Әлеуметтік инфрақұрылым салалары

Пән: Социология, Демография
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Әлеуметтік инфрақұрылым салалары
Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет

Әлеуметтік инфрақұрылым салалары Әлеуметтікинфрақұрылымның негізгі мақсаты
- халыққа қызмет керсету. Бұл 30-дай саланы құрайтын күрделі кешен. Олар
халықтың қалыпты тұрмыс-жағдайын қамтамасыз етіп, мамандар даярлаумен,
адамдарды әр түрлі аурулардан қорғап, олардың дұрыс дем алуын
ұйымдастырумен айналысады. Нақты айтқанда кешен еңбек өнімділігі мен елдің
еркендеуі үшін жұмыс істейді.

Қызмет керсету түрлері өте көп. Олардың кейбірі күнделікті (біз күнде
дүкенге барамыз), кейбірі андасанда (мысалы, ауырған кезде), ал қайсыбірі
сирек уақытта (үй, машина жөндеу) қажетті болып табылады. Кейбір қызмет
түрлері халыққа жаппай қажет болса (сауда, денсаулық сактау, дем алу),
олардың кейбіреулері тек жекелеген топтарға көрсетіледі. Сендерге, жастар
үшін маңызды қызмет - білім беру, ал қарт адамдарға - кәрілікті әлеуметтік
жағынан қамтамасыз ету. Бұл қызмет түрлері арналып көрсетілетінін
білдіреді. Бірақ кез келген жағдайда олар адамдардың тұрып жатқан
жерлерінде керсетіледі. Сондықтан әлеуметтік инфрақұрылымды орналастырудың
негізгі факторы - халықтық (халықтың орналасуы) фактор. Табиғат
аясындағы демалыс су айдындарымен, орман, таумен байланысты. Оған
табиғиқор факторларының маңызы зор. Жоғары білім (университеттік,
институттық) ғылыми орталықтарға жақын орналасады. (ғылымды көп қажет
ету факторы). Инфрақұрылым нысандарын халыққа көлікпен бара алатындай етіп
орналастырады (көліктік фактор).

Халыққа күнделікті қызмет көрсететін салалар барлық халық орналасқан зонада
біркелкі таралып орналасады. Қалған инфрақұрылым мекемелерінің желісі
сиректеу болып келеді.

Тұрмыстық қызмет көрсету[өңдеу]

1. Тұрмыстық қызмет көрсету. Сауда халықыа тұтыну тауарларын ұсынды. Олар
үлкен партиямен (көтерме сауда) немесе бірбірлеп сатылады (бөлшек сауда).
Сауда жұмысының негізгі көрсеткіші - оның көлемі (тауар айналымы) мен
құрылымында.

Халықтың әл-ауқатының өсуіне байланысты, сауда құрылымында азықтық емес
тауарлар үлесі кебеюде (2007 ж: - 23-і). Адамдар азық-түліктен ет, үн және
ұннан жасалған өнімдерге, көкөніске, май, қант және кәмпит са тып алуға, ал
азықтық емес тауарлардан - киім, аяк киім және тұрмыстық, электр
бұйымдарына көбірек ақша жүмсайды. Сауданың негізгі белігі (35-і)
базарлардың үлесіне тиеді. Елімізде 50 мыңнан астам дүкендер бар. Ірі
дүкендер - фирмалық супермаркеттер кең таралуда. Бірақ ең қажетті
тауарлармен сауда жасайтын кішігірім дүкендер көп таралған күйде қалуда.
Олар тұтынушыларға мейлінше жақын орналасқан. Барлық тауардың 13-
іАлматыда сатылады, әрі сатып алынады. Ол - еліміздің басты
сауда сересі болып табылады.

Тұрмыстық қызмет көрсету мекемелері (шаштараздар, кір жуатын жерлер, киім
тазалау орындары, моншалар, автомобиль, тұрмыстық техникалар жендеу, киім,
аяқ киім тігу) негізінен қалаларда шоғырланған.

Адамдарды әр түрлі аурулардан қорғауда денсаулық сақтау басты рөл
атқарады. Қазақстан - 2030 бағдарламасындағы басты міндеттердің бірі -
халықтың денсаулығын сақтау. Ол - қоғамның игілігінің басты көрсеткіші,
оның сәтті дамуының кепілі болып табылады. Тек дені сау адамдар ғана
белсенді түрде білім алып, еңбек өте алады, өзіне материалдық табыс жасап,
Отанын қорғай алады. Елдегі халық денсаулығы тым жоғары дәрежеде емес. Жыл
сайын әрбір екінші қазақстандық дәрігерге қаралады. 4,5 мың ауруханалар мен
170 мыңнан астам дәрігерлер (дәрігерлер, мейірбикелер) медициналық көмек
керсетеді. Әлеуметтік қамсыздандыру мен білім беруден кейін бұл
сала бюджет қаржысын пайдалану жөнінен (барлық шығынның 10%-ы) үшінші
орында. Бірақ ол әлі жеткіліксіз.

Денсаулық сақтау мекемелерінің желісі ірі қалаларда көбірек дамыған. Мұнда
дәрігерлердің басым бөлігі шоғырланған және ірі медидиналық орталықтар,
мамандандырылған клиникалар жұмыс істейді. Ауыл тұрғындарына аудандық
поликлиникалар, шағын фельдшерлік пункттер қызмет керсетеді. Еліміздегі
басты денсаулық сақтау орталықтары Алматыда (дәрігерлердің 15
бөлігі), Астанада, Қарағанды мен Се мейде орналасқан.

Сурет:KBTUbuilding.JPG
300px
Өсіп келе жатқан жеткіншектерді өмірге және еңбекке даярлау үшін білім
берудің үлкен жүйесі жасалған. Әлеуметтік сфераның бұл саласы онымен
айналысатын адамдар саны жөнінен ең ірі болып саналады. Балабақшаларда,
жалпы білім беретін және кәсіптік мектептерде, колледждер мен жоғары оқу
орындарында 4 млн-нан астам адам білім алуда. Еліміздің тұрғындарының 13
оқу партасында деп есептеуге болады. Бұл еңбектеніп жатқан халықтың ең
үлкен армиясы - мектеп оқушылары, сендер 3 млн- нан асасыңдар.

Мектептік білім беру географиясы Қазақстанның барлық халқының орналасуымен
сәйкес келеді. Мектептер мен оқушылардың үлкен бөлігі негізгі қоныстану
белдеуінде орналасқан. Қалаға қарағанда ауыл мектептерінің саны 3 еседей
көп (6000-нан астам), бірақ оқушылар саны жөнінен (52%) қалалардың үлес
салмағы аздап жоғарылау. Жоғары білім беру - нағыз калалық сала.
Еліміздің ең студенттік қаласыАлматы (181 жоғары оку орындарының 66-і
орналасқан) көшбасшы болып саналады. Студенттер саны
бойынша Шымкент, Қарағанды, Астана, Тараз қалалары да ерекшеленеді.
Елімізде сан алуан мамандық алу үшін жағдай жасалған. Әл-Фараби атындағы
Ұлттық университет (Алматы), Гумилев атындағы Еуразия
университеті (Астана), Ұлттық техникалық университеті (Алматы) ірі мамандар
даярлау ұстаханасы болып саналады.

Халықтың демалысын ұйымдастыру[өңдеу]

• 2. Халықтың демалысын ұйымдастыру. Дем алу - адамдардың қалыпты өмір
сүруі үшін тамақ пен су сияқты жағдай. Ол -
адамдардың өздерінің қызметі (туризм, саяхаттар, санаториялық- курорттық ем
алу) мен бұған көмектесетін мекемелердің қызметінен (баспана беру,
тамақтану мен түрлі шаралар ұйымдастыру) тұрады. Мұның бәрі жалпы түсінікке
- рекреацияға бірігеді. Оның негізгі мақсаты - еңбек ету процесінде (окудың
да!) жұмсалған күшті (физикалық эмоциялық) қалпына келтіру.

Рекреация рухани ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.