Әлеуметтік институттар әлеуметтік өмірдің маңыды элементі ретінде

Пән: Социология, Демография
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 3 бет
Таңдаулыға:

Лекция №4
Тақырыбы: Әлеуметтік институттар мен әлеуметтік процестер.
Жоспары
1. Әлеуметтік институттар әлеуметтік өмірдің маңыды элементі ретінде.
2. Әлеуметтік институт белгілері мен функциялары.
3. Әлеуметтік институттардың типологиясы.
4. Әлеуметтік процесс ұғымы.

“Институт” деген термин бірнеше мағынада қолданылады. Европалық
тілдерге бұл термин латынның igstitutum – құрылғы, құрылым деген сөзінен
енген. Социологтар бұл категорияға өзіндік мағына берді. Әлеуметтік
институт - бұл ең алдымен қоғамдық қатынастардың белгілі саласын
реттейтін нормалардың жиынтығы болып табылады. Мағыналық жағынан – бұл
белгілі тұлғалардың белгілі жағдайларда мақсатты түрде бағытталған іс-
әрекеттер стандарттарының белгілі жиынтығы. Мысалы юстиция - әлеуметтік
институт ретінде іштей тұлғалар (прокурорлар), мекемелер (соттар),
материалдық құралдар жиынтығы болып табылады, сондай ақ адвокаттар т.б,
(прокуратура, соттар, тұтқынға алу орындары т.б.), ал мағыналы түрде
құқық қорғау саласындағы белгілі әлеуметтік функцияларды рындайтын
тұлғалардың стандартты түрдегі іс-әрекет образдарының жиынтығы). Бұль
стандартты іс-әрекеттер юстиция жүйелерінде (судья роліне, прокурор,
адвокат және т.б. ролдері) тиесілі әлеуметтік ролдермен іс-жүзіне асады.
Осылайша әлеуметтік институт – бұл әлеуметтік тәжірибенің тұрақты –
типі мен формалары. Осылардың көмегімен қоғамдық өмір ұйымдастырылады,
қоғамдық әлеуметтік ұйымдардың шеңберінде байланыстар мен қарым-
қатынастардың тұрақтылығы қамтамассыз етіледі. Әлеуметтік институттар –
бұл мыңдаған жылдар бойы мәдени эволюциямен жинақталған қоғамның өмір
сүруінің мықты құралы болып табылады. Өмір сүру үшін қоғам өзінің
бастапқы қажеттіліктерін қанағатандыру қажет. Бұл үшін қоғамда белгілі
әлеуметтік иститутар құрылған: Олардың мынадай түрлері бар:
- Экономикалық әлеуметтік институттар, өмір сүру құралдарын табу
қажеттілігі ( экономикалық инститтуттар, өндіріс);
- Саяси әлеуметтік институттар, әлеуметтік тәртіп пен
қауіпсіздік,қажеттілігі (саяси институттар, мемлекет);
- Рухани саяси институттар, білім беру, (жасөспірімге) өсіп келе
жатқан ұрпақты әлеуметтендіру, кадр дайындау (білім беру
институттары, ғылым мен мәдениетті, дін институттары);
- Отбасы институттары, ұрпақ жалғастыру қажеттілігі (жанұя және неке
институты);
Өзінің функцияларын іс-жүзіне асыра отырып, әлеуметтік институттар
құрамындағы тұлғалардың іс-әрекеттерін стандартты іс-әрекеттерге сай
болса қолдайды, керісінше индивидттердің іс-әрекеттері стандартты іс-
әрекеттердің талаптарынан ауытқыса оларды бақылап, бір ретке келтіріп
отырады. Әлеуметтік институттар нақты және латентін функцияларды атқарады.
Нақты функциялар күтімді, ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.