Әлеуметтік медицинаның пәні. Қазіргі заман әлеуметтік медицинаның негізгі бөлімдері

Пән: Медицина
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 17 бет
Таңдаулыға:

Лекция тақырыптары

1. лекция. Әлеуметтік медицинаның пәні. Қазіргі заман әлеуметтік
медицинаның негізгі бөлімдері.
Қазіргі қоғамда әлеуметтік қызметкерлерді дайындауда әлеуметтік медицина
ең маңызды орындардың бірін алады. Ол медицина ғылымының құрылымында да,
әлеуметтік тәжірибе жүйелерінде де жеке өзіндік дисциплина болып табылады.
Әлеуметтік медицинаның пәні – қоғамдық денсаулық, өте бұрмаланған және
күрделі түсінік, ол өзінің құрамына қоғамның жағдайының анықтайтын әртүрлі
аспектілер мен факторларды қосады. Әлеуметтік медицинаның пәніне қоғам
денсаулығы деген түсінік бар, ол қоғамдық денсаулық деген емес, бөлек
мағына береді
Қоғамдық денсаулық әлеуметтік құрылымның бұзылыуының әр түрлі
жағдайларын көрсететін нақты әлеуметтік-медициналық ұғымды білдіреді.
Мысалы: психикалық эпидемиялар, қылмысты топтар, социопатиялар, девиантты
және делинквентті мінез-құлықтар, гомицид және суицид, эскапиз, қоғамдағы
демографиялық қозғалыстар, қоғамның қартаюы, жаңа туған нәрестелердің
өлімі, нақ еңбекке жарамды жастағы адамдардың өлімі, қоғамдағы қылмыстар
және т.б.
Қоғам денсаулығы – ең біріншіден, бұл әлеуметтік дәрігер тарапынан жалпы
қоғам жағдайына берілетін моральды және деонтологиялық баға. Жалпы, бұл
жерде қоғам денсаулығын бұзушы экономикалық, әлеуметтік-психологиялық,
мысалы, қазіргі кездегі медициналық білімдер мен дәрігерлік тәжірибиелерді
мистикамен алмастыру, әр түрлі діни секталарды және басқа да факторларды
атауға болады.
Яғни, әлеуметтік медицина пәні - бір-біріне атаулары жағынан жақын,
бірақ мағынасы жағынан өте алшақ екі ұғым: қоғамдық денсаулық және қоғам
денсаулығы болып табылады.
Әлеуметтік медицина денсаулық сақтау мен халықты әлеуметтік қорғау
саласында маңызды орында тұр. Бір жағынан клиникалық медицинамен, екінші
жағынан әлеуметтік жұмыспен тығыз байланыста. Клиникалық дәрігер өз
қызметінде мынандай түсініктермен профилактика, симптом, синдром,
этиология, диагноз, болжам және емдеу жұмыс жасайды. Клиникалық дәрігер
пациентпен , яғни аурудан зардап шеккен адаммен жұмыс істейді. Әлеуметтік
дәрігер клиентпен , яғни денсаулығына байланысты белгілі бір мәселесі бар
адаммен(қиын жағдайға ұшыраған, жақын адамынан айрылған, мүгедек болып
қалған және т.б. ) жұмыс істейді. Мәселе, жағдай және денсаулық -
әлеуметтік медицина саласының айналысатын негізгі түсініктері.
Қоғам денсаулығы әлеуметтік дәрігердің, қоғамның жалпы жағдайын,
моральды және деонтологиялық бағалауы. Бұл түсініктің де өзіндік ішкі
ұғымдар мен детерминанттары бар. Бұл орайда мысалы, қоғамның денсаулығының
бұзылуларының экономикалық, әлеуметтік, психикалық, себептерін және діни
секталарды да жатқызуға болады.
Әлеуметтік медицина 1940 жылы Ұлыбритания елінде әлеуметтік жұмыс жүйесінде
жеке білім және қолданбалы әдістер жиынтығы ретінде пайда болды. Дегенмен,
әлеуметтік медицина капиталистік елдерде тек Ұлы Отан Соғысынан кейін ғана
кеңінен таралды. Ресей елінде әлеуметтік медицинаның алғашқы кафедрасы 1998
жылы Мәскеу Мемлекеттік Әлеуметтік Университетінде(МГСУ) ашылды. Қазіргі
таңда шет елдердегі сияқты Ресей елінде де әлеуметтік медицина қарқынды
дамуда. 2001 жылы маусым айында Париж қаласында әлеуметтік медицина бойынша
4-ші Халықаралық Конгресс болды (1-ші 1998 ж). Ол ЮНЕСКО және Франция
президенті Жак Ширактың ұйымдастыруымен өтті. Әлеуметтік медицина бірнеше
бағыттар бойынша дамуда: көпшілік медицина, қоғамдық медицина және
әлеуметтанулық бағыт. Әліде екі пеницентарлы және әскери медицина бағыттары
өңделуде.
1. Көпшілік медицина. Негізінен көпшілік медицина дәрігерлері заңды
тұлғалармен жұмыс істейді. Ол еңбек ұжымының денсаулығымен, еңбек ұжымы
мүшелерінің қалыптасуы, олардың психосоматикалық статустарының
социометриялық өзгерістерінің болжалануы мәселелерімен айналысады.
Көпшілік дәрігердің басты міндеті – қандай жағдайда да еңбек ұжымындағы
атмосфераны бірқалыпты деңгейде сақтау.
2. Қоғамдық медицина. Қоғамдық дәрігерлер жеке физикалық тұлғалармен жұмыс
істейді. Адамдардың қоғамдық дәрігеріге баруының негізгі себептері –
адамның бір ауруға шалдыққан, жеке қайғылары, бір зорлық-зомбылыққа
ұшыраған, террор болған жағдайлардан кейінгі туындаған қиыншылықтар мен
мәселелер.
Қоғамдық дәрігер сонымен қатар, клиенттің қоғамдағы әлеуметтік,
психосоматикалық статусы өзгерген жағдайда, отбасында қиыншылықтар – бала
тәрбиесі, қартайған ата-ананың денсаулық жағдайлары, қызметіне байланысты
туындаған мәселелерде – қызмет орнын ауыстыру, қызмет шені төмендеуі немесе
жауапкершіліктің артуы және т.б, тұрғылықты жеріне байланысты – қоныс
ауыстыру, жаңа көршілермен, жаңа заңдылықтарды меңгеру сияқты өмірлік
мәселелер туындаған кезде қажет болады.
3. Әлеуметтанулық медицина. Бұл бағыт ең алдымен медицина , медициналық
генетика, медициналық электрондық технологиялар салаларында бірқатар
ғылыми жетістіктерге жетуге байланысты дамыды. Олар: клондау, адам
организмінің мүшелерін трансплантациялау, табиғи емес жолмен бала тудыру,
және т.б.
4. Пеницентарлы медицина. Бұл бағыт төмендегі салалар бойынша қызмет етеді:
• жабық қоғам – бас бостандығынан айырылған адамдар отыратын
орындар(түрме);
• қылмыскер болып туғандар;
• агрессия мен зорлықтың әлеуметтік және психосоматикалық
факторларының байланысы;
• түрмелердегі адамдардың қарым-қатынасы мен өзара байланыстарының
заңдылықтары;
5. Әскери әлеуметтік медицина. Клиникалық медицина көз қарасы бойынша дені
сау, бірақ өмірге бейімделу және өмір сүру сапасы төмен адамдарды емдеумен
айналысады.
2 лекция. Әлеуметтік медицинаның шығу тарихы. ХХ жүзжылдықтағы медицина
және қоғам.
Эхнатон перғауыны кезіндегі Египет.
Эхнатонтың – Аменхотеп 4 (1368-1351 б.э.д) тек дін саласында ғана емес,
сонымен қатар медицина саласында да ұлы реформатор болғаны бәрімізге
белгілі. Ол сол уақыттағы сиқыршыларды(колдун), магтарды, шамандарды елдің
денсаулығымен айналысқандары үшін қатты қудалаған, ол дәрігерлердің
мәртебесін көтерді. Эхнатонның кезінде Египетте халықтың денсаулығы
мемлекеттің ең басты қазынасы болды. Денсаулық және ауру деген
ұғымдардың мағыналары ашылып көрсетілді.
Гиппократ әлеуметтік дәрігер ретінде.
Кез келген дәрігер Гиппократ (460-370 б.э.д) жайында жоқ жегенде төрт
нәрсені біледі:
1. Гиппократ антын,
2. Гиппократ маскасын,
3. Гиппократ шапкасын,
4. Гиппократ темпераменттерін.
Гиппократ тек бір құдай – Асклепияға (римдік Эскулап) ғана табынған, осыдан
дәрігерлерді асклепиидтер (эскулаптар) деп атау қалыптасқан.
Халифтердің басқаруы: Ибн Сина (Авиценна) әлеуметтік дәрігер ретінде.
Адамзат тарихында ешқашан қоғамда дәрігерлердің лауазымы мен әлеуметтік
маңыздылықтың жоғары болған басқару формасын білген жоқ. Осы шақта медицина
дәстүрлі, ғылыми дисциплина ретінде қалыптасады.
Ибн Сина медициналық этика және деонтология туралы пікірлердің ғылыми және
дәрігерлік нұсқасын жасайды. Халифтер кезінде дәрігерлер ең бірінші әскери
дәрігерлер ретінде қалыптасады.
3. лекция. Клиникалық әлеуметтік медицина: әртүрліліктегі ортақтық.
1. Әлеуметтік патология: социопатия
2. Қазіргі уақыттағы әлеуми-биологиялық мәселелер және медицина
3. Әлеуметтік қорғау, психологиялық қорғау және клиника
4. Әлеуметтік психосоматиканың негізгі категориялары. Профилактикалық
және превентивті медицина
Әлеуметтік патология: социопатия
Әлеуметтік медицинаны оқып-зерттеу оның іс-әрекетінің клиникалық
медицинаның іс-әрекетінен айырмашылығын анықтаудан басталады. Бұл
айырмашылықтар механикалық емес, құрылымдық болып табылады. Әлеуметтік
медицинаны клиникалық медицинадан бөліп тұрған құрылымды - әртүрліліктегі
ортақтық түсінігі арқылы анықтауға болады. Яғни, клинкалық медицинаның
пациенті - әлеуметтік медицинаның болашақ пациенті, ал әлеуметтік
медицинаның пациенті клиникалық медицинаның бұрынғы немесе болашақ пациенті
болып табылады.
Әлеуметтік медицина ғылыми институттары және құрылымы бар жеке
дисциплина ретінде жұмыс істемейтін елдерде оның функцияларын екі
медициналық бөлімшелер атқарады: әлеуметтік гигиена және әлеуметтік
психотрия. Екіншісі өз алдына қойылған талаптарға толық жауап бере
алмағандықтан, яғни қоғамдық денсаулықты сақтауды дұрыс қанағаттандыра
алмағандықтан (ал әлеуметтік гигиена тек ұсақ мәселелерді шешумен ғана
айналысады), аралас мамандықтардың көмегіне жүгінеді. Олардың ішінде
психоанализ жасайтын психотерапия, әлеуметтік конфликтерді коррекциялаумен
айналысатын психология және т.б.
Біздің қоғамда болып жатқан және қоғамдық денсаулық пен қоғам денсаулығына
(сонымен қатар, жеке адамға, топтарға, жұмыс барысында біріккен, үй жайына
байланысты біріккен адамдардың тобына ) кері әсерін тигізетін жағдайлардың
барлығы социопатияны туғызады. Бұл социопатияның ең кең тараған
себептерінің бірі.
Өмірде адамдардың кез келген мазасыздануы мен қайғыруының өзінің емдеу
жолдары мен емханасы болады. Бұл жерде емдеудің бір жолы –
пациенттің, дұрысырақ – клиенттің – әлеуметтік мәртебесін өзгерту.
Социопатияға ұшыраған жанға әлеуметтік дәрігер керек. Социопаттар қатарына
күнделікті ішкіштер, псевдодипсомандар, медикаменті препараттарға тәуелді
жандар, яғни барлық дамыған капиталистік елдерде пайыздық көрсеткіші өте
жоғары болып келетін созылмалы ауруларға ұшырағандар да жатады.
Мысалы АҚШ, англия, Германия, Жапония және басқа экономикасы жақсы дамыған
мемлекеттерде созылмалы ауруларға ұшырағандарды емдеуге осы елдердің
медициналық саласына бөлінген мелекеттік бюджеттің 75 % - ы кетеді.
Барлық социопаттардың әр қайсысы әр түрлі болғанмен, оларды біріктіріп
тұратын белгілері болады. Біреулерінде ол - бір қайғылы жағдай болса, енді
біреулерінде өз-өздерін қалыптастыра алмағандықтан фрустрацияға ұшырағандар
болады. Елде социопаттардың көбеюі – үлкен амнистия жарияланғаннан кейін,
қарулы күштердің қысқартылуынан кейін болып жатады. Яғни, пенитенциарлы
және әскери дәрігерлердің клиенттері де көбейеді.
Халықтың соғыс нәтижесінде шығындануы, яғни қашқындар мен босқындардың,
көшуге мәжбүр болғандардың есебінен де социопаттардың көбеюі анықталған.
Техногендік және табиғи катакклизмалар да социопаттарды туғызады. Дегенмен,
социопаттардың көбеюінің басты себебі, сонау замандарда пайда болған чума
да, холера да емес, ол – соғыс. Мысалы, қазіргі уақыттың өзінде де АҚШ пен
Канада елдерінде Вьетнам соғысынан кейін миллиондаған адамдардың моральды
сынуы, олардың жартысынан көбі Вьетнамда болмаса да қатты қайғыға салынған.
Вьетнам синдромы соғыс аяқталғаннан кейін көп жылдар бойы қайтпады. Ресей
елінде Шешен соғысынан кейін неше мүгедек болатынын санауға әлі ерте, және
шешен синдромы бізде қанша уақытқа созылатыны белгісіз.
Қазіргі таңда социопаттардың көбеюінің кеңінен тараған себебі – терроризм
және адамдарда кепілдікке алу. Осындай синдромдардың таратушысы болып
жүрген социопаттар әрине клиникалық дәрігердің және психиатрдың пациенттері
болып табылады.
Социопаттардың көбісі жүрек, тыныс алу мүшелерінің, ас қорыту мүшелерінің,
бауыр және бүйрек, периферлік жүйке жүйелерінің ауруларына ұшырайды. Олай
болса, оларды әрине терапевтер, ортопедтер, нефрологтар және
невропатологтардың емдеумен айналысатыны белгілі. Олардың әр қайсысы өз
әдістері арқылы социопаттардың мәселелерін шешуге тырысады. Социопатия – ең
біріншіден социопаттардың өздеріне қауыпты, себебі, олар қатты қиналған
кезде өздерінің өмірілерін қиюға да барады.
Әдеби жанрлардың қаһармандарының ішінде социопаттар қатарына Макбет,
Гамлет, Фауст, Евгения Гранде, Евгений Васильевич Базаров, Чайльд Гарольд,
Евгений Онегин, Григорий Александрович Печорин және т.б. жатқызуға болады.

Социопатияға екі мысал.
Әлеуметтік медицинаның осы ең бұрмаланған түсінігіне тағы бірнеше мысал
келтіру арқылы талдайық. Автор Чернобыль оқиғасы болған кейін бірінші
күннен бастап-ақ 50 пациент адамға тәжірибие жасады. Содан социопатияның
төмендегідей белгілері анықталды. Радиациялық жарақаттар ауыр болмаса да,
Чернобыльде болған адамдардың барлығы тұлға ретінде тіпті өзгеріп кеткен.
Ішпейтін адамдар алкоголиктер қатарына қосылған, жақсы отбасылар ажырасып
кеткен, көп адамдар жұмыс орындарын ауыстырған, көбісі мамандықтарын
ауыстырып жіберген, 50 жасқа келгендер өздерін қатты қартайғандар қатарына
жатқызып, жүруге қиналып немесе қимылдауға жарамай мүгедектік анықтамалар
жасатқан, жиі-жиі ауыратын болған, тіпті дәрігерлер олардан ешбір
аурулардың белгілерін таппаса да олар өздерін аурулар санаған. Олардың
көбісінің ойлары тек келе жатқан өліммен болған, олар өздері қашан өледі,
соны күткен.
Клиникалық тәжірибеден емес, нақты өмірден алынған тағы бір мысал. Автор
дәрігерлерден тұратын отбасын 20 жыл бойы зерттеген. Отбасында олар екі ұл
баланы тәрбиелейді. Олар да өз ата-бабаларынан келе жатқан дәстүрді
жалғастырмақшы-болады. Алайда, үлкен ұлы медициналық институтты бітіріп,
үйленгеннен кейін жол аптынан қайтыс болады. Екінші ұлы да төрт жылдан
кейін медициналық институтты тәмәдап, үйленеді, бірақ та ол да жол апатынан
қаза табады. Ата-анасы бұл қайғылы жағдайларды үлкен шыдамдылықпен бастан
өткізеді. Олар психиатр немесе басқа да дәрігерлердің көмегіне жүгінбеді.
Әкесі (55 жас) мінезі лезде өзгеріп кетті: жүрегі жұмсақ, ақкөңіл, басқа
адамдарға деген қарым-қатынсы өте тиянақты (арақ ішпейтін, темекі
тарпайтын) адам өте қатыгез, агрессивті, қызметінің бабын пайдаланып басқа
адамдарға қысым көрсеткіш адам бейнесіне ауысты. Бұл іс-әрекеттерінен кейін
оның бойындағы өзгерістерді психопатиялық белгілер деп атауға болар еді,
дегенмен де бұл социопатия белгілері болып табылады.
1996 жылы Мадрид қаласында Х конгресс өтеді. Этика комитеті негізгі 5
тақырып бойынша талдау жасау керек деп шешті.
1. Эвтаназия. Дәрігердің ең басты міндеті пациенттің денсаулығын
жақсарту, қайғысын жеңілдету, өмірін құтқарып қалу болып табылады.
Психиатр өз пациентерімен жұмыс істегенде өте сақ болу керек, себебі,
олардың ішінде өз сөздеріне жауап бере алмайтындар, іске жарамсыздар
және ес білмейтіндер де болуы мүмкін. Өйткені олар кішкене сөздерді
көтере алмай өлімге барулары да мүмкін. Психиатр пациентінің көңіл
күйін де бірден анықтай алуы керек, мысалы онда депрессия болған
кезде.
2. Қинау. Психиатр қандай жағдайда болмасын, пациентті қинау ісіне
қатыспауы керек, тіпті оны жоғарғы билік талап етсе де.
3. Өлім жазасы. Ешқашан да психиатр өз пациентіне заңды түрде қабылданған
жазалау ісіне немесе оны іске жарамды деп баға берген кезде қатыса
алмайды.
4. Жыныстық селекция. Психиатр ешқашан өз пациентінің жыныстық селекция
мақсатында жүктілігінің тоқтатылуы жайында шешім қабылдағанға қатыса
алмайды.
5. Мүшелерді трансплантациялау. Шешім қабылдау кезінде психиатрдің ролі
донорға қатысты мәдени, әлеуметтік, діни, отбасылық ақпарат анықтау.
Психиатр пациенттің шешім қабылдауына бұйрық бермеуі керек, немесе оны
ьбір нәрсеге байланысты үгіттемей керек, яғни пациент шешімді өз
еркімен қбылдауы керек. Қандай жағдай болғанда да психиатрлар өз
пациентерін қолдап отырулары керек және олардың өзін-өзі бағалауын
жоғарлатуы керек.
Қазіргі таңдағы әлеуми-биологиялық мәселелер және медицина..
Медицинаға (дұрысырақ - әлеуметтік медицинаға) қатысты әлеуми-
биологиялық мәселелер - әлеуметтік-генетикалық мәселелер болып табылады.
Шынымен-ақ қандай саладағы дәрігер маман болмасы, оларды бір сұрақ
қызықтырады: қаншама ауру туғаннан (биологиялық), және қанша ауру жүре келе
(әлеуметтік) пайда болады.
Евгеника эволюциялық теориялар негізінде пайда болды. Оның басты
ұстанымы - адам тек жануарлар патшалығының бір мүшесі болып қана табылады.
Евгеника адамдарды бір-бірінен ажыратып тұратын ерекше белгілердің
тұқымқуалаушылығын зерттейді.
Әлеуметтік қорғау, психологиялық қорғау және клиника.
Қоғам қалай құрылса да онда бәрібір де бақытсыз, жалғыз басты,
өкпелеген, қаңғыбастар және т.б. кездеседі. Бұны тарихтан көреміз. Осы
жерде біз біздің пәнімізге (әлеуметтік медицинаға) тән қорытынды
шығарамыз: әлеуметтік қорғау әлеуметтік құрылудың маңызды бөлігі.. Олай
болса, әлеуметтік қорғау (институт ретінде) қандай мемлекет , саясат және
билік түрі болмасын аса қажет. Әлеуметтік қорғауға деген қажеттілік
бұрынғы заманан қалыптасқан. Әлеуметтік медицина сөзін ең алғаш Оноре де
Бальзак Кузина Бетта романында кіріспе сөзінде қолданған. Ол өзін
әлеуметтік дәрігер деп атаған.
Қазіргі таңда психологиялық қорғау түсінігіне әр түрлі философиялық
және ғылыми анықтамалар берілген. Псимхологиялық қорғау түсінігінің
негізіне үш негізгі теорияларды айтуға болады: 1) И.П.Павлов (психологиялық
қорғау шартты және шарттсыз рефлекстердің байланысы; ао американдық нұсқада
ол бихевиоризм теориясы); 2) З. Фрейд (Анна Фрейд өңдеген) психологиялық
қорғау - саналы және санасыз адамдардың қарым-қатынасы мен байланыстары;
3) А.А.Ухтомский (батыстық нұсқаларда бұл когнитивизм және интеракционизм;
С.Москвичи, А. Тэджфел және т.б. концепциялары) психологиялық қорғау –
біздің психикамыздың бидоминаттылығы мен бимодальдылығы, оның механизмдері
– индукция, имтация, интуиция.

4. лекция. Әлеуметтік медицинадағы эпидемиология.
1. Мәдениет және өркениет
2. Денсаулық эпидемиологиясы
3. Вируленттілік, иммунитет, эпидемиялар
4. Фармаоэпидемиологиялық және медикаментоздық қауыпсіздік. Халықты
медикаментоздық агрессиядан әлеуметтік қорғау.
5. Психикалық эпидемиялар мен қылмыстық топтар.

Эпидемия еш уақытта жай ғана топтық инфекциялық ауру болып табылмаған. Ол
әрқашан ерекше психикалық жағдай болып есептелінеді. Адамзат психикасы екі
себеп негізінде қалыпты жағдайда болмаған. Біріншіден, адам дар өз
жақындарының, таныстарының және өзінің өлімімен тікелей байланысты
болғандықтан, олардың көңіл күйлеріне ауыр қысым түсетіні анық.. Эпидемияға
дейін адам өз өміріне қалай қарағаны белгісіз, бірақ эпидемия уақытында
ол оның психикалық жағдайының әсерінен радикалды түрде өзгерді.
Кез келген эпидемия ол психикалық эпидемия болып табылады. Ол қазіргі
таңда біздің қоғамда да бар, бірақ олар инфекциялық аурулар себебінен
емес, жүрек-қан тамырлар аурулры, жаһандық халықтың қартаюы, СПИД-аурулар
және т.б. себеп болып отыр.
Мәдениет пен өркениеттің денсаулық эпидемиологиясымен байланысы.
Эпидемиология – медицинаның инфекциялық, психикалық, жүрек-қан тамырлар
және т.б. аурулардың пайда болуы мен таралыуын зерттейтін саласы.
Табиғат катаклизмаларының теориясы әйел-фараон Хатшепсуттің билігі
кезіндегі шығыс мысырлықтарға тиесілі. Оның жақын адамдарының ішінде осы
теориямен аты байланысты ұлы философ, ғалым, дәрігер, архитектор, географ,
әскери адам Сенемнут болған. Осы көз қарастарды қолдағандардың ішінде
белгілі итальян философы және тархшысы Джанбаттиста Вико болды.
Космологиялық теория орыс ғалымы А.Л.Чижевскийдің атымен байланысты.
Әлеуми-экономикалық теориясын алғаш рет ағылшын экономисті Давид
Рикардо (1772-1823 жж) баяндаған.
Мәдени-этикалық теория тек Альберт Швейцердің (1875-1965 жж) есімімен
(Ламбарене докторы, Нобель сыйлығының лауреаты) байланысты.
Денсаулық эпидемиологиясы.
Денсаулықтың қоғамда (мемлекетте, мемлекеттер достастығында, ғаламшарда)
туындау, даму, таралу заңдылықтарын денсаулық эпидемиологиясы зерттейді.
Мемлекет басқару мен саяси режимдердің көптеген түрлерінде халықтың
(ұлттың) денсаулығы басты қазына деп жариялап, барлық адамдарды денсаулығын
жақсарту - эпидемиологиялық түрде жүргізілді.
КСРО-да 30 жылдары нағыз денсаулық эпидемиясы басталды, оның себепкері
– А.В.Луначарский болған. Ол елге белгілі биші Айседора Дунканды шақырып,
оның дене тәрбиелік билерін халыққа көрсетуге барлық жағдайды туғызады.
Цирктердегі, стадиондардағы және көптеген алаңдық клубтардағы бәрімізге
белгілі пирамидаларды Айседора Дункан кіргізген.
Кейінірек 60-70 жылдарда жастардың бірден көптеген спорттық секцияларға
жазылып қатысушылар саны арта түседі. Осындай секциялар әр түрлі
мекемелерде, зауыттарда, фермаларда және т.б. жанында құрылып жатты.
Қазіргі таңда АҚШ, Батыс Еуропа елдерінде, Австралия, Канада, Мексика,
Жапония, Оңтүстік Корея, Тайвань елдерінде спорт - өмір сапасын
жақсартады деген лозунгтермен компаниялар жұмыс істеуде. Ол әлі денсаулық
эпидемиологиясына айналмады. Біздің мемлекетіміздің әлеуми-экономикалық
және мәдени жағдайы әлі денсаулық эпидемиологиясы жайында айтатын жағдайға
жеткен жоқ..
Вируленттілік, иммунодефицит, эпидемиология және витальділік.
Вируленттілік - латын тілінен аударғанда улы деген мағынаны білдіреді,
микроағзаныің патогенділігінің деңгейі. Ол агенттің инфекциялық қасиеттері
және жұқтырғыш организмнің қабылдауына байланысты болады. Бір микроағзаның
вируленттілігі жасанды жолмен (мысалы, вакцина шығарған кезде) және табиға
жолмен – яғни, микроағзалардың мекен еткен орындарын ауыстыру арқылы
өзгеріп отыруы мүмкін.
Иммунитет латын тілінен аударғанда бір нәрседен айығу, босансу деген
мағынаны білдіреді, ағзаның инфекциялық агенттер мен бөтен заттарға
берілмеуі.
Табиғи немесе туғандағы иммунитет ағзаның тұқым қуалаушылық
ерекшеліктермен негізделеді. Ал жүре пайда болған белсенді иммунитет
белгілі бір ауруды бастан кешіргенде немесе вакцина салғаннан болады. Жүре
пайда болған пәс ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.