Әлеуметтік психологиялық зерттеу тәсілдері

Пән: Психология
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 4 бет
Таңдаулыға:

Әлеуметтік психологиялық зерттеу тәсілдері

Әлеуметтік психологиялық зерттеу дегеніміз – ол жеке тұлғалар мен топ,
ұйымдардың арақатынасындағы психологиялық заңдылықтарды қадағалау, қажет
кезінде жөнге салып отыру, оның негізгі деректерді алып отыратын өзіндік
жерлері бар.
Бақылау тәсілі. Бақылаудың атқаратын жұмысына байланысты, соның
жұмысына қарай бақылау екіге бөлінеді: іске қосылған және іске қосылмаған.
Іске қосылған бақылауда зерттеуші мен зерттелетін объект қалыпты қарым –
қатынаста болады. Бақылаушы сай өзі зерттеп отырған топтың толық құқықты
мүшесі болады. Іске қосылмаған бақылау жеке тұлға немесе топтың әлеуметтік
психологиясын, өзгерістерін сырттай бақылайды, ол зерттелуші топпен тікелей
қарым – қатынас жасамайды.
Жағдайға қарай жұмысты ұйымдастыру екіге бөлінеді: далалық және
лабораториялық. Бақылау арқылы алынатын деректердің барынша дәл жиынтықты
көрсетуіне барынша мән беріледі.
Құжаттарды талдау тәсілі – адам өміріндегі тіршіліктік азықтық жалпы
психологиялық анализі сияқты. У.Томмас мен Ф.Знанецкий алғаш рет
социологиялық психологияда осы тәсілмен әлеуметтік тұрғының феноменіне
зерттеулер жасаған, жалпы алғанда құжаттарды ажырату ұшін:
1. деректерді белгілеуге икемділік (қолжазба, баспажазба, фото, кино,
т.б.)
2. арнайы бекітілген (шындықпен, арнайы және мақсатпен)
3. жеке белгілеу мәні (жеке басы, өзі)
4. статус (орны)
Құжаттарды талдау әдісі сандық және сапалық болып бөлінеді. Олардың
қайсысы болмасын зерттеушінің сол жүргізіп отырған жұмысына түсінігі, оны
қалай жүргізуіне байланысты. Талдаудың сандық тәсілі ХХ ғ. 30-40 жж.
қолданылды. әлеуметтік психологиялық зерттеулерде жауап алу – сұрақ қойып
деректер жинау тәсілдері кеңінен қолданылады. Ол екіге бөлінеді:
1. интервью – бір –бірімен сөзбе – сөз сөйлесіп жауап алу.
2. Қағазға жазу (анкета).
Әлеуметтік психологияда бұл әдістер мына жағдайда қолданылады:
1. Зерттеу жұмысының алғашқы кезеңінде қажетті деректерді толықтыру
үшін
2. Кейбір жаңадан келген тәсілдік жобаларды сыннан өткізу
3. Алынған мәліметтерді тағы да қосымша түрде анықтау
4. Әлеуметтік психологиялық деректерді жинау тәсілдерінің негізгі
түрлері.
Интервьюдің негізгі түрлері – стандартталған және стандартталмаған.
Бірінші жағдайда стандартты, яғни өзгермейтін, бір сарынды сұрақтар жүйесі
құрылады. Стандартты емес интервьюде зерттеуші тек жалпы жағдайдағы
сұрақпен ғана шектеліп отырады, берілген жауапқа мән береді. Интервьюдің
кемшілігі – жеке тұлға барыншанақты түсініп, болжау қиын. Зерттеушінің
іскерлік қабілетінің жауап алушыға әсерінің төмендеу болуы деректер
сапасына әсер етеді.
Дж.Морено жасаған социометрия тәсілі аз ғана топтардағы эмоциялық –
психологиялық қатынасты зерттеуге арналған. Социометриялық процестерге аз
топтағы әрбір жеке адамның сол топтың қимыл, іс - әрекеттеріне қатысу
мүмкіндіктерін байқайды. Социометрияны қолдану барысындағы оның нәтижесін
социометрица (таблица), социограмма – сызба түрінде көрсетуге болады және
социометриялық индекс – топтағы психологиялық қатынасты сан бойынша көрсету
арқылы байқауға болады. Социомтриялық тәсілдерге соған сәйкес келетін сызба
жоба, аутосоциометрия, коммуникометрия т.б. жатады. Социометрияның
кемшіліктері:
1) жеке тұлғалар арасындағы келіспеушілік пен келісушілікті ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.