Еңбек ресурстарын қолдану анализі

Пән: Экономика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Еңбек ресурстарын қолдану анализі.

Шаруашылық обьектінің еңбек ресурстарымен қамтамасыз етілуін талдау.
Жұмыс уақыты қорын қолдануын талдау
Еңбек өнімділігінің талдауы, кәсіпорын персоналының қолдану эффективтілігінің талдауы.

Кәсіпорын еңбек ресурстарының жеткіліктілігімен оның эффектифтілігіне өндіріс көлеміне және жұмыстардың өз уақытында орындалуы тәуелді болады. Анализдің негізгі мақсаттары мыналар:

Кәсіпорынның жұмысы мен қызметкерлер персоналының сандық және сапалық параметрлері бойынша жеткіліктігін жерттеу.
Экстенсивтілік, интенсивтілік, және жұмысшы персоналын қолдану эффективтілігін бағалау.
Кәсіпорын персоналын толық және тиімді қолдану мақсатында резервтерді анықтау.

Ақпарат құралдары:

Анализді жүргізу үшін еңбек жоспары.
Еңбек бойынша статистикалық есеп.
Табельдік есеппен кадр бөлімінің мәліметтері қолданады.

Кәсіопорынның еңбек ресурстарымен қамтамасыз етілу деңгейі нақты жұмысшы санын жоспар бойынша қажет етілген жұмысшы санымен салыстыру негізнде анықталады. Сондықтанда анализде қажетті мәліметтердің бірі - жұмысшылардың квалификациялық деңгейі болып табылады. Жұмысшы құрамының өзгерісі жұмыс күшінің қозғалысы нәтижесінде пайда болады. Сондықтан анализде осы көрсеткішке көп көңіл бөлеміз.

Жұмыс күшінің қозғалысы жөнінде мәліметтер.

Көрсеткіштер

Өткен жыл

Есептегі жыл

Көрсеткіштер: 1. Жыл басында жұмысшы персоналының саны

Өткен жыл: 150

Есептегі жыл: 180

Көрсеткіштер: 2. Жұмысқа қабылдаған саны

Өткен жыл: 50

Есептегі жыл: 80

Көрсеткіштер: 3. Жұмыстан шыққан

Өткен жыл: 20

Есептегі жыл: 40

Көрсеткіштер: 4. Соның ішінде өз еркімен

Өткен жыл: 10

Есептегі жыл: 20

Көрсеткіштер: 5. Еңбек дисциплинасының болуына байланысты

Өткен жыл: 2

Есептегі жыл: 8

Көрсеткіштер: 6. Жыл соңында персоналдың саны

Өткен жыл: 180

Есептегі жыл: 220

Көрсеткіштер: 7. Орташасы

Өткен жыл: 165

Есептегі жыл: 200

Көрсеткіштер: 8. Жұмысшы қабылдау бойынша айналым коэффиценті

Өткен жыл: 0, 3

Есептегі жыл: 0, 4

Көрсеткіштер: 9. Жұмысшыларды шығару бойынша айналым коэффиценті

Өткен жыл: 0, 12

Есептегі жыл: 0, 2

Көрсеткіштер: 10. Кадр ағымының коэффиценті

Өткен жыл: 0, 07

Есептегі жыл: 0, 14

Көрсеткіштер: 11. Кадр тұрақтылығының коэффиценті

Өткен жыл: 0, 77

Есептегі жыл: 0, 7

Жұмысқа қабылдаған персонал саны

К _пр = = 80/200 =0. 4

Орташа жұмышы саны

Жұмыстан шығарылған жұмысша саны

К _в = = 40/200 = 0, 2

Орташа жұмысшы саны

Өз еркімен және тәртіп бұзуына

байланысты жұмысшы саны

К _пс = = 140/200 = 0, 7

Орташа жұмышы саны

Жұмысшы санын көбейту жолымен өндірісті арттыру резерві бір жұмысшыны орташа өндіру көлемімен көбейген жұмысшылар санына көбейту арқылы табамыз.

∆ ВП =∆КР×ГВ ₁

∆ ВП - өнім көлемінің артуы

∆КР- көбейген жұмысшы саны

ГВ ₁ - орташа есеппен бір жұмысшының өндіру көлемі.

© 2. Жұмыс уақыты қорын қолдану анализі

Персоналды қолдану көрсеткішін атқарған жұмыс күнімен сағатыңын саны, сондай - ақ жұмыс уақытының қоры (ФРВ) дәрежесәі негізінде анықтауцға болады. Мұндпй анализ жұмысшының әр бір категориясы бойынша жасалады. Сондай - ақ Өндіріс бөлімшелерінің бүкіл өндірісті қамтитін анализде жүзеге асырады. Жұмыс уақытының қоры жұмысшының саны бір жұмысшының атқарған күні және бір күнде жұмыс сағатына тәуелді болады.

ФРВ = ЧР ×Д×П

Көрсеткіштер

T _o

T ₁

Ауытқуы

Көрсеткіштер: Орташа жұмыс саны

To: 160

T1: 164

Ауытқуы: +4

Көрсеткіштер: Жылда бір жұмысшының атқарған саны

To: 225

T1: 215

Ауытқуы: -10

Көрсеткіштер: Бір жылда сағат саны

To: 1755

T1: 1612, 5

Ауытқуы: -1425

Көрсеткіштер: Бір күнде сағат саны

To: 7, 8

T1: 7, 5

Ауытқуы: -0, 3

Көрсеткіштер: ФРВ

To: 2 80 800

T1: 26 44 50

Ауытқуы: -16 350

∆ФРВ = (164 - 160) ×225×7, 8 = +7020сағ

∆ ФРВ = 160×(215 - 225) × 7, 8 = - 12 792 сағ

∆ ФРВ = 164×215×(7, 5 - 7, 8) = - 16 350 сағ

16 350 сағ

© 3. Кәсіпорын персоналының қолдану эффективтілігінің анализі

Персоналды қолдану интенсивтілігінің деңгейін бағалау үшін еңбек өнімділігінің жалпы, жеке және көмекші көрсеткіштер қолданады. Жалпы көрсеткіштер бұл бір жұмысшының құндық түрде өнімділігі. Жеке көрсеткіштер - бұл белгілі бір өнімнің бір сапасын өндіруге жіберген уақыт шығыны(еңбек сыймдылығы) . Көмекші көрсеткіштер - бұл белгілі бір жұмысты орындауға кеткен уақыт шығыны немесе бір уақыт аралығында атқарылған жұмыс көлемі. Еңбек өнімділігін сипаттайтын жалпы ең негізгі көрсеткіштердің бірі - бір жұмысшының орташа өндіру көлемі болып табылады. Бір жұмысшының орташа өндіру жылдық өндіру көлемі мына жолмен табылады.

ГB _nnn = У _д ×Д × П × ЧВ

У _д - жалпы персонал саны

Д - бір ұмысшының жылда жұмыс атқарған күні.

П - жұмыс күнінің уақытылығы.

ЧВ - бір сағатта өндіру көлемі.

Бұл фактордың әсерінен детерминациялық факторлық анализ негізінде анықтауға болады. Кестеде берілген мәліметтер арқылы абсолюттік айырмашылықтар әдісін қолданып есептеуге болады:

Көрсеткіштер

Көрсеткіш мәні

Ауытқуы

T _o

T ₁

Көрсеткіштер: 1. Персоналдың орташа саны

Көрсеткіш мәні: 200

Ауытқуы: 200

Көрсеткіштер: 2. Соның ішінде жұмысшылар

Көрсеткіш мәні: 160

Ауытқуы: 164

Көрсеткіштер: 3. Жалпы персонал ішінде жұмсшылар үлес салмағы

Көрсеткіш мәні: 0, 8

Ауытқуы: 0, 82

+0, 2

Көрсеткіштер: 4. Бір жүмысшының бір жылда жұмыс атқарған күн саны

Көрсеткіш мәні: 225

Ауытқуы: 215

-10

Көрсеткіштер: 5. Барлық жұмысшының атқарған сағат саны

Көрсеткіш мәні: 2 80 800

Ауытқуы: 264 450

-16350

Көрсеткіштер: 6. Жұмыс күнінің орташа ұзақтығы

Көрсеткіш мәні: 7, 8

Ауытқуы: 7, 5

-0, 5

Көрсеткіштер: 7. Базалық кезең бағалауымен өндіріс көлемі

Көрсеткіш мәні: 80 000

Ауытқуы: 83 600

+3600

Көрсеткіштер: 8. Бір жұмысшының орташа жылдық өндіріс көлемі, мың тг

Көрсеткіш мәні: 400

Ауытқуы: 418

+18

Көрсеткіштер: 9. Жұмысшы өнімділігі; орташа жылдық, мың тг

Көрсеткіш мәні: , 2

Ауытқуы: 2371

+148, 8

Көрсеткіштер: 10. Орташа күндік

Көрсеткіш мәні: 284, 4

Ауытқуы: 316, 13

+31, 23

Көрсеткіштер: 11. Орташа сағат

Көрсеткіш мәні: 284, 9

Ауытқуы: 316, 13

+31, 23

Кестеде көрсетілгендей, бір жұмысшының орташа жылдық өнімділігі 18 мың теңгеге артқан немесе 4, 5% артқан. Бұл өзгеріс мына факторлар әсерімен пайда болады:

А) Жұмысшының үлес салмағының артуы.

∆ ГВ _уд = ∆УД ×Д _о × П _о ×ЧВ _о

Б) Бір жұмысшының атқарған күні өзгерісі:

∆ГВ _д = У _ді ×∆Д × П _о ×ЧВ _о

В) Жұмыс күні ұзақтылығы:

∆ГВ _п = У _ді ×Д ₁ × ∆П ×УВ _о

Г) Бір сағатта еңбек өнімділігі:

∆ГВ _чв = У _ді ×Д ₁ × П ₁ ×∆УВ

Сонда - ақ анализ барысында орташа сағаттық өнімділік деңгейінің өзгерісі және мынадай формуламен есептеледі:

Бұл жерде ∆ ФРВ _хі - салыстырмалы жұмыс уақытының белгілі бір шаралар негізінде азаюы.

Еңбекке ақы төлеу қаражаттарын тиімді пайдалануды бағалау үшін мынадай көрсеткіштерді қолдану қажет, олар нақты бағадағы өнім өндірісінің көлемі, өнімді сатудан түскен сома және жалақының бір теңгельне пайда түріндегі көрсеткіштер қолданылады. Талдау процесінде осы көрсеткіштердің өсуін, олардың деңгейі бойынша жоспардың орындалуын зерттеуді қажет етеді. Әсіресе қандай кәсіп орын қаншалықты тиімді жұмыс істейтінін көрсететін шаруашылықаралық салыстырмалы талдау пайдалы болып келеді.

Еңбек ресурстары мен еңбек ақысы қорын пайдалануды талдау.

Еңбекке ақы төлеу қорын тиімді пайдалану көрсеткіштері:

Көрсеткіштер

өткен жыл

Есеп беру жылы

Бәсекелес кәсіпорын

жоспар

факт

Көрсеткіштер: 1теңге. Жалақыға өнім өндірісі. Теңге.

өткен жыл: 6, 20

Есеп беру жылы: 6, 54

Бәсекелес кәсіпорын: 7, 54

7, 05

Көрсеткіштер: 1теңге. Жалақ. өнім сатудан түскен сома.

өткен жыл: 4, 05

Есеп беру жылы: 4, 35

Бәсекелес кәсіпорын: 5, 13

4, 90

Көрсеткіштер: 1теңге. Жалақ. Жалпы пайда сомасы

өткен жыл: 1, 03

Есеп беру жылы: 1, 13

Бәсекелес кәсіпорын: 1, 46

1, 40

Көрсеткіштер: 1теңге. Жалақ. Таза пайданың сомасы.

өткен жыл: 0, 85

Есеп беру жылы: 0, 98

Бәсекелес кәсіпорын: 1, 18

1, 25

Жоғарыда көрсетілген таблицадан көріп отырғанымыздай, талдау жасалынып отырған кәсіпорын еңбекке ақы төлеу қорының қаражатын пайдалану тиімділігін арттыруға қол жеткізіп отыр. Есеп беріп отырған жылы жалақы теңгеcіне көп өнім алатын, жалпы және таза пайда алынған, жинақ қорына көп ақша аударылған. Алғашқы екі көрсеткіш бәсекелес кәсіпорынға қарағанда деңгейі жоғары болып келеді.

Теңге жалақыға өнім өндірісін факторлық талдау үшін мына төмендегі модель пайдаланады:

ВП/ФЗП=ВП/Т·Т/∑Д·∑Д/ЧР·ЧР/ЧПП/ФЗП/ЧПП=ЧВ·П·Д·Уд/ГЗП;

Мұнда ВП-ағымдағы бағадағы өнім шығару;

ФЗП-персоналды жалақы қоры.

Т-өнім өндіруге жұмсалынған сағаттар саны;

∑Д-талданған кезеңдегі барлық жұмысшылардың жұмыс істеген күндер саны;

Д-талдау жасалған кезеңдегі бір жұмысшының жұмыс істеген күшінің саны.

ЧП/ФЗП=ЧП/Прп·Прп/В·В/ВП·ВП/Т·Т/∑Д··∑Д/ЧР·ЧР/ЧПП/ФЗП/ ЧПП=Дчп·R·УТ·ЧВ·П·Д·Уд/ГЗП.

Жоғарыда аталған модельдерге факторлардың әсерін есептеу үшін тізбелік қщю тәсілін пайдалануға болады. Мына төмендегі кестеден біз қандай фактордың есебінен теңгель жалақыға таза пайданың өзгергенін көреміз.

Ақша жалақыға пайданы факторлық талдау үшін мәліметтер:

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.