Әдебиеттік оқытудың тәрбиелік, дамытушылық мақсаты мен міндеттері

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 75 бет
Таңдаулыға:

Лекция тезистері.

№ 1. Әдебиеттік оқытудың тәрбиелік, дамытушылық мақсаты мен міндеттері

Жоспары:

Бастауыш мектепте Әдебиеттік оқу әдістемесі пәнінің мақсаты мен міндеттері.
Пәннің басқа ғылымдармен байланысы.
Әдіс туралы ұғым.

1. Бастауыш мектепте Әдебиеттік оқу әдістемесі пәнінің мақсаты мен міндеттері

Әдебиеттік оқу әдістемесі пәнін оқу, білу не үшін керек? Себебі Әдебиеттік оқу әдістемесі пәнінің - Қазақ республикасының мемлекеттік тілі, ол өнеркәсіп пен техниканың, ғылым мен мәдениеттің және қоғамдық-саяси өмірдің барлық саласын қамтып көрсететін бай лексикасымен, қалыптасқан жазу жүйесімен және әр түрлі стильдік тармақтарымен сипатталады.

Әдебиеттік оқу әдістемесі пәнін бастауыш, орта мектептерде, жоғары және арнаулы орындарда арнайы пән ретінде оқытылуда.

Бастауыш сыныптарда балалар Әдебиеттік оқу әдістемесі пәні сабақтарында нені білуге тиіс?

Балалар бастауыш сыныптарда оқуға, жазуға үйренеді, ойын анық, дәл жеткізе алатындай дағдыға, яғни дұрыс сөйлеуге үйренеді.

Сонымен, 5В010200 - мамандығы бойынша оқитын студенттерге бастауыш сыныптарда Әдебиеттік оқу әдістемесі пәнін оқытудағы мақсат - бастауыш сынып оқушыларын сан алуан грамматикалық формаларды қолдана білуге үйрету және соның негізінде олардың тілдерін ұстарту, сондай-ақ жазу дағдыларын бекітіп, сөйлей білуге төселдіру болып табылады.

Бастауыш мектепте оқытылатын грамматика, оқу, тіл дамыту сабақатарының, бір жағынан білімдік мәні, екінші жағынан тәрбиелік мәні, үшіншіден баланың жеке басындағы қасиеттерді дамытып, олардың әлеуметтік бағдарларын айқындай түсуде орасан зор үлес қосады.

Бастауыш мектепте ана тілінен оқушыларға білім, тәрбие беруден және оларды дамытуда мынадай қағидалар басшылыққа, алынады:

Мұғалім білімдік, тәрбиелік, дамыту жағынан құнды, шәкірт ұғымына сай келетін, анық та дәл, көркем тілмен жазылған материалдарды іріктеп алып, қазақ тілі сабақтарында пайдаланып отыруға міндетті;
Балаларды дәл, анық, бейнелі сөйлеуге жүйелі түрде, үнемі дағдыландырады;
Көркем шығармалар арқылы білім бере отырып, балалардың сезімдеріне әсер етіп, совет адамына қажетті моралъдық қасиеттер, адамгершілік мінез - құлықтардың қалыптасуына жағдай туғызады.

2. Пәннің басқа ғылымдармен байланысы.

Біздің қоғамымыз ілгері дамыған сайын, оқыту процестерінің де мазмұны жаңарып, әдістері жетілдіріліп келеді. Оқыту процесінде кездесетін себептілікті, байланыстылықты, бір-біріне тәуелділікті, даму жолдарын нақты ажырату үшін таным заңдылықтарын жете білудің маңызы зор.

Әрбір пәннің оқыту әдістемесі белгілі бір ғылымға негізделеді. Мысалы, әдебиетті оқыту әдебиеттану ғылымына, тарихты оқыту тарих ғылымына, ал қазақ тілін оқыту әдістемесі қазақ тіл біліміне тығыз байланысты қаралады. Тілде дамымай, өзгеріске ұшырамай, бір қалыпта қалып қоятын мәңгілік еш нәрсе жоқ, бәрі де өзгереді, дамиды. Сондай өзгеру мен дамуды тілдің синтаксистік жүйесінен көруге болады.

Мектепте қазақ тілін оқыту барысында оқушының ауызша және жазбаша тіліне көп көңіл бөлінеді. Мұның өзі тілдің фонетика, орфография және орфоэпия бөлімдерін саналы меңгеруге байланысты. Бұл тақырыптарды дұрыс меңгерген оқушы жазба жұмыстарында қате жібермей, сауатты жазатын болады. Бұлардың бәрі де оқыту процесінде байланыстырып сөйлеуге дағды бере отырып, ойын жүйелі, дұрыс айта білуге жаттықтырады.

Педагогика ғылымы соңғы жылдары бірсыпыра табыстарға жетті. Әсіресе, адамның психикасының қоғамдық-тарихи даму табиғатын танып білуде, ой-санасының жетілуін зерттеу проблемасының айналасында үлкен ғылыми зерттеулер жүргізілуде.

Психологияның жеке пәндер әдістемесін нақтылап түсіндіруде алатын орны ерекше. Мысалы, психология грамматикалық ережелерді оқушылардың қалай меңгеретінін, оны күнделікті практикада қалай жүзеге асыратынын зерттеп, қазақ тілін оқыту әдістемесінің дамуына ықпалын тигізіп отырады.

Оқу жоспарын жасағанда да, Әдебиеттік оқу әдістемесі пәнінің бағдарламасы мен оқулықтарындағы оқу материалдарын іріктеуде де оқушылардың жас ерекшелігі мен психологиялық ерекшеліктері ескеріліп отырады.

Оқу-тәрбие ісіндегі ең қажетті мәселе - мұғалімнің психологиялық жағынан дайындығы. Әсіресе, қазақ тіліг оқытуда мынадай психологиялық ерекшеліәктерді меңгеру қажет болады: біріншіден, сөйлеу процесіндегі ерекшелік, екіншіден, жеке оқушының ана тілін меңгеру қабілеті ескерілуі тиіс. Сондықтан қазақ тілін оқытатын мұғалім өз пәнінің ерекшелігіне қарай психологияны жақсы білуі қажет.

«Оқушылардың материалды меңгере алуының психологиялық негізі сабақтың әрі әсерлі, әрі қызықты өткізілуіне байланысты. Сабақ психологиялық жағынан неғұрлым әсерлі болса, оқу материалын олар соғұрлым терең түсінеді. Бұл - мұғалімнің шеберлігіне де қатысты мәселе. Сабақты психологиялық жағынан өте тартымды етіп құру үшін, негізгі үш жағдайдың болуы шарт: бірінші жағдай - сабақтың педагогикалық тұрғыдан ойдағыдай болуы. Оған қатысты мәселелер шартты түрде: мұғалім мен оқушылардың сабақ кезіндегі қарым-қатынасы, мұғалімнің өзін-өзі ұстау мәнері, оның өнегелі өнегесі, сыртқы келбет-пішіні, сөйлеу мәдениеті, оқушыларға қатаң талап қоюмен бірге, олардысыйлай да білу, саналы адамгершілік пен парасаттылыққа баулу т. б. Мұғалімнің сабақта жеке оқушыны өзіне қарата, зейінін аудара білуі сынып ұжымын тегіс меңгере алуын қамтамасыз етеді. Сабақтың теориялық жағы негізгі тактілермен дәлелденіп, оның ғылыми мәні көңілге қонымды болса, ол оқушылардың логикалық ойлау ынтасын арттырады және сабақ оқушыларға әсерлі болады. ‡шінші жағдай - сабақтың әдістемелік жағынан тиімді болуы. Бұл мұғалімнің материалды баяндау әдісін шеберлікпен игере алуында, дидактикалық заңды принциптерді орынды қолдануына, қажетті көрнекі құралдар мен тәжірибе жұмыстарын тиісті кезінде көрсете білуіне байланысты. »

3. Әдіс туралы ұғым.

Әдіс - грекше зерттеу жолы деген сөз. Басқаша айтқанда адамның ақыл-ойының және практикалық қызметінің тәсілі деген мағынаны білдіреді. Әдіс мынадай түрлерге бөлінеді: 1-әдіс, 2-оқу әдісі, 3-мұлалімнің оқыту әдісі, 4-оқушылардың білімді үйрену әдісі.

Оқу әдісі - оқушылардың дүниетанымын қалыптастыру, қабілетін дамыту, оларға білім, білік және дағдыны меңгерту жолындағы мұғалім мен оқушылардың өзара біліктегі атқаратын жұмыстарының тәсілі.

Оқу - екі жақты процесс, оған бір жағынан - мұғалім, екніші жағынан - оқушылар қатысады. Мұғалім оқу жұмысын ұйымдастырып, оған тікелей басшылық етеді. Ол оқушыларға жаңа білімді түсіндіреді, танымдық қызметін жандандырады, тапсырма беріп, оның орындалуын қадағалайды. Оқушы еңбегінің қаншалықты тиімді болып отырғанын ескеріп, білімін бағалайды. Оқу процесінің табысты болуында мұғалімнің теориялық дайындығы, методикалық шеберлігі, педагогикалық әдептілігі шешуші роль атқарады.

Мұғалімнің оқыту әдісі деп - оқу процесінде оқушылардың ақыл-ой процесіне басшылық ету және білім беру тәсілдері айтылады, ал, оқушылардың үйрену методы дегеніміз - олардың білім, білік, дағдыларды меңгеру тәсілдері. Оқу процесін жүргізу жұмысында басшылық рольді мұғалім атқарады. Сол себепті мұғалімнен білімділік және методикаға төселген шеберлік талап теіледі. Ал, оқушылар болса оқу еңбегіне саналы әрі белсенді түрде қатысу дағдысына жаттығып, оған әбден машықтанған болуы қажет. Осындай екі жақты белсенді әрекеттің нәтижесінде ғана оқыту процесі көздеген педагогикалық мақсаттарға жете алады.

Оқыту әдісінің негіздері . Қазақ тілін оқыту әдістемесінің методологиялық негізі дүниетаным теориясы болып табылады.

Оқыту әдісінің педагогикалық және психологиялық негіздері де бар. Біріншіден, оқыту әдісіоқудың мақсаттары мен міндеттеріне негізделеді. Оның өзі оқушыларды тәрбиелеу мақсаттарынан туындайды.

Екіншіден, қазақ тілін оқыту әдісі дидактика принциптерін өз табиғатына лайықтап қолданады. Мәселен, теория мен практиканың байланыстылық принципі қазақ тілін оқытуда кеңінен орын алады.

Үшіншіден, бастауыш сыныптарда Әдебиеттік оқу әдістемесі пәнін оқыту әдісі психология ғылымына сүйенеді, оның жаңалықтарын негізге алады. Осыған орай балалардың абстракциялы ойлау қызметінің даму деңгейіне сәйкестіріліп, грамматикалық, абстракция элементтері енгізіліп келеді. Бұл ретте оқыту методы оқушылардың жас ерекшелігіне, ақыл-ой дамуына, қабілеті мен талғамына сәйкес қолданылады.

Төртіншіден, Әдебиеттік оқу әдістемесі пәнін оқыту әдісі оқу мазмұнына шарттас құралыдаы. Оқу мазмұнының өзгеруіне байланысты оқыту әдісі де өзгеріп отырады. Мысалы, сынып сайын оқу материалының бірте-бірте күрделене түсетіндігіне сәйкес оқыту әдісі де оқушылардың бақылау, ойлау қабілетін дамыта түсетін өздік жұмыс әдістеріне көбірек орын беріледі.

Бесіншіден, Әдебиеттік оқу әдістемесі пәнін оқыту әдісі тіл білімі ғылымының зерттеу әдістеріне тығыз байланысты әрі біршама оған бағынышты келеді. Бірақ ғылыми-зерттеу әдістері мен оқыту әдісі бірдей емес. Оқыту негізінде, ғылымда анық танылған білімді баяндау, түсіндіру логикасын көрсетеді, оқушылар ондай білімді ұғынып меңгереді. Дегенмен оқыту әдісі зерттеу жолын да қолданады.

Оқыту әдісінің жалпы түрлері . Мектептегі оқыту жұмысының алдына қойылатын түпкі мақсат - тәрбиемен қатар саналы білім, берік практикалық дағды беру және оларға білімді өздігінен меңгеру жолын, сол білімді практикада кәдеге асыра алатындай іскерлікті дарыту. Бұл игі мақсат оқыту тәсілдерін, білімді меңгеру процесінде оқушының өздігінен жұмыс жасауына себін тигізетін тиімді әдістерді қолдану жолымен жүзеге асады. Осыған байланысты бастауыш сыныптарда Әдебиеттік оқу әдістемесі пәнін оқыту ісінде өзін практикада ақтаған - жинақтау, индукция-дедукция, бақылау және эврикалық әдістер пайдаланылып келеді. Мұғалім сабақта белгілі бір әдіске жетекшелік рөл бергенімен, оны мыңда бір дауа әдіске айналдырып алмауды ойластырады. Демек, бір сабақта бірнеше әдістің элементін ендіріп, оқу жүйесін тиімді, тартымды ұйымдастыру тәсілін іздестіреді.

Талдау-жинақтау - оқытудың жалпы әдісі. Ал оның жеке бөліктері - салыстыру, таптау, саралау, абстракциялау, тұжырымдау, нақтылау, жүйелеу. Талдау (анализ) әдісі Әдебиеттік оқу әдістемесі пәнінің табиғатына лайық келеді.

Оқыту әдісінің индукция және дедукция түрлері оқу материалдарын өту кезіндегі оқушының ойлау жолдарына қарай қолданылады. Индукция - жеке оқиғадан, нақты заттардан жалпы ережеге келетін ойлау формасы.

Дедукция - әдісін қолданғанда, жалпы ұғым анықтама заңдылықтарды танудан жеке ережеге келетін ойлау қызметі орын алады. Бастауыш сынып оқушыларының психологиялық ерекшеліктеріне қарай жаңа материал көбіне и н ду к ц и я әдісімен түсіндіріледі.

Эврикалық немесе сұрақ-жауап әдісі. Дидактиктер бұл әдістің өзін үш түрге бөліп қарастырады. Олар: проблемалық әдіс, ізденісті немесе ішінара ізденісті әдіс және зерттеу әдісі.

Бастауыш сыныптарда ана тілін оқытуда тіл дамыту әдісі кеңінен қолданылады. Бұл әдіс оқушыларға ана тілінің сөздік қорын, сөз құрамын, орфоэпиялық, орфографиялық ерекшеліктерін меңгертуді мақсат етіп қояды. Сонымен бірге баланы дұрыс сөйлеуге, жазуға, өз ойын айтып беруге үйрету жолын қарастырады.

Сұрақтар мен тапсырмалар :

1. Бастауыш сыныптарда Әдебиеттік оқу әдістемесі пәні не үшін оқытылады.

2. Бастауыш сыныптарға арналған «Қазақ тілі», және «Ана тілі» оқулықтарымен танысыңыздар.

3. Әдіс ұғымына анықтама беріп, оның әр түрін сипаттаңыз.

4. Әдебиеттік оқу әдістемесі пәнін оқыту әдістемелік, лингвистикалық негізі дегенді қалай түсінесіз?

№ 2. Бастауыш мектепте қазақ тілін оқытудың теориялық негіздері

Жоспары:

1. Әдебиеттік оқу әдістемесі пәнін бастауыш мектепте оқыту әдістері.

2. Әдебиеттік оқу әдістемесі пәнінен бастауыш сыныптар үшін жасалған оқу-әдістемелік топтама.

1. Әдебиеттік оқу әдістемесі пәнін бастауыш мектепте оқыту әдістері.

Бағдарлама балаларға нені оқыту керектігін көрсетеді, бағдарлама бойынша оқулықтар жасалады. Ал бұл материалдар оқушыларға қалай үйретіледі? Белгелі бір пәнді үйрету барысында оқушылардың әрекетін ұйымдастыруды оқытудың әдісі дейміз. Оқыту әдістерінің қайсысы болмасын, оқушы мен мұғалімнің ара қатынасын білдіреді. Бұл олардың бірлесіп әрекет ету тәсілдері болып табылады.

Оқыту әдістерінің дидактикалық жүйесі оқыту жолдарының жалпы заңдылықтарын көрсетеді.

Оқыту әдістерін зерттеуші ғалымдар, жалпы алғанда, былайша топтайды: 1) балалардың оқу-таным әрекетін ұйымдастыру және оны іске асыру әдістері; 2) оқу-таным әрекетіне түрткі (мотивация) жасау, әсер ету әдістері; 3) оқу-таным әрекеттерінің тиімділігін тексеру әдістері.

Бұлардың әрқайсысына бірнеше жекелеген әдіс енеді. Мысалы, 1-топқа сөздік, көрнекілік және практикалық әдістер (олар қабылдау мен есте сақтауға негізделеді) ; индуктивтік, дедуктивтік әдістер (логикалық ойлауға негізделеді), өздігінен орындау, мұғалімнің басшылығымен орындау әдістері (қиялға, ерікке негізделеді) . Ал ІІ-топқа баллардың қызығу мүддесін туғызу, зейініні жинақтау және оқуда борыш, жауапкершілік туғызу әдістері; ІІІ-топқа ауызша тексеру, жазбаша тексеру, лабораториялық-практикалық тексеру және өзін-өзі тексеру әдістері енеді.

Әдебиеттік оқу әдістемесі пәнін оқыту барысында бұл әдістердің қайсысының қай кезде тиімді екенін мұғалімнің өзі айқындап, іріктеп қолданады.

2. Әдебиеттік оқу әдістемесі п ә нінен бастауыш сыныптар үшін жасалған оқу-әдістемелік топтама.

Бастауыш сыныптарда қазақ тілінен мынадай оқу-әдістемелік топтамалар жасақталған:

Әліппе оқулығы - көп деңгейлі, дамыта оқытылатын, ұлттық ерекшелігі бар, дәстүрлі мектепке арналған төл оқулық. “Әліппе” оқулығы Ш. Әуелбаевтың жетекшілігімен ғылыми қызметкер Р. Ізғұтынова, Ә. Наурызбаева және А. Құлжановалар жазып, 1997 жылы “Атамұра” корпорациясынан басылып шықты.

“Әліппеде” психология, педагогика, лингвистика ғылымы пәндерін басшылыққа алады.

“Әліппені” оқыту мынадай кезеңдерден тұрады.

1-кезең: “Әліппеге” дейінгі кезең - 2 апта, 14 сағат.

2-кезең: Сауат ашу кезеңі - 98 сағат.

Оқу материалдары осы кезеңдердің ерекшеліктеріне қарай орналасқан.

Ана тілі оқулығы - 1-сынып «Ана тілі» - интеграциялық оқулық. Оқулықта оқу материалдардың мазмұны маусымдық-тақырыптық принципке құрылған. Жалпы сағат саны 126, аптасына 7 сағаттан оқытылады. Оқу-жазу - тіл дамыту жұмыстарын өзара байланыстыра күнбе-күн ретіне қарай орнын ауыстыра отырып жүргізу қажет. Оқулықтағы ақын-жазушылардың туындылары соңғы талаптарға сәйкес, педагогика-психология және әдістемелік ғылымдардың соңғы жетістіктеріне қарай іріктелген. Оқулықты негізінен 3 топқа бөліп қарастырамыз, тақырыптары мынадай;

«Біздің Отанымыз»
«Адам және табиғат»
« Отбасы және балалар»

2-сынып «Ана тілі» 136 сағат, аптасына 4 сағаттан. 2- сыныптқа арналған оқулыққа іріктеліп алынған материалдар негізінен халық ауыз әдебиеті үлгілері, көрнекті ақын-жазушыларымыздың шығармалары мен үзінділері, сонымен бірге танымдық маңызы жоғары кейбір ғылыми очерктер мен үзінділер, мақалалар болып табылады. Оқулыққа енген материалдар құрылымы жағынан тақырыптық принципке сәйкес орналастырылған.

3-сынып «Ана тілінен» 136 сағат, аптасына 4 сағаттан. Әр бөлім сайын сұрақтар мен тапсырмалар, мақал-мәтелдер, жаңылтпаштар, жұмбақтар берілген. Әңгімелер 400-500 сөзден тұрады. Әңгіменің соңында жоспар берілген. Тарих, ауыз әдебиеті, халық педагогикасымен тәлім-тәрбие, адамгершілік, табиғат атақты адамдар туралыәңгімелер «Абай жолынан» үзінділер бар. Сөздік жұмыстары да қамтылған Жыл аяғында 7-8 мыңдай сөзді меңгеріп, 10-15 өлең жаттау талап етіледі.

4-сынып «Ана тілінен» 136 сағат, аптасына 4 сағаттан. 4-сынып оқулығының материалдар көлемі жағынан күрделірек. Жоғары сыныпта әдебиеттік оқу курсына үлкен дайындық істелінеді.

№3. Әдебиеттік оқудың түрлері. Әдебиеттік оқудың мақсаты мен маңызы және принциптері

Бастапқы оқуды қалыптастыру: буындап оқу, тұтас сөзді дауысты дыбысқа бағыттай оқу.
Оқуға және жазуға үйрету әдісі.

Сауат ашу кезінді оқу мен жазу жұмыстары өзара тығыз байланысты болады. Жақсы оқи алатын бала таза да сауатты жаза біледі, ал, жазуды жақсы меңгерген оқушы оқу қызметін жеңіл атқарады. Бір сабақтың өзінде оқу қызметі мен жазу жұмысы бірін-бірі алмастырып және бірін меңгеруге екіншісінің көмегі тиіп отырады. Бұл бпйланыс балының алғаш А дыбысын танып, оны оқумен бірге «Аа» әрпін жазып үйренуден басталады да, ол бүкіл сауат ашу кезеңінде бірлікте жүріп отырады. Демек, Әліппені оқып үйрену кезеңінде ана тілі пәнінен бір күнде жүретін екі сабақтың біреуі дыбыс пен әріпті тануға арналады. Бұл әлбетте, оқуға үйрету сабағы болады. Ал, екінші сабақта сол күнгі үйренген дыбыстың әрпін және жаңа әріп қатысқан буын, сөз, сөйлем жазу жұмысы жасалады.

Баланы оқуға үйретуде көзделетін мақсат оларды оқығанына түсініп, саналы білім алуға тәрбиелеу. Әліппе кезіндегі оқу буын оқуға негізделеді. Әліппе оқудың бірінші кезеңінде бір буынды, бірте-бірте жеңіл екі буынды сөздер оқылады. Екінші кезеңінде үш-төрт буынды сөздер оқытылады. Ондай көп буынды сөздер әліппе кітабында бірден тұтас берілмейді, олар буын-буын жігімен үзіліп теріледі. Сондай тәсілмен та-ға-ла-ды; шы-рыл-дай-ды түрінді жазылған сөздердің буындары өзара созылыңқы әуенмен жалғастырылып, бір сөз қалпына келтіріп оқуға үйретіледі.

Әліппені өтудің екінші кезеңінің аяғына таман жалғаулық шылаулар (-да, -та, -мен), үшінші кезең соңында сұраулық шылаулар (-ма, -ме) қатысқан сөйлемдер сиректеу болса да ұшырасады. Мұғалім оқу материалында кездескен осындай жаңалықтарды елеусіз қалдырмайды. Қайта оларға дер кезінде оқушылардың назарын аударады. Ол үшін әлгіндей сөйлемдер қайтадан оқытылып, ондағы сөз санын анықтап талдатады. Әр сөздің бөлек жазылғанына балалардың назарын аударады. Мүмкіндігіне қарай, әр сөзге сұрақ қойып бақылау жасатылады. Шылау сөзге сұрақ қойылмайтынын байқатады. Әліппе оқудың төртінші кезеңінде басқа тілдерден енген сөздердің қолданылатындығына байланысты оқу материалы әжептеуір ауырлай түседі. Оның өзі екі жағдайда кездеседі: біріншісі - тиісті дыбыстарды (х, в, ф, ч, ц, щ, һ, ъ, ь) артикуляциялық жағынан дұрыс айтудың қиындығы болса, екншісі - сол дыбыстардың қатысуымен жазылатын сөздердің лексикалық мағынасы. н дәл түсіндірудің оңай еместігі.

Сөйлеммен байланысты тексті оқуға үйрету оқушыларды Әліппе бағанындағы сөздерді, сөйлем мен шағын мақаланы оқу арқылы жүзеге асырыла бастайды. Оқушы сөйлемдегі әрбір сөздің мағынасына түсінетін болуы тиіс. Алайда мұның өзі тұтас сөйлем мағынасын толық түсінуді қамтамасыз ете алмайды. Себебі, баланың ойы көбіне сөзді дұрыс танып оқуға бөлінедіде, әр сөйлемде не түгел тексте не айтылғанын меңгере алмай қалады. Сөйтіп оқығанын мазмұндап бере алмайды. Бұл кемістікті болдырмау үшін, алғашқы кезден бастап-ақ оқушыны Әліппедегі тексті түсініп оқуға дайындау керек. Ол үшін оқылған текстің мазмұнын ашарлықтай сұрақ қйылады. Мысалы, «Мал төлден өседі» деген сөйлемді оқығаннан кейін, мұндағы әр сөздің мағынасн қаншалықты, қалай түсінетінін анықтау мақсаты алға қойылады. Соған орай сөйлемдегі сөздердің мағынасын танытуға байланысты төмендегі сұрақтар тізбегі арқылы әңгіме ұйымдастырылады.

Мал деп нені айтамыз?
Мал түліктерін атап шық
Төл дегеніміз не?
Төл түрлерін айтып жіберші.
«Өседі» деген сөз қандай ұғымды білдіреді, ол ұғымды басқаша қалай айтыр едіе?

Осылайша сұрақ-жауап негізінде жүргізілген әңгіме бойынша оқушының сөздік қоры молаяды, ой-өрісі дамиды, дүнметанымы кеңейеді. Сөйтіп байланыстырып сөйлеу дағдысы қалыптаса түседі.

Оқушы текстегі ойды тұтас түсіну үшін, әрбір сөйлемнің өзара мағыналық байланысын білуі тиіс. Бұл - бірінші сынып оқушыларының түсініген қиындық келтіретін жұмыс. Мұғалім сұрақ қою жолымен оқушыларға көмектесіп, олардың ой еңбегін біраз жеңілдетеді. Әуелі текстегі әрбір сөйлем санын сұрақ қойылады, ол сұрақтарға лайықты жауап алынады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.