұнайды бөлудің бірінші сатысынан кейін, қалған мұнай газдарымен қоса қайта өңдеу аймақтарына тасымалдайды. Ол жерде мұнай, газ өңдейтін зауыттар немесе мұнайхимиялық клмбинаттар орналасқан. Сонымен қатар, соңғы бөлу мен мұнай тауарлы есепке алу, және де оны будың серпімділігі бойынша қажетті нормасына жеткізу, өндіру аймақтарынан немесе өндіретін станциялардан мұнай мен газды өңдейтін аймақтарға тасымалдайды, яғни әлде қайда жақсы жабдықталған және қоныстанған аймақтарға тасымалдайды. Газбен қаныққан қоспаларды, жақсы жұмыс істеуін қамтамасыз ететін қысымы бар сораптан сорапқа айдау схемасы бойынша айдайды. Сонымен қатар, газбен қаныққан мұнай, гомогенді қозғалатын жән қаныққан буда қысымы атмосфералықтан көп болатын мұнай мен газ қоспасы болып табылады.
Газбен қаныққан мұнайларды айдау технологиясы олардың тасымалдану қасиеттерін тұқырлық пен тығыздықтың төмендеуі арқылы жақсартуын, мұнай өндіру аймақтарына мұнай газдарының жоғалуын төмендетіп, оның пайдаға асыру коэфициентін жоғарлатуын, мұнай өндірілетінаймақтардың газдануын төмендетуін, мұнай құбырлары жүйесінің тиелуін жоғарлатуын, кең ассортиментті мұнайхимиялық өнімдерін алу үшін қымбат шикізат болып табылатын мұнай газдарының ауыр көмірсутектер фракциясын өңдеуге тартуын қамтамасыз етеді. Энергетикалық эквиваленті бойынша мұнай құбырының өткізгіштік қасиеті газ құбырының өткізгіштік қасиетінен бірнеше есе жоғары болғандығын ескерсек, мұнайды газбен қаныққан күйінде бірлесіп айдау тәсілінің артықшылығы айқын көрінеді.
Қаныққан булардың, тұтқырлық және тығыздықтық қысымдарының газбен қаныққан мұнай компоненттерімен байланысы аса күрделі болады, және көбінесе, эксперимент түрінде немесе эмпирикалық формулалар арқылы анықталады, сондықтан газбен қаныққан мұнайларды айдау үшін құбырлардың гидравикалық есебін арнайы әдіспен жүргізеді.
0.5.2 Тұтқырлы майлар мен мұнай өнімдерін гидротасымалдау
Тұтқырлы немесе парафинді қатуы жоғары мұнайларды немесе мұнай өнімдерін сумен бірлесіп айдау - құбырлы тасымалдаудың тиімді тәсілдернің бірі болып табылады. Тұтқырлы мұнайларды гидротасымалдаудың бірнеше варианттары бар.
Олардың біріншісі келесідей: Құбырғы тұтқырлы мұнай өнімі мен суды, мұнай өнімі су сақинасының ішінде қозғалатындай етіп, бір уақытта айдайды. Мұнай су сақинасының ішінде қалқып шықпау үшін ағынды спиральды құбырлар арқылы айналдырады. Мұнай құбырлардың ішкі бетінде зауытта жасалған бұранданың ширатылма жолы немесе қажетті пішіні мен берілген адамы бар пісірілген металды сым болады. Спиральды ширатылма жол қозғалып жатқан ағынды айналдырады, соның нәтижесінде ауыр суды құбыр қабырғаларына лақтыратын центрге бағытталған күштер пайда болады. Мұнай өнімімен салыстырғанда судың тұтқырлығы аз болғандықтан, нәтижесінде үйкеліске кететін жоғалулар болады, және мұнайдың жалғыз өзін айдаумен салыстырғанда, берілген қысымда мұнайдың (мұнай өнімдерінің) көп мөлшерін айдауға болады. Мұндай тәсілмен тығыздығы судікінен аз болатын мұнайды (мұнай өнімдерін) айдауға болады. Құбырдың ақырғы пунктінде су мен мұнайды айыруды кез- келген белгілі тәсілмен (химиялық, термиялық, термохимиялық, тұнба, т.б.) жүргізеді.
Сақинада судың турбулентті қозғалысы кезінде турбулентті соғуының арқасында айырудың шегінде эмульсионды қабат пайда болады. Біраз уақыттан кейін су сақинасы толығымен жойылады, сондықтан оны мезгіл-мезгіл қалпына келтіріп отыру керек, ал бұл мұнайдың сулануын жоғарлатады, олай болса балластылы суды айдауға кететін өндірістік емес шығындарды да жоғарлатады. Мұнда, пайда болатын эмульсияның тұтқырлығы таза мұнайдың тұтқырлығынан не кіші (гидрофобты), не үлкен (гидрофильді) бола алатынын ескеру қажет.
Гидротасымалдаудың бұл тәсілі құбырлардың ішкі бетіне бұранданың ширатылма жолын жасау күрделілігінен кең таратылмады.
Құбырда ағынның айналуы болған кезде, су мен мұнай өнімінің тығыздықтарының әр түрлілігінен, су құбырдың төменгі бөлігіне жеткілікті тез ағады. Нәтижесінде құбырдың төменгі бөлігімен қозғалатын айырылған судың және сол судың үстімен сырғанайтын мұнайдың ағыны пайда болады. Су мен мұнай қозғалыстарының жылдамдықтарына байланыстыолардың арасындағы айыру шегі жазық немесе қисық сызықты болуы мүмкін. Сонымен бірге, ағын қозғалысының жылдамдығы жоғарлаған сайын, сегментті су сақинасының қалыңдығы кішірейді.
Сонымен, гидротасымалдаудың екінші варианты, құбырда мұнай мен су арасындағы нақты айыру шегі болатын, ағынды жасауға негізделген. Бұл жағдайда төселетін судың ламинарлы және турбулентті режимдерін және тұтқырлы мұнайдың күрделі ағынын қарастырады. Құбырдың өткізгіштік қасиеті өседі және суық тұтқырлы мұнайдың өзін ғана айдаған кезде өткізгіштік қасиетін максимум 1,5 есе асып кете алады, бұл біріншіден, тұтқырлы мұнаймен суланған құбырдың периметрінің кішіреюімен, екіншіден, төселетін судың эффектісімен түсіндіріледі. Бірақ, бұл тәсіл де іске асырылмады, себебі су мен мұнайдың арасындағы нақты айыру шегі тек қана ламинарлы режимде болады. Құбырда компоненттердің ламинарлық ағыны мұнайдың да, судың да өте аз берілуіне әке соғады. Ағынның 0,07 мс және одан да көп жылдамдығы кезінде төселетін су қабатының турбулизайиясы басталады, және де ол құбырда эмульсияның пайда болуына әкеп соғады.
Бұдан шидротасымалдаудың үшінші варианты шығады - мұнай мен судың қоспасының пайда болуы және оның кейінгі айдалуы. Мұнай - су қоспаларының қасиеттері неньютондық сұйықтықтардың қасиеттеріне тән болады. Эмульсияның тұтқырлығының төмендеуін, сонымен бірге, үйкеліске жойылуының азаюын "судың ішіндегі мұнай" (СМ) типтегі эмульсия пайда болған жағдайда алуға болады. Мұндай мұнай - сулы қоспа судағы мұнайдың әр түрлі өлшемдері қатып бөлшектерінің салмағы (мұнда су - тұтас фаза болады) болып табылады. Мұнайдың әр бөлшегі су пленкасымен қоршалған, сондықтан олар құбырдың ішкі бетімен және бірімен-бірі жұғыспайды. Нәтижесінде құбырдың барлық ішкі бетінде мұнай - сулы қоспа сырғанайтын су сақинасы болып табылады.
Бұл құбылыс сырғанау эффектісі деп аталады. СМ типті эмульсияның пайда болу және сақталу (өмір сүру мерзімі) шарттарын жақсарту үшін мұнай - сулы қоспаға әртүрлі, көбінесе анион типті, ҮАЗ-дарды қосады. Бұл суда ерітілген заттар құбырдың ішкі бетін сумен сулануын жақсартады, ал ол өз кезегінде айдау кезіндегі үйкеліске кететін энергияны едәуір төмендетеді. СМ эмульсиясының тұрақтылығы ағындағы ҮАЗ-дың, тесператураның, ағын қозғалысы тәртібінің, су мен мұнай қатынасының сипаттамалары мен концентрациясына байланысты болады. Мұнайлар сумен қосылып (ҮАЗ-сыз) "кері" деп аталған "мұнай ішіндегі су" типті жеткілікті берік эмульсиялар түзеді. Бұл эмульсияларда тұтас фазамен әртүрлу пішінді су бөлшектері қосылған мұнай бар. олардың тұтқырлығы таза мұнайдың тұтқырлығын едәуір асады.
Айдау жылдасдығының, ағын температурасының, қысымының күрт өзгеруі кезінде фазалар инверсиялы болады. СМ эмульсиясының МС эмульсиясына айналады, және ол құбырдың "қатып қалуына" әкеп соғады.
Қоспадағы судың көлемі эмульсияның тұрақтылығын азайтады, ал тасымалданатын судың көлемі эмульсияның тұрақтылығын жақсартады, бірақ берілген гидротасымалдау түрінің экономикалық көрсеткіштерін төмендетеді. Судың минималды мөлшері көлемі бойынша тасымалданатын қоспаның бүкіл мөлшерінің 30% -ін құру керектігі эксперимент түрінде анықталған. Гидротасымалдаудың тиімділігін жақсарту үшін суда еритін ҮАЗ-дарды қолданған жақсырақ болады. Белгілі шарттарда дөрекі шашыралған (грубодиспергированный) ағындарда гравитациялық қатпарлану болуы мүмкін, ал оның жылжуы су мен мұнай өнімдері тығыздықтарының айырымы үлкен болған сайын қарқындылай түседі. Гидротасымалдау кезінде айдауды тоқтатуға болмайды, себебі олар ағынның қарқынды қатпарлануымен қосақталып жүреді.
Құбырдағы жетілген турбулентті режим кезінде эмульсиялар жақсы сақталады. Басты станцияларда оларды арнайы араластырғыштарда немесе центрден тепкіш сораптарда 300 К температура шамасында дайындайды. Айдау кезіндегіфазалар инверсиясының алдын алу үшін температуралық режимді, ҮАЗ-ның берілген концентрациясын және қоспадағы судың проценттік құрамын қатал түрде ұстау қажет.
Жоғары парафинді мұнайдың (33% парафин) гидротасымалдаудың Танджунг-Баликпалан (Индонезия) магистральді гидромұнай құбырында пайдаланады. Берілген құбырда жақсы дайындалған гидроқоспалардың (30% су) айдауын 5 тәулікке дейін тоқтата-тоқтата айдауға болатындығы эксперимент жүзінде анықталған. Айдауды қайтадан бастағанда жібергіш қысым жіберілген мәндерді аспады. Соңғы пунктінде мұнайды термиялы сусыздандырады да, ҮАЗ-ның регеренциясы немесе нейрализациясы болады.
2.1.3.Термоөңделген мұнайлар мен мұнай өнімдерін айдау
Шайыр мен асфальтендері бар жоғы парафиндімұнайларды құбырмен тасымалдау үшін дайындаудың тәсілдерінің бірі - термиялық өңдеу болып табылады. Оның мәні - мұнайды белгілі температураға дейін қыздырып, кейін оны берілген қарқынмен суытуы.
Жоғары парафинді мұнайларды (мұнай өнімдерін) табиғи суытқанда парафиннің бөлініп шығатын кристалдары бірімен-бірі қосыла отырып, жеткілікті берік құрылымдық торды құрайды, және оның ұяшықтарында мұнайдың сұйық фазасы орналасқан. Мұнайда парафин мен асфальтошайырлы заттар көп болған сайын, тор соғұрлым берік болып, ν ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Мазмұны
КІРІСПЕ
1 Техникалық бөлім
0.1 Мұнай айдауға арналған сорап агрегаттарының тағайындалуы
1.1.1 Шетелдік сораптың жұмысы мен конструкцияларын талдау
1.1.2 Ресейлік сораптардың жұмысы мен конструкцияларын талдау
1.2Прототип конструкциясын таңдау және негіздеу
1.2.2 ЦНС 180-1900 сорабының құрылысы мен жұмыс істеу принципі.
1.2.2.1 Сораптың жұмыс істеу принципі
1.3.11Сатылы ортадан тепкіш сорабын монтаждау
1.3.12Сорапты агрегатты пайдалану
2. Арнайы бөлім
2.1 Тұтқырлығы және қатуы жоғары мұнай мен мұнай
өнімдерін айдаудың негізгі тәсілдері
2.1.1Еріткіштермен қосып айдау
2.0.2 Тұтқырлы майлар мен мұнай өнімдерін гидротасымалдау
2.1.3.Термоөңделген мұнайлар мен мұнай өнімдерін айдау
2.1.4.Мұнайларды присадкалармен айдау
5.0.5 Алдын-ала қыздырылған мұнайлар мен мұнай өнімдерін айдау
2.2Пештің конструкциясы мен жұмысының сипаттамасы
3. ЕҢБЕК ҚОРҒАУ
3.1 Мұнай өндірісіндегі қауіпсіздік техникасы бойынша айрықша шарттар
3.2 Қауіпті және зиянды өндірістік факторлардық анализі
3.3 Ұйымдастыру шаралары
3.4 Техникалық шаралар
3.4.1 Электр қауіпсіздігін қамтамасыз ету
3.4.2 Қорғаныш жермені есептеу
3.5 Санитарлы-гигиеналық шаралар
3.5.1 Бөлек қорғау құралдарымен қамтамасыз ету
3.5.2 Жарықты ұйымдастыру
3.6 Метерологиялық шарттар
3.7 Өртке қарсы шаралар
Қорытынды
ӘДЕБИЕТТЕР TI3IMI
КІРІСПЕ
Қазіргі уақытта мұнай қорын пайдалануда сатылы ортадан тепкіш сораптарды (ЦНС) қолдану арқылы, яғни мұнай қабатына су жіберу әдісімен мұнай өндіруді көбейту кең тараған.
Мұнай кәсіпшілігінде сораптар - қозғалтқыштар, жоғары және төмен вольтті электрлік аппараттар және де басқару аппараттары орналасқан жабық күрделі қоймалы сорап станцияларында орналасады.
Қазіргі кезде мұнай кәсіпшілігінде блоктары зауыттарда барлық керекті қондырғлармен жасалған және жинақталған блокты сорапты станциялары кеңінен қолданыс тапқан.
Блокты бұталы сорапты станция (БКНС) - сорап, төмен вольтті аппаратура, тұрмыстық және басқарудан тұрады.
Әр блоктың барлық жинақ және жабу жинақтары қондырылатын іргетасты тақтасы болады. Блокты бұталы сорапты станция ЦНС 180 сорабымен жабдықталады. Бұл сорапты станцияның берілісі ЦНС 180 сорабымен 17280 м3 тәул. жетеді.
Мұнайды пайдалануда,өндіруде және мұнай қорларында ұңғымаларды жұмыс жағдайында сақтау үшін осы уақыттарда шығын шамасы аса көп өсуде.
Осы талаптарға жауап беретін мұнай кәсіпшілігінің жабдықтары қолдануының және дамуының нақты мәселесі туындап отыр. Сол үшін осы берілген мүддеде ғылыми-зерттеу институттарының, конструкторлық бюро және мұнай-газ кәсіпшілігінің істеріне байланысты кәсіпорындар қызметтерінің барлық түрлері кіргізілген.
Сұйықты көтеру және қотару үшін гидравликалық машиналардың ең кеңінен қолданылатын түрі ортадан тепкіш сорап болып саналады. Бұл сорап түрі пайдалану кезінде ыңғайлылық тудырады.
Мұнaй өндіруші өндірістeрдeгі жaбдықтaрдың көпжылдық пaйдалануы, oлардың жұмысындaғы тоқырaуының aнализі, монитoринг жәнe бірқaтар диaгностикалық шарaлар бірмәндeс қорытындығa әкелeді - тoқыраулар тeк қанa жылулық әсердeн, коррозиядaн, термомехaникалық шаршaудан және мeханикалық тозудaн болмaйды.
Бұл проблемaлардың бәрі мұнaйөндіруші жабдықтарғa тән. Бұл сораптaрдың арнaйы тoбы қaзіргі замaңғы өндірістік базалардa, ең жaқсы материалдaрды және технологиялaрды қолдaнылып жобалaнған.
Нормaтивті құжaттар, кeйбір типөлшемдeрдің аттaры өзгeрді, бірaқ та сораптaр конструкциясындa елеулі өзгерістeр болғaн жoқ. Жоғарыдa айтылған себептeр үшін сорaп жабдықтaрының сапaсы елеулі нашaрлады.
Сорaпты жабдықтың сeнімсіз жұмысының тағы бір себeбі, бұл сораптaрдың көп уақыттa өнімділігінің 50-60% шамасындa және жоғарылaнған aрында жұмыс істеуі. Іске қосу рeжимінде сорaпты қондырғылaр 10% жүктемеде жұмыс істeйді.
Жобaның тақырыбы жоғaрыда айтылғaн себептeрге орaй таңдaлған және де сорaптың сенімділігінe және ресурсынa ең жауaпты торaптың игеруінe арнaлған.
1 Техникалық бөлім
5.1 Мұнай айдауға арналған сорап агрегаттарының тағайындалуы
Су дайындайтын,су алғыш жабдықтар қабат қысымын су айдау арқылы ұстап тұруы үшін қолданылатын су, әдетте су қоймаларынан (өзен, көл, теңіз) немесе сулы қабаттан алынады. Кенорындарын пайдалану кезінде өндірілген мұнаймен бірге шығатын қабаттық, яғни техникалық су қабат қысымын ұстап тұру үшін де қолданылады. Су су қоймаларынан арнайы дайындалған телімдерден жоғары бетке орналасқан ортадан тепкіш сораптармен алынады және де бұл сумен бірге құм және тағы да басқа механикалық қоспалар сорылмауы үшін арнайы амалдар қолданылады. Сораптық станция су қоймасының жағалауында немесе қалқығыш станцияда орналасу мүмкін. Қалқып жүретін сораптық станцияларда қуаты жоғары сорапты агрегаттар қондырылады. Әдетте, бұл электржетектеушісі бар ортадан тепкіш сораптар болып келеді. Қалқып жүретін сораптық станция суды беттік сораптарға қарағанда тұрғылықты бір тереңдіктен сорып алады және ол су қоймасындағы су деңгейінің тербелуіне байланысты болмайды. Көп жағдайда арна астындағы сулар алынады, себебі олар біршама таза болып келеді. Бұл жағдайларда су қоймасына немесе өзенге жақын жерде ұңғы бұрғыланады немесе құдық қазылады, ал қоймадағы су сифонды жүйемен немесе беттік сораптармен (егер су деңгейі жоғары болса) немесе әр түрлі типті ұңғылық сораптармен сорылып алынады.
Мұнай-газ ісінде сораптарды пайдалану аймақтары:
1)-Сұйық көмірсутектерді жер қабатына айдау үшін;
2)-Ұңғыдан сұйықтықты сорып алу үшін;
3)-Мұнай өнімдерін, сұйылтылған газды тасымалдау үшін;
4)-Коммуналды және басқа да қосымша өндірістерді су жүйесімен қамтамасыз ету үшін;
5)-Сұйықтықтыі циркуляциясын ұстап тұру үшін (тау жыныстарын бұзып тазалау);
6)-Қоспалар дайындаған кезде (цементтеу).
Сораптардағы сұйықтардың қысымға қарсы бағытта қазғалуына мәжбүрлі түрде орындалады. Мұнай, мұнай өнімдерін айдауға арналған ортадан тепкіш сораптарда сұйық аз қысымнан көп қысымға профильді қалақшалы жұмысшы дөңгелектердің айналуынан туындайтын ортадан тепкіш күштің әсерінен ауысады. Ортадан тепкіш күш сұйықты дөңгелек қалақшаларымен центрден переферияға қозғалуға мәжбүрлейді. Бұл күш рн айдау қысымына және рв сору қысымына тең қысым төмендеуінне төтеп беруге қабілетті. Яғни сұйықты төмен қысым аумағынан жоғры қысым аумағына ауыстырады. Әрине мұндай күштік ауысуға, жұмысшы дөңгелектерді айналдыруға энергия шығыны қажет болады. Жұмысшы дөңгелектер орнатылған білікті айналдырушы - сорап жетегі. Сораптардың жетегі электр двигателі, іштен жану қозғалтқышы немесе басқа да механикалық құрылғылар болуы мүмкін. Ортадан тепкіш сораптар магистральді құбырлармен мұнай, мұнай өнімдерін айдауда негізгі айдаушы жабдық болып табылады.
Ортадан тепкіш сораптар, сораптар класының өте көлемді түрін құрайды. Сұйықтың қотарылуы немесе содан болатын қысым бір немесе бірнеше жұмысшы дөңгелектің айналмалы қозғалысынан туындайды. Сорап жетектеуші қозғалтқыштың механикалық энергиясын сорап сұйықтығымен араласқан гидравликалық энергиямен өзгертеді. Бұл жағдайда сораптарда үрдіс пайда болады, гидротурбинадағы кері үрдіс.
Әртүрлі мақсатта дайындалған ортадан тепкіш сораптардың әртүрлерінің үлкен сан мөлшері негізгі түрлердің шамалы санына әкелдіруі мүмкін, бұлардың конструкциялық өңдеуінің айырмашылығы негізінен қолданылған сораптар мен оларға механикалық талаптар қоя білу ерекшелігі.
Әр сорап негізгі екі бөлімнен тұрады: сұйықты айналым қозғалысына келтіретін жұмысшы дөңгелектен сұйықты дөңгелекке бағыттайтын, жоғары қысымда оған едәуір жылдамдық бере отырып ары алып кететін, сонымен қатар құбыр желісіне қосылатын сұйықтық ары қарай қозғалысына мүмкіндік беретін тұлғадан тұрады.
Магистральді құбырөткізгіштерге арналған ортадан тепкіш мұнай сораптары негізгі, соның ішінде ауысымды роторлы және подпорный болады. Сұйықтың жұмыс доңғалағы әсердiң нәтижесiнде олардың iшiнен жоғары қысыммен және кiруге қарағанда үлкен жылдамдықпен шығады. Демалыс жылдамдығы үрлегiштен сұйығының шығуын алдында қысымға үрлегiшiн корпуста өзгертедi.
Ортадан тепкіш сораптар мен осьті сораптардың ұқсастығы құрылымдығына байланысты - бұл айналып тұратын ротор, қозғалмайтын статор. Бұл сораптарда сұйықтық қалақшалардың көмегімен ротордың каналдарында жылжиды, қысымға қарсыласып (жылдамдығы ұлғаяды). Ал сораптардың каналдарында тоқтатылады (жылдамдығы кенеттен азаяды).
Сұйықтықтың жылжуы мен тоқтатылуы қалақшалы сораптарда бір немесе бірнеше рет болуы мүмкін. Бұндай сораптар - бір сатылы немесе көп сатылы болып бөлінеді.
Сұйықтықтың салыстырмалы шығыны аз және қысымы жоғары қайталап ілгерілемелі сораптар, ал шығыны көп, қысымы төменге ортадан тепкіш сораптар арналған. Қайталап ілгерілемелі сораптардың берілісін көбейту үшін жұмыс көлемін үлкейту керек. Ал ортадан тепкіш сораптардың қысымын көбейту үшін біліктің айналу жиілігін және сораптың сатысын көбейту керек. Сораптарды беріліс пен арынға (қысымға) байланысты таңдайды, сонымен қатар олар пайдалану барысында ыңғайлы және техника - экономикалық жағынан тиімді болуы керек. Қайталап ілгерілемелі сораптарға қарағанда реттеу үшін ыңғайлы, бірақ оларды қосып қосу қиын (алдын-ала сұйықтықпен толтыру керек).
1.1.1 Шетелдік сораптың жұмысы мен конструкцияларын талдау
Қазіргі кезде шетелде көлемді әсерлі сораптар кең тараған, әсірісе Италияның Darwin pumps фирмасының НРМ сериялы көпсатылы ортадан тепкіш сорапары көп қолданыста.
НРМ сериялы - таза сұйықтармен жұмыс жасайтын біршама мөлшерлі салмаққа ие көпсатылы ортадан тепкіш сораптар.
Техникалық сипаттамаларына келетін болсақ, қораптың мүмкін болатын қысымы 40 бар PN 40, арыны 403 м-ге, алжұмысшы кернеуі 380660 В-ке дейін,арынды келте құбыр өлшемі DN 80 болса,сору келте құбыр өлшемі DN 125 құрайды, номиналды қуаты 15-250 кВт кем емес, берілісі230 м3 сағ, айдайтын өнім температурасы - 15˚С-ден +120˚С-ға аралығында болады.
Құрылымдық ерекшеліктеріне:
1. Шойбалғалы сақиналы және жұмысшы дөңгелекті, диффузорлы сатылар;
2. Сору кезінде майлайтын және сорған сұйықтығымен суытатын сырғанау тіректер;
3. Радиал арынды келте құбыры стадартты түрде жоғарыға бағытталған, арнайы тапсырыспен бағытын оң және солға өзгертуге болады;
4. Ості сору келте құбыры бар;
5. Қозғалтғыш жағында бекем орныққан мойынтірегі бар.
Бұл сораптардың номиналды қысымы жоғарғы пайдалы әсер коэффициентінің режиміне сәйкес болады. Сораптың пайдалы әсер коэффициентінің есептелу 0,7 валдың айналу жиілігі n=2500 айнминут. Сораптар 0,7-7 МПа арналған және бергіштігі азайған кезде жоғарғы қысымда көтереді. Қазіргі кезде шоғырланған сорап станциялар блог шығарылды, олар индустриалды әдіспен істелген және қондырылатын жерге бөлектенген блоктарымен жеткізілді. Қондырылатын жерде олар күшті автокрандар арқылы құрастырылады. Сораптар практика жүзінде кейбір элементтерін периодтық тексеруден кейін қадағалаусыз жұмыс жасай алады.
1.1.2 Ресейлік сораптардың жұмысы мен конструкцияларын талдау
Су аз деңгейлі болған кезде АҚС және ЭОТС типті батырмалы сораптар қолданады. Су бергіш қабаттар 700-1500 м тереңдікте орналасқан. Сіңімділігі жақсы қабаттардың қалыңдықтары 300-500 м болады. Ұңғылардың бір бөлігінде су фонтандайды, ал бір бөлігінде су алу үшін ЭОТС сораптары қолданады. Қабат суларының қолдануы судың қабатқа айдауын оңайлатады, ал кей кезде бұл операцияны мүлдем қажетсіз етеді. Қабатқа айдалатын суға келесі талаптар қойылады: - ол мүмкіндігінше таза болу керек және де үлкен мөлшердегі механикалық қоспалары, мұнай және темір қосылыстары болмауы керек.
Мұнайлы қабаттарда қабат қысымын ұстап тұруға қажетті суды айдау үшін сорапты станциялар ретінде ОТСС (ОТСС-30, ОТСС-60, ОТСС-120, ОТСС-180, ОТСС-500) ортадан тепкіш сораптық агрегаттардың негізіндегі блокты шоғырлық сорап станциялары (БШСС) қолданылады.
Мұндай станцияларда ЦНС типті ортадан тепкіш сораптар қолданылады (6.4-сурет). Олардың номиналды өнімділігі 180 м3сағ, тегеуріні 900-ден 1900 м-ге дейін. Сонымен бірге, өнімділігі 500 м3сағ, тегеуріні 1400, 1650 және 1900 метрлік сораптар да шығарылады. Олардың жетектік электрлі қозғалтқыштарының қуаты 800-ден 4000 кВт-қа дейінгі аралықта болады.
Мұнай кәсіпшіліктерінде суды қабаттарға айдау жүйесінде ортадан тепкіш сораптардың келесі түрлері де қолданылады: 8НД10-5, 5МС7-10, 5Ц10 және 9Ц12. 8НД10-5 сорабының өнімділігі номиналды режимде сорап білігінің айналу жиілігі 2950 мин-1-ке тең болғанда, 320 м3сағ шамасында болады. Бұл режимде сорап тегеуріні 425 м-ге жетеді. Біліктің нығыздығын қамтамасыз ету үшін сальниктер мен бүйірлік нығыздағыштар қолданылады және сальникке салқындату мақсатында су беріледі.
Магистральді құбырөткізгіштерге арналған ортадан тепкіш мұнай сораптары негізгі, соның ішінде ауысымды роторлы және подпорный болады. Берілісі 125-тен 12500 м3сағ. аралығында болады. НМ 10000-210 ең үлкен берілісті сорап болып табылады. Сораптың талдануы: НМ - насос магистральный 10000 м3сағ. берілісі және 210 м арыны.
1.2Прототип конструкциясын таңдау және негіздеу
Жоғарыда келтірілген талдауларға сүйене отырып түп тұлға ретінде берілісі 180 м3сағ., арыны 1900 ЦНС қабатқа су айдауға арналған ортадан тепкіш сорабын таңдаймын. Бұл сорап дипломдық жобаға берілген тапсырмадағы барлық бастапқы параметрлерге сәйкес келеді.
Секциялы көпсатылы ортадан тепкіш сорап сақиналы жеткізу мен ары қарай ортаны бұрауды іске асырады. Жұмысшы дөңгелектері бір бағытқа орналасқан. Гидравликалық соңы ротордың өстік жүктемесін азайтады
Сораптың негізі бөлшектері: 1-сору қақпағы, 2- бірінші сатының жұмысшы дөңгелегі, 3-бірінші сатының бағыттаушы аппараты, 4-аралық сатының жұмысшы дөңгелегі,5-аралық сатының бағыттаушы аппараты, 6- сатылар, 7- соңғы сатының бағыттаушы аппараты, 8- арынды қақпақ, 9-сақиналы тығыздағыш, 10- сырғанау мойынтірегі,11-сығу құрылғысы, 12-тақта.
Ортадан тепкіш сорап ЦНС 180-1900 қабатқа температурасы 400C - ге дейін жететін, сутек көрсеткіші рН 7-8,5 1000-1200 кгм3, механикалық қоспаларының массалық үлесі 0,1% көп емес, бөлшектер өлшемдері 0,1 мм көп емес, микроқаттылығы 1,47 ГПа көп емес және де химиялық активті (қабатты және ағынды сулар) ортада.
ОСС шифры мынаны білдіреді: О-ортадан тепкіш, С-секциялы, С-сорап, бастапқы әріптерден кейінгі үш сан-берілісі, м3сағ, соңғысы-арыны, м.
1.2.2 ЦНС 180-1900 сорабының құрылысы мен жұмыс істеу принципі.
1.2.2.1 Сораптың жұмыс істеу принципі
Сораптың жұмыс істеу принципі желіден алған гидравликалық энергияны қысымның потенциялдық энергиясына айналуында. Сонымен қатар сорып алынған сұйық ағынының кинетикалық энергиясын ротордың жұмысшы дөңгелектерінің және статордың бағыттаушы аппараттарының сұйықпен әсерлесуіне байланысты.
ЦНС-180 типті сораптың құрылымы сатылар санының өзгеру жолымен 1900,1422 және 1056 метр арынды сораптардың бір корпусты базасында (корпусты бөлшектер,жұмысшы дөңгелектер) жасалғанын ескере отырып құрылған.
ЦНС-180 типті сорап - ортадан тепкіш, көлденең, секциялы,дөңгелектері бір жақа орналасқан бир корпусты, гидравликалық өкшелігімен, сырғанау мойынтіректерімен, комбинирленген типтегі соңғы тығыздағыштармен, оның ішінде саңылаулы тығыздағыш, жұмсақ сальникті тығынды тығыздағыш және шетжақ тығындағыштардан құрылған сорап.
Сораптың корпусы секция жиынтығынан, кіреберіс және арынды қақпақтан, соңғы тығыздағыштан тұрады.
Сораптың базалық бөлшектері болып сораптың параллель көлденең осінде, жазықтықта орналасқан кіреберіс және арынды қақпақтары саналады. Кіреберіс келте құбыр - көлденең,ал арынды келте құбыр тік жоғары бағытталған.
Ортадан тепкіш секциялы сораптың ОСС құрылымы корпус пен ротордан тұрады (1.1-сурет).
Сораптың корпустық бөлшектері: 19 кіре берістегі қақпақ және 12 айдағыш; 13, 31 бағыттаушы аппараттардың корпустары; 14 бағыттаушы аппараттар; ыттаушы аппараттар; 28 алдыңғы және 1 артқы кронштейіндер. Бірінші сатылы 40 нығыздағыш сақинасы 39 бар жұмысшы дөңгелектерге сұйықты жеткізу кіре берістегі келте құбыр арқылы орындалып, 900 бұрышпен сорап осіне бағытталып, көлденең жазықтықта орнатылады.Айдағыш қақпағындағы арынды келте құбыр тік жоғары бағытталған.
Бағыттаушы аппараттың корпусы, бағыттаушы аппарат, кіре берістегі қақпақ және айдағыш қақпақ шайбасы бар тартпалы болттардың көмегімен бекітіледі 21 және 22.
Бағыттаушы аппараттың түйісетін жері домалақ резинкалы баумен тығыздалған 29.
Тығыздалған сақинасы 15 бар бағыттаушы аппараттың корпусы 13, тығыздалған сақинасы 16 бар бағыттаушы аппарат 14 жұмыс дөңгелегімен бірігіп сораптың секциясын құрайды 17.
Сораптың роторы білік 2 болып есептелінеді, оның үстінде жұмысшы дөңгелектер 17, 30 және 40 сақина 25, сақтандарғыш біліктің төлкесі 24, қашықтықтағы төлке 11, реттелген сақиналар 9, түсірілген диск 7 шпонкалы байланыстар арқылы құрастырылған.
Тығыздағыш арқылы ауаны соруын ескерту үшін қақпақтың кіре беріс жағында гидравликалық бекітпе қарастырылған, соған қарамастан қысымдағы сұйық бірінші сатыдағы қысыммен бірдей кіре берістегі қақпақтың ішіндегі саңылау арқылы гидробекітпе 23 төлкесіне өтеді. Бұл төдкеде сақтандырғыш төлкенің білігіне сұйықты жеткізуге арналған саңылау бар. Тығыздағышты толтыру арқылы сақтандарғыш төлкенің білігіне өткенде, қотару сұйықтығы сорапқа ауаның түсуін ескертіп қана қоймай, сомен қатар тығыздалатын нығыздағышты салқындатады.
Біліктің тірегі - мойынтіректер айналуы, тайғанақ отырыстың алдыңғы және артқы кронштейінінде орналасқан. Ол роторға остік бағытта ауысуына үлкен ротор екпінін алуға мүмкіндік береді. Артқы кронштейінде 1, бүйір жақты қақпақтармен 34 және 38 жабылатын, төлкеде 32 орналасқан мойынтірек, гайканың 37 ауысуынан ұстап тұрады.
Кронштейн мойынтіректерінің астындағы саңылау қақпақпен жабылған.
Кронштейінің біліктен шығу орны резиналық манжеттермен 35 герметизациялайды. Шойбалға сақинасы 33 мойынтіректі камераға судың түсуін жояды.
Остік күшті сорапппен жұмыс істеген кездегі шығатын теңдеу түсірілетін құрылғының көмегімег іске асады. Ол дискіден 7, сақинадан 8, түсірілетін 10 және қашықтық төлкесінен 11 тұрады.
Секциялы сорап, сораптың бір конструкциялы секциясының салдарынан болған. Берілген арынды дәл сондай берілісте секцияға жинауға мүмкіндік береді. Осыған қарамастан сораптар конструкциясы бойынша тек қана білігінің ұзындығымен, тарту шпилькасының ұзындығымен, айналу құбыры және саты санымен ерекшеленеді.
Сорап электрқозғалтқышпен серіппелі муфта 26 көмегімен жалғанады. Сорап жинағына: электрқозғалтқыш, жалғанатын муфта, фундаменттельген тақтай кіреді.
Ротордың айналу кезіндегі вибрацияның жоқтығы, сораптың жұмыс істеуі үшін осьтік шарт болып табылады. Осы шарттың орындалуы ротордың кейбір тектікбөлшектерінің статикалық балансировка есебінен жүргізіледі. Динамикалық балансировка арнайы станоктарда орындалады, әдетте кемітілген айналу жылдамдығы кезінде. Көп айналымдармен жұмыс істеген балансировкадан өткен ротор разбалансировкалы болуы мүмкін. Сондықтан балансировканы жұмыс айналымына сәйкес айналу санында жасаған ұсынылады.
Білік ротордың негізгі тетік бөлшегі болып табылады. Сораптың жұмыс барысында үлкен күштердің әсеріне душар болады. Біліктің максималь диаметрі жұмыс дөңгелекті орналастыру жерінде анықталады, кейін екі шетіде сатылы кішіреуі болады. Бұл втулкамен тағы басқа тетікбөлшектер үшін арналады. Жоғары қысымды сораптардың біліктерінің қондырғы өлшемдері 2-3 сатылы дәлдікпен орындалады. Біліктің жұмыс дөңгелегі орналасатын шығыны сорап өсіне перпендикуляр орналасуы тиіс.
Жұмысшы дөңгелектер сораптың ең қажетті бөлшегі болып келеді, онда механикалық энергия берілісін, сұйықты айдайтын гидравликалық энергияға айналдырады. Жұмыс дөңгелегінің ағатын бөлігі гидродинамикалық есептеумен анықталады, ал жасаудың дәлдігі және беттің тазалық жиілігі керек көрсеткіштердің негізгі шарты болып есептеледі.
Сұйықтың жолы кіру келте құбырының қосқыш тетік дөңгелекке кірерде қысқа, ал келте құбырдағы жылдамдығы жоғары емес, келте құбырының кіру үйкеліс нәтижесіндегі қысым жоғалтуы өте аз, бірақта кіру келте құбырының конструкциясы дөңгелекке кірер жылдамдыққа маңызды әсер ете алады. Ол сораптың ПӘК-не және сораптың кавитациялық сипаттамасына көрініс бере алады.
Секция бірінші бағаналы бағыттаушы аппараттан және екінші бағаналы бағыттаушы аппараттан тұрады. Бағыттаушы аппараттар бір-бірімен штифтар арқылы бекітіледі, одан бұл штифтар пісіріледі.
Сораптың мойынтіректер торабы, мойынтіректер кронштейні, роликті мойынтіректерден, радиальді тіректік мойынтіректерден, майланған сақиналардан тұрады. Сораптыжинаудамойынтіректер корпусы реттелгенвинттерменжазықтықтаорынау ыстыраалады.
Сорап сальнигі ауаны сорапқа өткізбейді, және сұйықтықтың сораптан ағуын тоқтатады. Сорап сальнигі жанғыш мұнай өнімдерін айдау үшін қолданады. Ол ең керекті тораптардың бірі болып табылады.
1.3.11Сатылы ортадан тепкіш сорабын монтаждау
Сатылы ортадан тепкіш сораптарды талдау мен жинау үшін арналған көптеген құрылғылар бар. Ең көп қолданылатыны жүк көтеру құралын қолданатанын ағаш кесуге арналған үстел.Мұндай қондырғы арзан тұрады, кез келген шеберханада бар, бірақ оның жұмысында айтарлық кемшіліктер бар, себебі қозғалтқышқа қажет жағдайды беру өте қиын; өндіріс мәдениетінің төменділігі осы кезде жөндеудің сапасы төмен болады, кескіш жалғануларды тарту үшін айналушы моменттің қажетті көлемін қамтамассыз ету өте қиын. Өндірістік жарақаттарды алу мүмкіндігі туындайды.
Мүмкін болған ортадан айналу күші теңестірілмеген ротордан 1-2 %-тен аспау керек (ротор салмағынан).Ротор керекті орын алғаннан кейін мойынтірек корпусы штифтармен бекітіледі. Содан кейін корпус қақпағына болттарына енгізіледі. Радиальді тірек негізіндегі бұл жерде роликті мойынтіректер қолданған. Олардың негізгі қасиеті үйкеліс кезінде жоғалтулар, кішігірім көлемді жеңіл ауысу және өстік қысымға төтеп бере алу. Роликті мойынтіректерді майлау импеллердің қатысуымен іске асады.
Мойынтіректің ішкі оймасы мен бірге айналатын білікке қысыммен орнатылады. Монтаждау алдында мойынтіректер ыстық майда 100 0 иленіп ысытылып оңай білікке енгізіледі. Біліктің сыртқы беті енгізу жерлерінде үлкен қаттылыққа ие болуы керек. Люфтаны болдырмау үшін біліктің керекті қаттылығынсыз пайда болатын роторды демонтаждау кезінде. Мойынтіректің ішкі абоимасы білікке гайка арқылы қосылуы керек.
Сальникке бір сақинадан енгізілген жөн. Бірақта, әр сақина кілті 1800-та орналасу керек. Ол тығыздау арқылы ағынды тақтату үшін қолданылады. Әр сақина сальникке тығыздалу арқылы енгізіледі.
Втулка монтаж бөлек таңдауында әр сорапқа завод өндіруші сәйкес жасайды. Сальник толтыру енгізер алдында сақиналарды майға шылап алу керек. Сақина фонарын дұрыс орналастыру үшін сальник торсынан тесікке дейін ұзындықты өлшеп алу керек.
Майды жеткізу үшін және фонарьді жақын орналастыру үшін толтыруды тартуда фонарь тесік астында орналасу керек ол майды беруге қатысады. Ең соңғы толтыру сақинасы орнына келген гайкаларды біркелкі тарту керек. Одан кейін босатып қолмен тарту керек.
Сальник втулкасы мүмкіндігінше бос отырғаны жөн. Толтыруды біркелкі тарту үшін гайка, втулка және шпильканы кезек тарту керек.
Келтірілген сорап СГ және СО сальникті тығыздалу қолданады. СГ сальникті тығыздалу түрі гильзадан, сақинадан, тығыздаушы дөңгелектен, фонарьдан және сальникті фтулкадан тұрады.
СО тығыздалу түрі СГ түріне ұқсас келеді, бірақ СО тығыздалуында сальник фонарінің орнында қосымша екі сальникті толтыру сақинасы және тығыздаушы сұйықтық қолданылады. Толтырумен қорғаушы гильзаны майлау айдалатын сұйық жүзеге асырады.
Сатылы ортадан тепкіш сораптарды монтаждау үшін (яғни талдау мен жинау) арналған келесі қондырғы ретінде конвейер болады, мұндай конвейерде бекітілген сораптарды бір посттан екінші постқа қажет уақыт аралығымен орын ауыстырады. Осы кезде өндірістік жоғары мәдениеті және жөндеудің жоғары сапасы қамтамасыз етіледі. Бірақ конвейер үлкен аудандарды, қызмет көрсетумен дайынға үлкен шығынды, оған қызмет көрсету үшін жоғары квалификациялы қызметкерлерді талап етеді. Конвейердің тағы бір кемшілігі ретінде өндірістік постардың бір-біріне өзара тәуелділігі болып табылады. Бір поста үзілген жағдайда конвейер тоқтайды және барлық магистральді сораптарды жөндеу цехының жұмысы тоқтайды.
Осылайша конвейер өзін үлкен жұмыс фронты, үлкен өндірістік аудандар, сенімді материалды-қамту бар жерде ақтайды.
1.3.12Сорапты агрегатты пайдалану
Сорапты агрегатты жұмысқа қосу келесі ретпен іске асырылады. Агрегат жауапты қосулардың күйін тексереді, запорлық арматулардың технологиялық сызығын және майлау жүйесін, салқындату, банкада майдың бар болуын, орталықтанған майлау схемасын және т.б., кранды мановакуумметрмен жабады.Көмекші жүйені қосады: сулық насос, салқындату жүесі, майлы насос, орталықтандырылған майлау жүйесі, вентиляторлар үрлеу жүйесі электродвигательдер және вентиляторлар, насостық станциялар.
Ағындық (напорлық) сызықпен ысырманы жабады, насосты айналатын сұйықпен толтырады, жұмыс кезінде толтыруды сору сызығында ысырманы ашып жасайды. Көмекші жүелерде температура және майдын қысымын өлшейді, суды және ауаны, оларды рұқсат етілген мәнімен өлшейді, сальниктерді жұмсақ набивкамен тартады, олардын ішінен тығыздаушы сұйық таму керек, әдетте сальниктердін затяжкалары нормалы болып саналады, егерде ағып кету 60 тамшыдан 1 минут ішінде құрайды.
Қозғалтқышты қосады: егерде манометр арындық келте құбыр қысымнын паспортын мәнін көрсетсе, арын ысырма ашылады (жабық ысырмаға жұмыс 1 минуттан кем болмау керек) және мановакууметр ашылу кезінде арындық (напорлық) ысырмаларды амперметрлердін көрсеткішін тексеру қажет, электрқозғалтқышты перезагрузка кезінде насостық агрегатты бірден тоқтатып перезагрузка себебін анықтау қажет.
Біркелкі ашылу ысырымы сызықты айдау кезінде насосты жұмыс режимына дейін жүктейді, сол кезде манометр көрсеткіші арымдық келте құбыр насосты және амперметр қозғалтқышы қысымы мен қуатқа сәйкес болады, сорап паспортында көрсетілген.
Графика бойынша инженерлiк-техникалық жедел қолдану және жөндеу қызыметшiсi жергiлiктi нұсқауларға жабдықтың техникалық күйiн бақылаудың ахуларын есепке алуымен жүзеге асырады.
НПС объектісінің графиктік техникалық байқауы:
oo объекттiң аты;
oo қызмет;
oo техникалық байқаулардың мерзiмдiлiкі;
oo магистральдi және тiрейтiн сору;
oo кезектi қызметшi.
2 сағатта 1 рет, ИТР қызметшісі 1 күнде 2 рет, Бас инженер 2 күнде 1 рет, МАС басшысы 1 аптада 1рет
Барлық өндiрiстiк ғимараттар жылына екі рет техникалық байқаудан өтеді. Жазда және күзде. Көктемдегi тексеру жазғы мерзiмде жүргiзiлетiн ағымдағы жөндеу бойынша ғимараттың күйiн куәләндiрудi мақсаты бар қардың еруi немесе ғимарат және жұмыс көлемдерiнiң түзетуiнен кейiн жүргiзiледi, және перспективалық жоспарға қосындыға арналған iргелi жөндеуге көктемдегi техникалық байқау керек : жүк көтергiш және қоршаушы құралымдарды күйiн мұқият тексерiп және болуы мүмкiн әсерлердiң атмосфералық тағы басқаларын олардың нәтижедесiнiң бұзылулар айқындалу; тұрақты бақылауды талап ететiн ақаулайтын бөлiмшелер орнату; терезелер, есiктер, қақпалардың тетiктерін ашатын элементтерi, құрылымдардың тағы басқаларын тексеру; суағарларды және нөсер қабылдаушылардың күйін тәртiпке салды тексеру.
Күзгi тексеру қыс мерзіміне ғимараттарды әзiрлеудi тексеру мақсатында жүргiзiледi. Осы кезде ағымдағы жөндеу бойынша барлық жазғы жұмыстар бiтiруi керек және күзгi техникалық байқаудан өтуі керек. Жүк көтергiш және ғимаратты қоршайтын құралымдарды мұқият тексеру.
2. Арнайы бөлім
2.1 Тұтқырлығы және қатуы жоғары мұнай мен мұнай
өнімдерін айдаудың негізгі тәсілдері
Қазіргі уақытта қалыпты температурада тұтқырлығы жоғары болатын немесе көп мөлшерлі парафинді болатын және соның нәтижесінде төмен температурада қатып қалатын едәуір көлемді мұнайларды өндіреді. Мұндай мұнайларды құбырлармен қалыпты тәсілмен айдау қиынға түседі. Тұтқырлығы жоғары және қатуы жоғары мұнайларды құбырлармен тасымалдау үшін келесі тәсілдер қолданады: тұтқырлы және қатуы жоғары мұнайлар мен мұнай өнімдерін тұтқырлығы аз өніммен араластырады; гидротасымалдау - сумен араластыру және айдау; қатуы жоғары парафинді мұнайларды термоөңдеу; мұнайларды газбен қанықтыру; мұнайларды құбырға айдау алдында вобро және бародайындау; прсадок-депрессаторды қосу; барлық мұнайды немесе оның бөлігін деструкциялау; түйіршіктер мен контейнерлерде айдау; алдын-ала қыздырылған мұнай мен мұнай өнімдерін айдау.
Айдау тәсілін таңдау технико-экономикалық есеппен негізделу керек.
2.1.1Еріткіштермен қосып айдау
Тасымалданатын тұтқырлы және қатуы жоғары мұнай мен мұнай өнімдерінің реологиялық қасиеттерін (тұтқырлықты төмендету, жылжу және қату температурасының кернеулері) жақсарту жолдарын, оларды еріткіштермен араластыру арқылы алуға болады. Еріткіштер ретінде: тұтқырлығы аз мұнайларды, газды конденсаторды, керосиндерді, бензиндерді, үстірт-активті заттар (ҮАЗ) бар сұйқтықтарды, сұйық мұнай газдарын қолданады. Ерітуді кең пайдаланады. Оның жақсы перспективалары бар, және келесі шарттармен түсіндіріледі.
Бір көппласталы немесе жақын орналасқан кен орындарында өндірілетін әртүрлі физико-химиялық қасиеттері бар мұнайларды айдау қажеттілігі; парафиндер, шайлар, тұздар, күкірттер, сулар және т.б. мөлшері бойынша белгілі сапалы өнімді тұтынушыларға жеткізу талаптары (қайта өңдеу мен экспортқа шығару шарттары).
Белгілі құбырлы жүйелердің, іске қосымша қуаттары енгізбейді, өткізгіштік қасиетін жоғарлату мәселелері.
Алдын-ала қыздырып айдаудың тиімсізділігінен, қатып қалған топырақты аймақтардағы қоршаған ортаны сақтаудың орындылығы.
Оны тек мұнай шикізатына келтірілетін технологиялық талаптарды бұзбаған жағдайда ғана еріткіштермен араластыруға болады. Еріткіштің парафинді мұнайлардың реологиялық қасиеттеріне әсері келесі түрде жүзеге асады: қоспадағы парафиннің концентрациясы төмендейді, ал бұл өз кезегінде тұтқырлықтың төмендеуіне әкеледі; еріткіште асфальтеношайырлы заттар болған жағдайда, олар депрессатор ретінде істейді де, парафин кристалдарының көбеюіне әсер етіп, тұтқырлық пен қату температурасын төмендетеді. Тұтқырлықты немесе жоғары парафинді мұнайлардың әрбір сорты үшін еріткіштер мөлшерін әртүрлі концентрациялы қоспалардың тұтқырлығы мен қату температурасы бойынша жүргізілетін зертханалық зерттеулер негізінде анықтау керек. Еріткіштің табылған тиімді концентрациясын тасымалдау кезінде қатаң сақтау керек.
Мұнай мен мұнай өнімдерін резервуарларда немесе құбырларда араластыруға болады. Араластыру технологиясы келесідей: басты станцияда (немесе араластыру аймағында) тұтқырлы немесе жоғары парафинді мұнайы бар резервуарға қажетті мөлшерде еріткішті айдайды және арнайы сораптармен тұйық сақина арқылы айдаумен қоспаныберілген нормаға дейін келтіреді. Белгілі қоспа мөлшерін дайындағаннан кейін оны магистральға жібереді, ал басқа резервуарларда келесі партияны дайындайды. Құрылғылар саны, резервуарлар және сорапты станцияларды байланыстыру жүйесі араластырылатын мұнай көлеміне байланысты.
Құбырдағы компоненттерді араластыру, негізгі сұйықтың ағынына керекті мөлшерде еріткішті қосқан кезде, арнайы мөлшерлегіш сораптар көмегімен жасалады. Копоненттерді араластыру қарқындылығын жоғарылату үшін құбырда арнайы конструкциялы араластырғышты (әр типті турбулизаторларды) орналастырады.
Тұтқырлы мұнайларды бензиндармен, керосиндермен, дизельді отынмен, әдетте, ерітпейді, себебі өндіріске еріткішті параллельді құбырмен жіберу керек, ал оны құру мен пайдалану қосымша шығындарды талап етеді. Сондықтан, сондай еріткіші бар тұтқырлы мұнайды тасымалдау, басқа тәсілдерге қарағанда, әлдеқайда қымбатқа түседі. Мұнай өнімдеріне де (мазуттарға, гудрондарға және т.б.) мұндай еріткіштер тиімсіз, өйткені ақырғы пункттарда оспаларды айыру үшін қондырғыларды құру қажет болады. Ллойдминстер-Хардисти (Канада) және Арлан-Салаваттың (Башкирия) кейбір құбырларында тұқырлы мұнайларды еріту үшін газды конденсаттарды қолданады. Ллойдминстер-Хардисти құбыры бойынша 14 бөлігіне жуығы конденсатпен ерітілген, өте тұтқырлы мұнайды
(V50 = 2,9x10[-4] м2с) айдайды. Бұдан басқа, қысқы уақытта қоспаны айдау алдында 3300К-ға дейін қыздырады. Ллойдминстер кен орнына Хардистиден конденсаты жіберу үшін арнайы құбыр салынса да, тұтқырлы мұнайды тасымалдаудың мұндай тәсілі басқа тәсілдерден экономикалық жағынан тиімді болып шықты.
Қоспадағы әр компонент мөлшерін ақырға өнімге қойылған талаптар негізінде құрастырылған араластыру рецепіне сәйкес етіп анықтайды. Мысалы, экспортқа шығарылатын мұнайдың құрамындағы күкірт мөлшері 1% -тен аспау керек. Бұдан басқа, барлық жағдайларда экономикалық жағынан ең тиімді араластыру рецепін сақтау қажет және де бұл жағдайда халық шаруашылығының мүдессіне ең қолайлы жағынан көрсетілуі керек - пайда, рентабельділік, айдауға кететін шығындардың аз болуы және т.б. Мұнай мен мұнай өнімдерін тиімді араластыруы бойынша келтірілген есептердің барлық кешендерін ЕЭМ-да арнайы жасалған алгоритмдер көмегімен шығаруға болады.
Қоспаны тасымалдау үшін құбырдың гидравикалық есептелуі кәдімгі мұнай құбырының есептелуінен ажыратылмайды.
Мұнай ерітудің бірден-бір тәсілі - ол сұйықтатылған мұнайдың газдарын қолдану болып табылады. Тәсілдің мәні келесідей: мұнай өндірістерінен мұнайды бөлудің бірінші сатысынан кейін, қалған мұнай газдарымен қоса қайта өңдеу аймақтарына тасымалдайды. Ол жерде мұнай, газ өңдейтін зауыттар немесе мұнайхимиялық клмбинаттар орналасқан. Сонымен қатар, соңғы бөлу мен мұнай тауарлы есепке алу, және де оны будың серпімділігі бойынша қажетті нормасына жеткізу, өндіру аймақтарынан немесе өндіретін станциялардан мұнай мен газды өңдейтін аймақтарға тасымалдайды, яғни әлде қайда жақсы жабдықталған және қоныстанған аймақтарға тасымалдайды. Газбен қаныққан қоспаларды, жақсы жұмыс істеуін қамтамасыз ететін қысымы бар сораптан сорапқа айдау схемасы бойынша айдайды. Сонымен қатар, газбен қаныққан мұнай, гомогенді қозғалатын жән қаныққан буда қысымы атмосфералықтан көп болатын мұнай мен газ қоспасы болып табылады.
Газбен қаныққан мұнайларды айдау технологиясы олардың тасымалдану қасиеттерін тұқырлық пен тығыздықтың төмендеуі арқылы жақсартуын, мұнай өндіру аймақтарына мұнай газдарының жоғалуын төмендетіп, оның пайдаға асыру коэфициентін жоғарлатуын, мұнай өндірілетінаймақтардың газдануын төмендетуін, мұнай құбырлары жүйесінің тиелуін жоғарлатуын, кең ассортиментті мұнайхимиялық өнімдерін алу үшін қымбат шикізат болып табылатын мұнай газдарының ауыр көмірсутектер фракциясын өңдеуге тартуын қамтамасыз етеді. Энергетикалық эквиваленті бойынша мұнай құбырының өткізгіштік қасиеті газ құбырының өткізгіштік қасиетінен бірнеше есе жоғары болғандығын ескерсек, мұнайды газбен қаныққан күйінде бірлесіп айдау тәсілінің артықшылығы айқын көрінеді.
Қаныққан булардың, тұтқырлық және тығыздықтық қысымдарының газбен қаныққан мұнай компоненттерімен байланысы аса күрделі болады, және көбінесе, эксперимент түрінде немесе эмпирикалық формулалар арқылы анықталады, сондықтан газбен қаныққан мұнайларды айдау үшін құбырлардың гидравикалық есебін арнайы әдіспен жүргізеді.
0.5.2 Тұтқырлы майлар мен мұнай өнімдерін гидротасымалдау
Тұтқырлы немесе парафинді қатуы жоғары мұнайларды немесе мұнай өнімдерін сумен бірлесіп айдау - құбырлы тасымалдаудың тиімді тәсілдернің бірі болып табылады. Тұтқырлы мұнайларды гидротасымалдаудың бірнеше варианттары бар.
Олардың біріншісі келесідей: Құбырғы тұтқырлы мұнай өнімі мен суды, мұнай өнімі су сақинасының ішінде қозғалатындай етіп, бір уақытта айдайды. Мұнай су сақинасының ішінде қалқып шықпау үшін ағынды спиральды құбырлар арқылы айналдырады. Мұнай құбырлардың ішкі бетінде зауытта жасалған бұранданың ширатылма жолы немесе қажетті пішіні мен берілген адамы бар пісірілген металды сым болады. Спиральды ширатылма жол қозғалып жатқан ағынды айналдырады, соның нәтижесінде ауыр суды құбыр қабырғаларына лақтыратын центрге бағытталған күштер пайда болады. Мұнай өнімімен салыстырғанда судың тұтқырлығы аз болғандықтан, нәтижесінде үйкеліске кететін жоғалулар болады, және мұнайдың жалғыз өзін айдаумен салыстырғанда, берілген қысымда мұнайдың (мұнай өнімдерінің) көп мөлшерін айдауға болады. Мұндай тәсілмен тығыздығы судікінен аз болатын мұнайды (мұнай өнімдерін) айдауға болады. Құбырдың ақырғы пунктінде су мен мұнайды айыруды кез- келген белгілі тәсілмен (химиялық, термиялық, термохимиялық, тұнба, т.б.) жүргізеді.
Сақинада судың турбулентті қозғалысы кезінде турбулентті соғуының арқасында айырудың шегінде эмульсионды қабат пайда болады. Біраз уақыттан кейін су сақинасы толығымен жойылады, сондықтан оны мезгіл-мезгіл қалпына келтіріп отыру керек, ал бұл мұнайдың сулануын жоғарлатады, олай болса балластылы суды айдауға кететін өндірістік емес шығындарды да жоғарлатады. Мұнда, пайда болатын эмульсияның тұтқырлығы таза мұнайдың тұтқырлығынан не кіші (гидрофобты), не үлкен (гидрофильді) бола алатынын ескеру қажет.
Гидротасымалдаудың бұл тәсілі құбырлардың ішкі бетіне бұранданың ширатылма жолын жасау күрделілігінен кең таратылмады.
Құбырда ағынның айналуы болған кезде, су мен мұнай өнімінің тығыздықтарының әр түрлілігінен, су құбырдың төменгі бөлігіне жеткілікті тез ағады. Нәтижесінде құбырдың төменгі бөлігімен қозғалатын айырылған судың және сол судың үстімен сырғанайтын мұнайдың ағыны пайда болады. Су мен мұнай қозғалыстарының жылдамдықтарына байланыстыолардың арасындағы айыру шегі жазық немесе қисық сызықты болуы мүмкін. Сонымен бірге, ағын қозғалысының жылдамдығы жоғарлаған сайын, сегментті су сақинасының қалыңдығы кішірейді.
Сонымен, гидротасымалдаудың екінші варианты, құбырда мұнай мен су арасындағы нақты айыру шегі болатын, ағынды жасауға негізделген. Бұл жағдайда төселетін судың ламинарлы және турбулентті режимдерін және тұтқырлы мұнайдың күрделі ағынын қарастырады. Құбырдың өткізгіштік қасиеті өседі және суық тұтқырлы мұнайдың өзін ғана айдаған кезде өткізгіштік қасиетін максимум 1,5 есе асып кете алады, бұл біріншіден, тұтқырлы мұнаймен суланған құбырдың периметрінің кішіреюімен, екіншіден, төселетін судың эффектісімен түсіндіріледі. Бірақ, бұл тәсіл де іске асырылмады, себебі су мен мұнайдың арасындағы нақты айыру шегі тек қана ламинарлы режимде болады. Құбырда компоненттердің ламинарлық ағыны мұнайдың да, судың да өте аз берілуіне әке соғады. Ағынның 0,07 мс және одан да көп жылдамдығы кезінде төселетін су қабатының турбулизайиясы басталады, және де ол құбырда эмульсияның пайда болуына әкеп соғады.
Бұдан шидротасымалдаудың үшінші варианты шығады - мұнай мен судың қоспасының пайда болуы және оның кейінгі айдалуы. Мұнай - су қоспаларының қасиеттері неньютондық сұйықтықтардың қасиеттеріне тән болады. Эмульсияның тұтқырлығының төмендеуін, сонымен бірге, үйкеліске жойылуының азаюын "судың ішіндегі мұнай" (СМ) типтегі эмульсия пайда болған жағдайда алуға болады. Мұндай мұнай - сулы қоспа судағы мұнайдың әр түрлі өлшемдері қатып бөлшектерінің салмағы (мұнда су - тұтас фаза болады) болып табылады. Мұнайдың әр бөлшегі су пленкасымен қоршалған, сондықтан олар құбырдың ішкі бетімен және бірімен-бірі жұғыспайды. Нәтижесінде құбырдың барлық ішкі бетінде мұнай - сулы қоспа сырғанайтын су сақинасы болып табылады.
Бұл құбылыс сырғанау эффектісі деп аталады. СМ типті эмульсияның пайда болу және сақталу (өмір сүру мерзімі) шарттарын жақсарту үшін мұнай - сулы қоспаға әртүрлі, көбінесе анион типті, ҮАЗ-дарды қосады. Бұл суда ерітілген заттар құбырдың ішкі бетін сумен сулануын жақсартады, ал ол өз кезегінде айдау кезіндегі үйкеліске кететін энергияны едәуір төмендетеді. СМ эмульсиясының тұрақтылығы ағындағы ҮАЗ-дың, тесператураның, ағын қозғалысы тәртібінің, су мен мұнай қатынасының сипаттамалары мен концентрациясына байланысты болады. Мұнайлар сумен қосылып (ҮАЗ-сыз) "кері" деп аталған "мұнай ішіндегі су" типті жеткілікті берік эмульсиялар түзеді. Бұл эмульсияларда тұтас фазамен әртүрлу пішінді су бөлшектері қосылған мұнай бар. олардың тұтқырлығы таза мұнайдың тұтқырлығын едәуір асады.
Айдау жылдасдығының, ағын температурасының, қысымының күрт өзгеруі кезінде фазалар инверсиялы болады. СМ эмульсиясының МС эмульсиясына айналады, және ол құбырдың "қатып қалуына" әкеп соғады.
Қоспадағы судың көлемі эмульсияның тұрақтылығын азайтады, ал тасымалданатын судың көлемі эмульсияның тұрақтылығын жақсартады, бірақ берілген гидротасымалдау түрінің экономикалық көрсеткіштерін төмендетеді. Судың минималды мөлшері көлемі бойынша тасымалданатын қоспаның бүкіл мөлшерінің 30% -ін құру керектігі эксперимент түрінде анықталған. Гидротасымалдаудың тиімділігін жақсарту үшін суда еритін ҮАЗ-дарды қолданған жақсырақ болады. Белгілі шарттарда дөрекі шашыралған (грубодиспергированный) ағындарда гравитациялық қатпарлану болуы мүмкін, ал оның жылжуы су мен мұнай өнімдері тығыздықтарының айырымы үлкен болған сайын қарқындылай түседі. Гидротасымалдау кезінде айдауды тоқтатуға болмайды, себебі олар ағынның қарқынды қатпарлануымен қосақталып жүреді.
Құбырдағы жетілген турбулентті режим кезінде эмульсиялар жақсы сақталады. Басты станцияларда оларды арнайы араластырғыштарда немесе центрден тепкіш сораптарда 300 К температура шамасында дайындайды. Айдау кезіндегіфазалар инверсиясының алдын алу үшін температуралық режимді, ҮАЗ-ның берілген концентрациясын және қоспадағы судың проценттік құрамын қатал түрде ұстау қажет.
Жоғары парафинді мұнайдың (33% парафин) гидротасымалдаудың Танджунг-Баликпалан (Индонезия) магистральді гидромұнай құбырында пайдаланады. Берілген құбырда жақсы дайындалған гидроқоспалардың (30% су) айдауын 5 тәулікке дейін тоқтата-тоқтата айдауға болатындығы эксперимент жүзінде анықталған. Айдауды қайтадан бастағанда жібергіш қысым жіберілген мәндерді аспады. Соңғы пунктінде мұнайды термиялы сусыздандырады да, ҮАЗ-ның регеренциясы немесе нейрализациясы болады.
2.1.3.Термоөңделген мұнайлар мен мұнай өнімдерін айдау
Шайыр мен асфальтендері бар жоғы парафиндімұнайларды құбырмен тасымалдау үшін дайындаудың тәсілдерінің бірі - термиялық өңдеу болып табылады. Оның мәні - мұнайды белгілі температураға дейін қыздырып, кейін оны берілген қарқынмен суытуы.
Жоғары парафинді мұнайларды (мұнай өнімдерін) табиғи суытқанда парафиннің бөлініп шығатын кристалдары бірімен-бірі қосыла отырып, жеткілікті берік құрылымдық торды құрайды, және оның ұяшықтарында мұнайдың сұйық фазасы орналасқан. Мұнайда парафин мен асфальтошайырлы заттар көп болған сайын, тор соғұрлым берік болып, ν ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz