Трикотаж өндірісінің өсу қарқыны

Пән: Өнеркәсіп, Өндіріс
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 31 бет
Таңдаулыға:

Кіріспе

Трикотажды өнеркәсіп соңғы уақыттарды қарқынды дамуға ие болып отыр,
және салыстырмалы ең жас өнеркәсіп саласы болып табылады.
Трикотаж өндірісінің өсу қарқыны тоқыма өнеркәсіптерінің басқа
өндірістеріне қарағанда анағұрлым жылдам болып отыр. Әсіресе ішкиімдік және
сыртқы трикотажды бұйымдар және тркотажды маталар өндірісінің өсу қарқыны
көрсеткішінің жоғары екендігін айтуға болады. 1970 жылы іш киімдік трикотаж
1950 жылдарға қарағанда 4,5 есе жоғары өндірілсе, сыртқы киімдер 8,8 есе,
мақтақағазды маталар 1,3 есе, жүнді маталар 2,3 есе, лен маталарының 1,3
есе өскендігін және тек қана жібектен өндірілетін бұйымдар өндірісі ғана
трикотажды бұйымдардан жоғары өндірілгендігін атап көрсетуге болады.
1975 жылы 1970 жылға қарағанда барлық маталардың 25 пайызға артық
өндірілді, ал трикотажды бұйымдар өндірілу көлемін айтатын болсақ 50
пайызға дейін артты.
Трикотажды өнеркәсіптің химиялық шикізаттардың жаңа түрлерімен, жоғары
өнімділіктегі тоқу машиналарымен және заманға сай безендіру машиналарымен
жабдықталуы сырт киімдік трикотажды бұйымдар ассортиментін едәуір шамада
кеңейтуге септігін тигізді. Алып қарайтын болсақ, соңғы жылдары жаңа
түрдегі киімдер: халаттар, комплектілер, ерлер костюмдері, пальтолар және
т.б. трикотажды тәсілмен өндіріле бастады.
Негіздік иірім жіп - матада жолақ бойында ораналасады, ал мойыншалық иірім
жіп – көлденең бағытта орналасады. Негіздік иірім жіп жоғары беріктікке
және серпімділікке ие болуы қажет, себебі ол тоқу процесінде көпретті
қайталанатын күштер әсеріне ұшырайды және осы күштер әсеріне үзілусіз шыдас
беруі қажет. Сондықтан негіздік иірім жіп сапасы жағынан жоғары және
мойыншалық иірім жіппен салыстырғанда жоғары бұралушылыққа ие болуы қажет.
Трикотажды бұйымдарды трикотажды машиналарда өңдейді, мұнда иірім
жіптер үлкен күштер әсеріне ұшырымайды. Бірақ ол белгілі бір беріктік пен
серпімділікке ие болуы қажет. Күшті бұралған иірім жіп өру процесінде керу
бәсеңдеген кезде трикотажда түйіндер түзуі мүмкін, және машинада инелердің
сынуына алып келеді немесе өзі үзіліп кетуі мүмкін. Трикотажды бұйым
негіздік жіп секілді сызықты тығыздыққа ие болады.
Еліміздің тоқыма өнеркәсібінің ағымдағы жағдайын бағалау
Тоқыма өнеркәсібі табиғи, жасанды және синтетикалық талшықтарды иірім
жіптерге және маталарға өңдеумен айналысатын жеңіл өнеркәсіп топтарын
құрайды. Мемлекеттік классификаторға сай Қазақстан Республикасының тоқыма
өндірісі экономикалық іскерліктің 3 түрінде көрсетілуі қажет.
Қазақстан Республикасы тоқыма өнеркәсібі сферасындағы экономикалық
іскерлік түрлері

Өндіріс жағдайы
Экономикалық
іскерлік Экономикалық іскерліктің
түрлері жетістіктері
Бар өндірістер
1. Тоқыма 1.1. Мақта Кардалы иірім жіп +
талшық тардықағазды
иіру талшықтарды иіру
Гребенкалы иірім +
жіп
2. Тоқыма +
өндірісі 2.1. Мақтақағазды маталарды өндіру
3. Тоқыма 3.1. Талшықтарды және иірім +
маталар ды жіптерді бояу бойынша қызметтер
безендіру
3.2. Маталарды бояу және ағарту +
бойынша қызметтер
3.3 Маталарды орау бойынша +
қызметтер
3.4 Сіңдіру қаптамаларын жағудан +
басқа тоқымаларды безендіру
бойынша қызметтер

Табиғи талшықтардан жасалатын тоқыма иірім жіптер нарығы

Табиғи талшықтардан жасалатын тоқыма иірім жіптердің көлемі
Қазақстанда 2005 жылы 4165 тонна құрады.
2005 жылғы ҚР тоқыма иірім жіптерінің экспорты және импорты және өндірілу
көлемі
Өндірілуі Импорт Экспорт
тонна мың. дол тонн Мың,дтонн Мың. долл.
долл. ол
МТ 366 1,5 4182 0,96 0,8 2405,2
АТМ-175-5 40 0,6 4182 0,96 0,8 84,3
Барлығы: 2489,2

Электрэнергиясының бағасы келесідей құрайды:
2489,2 х 15 = 36097,8 теңге

2.2 Бір жылдағы көмекші және тасымалдаушы жұмысшылардың негізгі еңбек
ақысының қоры келесідей құрайды:
164586,5 теңге

2.3 Осы жұмысшылардың қосымша еңбек ақысы:

164 586,5 100 х 6 = 9875,2 теңге

2.4 Әлеуметтік сақтандыруға өткізілетін аударымдар

(164 586, 5 + 9875,2) х 14 100 = 24424,7 теңге

2.5 Жабдықтар және амортизациялау қорының құнын есептеу

Кесте 2.

Машинаның Цехқа 1 Толық құны, Амортизация Амортизация
аталуы және орнатылған айдағы теңге нормасы қоры, теңге
маркісі машиналар жіберу
саны бағасы

МТ 366 7147 8219 3008154 11,4 342929
АТМ-175-5 40 216 238 9520 10% 952

2.6 Жабдықтарға ағымдық жөндеу жұмыстарын жүргізу үшін жұмсалатын
шығындар (жабдықтардың толық құнының 4-5 пайызы)

3 017 674 100 х 4 = 120 706

Калькуляция баптары бойынша дайын бұйымның өзіндік құнын есептеу

Бап 1.
Қалдықтарды шығарып тастағандағы шикізаттар және негізгі материалдар

Р1 = 10 855 225 теңге;

Бап 2
Технологиялық қажеттіліктерге жұмсалатын көмекші материалдар

Р2 = Р х К 100 = 10855225 х 9 100 = 976970 теңге

Бап 3.
Технологиялық қажеттіліктер үшін су және отын, энергия

Р3 = Р1х К100 = 10855225 х 3100 = 325656 теңге

Бап 4
Өндірістік жұмысшылардың негізгі еңбек ақысы (1 тобы)

Р4 = НЕҚ х 100К4 = 287 206 х 100 30 = 957 353 теңге;

Бап 5
Байластыру өндірісінің өндірістік жұмысшыларының қосымша еңбек ақысы

Р5 = Р4 х К1 100 = 957353 х 12 100 = 114 882 теңге

Бап 6
Өндірістік жұмысшылардың әлеуметттік сақтандыруларына аударымдар

Р6 = (957 353 + 114 882) х 14100 = 150 113 теңге

Бап 7
Жабдықтарды ұстап тұру және эксплуатациялауға жұмсалатын шығындар

Р7 = РСЭ х 100К7

Кесте 3
Шығындар түрлері Қосындысы
1. Қозғалтушы энергия 36097,8
2. Көмекші және тасымалдаушы 164 586,5
жұмысшылардың негізгі еңбек ақысы (2
тобы)
3. Осы жұмысшылардың қосымша еңбек 9875,2
ақысы
4. Әлеуметтік сақтандыруға 24424,7
айдарымдар
5. Амортизациялық жабдықтар 343 882
6. Ағымдағы жөндеулерге жұмсалатын 120 706
шығындар
Барлығы: 699572,2

Р7 = 699572,2 60 х 100 = 1165954 теңге

Бап 8
Цехтық шығындар

Р8 = Р4 К8100 = 957353 х 32 100 = 306 253 теңге

Бап 9
Жалпыфабрикалық шығындар

Р9 = К9100 ∑Р = - 10100 х (325 656 +
957353+114882+150113+116594+306253) = 302021 теңге

Бап 10
Өндірістен тыс шығындар

Р10 = К10100 ∑Р = (10855225+976970+3020210+302021) х 0,4100 = 60617
теңге

Экономикалық тиімділікті анықтау

Экономикалық тиімділікті есептеу
Алдын ала болжамдалған экономикалық эффект екі жақты плющті ілме
тоқыма негізінде МТ дөңгелек трикотажды машинада алынған бұйымды және
тоқыма қондырғыда АТМ-175-5 футерлі ілме тоқыма негізінде алынған
бұйымдарды салыстыру және бұйым бірлігіне жұмсалатын шығынды бірдей етіп
ала отырып есептеу арқылы анықталады.
Осы бұйымдарды өңдеуде бірдей химиялық және сандық құрамдағы және
бірдей сызықты тығыздықтағы шикізат пайдаланылды.
Иірім жіп – мақта қағазды
Боялған күйдегі сызықты тығыздығы 25 х 2 текс
Боялмаған сұрыпты күйдегі 25 х 2 текс
Шикізаттың салмағы – 2284883 кг;
Бір бұйымның салмағы – 0,204 кг
Жылына шығарылатын көлемі – 11200406 дана

Экономикалық тиімділікті есептеу және техника – экономикалық
салыстыруды келесі көрсеткіштер бойынша жүргіземіз.
1. Еңбек өнімділігі
а) Өндірістік жұмысшылардың саны
тоқыма тәсілін 1 индексімен белгілейміз, ал трикотажды тәсіл – 2
болып белгіленеді
Ч1 = 541 адам
Ч2 = 320 адам

б) Еңбек өнімділігі

ПТ1 = ВЧ1 = 11200406 541 = 20703,2 дана жыл – 1 адамға есептегенде

ПТ2 = ВЧ2 = 11200406 320 = 35001,3 дана жыл – 1 адамға есептегенде

Мұндағы:
ПТ – еңбек өнімділігі
В - Өнімнің жылдық шығарылу көлемі, дана

в) Еңбек өнімділігінің артуы

РПТ = ПТ2 – ПТ1 = 35001,3 - 207 03,2 = 14298,1 дана

РПТ = (ПТ2-ПТ1)х100 ПТ1 = 14298,1 20703,2 х 100 = 69%;

г) Босатылған жұмысшылар саны (шартты):

Рв = Ч1-Ч2 = 541 – 320 = 221 адам

ІІ. Жылдық экономикалық эффекті
1. а) Шикізатқа жұмсалатын шығындар
І – 9269710 теңге;
ІІ – 10855225 адам.

б) Технологиялық қажеттіліктер үшін қосалқы материалдарға жұмсалатын
шығындар
І – 834273,8 теңге
ІІ – 976970 теңге

в) Технологиялық қажеттіліктер үшін отынға, энергияға және суға
жұмсалатын шығындар:

І – 278091,3 теңге
ІІ – 325656 теңге

г) Еңбек ақыны есептеу

Тоқыма өндірісі үшін:

Орташа сағаттық еңбек ақы – 0,8 теңге
Негізгі еңбек ақы – 2406554,3 теңге
Қосымша еңбек ақы – 288786,5 теңге
Барлық негізгі + қосымша еңбек ақы
2406554,3 + 288786,5 = 2689340,8 теңге

Трикотаж өндірісі үшін:

Орташа сағаттық еңбек ақы – 0,73 теңге
Негізгі еңбек ақы – 957353 теңге
Қосымша еңбек ақы – 114882 теңге
Барлық негізгі + қосымша еңбек ақы
957353 + 114882 = 1072235 теңге

Негізгі және қосымша еңбек ақы бойынша жылдық экономикалық тиімділік
Жұмысшылардың І тобы үшін:
2689340,8 + 1072235 = 617105,8 теңге

д) Жабдықтарды ұстау эксплуатациялау үшін жұмсалатын шығындар

І – 1375559,7 теңге
ІІ – 1165954 теңге

е) Цехтық шығындар

І – 770099,4 теңге
ІІ – 306253 теңге

ж) Жалпы фабрикалық шығындар

І – 472633,95 теңге
ІІ – 302021 теңге

з) Өндірістік емес шығындар

І – 61239,8 теңге
ІІ – 60617 теңге

2. а) Толық өзіндік құн

С1 = 16134296 теңге

С2 = 15215044 теңге

б) Өнім бірлігінің өзіндік құны

С1 = СВ = 1613429611200406 = 1,44 теңге

С2 = СВ = 1521504411200406 = 1,35 теңге

в) Өзіндік құнды төмендету

Эед = С1 – С2 = 1,44 – 1,35 = 0,09 теңге

г) Жылдық экономикалық эффект

Эг = (С1 – С2) х В = (1,44 – 1,35) х 11200406 = 100803,5 теңге

Мұндағы: С1 – тоқыма тәсілімен өңделген өнім бірлігінің өзіндік құны,
теңге
С2 – трикотаждық тәсілмен өндірілген өнім бірлігінің өзіндік құны,
теңге
В - өнімнің жылдық шығарылу көлемі

С1 + ЕК1 С2 + ЕК2

Мұндағы: С1 - тоқыма тәсілімен өңделген өнім бірлігінің өзіндік құны,
теңге
С2 – трикотаждық тәсілмен өндірілген өнім бірлігінің өзіндік құны,
теңге;
К1 тоқыма өндірісіне ижұмсалған капиталды салымдар, теңге;
Е – 0,15

16134296 + 0,15 х 5579054 = 16971154

15215044 + 0,15 х 3017674 = 15667695

Олай болса, трикотажды тәсілмен футерлі ілме тоқыма арқылы алынған
өндірістегі жылдық экономикалық эффекті келесіге тең болады:

Эг = 1008036,5 теңге

Техника экономикалық көрсеткіштер кестесі
Көрсеткіштердің аталуы Өл. бір. Тоқыма Трикотажды Ауы
өндірісі үшінөндіріс үшін тқу
1. Өндірістің жылдық дана 11200406 11200406
көлемі
2. Капиталды шығындар теңге 5579054 3017674
3. Өзгермелі шығындар теңге 16134296 15667695
бойынша жылдық көлемнің
өзіндік құны
4. Өнім бірлігінің теңге 1,44 1,36
өзіндік құны
5. Негізгі және қосымша теңге 2689340,8 1072235 69
еңбек ақы бойынша жылдық
экономикалық тиімділік
6. Еңбек өнімділдігінің 1 адамға 20703,2 35001,3 221
артуы шаққандағы
дана
7. Босатылған жұмысшылар адам 541 320 221
саны
8. Жылдық экономикалық теңге 1008036,5
эффект

Еңбекті қорғау және тіршілік қауіпсіздігі

2004 жылы 28 ақпанда Қазақстан Республикасының президентi
Н.Ә.Назарбаев Қауiпсiздiк және еңбектi қорғау туралы жаңа заңға қол
қойды.
Заңда айтылған Қауiпсiздiк және еңбектi қорғау - бұл басқару
органдарының мемлекетiк жүйесi, табиғатың әсерiнен және техногендi
сипаттағы жағдайлардан халықты, мемлекет территориясындағы шаруашылық
объектiлерiн бейбiтшiлiк және соғыс кезiнде қорғау шараларының жиынтығы.
Еңбектi қорғауды басқару жүйесi (ЕҚБЖ)- кез келген өндiрiс саласын
басқарудағы мақсатты жүйе.
Жүйенiң негiзгi функциялары:
- еңбектi қорғау аумағындағы ұйымдастыру және координация жұмыстары;
- еңбектi қорғаудағы жоспарлы жұмыстар;
- еңбектi қорғау жағдайын бақылау және ЕҚБЖ-н функциялау;
- еңбектi қорғау жағдайының көрсеткiштерiн бағалау, есеп және анализ;
- еңбектi қорғау жұмыстарын талпындыру шаралары.

Футерлі ілме тоқыма иірім жіптерді алу технологиялық процесін жобалаудағы
тіршілік қауіпсіздігі және еңбекті қорғау талаптарын жасау

Қондырғыда жұмыс істейтін жұмысшы персоналға жүргізілетін техника
қауіпсіздігі бойынша нұсқаулардан (біріншілік – жұмысқа кіру кезінде
жүргізілетін, ретті – айдың соңы немесе басында, периодты – жылына бір рет
жүргізілетін) басқа қондырғыда техника қауіпсізді бойынша басқа да шаралар
жүргізіледі. Трикотажды ілме тоқыма бұйымдарды өндіру процесінде қауіпті
объектілер болып: аппараттар, қонлырғылар және станоктар, босаған
орамаларды орнату және толған ормаларды тасымалдау, жабдықтардың
қозғалыстағы бөлшектеріне персоналдың жақын жұмыс істеу операциялары,
шаңдардың бөлінетін орындары, дірілді көп шығаратын жабдықтар және т.б.
есептеледі. Апаттық жағдайдағы қауіпті негізгі факторлар болып қондырғыдағы
төгілген өнімдер, технологиялық аппараттардағы жоғарғы қысым және
температура есептеледі. Жоғарыда аталып өткен қауіпті жағдайлардың алдын
алу үшін жобада желдету жүйелерінің тоқтаусыз жұмыс істеуі СНиП 0405-86
қарастырылған.
Трикотажды ілме тоқыма бұйымдарды өндіру процесін қауіпсіз
жүргізуді қамтамасыз ететін келесі шаралар орындалған:
1. Аппараттар және жабдықтарды орналастыру технологиялық жобалаудың
ережелері және нормаларына сай жарылыс және өрт қауіпсіздігі нормаларын
сақтай отырып орындалған.
2. Бөлмелердегі және жұмыс орындарындағы қауіпті және зиянды
болып келетін өндірістік факторлар мүмкін болатын нормалардан аспайды.
Жарылысқа және өртке қауіпті заттар бөлінуі мүмкін болатын орындар
жергілікті сору арқылы жүргізілетін желдетумен жабдықталған.
3. Жұмыс орындары және қондырғы территориясы нормаларға сай
жарықтандыруға ие.
4. Күйіп қалудан сақтану мақсатында аппараттар және жабдықтар,
құбырлар, яғни 600С жоғары температурада болатын барлық орындар
оқшауланған.
5. Технололгиялық аппараттар герметикалы, коррозиядан қорғалған,
және найзағай болған жағдайда және статикалық электрленуден қорғалған.
6. Технологиялық бақылану деңгейі жоғары, процестер БӨП және А
құралдарымен жабдықталған, қашықтықтан басқару пульты және аналитикалық
бақылау жүргізу қарастырылған. Сигналдау және блокировкалау жүйелері үнемі
қосылған жағдайда болуы қадағаланады.
7. Қондырғыларды шикізатпен, реагенттермен және энергоресурстармен
жабдықтаудың ритмдік жүйесі құрастырылған.
8. Апаттық жағдай орын алғанда апаттық орындар жұмысы тоқтатылып
және болған апат себебі аластатылуы қажет.
9. Қорғағыш – сақтандырушы, реттеуші және ілмектік арматура,
коммуникациялар, аппараттар және автоматтандыру жүйелері техникалық
құжаттама бойынша бекітілген мерзімде тексеруден өткізіледі.
10. Қондырғылар өрт сөндіру құралдарымен, көбікті және сумен өшіру
жүйелерімен жабдықталуы және олардың әруақта жұмыс жағдайда ұсталуын
қамтамасыз ету қажет.
11. Жұмысшыларды жеке басты қорғау құралдарымен және ұжымдық қорғау
жүйелерімен қамтамасыз ету қажет.
12. Қызмет көрсетуші персоналды кәсіби дайындау жұмыс сипатына сай
болуы қажет.
Жобаланып отырған кәсіпорында футерлі ілме тоқыма трикотажды
бұйымдарды өндіру үшін жоғары технологиялық жабдықтар қолданылады, олар
өзініңі технологиялық сипаттамалары бойынша ескі тозған жабдықтардан әлде
қайда жетілдірілген болып табылады. Осы аталып отырған ілме тоқыманы жүзеге
асыру үшін технологиялық ауысымдар бойынша келесі жабдықтар таңдалып
алынған:
өру процесі үшін Beninger фирмасының Ben – Ergotronic моделіндегі
таспалы байластыру машинасы алынған, ол діріл және шуды аз бөлуімен, жоғары
жылдамдығымен, бобиналарды ауыстырудағы автоматты тәсілдерді пайдалануымен,
оның техникалық мақсаттылығының әдемілігімен ұштасуымен, адамның жұмыс
істеуге деген қабілетін жоғарылатуымен және орналасқан орнында алаңды
рационалды пайдалана алуымен ерекшеленеді.
Жобаланып отырған кәсіпорында жұмыстың қалыпты шарттарын ұстап
тұруды қамтамасыз ету үшін зақымдануды төмендету бойынша шаралар жүзеге
асырылады, ол үшін әрбір айда техника қауіпсіздігі бойынша тексерулер, шу
шамасын төмендету бойынша тжаңа технологиялық жабдықтарды орналастыру және
шуданоқшаулайтын аралық бөлгіштерді орнату жүргізіледі. Өндірістік
бөлмелердегі температураны және ауаның салыстырмалы ылғалдылығын белгілі
бір деңгейде ұстап тұру үшін арнайы мақсаттағы ауаны кондиционерлеу және
желдету жүйелері, ал талшықтардан бөлінетін шайдар немесе қылдарды жинау
үшін автоматты транспортерлар және арнайы тележкалар орнатылады.
Зақымдану және келеңсіз жағдайлар болу санны төмендету мақсатында
немесе оларды болдырмау үшін тоқыма жабдықтарында нормативтер және техника
қауіпсіздігі бойынша ережелер қабылданған.

Қауіпсіздік стандарттары және техника қауіпсіздігі ережелері

Цех ішіне келуші бөгде адамдар немесе практикант студенттер машинаға
жақындауына және қандай да бір басқару тетіктерін басуға, машина
бөлшектерін ұстауға тиым салынады, кез келген жағдайда бөгде адамдарға
немесе сырттан келушілерге цех ішіне немесе қандай да бір өндірістік
объектіге кіргізуге жол берілген жағдайда олармен бірге білікті персонал
күзетіп жүруі қажет.

1. Қондырғылардағы келеңсіз жағдайлардан қорғану

Осы құрылғы тек СЕ белгісі орнатылған қондырғылар үшін ғана
есептелген. Басқа қондырғылар үшін құрылғы тапсырыс бойынша әкелінуі
мүмкін.
Қондырғы матаның қиылуы немесе қыстырылып қалуынан сақтануды жүзеге
асыратын қауіпсіздік жүйесімен жабдықталған. Қауіпсіздік жүйесі қондырғының
жұмысын егер инфрақызыл көрсету құралынан шығатын сәуле ПУСК нұктесін
басуға дейін қиылысатын болса қондрғы жұмысын тоқтатады.

Ескерту: қауіпті!
Қауіпсіздік жүйесіндегі фотоэлементтің орналасуы өзгертілмеуі қажет,
ол жүйенің жұмысының тоқтауын болдырмау мақсатында және келеңсіз
жағдайлардың алдын алу мақсатында жүргізіледі.
Қауіпсіздік жүйесінің тиімділігін тексеру үшін өлшемі 8 х 8 мм
болатын затты (мысалы: қарапайым карандашты) сәулеге қойыңыз және
индикаторды тексеріңіз. Егер индикатор өшетін болса, ол қондырғының
жұмысының қандай да бірп кедергінің болып отырғанын көрсетеді. Егер сіз
қарындашты алып тастайтын болсақ, онда қызыл түс жанып, яғни қондырғының
қайтадан жұмысқа дайын екендігін көрсетеді.

1. Итеруші құрылғысы жоқ қондырғылар үшін фотоұяшықтардың орналасуы
1.1.2 Итеруші құрылғылары бар қондырғылар үшін фотоұяшықтарды
орналастыру

2. Қарпу үшін есептелген цилиндрлер үшін қауіпсіздік түтікшесі

Қондырғы негізінен қауіпсіздік түтікшесімен жабдықталады, ол
заттардың престеуші цилиндр және құрылғы арасына түсіп кетуінен және
материяның созылып кетуінен сақтайды.
Ескерту. Материаның кесілуі және қондырғының зақымдалуын болдырмау
мақсатында қауіпсіздік түтікшесі дұрыс орнатылуы қажет.
1.3 Мойыншаның және кесуші біліктің жылжыуының ауыстырып қосқышының
қауіпсіздігі бойынша құрылғы. Қондырғы модульденген қаптамамен қапталады,
ол қондырғының жылдамдығына тең жылдамдықпен қозғалатын мойынша ауыстырып
қосқышын қорғайды.
1.4 Басқару панеліндегі қауіпсіздік приборлары
Басқару панелінің жетектегі және жетектелуші бөлшектеріне ену есігі
басқару панелінің ішкі бөліктерінің бөгде заттардың кездейсоқ енуінен
сақтану үшін құлыппен жабдықталған.

Ескерту.
Басқару панелінің есігі ашық тұрған сәтте басқару панелі кернеуде
болады, соған сай есікті ашудан алдын негізгі электроқоректендіру
ажыратылған болуы қажет.

Назар аударыңыз
Басқару панеліндегі есік құлыптанатын кілтті арнайы қондырғымен жұмыс
істеу бойынша оқытудан өткізілген персоналға сеніп тапсыруға болады.

1.5 Негізгі ауыстырып қосушы
Осы ауыстырып қосқыш негізгі болып табылады, ол ауыстырып қосқыш үшін
арнайы жасаөталған басқару панелінің артқы бөлігінде орналасады. 1-
Қосылған жағдайда – қондырғы жұмыс істеу үшін қосылуға дайын болады, ал О
жағдайында – яғни ілінген құлып жағдайында Ажыратылған – яғни қондырғыны
іске қосуға болмайды.

1.6 Қауіпсіздік ауыстырып қосқышы
Қауіпсіздік ауыстырып қосқышы (сурет 6, жағдай S) апаттық тетіктер
орындайтын функцияларды орындау үшін арналған, ол бақылаушы құрылғылардың
қоректендірілуін ажыратады, бірақ тек SOCOS дисплейге ғана кернеуді беріп
отырады.
Механикалық және электрлік операциялар бір мезгілде жүзеге асырылу мүмкін
болуы үшін ашық жағдайында ауыстырып қосушы блокталған жағдайында болады.
Ауыстырып қосқыш жағдайын жабық күйге қайтару үшін (блокталған) жағдайы
(қоректендіру қосылған жағдай) ауыстырып қосқыш сәйкес кілтімен бұрып ашық
күйге ауыстыру қажет.

Апаттық тетіктер (G және Н) қондырғы конструкциясының алдыңғы
элементінде орналасқан және оларды басу қондырғының толық тоқтауына алып
келеді. Бұл тетіктер сары фондағы қызыл түстеболып келеді.
Қондырғыны қайтадан іске қосудан алдын, қондырғыны тоқтатуға мәжбүр
еткен қауіптілік аластатылғандығына көз жеткізіңіз:
Қондырғыны іске қосу үшін:
- мойыншадан мүмкіндігінше қашықтыққа кайланы өткізіңіз;
- қондырғыны 400 бұрышқа бұрыңыз;
- қондырғыны қосу арқылы кайланың дұрыс орналасу орнын таңдап алыңыз.
Сурет 7.

Қосылған жағдай Ажыратылған жағдай

Ескертулер:
Шамдар жанып тұрған кезде қондырғыға жақындауға болмайды

Запастағы иінді білік
Қондырғы Super Excel запастағы иінді білікпен жабдықталған (сурет
10), ол әдетте басқарудың электрлік панеліне орнатылады. Егер иінді білік
тесікке орнатылған болса, онда қауіпсіздік ауыстырып қосқышы бақылаушы
құрылғылардан электр көзін ажыратады.

Назар аударыңыз
Егер иінді білік қондырғыға қондырылған болса, онда қондырғыны іске
қосуға болмайды

1.10 Қондырғыдағы қауіпсіздік тежегіші

Қондырғылар мәжбүрлеуші тежегіштермен (сурет 10) жабдықталған, олар
оларды қаншалықты зарядтайтын болса, солғұрлым тежегіштік күші жоғары
болады. Қондырғының әрбір тоқтауында, тежегіш кері әсердегі тягаға кедергі
беріп және джакардалы ремиз рессоры іске қогсылып және қондырғының қауіпсіз
тоқтатылуын қамтамасыз етеді.

1.11 Қондырғылар үшін арналған механикалық қолдық құлып (сурет 11)
Джакарда жүйесі қондырғысымен бірге жұмыс істеуге есептелген
қондырғылар қолмен активтелуі мүмкін болатын құрылғымен жабдықталған және
басқару панеліне ток берілуі тоқтаған кезде қондырғының жұмысынг тоқтата
алады және соған сай ілінісу тежегішінің электрлік катушкасы ажыратуға да
ат салыса алады.

Аталған механизм келесі жағдайларда пайдаланылады:

- басқару панелі активті кезінде мендеттерді қоюда немесе
эксплуатациялау кезінде;
- қондырғының тоқтауын қажетт і жағдайда жүргізу үшін қондырғыны
ажырату қажет болғанда.

Осы құрылғы басқару панелі қосылып тұрған жағдайда қондырғыны тоқтату
үшін қозғалтқышты ажыратуда пайдаланылады, ол қара тетік көмегімен
жылдамдықты төмендете отырып тоқтатуды жүзеге асырады. Осы мезеттен бастап
және үш минут көлемінде тяганы қолмен 1800 бұрышқа қауіпсіздік
микроауыстырпып қосқышына дейін бұрамыз, ол қондырғыға баяу іске қосылуына
мүмкіндік бермейді. 11 суретте қойылған жағдайдағы механикалық құлып суреті
келтірілген.
Қондырғыны қайтадан жұмысқа қосу үшін тяганы А соңына дейін 1800
бұрышқа қайта бұрып қажетті жүргізілген өзгертулерді қалпына келтіреміз.

Қауіпсіздік техникасы
Оператор өзінен жоғары тұлға берген тапсырмаларды орындауы қажет.
Қондырғыны егер, ол профилактикалық жұмыстарды (майлау, қосымша
жабдықтарды орнату, жөндеу және т.б.) жүргізгенге дейін тоқтатқан болса,
онда оны іске қосуға болмайды.
Іске қосуды бастардан алдын барлық қауіпсіздік құрылғылары жайында
екендігі тексеріледі, яғни қандай да бір көзге көрінетін себептерді анықтау
қажет.
Егер басқару панеліндегі индикатор қандай да бір дұрыс еместікті
көрсететін болса, онда қондырғыны іске қосуға болмайды.

Өрт сөндіру тәсілдері және ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.